OUDE KAPPER REKENDE
AF MET ZIJN WANHOOP
ER ZIJN ZOVEEL VAN
DIE ARME BLANKEN...
Kamerdebat over
aak vd. Putten
z
WETSONTWERP VOOR
ONTBINDING O.A.S.
DERDE MAN
IN HET SPEL
IANERIKAANS REISJOURNA
Dit jaar geen
debat over
Nieuw-Guinea
„Iedere dag zal ik bidden om de dood"
VREDE BLEEF UIT
Eenheid in Amerikaanse
vakbeweging in gevaar
Koningin Elizabeth
uit Afrika terug
DC-8 SCHOOT
VAN DE BAAN
Khayat draagt
zijn kruis door
Den Haag
Verlangen naar rust dreef vermoeide 72-jarige man tot de uitvoering
van reeds lang gerijpte gedachte: moord op vrouw en zoon
Amsterdam De oude
In het graf
Overal bloed
Te laat
Nieuw onderzoek
Belofte
vervolg van pag 1
NOOIT GEEN
GRIJZE HAREN MEER
Vervolg van pag. 1
Beroep
Schijn vermijden
Geen twijfel
Alle rechten
Frankrijk neemt maatregelen:
Donderdag 7 december 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 7
Van onze rechtbankverslaggever
kapper van de gracht
laat het nu aan de heren
over. Hij heeft zijn vrouw en
zijn debiele zoon van 41 ge
dood, hij heeft zijn eigen leven
willen nemen, dat is niet gelukt.
Nu moeten de heren het maar
zeggen of er nog eens een
psychiater naar hem moet kij
ken, of dat hij zó wel veroor
deeld kan worden; het is hem
om het even. Want zijn leven
eindigde al maanden geleden,
toen hij afrekende met zijn wan
hoop. Wat er gisteren in de Am
sterdamse rechtzaal gebeurde
ging aan hem voorbij.
Hij was het wèl tot wie de
rechters spraken, over wie een
dokter allerlei dingen zei en
tegen wie de officier van jus
titie vijftien jaar gevangenis
straf eiste wegens dubbele,
moord. Maar hij was het ook
niét een restje van zichzelf
hooguit, armzalig, 72 jaren oud,
alles achter zich vernietigend,
met vóór zich niets dan ver
driet, in geen enkel opzicht
meer gelijkend op de spraak
zame man, bij wie de heren van
de bank zich altijd zo graag
lieten scheren, ómdat hij het zo
gezellig maakte en toch goed
zijn plaats wist.
OP 24 MAART was het allemaal ge
beurd. Hij had er maanden over
gedacht hoe het zou zijn, maar dat
het zo plotseling kon komen, had hij
niet geweten.
,,Wij stonden tegenover elkaar,
Georgine en ik", vertelde hij gisteren
zijn rechters. ,,Ik had haar bij de keel.
Het was gelukkig vlug afgelopen."
Zij had die morgen gezeurd en ge
mopperd, Georgine, omdat hij niet
mee wilde om chocola tekopen. Hij
vond het te guur, en wist bovendien
dat in al haar kasten dozen vol choco
la stonden opgetast. Het was niet no
dig om nog iets te kopen, ook al was
Pasen in aantocht
Zij zette haar zin door, zoals zij al
tijd haar zin had doorgezet. „Dan ga
ik alleen", zei zij, en ze ging naar de
gang. Toen dacht de oude kapper:
„Nu moet het maar gebeuren."
HIJ HAD HET eigenlijk anders wil
len doen. 's Nachts had hij eerst
Georgine in haar slaap willen wurgen,
daarna zijn zoon Gerard en ten slotte
had hij dan zelf voor het gas willen
gaan zitten. Weken, maanden lang had
hij er niet van kunnen slapen. Steeds
als hij op het punt stond om het te
doen, dUTfde hij niet. Dan was hij, als
de ochtend aanbrak, blij dat het niet
was gebeurd.
Toch moest het. De debiele Gerard
werd steeds lastiger, de jongen kon
niet voor zichzelf zorgen. Wat moest
er van hem terecht komen als zijn
vader er niet meer was? Het geld, dat
de verkoop van zijn zaak vier jaar ge
leden had opgebracht, was bijna op. Er
waren nog maar vijfhonderd gulden
over van de tienduizend. En zijn
vrouw bleef maar chocola kopen.
De nazorg voor debielen was nooit
eens komen kijken. Waarom zouden zij
zich iets van Gerard aantrekken als
zijn vader er niet meer was? Hij
moést wel doorleven, het kon niet an
ders.
MAAR DE OUDE kapper wilde niet
meer, hij verlangde naar de dood,
zoals een vermoeide wandelaar ver
langt naar de slaap. Langzaam aan
rijpte in heim het plan. Hij zou ze mee
nemen in het graf, dat was de oplos
sing.
