DE LES, DIE ISRAËL DE MENSHEID VOORHIELD
A'
Congo heeft nieuwe
eenheidsregering
Duyvis
TUBES
vv
Ontstellende"
eis voor
reeks oplichtingen
NU OOK IN
69ct.
„Verwoerd
onzeker
van z ij n
positie
Onderhandelingen
over Israëlische
machinegeweren
Soekarno belooft
amnestie voor
alle rebellen
SANDWICH SPREAD
Telefoniste hield stand op van coureur
Donderdag 3 augustus 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
ONZE RECHTBANKVERSLAGGEVER, DIE VAN HET PROCES EICHMANN
DE BELANGRIJKSTE EPISODEN BIJWOONDE, MAAKT DE BALANS OP
VAN HET GRIMMIGE EN GRUWELIJKE WOORDENSPEL IN JERUZALEM
Geen weerstand
Globke
Naïef
Nalatig
ADOELA PREMIER, GIZENGA VICE-PREMIER
Vrouwe Justitia: „Maar heren, dat bord staat er al een jaar of dertig.
Onaangetast
Kleine
man
Niet somber
Zelf gekozen
Dr. Halevi
b
Pag. t
De doders zijn
MSTERDAM. De zaak-Eiclimann heeft, in
tegenstelling tot wat verwacht werd, de geschiedenis
van de massamoord op de Europese joden niet ingrijpend
herschreven. Het heeft bij de bestaande historie voetnoten
geplaatst, en het beeld zoals dat reeds hekend was, onaangetast
gelaten.
Het proces mag hierom niet worden gekleineerd. Want het
feit dat er geen revisie van de geschiedenis uit is voortgekomen
doet niets af aan de waarde ervan. De „voetnoten" zijn
zo belangrijk, dat zij alleen al het geding tegen de
Obersturmhannführer ten volle rechtvaardigen.
De resultaten van het proces kun-i
nen in twee groepen worden ge
splitst: een juridisch en een buiten-
juridisch deel. Alleen het laatste
kan ons op het ogenblik interesse
ren, omdat de aspecten daarvan zich
het duidelijkst hebben uitgekristalli
seerd. Zij zijn het best als volgt'
samen te vatten: de collectieve'
schuld, van Duitsland en Europa;
beide, blijkt groter te zijn dan voor
het proces werd beseft. i
Dat is niet het gevolg van een ver-
andering van het historische mate-!
riaal op zichzelf, het is het resultaat,
van een meer indringende, en ooki
koelere beschouwing van de feiten.
De hevige sentimenten van direct!
na de oorlog, toen de eerste pennen'
vol verontwaardiging in beweging;
kwamen, zijn verdwenen. Daardoor!
is meer ruimte voor een redelijke'
benadering van de gegevens.
De COLLECTIEVE SCHULD blijkt
dus groter te zijn dan we dachten.!
Er is in dit proces onontwijkbaar
vastgesteld, dat Hitier en de zijnen,
hun gang hebben kunnen gaan door--
dat tegenover hun duivelse initiatie-"
ven een minimum aan (geestelijke)
weerbaarheid is opgebracht. j
Het geldt in de eerste plaats voor
Duitsland zelf. Het Duitse volk is van
af het begin van het Nazi-regiem ge-,
tuige geweest van de meest brutale
ontkenning van mensenrechten. En
toen verzet tegen de eerste maatre
gelen om de joden uit het openbare
leven te bannen uitbleef, vormde zich
de collectieve schuld.
Vaak treedt de neiging aan de dag
om die schuld vooral te bepalen met"
de gaskamer als maatstaf. Dan wordt
gezegd: we wisten niet dat die be
stond. dus is ieder gepraat over schuld
onrechtvaardig. Dit nu is een bedrie-
gelijke voorstelling van zaken. Als
mensen omderwille van hun geloof,
hun ras of wat dies meer zij worden
gediscrimineerd, ook al is dat aanvan
kelijk nog zo onschuldig verpakt, dan
is er sprake van een aanval op de fun
damenten van het menselijk bestaan.
