WEST -SIBERIE:
GESLOTEN BOEK
w
Wonder van Tilburg
trekt vele experts
Genezen van reuma
op de goede weg
SPIONAGE IN RUSLAND
ZWARE STRAFFEN VOOR
DE RUSSISCHE MENS SPIEGELT ZICH ZACHT IN EEN ZELFGEMAAKTE SPIEGEL
ALLES AAN DE
LOPENDE BAND
he
he
ij*
Vergadering kiest
nieuw presidium
sir hugïTbateman
smith overleden
Effect
Watersnood
Weinig
Brandstof
Het geheim van die
metalen schijf
BESPARING
Aangepast
Reders negeren besluit
van Produktschap
Vijfduizend mariniers
naar Nederland
DUITSE BARK AAN
DE PARKKADE
Donderdag 30 november 1961
Pag. 11
Onze correspondent in
Moskou beschrijft in zijn
tweede artikel over zijn
reis door Siberië de resul
taten van de vijf- en
zevenjarenplannen.
Cynische
leugens
maken het leven
- MKltëfcfö
Moskou" vindt het maar het beste, wanneer nieuwsgierige vreemdelingen per vliegtuig reizen; ze kragen dan minder te zien. Het
is waar dat het vliegtuig het enige comfortabele verkeersmiddel is in de uitgestrektheden van Europees en Aziatisch Rusland.
Sowjetjeugd amuseert zich zo goed mogelijk aan de oevers van het reus
achtige Baikalmeer.
Van onze medische medewerker
/~\NDER de naam reuma wordt
V' een groep ziektes onderge
bracht, die als gemeenschappelijk
kenmerk hebben, dat ze het bewe
gingsapparaat van het menselijk
lichaam aantasten. Prof. dr. W. A.
Kuenen gaf in 1940 de volgende de
finitie, die nog steeds bruikbaar is.
„Onder reumatiek wordt een ver
scheidenheid van aandoeningen sa
mengevat, die spieren, zenuwen, ge
wrichten en het bijbehorende bind
weefsel overvallen. Hierbij treden
pijnen, functiestoornissen en vaak
ook zwellingen op ten gevolge van
een ontsteking van de aangetaste
delen. Deze ontsteking verloopt
acuut of chronisch, kan volkomen
genezen of blijvende veranderingen
achterlaten. Zij voert nooit tot etter
vorming".
Van een acuut ziekteverloop
spreekt men, als de ziekte plotse
ling en hevig begint, kort duurt en
na niet al te lange tijd geneest-
Een chronische ziekte is geken
merkt door een slepend verloop; de
ziekteverschijnselen ziin dan in het
algemeen minder hevig.
,,De pijnen en andere stoornissen
bij reuma reageren vaak op na
tuurkundige prikkels, die het orga
nisme van buitenaf treffen, zoals
warmte, koude, droozte, vochtigheid,
tocht, elektrische lading van de at
mosfeer etc".
Uit deze omschrijving blijkt wel,
hoe veelomvattend het reumabegrip
is en hoeveel factoren verantwoor
delijk kunnen zijn bij het ontstaan
van reuma.
De naam reuma dateert reeds uit
de vroegste oudheid. Waarschijn-
'ük is die van Gaienus (130-201 na
Chr.) afkomstig Hij kende reeds
het colchicine, een geneesmiddel,
dat nu nog bij de behandeling van
">ima wordt gebruikt. Paracelsus
(14931541) kende reeds het goud
a's anti-reumaticum. Door de ont
wikkeling van de bacteriologie in
het einde van de vorige eeuw werd
het mogelijk de bacteriële ontste
kingen die daarvoor ook onder het
hoofdstuk reuma vielen van de ech
te reumatische ziekten af te splitsen.
Een van de belangrijkste vormen
van reumatische ziekten is het acu
te reuma, een plotseling optreden
de aandoening van de gewrichten,
vooral op jonge leeftijd. De aandoe
ning verspringt vaak van het ene
gewricht naar het andere. Vooral de
'rote gewrichten van de arm en het
been zijn aangedaan.
TVE tweede hoofdvorm is het chro-
nische reuma, dat langzamer
hand sluinend oo oudere leeftijd
vooral de kleine gewrichten van
hand en voet aantast.
