UITERST GELADEN WORMS VERZUCHT:
„IK HEB ER TABAK VAN'
Officier hekelt niets ontziende boycot van schroothandelaar
Vrachtauto
ramt tram
Dorpen gaan wijken voor
industrie van Delfzijl
LAND VAN
KOEKOEK
VERKOCHT
DE HARINGZIEKTE
KOMT ZELDEN VOOR
Eis: f 250 boete
en tien dagen
voorwaardelij k
Duitse liberalen
willen toch
mee-regeren
Eet gerust dat zeebanket
Negenjarige multimiljonair
Verwarring
Drie gronden
Steekpenningen
Classificeerder maakte
dodelijke val
„Querulant"
Verbitterd
Geen stukken
Tc
„Verkeerde weg"
Weinig plezier
Luchtballon
IT
D1
Boete
DE
Waterschappen zenden
adres aan minister
handcreme
Luxembourg Airlines
koopt Friendship
Overste Djambek
gesneuveld
Honderd gulden
wegen 300 kilo
JONGEN MEEGENOMEN:
21 MAANDEN CEL
Vrijdag 29 september 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 7
Advertentie
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een tot het uiterste geprikkeld
man stond gisteren voor de Haagse liechtbank:
de schroothandelaar L. Worms. De heer D. J-
Spierenburg, vice-voorzitter van de Hoge Auto
riteit van de Kolen- en Staalgemeenschap, vertrouwens
man van de Nederlandse legering, had de Haagse
schroot-handelaar die al sinds 1957 bezig is het
OP zichzelf was het een vrij
eenvoudige beledigingszaak,
die evenwel door de
schrootaffaire op de achter
grond grote belangstel
ling trok.
Tot ieders verbazing vroeg de
heer Worms de zaak achter geslo
ten deuren te behandelen, omdat
hij bijzonder kwalijke dingen moest
zeggen van een zakenman, die even
als hij jood is. Dat deed hij liever
niet in het openbaar.
De officier van justitie, mr. dr.
J. C. Maris, vond dat verzoek nogal
ongebruikelijk. De president van
de rechtbank, mr. Schaafsma, wees
het verzoek af.
onderzoek op gaug te houden naar de schrootaffaire
aangeklaagd wegens smaad en laster in casu belediging.
Dat was gebeurd naar aanleiding van de mededelingen
van de heer Worms dat de heer Spierenburg bij een
transactie tussen een schroothandelaar en de Neder
landse regerig geld zou hebben ontvangen. Uitgangs
punt in dit proces was de publikatie daarover in ons
blad.
TWEN RAAKTE de heer Worms
-t-1 in verwarring toen de.president
hem voor de keus stelde een beroep te
doen op het algemeen belang of de
waarheid te bewijzen van hetgeen
waarvan hij de heer Spierenburg had
beticht.
,.Ik wou eerst het algemeen belang
van mijn publikatie aantonen", aldus
de heer Worms. „Het openbaarmaken
van deze zaak moet immers de stoot
geven tot een diepgaand onderzoek, zo
dat de waarheid bewezen kan worden."
„U wilt dus een beroep doen op het
algemeen belang", concludeerde de
president. „Meent u dat het algemeen
belang er bij gediend is de eer en goe
de naam van de heer SDierenburg aan
te tasten?"
„Ik heb een andere opvatting over
eer dan de heer Spierenburg" ant
woordde de heer Worms.
„Zag u geen andere mogelijkheid de
zaak aanhangig te maken, dan die pu-
blikaties", was de volgende vraag van
de president.
„Ik meen, dat ik juist heb gehan
deld. Op die manier mocht ik rekenen
op een onderzoek. Ik heb daar erva
ring mee. Ik heb tal van zaken ter ken
nis gebracht, die nauwelijks of niet
werden onderzocht. Ik heb daar teleur
stellende ervaringen mee opgedaan."
TIE PRESIDENT onderbrak de
■L' heer Worms toen hij een aan
tal van die gevallen wilde opsommen.
