TEGENSTELLINGEN ZIJN NÜ TE OVERBRUGGEN „SMELTKROES" OP EEN LAGE PIT Nederlandse resolutie de werkelijke sleutel? IS oor se minister bijt flink van zich af ÏMERiAANS IlSJÖlNAl SOCIALISTISCH VOORSTEL: GULDEN MINDER VOOR MINISTER BEERMAN Indonesische stem over Nederlands-Indonesisch geschil PRACHTIG GOLVEND RAPPORT OVER STAPHORST AL BIJ MINISTER KENNEDY EN ADENAUER AKKOORD Drie jaar voor caféhouder Benzinegebrek bedreigt zoeken naar Rockefeller Makarios volgend jaar naar Bondsrepubliek GROMYKO VALT NOORWEGEN AAN Snuif en wrijf Vragen over vrijspraak proces schrootfraude In het kort 1 radio televisie ZIEKENFONDSPREMIE IETS LAGER JAGO Donderdag 23 november 1961 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 9 DE discussies in de Algemene Vergadering over het Neder landse ontwerp-resolutie tot dekolonisatie van westelijk Nieuw-Guinea hebben zo langzamerhand het hoogtepunt bereikt. De rede van de gedelegeerde van Indië heeft een Indisch ontwerp-resolutie opgeleverd, waarin wordt aangedrongen op Nederlands-Indonesische besprekingen onder toezicht van de Algemene Vergadering. De rede van de Indonesische mi nister van buitenlandse zaken, dr. Subandrio, welke met enige be langstelling tegemoet werd gezien, omdat zij op dit moment ge houden wel eens iets bijzonders kon bevatten, moet nog nader wor den bestudeerd. Vast staat echter reeds dat Indonesië meent mogelijk heden tot een regeling van het ge schil met Nederland te zien, wan neer beide partijen de oprechte wil bezitten om door geven en ne men tot zulk een regeling te ko- Van Indonesische zijde is daarbij de bereidheid geuit alle Nederlandse verplichtingen, na 1950 tegenover de bevolking van Nieuw-Guinea aan vaard, te erkennen voorzover deze in overeenstemming zijn met de werke lijke belangen van de bevolking van dat gebied. Het behoeft geen nadere uitleg dat deze erkenning in de eer ste plaats op het zelfbeschikkings recht slaat, dat de Nederlandse re gering aan de Papoea's heeft toege zegd. PROCEDUREKWESTIE De erkenning van dit zelfbeschik kingsrecht heeft de Nederlandse re gering als prealabele voorwaarde ge steld voor een eventueel gesprek met Indonesië over het geschil om Nieuw- Guinea. Men kan over de voorzichti ge wijze waaroo Indonesië de bereid heid tot aanvaarding van de door de Nederlandse regering gestelde preala bele voorwaarde te kennen meent te moeten geven discussiëren, het kan niet worden ontkend dat het op dit ogenblik nog slechts gaat om het vin den van een procedure voor een bila teraal gesprek. Vanuit dat gezichtspunt bekeken is het dan begrijpelijk dat Indonesië op dit moment niet verder zou kunnen gaan, zonder zijn onderhandelingspo sitie te veel te verzwakken. De vraag is nu of Nederland voldoende moge lijkheden bezit om het overleg met Indonesië te doen plaatsvinden op basis van het Nederlandse ontwerp resolutie. IN SAMENHANG Om dit na te kunnen gaan zal men het Nederlandse ontwerp-resolutie moeten analyseren in samenhang met het Nederlands-Indonesische territoria le geschil, waarover in het ontwerp resolutie met geen woord wordt ge rept. Om deze ontwerp-resolutie als basis voor een Nederlands-Indonesisch over leg aanvaardbaar te maken, zal de Nederlandse regering aannemelijk moe. ten maken dat haar bereidheid tot overdracht van de soevereiniteit aan de plaatselijke bevolking van weste lijk Nieuw-Guinea nog vóór deze be volking het in de resolutie gevraag de zelfbeschikkingsrecht heeft uitge oefend, de werkelijke sleutel is voor de oplossing van het Nederlands-In donesische geschil over Nieuw-Gui nea. Het kan niet worden ontkend dat de Nederlandse regering daartoe de mo gelijkheden bezit; deze soevereiniteit zal de Nederlandse regering toch moeten overdragen aan een comité (Advertentie) Nieuwe Amerikaanse «ondervinding zónder permanent-vloeistoffen 't Is gewoonweg een wonder! Eén behandeling met Perform en zelfs- 'onhandelbaar' haar krijgt rijke