Onderscheiding voor Manuel van Loggem Vanmiddag om vijf uurin bloemlezing Uitgaven radio-omroep overtreffen inkomsten DE NATUUR KAPPIE EN DE VERTRAAGDE MASSA I In Europa nog veel schroom Indrukwekkend ROMANS MAAKT DOCUMENTAIRE OVER DICKENS In 1962 dertig uur t.v. {In het kort f televisie vandaag FLITS GORDON in het heelal in en om uw huis 0ERM Johnny Hart De opzienbarende experimenten van student Tijloos Baggerwerk Veerse Meer aanbesteed Zaterdag 7 oktober opening nieuwe Chr. school Nieuwdorp Vrijdag 29 september 1961 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 2 Prof. Frank Iezzie AMSTERDAM Voor zijn boek „The best TV-plays of the world" heeft de Amerikaanse hoogleraar professor Frank Iezzie tijdens een studiereis door Europa onder meer gekozen „Vanmiddag om vijf uur" van onze medewerker Manuel van Loggem. Het is een solospel, dat Van Loggem spe ciaal heeft geschreven voor de actrice Mary Dresselhuys. Professor Iezzie, die docent is in de Engelse literatuur en de dramaturgie aan het Hofstra College in New York, heeft in het bijzonder belangstelling voor de technische en literaire problemen van de televisie. Een beurs van de Ford Foundation stelde hem in de gelegenheid een reis door geheel Europa te maken om er televisie te zien en het materiaal te verzamelen voor zijn bloemlezing „De beste televiespelen van de wereld". Een vergelijking tussen de televisie van Europa en de Ver enigde Staten behoeft heus niet in het nadeel van Europa uit te vallen", vindt professor Iezzie, die wij tijdens zijn verblijf in ons land te Amsterdam ontmoetten. In Amerika kan men veel meer betalen voor een uitzending en dat komt natuurlijk de kwaliteit ten goede. Een schrijver kan voor een televisiespel wel zeven duizend dollar krijgen. Dat is in Europa veel minder. Daar staat echter tegenover dat in de Verenigde Staten de kosten zo hoog zijn, dat de regisseurs en programmaleiders het zoveel mogelijk mensen naar de zin willen maken en daarbij vaak speculeren op de slechte smaak van het publiek. Dat is ook een van de bezwaren, die tegen de commerciële televisie in Amerika zijn in te brengen. Eigen nieuwsdienst rjEN HAAG. Het laat zich aan- zien dat het volgend jaar voor het eerst sinds 1947 de uitgaven van de radio-omroep de inkomsten zullen overtreffen. Dit schrijft de minister van O. K. en W., mr. Cals in de Memorie van toelichting op de begroting van zijn departement voor 1962. De opbrengst van het luistergeld zal het volgend jaar rond 36,7 mil joen gulden bedragen, waarvan na aftrek van de inningskosten voor de omroep rond 33 miljoen beschikbaar is. De uitgaven schat de minister, over eenkomstig die van dit jaar, op een bedrag van ruim 36 miljoen. In de jaren 1960 en 1961 is dit na delig verschil tussen uitgaven en in- komsten nog niet aan de dag getreden door de invoering van de nieuwe rege ling op de inning van het luistergeld. De ingevoerde verplichting tot vooruit betaling heeft de inkomsten tussen 1 juli 1960 en 1 juli 1961 rond twintig miljoen gulden boven het normale peil getild. Dat betekent tevens dat het tekort over 1962, geraamd op 3 mil joen gulden, uit deze extra inkomsten kan worden bijgepast. Verhoging Op den duur zal echter, aldus mi nister Cals, niet te ontkomen zijn aan een verhoging van het luistergeld. Als voorlopige oplossing wijst hij erop dat door het overhevelen van de Wereld omroep naar de schatkist enkele mil joenen (over 1961 zeven miljoen) aan luistergeld vrijkomen voor de binnen landse