BGUKETIG8, rebel
CONFERENTIE VAN
BELGRADO
hü i 11 iNiet stempelen
en een riks^bij
opzienbarende verloving
vLeve Juliana en 5
DE BESTE
„DOE HET ZELF"
VERF HEET
ZEEUWSCH DAGBLAD
Vervolg van pag. 1
PARKEERTERREIN
EN SPORTVELDEN
BIJ BOYMANS
Draaiorgel op dak
van Amsterdams
Hiltonhotel
Amusementsmuziek
voor militaire
kapellen taboe
Zaterdag 2 september 1961
Pag. 9
Soekarno vond in zijn in de Engelse
taal gehouden toespraak eveneens, dat
de niet aangesloten landen medezeg
genschap moesten krijgen, met name
over de kwestie oorlog-vrede, en meen
de dat deze landen, mits gemeenschap
pelijk optredend, „de wereld van een
KAN EN mag men zijn vijanden
vertrouwen? Een mooie twist
vraag, die als ze voor een onveran
derlijk geldig antwoord vatbaar
was, veel zou kunnen bijdragen tot
de politieke koersbepaling van lan
den, die elkaar nu eenmaal niet
vertrouwen. Acb ja kenden we
maar een controlemiddel op politie
ke verklaringen! Dan was het met
een uit met al die onleesbare com-
muniqué's en ontboezemingen van
regeringsleiders, bij wie spreken
en handelen nu eenmaal twee
verschillende dingen zijn. Zijn
ze gemeen of gek? Welnee,
maar als ze zeiden wat ze van
plan 'varen te doen, zou de te
genpartij nooit te verrassen of te
overbluffen zijn, dus alweer een
kwestie van wantrouwen. De hier
volgende ware geschiedenis zal he
laas niet veel tot een positief ant
woord op de vraag van de aanhef
bijdragen!
Voor het gemak spreken we al
tijd maar van Sicilië als van een
door Grieken bewoond eiland, maar
dat is onjuist. Pas in de achtste
eeuw v. Chr. zijn er voor het eerst
Griekse kolonisten geland, die net
als onze kolonisatoren grond koch
ten (of kaapten) van de inheemse
bevolking, van welke de oostelijke
stam, die der Sikeloi, het eerst met
de Grieken in contact kwam. Een
interessante theorie laat ook deze
bevolking niet autochthoon zijn,
maar acht ze uit Afrika afkomstig,
overgestoken ten tijde dat hun land
uitdroogde tot de woestijn van de
Sahara.
(Tussen haakjes, maar in deze ru
briek passend: „autochthoon" is
samengesteld uit „autos", is „eigen
en „chthoon" is „bodem", de com
binatie is dus „van eigen bodem, in
heems" en een typisch post-kolonia-
listisch woord, dienend om ook deze,
meest nederige lieden een status te
geven.)
TAEZE SIKELOI waren minder
rJ beschaafd dan de Griekse kolo
nisten en moesten zich schikken in
hun lot van onderdaan of tweede
rangsvolkje. Hoe krachtiger het
Griekse bewind, des te minder had
den zij in te brengen. Onderworpen
minderheden zijn een voortdurend
latent gevaar, zoals ook onze jong
ste geschiedenis leert. Zolang in de
grootste Griekse steden, vooral in
Syracuse, tirannen heersten, man-
nen van groot formaat en gezag,
hielden de Sikeloi zich stil, maar
wanneer de tirannie omstreeks 470
v. Chr. plaats maakt voor een de-
mokratie, begint een beweging on
der hen, die uitgaat van één capa
bel man, Douketios.
Zijn punt van uitgang was een
kleine bergstad, het tegenwoordige
Mineo, een 50 km. ten Z.W. van Ca
tania. Deze verliet hij en stichtte
een nieuwe stad, Palike, bij het
meer van de Palikoi, een plaats, die
voor de Sikeloi door zijn heiligheid
een attractief centrum was. Mis
schien wel gesteund door Griekse
ballingen, in elk geval volgens
Grieks voorbeeld, wilde hij een gro
te stadstaat stichten en bracht vele
Sikelische gemeenten in een verbond
samen. Hij durfde zelfs de strijd
aanbinden met Akragas, het tegen
woordige Agrigento, toen de tweede
stad van het eiland. Maar Akragas
riep het machtige Syracuse te hulp
en na aanvankelijke successen leed
Douketios een beslissende nederlaag.