gol ven en slagen - alsof u met golvend haar bent geboren! En die golven blijven. Op de achtste dag nog even' mooi als op de eerste. Uw haar glanst- gezond en voel eens, wat heerlijk zacht, wat stevig die krullen. En zo eenvoudig te gebruiken: een weinig Perform aanbrengen en goed door uw haar kammen. Maak het op zoals u dat gewoon bent, met schuifspelden of krulspelden. U wordt wakker met een droomkapsel rijk als natuurlijk golvend haar! KAM HET ERIN Verbluffend economisch, voldoende voor 18 droomkapsels. Dat is min der dan 32 cent per keerl Volmaakt veilig voor leder type haar - ook als u een spoeling in hebt. Doe wat aan 'saai' haar - haal vandaag nog Perform! 5,90. niet tevreden geld terug! BONN Aartsbisschop Makarios van de republiek Cyprus zal in mei een of. ficieel bezoek aan de Bondsrepubliek brengen. Hij zal niet alleen naar Bonn, maar ook naar enige andere Westduit- se steden en naar West-Berlijn reizen. Onlangs is tussen Wëst-Duitsland en Cyprus een akkoord gesloten voor eco- nomische samenwerking en technische hulp, waarbij de Bondsrepubliek aan Cyprus een kapitaalhulp van 12 miljoen mark verleent en een garantie van ten minste 20 miljoen mark heeft aange boden voor Westduitse leveringen van investeringsgoederen. van Papoea's en de samenstelling van zulk een comité maakt vele combina ties mogelijk. Nu nog deze week of wellicht vol gende week over de Nederlandse re solutie zal worden gestemd, zou het bepaald van de genialiteit van de ont werper van dit Nederlandse plan ge tuigen, wanneer de Nederlandse dele gatie, na het memorandum en de aide- memoire, een verklaring zou uitgeven waarin de wijze van overdracht van soevereiniteit gepreciseerd werd. VERBINDING Overdracht aan een Papoea-comité, dat ook door de Indonesische regering representatief voor de autochtone be volking van westelijk Nieuw-Guinea, als deel van de Indonesische natie, wordt geacht, brengt de verbinding .tot stand tussen het Nederlandse de- kolonisatievoorstel en het territoriale geschil. Een uitnodiging van de Nederlandse delegatie aan de Indonesische om over leg te plegen over de samenstelling van zulk een voor de regering te Dja karta eveneens aanvaardbare Papoea delegatie, lost de procedurele moei lijkheden voor overleg over de toe komstige status van Nieuw-Guinea in eens/op, nu de Indonesische minister Hieronder ruimen wij plaats in voor een be schouwing van de hand van de zelfde Indonesiër, die wij op dezelfde plaats al eens eerder gastvrijheid hebben ver leend. Wij geven zijn be schouwing door omdat wij het van belang ach ten dat ook in Nederland kennis kan worden ge nomen van de gedach ten, die over de kwestie Nieuw-Guinea in Indone sische kring leven. van buitenlandse zaken in feite toch wel het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's als een door de Nederlandse regering aan hen gegeven belofte heeft erkend. Overleg over Nieuw-Guinea op basis van het Nederlandse ontwerp-resolutie zou de eerste oogst zijn van het knap pe Nederlandse initiatief in de Ver enigde Naties; regeling van het Ne derlands-Indonesische geschil met ver mijding van „gezichtsverlies" voor beide partijen en een zelfbeschikkings recht voor de Papoea's, dat dit volk een „eigen volksbestaan" waarborgt, zal het bewijs van diplomatiek vak manschap vormen. Men moet hopen dat de Nederland se bewindslieden er niet voor zullen terugdeinzen volgens hun eigen plan nen verder te werken, nu uit deze pu- blikatie is gebleken dat de Nederland se conceptie ook bij Indonesiërs naar waarde wordt geschat. DEN HAAG De strafrechtelijke aspecten van de gebeurtenissen in Staphorst zullen nader worden onder zocht, zo heeft minister Beerman gis teren aan de Tweede Kamer mee gedeeld. Het rapport van de officier van justitie te Zwolle, waar de minis ter om had gevraagd, was gisterochtend a] binnen. Het wijst op de eigenaardige samen leving en de sterke onderlinge bin dingen