Hij schreef het die 24ste maart in de
afscheidsbrief aan zijn zuster en zijn
getrouwde kinderen: „Leg ons alle
drie maar in één kuil, laat niemand
onze stoet volgen, alles moet zo stil
en zo goedkoop mogelijk." Zo leek het
hem het beste. Hij tekende zijn brief
aan zijn zuster uit naam van hun drie-
en: Georgine, Gerard junior, Gerard.
Aan zijn kinderen tekende hij: moe
der, broer, vader.
„Ik heb zo juist", zo begon die brief,
„je moeder vermoord en straks als
hij thuis komt hoop ik hetzelfde met
Gerard te kunnen doen. En dan mij
zelf. Waarom ik het doe, dat neem ik
mee in het graf."
Dat alles schreef hij, rustig aan de
tafel in de huiskamer zittend, terwijl
Georgine dood in de gang lag. Toen
hij klaar was, ging hij naar de keuken
om nog de pan van de erwtensoep
schoon te maken en de vuile onder
kleren van Gerard te wassen en te
drogen te hangen.
„Ik wilde de kroon op het hoofd van
mijn vrouw laten", vertelde hij giste
ren de rechters. Zij was altijd een
goede vrouw voor hem geweest. Dat
kon niets ter wereld te niet doen, ook
niet hun onenigheid over wat er met
Gerard moest gebeuren. Hij wilde de
jongen in een inrichting doen, dat was
beter voor hem. Zij had dat nooit ge
wild. Ze had zelfs niet kunnen accep
teren dat de jongen niet normaal was.
rEN ALLES die 24ste maart in het
huis op orde was en hij zijn laat
ste vijfhonderd in een plastic zakje
voor zijn kinderen had klaar gelegd,
ging de oude kapper de deur uit om
zijn brieven te posten. Bij zijn terug
komst zag hij weer het lichaam van
zijn vrouw.
Hij dacht: Gerard mag dat niet zien
als hij straks thuis komt. Hij sleepte
haar de slaapkamer in. Hij tilde haar
op het bed, want dat hoorde zo. Toen
ging hij in de huiskamer zitten en hij
dacht, uren achtereen. Wat er alle
maal in zijn hoofd had gespookt, wist
hij gisteren niet meer zo precies en
de rechters drongen ook niet erg aan.
Laat in de middag kwam Gerard
thuis. Zijn vader stond op en ging
naar de keuken om thee te zetten. De
jongen kreeg altijd thee van zijn va
der. Waarom dan nu niet? Gerard
ging mee naar de keuken.
Daar greep zijn vader hem plotse
ling beet, precies zoals hij dat 's och
tends bij zijn vrouw had gedaan. Maar
de jongen was niet gewillig, hij ver
weerde zich, hij was sterk. Het werd
een gevecht.
De vader vond een hamer en hij
sloeg radeloos naar het hoofd van zijn
zoon. Een maal, twee maal, harder en
harder, tot achttien keer toe. De jon
gen viel neer. Het bloed was overal,
op zijn gezicht, zijn kleren, de muren
van de gang. Toen greep zijn vader
hem bij de keel en hij wurgde hem.
TAE OUDE KAPPER ging weer naar
U de keuken. Hij had 's middags al
het fornuis ontkoppeld enook twee ex
tra muntjes in de gasmeter gestopt.
Nu deed hij de kraan open en ging op
zijn hurken voor de monding van de
leiding zitten. Hij ademde diep met
grote langzame teugen.
Plotseling rinkelde er glas, er stap
ten mensen binnen. De oude kapper
vloekte. „Nu ben ik toch te laat", zei
hij. Hij was niet te laat geweest, maar
de gasleiding was verstopt geweest.
Dat rapporteerde later het gemeente
lijk gasbedrijf.
De psychiater, dr. Habekotté, die
hem had onderzocht, zei gisteren dat
hij de kapper volledig toerekenbaar
achtte. Toen de president, mr. Van
Waerden, twijfelend wilde weten of
wat de oude man had gedaan eigenlijk
geen abnormale reactie was geweest
op de gerezen moeilijkheden, sprak de
arts zich nog duidelijker uit: „Men
kan uit het feit zelf nooit ontoereke
ningsvatbaarheid afleiden."
De rechters bleven peinzend kijken
en ook bij de officier van justitie, mr.
baron Van Dedem, wilde dat oordeel
er niet helemaal in: „Ik bespeur toch
iets ziekelijks", zei hij. „Daarom
vraag ik geen levenslange gevangenis
straf, maar vijftien jaar."
