QDDer
^evAARlijk
De vijand van
duiker Takken
leeft i
m zee
kappie en hei geheim van de oude prentbriefkaarten
Studie van radar voor alle
handelsschepen dezelfde
DE VISSER WEET
NIET HALF WAT
ER MET ZIJN
NET GEBEURT
Hess treitert
zijn bewakers
DON JAIME ALS
BARPIANIST
Kluis liet zich
niet kraken
§anapirïn
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
Toeristen stroom schoof
door „flessenhals"
0
HOOFDINSPECTEUR VOOR DE SCHEEPVAART:
DUITS MEISJE
VERDRONKEN
ONGEREGELDHEDEN
IN RHODESIË
Maandag 7 augustus 1961
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM. Gerard Takken, 26 jaar, duiker en kikvorsman
van beroep heeft het niet op kwallen. Hij krijgt wat te vaak van die
hele grote recht in het blote gezicht als hij aan een trawlnet over de
bodem van de Noordzee wordt gesleurd.
„Hele zwermen kwallen en niet van die kleintjes. Mijn gezicht
is vaak verbrand als ik boven kom...."
De Engelsen hebben wel eens een onderwatercamera aan een vissend
trawlnet gehangen en later verbaasd naar de film gekeken: niemand
wist voordien, dat een groot net achter een schip dat zo'n vier knopen
vaart zulk een ravage op de zeebodem aanricht. Er zijn toen con
clusies uit getrokken, die niet vleiend waren voor de manier waar
op de trawlvisserij van leer trekt. Het zou wel eens een oorzaak kun
nen zijn van het teruglopen van de visstand in de Noordzee: jong
broed voedt zich immers vooral met de fijne flora en fauna, die in
het bodemslik is ingekapseld.
Zelf kijken
Nederland wilde zelf wel eens zien,
wat er zich onder water afspeelt.
Wat er met de mazen gebeurt, 'hoe
de vis zich gedraagt en of de scheer-
borden, die een trawl onder water
open moeten houden wel gelijkmatig
vlak boven de zeebodem zweven.
Gerard Takken heeft het gezien en
het is hem niet meegevallen.
Slee op komst
Het kwallenbombardement nog
daargelaten is het zweven in duikers-
pak achter een sleepnet op zichzelf
geen pretje. De snelheid van het
schip veroorzaakt bij de duiker bin
nen het kwartier kramp in de han
den en een stijve nek. Kramp, omdat
de draden van het net de zich aan
mazen vastklemmende vingers ver
doven, een stijve nek omdat de
weerstand van het water zo hevig is,
dat het hoofd van de duiker achter
over wordt gedrukt.
Volgend jaar worden de onderzoe
kingen dan ook voortgezet met een
wat betere outillage: er komt een on
derwaterslee, waarop de duiker kan
zitten achter een scherm van sterk
glas en waarop zo nodig een filmca
mera te monteren is. De kwallen zul
len dan ook geen vat meer op de dui
ker hebben.
rt
Net .scheurde
Gerard Takken is niet de eerste,
die uren over de bodem van de zee
is gesleept, zijn baas, de jonge direc
teur Rudi (27) van het duik- er. ber
gingsbedrijf Wijnand, heeft ver
leden jaar al eens met zich laten sol
len. Dat ging allemaal goed, tot het
net, waaraan hij zich had vastge
klampt scheurde en Rudi met zijn
luchtflessen op de rug ergens op
de zeebodem achterbleef. Toen hij bo
venkwam (met de flessen, want hij is
bijzonder zuinig op zijn materiaal)
was het visserij-onderzoekingsvaartuig
Willem Beukelszoon, dat hem voort
trok al een heel eind verder. Ze heb
ben hem gevonden, maar de erva
ring komt niet voor herhaling in aan
merking meent de heer Wijnand.
Met zijn mededuiker Gerard is Ru
di het er over eens, dat de visser
man niet half weet, welk een wonder
lijke capriolen zijn net onder water
uithaalt.
De mazen worden bijvoorbeeld he
lemaal dichtgetrokken tot platte ruit
jes. Hetgeen wil zeggen, dat er waar
schijnlijk in de praktijk weinig terecht
komt van de wet op de maaswijdten,
die ter bescherming van de ondermaat
se vis internationaal erkend is.