Dat geschiedde in het midden van
de dertiger jaren in Duitsland, en de
Duitsers hebben er allemaal met hun
neuzen bovenop gestaan. Niets is ge
daan om de ontwikkeling te keren en
naarmate Hitiers maatregelen dries
ter werden, breidde de schuld van al
len zich uit.
delijken herhaaldelijk maatregelen na
gelaten, die erger hadden kunnen
voorkomen. We denken hier b.v. aan
de weigering van Engeland om de
spoorlijn naar Auschwitz te bombar
deren, aan de aarzeling om joden in
Palestina toe te laten (dat geldt ove
rigens ook voor de periode voor de
oorlog), en aan de eveneens Engelse
afwijzing van het verzoek om vrijwil
ligers boven Hongarije te parachute
ren. In het Britse Lagerhuis is aange
drongen op een witboek over deze za
ken.
Bij een uiteenzetting van deze en
soortgelijke aspecten van het proces,
hoe vluchtig die in dit bestek ook moet
zijn. mag Nederland zelf niet op het
appèl ontbreken. Aangetoond is dat,
afgezien van vele individuele initiatie
ven tot bescherming van de joden, er
zeer veel laksheid moet worden geno
teerd, vooral aan officiële zijde. Ne
derland heeft in het begin van de
oorlog massaal de maatregelen tegen
de joden geaccepteerd. De z.g. Ariër
verklaring is algemeen getekend,
waarbij de rechterlijke macht en het
ambtenaren-corps voorgingen. De po
litie heeft, uitzonderingen daargelaten,
bij het ophalen van de joden dusdanig
meegewerkt, dat de Duitse autoritei
ten in hun briefwisselingen van hun
intense tevredenheid blijk konden ge
ven.
Hetzelfde geldt ook voor sommige
andere bezette gebieden. In Hongarije
„wierpen de fascisten", om Eichmann
te citeren, „de joden de Duitsers toe
alsof het om een portie zuur gewor
den bier ging."
Ook de Polen hebben zich bij de
collaboratie niet onbetuigd gelaten.
Dit alles betekent dat de wil tot dis
crimineren leefde, en dat Duitsland
daarvan zeker niet het monopolie be
zat.
MEN KAN DAAROM ZEGGEN dat
het hele Duitse volk, ook al was
het niet in alle lagen doordrongen
van het bestaan van de gaskamers,
aan het eind van de oorlog integraal
was belast met de verantwoordelijk
heid voor wat was gebeurd.
Hoe is het nu met de overige Euro
pese landen gesteld? De schuld die
zij zonder twijfel meedragen is over
het algemeen beperkt gebleven tot
zekere sectoren. Maar daarin bevon
den zich nu juist o.a. degenen, die wa
ren belast met het geven van voor
lichting en leiding. Voor de oorlog, zo
kan men veilig stellen, heeft het aan
juiste informatie over wat Hitier en
zijn benden vertegenwoordigden, ont
broken. Enkelen waarschuwden, maar
zij werden als hysterici bestempeld.
Dat is hoofdzakelijk terug te brengen
op naïviteit, luiheid en dergelijke
eigenschappen. Maar de schuld die
erdoor werd gecreëerd, is er niet min
der om.
Zij die leiding moesten geven, en
die er zich op voor lieten staan dat
zij de hand aan de pols van de tijd
legden, faalden door gebrek aan moed
om de consequenties van een princi
piële houding te aanvaarden.