Hij maande hem aan zich te houden
aan zijn verweer met een beroep op
het algemeen belang.
De heer Worms liet weten dat hij het
Verweer zou voeren op drie gronden:
1. Mocht ik aannemen, dat wat mr.
W. Dobe van der Kuil mij had verteld
over de heer Spierenburg, de autoritei
ten zou bewegen tot een diepgaand on
derzoek?
2. Werd het algemeen belang ge
diend met het in de publiciteit brengen
van de mededelingen van mr. Dobe
van der Kuil over de heer Spierenburg?
3. Mocht ik geloof hechten aan de me
dedelingen van mr. Dobe van der
Kuil?
In zijn aanloop tot deze stellingen
deed de heer Worms een boekje open
over de levensloop van een inspecteur
der rijksrecherche, die o.a. de schroot
affaire in onderzoek had.
Deze inspecteur zou volgens de heer
Worms in de oorlogsjaren geruime tijd
hebben gewerkt bij het Reichssicher-
heitshauptamt in Berlijn. In 1943 was
hij van commies tot inspecteur bevor
derd. Het dossier dat de Britse gehei
me dienst over deze inspecteur zou
hebben samengesteld, zou zijn verdwe
nen.
Toen de heer Worms zover was, ha
merde de president hem af.
„Dit gaat over feiten en daar wil ik
nu niets van horen. U moet duidelijk
maken dat u in het algemeen beJang
hebt gehandeld."
T-TIEROP GAP de heer Worms
AA een overzicht van zijn activi
teiten, die ten doel hadden tot
een onderzoek te komen. „Mr Dobe
van der Kuil, die als advocaat
toch moet weten wat hij zegt, had
in ronde woorden ge.zegd, dat de heer
Spierenburg steekpenningen zou heb
ben aangenomen."
Met die mededelingen was de heer
Worms naar de officier van justitie ge
gaan en samen met hem was hij naar
de directeur-generaal van het ministe
rie van economische zaken geweest.
Deze zou hebben gezegd, dat de heer
Worms er beter aan deed er mee op
te houden, omdat hij tegen veel te gro
te figuren vocht.
„De officier van justitie kan dit be
vestigen. Vraagt u het hem maar",
rien de heer Worms uit.
„Ik neem aan dat dit een rethorische
vraag is, waar de officier van justitie
niet op behoeft te antwoorden", stelde
de president fijntjes.
„Mijn vertrouwen m de autoriteiten
was beschaamd", vervolgde de heer
Worms- „Daarom besloot ik in het
openbaar een onderzoek te vragen.
Mijn geduld was op"
„Waarom lichtte u de pers al m
enkele uren nadat u het telegram aan
ROTTERDAM. De 35-jarige classi
ficeerder Johannes Breedveld uit Rotter
dam verloor gisteren in een dok van
Niehuis en van de Berg's scheepsrepa-
ratiebedrijf bij het verven van een
scheepswand zijn evenwicht.
Hij maakte een val van zeven meter
en kwam op de vloer van het dok te
recht, Later is hij in een ziekenhuis
overleden.
gang van zaken in die gemoedstoe
stand is geraakt."
„Daarom was ik eerst geneigd alleen
een geldboete te vragen. Maar ik vind
dat er een zwaarder accent op de cor
rectie moet liggen, als rem voor dit
uitglijden. Daarom eis ik 250 gulden
boete of dertig dagen hechtenis en een
voorwaardelijke gevangenisstraf van
tien dagen met een proeftijd van drie
jaar."
UHK5 VERPACHTE L.WORMS
RECHTS. DE OFFICIER
MKDR.J.C.MARIS
de minister had verzonden", wilde de
president weten.
„Mijnheer de president, ik ben juist
aan het betogen, dat ik al maanden
bezig was een onderzoek op gang te
krijgen. De maat was vol".