Naast enige zeldzame vormen van
-euma kennen we verder nog het
z.g. weke delen reuma als spit en
-schias als de derde belangriike
hoofdgroep. Deze aandoeningen zijn
mefstal van voorbiigaande aard.
Jicht en gewrichtsontstekingen
kunnen verschijnselen geven, die
oo reuma liiken. Deze ziektebeelden
behoren niet *ot de reumatische ziek
ten in engere zin-
Aangezien reuma in de eerste
niaats het bewegmgsapnaraat en
vooral-de gewrichten aantast, bete
kent reumatiek een grote bewe-
«ingsbeperking zoor de lijder Dit
h-pft vaak ernstige sociale en eco
nomische gevolgen, als arbeidson-
--se*-'k.heid zodat a'gehele of ge
deeltelijke invaliditeit het gevolg is
"n 1951 werd b.v in Nede^and ze
ventig milioen gulden uitgekeerd
-in ziektp- en 'nvaiteiteitszeld ten
-tevolge van reuma Bii een recent
-n-torznek naar de gezondheid van
bejaarden van 65 jaar en ouder,
n'oek da' on»pveer twintig nroppnt
van de mannen en ongeveer dertig
^roeent van de v-noven reumati
sche klachten hadden.
woe de vpr«chil'ende vormen van
■euma Drecies ontstaan is nog niet
'°kend hoewel er verschillende
'actoren ziin die he' ontreden van
■oimathdip ripktpn beïnvloedpn.
Een belangrijke factor is de leef-
'i-d H-* chronische reuma treedt
meestal oo oudere leeftijd op. Het
acute reuma is meestal een kinder
ziekte. Met het verouderen van de
Nederlandse bevolking zal het chro
nische reuma toenemen. Verder
zijn erfelijke factoren van invloed
Sommige vormen van reuma zijn
sterk aan bepaalde families gebon
den. Bij het acute reuma zijn be
paalde bacteriën in het spel. Vol
gens de psychomatisehe denkrichting
in de geneeskunde, die geestelijke
invloeden van belang acht voor het
ontstaan en het verloop van een
lichamelijke ziekte, zou reuma me
de door geestelijke factoren worden
beïnvloed. De invloed van het kli
maat is bij reuma erg onzeker De
reumapatiënt vindt zelf een droog
klimaat met niet te lage tempera
turen en met geringe temperatuurs-
schommelingen het prettigste. Een
vochtige woning schijnt ook een
slechte invloed op het ziekteproces
te oefenen.
DE behandeling van het reuma
splitst zich in twee hoofdgroepen.
Tot de eerste groep behoren de z-g
fysische therapie en de revalidatie
Onder fysische therapie wordt een
behandelingswijze verstaan, die ge
bruik maakt van natuurkundige
krachten als warmte, koude, licht,
elektriciteit, enz. Verder wordt tot
haar gebied gerekend de massage
en de oefentherapie. Het doel van
de fysische therapie is door de na
tuurkundige prikkel of door de mas
sage een verwijding van de bloed
vaten te krijgen in het aangedane
gebied, waardoor ten gevolge van
de vermeerderde bloeddoorstroming
een gunstige invloed op het ziekte
proces wordt geoefend, doordat dan
een intensievere stofwisseling mo
gelijk is. Door de revalidatie en de
oefentherapie wordt geprobeerd de
oorsoronkelijke functie van het be
wegingsapparaat zoveel mogelijk te
herstellen, waardoor de patiënt ac
tief aan het leven kan blijven deel
nemen. Duizenden jaren voor onze
jaartelling waren de massage en de
fysische therapie reeds bekend. De
oude cultuurvolken kenden haar
reeds, zodat zij kan bogen op een
oude medische traditie.
Een veel jongere tak van therapie
bij de reumabehandeling is de me
dicamenteuze. die door de ookomst
van de moderne farmaceutische in
dustrie de laatste vijftig jaar tot
grote bloei is gekomen. Naast de
klassieke goudtherapie ziin moderne
pijnstillers ontwikkeld. Tot de mo
dernste behandelingsmethoden be
hoort die met hormonen uit de
voorkwab van het hersenaanhang-
sel of de hypofyse en uit de bijnie
ren D.oor deze stoffen neemt de
zwelling van de gewrichten af, de
bewegingsmogelijkheid neemt toe
en de pijn vermindert. Deze stof
fen moeten beslist niet als een soort
wondermiddelen worden beschouwd,
want de beschadigingen, die door
het reumatische proces in de ge
wrichten zijn veroorzaakt, gaan niet
volkomen terug.