IN DE OORLOG, zo heeft het procés
te Jeruzalem ieder die het horen
wilde geleerd, hebben de verantwoor-
LEOPOLDSTAD Congo heeft
een nieuwe eenheidsregering, waar
in op Katanga na alle regimes van
het roerige rijk zijn vertegenwoor
digd. Cyrille Adoela (39 jaar, ge
matigd, anti-communist), die twee
dagen geleden door president Kasa-
voeboe als formateur was aange
wezen legde zijn lijst met veertig
ministersposten gisteren aan het
Congolese parlement voor dat er in
beide kamers vrijwel eenstemmig
zijn goedkeuring aan hechtte.
De premier van Oost-Provincie, Gi-
zenga, werd hoewel afwezig ge
kozen als een van de drie vice-pre
miers. De andere twee zijn Bolikango,
eens minister van voorlichting, en Ja
kob Sendwe. leider van de Baloeba's
en Tsjombes grote tegenspeler in
Noord-Katanga.
Ileo, de premier van de nu afge
treden centrale regering, is minister
van voorlichting geworden, terwijl
Justin Bomboko zijn portefeuille als
minister van buitenlandse zaken heeft
behouden.
UITDAGING
De benoeming van Sendwe op een
hoge post werd in Leopoldstad gezien
als een rechtstreekse uitdaging aan
Tsjombe. Deze weigert nog steeds Ka-
tanga uit zijn isolement te halen en
aan de parlementszitting deel te laten
nemen in de zwaar bewaakte Lovani-
um-universiteit bij Leopoldstad.
Tsjombe was een dag eerder ont
moedigd uit Brazzaville naar Katanga
teruggereisd na vergeefse pogingen
om tot een onderhoud met Kasavaboe
te komen. Tsjombe zei in Elisabeth-
stad dat de Uno schuld heeft aan het
'falen van zijn missie.
In Kasai heeft zich inmiddels een
nieuwe verwikkeling voorgedaan die
naar het schijnt met opzet door de
Uno nog is verzwegen om de stam-
hartstochten in het nu zo eensgezinde
parlement niet op te zwepen. In Ka
sai is de machtige stam van de Loen-
toe's op het oorlogspad gegaan. De
krijgers hebben een massale slachting
m de omringende kralen aangericht.
Kongolese soldaten voerden daarop
een even bloedige vergeldingsactie uit.
bedoeling om aan het verloop van de
oorlog een wending te geven.
HET IS de bedoeling geweest van
Israël om de mensheid deze les
voor te houden, In die opzet is men
geslaagd. Of echter de les ter harte
zal worden genomen, valt nog hele
maal te bezien. Er zijn in de wereld
van 1961 voldoende symptomen aan
wezig die pessimisme rechtvaardigen.
Onzekere gevoelens ontstaan ook als
men de hardnekkigheid beziet, waar
mee de West-Duitse regering weigert
de consequenties te trekken uit het
feit dat de hoogste ambtenaar van de
republiek, dr Hans Globke, een man
is die tot de grondleggers van de jo
denvervolging kan worden gerekend.
In hem is veel verpersoonlijkt van wat
het Duitse volk aan collectieve schuld
heeft te dragen: de juridische basis
voor de maatregelen tegen de joden
is grotendeels door hem vervaardigd.
Dit is herhaaldelijk in Jeruzalem
gebleken, en ieder zinnig mens mocht
verwachten dat dit het einde van de
carrière van Adenauers staatssecre
taris zou betekenen. Het was al erg
genoeg dat hij zo hoog had kunnen
klimmen. Het materiaal, dat in de
publicaties van het Derde Rijk zelf
over hem te vinden is, is zodanig, dat
men er zich over kan verbazen dat
tegen hem nooit een gerechtelijke
actie is ondernomen.
Dr. Hans Globke is onlangs in Duits
land door een politiek geestverwant
verdedigd met de mededeling dat hij
één van de mensen op de achtergrond
van de aanslag van 1944 is geweest.
