In de Iionding
klimmen is er
niet veel
Westelijke Grote Drie
bereiden nieuwe
topconferentie voor
WERVINGSBUREAU
IN GENT GEOPEND
SURINAME BEGINT NU AL
AAN VERKIEZINGSSTRIJD
Koortsachtig
reddingswerk
in Franse mijn
BUS RIJDT
MEER IN
gevitaliseerd
Veiligheidschef
ontslagen
Pag. 5
Geldverspilling
Amateurs
Slecht ivegdek
Speciale spoedzitting
over kwestie-Bizerta
nog niet zeker
j Verse sinaasappels
maken Si-Si veel gezonder!
EEN RUSSISCH-AMERIKAANS
ONDERONSJE VOORKOMEN
Vervolg van pag. 1
N.S. trekken personeel uit België aan
Waarderingspremie
b innenper soneel
in bakkerijen
Donderdag 3 augustus 1961
ZEEIJWSCH DAGBLAD
ipymm
lii
i COURTINE „Moeder,
je zoon zit in La Cour-
tine". De beroepssergeant
had liet als een grapje bedoeld,
maar zijn kreet klonk nogal
rauw door liet nachtelijk straat
je van La Courtine. „Het is
hier een bende, een vuile
troep", had de man ons kort
daarvoor aan de bar van „Salie
a Jeux" verteld. Een dienstplichtig ranggenoot legde het ons meer
beredeneerd uit: ..Dit is de kreet van een wekenlang opgekropt
gemoed", vertelde hij; rode wijn deed hem verkeerde woorden
kiezen. „Als u onze legering zag, zou u het niet willen geloven, ge
woon een zwijnestal".
De volgende dag zijn we de kamers van sergeants en soldaten
gaan bekijken. La Courtine is een oud Frans kamp. De normen,
die in Nederland aan kazernes worden gesteld, liggen in het Franse
leger wel wat lager. Sinds twee jaren wordt er door de Nederlandse
genie in La Courtine naarstig gewerkt en we kunnen onmogelijk
zeggen, dat we met afgrijzen werden vervuld tijdens het bezoek
aan de slaapzalen.
..Hoe vindt u het hier", vroegen we
een uurtje later aan soldaat I Hendrik
van de Hoeff uit Westbroek. Hendrik
is in La Courtine jeepchauffeur. Hij
heeft ons met zijn wagentje op bijna
onbereikbare plaatsen gebracht. Toen
we naar een bivakje wilden hoog op
een bergtop, waar een radiopost het
contact met Nederland onderhoudt,
liet hij zijn jeep ruim dertig graden
kantelen om over een wegverzakking
heen te komen. ,,Ga je gang maar,
ik houd hem wel tegen met mijn
voet", zei Egbert Munks opgewekt,
terwijl zijn arm bijna de grond raak
te.
Hendrik vond het fijn in La Cour
tine: „Je hoeft hier niet ieder ogen
blik model te doen", zei hij, ieder
een is hier gemoedelijker dan in Ne
derland, omdat we hier te velde zijn".
Hendrik vond de legering in Neder
land wel beter, „maar", zo zei hij,
„ze doen er hier aan wat ze kunnen.
De meeste officieren liggen niet be
ter dan wij en als je echt oorlog voert,
zal het nog wel een stuk slechter
zijn".
„Het is.je reinste geldverspilling",
had de sergeant ons verteld, „in Duits
land kunnen we veel beter oefenen".
Hij vertrouwde ons toe, dat hij in het
burgerleven boekhouder was en be
gon ons vervolgens voor te rekenen,
welke gigantische bedragen uitge
spaard konden worden, wanneer het
Nederlandse leger in Duitsland en niet
in Frankrijk zou oefenen.