Hij werd door zijn ontgoochelde me
destanders in de steek gelaten en
vreesde zelfs, dat ze hem zouden
vermoorden.
A/TET ENORM lef nam hij zijn
-"-•■laatste kans: alleen, te paard,
reed hij bij nacht naar Syracuse
en (geen beste beurt voor de poort-
wacht!) kwam ongehinderd op het
marktplein aan, waar hij bij het al
taar van de god ging zitten. Een
grote menigte stroomde samen, toen
men van zijn komst had gehoord, en
de volksvergadering werd bijeenge
roepen, want in die tijd nam men
nog geen besluiten over buitenland
se politieke kwesties zonder het
volk er in gekend te hebben. Door
gewinterde, koele politici rieden aan
met deze gevaarlijke vijand, al had
hij zich dan onder hun bescherming
gesteld en zijn rijk aan hen aange
boden, zo definitief mogelijk af te
rekenen, maar oude populaire volks
redenaars (die de situatie aanvoel
den) deden een beroep op de groot
moedigheid van het volk.
Het ging er niet om, zo betoogden
zij, wat Douketios verdiend had,
maar wat met de waardigheid van
Syracuse overeenkwam te doen en
bovendien stond hij onder de be
scherming van de godheid aan
wiens altaar hij zat. Het volk schonk
hem bij acclamatie genade en sloot
met hem een overeenkomst: hij
zou overzee naar Korinthe gaan en
daar op kosten van de Syracusani
stil gaan leven bij welk besluit
ze echter verzuimden hun bondgeno
ten van Akragas te raadplegen.
^OVEREENKOMSTEN waren toen
nog niet eens „vodjes papier"
na een jaar of vijf beweerde Dou
ketios een orakel te hebben gekre
gen, dat hem beval een nieuwe ko
lonie te gaan vestigen aan de noord
kust van Sicilië en met een aantal
Grieken vertrok hij uit Korinthe en
stichtte de stad Kalè Aktè, in het
gebied der Sikeloi. De gevolgen wa
ren verbluffend: Akragas was zo
woedend, dat door de schuld van
Syracuse de gevaarlijke vijand weer
terug was, dat hetSyracuse de
oorlog verklaarde!
Dit was een prachtige kans voor
de Sikeloi, maar tot hun groot on
geluk stierf Douketios, terwijl hij
nog bezig was de Sikeloi te vereni
gen. Uit de heksenketel van de broe
derstrijd kwam Syracuse zegevie
rend te voorschijn en het overwicht
van de Grieken bleef gehandhaafd.
TX eeu lichtgrijze open Ford two-seater kwam hij Den Haag in stuiven. Zelf
aan het stuur. ^Saast zich zijn verloofde. Zo maakten prinses Juliana en
pi ins Bernhard hun entree op de dag van hun verloving, dinsdag 8
september 1936.
ijf en twintig jaar geleden was dat in Nederland een sensatie. De in het
Noordeinde opeengepakte massa tuimelde bij het aanschouwen van dit vreemd
ste sprookje dat hier ooit was opgevoerd, van de ene verbazing in de andere.
Uit het oosten dreven zware schaduwen aan.
Toch zou dit alles wijken voor wat nu gebeuren ging. Op slag dook het
hele land in een roes van feestvreugde, die zijn eerste ontlading vond bij de
zo glorieuze, sportieve aankomst van het jonge paar.
Urenlang hadden de duizenden achter het standbeeld van Willem de
Zwijger zich afgevraagd, wie en hoe hij wel zou zijn, die prins Bernhard zur
Lippe-Biesterfeld. En wat er allemaal zou gaan gebeuren, straks bij zijn
aankomst.
Alles was denkbaar, behalve dit.
Geen officieel vertoon, geen stoet def
tige auto's, zelfs geen lakei. Alleen een
politiewagentje, en daarachter de Ford.
Een jongeman in een gewoon pak, een
bruine jas loshangend er overheen,
niet eens een hoedWel een anjer in
het knoopsgat.
Explosie
Dan: een explosie van enthousiasme.