omroep. Over deze kwestie heeft de bewindsman de Commissie Scholten, die ook over de financiering van de Wereldoproep advies moet uitbrengen, om een interimrapport ge vraagd. Enkele andere punten uit de Memo rie van toelichting zijn: In Goes zullen twee kleine fm-zen- ders worden gebouwd. De politieke partijen die over radio zendtijd beschikken, krijgen met in gang van 1 januari 1962 ook televi- siezendtijd. De televisiezendtijd wordt met in gang van 1 oktober 1962 uitgebreid tot dertig uur per week. Met alle middelen zal er naar wor den gestreefd de televisie-ontvangst in Den Helder en omgeving op „een zo redelijk mogelijk peil te handhaven," zolang er nog geen straalzenderverbin ding tussen Hilversum en Den Hel der is. kritisch bekeken j Harold Pinters stuk „De huisbewaar der" was voor de televisie zeker zo indrukwekkend ais op het toneel. Dit was te danken aan het feit dat de televisieregisseur Kees van Iersel niet heeft geprobeerd met zijn camera's te experimenteren. Hij -heeft eenvoudig het spel gevolgd zoals Karl Guttmann- het onnavolgbaar had geregisseerd voor de vertoning in de schouwburg. Heel in het begin wekte de voort durende wisseling van de camera's op de gezichten van de spelers onrustig, maar al spoedig daarna beperkte de televisieregie zich tot het weergeven van de gehele scène met af en toe een vergroting van een der koppen der medespelenden. Daardoor kwam de verschrikkelijke sfeer van Pinters stak sterker naar voren en viei de volle aandacht op de wonderlijke dialoog en vooral op de ongelooflijke prestaties van de acteurs, Guus Hermus als de oude wantrouwige en tirannieke zwerver, Henk van Ulsen als de geestelijk gestoorde jongeman aangrijpend was diens door de ca mera's voortreffelijk geregistreerde monoloog en van Maxim Hamel ais de nozemachtige en sadistische broer. programma's ZATERDAG 30 SEPTEMBER f RADIO j HILVERSUM I 402 meter VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.23 Gram; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 9.00 Gym v. d. vrouw; 9.10 Gram. (Om 9.35-9.40 Waterst). VPRO: 10.00 Samen thuis, lezing; 10.05 Morgenwijding. VARA; 10.20 Ge var. progr; 12.00 Gram; 12.30 Land- en tuinb. meded; 12.33 Hammondorgel en zang; 13.00 Nws; 13.15 VARA-varia; 13.20 Gram; 14.10 Fries Kabaret; 14-40 Harmonie-ork; 15.00 Gram; 16.40 Boekbespr; 17-00 Jazzmuz. m. comm. 17.30 Weekjourn; 18.00 Nws en comm; 18.20 Lichte muz. m. comm; 19.00 Act. op kunst gebied. VPRO: 19.30 Tropenervaring vroe ger en nu, gesprek; 19.55 Deze week, le zing. VARA: 20.00 Nws; 20.05 Gram; 20.15 Lichte muz; 20.45 Grand Gala du Disque 1961; 21.25 Soc. comm; 21.40 Sportuitz; 22.00 Grand Gala du Disque 1961 (verv.); 23.15 Nws; 23.25 Cabaret; 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM O, 298 m. KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gewijde muz; 7.30 Gram; 7.45 Morgengebed en overweging; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 8.50 V. d. vrouw; 10.00 V. d. kleuters; 10.15 Gram; 10.30 Gram; 11.00 V. d. zieken; 11.45 Gram; 12.00 Middagklok noodklok; 12.04 Gram; 12.30 Land- en tuinb. meded; 12.33 Gram; 12.50 Act; 13.00 Nws; 13.15 Zonnewijzer; 13.20 Lichte muz; 13.50 V. d. jeugd; 14.00 Gram; 14.10 Franse les; 14.30 V. d. jeugd; 15.30 Gram; 16.00 Gregoriaanse zang; 16.30 Gram 16.50 Amateursprogr; 17.20 Sportact.; 17.30 Lichte muz; 18.00 Kunstkron; 18.30 Gram; 18.45 Vragenbeantw; 19.00 Nws; 19.10 Act; 19.25 Amateursprogr; 19.50 Licht baken, lezing; 20.00 Omr ork en solist; 