Ook al is dat waar, het disculpeert
Globke nog geenszins van de actieve
rol, die hij bij de uitvoering van de
anti-joodse beginselen van de Nazi's
heeft gespeeld. In 1944 moest het el
ke opportunist in de top van de Duit
se staat duidelijk zijn dat de situatie
hopeloos was, en dat er iets moest
worden gedaan om de ramp, die men
over zichzelf had .afgeroepen, te ke
ren.
Himmler was daar ook van door
drongen, en hij probeerde op het
laatst buiten Hitier om tot een verge
lijk met de geallieerden te komen. Dit
pleit hem niet vrij van wat hij voor
die tijd heeft gedaan, evenmin als het
Rudolf Hess heeft geholpen dat hij
betrekkelijk aan het begin van de
oorlog naar Engeland uitweek met de
ALLES in aanmerking genomen is
er maar één conclusie mogelijk:
dr. Hans Globke had allang moeten
verdwijnen. En de koppigheid waar
mee de regering-Adenauer de oren
sluit voor de aandrang die door velen,
ook in eigen land, wordt uitgeoefend,
geeft te denken. De zaak-Globke kan
aldus worden gezien als een teken
van de onwil in West-Duitsland om le
ring te trekken uit een stuk geschie
denis, dat het zelf met een hl bloed
gedoopte pen heeft geschreven.
Er wordt wel afgerekend met de
evidente beulen (hoewel de uitgedeel
de gevangenisstraffen nu ook niet be
paald indrukwekkend zijn), maar de
ontwerpers van het systeem dat de
boosaardigen in staat stelde hun werk
te doen blijven dank zij de hoge be
scherming die dr. Hans Globke geniet,
onaangetast. Aldus vergroot West-
Duitsland de reeds bestaande schuld.
Er is wel eens gezegd dat Oost-Duits-
land op deze kant van het proces over
tollige accenten heeft gelegd. En men
heeft zich daartegenover afgevraagd
hoe het in de DDR met de oorlogs
misdadigers is gesteld. Wat de uit
slag van dit dispuut ook zij, vast staat
dat geen van de Duitse getuigen ter
verdediging van Eichmann uit de DDR
afkomstig was.
EN NU EICHMANN ZELF. Hij was
geen geweldenaar, geen gigant
waarover de historici van later ge
neraties in vervoering kunnen raken.
Ook is hij niet de alle-zonden-wegdra-
gende zondebok. Hij is een in wezen
kleine man met een waanzinnig grote
particuliere schuld jegens de mens
heid hij behoorde uitsluitend tot het
gilde van de handlangers. Een man,
die met graagte onderdak zocht in
het huis van de misdaad, dat anderen
voor hem hadden opgetrokken. Hij
voelde zich onkwetsbaar, omdat het
systeem rondom hem zo goed in el
kaar zat, en hij rekende daarom op
een soort historisch alibi. Dat ging
niet op, en nu wacht hij op het von
nis dat over hem zal worden geveld.
Onder degenen, die nauw betrok
ken zijn bij de proces-voering heerst,
zo hebben wij in Jeruzalem ervaren,
bepaald geen communis opinio over
„wat hij zal krijgen". Zelfs in het
kamp van de openbare aanklager le
ven verschillende verwachtingen. Na
tuurlijk zal Gideon Hausner de dood
straf vragen maar hij rekent er
niet al te vast op dat hij in het gelijk
zal worden gesteld.
Wij hebben vier redenen gehoord
waarom men het aannemelijk acht
dat Eichmann er met een levenslange
gevangenisstraf zal afkomen:
Het is thans bijna twintig jaar ge-
leden dat het ten laste gelegde
werd begaan;
gesproken als deze ene man zou wor
den opgehangen;
Israëlische rechters houden niet
11 van de doodstraf.