in deze Staphorster gemeen schap en volgens minister Beerman noemt de officier van justitie het volksgericht in de nacht van 10 op 11 november iets unieks. De voor naamste aanleiding was volgens het rapport een tragische gebeurtenis in het gezin van de vrouw, blijkbaar de poging tot zelfmoord van de echt genoot van deze vrouw. De minister voegde aan deze mede delingen uit het rapport nog toe dat hij sommige verhalen te sensationeel en te gekleurd vond, maar hij wilde tegenover de socialist mr, Vrolijk geen misverstand laten bestaan omtrent zijn mening over het gebeurde. Ik kan dit in geen enkel opzicht goedkeuren, zei mr. Beerman. Wei zei hij de kwestie nuchter te zuilen beschouwen, met be grip voor de tradities van Staphorst. Advertentie heeft een feestelijke verrassing voor U. De prachtige INDUS kalender met 12 schitterende kleurenfoto's van Zwitserse landschappen ont vangt U gratis na aankoop van een INDUS-horloge in de periode van 21 november tot 31 december 1961. Tegen inzen ding van het daarvoor bestem de, bij de juwelier aanwezige, formulier aan INDUS-horloges Rotterdam wordt U de fraaie INDUS kalender franco thuis gezonden. Uw horfoger-juwelier zol U goorne een der fraaie kleurenfoto's vrijblijvend tonen. WASHINGTON (Reuter) Presi dent Kennedy en kanselier Adenauer zijn het geheel eens over de grond slagen voor een oplossing van de Ber- lijnse crisis door middel van onder handelingen, gesteld althans dat de Sowjetunie een redelijke houding aan neemt. Dit staat in een communiqué dat gis teravond te Washington werd uitge geven na afloop van de besprekingen die Adenauer en Kennedy de afge lopen drie dagen hebben gevoerd. Voorts zijn de twee staatslieden het eens geworden over de Noordatlanti- sohe verdragsorganisatie, waarvan de kracht zal worden vergroot en in overeenstemming gebracht met de nieuwste militaire ontwikkelingen. Zij leggen er de nadruk op dat de Navo een defensieve organisatie is en ver oordelen de Russische verdachtmakin gen aan het adres van West-Duitsland. (Dat slaat kennelijk op de Russische beschuldiging dat West-Duitsland een inval in Rusland voorbereidt met de hulp van zijn bondgenoten). Advertentie van onze speciale verslaggever MINNEAPOLIS. De Verenigde Staten vormen een „smelt kroes van rassen en volkeren". Zo staat het in vele boeken en brochures, zo leerden wii het ook op school. Toch is dat maar de halve waarheid; te zelden wordt opgemerkt dat het ver smeltingsproces uiterst langzaam in zijn werk gaat. Bijna twee eeuwen is dit reusachtige land nu zelfstandig maar toch is de smeltkroes nog niet lang genoeg te vuur geweest om uit de mensen van tientallen rassen en volkeren die zich hier vestigden een mensensoort te brouwen dat men „de" Amerikaan zou mogen noemen. In Nederland is het al een toer, de „gemiddelde Nederlander" te vinden, maar dit wonderdier der statistici be staat in de Verenigde Staten eenvou dig niet. Natuurlijk kunnen de statis tici wel een aantal „gemiddelde Ame rikaanse" kenmerken opnoemen; Ri chard M. Scammon, hoofd van het Cens \-sbureau (het Amerikaanse bu reau voor de statistiek) die ik in Washington sprak, ziet het zo: GEMIDDELD Van onze Scandinavische correspondent KOPENHAGEN. De Noorse minister van buitenlandse zaken, Lange, heeft gisteren in Moskou van zich afgebeten toen de Russische vice-premier Mikojan en de Rus sische minister Gromyko Noorwegen aanvielen vanwege zijn lidmaat schap van de Navo. Mikojan had Noorwegen verweten dat het maar rustig zat af te wachten in plaats van iets te doen om een bij drage te leveren tot de ontwapening en tot het tot stand komen van een Duits vredesverdrag. Dit verwijt maak te hij minister Lange aan een lang durige lunch in de Noorse ambassade te Moskou. Lange had al gesproken, maar hij stond voor de tweede keer op om de Russen van repliek te die nen. Er hing een alles behalve hartelijke atmosfeer in de zaal toen Lange, die