OP het laatste internationale reu-
matologencongres in Rome in
sentember van dit jaar is uitvoerig
gesproken over specifieke stoffen,
die bij reuma In het lichaam zelf
veroorzaakt zouden worden en die
als het ware de eigen gewrichten
zouden beschadigen. De aanwezig;
heid van deze z g. antistoffen bi'
reuma is echter nog niet met zeker
heid vastgesteld.
Reuma is nog een verzamelnaam
voor een groen gelijkvormige ziek
ten. waarvan de oorzaak nog ondui-
de'Pk is Hoewel er reeds veel be
reikt is om het lijden van de rep-
maoatiënt te -erzachten met be
hulp van de fysische en de medica
menteuze therapie, kunnen we met
het bereikte resultaat nog geenszins
tevreden zijn Veel moeite en in
spanning zal men zich nog moeten
getroosten om onze reumapatiënten
nog betere mogelijkheden te kunnen
geven voor hun genezing.
AT IN SIBERIË stoort, zoals trouwens overal
in de Sowjetunie, is niet de werkelijkheid,
maar de ontkenning ervan, de voortdurende
houding van doen-alsof-je-neus-bloedt en van
maar-zo-is-het-toch-overal-elders-in-de-wereld
-ook. Het zeer strikte politietoezicht op vreemdelingen is er
een voorbeeld van. Zo ook de beperking van de bewegings
vrijheid, Voor beide zaken kan overigens, gezien de heersende
achterdocht jegens buitenlanders, misschien een gegronde
reden worden aangevoerd.
MAAR de ene helft van
diegenen die het kun
nen weten ontkent dom
weg het bestaan van
restricties en komt aan
met bezwaren van practische aard zo
als slechte wegen, geen hotels. De an
dere helft pareert door te zeggen dat
ook buiten de Sowjetunie slechts col
lectief en gecontroleerd toerisme mo
gelijk is.
Het is hun niet duidelijk te maken
dat een Nederlands toerist, als hij
naar Parijs denkt te gaan, niet van te
voren toestemming hoeft te vragen om
ook Fontainebleau te mogen zien. De
onjuistheid van het beeld van het
leven in andere landen en er zijn
nog talloze andere gevallen te noemen
kan de Sowjetrussen eenvoudig niet
bijgebracht worden omdat het een
levensbehoefte is geworden zich aan
anderen zacht te spiegelen, in een
spiegel van eigen fabrikaat bovendien.
'ET HARDE LEVEN van alle
dag is alleen dragelijk in de
wetenschap dat het elders even slecht
of nog slechter is. Vandaar ook het
succes van de Sowjetpropagnda, die
de meest cynische leugens ingang kan
doen vinden, omdat en voorzover de
slachtoffers ze geloven willen.
Niet alleen Sowjetburgers ondergaan
het effect van de officiële waarheid,
ook als buitenstaander krijgt men op
den duur de behoefte de vruchten van
vijf- en zevenjarenplannen nu eens in
concreto te zien, de staalkombinaten,
de stuwdammen en kunstmatige me
ren, de ontginningstechniek in de
mijnindustrie. Mogelijk is dat alles in
Siberië zo fabelachtig als wordt voor
gegeven, maar wat men te zien krijgt
stelt teleur. West-Siberië, waar de
grootste ontwikkeling aan de gang is,
blijft een gesloten boek. Het grote
staalcentrum op de oostelijke hellingen
van de Oeral, dat dateert uit het
tweede vijfjarenplan, is ontoeganke
lijk hetgeen ook het geval is met No
vosibirsk, waar een buitenlander op
zijn hoogst het restaurant van het
vliegveld mag zien, als een noodlan
ding daartoe dwingt.
/AOST-SIBERIË, met als centrum
v-' Irkoetsk aan het legendari
sche Baikalmeer, is in beperkte mate
te bereizen. Het gebied bevindt zich
nog geheel in een voor-industrieel sta
dium waarin men nauwelijks begon
nen is met de exploitatie van de
natuurlijke hulpbronnen, zoals steen
kool, waterkracht en hout. Zover zelfs
is het verre Oosten nog niet, waar
men zich naar mij uit gesprekken
bleek door de centrale planners
stiefmoederlijk bedeeld voelt. De jaar
lijks terugkerende watersnood maakt
op pijnlijke wijze de noodzaak duide-
delijk de Amoer te beteugelen, maar
zelfs de plannen daarvoor bestaan nog
niet.