Zij hebben er bovendien nog nooit
een uitgesproken. Er bestaat dus ook
geen beproefde procedure voor de
beraadslagingen in raadkamer. Maar
het is niet onwaarschijnlijk dat het
hof de gedragslijn van de z.g. una
nimiteit zal volgen, d.w.z. dat er
eensgezindheid tussen de rechters
moet zijn als het gaat om het op
leggen van de hoogste straf. Eén van
de drie rechters behoeft daarom maar
een afwijkende mening te hebben, en
Eichmann ontloopt de galg.
GIDEON HAUSNER zal, als door dit
hof geen doodstraf wordt uitge
sproken, in hoger beroep gaan. Dr.
Servatius zal dat doen als de dood
straf wel mocht worden toegemeten.
Vijf rechters van het Hooggerechts
hof zullen dan de zaak opnieuw be
kijken, en de kans dat Eichmann in
appel het leven opnieuw zal worden
gespaard wordt er, als ook het twee
de college liet principe van de una
nimiteit aanhoudt, groter op. Het is
een eenvoudige rekensom.
De vooruitzichten zijn dus, even
vanuit de glazen kooi gezien, nog
niet zo duister als ze wel lijken.
Er is in de afgelopen maanden veel
kritiek geoefend op de wijze waarop
de openbare aanklager zijn taak heeft
opgevat. Nu de hele procedure vrij
wel is afgelopen mag wel worden ge
zegd dat de vervolging zich inder
daad aanzienlijk had kunnen beper
ken. De zaak was er zeker niet min
der belangrijk door geworden. Er zijn
veel getuigen gehoord, wier verklarin
gen niets met de man in de glazen
kooi te maken hadden, maar die wer
den opgeroepen om de historische
achtergronden toe te lichten. Niet
ten onrechte is daarbij aangetekend,
bed-ek-telijk ook door de rechters, dat
iets dergelijks strikt genomen niet
in de rechtzaal thuishoort.
Afgezien nog van het feit, dat de
„historische" getuigen maar heel wei
nig hebben bijgedragen tot het arse
naal voetnoten, dat bij de geschiede
nis is gevoegd. De man die over de
houding van Engeland bijzonder veel
uit historisch oogpunt interessante
dingen heeft verteld was Joel Brand,
en hij was nu juist een getuige die
in .het eigenlijke juridische geding
thuis hoorde.
ER ZIJN, met name in Nederland,
aanmerkingen gemaakt op het feit
dat Eichmann aan een kruisverhoor
is onderworpen. Inderdaad kennen wij
dit systeem niet. Het wordt hier be
schouwd ais een unfair element in
het gedrag van de staat jegens een
verdachte.
Maar in Israël, waar het rechts
stelsel is gegrondvest op de Angel
saksische traditie, bestaat het kruis
verhoor nu eenmaal wel. Men kan
op de toepassing daarvan nauwelijks
meer kritiek hebben als men bedenkt
dat Eichmann drie mogelijkheden
had: zwijgen, een verklaring zonder
meer, of een verklaring onder ede
met daaraan een kruisverhoor gekop
peld. De Obersturmbahnfürer heeft
zeer bewust de laatste mogelijkheid
gekozen. Die is hem bepaald niet
opgedrongen, en de manier waarop hij
zichzelf in alle toonaarden heeft toe
gelicht geeft voet aan de veronder
stelling dat hij met de hem geboden
gelegenheid bijzonder ingenomen was.
Dat hij zich later naar eigen zeggen
als een „geroosterd stuik vlees" voel
de, doet haar aan niets af.
Bovendien, de rechters hebben hem
alle bescherming verleend die hem
toekwam. Gideon Hausner is een paar
maal op de vingers getikt, en hem is
te verstaan gegeven dat hij soms
dingen vroeg, die wel zeer irrelevant
waren. Zoals b.v. op de laatste da-g,
toen hij wilde weten of het waar was
dat Eichmann zijn vrouw in een
vlaag van woede het Nieuwe Testa
ment uit de handen had gerukt
BIJ HET DOORLEZEN van alles
wat over de rechters in deze zaak
is gerapporteerd, springt één van hen
zeer duidelijk uit het algemene pa
troon naar voren: Dr. Halevi. Hij
was de meest opvallende: buitenge
woon actief, scherpzinnig, meedogen
loos naar alle kanten soms, maar
rechtvaardig.
