Helft Thoolse pendelaars wil
eiland werken
op eigen
wapen-feiten
DE KEEKKLDK
rcejit
Volop druiven te koop;
pruimenseizoen achter de rug
Priem St.-Maartensdijli
gaat uitbreiden
FILMS
Generale synode GerefKerken
sprak over oecumenische zaken
Uit de kerken
CONCLUSIE ONDERZOEK STICHTING ZEELAND
Medische dienst
Eén-vijfde wil verhuizen
naar de werkgemeente
Loonverschillen
Bietencampagne
start 20 sept.
Vrouw van directeur
Seven Seas verhoord
Sociale grondwet
vastgesteld
Zaterdag 16 september 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
FLITSEN UIT DE TUINBOUW
Nog steeds pruimen
Naar vele landen
ARTSENDIENSTEN
APOTHEEKDIENSTEN
DIERENARTSEN
ALTERNATIEF
VERHUIZEN
Raad Sas van Gent
Nieuive snijzaal, een
perszaal en magazijnen
Geref. kerken kleden
2000 kinderen in
T unis en Marokko
Walcheren
Bevelanden
Schouwen en Duiveland
Tholen en St. Philipsland
Zeeuws-VIaanderen
Voormalige S.S.-er
verdacht van moord
Cuba nationaliseert
nog 180 bedrijven
KAPELLE We zijn weer aangeko
men in de druiventijd. Elke dag worden
in de centra van ons land waar de drui-
venteelt nog een rol van betekenis
speelt, flinke hoeveelheden aangeboden
en vinden daar een goed onthaal. De
met druiven beteelde oppervlakte in ons
land vertoont de laatste jaren een ge
leidelijke achteruitgang maar dat wil
beslist niet zeggen dat er geen mogelijk
heden meer zijn voor dit elite produkt
uit de kassen van de Nederlandse tuin
ders.
De jaarlijkse druivenoogst in ons land
ligt thans op een hoogte van ongeveer
tien miljoen kg. Dat zijn dan vrijwel
allemaal kasdruiven. Ongeveer 75 pro
cent van het druivenaanbod wordt de
laatste jaren afgezet op de binnenland
se markt. Als er export plaats vindt,
is dat naar West Duitsland, Zweden,
Engeland en Ierland. Het gaat daarbij
echter slechts om geringe hoeveelheden.
Er zijn op de markten van deze landen
in grote hoeveelheden druiven te koop
uit de zuidelijke landen.
Toch blijkt duidelijk uit de gang van
zaken in de afgelopen jaren dat voor
dit fijne produkt van de Nederlandse
tuinbouw een ruime markt aanwezig is
en hoewel de groep van druiventelers
de laatste jaren kleiner is geworden en
er vrijwel geen uitbreiding van de teelt
meer plaatsvindt, is er toch nog altijd
een grote groep van kwekers die dit
produkt niet graag zouden missen op
hun bedrijf.
Ook in Zeeland groeien wat druiven in
kassen maar op het totaal van het
landelijk aanbod is de teelt in onze pro
vincie toch van geen betekenis. Wij ge
loven ook niet dat het verstandig is om
zich opnieuw op deze teelt te gaan toe
leggen maar voor hen die een druiven-
kas hebben, geldt dat zij er goed aan
zullen doen daar zuinig op te zijn.
De invoer van druiven in ons land uit
de E.E.G.-landen kan thans op grote
schaal plaatsvinden. Er is wel eens de
gedachte uitgesproken dat bij het vrijer
worden van de druiveninvoer het Ne
derlandse kasprodukt de concurrentie
met de zuidelijke natuurdruiven niet
lang zou kunnen volhouden. Thans blijkt
dat toch anders uit te komen en er is
wel degelijk een markt voor het Ne
derlandse produkt.
Van de zijde der telersorganisaties
doet men wat mogelijk is om een zo
goed mogelijk produkt aan te bieden.
Van de zijde van het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen in Nederland
waakt men er tegen dat zure druiven
op de markt worden gebracht en als
men dus druiven koopt is het vrijwel
zeker dat deze van een voortreffelijke
smaak zijn.
Het echte pruimenseizoen in Zeeland
behoort.weer enkele weken tot het ver
leden. Dat wil echter niet zeggen dat
thans geen pruimen meer te koop zijn,
integendeel, wanneer men in de afgelo
pen week op de hoofdaanvoerdagen in
Goes en Kapelle-Biezelinge op de vei
ling kwam, was daar nog steeds een
flinke hoeveelheid pruimen te koop. Dat
was dan het ras Warwick dat speciaal
op één Zeeuws bedrijf in zeer grote hoe
veelheden wordt geteeld. Het is een
mooie grote gele -pruim die. niet bijzon
der sappig is maar toch zeer wordt ge
waardeerd door handel en consument
speciaal om het fraaie uiterlijk.
Hoewel het de laatste weken geen erg
pruimenweer is, blijft een grote vraag
naar deze late pruimen bestaan en re
gelmatig zien wij voor de goede kwali
teiten prijzen van 0.80 tot 1.- per kg.
In de koelhuizen zijn thans ook geen
E ruimen meer in voorraad. Aanvanke-
jk waren daarin nog enkele partijen
Reine Victoria opgeslagen maar deze
zijn twee weken geleden bijna allemaal
geruimd en toen werden ook hoge prij
zen betaald.
De handelaren en exporteurs in fruit
in Zeeland beleven thans een drukke
tijd. Van de vroege morgen tot de late
avond zijn zij in de weer om hun zaken
te regelen en hun fruit te verladen. Er
gaat veel Zeeuws fruit de grenzen over.
In de eerste plaats naar België, van
ouds een belangrijke afnemer in Zee
land. De Belgische handelaren zijn als
het ware kind in huis op de Zeeuwse
veilingen en gelukkig kan dit jaar de
uitvoer naar dit land onbelemmerd
plaatsvinden. Er zijn nu geen heffingen
of grenssluitingen zoals in voorgaande
jaren zo dikwijls voorkwam.
De reden hiervan ligt in de hoge
prijs van het fruit, waardoor het boven
de Belgische minimumprijzen blijft. In
Zeeland beeft zich een zeer belangrijke
exporteursstand op België ontwikkeld
en wekelijks verzenden deze duizenden
kisten met appels en peren naar onze
zuiderburen.