De scheerborden, die het net open-
BERLIJN (AP) Hitler's plaats
vervanger, Rudolf Hess, die op het
proces in Neurenberg tot levenslan
ge gevangenisstraf werd veroor
deeld, schijnt er behagen in te
scheppen zijn bewakers in de Span-
daugevangenis te plagen.
Wanneer Hess ^en nieuw gezicht
onder zijn Russische, Britse, Franse, of
Amerikaanse bewakers ziet, vraagt hij
steevast om sigaretten.
Een der bewakers zei: „Zij weten
dat het verboden is de gevangenen
sigaretten te geven, maar zij denken
dat hij slechts een zielige oude man
is en geven hem er dan toch maar
een paar." Als Hess de sigaretten op
gerookt heeft, roept hij een officier,
laat hem de peuken zien en wijst de
soldaat aan die de overtreding be
gaan heeft.
De schuldige soldaat krijgt dan en
kele weken beperkte bewegingsvrij
heid.
NAPELS (AP). Een broer van
koningin Fabiola, Don Jaime de Mo
ra y Aragon, zal zaterdag zijn de
buut maken als nachtclubpianist en
zanger in een bar in Napels. Hij
heeft een contract van twee weken
gekregen.
Don Jaime, die voor het huwelijk van
zijn zuster niet werd uitgenodigd,
draagt gewoonlijk zwar.e handschoenen
ais hij piano speelt. Hij zei nerveus te
zijn omdat hij eigenlijk sinds 1954 geen
piano meer gespeeld had.
Maanden geleden is hij naar Napels
gereisd in verband met een rol in de
nieuwe Italiaanse film „Het laatste
oordeel" van Vittorio de Sica.
De vfce-premier van Tsjechoslowakye.
Vaclav Kopecky, is gisteren op 64-jarige
leeftijd overleden. Hij was een van de
prominentste journalisten van de com
munistische partij.
houden en de bovenpees van de trawl
in een fraaie wijde bocht moeten span
nen, gaan als dolle stieren te keer. Ze
springen over de grond en knijpen
soms de luifel boven het net helemaal
dicht, zodat de vis alle kans heeft
om te ontkomen, wat nu juist niet de
bedoeling is.
Zo hebben de mensen van Wijnand
hun ervaringen onder water kunnen
doorgeven aan de deskundigen van het
visserijlaboratorium in IJmuiden.
Betere vislift
Onder de onderwaterbedrijven door
hebben ze zelfs een kleinigheid kun
nen verbeteren aan een vislift, die de
gevangen en aan boord van de Wil
lem Beukelszoon gemerkte vis weer
in het water terugzet.
Dat ding was wel goed, maar door
een kleine constructiefout werd de
helft van de zo zorgvuldig gemerkte
visjes bij de invrijheidstelling gescal
peerd. Onder water hebben de duikers
daar een poosje naar gekeken en la
ter is hun advies opgevolgd: een vei
liger lift zet nu de vis netjes en onbe
schadigd terug in de Noordzee.
42
Na een ogenblik schoot Japie, de
onderofficier sprong op en dook in
de sloot langs de berm. Misschien
was dit een list en voorzichtig nader
den de jongens. Bij de sloot was
niets van de vijand te zien, de om
geving werd afgezocht, doch nergens
was een spoor van de vluchteling te
ontdekken. Opeens schreeuwde Dove
Jan: „Hé, zoeken jullie een zeun van
Dolfie.... ik heb hier de diepzeedui
ker."
Uit het water trok hij de onderof
ficier omhoog. Hij zette hem tegen
een hekpaal en zei op zijn onver
schillige manier: „Beter leren dui
ken broer, het lijkt zo naar niets."
Toen schoot hij....!
De nog ievende Duitser werd weg
gevoerd, hij was een probleem apart.
Hij was van de S.S. en de krijgs
raad zou er aan te pas moeten ko
men. Beter had hij met de wapens
in de hand kunnen sneuvelen....
De buit was belangrijk, er konden
weer een paar jongens bewapend
worden ter versterking van het leger
der onderduikers.
De gesneuvelden werden door een
paar boeren begraven, druilerig hin
gen de herfsttakken boven hun gra
ven. Maar voor de jongens gloorde
het licht der bevrijding.