Wij hebben ons, bezig met de ver
slaggeving, er in stijgende mate over
verbaasd dat de Israëlische regering
heeft gepoogd dr. Halevi van de
reehterstafel in Beth Ha'm te weren.
Het heette dat hij vooringenomen was
tegen Eichmann omdat hij hem eens
met de duivel had vergeleken. Maar
in de eerste weken van het proces
bleek zijn vermogen tot onpartijdig
optreden zo duidelijk, dat die moti
vering allengs zeer onwaarschijnlijk
werd. We zijn toen te rade gegaan
bij enkele ingewijden in de keuken
van de rechterlijke macht, en dit was
wat zij vertelden:
De regering, met name de minis
ter van justitie, wilde dr. Halevi van
de berechting uitsluiten niet omdat
hij bevooroordeeld zou zijn, maar
omdat hij bekend staat als een man
die er uiterst strikte denkbeelden
over de gang van zaken in een
rechtzaal op na houdt. Als de be'
staande wetgeving zou zijn gehand
haafd, was hij president in dit pro
ces geweest. Men vreesde dat hij het
de openbare aanklager moeilijk zou
maken bij het horen van de „histo
rische" getuigen en bij het overleg
gen van niet direct op de zaak be
trokken materiaal.
Dit heeft men willen voorkomen,
en daarom is een wet gemaakt, waar
hij werd bepaald dat een lid van het
Hooggerechtshof president moest zijn
in een voor het lagere hof behandel
de zaak, waarin de doodstraf kan
worden toegemeten. Een lex-Halevi
dus.
In het Israëlische parlement is te
gen die wet hevig geopponeerd. Ze
werd aangenomen, doch we hebben in
Israël niemand ontmoet die er geluk
kig mee was. Want, hoe men het
ook bekijkt en zelfs als men de mo
tivering van de bevooroordeeldheid
wil aanhouden, tenslotte is deze wet
de vrucht van een geslaagde poging
van de overheid om zich in de zaken
van de (onafhankelijke) rechterlijke
macht te mengen.
Verkiesingen vervroegd
kabinet versterkt
ii
PRETORIA (Reuter-AP) Pre
mier Verwoerd van Zuid-Afri-
ka heeft gisteren zijn kabinet
gewijzigd en versterkt met ultra
nationalisten en voorts bekend ge
maakt dat er op 18 oktober voor
tijdig algemene verkiezingen zullen
worden gehouden.
De oppositieleider, Sir de Villiers
Graaff, heeft er op gewezen dat Ver-
woerds maatregelen duidelijk maken
dat hij „verwikkelingen verwacht die
een verkiezingsoverwinning over twee
jaar moeilijker maken dan nu. Dat
kan slechts betekenen dat hij er niet
zeker van is de gevolgen van zijn
eigen politiek in de naaste toekomst
het hoofd te kunnen bieden. Een re
gering kan zichzelf moeilijk nog ern
stiger veroordelen.
„Zeer gering"
Al eerder had de oppositionele pers
voorspeld dat Verwoerds kansen om
aan de macht te blijven zeer gering
zouden zijn wanneer hij normaal nog
twee jaar met de verkiezingen zou
wachten. Zijn positie zou dan door
verdere verslechtering van de econo
mie en toenemende vijandigheid in
het buitenland te zeer verzwakt zijn.
Verwoerd zelf motiveerde zijn besluit
om de verkiezingen te vervroegen met
het argument dat het in het belang
van een ieder was om een krachtige
en stabiele regering een flinke perio
de te kunnen handhaven. Partijpoli
tieke gevechten zouden dan vooreerst
van de baan zijn waardoor de rege
ring alle aandacht zou kunnen beste
den aan de economische groei van
het land en een doeltreffende regeling
van het rassenvraagstuk.