De VERDEDIGER, mr. Van Apel
doorn, kritiseerde de psychiater
vriendelijk maar beslist. „Er is te
weinig gespeurd naar de samenhang
tussen de drang tot zelfvernietiging en
de begane moorden. Het rapport van
dr. Habekotté gaat bij zijn benadering
van wat te last is gelegd te veel uit
van de agressie alleen."
De raadsman vroeg de rechtbank
om een nieuw psychiatrisch onderzoek,
het liefst op universitair niveau, in
een kliniek. Er was te veel onver
klaard gebleven. Hoe kon de man in de
verdachtenbank nu dezelfde zijn als de
kapper met zijn oude, deftige salon op
de Hérengracht, waar 45 jaar lang de
vaste scheer-cliëntèle sociëteit had ge
houden. Dat raadsel was te groot om
zo maar te worden afgedaan.
De raadsman vroeg de psychiater of
hij had gezocht in de richting van een
melancholische depressie. Ja, zei dr.
Habekotté, maar hij had niets gevon
den. Alleen kilte en ongevoeligheid.
JA", ZEI de raadsman en hij diepte
een publikatie uit 1939 op, „dat
zijn nu juist de kenmerken van me
lancholici, die na een daad te hebben
gesteld over hun dieptepunt heen zijn."
Mr. Van Apeldoorn las nog een paar
karakteristieken voor: zij sloegen alle
maal op de oude kapper, zoals hij daar
zat en zich had doen kennen.
De president vroeg het hem: „Wat
denkt u van een nieuw onderzoek?"
De oude man zei zachtjes: „Misschien,
als dat beter is. Ik laat het aan de
heren over."
Hij huilde en keek om naar de zaal,
waar de agent zat die hem het eerst
had verhoord. Aan hem had hij be
loofd dat hij niet meer zou proberen
zich van het leven te beroven
„maar iedere dag zal ik bidden om de
dood".
(Advertentie)
DEN HAAG. De Libanees Ed-
mond Khayat, die de wereld door
trekt om vrede op aarde te beplei
ten, zal morgenmiddag zijn kruis
door Den Haag dragen, zoals hij dat
op 30 okt. in Genève deed toen hij
met zijn vredesactie begon. In Den
Haag zal hij naar het Internationale
hof van justitie in het Vredespaleis
gaan.
Khayat is in tal van landen geweest
om te pleiten voor wereldvrede en over
al biedt deze vredesapostel zijn plan
aan: een programma van veertien fo
liovellen. Dit vredesplan noemt hij
„een andere weg om de vrede te be
reiken dan door vijftig megaton".
Waar Khayat demonstreert, gaat hij
gebukt onder een houten kruis dat veer
tig kilo weegt en vijf meter lang is.
Hij droeg zijn kruis reeds door de stra
ten van Genève, Lausanne, Bern, Zü-
rich, Belgrado, Berlijn (langs de
,muur" en de Brandenburger poort),
Oslo, Stockholm, Kopenhagen en Brus
sel.
NAAR VNO
In Den Haag zal hij zijn kruis dra
gen van zijn hotel aan de Hoefkade tot
het Vredespaleis. Daar zal de Libanees
aan het Internationale hof van justitie
zijn plan overhandigen en een op
schrift gestelde mededeling dat men er
verstandig aan zou doen het hof zo snel
mogelijk te ontbinden.
Volgende week hoopt hij naar New
York te vertrekken waar hij bij de Uno
wil demonstreren. Hij is van mening
dat de Uno de mensheid niet langer kan
vertegenwoordigen, omdat de volkeren
organisatie haar plicht heeft verzaakt
door niet te zorgen voor het welzijn van
de mensheid. Daarom is zijns inziens
ook het internationale hof niet meer re
presentatief.
Khayat wil dat de wereld beseft wat
zijn actie inhoudt: vrede met een hoofd
letter voor ieder mens. Hij vraagt geen
hulp, geen financiële steun. Hij betaalt
alles zelf, van de opbrengst van zijn
filmverhuurkantoor in Noord-Afrika.
Wat hij na zijn verblijf In New York
gaat doen, weet hij nog niet.
(Advertentie)
De regenval van de laatste weken
dreef alle politiehonden bovendien op
een dwaalspoor. De politie stuitte al
leen op een gedeeltelijk verbrande en
begraven stapel paperassen die van
een diefstal afkomstig bleek te zijn.
De daders van die diefstal waren al
gepakt.
De hoofdinspecteur van de Amster
damse recherche T. C. J. Sanders en
een hoofdagent van de Amstelveense
politie die het Amsterdamse bos op
zijn duimpje kent zijn gisteren even op
en neer naar Parijs geweest. Zij wilden
van Squazzardi meer bijzonderheden te
weten zien te komen over de plaats
van het lijk. Volgens de bekentenis
moet het lijk ergens aan de rand van
de Bosbaan liggen, maar dat is een
lengte van ruim een kilometer. Het
onderhoud van gisteren lijkt echter ge
noeg bijzonderheden te hebben opge
leverd om vandaag verder te zoeken.