21.00 U bent toch ook van de partij?, le zing; 21.10 Stijn Streuvels, de vrucht van een leven, klankb; 21.40 Gram; 22.25 Boek bespr; 22.30 Nws; 22.40 Jaarcongres v. d Nederlandse Pax - Christi - beweging te H'sum; 23.00 Meesterwerken v. d. religieu ze muziek, muzik. lezing; 23.55-24.00 Nws. AVRO: 17.00-17.30 V. d. kind; NTS: 20.00 Journ, en weeroverz; AVRO: 20.20 Film; 20.45 Grand Gala du Disque 1961; 21.25 De- tectivespel; 22.00-23.00 Grand Gala du Dis que. DUITSLAND 15.00 Filmrep; 15.30 Film; 16.00 Athle- tiekwedstr; 18 00-18.30 Hoe kwam U daar op? (Regionaal progr.: NDR: 18.35 Progr.- overz; 18.45 Die Nordschau; 19.25 Mike Mol- to het muisje. WDR: 14.00 Die Woche Hier und Heute, weekjourn; 18.40 Hier und Heute, journ; 19.15 Vader is de beste); 20.00 Journ en weeroverz; 20.20 Vrol. pro gr: 22.00 Warum 1st es am Rhein so schön?; 22.20 Laatste nws; 22.35 Het woord voor de zondag. VLAAMS BELGIë 17.00-18.00 V d. jeugd; 19.00 Poppenfilm; 19.20 Tekenfilm; 19.30 Weekjourn: 20.00 Nws en weeroverz: 20.25 Het manneke; 20.30 TV-feuill; 20.55 Eurovisie: Festival v. h. Italiaanse lied; 22.30 Gevar. progr; 22.55 Nws. BELGIë FRANS '7.00-18.25 Spel; 19.30 Tekenfilm; 20.00 Journ; 20.30 Film; 20.45 Quiz; 21.45 Film; 22.30 Journ. televisie vandaag VRIJDAG. Een hele avond klas sieke muziek uit het Amsterdamse Con certgebouw de eerste avond van de Grand gala du disque vormt een wel kome afleiding voor hen die wat meer cultureel plezier van hun ontvanger wil len hebben. Elisabeth Schwarzkopf en Robert Cadesus zijn de solisten (8.50) In de pauze is er twintig minuten tijd voor het Avondcollege en de uitzen ding begint met het sportcommentaar. Vanmiddag geven de camera's een ver slag van twee en een half uur van de begrafenis van Dag Hammarskjöld te Uppsala. (2.55) België Vlaams neemt eveneens de re portage van de begrafenis van Hammar skjöld over (2.55). Om 9 uur een aflevering van Première, een programma van filmnieuws en nieuwe films. Daarna een bezoek aan de kunstschilder Victor Servranckx (9.45). Een filmpje van Hitchcock besluit deze avond. België Frans presenteert een tv-spel Ik keer terug naar Kandara (8.30), ge volgd door de filmkroniek (10 uur). Duitsland biedt een reportage getiteld Nieuw vaderland overzee (8.20), waarin ditmaal Duitsers in Oost-Afrika worden geïnterviewd. Daarna (9.05) een amuse mentsprogramma waaraan o.a. mee werkt Maxim Herman Raft. radio I VRIJDAG. Een extra reportage uit Uppsala van de begrafenis van Dag Hammarskjöld wordt om 2.55 uitgezon den via Hilversum I. De verslaggevers zijn Jan de Visser en Joop van Zijl. Liefhebbers van de meest uiteenlopen de genres komen vanavond aan hun trekken: een hoorspel van Günther Eich (Hilversum I, 7.50), liedjes gezongen door het Norman Luboff koor (Hilver sum 2, 8.40) en kamermuziek van Stra- winsky (Hilversum 2, 11.25). Dit laatste programma omvat Elegie voor vioolsolo, Drie stukken voor strijkkwartet, het In memoriam Dylan Thomas en het Sep tet voor klarinet, fagot, hoorn, piano viool, altviool en violoncel. In het programma van de K.R.O. komt om 7.40 de uitslag van de nationale Reu- ma-aktie. Brussel Vlaams presenteert om 8 uur een Nederlands muziekprogramma. Het symfonie orkest van de B.R.T. speelt onder leiding van Daniel Sternefeld composities van Landré, Badings, De Leeuw. Schat en Van Baaren. Dansmuziek: B.B.C. Light Program- me, na 10.40. Denkt u aan Paulus? De ..Horse of the year show" komt op 7 oktober op de Nederlandse tele visie. Ritmeester