zichzelf maar nauwelijks in bedwang scheen te hebben, antwoordde dat Noorwegen tot de Navo was toegetre den omdat het uit ervaring wist dat een klein land zichzelf in deze wereld niet staande kan houden. Excuus De houding van Noorwegen wordt door de Russen aangevoerd als excuus om Finland onder druk te zetten. De noordelijke leden van de Navo zou den, zo voert de Sowjetunie aan, be reid zijn West-Duitsland bij te staan bij het voorbereiden van een gewapen de aanval op de Sowjetunie via de kusten van de Oostzee- Deze beweringen over Duitse plan nen wees Lange verontwaardigd van de hand. Hij zei dat hij Mikojans be weringen niet kon aanvaarden en dat Noorwegen wel degelijk zijn bijdrage le vert tot de vrede. Kennelijk doelend op de Russische plannen met Finland, zei de Noorse minister: „Wij hopen dat de toestand die wij in ons deel van de wereld hebben geschapen zal blijven BRUSSEL (ANP) De rechtbank in Hasselt heeft de 21-jarige caféhouder Theo van Houdt uit het Belgische Lom' mei tot drie jaar gevangenisstraf ver oordeeld. Van Houdt werd ervan beschuldigd in augustus van dit jaar in zijn café de twintigjarige G. V. uit Veldhoven, een plaatsje bij Eindhoven, met een mes in de rug te hebben gestoken. V. was een paar uur later overleden. zoals hij is. Wij geloven dat dat in het voordeel zal zijn van allen die hun best doen om de vrede te bewaren en tot goede betrekkingen te komen met anderen." Reis Lange blijft nog geruime tijd in de Sowjetunie. Hij gaat een reis maken en zal op 2 december in Moskou terug zijn om dan premier Kroesjtsjef te ont moeten met wie hij zal spreken over de positie van Finland. Morgen zal de Finse president Kek konen, die gisteren uit Helsinki is ver trokken, premier Kroesjtsjef in No vosibirsk ontmoeten, in het hart dus van Siberië. Advertentie Uw verkoudheid van neus, keel of borst weg met STRAATSBURG (ANP) Jhr. mr. M. van der Goes van Naters heeft als lid van het Europese parlement aan de Hoge autoriteit van de E.G.K.S. vragen gesteld over de vrijspraak van een hoge functionaris van Hansa Roh- stoff—Verwertung in een proces in zake schrootfraude in Düsseldorf. Hij verzoekt de Hoge autoriteit mee te delen, onder welke omstandigheden en met welke motivering deze vrijspraak is geschied en of het waar is, dat de betrok kene alleen maar benadeling van het Duitse ministerie van economische zaken te last was gelegd en niet die van de schrootkas te Brussel. Voorts vraagt hij of het waar is, dat deze kas door de transactie, waarover de zaak ging (n.l. het laten doorgaan van goedkoop binnen lands schroot voor duur Amerikaans of Canadees schroot, waarvoor een toeslag werd uitbetaald), is benadeeld voor on geveer tweehonderdduizend dollar en of de Hoge autoriteit zelf géén aanklacht had ingediend. Is het waar, zo gaat de heer Van der Goes verder, dat bij het getuigen verhoor in Düsseldorf zowel het Duitse ministe rie van economische zaken als de schrootkas te Brussel het gepleegde feit heeft vergoeelijkt, of dat zelfs is gesteld, dat het met hun goedkeuring is geschied. De Nederlandse afgevaardigde vraagt zich af, of de Hoge autoriteit het met deze op vatting -v'ns is, en zo niet, hoe dan de tegenspraak in de houding van de Hoge autoriteit en die van de door haar ge controleerde schrootkas te verklaren is. Als uit de vrijspraak niet de conclusie moet worden getrokken, dat helemaal niemand is benadeeld, wie is er dan wél voor dat bedrag van tweehonderdduizend dollar be-adeeld, zo besluit de heer Van der Goes zijn vragen. Vervolg van pag. 1 In een soms bijna bewogen verdedi ging van zijn beleid gaf minister Beer man tenslotte de Kamer te kennen dat hij het gevoel had dat zijn beleid on danks de krachtige oppositie verant woord was en zeker niet inhumaan mooht worden genoemd. Geen tien pro cent van de gevallen die wij nu toe laten, aldus de minister, zou onder de normen van vorige kabinetten voor toelating in