Hij vertelde dat het ministerie had
beloofd hem terug te bellen; dat hij
twee dagen telefonisch om uitsluitsel
had gevraagd, maar dat opeens nie
mand meer iets van de zaak had ge
weten. „Mijn ervaring is, dat alleen
na publikaties de zaak op gang kan
worden gebracht".
TA, MAAR U WACHTTE het
"J antwoord op het telegram niet
af", stelde de president vast.
„Het is ook mogelijk, dat de pers
de minister heeft gebeld om commen
taar en dat dt minister mij daarom
later opbelde. In ieder geval hadden
mijn pogingen de zaak op gang te
brengen al zó vaak schipbreuk ge
leden, dat ik mijn geduld had verloren.
Vandaar mijn mededeling aan de pers.
Er kwam toen in ieder geval ineens
schot in de zaak";
Niet zonder ironie vermeldde de
heer Worms, dat de activiteit die toen
opeens was ontstaan zich tegen hem
had gericht.
„Mijnheer de president", riep hij, „het
is nog nooit gebeurd in Nederland, dat
de justitie voor een beledigingszaak
op christelijke feestdagen (Pinksteren)
heeft doorgewerkt en zelfs 's nachts
is doorgegaan met het verhoren van
mensen. Nu het tegen mij ging, kon
dat opeens".
De heer Worms toonde zich er ver
bitterd over, dat de processen-verbaal
van deze verhoren niet in het dossier
lagen en hem ook niet ter inzage
waren gegeven.
„Er zijn geen stukken, kijk maar,
dit is het hele dossier". De president
toonde een dun kaft met slechts en
kele verklaringen.
„Ja maar er zijn tientallen mensen
verhoord. Ik weet wel wat er is ge
beurd. Waarom zijn die stukken er nu
opeens niet meer?"
,Die hebben dan betrekking gehad
Advertentie
Van onze correspondent
DELFT Het tramverkeer tussen
Den Haag en Delft is gisteren gerui
me tijd gestremd geweest door en
botsing tussen een vrachtauto en een
tram van de H.T.M. in Delft.
De Zaandamse vrachtautobestuurder
A. van G. werd door de zon verblind,
waardoor hij op de tramrails terecht
kwam. De trambestuurder kon niet
meer op tijd stoppen.
Zes mensen werden bij de botsing ge
wond. De trambestuurder, zijn vrouw,
hun driejarige dochtertje en een schoon
zusje moesten in het ziekenhuis worden
behandeld. Zij werden door rondvliegen
de glasscherven getroffen. Het tweeja
rige zoontje van de bestuurder werd
door het glas aan een oog gewond. Een
trampassagiere liep een gekneusd been
)p.
Het voorbalkon van de tram werd ver
meld. De chauffeur van de auto moest
met een shock naar het ziekenhuis wor-
ien gebracht.
op een andere zaak en in dat geval
mag u er als derde geen kennis van
nemen", aldus de president.
De heer Worms bestreed dat. Hij zei
genoeg te hebben van al dat gedoe.
„Steeds is er weer dat ellendige „ver
trouwelijk". Ik wil die vertrouwelijk
heid doorbreken. Ik ben eenzaam ge
worden. Die eenzaamheid wil ik door
breken. Het ging er mij niet om de
heer Spierenburg te beledigen, al is
de heer Spierenburg geen acceptabele
figuur voor mij."
iOEN HIJ DAAR nader op in
wilde gaan, onderbrak de pre
sident hem weer. „Bijzonderheden
hoeven wij niet te horen. Wij weten
dat u de heer Spierenburg geen accep
tabele figuur vindt; dat is voor ons
voldoende."
De heer Worms wond zich op. Hij
raasde over het begin van de oorlog
toen hij zijn eerste ontmoeting had
gehad met de heer Spierenburg. „Hij
was toen directeur van het rijks
bureau voor metalen onder de Duit
sers", riep hij uit.
„Mijnheer Worms", vermaande de
president, „zo gaat u de verkeerde
weg op."
„Neen, dat mag niet gezegd worden",
riep deze. „De doden zijn begraven."