Verder komt thans ook de export naar
West Duitsland goed op gang en dage
lijks rollen de vrachtauto's, boordevol
met fruit naar dit land. Ook naar West
Berlijn zijn de laatste tijd zendingen
fruit vanuit Zeeland verladen. Een an
der land dat thans regelmatig aan de
markt is, is Zweden, Hiervoor worden
dagelijks peren gekocht en het zijn weer
de Zeeuwse expediteurs en de handela
ren met hun eigen wagens die het fruit
daar heen brengen. Tenslotte toont ook
Engeland een toenemende belangstelling
voor peren. De verlading naar dit land
vindt vrijwel alleen plaats via Rotter
dam. Wat dat betreft is het wel jam
mer dat Vlissingen hiervoor niet is in
geschakeld.
De grote bedrieger
In het Grand-theater te Goes, City te
Middelburg en Alhambra te Vlissingen
draait de film „De grote bedrieger".
Deze film is gemaakt naar een gelijk
namig boek van Robert Crichton, dat
het verhaal is van het leven van Ferdi
nand Waldo Demara jr., een begaafd
man die van zijn leven een reeks van
maskerades maakte. Hij gaf zich uit
voor docent in de filosofie, onderwijzer,
monnik en marineofficier. Al zijn crea
ties hadden groot succes. Da film is dan
ook een historisch document en een ge
noegen om naar te kijken.
De 1000 ogen van dr. Mabuse
Het hotel „Luxor" speelt in deze film
wel een zeer mysterieuze rol. Verbor
gen camera's, een langharige helder
ziende, geheimzinnige moorden en een
gehypnotiseerde jongedame worden ge
presenteerd door regisseur Fritz Lang.
De man, om wie dit hele filmverhaal
draait wordt geïnspireerd door het
waanidee van een zekere dr. Mabuse,
die ten tijde van Hitier leefde en heerser
over een zuiver misdadige wereld
wenste te worden. De afloop dezer ge
heimzinnige geschiedenis zullen wij niet
onthullen, maar het einde brengt ver
rassende feiten aan het licht. In Electro
te Middelburg en Luxor te Vlissingen.
Middelburg: W L Pel, Rouaansekade 11,
tel 2585: Vlissingen: J C Bom. Badhuisstraat
25, tel 2233; Goes: F F van de Werff, Wijn-
gaartstraat 43, tel 7451; Oosfckapelle, Seroos.
kerke, Veere: P W Oosterhof, Veere, tel
01181—271; Koudekerke, Westkapellc, Zoute-
lande: L Sloos, Koudekerke, tel 01185231
Kapelle-Biezelinge, Kloetinge en Wemeldinge:
E F Facee-Schaeffer, Kapelle, tel 01102260;
Kapelle-Biezelinge: J J Rfcseeuw, Markt 20,
tel 01102—500; Kruiningen, Hansweert, Krab-
bendijke en Rilland: J de Bey, Hansweert,
tel 01130344; Hoedekenskerke en Kwaden-
damme: A P Kole, Hoedekenskerke, tel
01193262; Borssele en Nieuwdorp: M M J
Kiviet, Borssele, tel 01105—203; Driewegen en
's Heerehoek: A Folmer, Driewegen, tel
01195275; Wolphaartsdijk, 's Heer Arends
kerke en Heinkenszand: H P van Maanen,
Heinkenszand, tel 01106—234; Bergen op
Zoom: B J Bruijnzeel, Bredasestraat 8, tel
3490, H Huijsman, Pastoor Jutenlaan 54, t'el
3712, J Gerrits, Hoogstraat 20, tel 4570; Tho-
len, Poortvliet, Oud-Vossemeer, Nieuw-Vosse-
meer, St Philipsland: P J Donker, Tholen,
tel 01160—500 en H Henger, St Philipsland,
tel 01677500; Stavenisse en St Maartens
dijk: J M van de Bel. St Maartensdijk, tel
01666400; Zierikzee: P W J Vogelaar, Touw
baan 20, tel 2280; Terneuzen: R J Hoving,
Axelsestraat 2 7,tel 2445; Breskens, Groede
en Schoondijke: A C Ossewaarde, Breskens,
tel 01172—466; Axel: A Kats, Oranjestraat 19,
tel 01155—555; Oostburg en Aardenburg: N J
Rijk, Aardenburg, tel 01177466; Cadzand,
Retranchement, Sluis en Zuidzande: J W
Beek, Zuidzande, tel 2424; Biervliet en IJzen-
dijke: dr Lievens, IJzendijke, tel 01176366.
Middelburg: L van den Boogaart, Korte
Delft 12, tel 2789; Vlissingen: D H van den
Kleine Mulder, Singel 9, tel 2730; Goes: Goe-
se Apotheek, Klokstraat 19, tel 7104; Terneu
zen: Klaassen, Noordstraat 54, tel 2090; Ber
gen op Zoom: M van Hou welingen Antwerp
sestraat 6, tel 4190.
West-Zeeuws Vlaanderen: W Kapsenberg,
Sluis, tel 01178—225; Zuid-Beveland: M Gaa-
keer, Ovezande, tel 01195283; A G Noorden
bos, Heinkenszand, tel 01106290; Oost-
Zeeuws Vlaanderen: D Jansen, Stationstraat
10. Axel, tel 01155—488; Schouwen: C J H
Scheuerman, Zierikzee, tel 01110—2180.
MIDDELBURG Bij eventuele industrievestiging op Tholen mag
voor de arbeidsmarkt niet zonder meer op alle tegenwoordige
pendelaars gerekend worden. Wel kan onder bepaalde voorwaarden
een aanzienlijk aanbod van pendelaarszijde komen. Dit is de con
clusie van een onderzoek dat de Stichting Zeeland voor Maatschap
pelijk en Cultureel Werk op het eiland Tholen verrichtte in opdracht
van de commissie werkgelegenheid aldaar. Uiteraard spelen de
hoogte van het loon en de aard van het werk hierbij een belangrijke
rol. De enquêteurs zijn ervan uitgegaan dat het loon niet zal kunnen
concurreren met het huidige loon, vooral door het wegvallen van
de reisurenvergoeding. Mocht dit wel het geval zijn dan worden
de perspectieven voor industrievestiging natuurlijk gunstiger.