Het is echter niet alleen een econo
mische kwestie maar ook en mis
schien bovenal een politieke, omdat
de Amoer over honderden kilometers
de grens vormt met China. Sinds 1956
zijn besprekingen gaande, maar de
Russisch-Chinese commissie die in
Khabarovsk zitting heeft is nog tot
geen enkele conclusie gekomen.
Zo modern als de vliegtuigen zijn,
zo vreemd ouderwets doen de sta
tionsgebouwen op vele vliegvelden
aan. Dit is de keuken van het sta
tionsrestaurant in Olekminsk.
bruikt zou kunnen worden gaat zo
doende verloren. Vandaar dat hard
gewerkt wordt aan een pijpleiding die
de Oeral-olieveiden verbinden zal met
de Stille Oceaan. De Japanners is on
langs door vice-premier Mikoyan aan
geboden het oostelijk deel van dit pro
ject te mogen aanleggen, in ruil voor
langdurige Russische olieleveranties,
hetgeen Amerikaanse belangen weinig
welkom zal zijn geweest.
ET BESEF, achtergesteld te
zijn bracht een van de nota
belen onder woorden, toen hij op de
vraag wat in dit veroostelijke deel van
het land het meest bezienswaardig
was antwoordde: „Ach, u komt uit
Moskou, dan hebben wij u weinig te
bieden."
Experts van de regionale economi
sche raad waren meer optimistisch
en leefden geheel en al in de plannen
om tussen Amoer en de Boureia een
industrieel complex te bouwen dat in
Sowjetjargon wordt aangeduid als
„vierde energiebasis".
Zolang het derde complex, in de
buurt van Irkoetsk, nog niet gereed is
gekomen zal men het moeten doen met
de Amurstal-fabriek in Komsomolsk
stad van de Sowjetjeugd de eni
ge plaats waar in het Russische verre
Oosten staal wordt gefabriceerd.
ZERERTS is in voldoende
mate aanwezig men sprak
zelfs van reserves van vijfhonderd
miljoen ton maar het zwakke punt
is de brandstof die in de vorm van
olie per pijpleiding van het eiland Sak
halin wordt aangevoerd om op het
vasteland in raffinaderijen verwerkt
te worden. De totale produktie is on
geveer een miljoen ton per jaar. zodat
het tekort moe! worden aangevuld door
olietransporten over de Transsiberische
spoorlijn
Kostbare laadruimte die voor andere
meer hoogwaardige produkien ge-
Wereldraad van kerken
NIEUW DELHI. De derde alge
mene vergadering van de Wereldraad
van Kerken zal vandaag een nieuw
presidium en een nieuw centraal co
mité kiezen voor dé periode van zes
jaar tot aan de volgende algemene
vergadering.
De met de kandidaatstelling belaste
commissie heeft woensdag als kandida
ten voor de zes voorzittersfuneties van
de Wereldraad aangewezen ds. Martin
Niemöller, van de Duitse Verenigde
Evangelische Kerk, dr. Michael Ram
sey, aartsbisschop van Canterbury en
hoofd van de Anglicaanse kerk, sir
Francis I Biam, gouverneur van Oost
eria en leke- '-'der van d- Niger
anse Presbyteriaanse kerk, aartsV>!s
schop Iakovos van de Grieks-orthodoxe
kerk van Noord- en Zuid-Amerika, dr.
d C Moses, hoofd van het Hislor
college in Nagpur (India) en Charles
Parlin lid van de Amerikaanse Metho-
distenkerk, uit Englewood, in de staat
New Jersey.
Aartsbisschop Iakovos is het enige
ook voor het nieuwe bestuur kandidaat
is gesteld.
Tot de kandidaten voor het nieuwe
centraal comité, dat honderd leden telt.
behoren leden van alle in de Wereld
raad vertegenwoordigde kerkgenoot
schappen.
De Russisch-orthodoxe kerk, die vo
rige week als lid tot de Wereldraad
werd toegelaten, zal vijf leden in het
centraal comité hebben, en de orthodoxe
kerken tezamen twintig.