De president maande hem tot kalmte.
„Goed", zei de schroothandelaar, „ik
neem het terug."
De officier van justitie, mr. dr. J. C
Maris, begon zijn requisitoor met de
opmerking, dat de verdachte zijn plei
dooi al had gehouden voor de officier
had gesproken. Maar hij vergaf hem
dat graag, omdat hij begrip had voor
de toestand waarin de schroothande
laar verkeert.
yE HEER WORMS heeft weinig
plezier beleefd van zijn initia
tief, waardoor de schrootaffaire aan
het licht kwam en reeds vier schuldi
gen konden worden gestraft.
„De schrootwereld heeft zich als een
phalanx tegen hem gericht in een
niets ontziende en ongemotiveerde
boycot", aldus mr. Maris.
„Helaas betrekt Worms daar nu
enkele autoriteiten in. Hij is op zoek
gegaan naar de oorzaken van de zijns
inziens onbevredigende gang van zaken
bij het onderzoek. Door de mede
delingen van mr. Dobe van der Kuil
meende hij een van de oorzaken te
hebben gevonden in de persoon van
de heer Spierenburg."
De officier vond het hoogst ernstig,
dat een hooggeplaatst ambtenaar van
corruptie wordt beticht. Zo'n beschul
diging op een los gerucht kan nooit
in het algemeen belang zijn. Maar was
het een los gerucht? zo vroeg de offi
cier zich af.
Hij vond dat de heer Worms aan de
mededelingen van mr. Dobe van der
Kuil een zekere mate van waarschijn
lijkheid en betrouwbaarheid mocht toe
kennen. Daarmee zou hij dus in het
algemeen belang hebben kunnen han
delen.
„Alleen heeft de heer Worms zijn
geduld verloren. Dat moeten wij hem
toch wel kwalijk nemen, al heb ik er
begrip voor, dat hij tot het uiterste ge
laden is na al die jaren van strijd."
TN ZIJN VERDEDIGING zei de
I heer Worms dat. als hij de
zekerheid had gehad dat zijn telegram
bij de minister alle aandacht zou heb
ben gekregen, hij zeker met publikatie
zou hebben gewacht.
„Maar juist om de wetenschap, dat
men mij een querulant noemt, mij van
laster beschuldigt en mij van officiële
zijde zegt dat ik tegen de bierkaai
vecht, daarom meende ik in het alge
meen belang verplicht te zijn de zaak
tegelijkertijd openbaar te maken."
„Ik heb drie maanden lang gepro
beerd de autoriteiten in deze zaak tot
een onderzoek te bewegen. Dat is niet
gelukt."
[IERNA ging de heer Worms
toch nader in op de zaak die
aan dit geval ten grondslag ligt: De
verhandeling van vrachtauto's uit een
dump, die door de regering via de heer
Spierenburg aan een handelaar waren
verkocht zonder dat die handelaar had
betaald. Later had die handelaar de
zaak aan de regering terug verkocht
met 50.000 gulden winst die hem
prompt was uitbetaald.
De president verzocht de heer Worms
zich te bepalen tot de grondslag van
het proces: het algemeen belang.
Als een luchtballon die wordt door
geprikt, zei de heer Worms in een lange
zucht:
„Als iemand belooft terug te bellen
en hij belt niet. Als ik dan drie, vier
keer bel en niemand weet er iets van,
dan licht ik de pers in. Ach, mijnheer
de president, ik heb er genoeg van.
Mijn laatste woord is: Ik heb er tabak
van."
Advertentie
Maanmannetje of Maanvrouwtje?
Jerrie Cobb, 's werelds eerste astronau
te? Onthoudt U in ieder geval haar naam
maar. Zij is de enige Amerikaanse vrouw,
die getraind, getest en goed bevonden is
voor een reis door de kosmos. Misschien
sturen de V.S. haar als eerste vrouw naar
de maan in de hoop dat daar nog geen
Rus op haar staat te wachten.