De onverzettelijke
Waarnemers zijn van mening dat Ver
woerd met zijn kabinetswijzigingen
tracht zijn eigen positie te verstevi
gen door de gematigden die aan zijn
„granieten rassenpolitiek" twijfelen,
te vervangen door politici die hem
volledig steunen.
Hierbij is vooral gedoeld op Johannes
Vorster, de nieuw benoemde minister
van justitie, die tevens de portefeuil
le van onderwijs, kunsten en weten
schappen gaat beheren. Vorster is een
45-jarige jurist die door de regering-
Smuts tijdens de oorlog als sympa
thiserend met de nazi-beweging werd
geinterneerd, en even onverzettelijk
staat tegenover het rassenvraagstuk
als Verwoerd zelf.
Verwoerd heeft zijn kabinet uitgebreid
met portefeuilles van kleurlingen- en
Indische zaken en een onderminister
voor Zuidwest-Afrika benoemd. Eras
mus, tot nu toe minister van justitie,
is ambassadeur in Rome geworden.
Eigen nieuwsdienst
JERUZALEM Binnenkort ver
wacht men in Israël een groep Ne
derlandse officieren die besprekingen
komen voeren over de order die Ne
derland in Israël heeft geplaatst voor
honderdduizend machinegeweren van
het type Uzi.
Deze officieren komen onderhandelen
over de vraag of onderdelen van de
Uzi in Nederland vervaardigd kunnen
worden om het uitvoeren van de order
te versnellen.
Nederland is een van de vijftien lan
den in Europa. Amerika en Afrika die
tot nu toe de Uzi hebben besteld. Israël
zou veel meer van dit type wapen kun
nen verkopen, ware het niet dat het de
Uzi niet wil verkopen aan landen die
het machinepistool tegen de eigen bevol
king zouden kunnen aanwenden of tegen
de inwoners van hun overzeese gebieden,
zoals Portugal in Angola.
Onlangs voorkwam rsraël een trans
actie met Zuid-Afrika, dat belangstelling
had voor dit type pistoolmitrailleur.
Een van de landen van de Navo
in geen geval Nederland heeft het
patent verworven, voor de vervaardi
ging van de Uzi. Dat land mag het wa
pen evenwel niet doorverkopen.
Eichmann heeft tenslotte bevelen
opgevolgd, en ook al wordt thans
het verweer „Befehl ist Befehl" ver
worpen, het systeem van de blinde-
lingse gehoorzaamheid bestond in zijn
dagen, en dat feit zou als een straf-
verminderende omstandigheid kunnen
worden beschouwd;
De medeschuld van anderen is zo
groot gebleken, dat er van enige
onrechtvaardigheid zou kunnen worden
DJAKARTA (Reuter). Als de re
bellen in Indonesië amnestie willen
krijgen moeten zij zich voor 5 okto
ber overgeven. Dat heeft president
Soekarno gisteren bekend gemaakt in
een speciale verordening.
De rebellen die zich overgeven, zullen
een opleiding krijgen en zoveel mogelijk
worden ingezet op plaatsen waar zij nut
tig kunnen zijn voor het land, beloofde
hij.
In centraal en noordelijk Sumatra
heeft zich vorige maand een aantal op
standelingenleiders overgegeven. Het ge
volg daarvan is een massale overgave
van rebellen geweest, aldus een officiële
verklaring.
Advertentie
Duyvis Sandwich Spread:
lekker op t.v.-snacks,
een welkome afwisseling
op de boterham.
n
Met gratis cocktail-vorkjes I
AMSTERDAM (ANP) Tegen
de 34-jarige Amsterdamse vertegen
woordiger Joek J. T., bekend als
autocoureur en rallyrijder, heeft de
officier van justitie bij de Amster
damse rechtbank gisteren twee jaar
gevangenisstraf geëist voor een
reeks van oplichtingen. Bovendien
vroeg hij tenuitvoerlegging van een
eerder opgelegde voorwaardelijke
straf van drie maanden. „Ontstel
lend", was het commentaar van ver
dachte op de eis.