Het aantal pendelaars vanuit Tholen
neemt voortdurend toe; dit geldt voor
de „pendel" naar Bergen op Zoom als
voor de pendel op langere afstand. Be
droeg het aantal pendelaars op 1 juli
1959 300, dit aantal was op 1 juli 1960
toegenomen tot 500. Op het ogenblik
wordt het aantal voor Tholen en St.
Philipsland geschat op ongeveer 800,
waarvan 500 „abnormale" pendelaars,
die sneller in aantal toenemen dan de
collega's op de kortere afstand.
Het onderzoek van de Stichting Zee
land vond plaats in de maanden juni
tot en met augustus van het jaar 1960,
zodat de hier onder volgende cijfers
ook op deze maanden slaan. Het me
rendeel van de pendelaars was werk
zaam in de Rotterdamse havens (240:
I juni I960), 49 bij Philips Roosendaal,
33 bij Van Leeuwen in Zwijndrecht, 26
bij Heineken in Rotterdam en 3 bij een
kunstzijde-industrie in Breda. De mees
te pendelaars kwamen uit St. Maartens
dijk en Oud-Vossemeer, voor het me
rendeel in de leeftijd van 25 tot 45 jaar.
GOES Door de Suikerfabriek Put-
tershoek is bepaald, dat de eerste leve
ring a 3000 kg per aandeel moet ge
beurd zijn voor 26 september en dat de
wegers en de controleurs op 20 septem
ber op de laadplaatsen aanwezig moe
ten zijn. Dit betekent dus dat de bie
tencampagne 20 september begint dat
is een week later dan vorig jaar. De
campagne van de V.C.S. (Dinteloord
RoosendaalZevenbergen) begint 25
september eveneens een week later.
Dat de campagne iets later begint
wijst er op, dat men niet een zo over
vloedige oogst verwacht als vorig jaar.
maar toen werden dan ook alle records
gebroken.
In de eerste plaats is er een mindere
uitzaai van suikerbieten vergeleken bij
vorig jaar plm. 8000 ha. nl. 84.770 ha
nu, tegen 92.696 ha in 1960.
Ook verwacht men een verminderd
wortelgewicht vergeleken bij vorig jaar.
Samen zou dit 1 millioen ton minder
bleten opleveren. Of dit op zal gaan en
of nu maar 3 miljoen ton zullen wor-
den geoogst, zal moeten worden afge
wacht.
De stand van de bieten loopt in de
verschillende streken nogal uiteen. Op
sommige plaatsen en in sommige pol
ders is de stand goed tot zeer goed op
andere plaatsen speelt onder andere de
vergelingsziekte de telers parten.
Vorig jaar bedroeg de gemiddelde op
brengst 54 ton per ha.
Nu zal menige landbouwer al blij zijn
als hij 45 tot 50 ton per ha. haalt.
Geringere verschillen in loon dan
die, veroorzaakt door het ontbreken
van een vergoeding voor de reisuren,
hopen de pendelaars vaak goed te
kunnen maken doordat zij bij even
tueel werk op Tholen meer tijd zou
den kunnen besteden aan hun eigen
stukje grond. Wat de aard van het
werk betreft, de voorkeur van de
Thoolse pendelaars gaat uit naar ro
buust en afwisselend werk. Niet al
leen dat een dergelijk bedrijf ge
makkelijker arbeiders zou kunnen
aanwerven, maar er zou ook een sti
mulerende invloed van kunnen uit
gaan op de bereidheid van de Thole-
naren in een industrie te gaan wer
ken.
In het rapport (rapporteur de heer
N. C. Schouten) heeft de Stichting Zee
land getracht de houding van de lange
afstandpendelaars (Roosendaal en ver
der) ten opzichte van industrievestiging
in het woongebied Tholen te peilen.
Enerzijds ziet, zo bleek, de Thoolse
pendelaar er voordelen in om te blij
ven pendelen. Dit opent hem bijvoor-
beeld vaak de mogelijkheid om in de
buitenlucht te werken zoals hij zijn he
le leven gewend was, of voor anderen
de kans om te profiteren van de alge
meen geprezen sociale voorzieningen bij
een vestiging van een groot Eindhovens
bedrijf. Anderzijds wordt door vele pen
delaars de dagelijks weerkerende lange
reis als een zware belasting gezien, ter
wijl men ook vaak oog heeft voor de
minder gunstige invloed op het gezins
leven die uitgaat van de veelvuldige af
wezigheid van de man. De pendelaar zal
dus een aantal factoren moeten afwe
gen.
deelte der huidige pendelaars het
eiland zal verlaten wanneer er'
zich niet dichter bij huis werk
gelegenheid zal voordoen. Meer
hoopgevend voor de toekomst van
Tholen is dat vele pendelaars be
reid zouden zijn lot omscholing
als er op Tholen mogelijkheden
zouden zijn om in een industrie te
werkgesteld te worden. Ongeveer
vier-vijfde van de pendelaars die
wel op Tholen zou willen werken,
zou ook belangstelling hebben
voor scholing via de rijkswerk-
plaats of via bedrijfscursussen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Haagse rechercheurs
hebben donderdagavond de vrouw
van de directeur van het Australische
reisbureau Seven Seas in Melbourne
de man die wordt verdacht van
verduistering van 338.000 gulden
van haar bed gelicht.
De politie in Den Haag dacht dat zij
een groot deel van het geld, dat haar
man zou hebben verduisterd, bij zich zou
hebben. Na een verhoor midden in de
nacht, is zij weer vrijgelaten. Het bleek
dat zij geen enkel strafbaar feit heeft
gepleegd.
Het adres van mevrouw B. had de po
litie gekregen van de heer Huysmans uit
Tilburg. Deze behoort tot de door B.'s
verduistering getroffen emigranten.
De familie Huysmans, die voor een va
kantie naar Tilburg was gereisd, had het
voor de overtocht benodigde geld aan
het reisbureau van de heer B. overge
maakt. Het geld voor de terugreis had
B. echter nooit bij' de scheepvaartmaat
schappij, die de overtocht regelde, gestort.