ons land in aanmerking zijn gekomen. Dit kabinet heeft juist bijzonder veel rekening gehouden met de verlangens van de Kamer, die ook bij de regering leven. Tot 1 november zijn in dit jaar 2723 mensen toegelaten. Daarna zijn nog 493 visamachtigingen verstrekt. De mi nister legde iuit dat de afwijzingen bijna .steeds het gevolg zijn van de persoon lijke, voor ons land onaanvaardbare levensomstandigheden waarin de aan vragers verkeren en die niet een uit vloeisel zijn van de soevereiniteitsover dracht en ook buiten de normen val len. Als voorbeeld van verzachting van de maatstaven deelde de minister mee dat het voorheen voor een spijtoptant onmogelijk was om te repatriëren als zijn vrouw een Indonesische was. On der de nieuwe regeling zijn tientallen van dergelijke gevallen in ons land toegelaten. De minister merkte hierbij wel op dat het voor mensen van vijf tig jaar en ouder welhaast onmogelijk is om hier nog te wennen. De minister voelde zich bijzonder gegriefd door uitlatingen van de socia list mr. Daams, die zijn beleid bijzon der triest en pover had genoemd en ook het waarheidsgehalte van 's minis ters mededelingen in twijfel had ge trokken. Uit de woorden van mr. Daams zou men kunnen opmaken dat de minister niet alleen de Kamer, VRIJDAG 24 NOVEMBER HILVERSUM I, 402 M. VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.20 Gram; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 9.00 Gym v d vrouw; 9.10 Gram; 9.35 Waterst; 9.40 Schoolradio. VPRO: 10.00 Iets voor niets, praatje; 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 V d vrouw; 11.00 V d kind; 11.15 Gram; 11.40 Orgelspel. AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.20 Regerings- uiz: Uitz voor de landbouw; 12.30 Land- en tuinb meded; 12.33 Sportuitz; 12.50 Draaior- gelmuz; 13.00 Nws; 13.15 Meded en gram; 13.25 Beursber; 13.30 Koperork; 14.00 Caril- lonspel; 14.10 Voordr; 14.30 Kerkorgel; 15.00 Gevar progr; VARA: 16.00 Gram; 16.30 V d zieken; 17.00 Gram; 17.50 Act; 18.00 Nws; 18.15 Vlaamse notities; 18.20 Lichte muz; 18.50 De puntjes op deni, praatje; 19.00 V d kind; 19.10 Jazzmuz. VPRO: 19.30 De stad nu, rep; 19.45 Iets voor niets, praatje; 19.55 VPRO-nws; 20.00 Nws; 20.05 Boekbe- spr; 20.10 Filmpraatje; 20.20 Bewapening of ontwapening? lezing; 20.35 Gram; 20.50 De wereld vergadert, lezing. VARA: 21.00 Lich te muz; 21.35 Signalementen van het ik (IV), klankb; 22.15 Buitenl weekoverz; 22.30 Nws; VPRO: 22.40 Derde Assemblée v d wereld raad v Kerken te New Delhi; 22.50 Avond overdenking. VARA: 23.00 Soc nws in Espe- ranto; 23.10 Vergelijkenderwijs: muzik g« spr; 23,55—24.00 Nws. HILVERSUM II, 298 M. KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gram; 7.30 V d jeugd; 7.45 Morgengebed en overweging; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 8.50 V d huisvr; 9.40 Schoolradio; 10.05 Gram; 11.00 V d zieken; 11.40 Gram; 11.50 Als de ziele luistert; 12.00 Middagklok - noodklok; 12.04 Gram; 12.30 Land- en tuinb meded; 12.33 Lichte muz; 12.50 Act; 13.00 Nws; 13.15 Platennws; 13.20 Dansmuz; 13.45 Vrouwenvraagbaak; 14.00 Pianorecital; 14.25 Gram; 15.00 Schoolradio; 15.30 V d zieken; 16.30 Gram; 17.00 V d Jeugd; 17.15 Kinderkoor; 17.40 Beursber; 17.45 Lichte muz; 18.20 Streekuitz; 18.50 Regeringsuitz: Emigratiepraatje; 19.00 Nws; 19.10 Act: 19.25 Boekbespr v d jeugd; 19.30 Pol lezing; 19.40 Verz progr v d sold; 20.30 V d jeugd; 20.50 Gram; 21.30 Gevar progr; 22.20 22.30 Nws; 22.40 Kind, sprook je en Bijbelse geschiedenis, lezing; 22.50 Mannenkoor; 23.15 Gram; 23.55—24.00 Nws. NTS: 20.00 Journ en weeroverz; 20.20 Filmverslag v d Derde Assemblee v d We reldraad v Kerken te New Delhi; 20.30 Lich te muz. KRO: 21.00 Sportpraatje; 21.20 Film- progr; 21.45 Epiloog; 21.55 Avondcollege Ne derlands. DUITSLAND 17.00 V d jeugd; 18.00—18.05 Progr-overz (Regionaal progr: NDR: 18.20 Progr-overz; 18.25 Die Nordschau. WDR: 18.40 Hier und Heute. NDR: 