Ovaties die tien minuten lang duur
den. Pogingen van groepen mensen
het Wilhelmus te zingen, die strand
den m een daarboven uit gejubeld
„Lang zullen ze levenPolitiecordons
die werden weggevaagd. Juichende,
schreeuwende mensen die tot aan het
bordes vooruit stormden. Ouderen die
lachten en huilden tegelijk. Vreugde
en ontroering om het geluk dat ieder
een onze Prinses zo van harte gunde.
Toen het allemaal voorbij was,
stond daar het Fordje model 1935,
I A 105108, de radiateur vol emble
men van automobielclubs eenzaam
tussen de vleugels yah het paleis.
Een lakei haalde er ëen tennisracket
en wat koffers uit. Tenslotte heeft
iemand van de politie de wagen maar
weggereden.
Spontaan
Nog de avond van diezelfde dag
een spontaan huldebetoon zoals het
Noordeinde er nog nooit een had be
leefd. Op het balcon het stralende
jonge paar, naast de Koningin. Op de
kleine steentjes een niet eindigende
stoet van voorbijtrekkende, jubelende
Hagenaars. Boven de muziek van drie
corpsen uit juichkreten en spreekko
ren: Juliana en Benno", naam die
heel gauw zou verdwijnen.
Om elf uur moest de politie er wel
Terwijl het paleis nog vol staat met
bloemstukken die evenzovele felicita
ties betekenen, bekijken de verloofden
bij een kop thee de albums die de
herinneringen aan de 8ste september
1936 levendig zullen houden.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Een parkeerterrein,
twee sportvelden en een vrije speelgele-
genheid zullen, goedkeuring van de
Rotterdamse raad voorbehouden, in het
gebied tussen Museum Boymans-van
Beuningen en het Ziekenhuis Dijkzigt
worden aangelegd. j
Leerlingen van scholen in de buurt en,
voor zover mogelijk, leden van sportver
enigingen zullen van de sportvelden ge
bruik mogen maken. De velden zullen
aan de zijde van de Mathenesserlaan en
de Museumlaan worden aangelegd.
Ten zuiden van die terreinen en ten
westen van het Ahoy'-complex is grond j
gereserveerd voor het parkeren van j
driehonderd, respectievelijk 250 auto's.Dit was hét moment van de dag. In een open Ford twoseater zijn de
Ook komt er de nodige ruimte voor het f verloofden de stad binnen komen rijden, gewoon gezellig samen, zonder
stallen van rijwielen Ten gerieve van enjg vertoon. Koningin Wilhelmina stond haar kinderen aan de voet van
de fietsers zal een pad naar de West zet- B wachten Den Haa«r iuichte'
dijk worden aangelead. waarlangs het I 11 et "ordes op te watnten. «en „aag juicnte.
gebouw van de Volksuniversiteit, het
openluchttheater en de Grieks Orthodoxe
kerk bereikbaar zullen zijn.
Met al deze voorzieningen is een be
drag van 1.025.100 gulden gemoeid.
Een kleuter van anderhalf jaar,
Trijntje Hoekstra uit Holwerd. is gis
teren doodgereden door de auto van
de melkboer.
Het kind was onder de auto gekro
pen toen die stilstond.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. Het was zelfs
voor de, aan ingewikkelde stunts ge-
Adverteritie
RIP0LIN snelverf 500: o, zo gemakkelijk en dubbeldekken^
wende Amsterdamse orgeldraaiers
een vreemd gezicht: een op volle toe
ren draaiend pierement op een hoogte
van bijna vijftig meter boven de be
gane grond. De muzikale grap die zij
aanschouwen, was ook duidelijk on
der Amerikaanse invloed tot stand
gekomen:
Het orgel maakte deel uit van een
feestelijke bijeenkomst op het dak van
het, aan de Amsterdamse Apollolaan
in aanbouw zijnde Hilton hotel. Gister
middag kwam dit elf verdiepingen tel
lende en in geglazuurd steen en wit be
ton opgetrokken hotel onder de kap. Bur
gemeester Van Hall had in september
1960 de eerste steen gelegd. Drie maan
den geleden stokte de voortgang met de
bouw even toen een deel van het juist
ingegoten betonnen dak instortte. Men
hoopt het hotel volgend voorjaar ge
reed te hebben.