De familie Huysmans kan nu niet terug
naar Australië.
Mevrouw B. vertelde op het politiebu
reau, dat haar man haar en haar dochter
tje voor zijn arrestatie per vliegtuig naar
Nederland had gestuurd. Hij had haar
verteld dat zij op het bijkantoor van het
reisbureau in Sydney geld zou krijgen.
Ook in Zürich moest zij een aanzienlijke
geldsom afhalen.
In Sydney bleek echter niets af te ha
len. Mevrouw B. kreeg argwaan en vloog
direct door naar Nederland, waar zij bij
familie onderdak vond.
Op het kruispunt Blauwehandstraat,
Goudenbloemstraat, Minderbroeder
straat, Geweldigerstraat te Bergen op
Zoom is de wielrijdster H. F. tegen de
bestelauto van de heer G. K. uit Scher-
penisse gebotst. De wielrijdster nam
haar bocht te ruim, reed tegen de auto
op en kwam te vallen.
Voor de afdeling Serooskerke van
de N.C.V.B., behandelde Ds. E. Jansen
uit Goes het onderwerp „Christendom
en cultuur". De volgende vergadering
zal gehouden worden op 18 oktober a.s,
Mevrouw Specht uit Goes zal dan het
onderwerp inleiden: „Hoe ben ik een
goede gast en een goede gastvrouw"
De pendelaars moesten tijdens het on
derzoek bij het uitspreken van hun voor
keur een keuze maken tussen pendelen
en een wat onduidelijk alternatief
werk in een eventueel op Tholen te ves
tigen fabriek, zonder nadere aanduiding
van de aard van die fabriek noch van
de aard van de te verrichten arbeid
Wanneer echter op Tholen een (beschei
den) begin gemaakt zou worden met in
dustrialisatie, dan zou ook dit alterna
tief meer inhoud krijgen.
Voor een bedrijf dat op redelijke wij
ze aan de wensen van de Thoolse pen
delaars tegemoet zou komen is bij 54
procent van de heen-en-weer-relzende-
arbelders animo te verwachten. Deze
54 procent zou dus genoegen nemen
met een achtteruifgang in loon en met
werk in een fabriekshal, in ruil voor
het feit dat hun werk dan dichter bij
huls zou zijn.
Is dit percentagecijfer reeds een
schatting, nog moeilijker is de invloed
te taxeren van de nieuwe rijksweg 71
(MoerdijkRoosendaal). Overigens kan
wel als vaststaand aangenomen wor
den dat de weg zodra zij gereed is een
sterke weerslag zal hebben op de hou
ding van de Tholenaren ten opzichte van
de pendel en dus ook ten opzichte van
de eventuele industrievestiging op het
eiland. Er doet zich hier een probleem
voor dat wel vaker ontstaat bij de ont
sluiting van plattelandsgebieden door
middel van wegen, namelijk, dat men
eerder de zuigkracht van de stad ver
groot dan de opbloei van het platteland
bevordert. De keerzijde van de medal-
je een kortere verbinding met de
randstad Holland als gunstige factor
voor industrievestiging (Rijksweg 17
moet in 1963 klaar zijn) mag natuur
lijk niet uit het oog verloren worden.
Rekening moet verder gehou
den worden met het feit dat on
geveer één-vijfde van de pende
laars er zich toe aangetrokken
voelt naar de werkgemeente van
de man te verhuizen. Vooral de
jongeren onder hen hebben daar
wel oren naar. Ofschoon deze
mensen misschien nog wat huive
rig zijn de grote stap te wagen
mag aangenomen worden dat over
enkele jaren een aanzienlijk ge.
door L. van Wallenburg
Vroeger liep dwars door dat deel van Zuid-
Beveland dat we de Zak noemen het Zwake, waar
van nog een klein gedeelte bestaat. Aan de ene
kant ervan was Heinkenszand ontstaan. Aan de
overkant begon men schorren te bedijken, die niet
uit zware vette klei bestonden, maar uit lichte
zanderige grond. Ten opzichte van Heinkenszand
noemde men deze nieuwe polder Overzande. Dat
was dus oorspronkelijk de naam van het nieuwe
dorp dat nu Ovezande heet. De golvende groene
dwarsbalk op het gemeentewapen zal waarschijnlijk dit water het
Zwake voorstellen. Maar wat betekent de O erboven en de rode fazant
eronder? Daarover bestaat een eigenaardig verhaaltje, dat wel op
fantasie zal berusten. Een paar boeren die hier aan het werk waren
zagen een paar fazanten lopen en riepen: „O! fezante!" Dat zou dan
de nieuwe naam Ovezande geworden zijn. Het is een uitgesproken
Rooms dorp met een kleine Ned. Herv. kerk, zoals er hier meer zijn
('s-Heerenhoek, Kwadendamme). Even buiten het dorp zien we op
een weiland een hoge paal, het terrein waar de boogschutters oefenen.
Op verscheidene Bevelandse dorpen wordt de sport van het schieten
met de handboog nog druk beoefend, evenals in sommige plaatsen in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
SAS VAN GENT In verband met
de op 20 september in het Sociaal Ge
bouw van de Stijfsel- en Glucosefabriek
te houden belangwekkende lezing „En
nu... de Westersehelde" wordt de aan
vankelijk op dezelfde avond vastgestel
de gemeenteraadsvergadering verscho
ven naar de avond van dinsdag 19 sep
tember. Aanvang zeven uur.
APELDOORN. De generale sy
node der Gereformeerde Kerken heeft
haar vrijdag- gehouden vergadering
voornamelijk besteed aan de bespre
king van zaken van oecumenische
aard.
Allereerst kwam aan de orde het rap
port van deputaten voor bestudering
van de vraagstukken der pluriformiteit
en der oecumeniciteit. De synode be
sloot dit deputaatschap uit te breiden
en de conclusies van deze commissie
nog nader vast te stellen, De synode
besloot zich thans te onthouden van
enige uitspraak met betrekking tot een
wording der kerken en de verhouding
tot enige oecumenische organisaties. De
stukken zullen in handen worden ge
steld van deputaten voor pluriformiteit
en oecumeniciteit.