Gruppelaar zal dit festijn van commentaar voorzien. De uitzending begint 's middag op twee uur. Doordat de sponsors in de praktijk van de programma's ontstaat de grote te veel vertellen hebben bij de keuze stroom van moordverhalen en cowboy geschiedenissen, die allemaal op elkaar lijken. Zes jaar geleden waren er nog voor treffelijke schrijvers zoals bijvoorbeeld man" op het ogenblik door de toneel man op het ogenblik door de toneel groep Ensemble wordt vertoond die het peil van de televisiespelen sterk omhoog voerden. Maar die schrijvers kunnen tien keer zoveel verdienen bij de film en ze voelen zich door de televisie teveel belemmerd in hun ar tistieke vrijheid. Al die schrijvers wil len, geid verdienen om vrij te zijn, maar als ze dat geld verdiend hebben zijn ze verloren". In Europa vond professor Iezzie bij de meeste schrijvers nog teveel schroom om voor de televisie te wer ken. Zij zijn bang voor het verliezen van hun reputatie en zij voelen zich geremd door de beperkingen die de televisie hun oplegt. Bloemlezing Het boek, dat professor Iezzie bijna klaar heeft, is een bloemlezing van Amerikaanse en Europese televisie spelen. Het zal van elk Europees tele visieland een spel bevatten, dat, vol gens de deskundige bloemlezer, de ver gelijking met de beste televisiestukken van de Verenigde Staten kan door staan. „Vanmiddag om vijf uur", dat al twee keer door Mary Dresselhuys is gespeeld, voldoet naar de mening van professor Iezzie aan de hoogste eisen. Het is niet het eerste televisiewerk van Manuel van Loggem, die behalve een aantal romans en enkele toneelstukken al vijf televisiespelen op zijn naam heeft staan. Zijn vijfde stuk komt zondagavond om half negen op het beeldscherm. Het heet „Lijn zonder lengte" en het is een dramatische documentaire van de zogenaamde „hersenspoeling", de me thode waardoor mensen tot bekente nissen kunnen worden gedwongen, zelfs van misdaden die ze nooit begaan hebben. Behalve een aantal acteurs onder meer Joris Diels, Hans Culeman en Jaap Maarleveld zal de schrijver zelf ook als psycholoog optreden m het documentaire gedeelte. De priester knikte weer. Mensen hadden altijd honger, en iedereen was op weg naar Rouaan. „Mijn vader en moeaer zijn van nacht vermoord en verbrand." Het was haast een vraag, alsof de jon gen met de al te schitterende ogen de gruwelijke woorden zelf in twijfel trok. De priester schrok op, en keek hem scherp aan. De plechtigheid van die dag trof hem met een inten siteit, die, van het ogenblik af dat hij met zijn groep het klooster in de nacht verlaten had, om op tijd aanwezig te zijn in Rouaan, van uur tot uur gestegen scheen te zijn. Eenmaal in de stad zouden ze zich terugtrekken in de kathedraal om hun dankgebeden op te zenden naar aanleiding van de uitspraak van de kerkelijke rechtbank, die hun harten oprecht verheugde: de wijziging van het doodvonnis der Maagd van Or leans in levenslange opsluiting. Ze had haar mannekleren afgelegd, haar dwalingen herroepen, de barm hartigheid van de rechtbank afge smeekt en die erlangd. Het is altijd goed om dankgebeden op te zenden als er barmhartigheid betoond wordt, zoals, zo verzekerde de priester zichzelf, door onze Heilige Moeder de Kerk altijd geschiedt, en bovendien was de Maagd Frans. Nu had zich echter sinds de ochtendschemering langs de weg van groep tot groep het gerucht verspreid, zo snel als een gewaarwording van pijn van de uiteinden der ledematen naar het hart trekt, dat de Maagd haar her roeping