19.25 Unternehmen Kummer- kasten WDR: 19.15 Intiem theater); 20.00 Jqurn; 20.20 Documentair progr; 21.05 Gevar progr; 22.10 Laatste nws. BELGIË VLAAMS 19.00 Religieus progr; 19.30 V d vrouw; 20.00 Nws; 20.25 Het manneke; 20.30 TV- spel; 21.25 Filmnws; 22.10 Filmprogr; 22.40 Nws. BELGIË FRANS 18.30 V d jeugd; 19.10 Nieuwe films; 20.00 Nws; 20.30 TV-spel; 22.00 Kunstkron; 22.30 Nws. maar ook het kabinet niet juist had ingelicht. Volgens minister Beerman maakte mr. Daams gebruik van duistere bron nen en was hij het slachtoffer van achterdocht geworden. In tegenstelling tot de opvattingen van mr. Daams hield de bewindsman vol dat hij een ruim en barmhartig beleid voerde. Toezegging Het antwoord aan mr. Kranenburg kwam hierop neer dat de Tweede Ka mer met de motie-Van Doorn van 12 juli 1961 slechts met nadruk een wens ten aanzien van het te voeren beleid tot uitdrukking had gebracht. Deze motie ging dus over een .toekomstig beleid, dat nu eenmaal niet is te voe ren door een minister die men met een motie van afkeuring weg wil werken. Volgens minister Beerman was deze motie-Van Doorn dan ook niet bedoeld als motie van afkeuring. Tenslotte deed minister Beerman nog de toezegging de adviesprocedure te zullen versnellen, zodat meer aanvra gen per week kunnen worden behan deld. Amendement Bij monde van mr. Daams volhardde de socialistische oppositie in haar af keuring van het spijtoptantenbeleid. Zij bracht dit tot uiting in oen amen dement, dat mr. Daams indiende, om een gulden van het salaris van de mi nister te schrappen. Mr. Daams zei dat dit amendement bedoeld was als af keuring van het beleid van minister Beerman, die weg moet omdat hij het beleid dat de meerderheid van de Ka mer wenst niet heeft uitgevoerd. Mr. Van Doorn maakte daarna nog duidelijk dat zijn motie van juli geens zins als afkeuring was bedoeld. CIUDAD TRUJILLO (Reuter). De hoofdstad van de Dominicaanse repu bliek Ciudad Trujillo zal binnenkort haar oorspronkelijke naam Santo Dominco weer terugkrijgen. Presi dent Balaguer heeft een daartoe strek kend wetsontwerp naar het congres gezonden. De stad is in 1496 door Columbus gesticht die haar de naam Santo Do mingo gaf. Leonidas Trujillo, die in 1930 aan de macht kwam en in mei van dit jaar werd vermoord, veran derde in 1936 de naam in Ciudad Tru jillo. DE gemiddelde Amerikaan woont in een stad (slechts tien procent van de bevolking leeft op het plat teland), is tussen 30 en 50 jaar oud, en heeft een inkomen van 5600 dollar pe. jaar. Dat is het gezinsinkomen: vaak werkt de vrouw mee. Hij heeft een auto, een televisietoestel, een ra dio, een koelkast en woont in een een- gezins huis met een tuintje. Hij is zeer mobiel; twintig procent der Amerikanen verhuist een maal per jaar en vaak over geweldige afstan den. De laatste jaren trekken er bij voorbeeld gemiddeld duizend mensen per dag naar Californië, dat binnen kort de staat met de meeste inwo ners zal zijn. Tast men dieper naar de wezens trekken van „de gemiddelde" Ameri kaan dan wordt het al moeilijker. Over het algemeen is de Amerikaan doordrongen van ieders recht op per soonlijke vrijheid en hij reserveert dat recht bepaald niet alleen voor zichzelf; inbreuk maken op de vrij heid van een ander wordt in dit Jand als een ernstige maatschappelijke misslag beschouwd. De openhartigheid van de mensen is groot en werdt gro ter naarmate men verder naar het Westen komt; het is een overblijfsel uit de pioniertijd die hier nog sterk leeft. Grote delen van het Westen leeg land, maar met vele mogelijkhe den bevinden zich nog altijd in het stadium van „pioniersarbeid". GROEPEN NATUURLIJK vormen de Amerika- hen een natie, de nationale trots zélfs érg gfoot. Maar deze natie is, sterker dan enig land dat ik ken, op gebouwd uit groepen. Uit vijftig staten in de eerste plaats, die een grote mate van bestuurlijke zelfstandigheid hebben. Dit land is werkelijk een statenbond: de onder linge verschillen in wetten, zeden en gewoonten in die staten zijn enorm. Maar daar blijft het niet bij. Honderden, duizenden groepen en groepjes in dit volk onderwerpen zich eenvoudig niet aan het versmeltings proces. Het sterkst viel me dat op toen ik trok door de staat Minnesota, prachtig land met tienduizend me ren, vele bossen, vruchtbare elden. 