Breedvoerig heeft de synode gedis
cussieerd over de uitnodiging van de
SINT MAARTENSD. Naar
wij vernemen zal Priem's Kle
dingindustrie te Sint Maartens
dijk een uitbreiding ondergaan,
die in november officieel in ge
bruik zal worden genomen. De
naam van het bedrijf zal veran
deren in Mayfair-Herenkledingin-
dustrie v.h. Priem's Kledingin
dustrie. De nieuwe naam houdt
verband met het merk waaronder
de produkten in de handel ge
bracht worden.
Reeds spoedig- na de stichting van het
hedrljf in 1959 ontstonden er plannen
om vla een uitbreiding de produktie te
verhogen. Thans zal een dubbele be
drijfsruimte ontstaan. De
vierkante meter vloeroppervlak, een
perszaal van 200 vierkante meter en ma
gazijnen ter grootte van 84 vierkante
meter.
De snijzaal zal uitgerust worden met
de modernste patrooncentrale en snijap-
paratuur, waardoor men in staat zal
zijn patronen te lichtdrukken. De patro
nen behoeven dus voortaan niet meer
met de hand getekend te worden. Bo
vendien zaé Maufair gaan beschikken
over de modernste modelleerafdeling.
De perskamer zal worden uitgerust met
nieuwe persmachines zowel volautoma
tisch als halfautomatisch.
In totaal zal het produktieterrein aan
het eind van dit jaar een oppervlakte
beslaan van 600 vierkante meter. Op
het ogenblik werken hij Priem 70 ar
beidskrachten, waarvan 25 mannelijke.
Het ligt in de bedoeling binnen de kortst
mogelijke tijd dit aantal op te voeren
tot 34 mannelijke arbeidskrachten en
102 vrouwelijke.
De te Sint-Annaland gehouden col
lecte ten bate van de Stichting Protes-
uitbreidingtans Ziekenhuis Bergen op Zoom heeft
omvat: een snijzaal ter grootte van 2601 ruim ƒ700 opgeleverd.
Wereldraad van Kerken om naar de
assemblee van New Delhi een waarne
mer te zenden. Deze zaak diende reeds
eerder ter synode. De comihissie kwam
met een gewijzigde conclusie en stelde
voor een of zo mogelijk twee waarne
mers naar .New Delhi te zenden, daar
het hier ging om waarneming zonder
meer. Sommige synodeleden achtten
het zenden van waarnemers naar New
Delhi in strijd met het beleid van de
synode van Assen in 1957, die zich te
gen aansluiting aan de Wereldraad uit
sprak. Daarom onthield Assen zich ook
van afvaardiging ndar de ICCC. De
synode van Utrecht 1959 stond deputaten
toe om zich op de conferentie van de
ICCC te Woudschoten te doen verte
genwoordigen. Daarom meenden ver
scheidene synode leden, dat men nu
ook naar New Delhi waarnemers moest
zenden. Prof dr G. C. Berkouwer legde
er de nadruk op, dat voor een duide
lijke beslissing van de Gereformeerde
Kerken ten aanzien van deze dingen de
waarneming een wezenlijk element kan
zijn. Prof dr D. Nauta vond het be
roep op de synode van Assen zonder
meer niet afdoende, daar elke synode
een zelfstandig lichaam is. Al moet
men een zekere continuiteit bewaren,
een synode is geen statisch lichaam,
zei hij. De hoogleraar wilde én naar de
Wereldraad én naar de ICCC waarne
mers zenden, dan volgde men z.i. een
correcte lijn.
Er werden negen amendementen inge
diend. De voorzitter stelde voor eerst
een principebesluit te nemen, maar
prof Nauta vreesde dat dit niet kon.
De synode stelde de amendementen in
handen van de commissie tot nadere
bezinning en het doen van nieuwe voor
stellen aan haar.
De vergadering is verdaagd tot
dinsdagmorgen als de vierde en laatste
synodeweek begint.
De N.C.V.B. in Anna Jacobapolder
vergaderde onder leiding van de vice-
presidente, mevr. VogelaarFrancois.
De spreker was ds. Alblas uit Scherpe-
nisse en zijn onderwerp luidde „Ver
schillende vormen, van onkerkelijkheid".
De volgende vergadering vindt plaats op
10 oktober.
Onder auspiciën van het Ned. Zui-
velbureau zal .een voorlichtingsbijeen
komst worden gegeven op vrijdag 22
september van half twee tot kwart over
drie en van half vier tot kwart over
vijf in het Hof van Holland te Tholen.
Deze samenkomst maakt deel uit van
een in het bijzonder voor huisvrouwen
bedoelde serie voorlichtingsbijeenkom
sten. Hierbij worden o.m. demonstra
ties gegeven en films vertoond.
UTRECHT. De Gereformeerde ker
ken in Nederland gaan tweeduizend Al
gerijnse vluchtelingenkinderen in de
kleren steken. Tweeduizend van de
135.00» kinderen, die temidden van de
ruim kwart miljoen vluchtelingen uit
Algerije in Tunesië en Maroko opnieuw
zullen moeten overwinteren.
Nu er voorlopig geen overeenstem
ming in zicht is tussen de Algerijnen en
de regering in Parijs, zal er waarschijn
lijk ook geen verandering komen in de
positie van de vluchtelingen.
De regeringen van Tunesië en Marok
ko laten de hulp aan de vluchtelingen
vrijwel geheel over aan de internatio
nale organisaties. Ze kunnen met hun
bescheiden middelen vermoedelijk ook
weinig anders.
De ervaringen van vorige jaren heb
ben geleerd, dat men het voordeligste
en handigste in Tunis en Marokko zelf
stof kan aankopen zodat de kleding ter
plaatse passend kan worden vervaar
digd. Het kleden van één kind kost ge
middeld ƒ12,67.
Deputaten voor het Algemeen diaco
naal bureau hebben thans 25.340 be
schikbaar gesteld. Daardoor kan men
nu reeds de kleren aanmaken, zodat
voor deze tweeduizend kinderen in elk
geval voor de winter bescherming be
schikbaar is tegen het vooral op de
hoogvlakten bijzonder koude jaargetijde.