ingetrokken had en haar zon dige kleren weer had aangetrokken en dat het oorspronkelijke vonnis van de dood op de brandstapel opnieuw be vestigd was, met bevel tot onmiddel lijke tenuitvoerlegging. Als deze jon gen spotte... „Je bent geen Engelsman? Nee, ik hoor aan je spraak van niet. Mis schien spreek je de waarheid. Hoe heet je?" „Pierre." „Pierre en hoe nog meer?" „Alleen maa" PTrre." „Hoe oud ben je?" „Dat weet ik niet, pater." „Hoe dikwijls heb je het naam feest gevierd van ie patroon, St. Pierre?" De jongen schudde het hoofd. Het was niet ongewoon dat kinderen niet op de hoogte bleken te zijn van hun eigen leeftijd, vooral onder de boeren. De jongen die zichzelf Pierre noemde was groot genoeg om een jaar o:" tien te zijn, maar hij praatte als een veel jonger kind. De goede, maar onopvallende kleren die hij droeg, wezen niet in de richting van een bepaalde stand, en waren vuil en gescheurd in de nacht die hij onder de blote hemel had doorgebracht. „Ik spreek de waarheid," zei hij. „Ongetwijfeld, ongetwijfeld. Je hebt de stigmata op je handen om het te bewijzen. Wie heeft je ouders vermoord, arme jongen?" Pierre schudde het hoofd. „Ach neen, hoe zou je dat ook kunnen weten' Je weet niet eens je eigen naam, of hoe oud je bent. Waar woon je, kereltje? In Rouaan?" „Neen." „Woon je in een stad? Zijn er mu ren, daar waar je woont?" „Ja, er zijn muren." De priester dacht na. Om alle ste den en rond alle kastelen waren mu ren. Zelfs de hutten der boeren ston den soms binnen de muren van een heerlijkheid. „Je hebt me te veel laten praten, jongen." zei hij streng. „Mijn broeders en ik hebben ons verbonden van het aanbreken van de ochtendschemering af het stilzwij gen te bewaren, de blik naar binnen te keren waarom ik je aangeke ken heb, weet ik niet en ons deze droeve dag volledig van voedse] te onthouden. En een deel van mijn ge lofte heb ik al gebroken voor jou, door mijn eigen schuld. Moge het me vergeven worden, ik denk ook dat het me vergeven zal worden, want hier kan ik een goed werk verrich ten." „Ik begrijp u niet, pater." „Waarschijnlijk niet. Zei je dat je honger had?" „Ja, pater." „Het zou je anders geen kwaad doen om vandaag te vasten. Maar je hebt een jonge maag en je hebt een groot verlies geleden en ongetwijfeld zul je in de toekomst nog genoeg vasten. Kijk eens hier, jongen; ik ben maar een arme priester, toege wijd aan Onze Lieve Vrouw en Sint Augustinus. Reeds heb ik een gelof te voor je gebroken, ik vraag me bezorgd af of het een engel of de duivel was die me daartoe dreef." Hij wierp een bevreesde blik over zijn schouder op het gezelschap schit terend geklede ridders dat op zijn eigen groepje volgde. „Vlak achter ons laat nu niet merken dat je kijkt rijdt de mach tige Baron de Retz met zijn gevolg. Die lange jonge man op het witte paard is de baron zelf. Hij is maar schalk van Frankrijk, een dapper cavalier. Hij woont ten zuiden van de Loire en omringt zich met groter praal en schittering dan een koning. Naar men zegt, interesseert hij zich voor wezen. Desondanks heb ik lie ver niet dat hij je ziet. Zodra ik op houd tegen je te praten, moet je naar de kant van de weg lopen en net doen of je een keitje uit je schoen haalt." „Waarom, pater?" „Vraag niet waarom. Je zult waar schijnlijk wel een keitje in je schoen hebben. „Ja, pater." „Vergeet vooral niet je ogen af te wenden, zodat je zijn gezicht niet kunt zien en zodat hij het jouwe niet kan zien." De priester keek het kind met trieste, wijze ogen aan. „Be grijp je me?" „Neen. pater, maar ik zal doen wat u zegt. Is er iets verkeerd aan mijn gezicht?" „Er is mets verkeerd aan je ge zicht. Dat is de moeilijkheid." „Ik begrijp u niet." „Ik verlang niet dat je me be grijpt. Ik verlang dat je me gehoor zaamt. Dat begrijp je toch wel, is het niet? (Wordt vervolgd) IKZEGTOCHDATIK [JA.IKZAL MAAR OlB VER6ADE-J MJJMOND Rl NGMOËSTSIS- (MOETEN HOU - TEREN,DUS *OU PEN, JE KENT SEEN MANIEREN MEER! 