Nadat onder het gejoel van de bouw
vakarbeiders de Nederlandse driekleur
was gehesen, werd op het hoogste punt
van het gebouw volgens oud-vaderland
se traditie een magnoliaboom geplaatst.
De Amerikaanse hoteldirecteur Ralph
Starke wilde dit graag zien als sym
bool van de Amerikaans-Nederlandse be
trekkingen.
Het Hilton hotel (bouwkosten twintig
miljoen gulden) krijgt driehonderd lu
xueuze kamers. Architecten zijn de Am
sterdammers H. Salm, en F. W. Fla
ming. die samenwerken met de Rotter
damse bouwmeester H. A, Maaskant.
een einde aan maken. Het was het
slot van de dag die de grootste ver
rassing sinds jaren had gebracht.
Goed bewaard
Juliana en haar prins hadden hun
geheim goed weten te bewaren. Later
heeft prinses Wilhelmina er in haar
Eenzaam maar niet alleen" dit van
verteld:
,,In 1936 zouden er weer Olympische
spelen plaatshebben. De daarbij be
horende winter sportwedstrijden zouden
in Beieren worden gehouden. Juliana
en ik gingen in die tijd voor onze
wintervacantie naar Igls boven Inns
bruck, op betrekkelijk korte afstand
van het grote wintergebeuren. Julia
na ging daar meer dan eens als toe
schouwster heen en ontmoette daar
veel oude en nieuwe kennissen.
In Igls bezocht ons, in zijn Fordje
vanuit Parijs komend, Bernhard zur
Lippe-Biesterfeld. Hij voegde zich
voor enkele dagen bij ons gezelschap
en nam daarmee skiles.
Incognito
Juliana en hij zagen elkaar daarna
in Garmisch-Partenkirchen bij de
wedstrijden. Wat volgde laat zich den
ken! Daarna kwam hij enkele malen
naar Nederland en bezocht ons in een
strikt incognito. Hij werd daarbij ge
holpen door enkele zeer goede en ver
trouwde Nederlandse vrienden en zo
werd niemand iets van deze reizen
gewaar. Hij vroeg ons toen, ons voor
langere tijd te mogen bezoeken op
onze zomerreis, dit tussen de vervul
ling van zijn plichten door. Deze wa
ren voor hem nauwkeurig uitgestip
peld.
Wij vonden in Zwitserland een be
trekkelijk rustig plek
je, Weissenburg, waar
hij min of meer onop
gemerkt kon komen.
Op deze reis werden
Juliana en Bernhard
het eens, voorlopig
nog in stilte. Wij be
sloten nog te wachten
met een officiële be
kendmaking. Hierop
reisde hij verder naar
waar zijn taak hem
riep en Juliana en ik
keerden huiswaarts".
Verrassingen
De dag na de ver
loving weer verras
singen voor ons Ne
derlanders van 1936.
Koningin Wilhelmina
wilde zelf het nieuwe
familielid bij ons in
troduceren. Samen
met haar kinderen
reed zij naar het ge
bouw van het hoofd
bestuur der P.T.T.
en daar, via de beide
radiozenders, zei zij
o.a.: „Ik kan u niet
zeggen hoe dankbaar
ik ben dat deze ver
loving eene is die
uitsluitend berust op
beiderzijdsche genegenheid, de beste
waarborg voor eene gelukkige toe
komst".
Heel het land luisterde verbaasd naar
wat de verloofde prinses vertelde: „Ik
ben heel gelukkig, nadat wij elkander
in de loop van dit jaar heel goed heb
ben leren kennen. Geleidelijk aan zijn
wij het samen „eens" geworden en wel
zeer eens".
Voor de luidsprekers stootten de
mensen elkaar aan: Hoor, prins Bern-
Een foto die nu niet meer zo gemakkelijk gemaakt zou kunnen worden.
Trinses eii prins maken samen in de tuin van het paleis Noordeinde
een ritje op een tandem.
hard spreekt Nederlands. „Ik hoop
dat men mij rustig den tijd zal wil
len laten, om mij hier in alle belan
gen in te werken. Ik hoop, dat wij
dan na twee ol drie maanden kunnen
trouwen".