Ned. Herv. kerk: Bedankt voor Zoe-
termeer, tweede predikantsplaats: C.
Vos te Bennekom.
Geref. Kerken: De classis 's-Graven-
hage heeft praeparatoir geëxamineerd
en beroepbaar verklaard de heren C.
Gros, Geusaustraat 90 te Voorburg tel.
859801) en E. D. J. de Jong, van Die-
penburchtstraat 168 te 's-Gravenhage.
Kandidaat Gros is beroepbaar. Kand.
de Jong heeft een beroep ontvangen van
de kerk te 's-Gravenhage Oost met de
bedoeling hem af te staan als vlootpre-
dikant.
Chr. Geref. Kerken: Beroepen te
Schiedam: J. Keuning te Veenendaal.
AAGTEKERKE; Herv ilO ds Theunissen en
2.30 ds de Boer.
ARNEMUIDEN; Herv 10 en 2.30 ds Verwey
Ger gem 9.30 2 en 6 leesd Geref 10
en 2.30 ds Bakker, Laren.
BIGGEKERKE; Herv 9.30 ds Odé en 2 ds
Barlema.
DOMBURG; Herv 10 en 7 ds van Vliet
Geref 10.30 ds van Wauwe, 2.30 ds van de
Blom.
GR1JPSKERKE; Herv 10 en 2.30 ds Nauta
Geref 9.30 en 2.30 ds Vlaardingerbroek.
KLEVERSKERKE; Herv 10 en 14 ds Wierin-
ga.
KOUDEKERKE; Herv 10 ds van Herwaarde
2.30 en 7 ds Altena Geref 9.30 en £.30 ds
Grafe.
MELISKERKE; 2.30 ds Odé Herv Geref
11 en 4 ds Vlaardingerbroek.
MIDDELBURG; Herv Nieuwe kerk, 10 ds En-
ker, 5 ds van Boven, Koorkerk 7 ds van
Santen, Engelse kerk 10 ds Nauta, jeugdd
7 ds Alblas (Ger bond), Eglise Wallone
10.30 dans l'Eglise Mennonite Monsieur le
Pasteur W. J. C. van Gaaien d'Abreschvil-
Ier Doopsgez gem geen dienst Ev Lut
gem 10.30 ds Rouwelaar VEG 10.30 2.30
en 19.30 gebedsdag. Schuttershof Geref
Hofpleinkerk 9.30 ds van Til, 2.30 ds Brede-
veld, Noorderkerk 9.30 ds Ytsma, 5 ds van
Til, Gasth kerk geen dienst Chr Ger kerk
9.30 en 3 ds van der Molen Ger gem
9.30 2 en 6 ds Hage Ger gem in Ned 10,
2.30 en 7 leesd Rogardz.
NIEUW EN ST JOOSTLAND; Herv -10 ds van
Haarlem 2.30 ds Nennie.
OOSTKAPELLE; Herv 10 ds Richard en 2.30
ds Kok Geref 10 en 2.30 ds Gommer
Ger gem 10 en 2.30 leesd.
SEROOSKERKE; Herv 10 en 2.30 ds van der
Wind Geref 10 en 2.30 ds Donner, Sche-
veningen.
ST LAURENS; 10 ds Kok, 2.30 ds Richard
Geref 11 ds Vlaardingerbroek 7 ds Gom'
mer.
SOUBURG; Herv 9.30 ds van Duyne en ds
Haitjema in schoolgeb, 7 ds Haitjema, 9.30
jeugdd Rehoboth Geref 9.30 en 2.30 ds
Bohlmeijer.
VEERE; Herv 10 ds Wieringa Geref 10 en
2.30 ds Streefkerk.
VLISSINGEN; Herv geen opg Geref 9.30 en
5 ds Brederveld Chr ger 9.30 en 5 ds
Drechsler.
VROUWENPOLDER; Herv 10 ds de Boer
Geref 10 en 2.30 ds Boonstra.
WESTKAPELLE; Herv 9.30 en 2.30 ds Oost'
hoek Herv ev 9.45 geen opg Ger gem
9.30 2 en 6 leesd Geref 9.30 ds van de
Bom, 2.30 ds van Wouwe, 't Zand Herv
10.15 ds Altena, 10.15 jeugdkerk, 7 ds van
Herwaarden Geref 8.45 ds van Wouwe
ZOUTELANDE; Herv 9.30 en 2.30 ds van
Dullemen Ger gem 10 2.30 en 7 leesd
Geref 10.45 en 2.30 ds Wiskerke
BAARLAND; Herv 9.30 ds Jonker, 2 ds Blok
Geref 9.30 en 2 ds Craene.
BIEZELINGE; Herv 10 ds Sieders, 2.30 ds
Sieders Ger gem 9.30, 2 en 6 kand Huis
man.
BORSSELE; Herv 9.30 en 2 ds Vrijland
Geref 10 leesd 2.30 geen opg.
COLIJNSPLAAT; Herv 10 en 2.30 ds Dijk-
meyer Geref 10 en 6 ds van Zuylen,
Rotterdam Ger gem 10, 2 en 6 leesd
Oud geref 10 en 3 leesd.
DRIEWEGEN; Herv 40.30 ds Das Geref
9.30 en 2 ds van de Veen.
ELLEWOUTSDIJK; Herv 9.30 ds Blok.
GEERSDIJK; Geref 10 en 2.30 ds van Aller.
GOES; Herv Grote kerk 10 ds Nijssen 5 ds
Metselaar, Oosterkerk 10.30 ds Metselaar,
Jeugdd in Prins v Oranje, 10 ds Strating,
Jeugdkapel 10 dhr van Gorp Geref Wes-
terkerk 10 ds Jansen, 5 ds Kats, Oosterk 9
ds Kats, 5 ds Jansen Ger gem 9.30 2 en
6 geen opg Chr ger, 10 en 5.30 ds van
Dalen, Den Oever VEG 10 ds Karelse,
5 jeugddienst Vrijz Herv 10.30 ds van
Beek.
's-GRAVENPOLDER; Herv 9.30 en 2.30 ds
Kluiver Geref .10 en 2.30 ds Leene, Bode
graven Oud geref 20 sept 7.30 ds Ger-
braad Ger gem 9.30 2 en 6 leesd.