Als de kandidaten overeenkomstig de
aanbeveling worden gekozen, zal Oost-
Europa in het centraal comité met elf
leden vertegenwoordigd zijn, onder wie
de leider van de Russische delegatie,
aartsbisschop Nikodim.
LONDEN (AP) Sinds gisteren is
Sir Winston Churchill de laatste nog
levende officier van het Britse 21ste
Lancers Regiment, dat in 1898 de
historische charge bij Omdoerman in
Soedan uitvoerde. Gisteren overleed
nl. de 89-jarige Sir Hugh Bateman
Smith die met Churchill in Soedan
had gevochten.
Toen de Lanciers ten strijde trok
ken tegen de Soedanezen die onder
leiding stonden van de godsdienstige
fanaticus Mahdi, verloor het regiment
zeventig man aan doden en gewonden.
Van een onzer verslaggevers
TILBURG. Van het Sint Elisabethziekenhuis in Tilburg uit is de victorie begonnen. Sinds het de primeur
voor West-Europa had met de invoering van een nieuw systeem voor de voedselvoorziening van pa
tiënten en personeel, komen uit vrijwel alle landen van dit werelddeel experts naar het wonder in
Tilburg kijken. Het Diaconessenhuis in Leiden heeft al eenzelfde installatie besteld. Het academisch zieken
huis van de Vrije Universiteit in Amsterdam en het nieuwe gemeenteziekenhuis in Vlaardingen hebben plan
nen in dezelfde richting. Uit Duitsland heeft een heel rijtje ziekenhuizen aan Tilburg laten weten: „Wij gaan
hét ook doen".
De keuken van het Sint Elisabeth
ziekenhuis heeft intussen iets weg van
een moderne industrie. Iedere ochtend
van en tot twaalf uur draait er een
lopende band. Iedere minuut ontstaat
er op tien gezellig gekleurde plastic
dienbladen evenveel prettig geserveer
de warme maaltijden, met keus uit
twee menu's en veertig diëten.
Twintig transportwagens bedienen
in één rit het hele ziekenhuis. In één
uur tijds hebben zeshonderd patiënten
hun complete warme maaltijd vóór
zich staan. Zelfs voor de verst ver
wijderde afdeling geldt nóg, dat het
eten binnen zeven minuten van de
band op het bed komt.
Het hele ziekenhuis van hoog tot laag
is enthousiast, want dit zijn nog maar
een paar van de vele voordelen van
het zogenaamde „Dri-heat ganymede"
systeem. De clou zit in een kleine me
talen schijf, die tevoren wordt ver
warmd in naast de lopende band staan
de ovens. Daarbij hoort een driedelig
bord: een roestvrij stalen onderbord,
een dito deksel en daar tussen een
gewoon aardewerk bord'.
UUR LANG
„Dit is het hele geheim", vertelde
de heer G. H. van Geijlswijk, hoofd
van de huishoudelijke dienst. „De me
talen schijf, die in het onderbord
wordt gelegd, kan het voedsel een uur
lang net zo warm houden als het wordt
opgediend- Er komt echter nog het een
en ander bij. Vroeger hadden wij drie
uur nodig voor het klaarmaken en
verdelen van de maaltijden. De soep
die om twaalf uur werd opgediend,
stond om negen uur in d'e ochtend al
kant en klaar. De aardappelen moes
ten drie uur van te voren worden op
zet."
,.A1 die tijd moest het eten worden
warm gehouden en in de dienkeukens
nog eens worden opgewarmd. Toch
kwam het half koud en na verlies van
veel vitaminen bij de patiënten. Nu
niet meer. Met het „verpieterde zie
kenhuiseten" is het in Tilburg afge
lopen. Dat is een belangrijk ding, want
kleuren zijn ook bij onze maaltijden
van meer belang dan u misschien
denkt. „Men eet ook met de ogen"
is een maar al te waar gebleken gezeg-
„HEERLIJK"
In Tilburg ziet het eten er fris en
vers uit.
„Heerlijk", is de reactie van me
vrouw A. van Oort uit Hilvarenbeek,
als zij met twee van haar zaaigenoten
aan de maaltijd zit. Zy kan het weten,
want zy heeft al twee keer eerder in
hetzelfde ziekenhuis gelegen.
„Het fqne is", gaat zij verder, „dat
wij na de soep niet hoeven te wachten
op de rest, We krygen nu alles tegelyk
opgediend en het gezelligste is wel ö'at
we gezameniyk kunnen eten."