Onthoudt U ook: MARKANT. Dat is de
nieuwe senoritas van Karei I, gehuld in
cellofaan, verpakt in een fraai, goudkleu
rig blikje. Van twintig van die geurige,
milde sigaartjes (voor één riks) heeft U
veel meer plezier, dan van een vrouw op
de maan, ook al zou ze duizend Russen
te erg zijn
|E HEER WORMS had moeten
begrijpen, dat een zo ernstige
beschuldiging tegen een hooggeplaatst
ambtenaar, bovendien de vertrouwens
man van de Nederlandse regering in
de Europese gemeenschap, niet van de
ene op de andere dag kon worden on
derzocht. Door zijn overijlde handel
wijze kan hij geen vruchtbaar beroep
doen op het algemeen belang.
Bij het bepalen van de strafmaat
wilde "de officier er rekening mee hou
den dat de heer Worms in de schroot
affaire jarenlang onder de moeilijkste
omstandigheden zijn burgerplichten
zeer behoorlijk is nagekomen en dat hij
door de gang van zaken in een gespan
nen gemoedstoestand is geraakt.
„Als hij zich had kunnen beheersen,
had hij deze beschuldiging zeker niet
in het openbaar geuit. Ik houd er echter
rekening mee", aldus de officier, „dat
hij door omstandigheden buitenaf ik
noem de boycot en de onbevredigende
Van onze correspondent
BONN De Westduitse liberalen,
die vlak na de voor hen zo gunstige
uitslag van de verkiezingen verklaar
den dat zij geen deel wensten uit te
maken van een kabinet onder Ade
nauer, zijn van mening veranderd.
Daardoor is de mogelijkheid groter
geworden dat er toch nog een coalitie
wordt gevormd van christen-democraten
en liberalen.
Mende, de voorzitter van de liberale
partij, zei gisteravond dat zijn partij
„wellichit tijdens een overgangsperiode"
Adenauer zou kunnen steunen. De voor
waarde zou echter weer zijn dat Ade
nauer slechts een beperkte tijd kanselier
blijft. Twaalf maanden leek Mende vol
doende. Men weet trouwens dat Ade
nauer zelf ook geen volledige ambts
termijn van vier jaar meer ambieert.
Eigen nieuwsdienst
VEENDAM De besturen van zeven
Drentse en Oostgroningse waterschappen
en de gemeente Groningen hebben de
minister van waterstaat in een adres ge
vraagd op korte termijn geld beschik
baar t.e stellen voor de uitvoering van
de werken in de Dollard.
In de perioden, waarin veel regen valt
kunnen de afwateringswegen het water
niet meer verwerken. Door de verander
de bodemstructuur bestaat er volgens de
waterschappen bij wateroverlast gevaar
voor dijkdoorbraak.
Zij vinden het teleurstellend dat na de
onderhandelingen tussen Duitsland en
Nederland is komen vast te staan dat
een oppervlakte van slechts duizend hec
tare aan Nederlandse kant mag worden
ingepolderd. Nog steeds heeft de rege
ring geen beslissing genomen over de
inpoldering, vastgelegd in het Eems-
Dollardverdrag, aldus het adres.
Zdenko Stambuk is benoemd tot am
bassadeur van Zuid-Slavië in Nederland.
Hij volgt in die functie de heer Dras
kovic op.
Handen houden
van „atrix"
want' „atrix'"
houdt Jte mooi
DELFZIJL. De belangstelling
van de chemische industrie voor
vestiging aan de Eemskust is zó
groot, dat B. en W. van Delfzijl
een nieuw uitbreidingsplan hebben
laten ontwerpen. De raad heeft
zich woensdag over het plan uit
gesproken en het met elf stemmen
voor en drie tegen goedgekeurd.
Delfzijl gaat nu een gebied van 370
hectaren ontsluiten, dat direct aan zee
is gelegen. Uitvoering van het plan
betekent dat de dorpen Weiwerd, He-
veskes en Oterdum op den duur zullen
moeten verdwijnen.