Behalve de twee gearresteerde Ita
lianen zou er nog een derde man in
het spel zijn geweest, ene Renato. De
politie in Rome zoekt hem. Volgens
de Amsterdamse recherche is echter
de rol die hij in de zaak kan hebben
gespeeld niet belangrijk genoeg om
zijn uitlevering te vragen.
De Amsterdamse politie wachtte gis
teravond op de vertaling van de be
kentenis van Squazzardi. Zij wist ech
ter al zeker dat de revolver waaruit
het dodelijke schot is gelost, zijn
eigendom was. Het wapen is van het
kaliber 7.65 en dat klopt met de in
de Alfa Romeo gevonden kogel. Na de
moord heeft Squazzardi het wapen in
een café verkocht.
Inmiddels heeft de politie al de
overtuiging gekregen dat Squazzardi
als een beroepsmisdadiger moet wor
den beschouwd. Voordat de moord op
Colombo werd gepleegd, had Squazzar
di al een ander moordplan voorbe
reid. Evenals bij Colombo was roof
het motief geweest. Van dit plan is
echter tijdig afgestapt. De student
Prisco zou ook hierin betrokken zijn
geweest.
Üf
De politiehond Sies heeft een paar
keer aangeslagen op een spoor, dat
bij het pompstation in het Amster
damse Bos naar het lijk van de ver
moorde Italiaan Bruno Colombo leek
te leiden. Het was telkens vals
alarm. Niettemin heeft de politie de
hele verdachte omtrek doorzocht en
omgewoeld, voor twee politieman
nen opnieuw naar Parijs gingen om
de verdachte Sergio Squazzardi
weer te verhoren.
(Advertentie
van onze speciole versloggever
MOUND BAYOU (Miss.) De delta van „old man river Missis
sippi" is een schier eindeloze, bijna boomloze vlakte. Het land
is dofbruin, met miljoenen witte spikkels; het is november, de
katoenoogst begint.
Zonder verf, zonder spoeling, zonder
kleursel, dankzij een uitwendige weten
schappelijke behandeling zullen uw haren
In hun natuurlijke kleur hergroeien en
deze behouden.
Ontelbare dankbetuigingen.
Serieuze waarborgen.
Vraagt (ongeacht leeftijd) gratis discrete
inlichtingen zonder enige verplichting
door eenvoudig een briefkaart met uw
naam en adres en de vermelding van de
letter „C" te richten aan „C.H.P.B.", 70,
Hervormingsstraat, Brussel.
Van onze correspondent
NEW YORK. De tweejaarlijkse
conventie van de Amerikaanse vak
bondcentrale AFL-CIO, die van
daag in Miami Beach bijeenkomt,
staat voor zware beslissingen. De
eenheid in de Amerikaanse vak
beweging staat op het spel. De te
genstellingen tussen de industriële
bonden en dc vakverenigingen, die
op de grondslag van bepaalde vak
ken zijn opgebouwd, hebben zo'n
omvang aangenomen dat thans een
open breuk dreigt tussen de beide
groepen, die zes jaar geleden beslo
ten om in één enkele overkoepe
lingsorganisatie samen op te trek
ken.
Van deze fusie over de gehele linie
verwachtte men versterking van de po
sitie der vakbonden en het inluiden
van een permanente vrede tussen de
twee machtige Amerikaanse vakor
ganisaties, die elkaar zo lang hadden
bestreden.
Die vrede deze versterking is uit
gebleven. Op het tijdstip van de sa
menvoeging telden de American Fede
ration of Labor en het Congress of In
dustrial Organisations tezamen onge
veer vijftien miljoen leden. De uit
banning van de bond van vervoersper-
soneel en enkele kleinere bonden, waar
in corrupte elementen het voor het zeg
gen hadden en die weigerden schoon
schip te maken, kostte de federatie an
derhalf miljoen leden. Doch terwijl se
dertdien het aantal arbeiders in de
Verenigde Staten met ongeveer ZVz mil
joen is toegenomen, is het ledental van
de federatie nog met een extra miljoen
gedaald. Dit was niet het gevolg van
de werkloosheid, want de meeste bon
den handhaven het lidmaatschap van
hun werkloze leden, ook wanneer deze
hun contributie niet kunnen doorbeta
len.
Al waren dan de economische
malaise en de automatisering in
belangrijke bedrijfstakken ongunstige
faktoren, het blijft een feit dat met het
organiseren der arbeiders geen voort
gang is gemaakt. Het natuurlijke groei
proces is door afbrokkeling ondermijnd.