Ook dat is winst. Geen geren en ge
vlieg meer op de afdelingen. De ver
pleegsters hebben meer tijd zich met
de patiënten bezig te houden.
Zuster N. Cillessen uit Goirle be
aamt het graag: „Vroeger waren we
pas om half één klaar met het rond
brengen. Toch begonnen we al kort
na elf uur met het ophalen en het
stuk voor stuk weer opwarmen van
wat er op tafel moest komen. Nu heeft
iedereen op onze hele afdeling bin
nen vyf minuten de maaltyd van a
tot z bij zich. Is er iemand weg, of
maakt een dokter net zyn ronde, geen
bezwaar, het eten blijft toch heet."
Zo is iedereen zeer content met de
nieuwe gang van zaken. Ook de lei
ding, die in Tilburg net zo goed als
overal elders met te weinig mensen
zit. Het nieuwe systeem heeft in ieder
geval al het werk van tien meisjes
van de huishoudelyke dienst uitge
spaard. Dat betekent onder andere,
dat nu althans het verloop kan worden
opgevangen.
OP ROLLETJES
In de keuken zelf gaat het letter
lijk en figuurlijk allemaal op rolletjes.
De band loopt nu met een capaciteit
van tien plateaus per minuut. Het is
een tempo, dat geconcentreerd werken
mogelijk maakt voor de tien meisjes
die bij de band de porties opscheppen
uit de verwarmde uitschepwagens.
In één wagen kunnen zes verschil
lende soorten aardappelen of groenten
zitten, maar de' kleuren op de kaart
van iedere patiënt vertellen de meis
jes precies, welke soort en welke
hoeveelheid zij op een bord moeten
scheppen.
.Dat bracht de noodzaak mee, alle
meisjes tevoren te testen op kleuren
blindheid en reactievermogen. De
praktijk heeft al gauw geleerd, dat
vergissingen vrijwel zijn uitgesloten,
ondanks de vele verschillende diëten.
Mocht iemand toch een fout maken,
dan staat aan het einde van de band
altyd nog zuster Johannia, de diëtiste
die haar aan snel zien en beoordelen
gewende ogen over de tableaus laat
gaan.
Aldus is nog de extra zekerheid ge
schapen, dat iedere patiënt precies
krijgt wat hij moet hebben. De kaart
zelf gaat mee naar de man of de
vrouw in het ziekbed. Het lijkt een
kleinigheid, maar ook dit heeft zijn
psychologisch effect. De patiënt voelt:
Ik ben hier geen nummer, maar een
individu. Dit is voor my klaar ge
maakt.
Er Is nog iets anders. Op grond van
de gegevens op de kaarten kan de
keuken tevoren precies uitrekenen,
hoeveel er voor iedere maaltyd nodig
Is. Vroeger was dat wel een beetje an
ders. Het is wel gebeurd, dat een af
deling met 32 bedden veertig of meer
porties bestelde. Het personeel deed
dat uit vrees dat er te weinig zou
De keuken van het Sint
Elisabethziekenhuis in Tilburg
in haar nieuwe gedaante. In
het midden de lopende band
waarop de maaltyden worden
samengesteld. Links en rechts
de verwarmde uitschepwagens,
en aan het einde van de band
de diëtiste, die de maaltijden
controleert.
zyn, maar ook wel om zelf extra mee
te kunnen eten. Sindsdien is er op
resten en verlies al drie procent be-
Ook daarmee zijn de mogelijkheden
nog niet uitgeput. Het hoofd van de
huishoudelijke dienst is al aan het uit
dokteren, hoe hij het systeem ook kan
gaan toepassen op het klaarmaken en
verdelen van de broodmaaltijden.
Een Nederlandse industrie werkt
aan de ontwikkeling van een oven, die
met hoogfrequente stralen diepgevroren
ingrediënten vooi maaltijden binnen
enkele seconden gereed maakt voor
consumptie. De capaciteit van de oven
kan zo worden afgesteld, dat hij kan
worden gekoppeld aan de lopende
band.
Al deze dingen samen zyn er de oor
zaak van, dat het vakmanschap van de
koks in de keuken veel meer dan tot
dusver tot zijn recht kan komen..