Achtenzestig boeren uit dit gebied
waren het met het voorstel van B.
en W. zo oneens, dat zij bezwaarschrif
ten indienden. In het gunstigste geval
zullen zij grote stukken grond moeten
afstaan; vele boerderijen zullen moe
ten worden gesloopt.
In de raadsvergadering maakte me
juffrouw mr. J. L. M. Toxopeus-Pott
zich tot tolk van de bezwaarden.
„Met een groot slagersmes wordt
gehakt in kostbare cultuurgrond; dat
kan geen algemeen belang zijn", zo
protesteerde zij. Zij sprak van een
plan, dat in overspannen tempo was
ontworpen.
Burgemeester mr. A. A. J. Gold
berg voerde daarentegen aan, dat het
bij vestigingen in Delfzijl niet meer
gaat om enkele hectaren fabrieks-
grond, maar om tientallen hectaren
in één keer.
In het jongste uitbreidingsplan is
ook rekening gehouden met de wen
sen van de Staatsmijnen, die in Delf-
SCHIPHOL (ANP) De pas opge
richte Luxemburgse luchtvaartmaat
schappij Luxembourg Airlines heeft
voor haar eerste vliegtuig de keus la
ten vallen op de Fokker F 27 Friend
ship. Het contract voor de aankoop van
een Friendship die veertig passagiers
kan vervoeren, is inmiddels getekend.
zijl een fabriek willen vestigen.
b!p.M. en Hoogovens hebben geza
menlijk plannen voor de bouw van
een ammoniakfabriek langs de Eems
kust. Gezien de ontwikkeling van de
chemische industrie in de landen van
de E.E.G., verwacht het gemeentebe
stuur dat de belangstelling voor de
vestiging van bedrijven in dit gebied
nog in sterke mate zal toenemen.
DJAKARTA (Reuter) Overste
Dachian Djambek is bij een gevecht in
de buurt van Pasaman, in West-Suma
tra, om het leven gekomen, zo meldt
radio Indonesia. Djambek was een van
de twee laatst overgebleven belangrijke
opstandelingenleiders.
De andere is overste Ventje Sumual,
die nog in Noord-Celebes opereert.
Van onze correspondent
ARNHEM. Voor de somma van
83.000 gulden is gisteren een stuk
weiland van boer Koekoek uit Ben-
nekom van de hand gegaan. Koop-
ster was de N.V. Aannemersbedrijf
gebrs. Van Aggelen uit Renkum,
die woningen op het dure plekje
grond van 1 hectare en 26 are zal
zetten.
De grond werd voor de Arnhem se
rechtbank op verziek van het Land-
bouwschap verkocht, omdat de., heer
Koekoek (leider van de zgn. vrije boe
ren) stelselmatig heeft geweigerd de
heffingen van het Landbouwschap te
betalen. Aanmaningen en dwangbeve
len deden het verschuldigde bedrag tot
ruim 471 gulden oplopen.
Er bestond veel belangstelling voor de
ze verkoop, die door de heer Koekoek
en een aantal vrije boeren werd bijge
woond De politie was gealarmeerd,
maar hoefde niet op te treden. Het pro
ces verliep uiterst rustig.
Deurwaarder Kuypers.riep de mzet
van het Landbouwschap af: driedui
zend gulden. Direct daarop bood mr. J.
Deen uit Veenendaal vijftigduizend gul
den. Dit bod werd niet overtroffen.
Daarna begon de afslag bij een bedrag
van tweehonderdduizend gulden. Toen
de deurwaarder tot 33.000 gulden was
gekomen, Monk het „mijn" van nota
ris H. B. T. Kroon uit Oosterbeek, die
in opdracht van de Renkumse aanne
mer handelde.
De president maakte de notaris er nog
op attent, dat de heer Koekoek geen
koper van het land zou mogen zijn.
De rechtbank zal het vonnis, waarin de
toewijzing wordt opgenomen, op 26
oktober bekendmaken.