's Avonds in de ark besprak Leo
met Adri het probleem Dove Jan. De
manier waarop die met gesneuvel
den omsprong bezwaarde hem. Een
levende Duitser was een gevaar,
maar de haat mocht niet over de
dood heen reiken. Voorzichtig haar
woorden kiezend antwoordde Adri:
„Misschien heeft Jan een excuus in
wat hij heeft moeten aanzien of on
dergaan..„Mogelijk is ook dat hij zo
hard schreeuwt om zijn eigen gevoe
lens te stillen. Ik heb gezien hoe hij
een gevangene wat extra's toe
stopte en toen hij merkte dat ik het
zag blafte hij die gevangene af op
een manier die een kannibaal hem
niet zou verbeteren. Ik zou me maar
niet ongerust maken."
„Misschien heb je gelijk...zou ik nu
eens over mezelf mogen praten?"
„Het hangt ervan af wat je te zeg
gen hebt." antwoordde Adri.
In de hoofdark van de Biesbosch-
groep was de stemming triest. Het
ging zo prachtig. Bijna dagelijks wer
den nieuwe gevangenen binnenge
bracht en een tweede schip was in
gericht als bergplaats voor de uitge
schakelde vijanden.
Maar nu kwam de voedselvoorzie
ning in de klem. De boeren zorgden
voor tarwe en aardappelen, doch dat
was niet genoeg om hen in leven
te houden.
Het was een moeilijk probleem. De
groep, de onderduikers en de gevan
genen vormden te zamen een leger
van tweehonderd man.
„Ik krijg er grijze haren van, we
moeten de gevangenen maar oprui
men," zei Dove Jan.
Leo glimlachte. Als er moeilijkhe
den waren wist Dove Jan altijd de
oplossing...opruimen de rommel!
Een andere Jan, die in Groningen
gewerkt had voor de K.P. opperde
een andere mogelijkheid: een overval
op een distributiekantoor in de om
geving.
Geestdriftig was de groep met.
Buiten de Biesbosch opereren lag
niet in hun lijn.
De nood drong echter en na een lan
ge beraadslaging werd tot een overval
besloten.
Na enkele besprekingen met men
sen uit het land van Aitena werden
Wijk en Aalburg uitgekozen als de
plaatsen Aie het meest geschikt wa
ren voor een overval.
De omstandigheden waren echter
niet gunstig en dit plan moest opge
geven worden.
Een overval op de postauto van
Gorcum...? Hieraan werd echter
reeds door een andere groep ge
werkt en ook dit kon niet doorgaan.
Toen werd De Hank verkozen als
de gemeente die de bonnen zou leve
ren. Een ploeg van tien man werd
met de uitvoering belast.
In de middag van de vastgestelde
dag werd de telefoonkabel doorge
zaagd; na deze voorbereidende maat
regel kon het spel een aanvang ne
men.
Achter de gesloten deuren van zijn
huis zat de Lange Kei, de veldwach
ter van de Hank. Het was een moei
lijke tijd en hij was een voorzichtig
man. In de beslotenheid van zijn
huiskamer voelde hij zich veilig voor
de verzoekingen waaraan een eer
zaam politieman in deze tijden bloot
kon staan. Hij strekte zijn lange be
nen gemakkelijk uit en hij voelde
zich als een man wie niets overko
men kon. Zijn aangename rust werd
echter wreed verstoord.
Er werd gebeld. Mopperend stond
hij op.... een hondenbaan had hij,
door C. Baardman
iililiiiiniiiiiiiiiillltiiiiiiiiilihui mui ii tuin in min,i^.tiiiiuiiüiiiilii)itR
zelfs de avonden werden hem niet
gegund.
Zoals gezegd, hij was voorzichtig
en de tijden waren boos. Hij opende
de deur niet. Achter de gesloten deur
vroeg bij nors: „Wie is daar?"
„Controleurs C.C.D., we willen een
bonnensmokkelaar aan u afleveren",
klonk het antwoord.
„Je kunt me nog meer vertellen....
er is zoveel raar volk langs de weg,
wie weet wat jullie van zins zijn."
„Wij zijn werkelijk van de C.C.D.
Doe de deur open en we zullen onzt
papieren laten zien."
Lange Kei was niet alleen voor
zichtig, hij was ook een wantrou
wend mens. Er was iets aan die ke
rels....
(Wordt vervolgd.)
MIDDELBURG. De beruchte fles
senhals, de brug voor het station in
Middelburg heeft zaterdag omstreeks
het middaguur de toeristenstroom die
naar Walcheren kwam maar nauwelijks
kunnen verwerken. Tussen twaalf en
één uur stonden op alle toegangswegen
grote file's auto's te wachten. Bumper
aan bumper schoven de wagens met
een slakkengangetje over de brug. Het
heeft de politie heel wat zweetdruppel
tjes gekost voor alle verkeer was weg
gewerkt. Vooral als er ook nog enkele
treinen hun „inhoud" lossen is het bij
het station en de brug helemaal een
hopeloze situatie.