Nadat zijn autorijschool in 1956 fail
liet was gegaan, was T. met auto's die
op naam van een vriendin op afbe
taling waren gekocht, de autosport
blijven bedrijven. Twee auto's zou T.
in samenwerking met zijn vriendin
hebben verkocht voordat ze waren af
betaald. De opbrengst van de wagens
ging slechts gedeeltelijk naar de finan
cieringsmaatschappij. Ook nam T. van
een relatie een nog niet afbetaalde
wagen over, die hij weer verkocht
zonder dat hij aan de verplichtingen
die hij had aanvaard, had voldaan.
De verdachte moest zich ook verant
woorden voor oplichting van de we
duwe C. E. van S.U. uit Reeuwijk,
die door het optreden van T. samen
met haar zoon Frank geruïneerd zou
zijn. De weduwe had negentig mille
geïnvesteerd in een hotel in Wijk aan
Zee, dat door haar zoon en verdachte
zou worden geëxploiteerd.
T. had steeds beweerd een belang
rijke positie te hebben bij een Am
sterdams havenbedrijf, waar hij zelfs
president-directeur van zou worden
omdat hij tachtig procent van de aan
delen in zijn bezit had. Wanneer
iemand het havenbedrijf opbelde en
naar T. vroeg, vertelde de telefoniste
(de vriendin van T. die voor de auto's
had gezorgd), dat T. niet aanwezig was,
maar wel zou terugbellen.
Hierdoor had T. bij vele mensen het
vertrouwen gewonnen.
De voormalige vriendin, verklaarde
gisteren dat zij T. herhaaldelijk ge
waarschuwd had bij de handel in
auto's op haar naam. Bij het aan
nemen van de telefoontjes naar het
havenbedrijf zei ze te goeder trouw te
hebben gehandeld.
Bij de autoraces had T. de twintig
jarige Frank van S. leren kennen, die
grote bewondering voor de coureur
had. Met medewerking van hem maak
te verdachte de weduwe Van S. wijs
dat zijn doofstomme broer in finan
ciële moeilijkheden dreigde te komen,
waarop mevrouw Van S. 3500 gulden
gaf. In werkelijkheid was dit "eld be
stemd voor de afbetaling van een van
T.'s auto's.
Later kocht mevrouw Van S. in Wijk
aan Zee een hotel, dat haar zoon sa
men met T. zou exploiteren. Deze op
zet mislukte en het hotel moest na een
faillissement met groot verlies worden
verkocht. Uit de getuigenverklaringen
bleek dat T. inderdaad had getracht
door werken in het hotel zijn finan
ciële positie te verstevigen. De zoon
Frank zou echter niet hebben gewerkt,
maar alleen geld hebben opgemaakt.
Later gaf mevrouw Van S. nog twee
duizend gulden voor nieuwe stoelen in
het hotel De beide exploitanten zou
den daar zelf vijftienhonderd gulden
bijleggen. In werkelijkheid ging het
geld van de weduwe aan andere dingen
op.
Frank van S., die als getuige werd
gehoord, bleek zich weinig meer te
herinneren. Hij wist b.v. niet meer wie
voor de kwitantie van de stoelen, die
door T. was getekend, had gezorgd.
Deze kwitantie was als „bewijs" aan
de weduwe overhandigd.
De officier noemde getuige Van S.
„een slappe, onvolgroeide jongeman".
Over T. zei de officier van justitie:
„Verdachte is een fantast, gevoelloos,
kritiekloos, maar met veel zelfbeklag,
kortom een gevaar voor de maat
schappij".