Nederland zal de komende acht of tien
jaar telkenjare tweehonderdduizend gul
den bijdragen aan de redding van de
Nubische monumenten in Egypte.
Sedert 1955 zijn er enkele geval
len van een merkwaardige tot dus
ver onbekende ziekte waargeno
men. Plotseling kregen enkele
mensen vlagen van hevige buik
pijn, die de arts deed denken aan
een blindedarmontsteking. Wanneer
de chirurg de blindedarm wilde ver
wijderen, dan bleek bij de operatie,
dat die gezond was. Wel was op on
verklaarbare wijze een stuk van de
Dc negenjarige Attila Merter
die hier trots zijn nieuwverworven
fototoestel vasthoudt, heeft van
zijn grootvader een erfenis ter
waarde van meer dan 110 miljoen
gulden gekregen. Voorlopig heeft
hij nog niet veel plezier van het
geld. Hij mag namelijk niet meer
alleen buiten spelen in de Turkse
stad waar hij woont want zijn
moeder is bang dat hij zal wor
den ontvoerd.
Het is vreemd gegaan met die
erfenis. Grootvader Merter, die
de kleine Attila zo vorstelijk be
dacht, sloeg zijn beide zoons na
melijk over.
Natuurlijk protesteerden deze
daartegen, maar dat hielp hun niet
veel. Een van hen draaide zelfs
de gevangenis in. Het bleek dat
hij zijn vader terwiile van de er
fenis door gehuurde moordenaars
had laten ombrengen.
De andere broer, Attila's vader,
viste ook achter het net. Hij was
een verhouding begonnen met een
vriendin van Attila's moeder en
had deze verlaten. De rechtbank
verklaarde hem daarom onwaar
dig en wees zijn aanspraken op de
erfenis van de hand. Daardoor
kwam het geld, zoals in het testa
ment was bepaald, aan de kleine
Attila.
Zijn moeder, zijn zusje en hij
hebben nu geen leven meer. Zij
kunnen geen stap buiten de deur
doen of zij worden lastig gevallen
door bedelaars of op allerlei ma
nieren bedreigd. De moeder wil
Turkije daarom verlaten zodra
alle formaliteiten zijn geregeld. Zij
wil zich in Duitsland vestigen,
het land waar ook haar geschei
den man woont.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM Een paar inbrekers
hebben gisternacht in de Stookappa-
ratenfabriek Quatfass in Amsterdam
met twee honderdvijftig kilo zware
brandkasten lopen slepen.
Er moesten enkele ramen en deuren
voor worden geforceerd en er moest
een vrij grote afstand worden afge
legd om de kasten in een auto te zet
ten.
De buit was nauwelijks het sjouwen
waard. De twee kluizen samen lever
den de inbrekers een kleine honderd
gulden in contanten op, enkele niet te
verhandelen aandelen en wat papieren
van de bedrijfsadministratie.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Wegens vrijheidsbe
roving van de vijfjarige Johnny Wii-
leijns heeft de Rotterdamse rechtbank
de 29-jarige melkslijter A. C. V. tot een
jaar en negen maanden met aftrek
veroordeeld.
De man had de jongen na een zwerf
tocht langs een aantal café's, in april,
mee naar huis genomen. Zijn vrouw had
de jongen de volgende dag mee de stad
in genomen en hem in een winkel ach
ter gelaten.
De officier van justitie had ook het ple
gen van ontucht met de vijfjarige te
last gelegd. De rechtbank achtte het be
wijs daarvoor niet geleverd.
dunne darm aangedaan, dat verwij
derd moest worden. Wanneer dit
stuk darm microscopisch onderzocht
werd, dan bevatte dit delen van een
worm. Om de worm heen was de
darm hevig ontstoken.
Aanvankelijk was het moeilijk, om
de identiteit van de parasiet vast te
stellen. Voorzichtig Ijeeft men toen een
ontstoken darmstuk met chemische
middelen opgelost, zonder dat het
dier aangetast werd. Het beest bleek
toen een soort spoelworm te zijn, die
gewoonlijk niet bij de mens voorkomt,
maar bij vissen en aardwormen leeft.