Wordt de oester duurder?
YERSEKE. De Vereniging tot Be
vordering van het Oesterbedrijf komt
donderdag in vergadering bijeen. In be
spreking komt o.m. een voorstel tot een
kleine prijsverhoging en een voorstel
tot vaststelling van de gewichten voor
1961 en 1962.
Gerard Takken heeft weer een trek
achter de rug; met zijn luchtfles
sen stapt hij van de Willem Beu-
kelz af na een dag achter de trawl
te hebben gezweefd op een diepte
van zo'n twintig meter. „Als jon-
v gen was ik ai gek op water
De duiker komt boven na een wonderlijke reis achter een visnet te hebben
gemaakt, vaak vol stukken kwal, maar ook vol gegevens over het gedrag
van een visnet op de bodem van de Noordzee.
AMSTERDAM, (ANP) De
hoofdinspecteur voor de scheep
vaart, de heer J. Metz heeft vrijdag
in Amsterdam een pleidooi ge
houden voor het stellen van de
zelfde opleidingseisen voor de ken
nis van radar, aan stuurlieden van
de kleine handelsvaart en van de
grote vaart.
„Het is noodzakelijk", aldus de in
specteur, „om het verplichten van
een dergelijke opleiding voor de klei
ne handelsvaart te bespoedigen."
Het is volgens hem, ook voor de klei
ne vaart een internationaal vast
recht en een onafwijsbare eis op druk
bevaren routes en bij slecht weer de
radar permanent bezet te houden
door een deskundige."
„Als men blijft menen dat op klei
nere schepen economisch gezien niet
meer dan twee navigators (een kapi
tein en een stuurman) kunnen varen,
zullen deze beiden moeten weten hoe
ze het radarapparaat moeten bedie
nen en dat ook voortdurend moeten
doen."
In (lichte inist
De heer Metz maakte deze opmer
kingen tijdens de behandeling door
de Raad voor de scheepvaart van
twee aanvaringen in dichte mist.
Tegen de 47-jarige kapitein van het
m.s. Favoriet, E. R. E. uit Delfzijl,
eiste de inspecteur ontzegging van de
bevoegdheid om als kapitein te mo
gen varen voor de duur van een
maand.
Kapitein E. was op 15 februari tij
dens een reis door het Engelse ka
naal in aanvaring gekomen met het
Engelse s.s. Lady Sharon. Hij had
dit schip op zijn radar waargenomen,
maar was in de dichte mist doorge
varen, nadat de echo op de radar
plotseling was vervaagd en later was
verdwenen.
Tegen de tweede gezagvoerder, de
46-jarige kapitein A. R. uit Vlaardin-
gen, eiste de heer Metz een berisping.
Kapitein R. was op 8 maart tegen de
Eigen nieuwsdienst
ZANDVOORT. De negentienjarige
Maria Schippers uit het Duitse Ophoven
is gistermiddag bij Zandvoort in zee
verdronken.
Het meisje was bij het baden door
een golf omver geworpen. Een paar mi
nuten later spoelde haar lijk aan.
Maassluis binnenliep.
der loods de haven ingevaren, omdat
hij pony's aan boord had, die hij zo
spoedig mogelijk aan land wilde
brengen.
De hoofdinspecteur vond het geno
men risico weliswaar te groot
hij sprak van een „huzarenstukje"
maar achtte toch voldoende verzach
tende omstandigheden aanwezig om
het bij een berisping te laten.
SALISBURY (Reuter). In het noor
den van Rhodesië wordt weer overal ge
vochten tussen groepen politiemannen en
Afrikanen. Er zijn enige inboorlingen
doodgeschoten.
De schermutselingen volgden op ont
ploffingen die zich in de Noordrodesi-
sche kopermijn vrijdagnacht voordeden.
De morgen daarop kwam een kleine
politiepatrouille tegenover duizend met
speren en stenen gewapende negers te
staan. De vier agenten zagen kans de
menigte met schoten in de lucht uit el
kaar te drijven. Bij andere gelegenhe
den werden enige inboorlingen neerge
schoten.