Deze verzwakking van hun positie
trachten verschillende bonden te stui
ten door elkaar leden af te snoepen.
De bonden in de metaalnijverheid be
vechten de bond van arbeiders in de
automobielindustrie. De twee bonden
voor zeelieden voeren een verbitterde
oorlog. De dodelijke vete tussen de
bond van arbeiders in de staalnijverheid
en de „plaatijzer-werkers" wordt zelfs
voortgezet in fabrieken waar een dier
bonden een staking heeft afgekondigd.
Een der scherpste conflicten is ontstaan
tussen de bond van arbeiders in de
bouw- en constructiebedrijven en de
bond van automobielarbeiders en die
der bankwerkers. Chaotische toestan
den zijn hierdoor ontstaan in de nieuwe
industrieën voor de ruimtevaart.
De voorzitter van de bond van arbei
ders in de auto-industrie, Walter P.
Reuther, heeft de sombere waarschu
wing geuit dat, wanneer deze interne
strijd niet wordt bijgelegd, de federa
tie binnen twee jaar uiteen zal vallen.
Zijn voorstellen om dergelijke conflic
ten over jurisprudentie aan een scheids
rechterlijke beslissing te onderwerpen
zijn schamper afgewezen door het hoofd
van de afdeling bouwvakken van de
AFL-CIO, C. J. Haggerty, die zelfs zo
ver is gegaan Reuther van samenspan
ning met de fabrikanten te beschuldi
gen.
Lapvrede
Ongetwijfeld zal de federatievoorzit
ter, George Meany, gedurende de con
ventie traohten als vredestichter op te
treden. Waarschijnlijk zal het op z'n
best een lapvrede zij-n.
Of dit alles niet reeds genoeg zorgen
baart staan ook andere ernstige pro
blemen te wachten. De negers zijn in
opstand gekomen tegen de discrimina
tiepraktijken, die nog in vele vakbon
den, vooral in het Zuiden, worden ge
huldigd. En als een aasgier staat aan
De communist Bakker vond dat alle
feiten en gegevens aan parlement en
volk bekendgemaakt moesten worden.
De pacifist Lankhorst vroeg zich af of
er recht gedaan was aan Van der Put
ten en of de minister wel juist had ge
handeld. Volgens hem ging het gerucht
dat het ontslag al klaar lag voordat Van
der Putten zijn rapport bij de minister
had ingediend. Overigens wilde de af
gevaardigde Lankhorst het antwoord
van de minister op de vragen van prof.
Oud afwachten.
Volgens de c.h.-fractieleider dr. Tila-
nus raakt de zaak Van der Putten het
beleid van de minister op een klein
onderdeel. Deze zaak is door geschrijf
in de emotionele sfeer gekomen, maar
dr. Tilanus begon met vertrouwen te
stellen in die bewindslieden die de
stukken kennen. Zelf kende dr. Tilanus
slechts het rapport van de commissie-
Zaayer en een brief van de advocaat
mr. N. J. Geleijnse, die gisteren door
'de Kamer was ontvangen.
De vraag is volgens dr. Tilanus of
het op de weg van de Tweede Kamer
ligt zich in deze zaak te mengen, daar
voor een ambtenaar de weg openstaat
om beroep aan te tekenen tegen zijn
ontslag bij het ambtenarengerecht.
Daar de zaak veel onrust te weeg heeft
gebracht, kon dr. Tilanus zich wel ver
enigen met het verzoek van prof. Oud
om de Kamer door middel van een nota
in te lichten. Dan kan de Kamer zien
wat haar te doen staat. De emotie in
deze zaak zal dr. Tilanus, zo zei hij,
niet beletten de minister in zijn beleid
te blijven steunen.
Namens de a.r.-fractie vroeg de af
gevaardigde Kieft een bijzondere ka
mer commissie, die de hele affaire Van
der Putten zou moeten onderzoeken
met uitzondering van het ontslag. Dit
onderzoek zou dan zin moeten krijgen
door de volledige medewerking van de
minister. De a.r.-fractie acht het on
juist, aldus de heer Kieft, dat alleen
van regeringswege opening van zaken
wordt gegeven. Zelfs de schijn moet
worden vermeden dat slechts één par
tij wordt gehoord. Het is noodzakelijk
dat het Nederlandse volk wordt gerust
gesteld, maar ook dat er duidelijkheid
komt over de gedane beschuldigingen,
dit ondanks het feit dat de rechter
zich ook over het ontslag zal kunnen
uitspreken.
De fractie van de K.V.P., zo bleek
uit de opmerkingen van de afgevaar
digde Moorman, had geen behoefte aan
volledige opening van zaken in de
affaireVan der Putten. De fractie van
de K.V.P. wilde een nota zoals prof.