3 eens komt men in een stadje waar bijna alleen Noren wonen, dan weer in een dorp, geheel bevolkt met Duitsers, of Nederlanders, of Zweden. Deze mensen zijn trots op hun af komst, maar tegelijk trots op hun Amerikaans staatsburgerschap. Een paar maanden geleden was ik in Is raël: Wie daar aan een man vraagt: „Waar kom je vandaan?" krijgt ten antwoord: „Vroeger woonde ik in Poien (of Jemen, of Bulgarije). Maar nu ben ik Israëliër." Het verleden heeft afge daan. Hier zegt men: „Ik ben Amerikaan, maar mijn va der (of grootvader) kwam uit Duits land (of Zweden, of Noorwegen, etc.). STAMBOOM HENRY FRANCK heeft een veeboer derij een uur buiten Minneapolis. Hij is 81 en hier geboren: zijn vader kwam een eeuw geleden naar dit land. Henry spreekt alleen maar Duits met zijn twee zonen en in de, volkomen Duits ingerichte, opkamer van zijn boerderij hangen borduurwer- Adr ertentië MERAUKE (Reuter/ANP) Cir ca honderd mensen hebben ook gis teren vruchteloos gezocht naar de in Nederlands Nieuw-Guinea vermiste Michael Rockefeller. Zijn vader, de gouverneur van New York, vloog in die tijd in een van de K.L.M. ge huurde Dakota van Biak via Hol- landia naar Merauke. Onmiddellijk nadat het vliegtuig had getankt, steeg het weer met het gezelschap van de gouverneur op om over het gebied te vliegen waar zijn jongste zoon. voor het laatst is gezien. Bij de aankomst van de Dakota bij Hollandia had gouverneur Platteel gouverneur Rockefeller een overzicht gegeven van de reddingsactie. Op een grote kaart wees gouverneur Platteel de ligging aan van de bases van waar uit de reddingspatrouilles opereren. Hij deelde mee dat nu tientallen Pa poea's over het gebied zijn uitge zwermd op zoeknaar de vermiste. Vliegtuigen zoeken de zee voor de kust af. Nieuwe hoop Gouverneur Rockefeller heeft tegen over de heer Platteel zijn grote dank baarheid uitgesproken voor alle maat regelen, die sinds de vermissing van zjjn zoon zijn getroffen. Op Biak had gouverneur Rockefel ler weer wat hoop gekregen dat zijn zoon nog levend zal worden gevonden. In de eerste plaats werd hem meege deeld dat Michael niet vijftien, maar slechts twee mijl uit de kust begonnen is aan zijn poging zwemmend de kust te bereiken. Voorts werd hem verteld van een proef met een marinier die, drijvend op twee lege benzineblikken, een eind in zee had gezwommen. Zijn zwem tocht was uit vliegtuigen duidelijk op de radar gevolgd. Een Neptune, die de eerste dag na de vermissing boven zee voor de kust van Asmat had gevlogen, heeft niets op de radar waargenomen. Dat zou er op kunnen wijzen dat Michael er inderdaad in is geslaagd aan land te komen. Tekort In Merauke zal gouverneur Rocke feller inlichtingen uit de eerste hand kunnen krijgen van de heer Wassing, die Michael op zijn onheilstocht heeft vergezeld. De heer Wassing is daartoe naar Merauke gedirigeerd. Daar begint intussen een gebrek aan vliegtuigbenzine te ontstaan. Als eerste maatregel is uit Australisch Nieuw- Guinea een transportvliegtuig met vier duizend liter benzine vertrokken. Van ochtend zal uit Port Moresby een tank boot naar Merauke vertrekken. ken met Duitse spreuken aan de wand. John Vandermyde is geboren in Chicago, in 1891. Zijn grootvader, uit Warmenhuizen in Noord-Holland, ves tigde zich hier en nooit zag John Ne derland. Toch praat hij Nederlands met zijn broers en enkele jaren gele den zond de familie Vandermyde een hunner naar Nederland om de stam boom van de familie samen te stel len. Vol trots liet John mij het boek je met de geschiedenis van zijn ge slacht sinds 1561 