HANSWEERT; Herv 9.30 en 6.30
s HEER ABTSKERKE; Herv 9.30 ds War-
femius.
's HEER ARENDSKERKE; Herv 9.30 en 2.30
ds Baars.
's HEER HENDRIKSKINDEREN; Herv 10 en
2.30 ds van Dijk.
HEINKENSZAND; Herv 10 ds Zoodsma, 2.30
ds Amesz.
HOEDEKENSKERKE; Herv 9.30 en 2
Hulsbergen.
KAPELLE; Herv 10 en 2.30 ds Jebbink
Geref 10 en 2.30 ds van der Leek,
KAMPERLAND; Herv 9.30 dhr Louwerse,
2.30 ds Postma Geref 9.30 en 2.30 ds
Radder.
KATS; Herv 10 en 2.30 geen opg.
KATTENDIJKE; Herv 10 mej de Kok.
KLOETINGE; Herv 9 en 10.30 ds Klooster
man.
KORTGENE; 10 ds Postma, 2.30 ds Speel
man, Vledder.
KRABBENDIJK; Herv 9.30 en 2,30 ds van
Leeuwen.
KRUININGEN; Herv 10 ds Speelman, 2.30
ds Metselaar Geref 10 en 2.30 ds Kool
stra
LEWEDORP: Herv 10.45 ds Baars Geref
9.15 en 2.30 ds Oegema
NIEUWDORP; Herv 10 ds Amesz, 2.30
Zoodsma Geref 10 en 2.30 ds Goedendorp,
9.30 en 5.30 leesd.
NISSE; Herv 9.30 ds Kooren Geref gem
9.30 2 en 5.30 leesd.
RILLAND-BATH; Herv 10 en 2.30 ds Eysde
Ger gem 9.30 2 en 6 leesd VEG 10.15
én 7 ds NiewÖhler.
OVEZANDE; Herv 9 ds Das.
OUDELANDE; Herv 9.30 ds Heijmans, Bos
koop 2 ds Jonker.
WAARDE; Herv 9.30 en 2 ds Huizing.
WEMELDINGE; Herv 10 en 2.30 ds Slik
Geref 10 en 2.30 ds de Ruyter.
WILHELM1NADORP; Herv 10 ds van Liere.
WOLPHAARTSDIJK; Herv 10 ds Lindeboom,
2.30 ds van Liere Geref 10 en 2.30 ds
Mintjes, 7 jeugdd Ger gem 9.30 2 en 6
leesd.
WISSEKERKE; Herv 10 dhr Kraak, 2.30 ds
Koole Geref 10 en 2.30 kand Dillingh,
Schoonre woerd
YERSEKE; Herv 10 en 2.30 ds Reyenga
Geref 9.30 en 2.30 ds Booy.
BROUWERSHAVEN; Herv 10 dhr Malipaard
Geref 10 en 2.30 ds Wentsel.
BRU1NISSE; Herv 10 en 5 ds van der Sar
Geref 40 en 5 ds Tiemersma Ger gem
10 en 5 leesd Oud geref 10 en 5 leesd.
BURGH; Herv 10 ds Don.
DREISCHOR; Herv 10 vik Kelling.
ELKERZEE-HAAMSTEDE; Herv 10 en 7 ds
de Boer Geref 10 en 5 ds Boersma
Chr Geref 10 leesd, 3 ds Dijkstra, Klundert.
KERKWERVE; Herv 2.30 kand Faber, Delft
Chr geref 10 en 6 ds Dijkstra.
NOORD WELLE; Herv 11 ds van Liere.
NOORDGOUWE; Herv 7 ds Don.
NIEUWERKERK; Herv 10 ds Rijks Ge
ref 10 en 5 ds Becker Chr geref 10 leesd
3 dhr Versteeg, Amsterdam.
OUWERKERK; Herv 10 ds Fransen, Borger
OOSTERLAND; Herv 9.30 ds Westerhof, 6.30
ds Rijks Geref 10 en 3 ds Scholing, Cu-
lemborg.
RENESSE; Herv 9.30 ds van Liere.
SCHARENDIJKE; Geref 10 en 2.30 geen opg,
SEROOSKERKE; Herv 10 kand Faber.
SIRJANSLAND; Herv 10 kand Bogert, 2.30 ds
Rijks.
ZIERIKZEE; Herv Gasthuiskerk 10 en 7
Bezemer, Grote kerk, ,10 ds Assendorp
Geref .10 en zö ds van de Weg, Bussum
Chr geref 40 en 6 kand Versteeg
ZONNEMAIREHerv 10 ds Duvekot Ge-
ref 10 en 2.30 ds Huyser.
ANNA JACOBAPOLDER; Geref 10 en 2.30 ds
Haverkamp.
BERGEN OP ZOOM; Herv 10 ds Abcouwer,
Culemborg, jeugdd 7 ds Couvee, Steenber
gen Ev Luth gem 10 ds van de Schoot
Geref kerk vrijgem 9,30 en 5 ds Hen
driks Geref 9.30 en 5.30 ds van der
Stoel.
OUD-VOSSEMEER; Herv 10 en 6.30 ds Mul
der, Amersfoort Geref 10 en 6.30 ds de
Koning Ger gem 10 2.30 en 6.30 leesd
Chr geref 10 leesd 2.30 en 6.30 ds van
Doorn.
POORTVLIET; Herv 10 en 6ds Vroeginde-
wey, Bleiswijk Geref 10 leesd 2.30 ds
van der Stoel Ger gem 10 2 en 6 leesd.
SCHERPENISSE; Herv 9.30 leesd 2.30 ds Al
blas Ger gem 9.30 2 en 6 leesd.
ST ANNALAÏJD; Herv 10 ds Leenmans, 6 ds
Doornenbal, Oene Ger gem 9.30 2 en 6
ds van Haaren, Rijssen Ger gem in Ned
9.45 2.15 en 6.15 leesd.
ST MAARTENSDIJK; Herv 9.30 en 2 ds
Doornenbal Oud geref 960 2 en 6 leesd
Oud geref Kerk 9.30 2 en 6 leesd, Geb
Rehoboth 7 ds Boerlijst, Den Haag
ST PHILIPSLAND; Herv 9.30 ds de Lint van
Lienden, 2.30 ds de Lint.