Ook onze jeepchauffeur, die al eens
voor enkele weken naar Duitsland was
geweest, voelde meer voor het Oos
ten. In de kostenberekening had hij
zich niet verdiept, maar hij vond de
sfeer in Duitsland gezelliger: „In
Duitsland liggen Amerikanen en En
gelsen en die gaan leuk met ons om",
legde Hendrik uit. „ze geven je vlot
een lift, groeten terug als je ze gedag-
zegt; we roken eikaars sigaretten en
voelen ons echt soldaten van één groot
leger".
De Franse militairen van sol
daat tot generaal bezien iedere bui
tenlandse soldaat op de heilige Fran
se bodem met gereserveerde verba
zing. „Er is echt veel gedaan om de
Nederlandse jopgens met de Franse
soldaten in contact te brengen", leg
de een pas afgestudeerde jurist, die
kornet was, ons uit, „maar om te be
ginnen verstaan ze elkaar niet en
daarnaast stellen .de naar onze
H0LLAM5L VfflWEN
m.
mwjwt
r
De middenstand.van La Courtine Iaat niets onbeproefd om de Nederlandse
militairen van hun bereidheid tot dienstbetoon te overtuigen.
Advertentie
Het kamp van La Courtine, waar voor het derde jaar duizenden Nederlandse militairen op oefening zijn.
smaak hyper-nationalistische Fran
sen een dergelijk contact niet op
prijs. Voor de Fransman is er maar
één leger en maar één soldaat: Het
Franse leger en de Franse soldaat.
Alle andere legers zijn opgebouwd uit
wonderlijke amateurs".
De kapitein R. Hermanides, die on
ze gids is geweest in La Courtine
en die geen enkel plan als onuitvoer
baar heeft afgewezen, hebben we ge
vraagd naar de kosten en de moge
lijkheden om in Duitsland te oefenen.
„Natuurlijk zou het in Duitsland goed
koper zijn", zei de kapitein, „maar
er oefenen daar al zoveel legers, dat
ook in Duitsland een tekort aan oefen
ruimte is gekomen. Als we kunnen,
gaan we naar Duitsland. Regelmatig
houdt het Nederlandse leger daar nog
tank- en artillerie-manoeuvres".
Dat de oefeningen in het ver af
gelegen bergplaatsje La Courtine het
Nederlandse leger bijzonder techni
sche voordelen biedt, hoorden we van
een intendance-officier: „In iedere
oorlog is het verplaatsen van troepen
en het aanvoeren van voorraden een
probleem van doorslaggevende bete
kenis. Onze chauffeurs en fouriers
kunnen in Nederland niet echt oefe
nen, omdat de wegen daar goed en
de afstanden gering zijn. Nu moeten
ze met grote kolonnes honderden ki
lometers door de bergen rijden. Daar
de Franse regering heeft ontdekt, dat
het veel goedkoper is bordjes „Slecht
wegdek" te plaatsen dan de wegen be
hoorlijk te onderhouden, biedt een ko-
lonnerit door Frankrijk op vele mo
menten de sensatie van het rijden
over kapotgebombardeerde wegen".
Een soldaat, die „om technische re
denen" liever geen naam wilde noe
men, gaf ons, toen hij een ser
geant hoorde klagen, de volgende uit
eenzetting: „De vent, die het hier niet
fijn vindt, is gek. We leven hier in
een prachtige omgeving, krijgen dub
bel soldij, belastingvrije sigaretten en
we hoeven niet ieder moment in de
houding te klimmen. Daarom kan
kert die kerel zo" de soldaat wees
met zijn duim naar de bedroefde ser
geant in de verte. „In Holland is een
sergeant een hele Piet met allerlei
voorrechten boven een soldaat. Hier
vormen we een grote groep, die op
bivak is en samen het werk doet. En
denk nu niet, dat alle sergeants het
hier niet fijn vinden. Maar voor de be
roeps is het tijdelijke prestigeverlies
wel wat zuur soms".
De soldaat slenterde, tevreden met
De huisvesting in La Courtine is niet altijd even ideaal te noemen, maar
de bedroefde sergeant maakte de beschrijving wel erg bont.