Zo is het in Amerika bedachte
systeem in ons land aangepast aan de
Nederlandse voedingsgewoonten. Het
is de verdienste van het Sint Elisa
bethziekenhuis in Tilburg en vooral
van de geneesheer-directeur dr. J. B.
Stolte geweest, dat het als eerste
in West-Europa de belangrijke stap
van de overschakeling heeft durven
zetten.
Het systeem is vry kostbaar en grijpt
in de interne ziekenhuisorganisatie
ver om zich heen. De winstpunten zijn
echter zo groot, dat alle in Tilburg op
bezoek komende experts in enthou
siaste stemming de terugreis aan
vaarden.
DEN HAAG. De haringreders, aan
gesloten bü de redersvereniging voor de
Nederlandse haringvisserij, hebben be
sloten de aanvoer van gezouten haring
te beperken. Zy zullen na 5 december
niet meer gezouten haring aanvoeren
dan 150 kantjes per schip per reis.
Dit besluit van de reders staat lijn
recht tegenover de beslissing die het be
stuur van het Produktschap voor vis en
visprod'ukten vorige week nam. Het voor
stel van de reders om de aanvoer te be
perken werd toen in het produktschap
afgestemd met elf tegen zeven stemmen.
De reders willen het accent van de
aanvoer verleggen van gezouten haring
naar verse haring, omdat de behoefte
aan gezouten haring thans niet bijzonder
groot is.
De onderling gemaakte afspraak de
aanvoer te beperken geldt tot het begin
van de teelt 1962.
Zo krijgen de patiënten ln Tilburg nu hun warme maaltyden (gloeiend
heet) opgediend. Op het plateau de kaart, waarop de samenstelling van de
maaltyd in klenren is genoteerd.
Van onze correspondent
BONN Het Duitse échtpaar Adolf
en Hermine Werner uit Karlsruhe is
door het militaire tribunaal te Kief
wegens spionage voor de Verenigde
Staten veroordeeld tot vijftien, res
pectievelijk zeven jaar vrijheidsstraf.
De man moet vijf jaren in de gevan
genis doorbrengen en de vrouw één
jaar, de overige tijd in werkkampen.
DEN HAAG (AP). Het vliegdek-
schip Essex en zeven jagers van de
Amerikaanse zesde vloot zullen een be
zoek van acht dagen aan ons land bren
gen.
De vlooteenheid zal op 21 december
in Rotterdam aankomen. De vijfduizend
officieren en manschappen zullen Kerst
mis doorbrengen in Den Haag, Amster
dam en Rotterdam.
Werner verzocht in zijn laatste
woord om clementie; hij was een
slachtoffer geweest van de Ameri
kaanse geheime dienst, zei hij, en hij
betreurde het „de gastvrijheid van het
Oekrainse volk te hebben misbruikt".
Volgens hem had 95 pet. van de foto's
en aantekeningen die hij onderweg
had gemaakt niet met spionage van
doen; zij moesten in dit tijdperk van
atoombommen en raketten als primi
tief worden beschouwd.
Ook mevrouw Werner verzocht om
clementie. Zij maakte de rechter erop
attent dat zij thuis drie kinderen
heeft. Van de spionageopdracht van
haar man was zij niet op de hoogte
voordat men in de Sowjetunie was
aangekomen.
De straf van Werner is zwaarder
dan die van de onlangs veroordeelde
beide Nederlanders en de beide Duit
se studenten en ook zwaarder dan die
van Powers, de piloot van de U2.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Het nieuwe oplei
dingsschip van de Westduitse marine, de
bark Goreh Fock meerde gistermorgen
aan de Parkkade voor een onofficieel
bezoek aan Rotterdam.
De bark, met een waterverplaatsing van
1.900 ton, is het tweede opleidingsschip
dat de naam van deze Duitse dichter
draagt; de eerste Gorch Fock, die in
1933 in de vaart kwam, is na de Tweede
Wereldoorlog overgenomen door de Rus
sische marine en vaart thans onder de
naam Towarisch.
De Goreh Fock staat onder commando
van kapitein-ter-zee Wolfgang Erhardt en
behalve een bemanning van zestig kop
pen zijn er 150 kadetten aan boord. Het
in 1958 in de vaart gekomen opleidings
schip kan tweeduizend vierkante meter
•il voeren.
Zaterdag- en zondagmiddag tussen twee
en vijf uur is iedereen welkom aan
boord.