Met dat vooruitzicht begroef Neder
land zich in een ongekende reeks
feestelijkheden. De kranten hadden er
iedere dag pagina's vol over. Wie die
eerste dagen maar een glimp van het
paar had kunnen opvangen was een
bevoorrecht mens in de ogen van fa
milie en vrienden.
Nationale feestdag
Zaterdag 12 september werd een
nationale feestdag. Werklozen hoefden
niet te stempelen en kregen een extra
uitkering van een rijksdaalder
De werkverschaffingen, bleven, die dag
dicht. Soldaten werden krijgstuchte-
lijke straffen kwijt gescholden.
Het Noordeinde bleef voorlopig de
grote magneet. Van vroeg tot laat
staarden duizenden ogen naar de ven
sters van het witte gebouw, waarach
ter weer het geluk was komen wo
nen. Soms boften zij, zoals die och
tend dat het toekomstige bruidspaar
naar de film van zijn eigen verloving
ging kijken. Omstuwd door een opge
wonden menigte wandelden ,,hij en
zij" dwars door hartje stad naar de
Cineac aan het Buitenhof.
Hard werken
Langzaamaan leerden de Nederlan
ders hun nieuwe prins beter kennen.
Zij zagen hem die eerste tijd telkens
weer in zijn wagen uitrijden met de
prinses. Plezierige uitstapjes van ver
loofden maar ook hoorden zij van
zijn harde, nauwgezette werken als
meneer Lippe" bij de I. G. Farben
in Berlijn, Londen en het laatst in Pa
rijs. In eigen land zagen zij hem een
paar maanden lang iedere dag in Am
sterdam binnengaan in het gebouw
van de Handel-Maatschappij. Studeren,
en inwerken in Nederlandse vraagstuk
ken.
„Benno" werd Bernhard. De prins
bereidde zich voor op een grootse
taak: naast Juliana werken voor zijn
nieuwe vaderland. In Nederlandse
harten werd alvast een plaatsje in
geruimd. Het is in 25 jaar tijd alleen
maar groter en hechter geworden.
Een paar dagen na de verloving: een evenement voor Den Haag. Prinses
en prins zijn van het Noordeinde naar het Buitenhof gewandeld en in de
Cineac naar de film over hun eigen verloving gaan kijken. Hier komen zij
weer naar buiten en omstuwd door mensen zouden zij terugwandelen.
catastrofe konden redden." In tegen
stelling tot de overige sprekers, die
geen algemeen geldende remedie aan
de hand deden, liet de Indonesische
president zich verleiden tot vage en
daardoor soms gevaarlijke generalisa
ties.
Status quo
De status quo in de wereld, aldus de
president, moest men aanvaarden,
evenals de noodzaak tot vreedzame
samenleving, teneinde zo de meest
dringende kwesties uit de wereld te
kunnen helpen. In concreto toegepast
op Berlijn kwam het erop neer, dat
onder erkenning van de soevereiniteit
van Oost- en West-Duitsland, het aan
het Duitse volk moest worden overge
laten te bepalen, hoe het zou willen
leven, verenigd of gescheiden. Vrije
toegang van en naar West-Berlijn moest
worden gegarandeerd. En de bewoners
van de stad moesten in staat worden
gesteld hun eigen regime te kiezen.
Teneinde deze ongecompliceerde toe
stand te bereiken was er niet meer
voor nodig dan dat de grote mogend
heden aan de onderhandelingstafel
moesten plaatsnemen.
Minder naïef was hetgeen de presi
dent over Nieuw-Guinea naar voren
bracht. Hij herhaalde in wezen wat hij
reeds bij de herdenking van de Indo
nesische revolutie op 17 augustus had
gezegd, nl. dat Indonesië onderhande
lingen met Nederland voorstelde „op
basis van het principe van gebieds
overdracht van West-Irian. aan de re
publiek".
„Sterk genoeg"
In een passage van zijn voordracht
die helaas niet uitblonk door helder
heid, zei Soekarno: „Ik heb de Neder
landers enige weken geleden aangebo
den om niet meer te praten over het
probleem aan wie de soevereiniteit over
West-Irian behoort, maar (ik bood aan)
dat de Nederlanders, de regering, het
bestuur over dat gebied binnen de kortst
mogelijke tijd aan ons overdragen."