Ieder jaar trekt een Belg naar La Courtine om daar zijn patatkraam „In
de gebakken Pieper" te openen.
zijn uitspraak en tevreden met zijn le
ven verder in het straatje van La
Courtine. De Franse middenstand in
het plaatsje heeft niets nagelaten om
de Nederlandse jongens van hun be
reidheid tot dienstbetoon te overtui
gen.
„Voor onze grote Nederlandse vrien
den hebben wij een geschenk in het
ijs zitten", lazen we op een monumen
taal geel bord.
„Voor een bescheiden prijs kunnen
wij de dappere Hollandse soldaten
hier een hooggestemd glas wijn aan
bieden", meldde een andere onderne
mer. Een Belg reist iedere zomer
achthonderd kilometer naar het Zui
den om de Nederlanders in La Cour
tine te verrassen met zijn patat-
kraam, die hij beeldend „In de ge
bakken pieper" heeft genoemd.
„Nee, het is hier best om uit te
houden", zëi Hendrik, toen hij ons
via haarspeldbochten naar het artil
leriekamp bracht, „maar heel eerlijk
gezegd zou ik het nog leuker vinden,
als er helemaal geen gebouwen wa
ren, als we in een echt kamp leef
den".
NEW YORK (Reuter). De uitkomst
van het streven van het blok van Afri
kaanse en Aziatische landen naar bij
een roeping van een speciale spoedzit
ting van de Algemene Vergadering over
de kwestie-Bizerta was gisteren nog on
zeker. Het blok heeft ten minste vijftig
handtekeningen van delegatieleiders no
dig voor dit doel. Gisteren hadden zich
echter nog maar 37 landen voor een
speciale zitting van de Algemene Ver
gadering uitgesproken.
De initiatiefnemers overwogen wat
water in de wijn te doen en aan te
dringen op een speciale zitting in
plaats van een speciale spoedzitting
in de hoop zo meer landen op hun
hand te kunnen krijgen.
Aangezien het blok van Afrikaanse en
Aziatische landen 46 landen sterk is zijn
blijkbaar vele landeft van dat blok het
niet eens met het streven naar spoed
behandeling van de kwestie-Bizerta in
de Algemene Vergadering. Het commu
nistische blok zou liever een speciale
zitting dan een speciale spoedzitting
zien uitgeschreven en daarom nog een
afwachtende houding aannemen.
Het voornaamste verschil tussen een
speciale spoedzitting en een speciale
zitting is dat de eerste binnen een et
maal na de indiening van een desbetref
fend verzoek moet beginnen, en de
tweede binnen twee weken.
Haal ook
heerlijke
Si-Si
in huis! j
In de Franse hoofdstad wacht men op nieuwe stappen van premier
Kroesjtsjef. Hij zal spoedig langs diplomatieke weg een antwoord geven op
de Westelijke nota van 17 juli en voorts in een lange rede ingaan op
Kennedy's rede van 25 juli.
Een Franse zegsman zei ons:
..Kroesjtsjef is van plan met de kvves-
tie-Berlijn diplomatiek waarlijk het
onderste uit de Kan te halen. Zijn re
cente uitlating Berlijn is een rotte
kies en ik heb besloten die kies er uit
te trekken is geen woordenspel
maar een teken van zijn vastbera
denheid".
SPELLETJE
Daarbij komt, dat Kroesjtsjef met
de kwestie-Bizerta een spel speelt,
dat Franse regeringskringen in onze-
Van onze correspondent
GENT. Advertenties van een
omvang zoals geen enkele officiële
instantie voor werving van arbeiders
hier ooit laat afdrukken, vestigen
sinds enige maanden in de Vlaams-
Belgische pers de aandacht op de
vraag van de Nederlandsche Spoor
wegen naar sollicitanten uit België.
Aanvankelijk trokken die adverten
ties sterk de aandacht, ook al omdat
het nog niet was voorgekomen dat een
buitenlandse semi-officiële onderneming
in België personeel wilde werven.