Bij navraag bleek, dat de enige vis
soort. die de patiënten gegeten had
den, haring was.
Overgevoeligheid
Een onderzoek werd ingesteld naar
het voorkomen van deze worm in ha
ring en inderdaad werd het dier in
deze vissoort aangetroffen. Merkwaar
digerwijze deed de ziekte zich bij vis
sers nooit voor. De meeste ziektege
vallen zag men in Rotterdam en om
streken. Waarschijnlijk breekt de ziek
te niet uit na het eerste contact met
de worm, maar pas na verscheidene
besmettingen. Er ontstaat n.l. een
overgevoeligheid voor het dier, te ver
gelijken met de overgevoeligheid van
sommige mensen voor bepaalde voe
dingsmiddelen. Bij de tweede of der
de infectie met de worm ontstaan dus
ten gevolge van de verhoogde gevoe
ligheid van het lichaam de ernstige
ziekteverschijnselen. Alleen wanneer
men regelmatig besmette haring eet,
heeft men kans, om de ziekte te krij
gen.
Vanouds wordt veel groene haring
in Rotterdam gegeten. Groene haring
is die haring, die zo zwak gezouten
wordt, dat die zonder ontzouten te eten
is. In de buurt van Rotterdam en in
de stad zelf wordt zeer zwak gezouten
baring geprefereerd.
Walkaken
De laatste jaren is de clandestiene
gewoonte van het walkaken van de
groene haring steeds meer ingesleten.
Bij het kaken wordt de buikholte van
de haring opengesneden, waarna de in
gewanden en de kieuwen van de vis
worden verwijderd. Op zee geschiedt
het kaken direct na het vangen. Bij
het walkaken wordt de dode vis na
de vangst in ijs naar land vervoerd,
waarna het kaken aan de wal gebeurt,
zodat er een behoorlijke tijd verloopt
tussen het moment, waarop het dier
gedood wordt en het moment van ka
ken.
De wormlarven leven in de buikhol
te van de vis in een vlies. Wanneer
de vis na de vangst sterft, verbreken
enkele larven het vlies en dringen van
uit de buikholte de spierlaag van de
haring binnen. Als de haring op zee
gekaakt wordt hebben de parasieten
niet de tijd de spierlaag binnen te
dringen, wat ze wel hebben, wanneer
de vis eerst naar de wal wordt ver
voerd. alvorens te worden gekaakt.
Wanneer de besmette haring wordt
geconsumeerd, passeert de worm de
maag en wordt door de spierlaag van
de vis beschermd tegen het maag
zuur. In de darm komt de worm vrij
en dringt dan in de darmwand van de
gastheer.
De worm kan worden gedood door
de haring sterk te zouten. Dit gebeurt
niet met de groene haring. Tempera
turen van —20 gr. C. doden ook de
parasieten.
Voorkomen van de ziekte kan het
meest effectief gebeuren door streng
op te treden tegen het verboden wal
kaken. Ook moeten de vissen behoor
lijk worden gezouten.
Zeldzaam
Aan de andere kant moeten we niet
vergeten, dat er tot nu toe slechts en
kele gevallen van de haringziekte zijn
geconstateerd. Het is gelukkig een
zeldzame ziekte. We behoeven maar
te bedenken hoeveel haring in Neder
land wordt geconsumeerd en hoe ge
ring het aantal ziektegevallen is. Dat
vissers die grote haringeters zijn
met ziek worden is te verklaren door
dat ze de walkaak niet eten, 'omdat
die huns inziens minderwaardie i«?
en terecht.
Streng optreden tegen het walkaken
is van eminent belang voor onze volks
gezondheid en voor de goede naam
dl(L dje harin§ *ot dusver steeds heeft
gehad. De walkaak kan daaraan gro
te afbreuk doen.
i
x.