Voor onderhandelingen in deze zin
stond Indonesië open, aldus Soekarno.
Hiervoor had hij reeds gezegd: „Wij
voelen ons sterk genoeg om alle maat
regelen te nemen die nodig zijn om
onze geliefde rood-witte vlag op West-
Irianse bodem te planten". Het is moei
lijk te zien welke positieve bijdrage de
Indonesische president hiermede aan
het eerder door hem zo geloofde vreed
zame samenleven heeft willen geven.
Gematigd
Vervolgens sprak Nasser, de rijzige
president van de Verenigde Arabische
Republiek, in gematigde en welover
wogen termen. Ook hij was onder de
indruk van de scherpe tegenstellingen
die zich in de verhouding Oost-Wesl
hadden geopenbaard. Als enige maakte
hij uitdrukkelijk melding van het be
sluit van de Sowjetunie inzake her
vatting van kernwapenproeven, dat hij
veroordeelde.
Generaal Abboud van de Soedan en
Habib Bourguiba, Tunesië's president,
voerden in de avondzitting het woord,
waarbij het opviel, dat Bourguiba zich
ternauwernood over Bizerta uitliet.
Een belangrijk deel van zijn toespraak
wijdde hij aan het Algerijnse probleem
dat hij aanduidde als „de hoeksteen
van het kolonialisme dat weigert te
sterven". Kennelijk met het oog op
zijn betrekkingen met Nasser, die tot
voor het incident te Bizerta op zijn
minst als koel konden worden be
schouwd. zegde hij de Arabische lan
den volledig steun toe in de Pales
tijnse kwestie, die volgens hem een
rechtvaardige oplossing zou moeten
vinden.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De kapellen van het
leger, de luchtmacht en de marine
mogen geen amusementsmuziek meer
spelen. Ze moeten zich voortaan hou
den bij marsmuziek. Die order is uit
gevaardigd door de verenigde chefs
van staven.
De Luchtmachtkapel, die de laatste
jaren veel succes boekte met moderne
Amerikaanse muziek, zoals de St.
Louis Blues, wordt speciaal door die
order getroffen. De dirigent, kapitein
Van Diepenbeek, heeft er zijn pro
gramma voor de Taptoe Delft op het
♦laatste ogenblik voor moeten wijzigen.
De order is een gevolg van de af
gunst die het succes van de Lucht
machtkapel wekte bij de andere mi
litaire kapellen. Die rivaliteit heeft
zelfs geleid tot botsingen tussen de
hoogste militaire autoriteiten.
De dirigent van de Koninklijke Mi
litaire Kapel, majoor Van Yperen
heeft het optreden van de Luchtmacht
kapel eens betiteld als „niet passend
bij de militaire waardigheid".
De jaloezie werd nog aangewakkerd
door het groeiende succes van de
Nato-taptoe in Arnhem die onder lei
ding staat van kapitein Van Diepen
beek. Majoor Van Yperen is leider
van de Delftse taptoe.
Kijk, op de trappen van
het paleis ging koningin
Wilhelmina haar dochter en
aanstaande schoonzoon staan
opwachten. Heel alleen, een
bont losjes om de schouders
geslagen.
Nauwelijks was het Fordje
schuin op het voorplein tot stil
stand gekomen, of een breed
lachende jongeman sprong eruit,
rende de trappen op en kuste onze
Koningin. Ook dat was in die da
gen een gebeurtenis zonder weer
ga-
Onder de duizenden tegenover
het paleis hing nóg de verbaasde
stilte. Toen brak de spanning. Het
enthousiasme vond een uitweg in
één grote jubel. Daar stond zij
dan, de geliefde prinses Juliana,
met aan haar arm de man van
haar keuze.
Niemand had er iets van ge
weten, van die verloving: totdat
de radio die middag om half één
het grote nieuws had bekend ge
maakt. Het bericht van drie
regels sloeg in als een bom, ook
al waren de tijden bar slecht. De
crisis waarde rond als een spook.
Aan het einde van iedere week en
iedere maand nieuwe slachtoffers
van de werkloosheid. In de wereld
hingen angstaanjagende span
ningen.