zien. Als je in Minneapolis gekozen wilt worden voor een ambt, moet je An dersen of Hansen heten, zei me een Amerikaan. De stad heeft voorname lijk een Zweeds-Noorse bevolking. Sterker nog: die bevolkingsgroepen blijven zo lang mogelijk onder elkan der. zelfs in de grote steden. In Chi cago vindt men een Nederlandse en een Russische wijk, in Toledo een Hongaarse wijk. Overal liggen dorpen en stadjes, bijna voor honderd pro cent bevolkt met afstammelingen van één natie. Holland-Michigan is een sterk voorbeeld: men viert er in de lente feest op klompen en wandelt er langs tulpenvelden (van geïmporteer de bollen). In Minnesota liggen dorpen waar zich, zestig jaar geleden of daarom trent, de Afgescheidenen van de Ge reformeerde kerk in Nederland ves tigden. Zij handhaven hun tradities en taal tot op de dag van heden. Chinatown in San Francisco, de groot ste vestiging van Chinezen buiten Azië, moge een bezienswaardigheid van de eerste orde zijn, zij is dat al leen omdat de wijk voor en door Chi nezen werd gebouwd en omdat het le ven er wordt geleefd zoals in China. EIGEN LEVEN AL die groepen assimileren zich ■TL heel langzaam. De scheidingslijn is vaak bijzonder scherp. In San Fran cisco scheidt één straat, Broadway, de Chinese wijk van de Italiaanse, waar het leven wordt geleefd gelijk in Napels, met espresso bars, Itali aanse muziek en volkomen on-Ameri- kaanse terrasjes langs de trottoirs. Het zijn bepaald niet de nieuw-aan- gekomenen die moeite hebben' :r.et de aanpassing! Neen, er moet onder al die groepen een diep gewortelde wil leven om zich als groep binnen de grote Amerikaanse gemeenschap te handhaven, generatie na generatie. In San Francisco's Chinatown heeft dé Bank of America een kantoor dat voor honderd procent Chinées is, in clusief opschriften, verlichting en per soneel. In alle grote steden van dit land worden dag- en weekbladen uit gegeven in alle mogelijke talen; in Chicago alleen telde ik er 68 in de telefoongids en vele daarvan bestaan al tientallen jaren. Toch is men daarnaast trots op het Amerikaanse staatsburger schap. Niet alleen uiterlijk ik heb nog nooit een land bezocht waar de nationale vlag zo alomtegenwoordig is maar ook innerlijk. In twee we reldoorlogen zijn tienduizenden jon gemannen met Duitse. Russische Hongaarse namen gesneuveld in het Amerikaanse leger, vechtend tegen jongemannen uit de landen waar ook hun vaderen eens vandaan kwamen. Ik ben Hongaar, mijn vrouw Ierse, zegt mijn gastheer Biro in Chicago. Daarnaast Amerikanen, natuurlijk. Mijn man is tweede generatie Hollander en zo koppig als alle Hol landers ziin. vertelt me mrs. Vander- boom in Minneapolis. Het versmeltingsproces gaat o, zo langzaam. GERN MASSAMENS ÏYTOG langzamer verloopt het tussen Imensen van verschillende huids kleur. Het percentage huwelijken tus sen negers en blanken ligt onder één procent, dat tussen blanken en Azia ten is nauwelijks hoger. Het woord „smeltkroes" wordt ge woonlijk te lichtvaardig gebruikt. Mil joenen Amerikanen, trots op hun land, hun nationaliteit, voelen zich daarnaast tot in tweede, derde gene ratie toch ook deel van het land hunner voorvaderen en pogen, de we zenskenmerken van die afstamming te handhaven. Het heeft althans één voordeel: de Amerikaan is vaak in veel mindere mate „grauwe massamens" dan de West-Europeaan zo dikwijls meent. DEN HAAG. De premie voor de verplichte ziekenfondsverzekering heeft minister Veldkamp voor volgend jaar vastgesteld op 4,8 procent. Thans is die premie 0,1 procent hoger. Minister Veldkamp volgt hiermee het advies van de Ziekenfondsraad. De premie-opbrengst van de ziekenfonds verzekeringen is dit jaar door de ver hoging van de lonen sterker gestegen dan was geraamd. Bovendien is de •vraag naar medische hulp kleiner ge weest dan was verwacht. Daardoor is een premieverlaging mogelijk gewor den. Advertentie

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 9