De actie van de inboorlingen schijnt
te zijn aangemoedigd op een bijeen
komst van de Afrikaanse onafhankelijk
heidspartij. Een van de sprekers zou de
aanwezigen hebben opgestookt om een
campagne van onrust te beginnen.
Eigen nieuwsdienst
UTRECHT. Een stel inbrekers
heeft het zaterdagnacht bij een inbraak
in een levensmiddelenzaak aan het
Prins Bernhardplein in Utrecht bij
een paar flessen bier moeten '.aten.
De kluis het doel van hun nachte
lijke karwei bezweek niet.
Overigens werd het de dieven heel
gemakkelijk gemaakt. Zij hadden niets
aan gereedschap mee hoeven nemen.
Dat lag allemaal klaar in het in aan
bouw zijnde postkantoor naast de win
kel; zelfs vonden zij er een snijbran
der. Met al dat materiaal waren zij
toch niet bij machte de kluis open te
branden.
j-ma r I Iiun liTilMMlfmWf J 11 I I li II I
giiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiuiiiiiiiiiiiiitiiiiiittiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiitiiiiiiiiuiiiiiiiiiMnintiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiiiiitiiHittnititiiiiiitiiiiititiiiiig
21-. „Hoe zit het, tante Cato, komt er
nog wat van?" informeerde Pets Do
mino ongeduldig. „Wat stond er op de
eerste kaart?"
Het viel de maat niet gemakkelijk om
zich dat te herinneren. Het geweer van
Trekker-Harry leidde zijn aandacht af
en het mes, dat telkens dichter bij zijn
tenen in de vloer werd gegooid werkte
op zijn zenuwen.
Met tranende ogen probeerde hij het
doorweekte schrift op de eerste kaart
te ontcijferen.
„..kamer hangt... luchter, die veel
licht... maar., kast moet... duister.,"
spelde hij met dikke keel. Toen schoot
hem de volledige tekst te binnen. „In
de voorkamer h-hangt een k-krastillen,
eh k-kristallen luchter, die veel 1-licht
geeft, ro-maar één k-kast moet in het
d-duister b-blijven!" stotterde hij haas
tig-
„Prachtig!" zei Pets Domino. „Even
opschrijven. Mijn geheugen is niet zo
best meer, tegenwoordig. Berg dat mes
op. Makkertje en jij je spuit, Harry.
We gaan meteen op het adres af!"
„M-mag ik n-nu d-dan g-gaan...?"
vroeg de maat met onvaste stem.
De grijsaards grinnikten over zoveel
onnozelheid.
„Niks daarvan!" kraaide Trekker-
Harry, „Jij blijft gezellig bij ons, Tante
Cato. En als blijkt dat je ons verkeerd
hebt ingelicht, dan..."
Treuzelend trok hij zijn geweer te
voorschijn.
De maat kreunde en sloot de ogen.
„Z-zat ik m-maar in L-Lutjewier.,!".
snikte hij.
Niet veel later ronkte een oude auto
n topsnelheid door de straten van Big
City.,
27. De bevelhebber, die Otto in de ker
ker had laten mishandelen, zoals hij ge
woon was te doen met opstandelinger.
tegen het gezag van koning Fenton,
bleef achter met de bedreiging, dat hij
er nog wel meer over zou horen, ter
wijl de vijftig ruiters zich in een lange
kolonne op weg begaven naar de ko
ningsburcht, met Otto, zo goed en zo
kwaad als het ging verbonden en ver
zorgd, op een draagbaar liggend t: :sen
twee paarden.
Vanuit het bos sloegen Olaf en de
lange Olie, twee medestanders van
Athelstan, de voorbijtrekkende ruiters
gade.
„Athelstan zei, dat deze man alleen
wel honderd van Fenton's mannen heeft
doodgeslagen!" zei de lange.
„Jammer dat hij gewond en gevan
gen is", merkte Olaf droogjes op, „want
nu hebben wij niet veel aan zijn vecht
kunst. Wij met ons negenen kunnen
niet tegen deze ruiters op!"
Zo berichtten ze ook aan Athelstan's
moeder, die hen op verkenning had ge-
stuurd. Bedroefd staarde ze voor zich
uit.
„Gij kent deze gevangene, is 't niet,
vrouwe?" vroeg de lange Olie. De
vrouw keek hem aan, maar antwoord
de niet.
AUvertentit
trawnhabpt
U raakt pun en pi|nt|es kwijt. 9 o c«