STAVENISSE; Herv 10 en 6 kand Assenberg,
Lunteren Oud ger Kerk 10 2 en 6 leesd.
THOLEN; Herv 10 ds Alblas, 3 ds Leen
mans Geref 10 en 5 ds van der Stoel
Ger gem 10 2.30 en 6.30 leesd. Chr geref
10 ds van Doorn, 6,30 leesd Prot bond
geen dienst.
AARDENBURG; Geref 10 en 3 ds Richel.
AXEL; Herv 10 vik den Blaauwen, 2.30 ds
Pennings Geref 10 en 3 ds de Vries
Ger Kerk 10 en 2.30 ds Kuiper.
BIERVLIET; Herv 9.30 ds Evenhuis.
BRESKENS; Herv 10 ds van Vliet Geref
10 en 3 ds Elshout.
CADZAND; Herv 10 ds ten Cate.
GROEDE; Herv 960 ds van Evert.
HOEK; Herv 10 en 2.30 ds van Meeuwen
Geref 10 en 2.30 ds Verbeek.
HOOFDPLAAT; Herv 9.30 dhr Heyboer.
HONTENISSE; Herv 9.30 ds Pennings.
HULST; Herv 10 ds Pennings.
NIEUWVLIET: Herv 10 ds^Brezet.
OOSTBURG; Herv 10 ds van Dalen Geref
10 en 3 ds van Mechelen.
PHILLIPPINE; Herv 11 ds Stern.
RETRANCHEMENT; Herv 9.30 ds Tijmstra.
SCHOONDIJKE; Herv 9.30 ds Brinkman.
SAS VAN GENT; Herv 9.30 ds Stern.
ST ANNA TER MUIDEN; Herv 11 ds Balk.
SAS VAN GENT; Geref 7 ds van Hattem
(zaaltje Herv kerk).
SLUIS; Herv 9.30 ds Balk.
SLUISKIL; Herv 9 en 10.30 ds Cupédo Le-
ger des Heils 10 en 7.30 Kap van Engelen.
TERNEUZEN; Herv Kerk Noordstr 10 dhr
Begger, 3 ds Scholten, Gebouw ,,de Scha
kel" 9.30 ds van de Vlugt, Gebouw Bethel"
10 jeugdd Geref 10 en 4.30 ds van Hat
tem.
WATERLANDKERKJE; Herv 40 ds Bergsma.
IJZENDIJKE; Herv 11 ds van Evert.
ZAANSLAG; Herv 10 en 3 ds Becht Geref
10 en 3 ds de Feyter, Lekkerkerk, Gr Kerk
9.20 en 2.30 ds Krijtenburg.
ZUIDZANDE; Herv 9.30 dhr van Kranen
burg.
ZOUTESPUI; Geref 10 en 2.30 ds de Vries
Ger Kerk 10 en 2.30 geen opg.
STRAATSBURG (ANP). De de
finitieve vorm van het Europees so
ciaal handvest is gisteren door het
comité van ministers van de Raad van
Europa te Straatsburg vastgesteld.
Volgens dit handvest zullen de vijf
tien landen van de Raad van Europa
zich internationaal verplichten het
recht op werk, sociale voorzieningen
en een aantal andere sociale rechten
te erkennen op basis van hun sociale
politiek. Het zal op 18 oktober te Tu
rijn worden ondertekend.
Deze Europese sociale grondwet geeft
negentien sociale rechten, die evenwel
niet allemaal onmiddellijk bindend zi.in.
Maar de ondertekenaars van het hand
vest zullen in ieder geval vijf van de
volgende zeven rechten moeten erken
nen: 1. het recht op werk; 2. op organi
satie; 3. op collectieve onderhandelingen;
4. op sociale zekerheid; 5. sociale en me
disch bijstand voor armlastigen; 6. sociale
en economische bescherming van het
gezin; 7. het recht van naar een ander
land verhuizende arbeiders en van hun
gezin op bescherming en bijstand.
Daarna komt een reeks bepalingen
waarvan de ondertekenaars van de con
ventie "er minstens nog vijf direct van
toepassing moeten verklaren. De andere
bepalingen moeten zij zo spoedig moge
lijk trachten te verwezenlijken. Tot de
laatste reeks behoren speciale bescher
ming van het kind, hulp bij beroeps
keuze, het recht om buiten de grenzen
van het eigen land te gaan werken e.d.
Typerend Is dat onder redelijke arbeids
voorwaarden een der eisen moeten
worden verstaan een vakantie van ten
minste twee weken, een wekelijkse rust
dag zoveel mogelijk op zondag, extra
betaling voor overwerk en gelijke belo
ning voor man en vrouw.
WENEN (AP). De Oostenrijkse
politie heeft de voormalige SS-er, Ri
chard Hochrainer, gearresteerd die
zestien jaar lang onder een valse
naam in midden-Oostenrijk heeft ge
leefd. Hij wordt er van verdacht te
gen het einde van de oorlog negen
joodse slavenarbeiders te hebben ver
moord.
Volgens de politie heeft Hochrainer
de leiding gehad van een weerwolfgroep
van de SS, die in de Alpen aan ver
sterkingen werkte. Toen het werk van
de groep klaar was, werden de joodse
slavenarbeiders doodgeschoten.
Twee SS-ers van dezelfde groep wer
den na de oorlog ter dood veroordeeld
en geëxecuteerd, twee stierven er in
Russische krijgsgevangenschap.
Hochrainer heeft ontkend, maar geen
verklaring gegeven voor het feit waar
om hij zich zestien jaar lang heeft
schuilgehouden.
HAVANA (AFP). De Cubaanse re
gering heeft de nationalisatie van nog
180 ondernemingen bekend gemaakt
Deze ondernemingen zijn in beslag ge
nomen wegens hun „tegen de belangen
van de revolutie en de economische ont
wikkeling gerichte politiek".
Bij de genationaliseerde ondernemin
gen zijn mijnbouwmaatschappijen, bouw
ondernemingen, drukkerijen, ververijen
en bontmagazijnen.