'dSMOND.' moeder zei het ook al, je weet NI ET EENS HOE OE JE TEGENOVER EEN DAME MOETGEPRft- r- GEN.' blieftje mond; nu gauw beleefd worden h e maar nuls'tte laat,en dan nog wat, paul WEET JE WAT ZO GEK IS PE- TRA-IEDERE. KEER ALS IK ZEGDAXJlJ JEMONDMOET WOUDEN, HEB JE WEER EEN A Ki rt«e"i - i i— l rvMi Mary Dresselhuys HAARLEM. Godfried Bomans heeft in samenwerking met de B.B.C. een documentaire samengesteld over Charles Dickens. Er zijn opnamen gemaakt in het Dickens-museum en op vele andere plaatsen in Engeland, waar de herin neringen aan de schrijver levend zijn gebleven. Op 7 oktober wordt de documentaire via de televisie uitgezonden. Bomans is een groot kenner van Dickens. Passiebloemen kan men wel voort- kweken door middel van stekken en dat kan men nu wel doen; er zijn voldoende jonge scheuten die men nu kan afne men; een lengte van zeven tot tien cen timeter is wel voldoende en als men ze in een potje met zanderige grond zet of in een jampotje met water, zullen ze best wortels vormen. Jonge opge kweekte planten kunnen dan volgend zo mer ook weer volop bloeien. m door giiiiiiiiHiiiiiHiiiHiiiiiiiiiiHiiiiiHiniiiiiniiiiiiiiiinuiiiiiiiiiiniiiiiiiiMiiiHiiKiuuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiuiiiHiiiiiiiMniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniis 4. Kappie, die juist met een verse voorraad heerenbaai de kade opkwam, hoorde het geroep van de maat en spurtte naar de plek, waar zoëven zijn schip nog veilig voor anker lag. Daar bleef hij met open mond staan. Zijn goe de oude sleepboot lag kleintjes en hul peloos op de bodem van het dok, waar in een echo het geroep van zijn stuur man herhaalde en versterkte. Het ge heel werd langzaam uit de haven weg gevoerd... Het was te begrijpen, dat Kappie ont stemd was, toen zijn sleepboot onge vraagd door een dok werd opgetild en meegenomen. „Donder en Bliksem! Wat zijn dat ja voor schuimersmanieren?!" tetterde hij tussen zijn handen door. „Zeg op, wel ke bliksemse kniezebieter laat daar mijn goeie schip enteren?!" Dit was een klemmende vraag, maar hij werd niet beantwoord, evenmin als de klachten van de maat. De stemmige heren, die op het dok aanwezig waren trokken zich van het geroep over en weer weinig aan, doch liepen onder zoekend om de Kraak heen, terwijl zij notities maakten in kleine boekjes. MIDDELBURG. Bij Rijkswaterstaat werd het uitvoeren van baggerwerk in het Veerse Meer in de nabijheid van de buitenhaven van het Kanaal door Walcheren in Veere aanbesteed. De uitslag was: 1. N.V. Baggermij Van Noordennen, Sliedrecht met 1,27 per kubieke meter. 2. N.V. Baggermij „Holland", Hardinxveld met 1,29. 3. N.V. Zandzuigerij A. Goedhart en Zo nen, Dordrecht met 1,30. NIEUWDORP. De nieuwe christe lijke school te Nieuwdorp zal zaterdag 7 oktober om half drie 's middags wor den geopend. Dit is besloten in de bui tengewone ledenvergadering van de christelijke schoolvereniging. De verga dering stond onder leiding van de heer H. Hogerbrugge.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 2