Oud had gevraagd niet in de weg staan
de buitenkant Jimmy Hoffa, die de
vangarmen van zijn bond van vervoer
personeel steeds verder uitstrekt en
onder de overkapping van zijn organi
satie de ontevredenen van de federatie
poogt af te troggelen.
Aan alle kanten wordt de federatie
belaagd; zij staat voor de meest in
grijpende krachtproef in haar bestaan.
Bij het voederen van het vee is de
79-jarige heer H. Nieuwland in Bram
men van de zolder van zijn boerderij
gevallen. Hij was op slag dood.
Een Portugese vissersboot is gisteren
op de rotsen van het eiland Peceguei-
ro, op vijf kilometer van de Portuge
se kust ten zuiden van Lissabon, gesla-
maar zij achtte het ogenblik nog niet
aangebroken om volledige opening te
vragen van alle beleidsaspecten van de
zaakVan der Putten, ook van het door
de voorgangers van deze bewindsman
gevoerde beleid.
De afgevaardigde Moorman wilde
geen enkele twijfel laten bestaan over
het vertrouwen in het beleid van
minister Visser. Hij meende dat dit
trouwens ook niet in de bedoeling van
prof. Oud had gelegen.
De socialist Blom, die zich niet uit
sprak over het al of niet instellen van
een onderzoek of een enquête, eiste dat
ook Van der Putten alle rechten die
hem toekomen zou moeten krijgen, ais
minister Visser in de suggestie van
prof. Oud zou treden.
Deze socialistische woordvoerder
bleek geen behoefte te hebben aan een
onderzoek door de Kamer, hoewel zijn
eis, dat ook aan Van der Putten alle
reoht zou moeten wedervaren, weer
wel in deze richting zou kunnen wij
zen.
De suggestie van prof. Oud immers
ging niet verder dan het verstrekken
van een nota aan de Tweede Kamer.
Zij werken in de velden, de lange,
lange rijen negers. Mannen, vrouwen,
jongens, meisjes, een lange, witte baai-
zak aan de schouder die achter hen
over de grond sleept, en maar plukken,
plukken. Soms ziet men grote machines,
maar het mechanisch katoenplukken is
hier nog niet erg ontwikkeld.
Waarom ook? zegt Wesley Liddel.
De neger hier is een goedkope kracht,
zijn loon in de katoenoogst is drie dol
lar per dag.
Hij zegt het zonder boosheid, bijna
berustend. Toch is Liddel geen berus
tend man, maar wij staan nog wat on
wennig tegenover elkander, we kennen
elkaar pas enkele uren. Hij is garage
houder en tevens burgemeester van het
vreemdste dorp waarin ik ooit leefde:
Mound Bayou, een gemeenschap van
1400 negers, een der weinige zelfstan
dige negergemeenschappen in dit land.
Drie dollar per dag? Kan men
daarvan leven?
Wat noem je „leven"? Je weet
toch wat een arbeider in Chicago ver
dient? En is die soms rijk?
Ik weet het: die man in Chicago komt
al gauw aan 25 dollar per dag. Daar
van kan men redelijk bestaan.
Ik zal je wat woonhuizen van
landarbeiders laten zien, zegt Liddel.
HET zijn weerzinwekkende krotten.
Houten keetjes, verspreid in het
katoenland. Daken van platgeslagen
benzineblikken. Het toilet is de katoen
akker achter het huis.
KROTTEN
Toch: naast vele krotten staat een
auto. Op heel wat krottendaken staat
een televisiemast.
Die auto is onontbeerlijk, zegt
Liddel. Het zijn oude beestjes, soms
zesdehands, maar wie in de katoen
werkt moet soms uren rijden naar een
baas. Die televisietoestellen? Dat is
Sint Krediet. Wie werkt, heeft krediet.
En een televisietoestel is sneller bereikt
dan een goed huis(Het is een uit
leg die me bepaald niet bevredigt, maar
een andere hoorde ik niet.)
Hem heb ik gevraagd wat ik zo vele
negers en blanken in dit zuiden heb
gevraagd:
Waarom is het aantal communisten
onder de zuidelijke negers nagenoeg
nihil? Er is, zou ik zeggen, een gevaar
lijke voedingsbodem voor. armoede, on
wetendheid, opstandige gevoelens.
DEZELFDE
Alle antwoorden die ik daarop kreeg,
komen uit op ongeveer dezelfde over
wegingen:
1 Zelfs in streken waar de neger nog
1 volkomen verschoppeling is de
staten Mississippi, Louisiana, Tennes-
LONDEN (Reuter). Koningin Eli
zabeth is in Londen teruggekeerd n.a
een bezoek van een maand aan Afrika.
Het is moeilijk in te zien in hoeverre Zij en de hertog van Edinburg waren
daarbij aan Van der Putten rechten achtereenvolgens de gasten van Ghana,
zouden moeten worden gegeven. Een Sierra Leone, Gambia en Liberia,
nota is namelijk sleohts een zaak tus- Prins Philip is in Afrika gebleven. Hij
sen de minister en de Kamer. gaat alvorens naar Londen terug te ke-
Minister Visser zal vanmiddag om ren naar Tanganjika om de onafhanke-
één uur antwoorden. lijkheidsfeesten bij te kunnen wonen.
Van onze correspondent
pARIJS In de nacht van dinsdag
op woensdag is in geheel Frank
rijk een grote actie tegen de OAS
begonnen, waaraan tachtigduizend
politieagenten van wie twintig
duizend alleen in Parijs deelne
men en die tenminste tien dagen
zal duren. Zo lang de actie aan de
gang is, zullen er geen mededelingen
worden gedaan over de resultaten.
Bovendien wordt een wetsontwerp
voorbereid, waarbij de OAS ontbonden
zal worden verklaard. Door deze maat
regel zal het mogelijk zijn om haar
leden en sympathisanten de straffen
toe te dienen van een wet uit 1936, die
betrekking heeft op het heroprichten
van ontbonden staatsgevaarlijke orga
nisaties. Hierdoor zal het mogelijk zijn
sneller en doeltreffender op te treden
tegen de kleinste schakels van deze or
ganisaties, zoals verspreiders van vlug
schriften, schrijvers van dreigbrieven
en geldinzamelaars.
Hardhandig
Verder zal de regering hardhandig
gaan optoeden tegen iedereen, parle
mentsleden en journalisten inbegrepen,
die meewerken aan de verheerlijking
van de OAS. Zij zullen beschouwd wor
den als propagandisten of sympathisan
ten van een staatsgevaarlijke beweging
en worden bedreigd met internering.
Deze internering zal van kracht blijven
tot aan het einde van de oorlog in Al
gerije. Ex-commissaris van politie Di-
des, is reeds door deze maatregel ge
troffen.
Hoezeer deze verscherping van de
feit dat gisteren uit de gevangenis te
Böne (Algerije) niet minder dan zes
tien gearresteerde leden van de OAS
met de hulp van sympathisanten bin
nen de gevangenis zijn ontvlucht.
Verder zijn gisternacht m Nice vijf
plasticbommen ontploft, die ernstige
schade hebben aangericht aan gebou
wen van diegenen die geweigerd heb
ben hun bijdrage voor de OAS te be
talen. Gistermiddag is een bom ontploft
voor de redactiezaal van het Parijse
blad France Soir, als gevolg waarvan
twee journalisten werden gewond.
Tenslotte hebben de rechters van de
rechtbank te Rion, waar voor de eerste
maal plegers van bomaanslagen te
recht staan, dreigbrieven van de OAS
gekregen, waarin deze organisatie vrij
spraak voor de beklaagden eist. Als
ze worden veroordeeld, dan zullen de
rechters bezoek ontvangen van speci
ale secties van de OAS.
LISSABON. De Orviile Wright, een
DC-8 van de KLM, is gisternacht op
weg naar Curacao in Lissabon naast
de landingsbaan terecht gekomen als
volg van een obstakel op de baa
hoofdlandingsgestel werd bij de
gen. Van de 21 opvarenden kwamen er strijd tegen de OAS, zowel in Frankrijk
17 om het leven. 1 als in Algerije nodig is blijkt uit het
noeuvre, die de passagiers een hevige
schrik bezorgde licht beschadigd.
Gistermiddag is de DC-8 Sir Isaac
Newton met een paar technici naar Lis
sabon vertrokken. De machine zou van
daar de 57 passagiers van het gestran
de toestel naar Curacao brengen, maar
strandde in Madrid. Het vliegveld van
Lissabon zat dioht door de mist.
see voelt de neger zich in de aller
eerste plaats Amerikaan.
2 De neger heeft nooit gestreefd naar
een maatschappelijke omwenteling
waarbij hij macht zou krijgen. Het is
altijd zijn begeerte geweest, gelijkwaar
dig aan de blanke te zijn, hij heeft al
tijd de blanke willen imiteren, hij wil
geen fundamenteel andere samenleving,
begeert alleen een gelijkwaardige plaats
binnen de bestaande maatschappij.
o De neger is over het algemeen diep-
religieus en dat maakt het hem on
mogelijk het communisme te aanvaar
den.
a t)e materiële welstand van miljoe-
nen negers is heus niet slecht. Ja,
de landarbeiders in Mississippi en Ten
nessee, die zijn straatarm. Maar in de
steden hebben de neger-arbeiders een
redelijk bestaan, en die groep vormt de
grote meerderheid. Het negerprobleem
is niet in de eerste plaats een probleem
van armoede, maar van de wens om
gelijke rechten als de blanke te heb
ben.
TROOSTELOOS
De krotwoningen van de negers in
Mississippi zijn gruwelijk. De twee klei
ne, primitieve ziekenhuisjes van Mound
Bayou door de negers zelf betaald;
door hun eigen bijdragen in stand ge
houden zijn troosteloos: te weinig, ett
overwerkte artsen en verpleegsters, te
weinig bedden, een operatiekamer met
alleen de allereenvoudigste, chirurgische
instrumenten. De middelbare school
voor negers in een bouwval, het aanital
leermiddelen en boeken voor 450 jonge
lui beschamend laag.
Bijna aandoenlijk is, daartegenover,
de toewijding, de inspanning van die
artsen, verpleegsters en leraren. Zij ma
ken eindeloos-lange dagen en hebben
zich als het ware gedwongen weinig te
denken aan vandaag, en te bouwen op
morgen.
Je vindt dit alles triest, zegt me een
van de leraren, en ik kan me dait voor
stellen, ik heb zelf in Chicago gestu
deerd en weet dus dart het ook anders
kan. Maar voor de mensen hier is dit
al veel meer dan zij dertig jaar geleden
hadden. Er is vooruitgang.
En altijd weer draait het gesprek weg
van de moeilijke economische omstan
digheden, van de armoede en de primi
tiviteit, naar het kernprobleem: de
wens tot gelijkberechtigdheid. (Al zei
me een der negers: Ons land geeft mil
jarden dollars uit voor hulp aan onder
ontwikkelde gebiedenbuiten de
Verenigde Staten. Er zouden een paar
miljoen profijtelijk hier te besteden
zijn
„ANDERE WET"
Toch is dat niet de hoofdzaak in het
denken van de ontwikkelde negers.
Veel en veel erger dan dit is de
rechteloosheid waaronder wij leven.
Hier in Mississippi de staat waar de
segregatie voor de blanken voor hon
derd procent wordt gehandhaafd is
de wet bij daglicht ,een andere dan de
wet des nachts. Er zijn dorpen en ste
den waar bijna geen negers zich laten
registreren als kiezer. Zij voldoen aan
de voorwaarden die de wet stelt men
moet kunnen lezen en schrijven en de
kiesbelasting van vier dollar kunnen
betalen maar zij durven zich niet te
laten inschrijven omdat zij het risico
lopen dan des avonds te worden neer-
geknuppeld. Hoe hoger het percentage
negers in een stad, hoe geringer het
aantal negerkiezers dat die registratie
aandurft. Clevelands bevolking bestaat
voor 70 procent uit negers. Er zit er één
in de gemeenteraad van achttien man.
DE DAG KDMT
Juist toen ik terugkeerde in Neder
land zond de Nederlandse televisie een
journaalfilmpje uit van een vechtpartij
tussen negers en blanken in Mississippi.
Vijf negers die overeenkomstig de
bepalingen van de federale wet in
een „blanke" wachtkamer van een bus
station waren gaan zitten, werden door
een horde blanken mishandeld.
Mishandelingen komen hier zeer
veel voor, aan de lopende band bijna,
zei me een neger. Ik weet dat het al
tijd weer de arme, en de minst ontwik
kelde blanken z(ln die daaraan deelne
men. Maar daarvan zijn er zo veel
Desondanks is aan ons de toekomst, er
komt een dag dat men ons de gelijke
rechten die ons in de grondwet zijn ge
garandeerd. niet meer kan ontzeggen.
In Tweede Kamer:
DEN HAAG Het is onwaarschijnlijk
dat het Tweede-Kamerdebat over Nieuw-
Guinea nog dit jaar gehouden kan wor
den. De begroting van buitenlandse
zaken komt op 2 en 3 januari in open
bare behandeling. Voor die tijd is
minister Luns niet beschikbaar.
De Kamer zal nog beslissen, zo is gis
teren komen vast te staan, of bij buiten
landse zaken meteen hert probleem-
Nieuw-Guinea aan de orde zal komen.
In het ordedebatje dat de Tweede
Kamer daarover gisteren hield, zei de
socialistische fractieleider, mr. Burger,
dat hij in de New York Times van
enkele dagen geleden had gelezen, dat
op korte termijn het Nieuw-Guinea-
debat niet zou zijn te verwachten, om
dat de grootste regeringspartij dat
niet wil.
Deze opmerking lokte de K.V.P. echter
niet uit haar tent. Voorzitter dr. Korten-
horst zei slechts dat minister Luns
21 december weer in het land zou zijn
en dat er dan dus weer met hem overleg
zou kunnen worden gepleegd.