De voortzetting van deze wervings
campagne schijnt te wijzen op een
bevredigend effect, hoewel de Vlaamse
arbeiders, naar men hier zegt, door tal
van historische oorzaken zich beter
thuis voelen in Noord-Frankrijk dan
in Nederland. De Nederlandsche Spoor
wegen, die tot dusver voor de keuring
van de sollicitanten in verschillende
steden van het Vlaamse land lokaal
ruimte leenden, hebben het inmiddels
nodig geacht in Gent een centraal adres
te vestigen.
Zelfde taal
Ter ondersteuning van deze cam
pagne heeft de voorlichtingsdienst van
de N.S. onlangs een persconferentie
voor de Vlaams-Belgische bladen in
Rotterdam gegeven. Er werd toen op
gewezen dat door allerlei factoren, niet
het minst het wegzuigen vaif de ar-
Aan de bar van „Salie a Jeux" kwam een opgekropt gemoed tot explosie.
Van onze correspondent
PARAMARIBO. De hoofdstad
van Suriname. Paramaribo, dat de
laatste tiid gonst van praat over
politiek en rassenstrijd. heeft een
nieuwe verrassing te doorstaan ge
kregen. Tijdens een grootscheepse
vergadering van de leidinggevende
regeringspartij NPS heeft de mi
nister van financiën uitgeroepen dat
met deze vergadering de verkie
zingsstrijd werd ingezet. De mi
nister van opbouw deelde strijd
vaardig mee dat de NPS niet bang
was voor haar politieke viianden.
omdat die niet over academische
kennis beschikken. In de NPS. zo
stelde de minister, zitten capabele
academici, die de tegenstanders
zullen verpletteren.
De verrassing die in Paramaribo
door deze verklaringen werd gewekt,
wordt duidelijk als men bedenkt dat
in Suriname verkiezingen zullen wor
den gehouden over een jaar en
negen maanden. Wel wordt door de
ontwikkelingen van de laatste maan
den de r.t.c., de interpellatie over
een mogelijke rassenstrijd, discussies
over het al of niet redelijke van bet
kiessysteem de uitslag van die ver
kiezingen nu al met spanning tege
moet gezien.
Weer in zadel?
De vraag die welhaast iedere Suri
namer zich stelt is of de groeperin
gen, die thans de regering steunen,
weer in het zadel zuilen komen, of
dat er andere formaties in het verte
genwoordigend college, de Staten, zul
len optreden.
Uit redevoeringen van minister-pre
sident Emanuels, de twee genoemde
ministers en enkele Statenleden, is
wel duidelijk geworden dat de NPS
haar posities vastberaden en met
kracht zal verdedigen.
Intussen voert de buitenparlemen
taire oppositie (zich zo noemende om
dat de daarbij aangesloten groepen
door het bestaande kiesstelsel geen
vertegenwoordiging hebben in de Sta
ten) verschillende factoren aan, die
volgens haar de Surinamers er van
zullen weerhouden de regeringspartij
en te blijven steunen.
Geweien wordt op de toenemende
werkloosheid die sociale ontevreden
heid wekt. op de veelvuldige en du
re buitenlandse reizen van ministers
en Statenleden, op het streven van
de regerende partijen na.ar onafhanke
lijkheid van Suriname waarvan de
Hindostanen. de Javanen en een groot
deel van de Creolen niets moeten heb
ben en op de „dictatoriale boycot van
de buitenparlementaire pers".
Het zijn allemaal elementen en ar
gumenten die aan de voorbereidingen
tot de Surinaamse verkiezingen be
slist een levendig karakter zullen ge
ven.
11a spionage-affaire
c'
Van onze correspondent
LONDEN. De Britse regering
heeft de 60-jarige commander Ste
wart Erskine Crewe-read, verant
woordelijk voor de veiligheid bij de
afdeling van de Royal Navy in Port
land, waar men wapens maakt
voor de strijd onder water, ontsla
gen. Aldus bleek gisteren uit een
bekendmaking van de Britse minis
ter van marine.
Dit ontslag is een gevolg van de kri
tiek die een commissie van onderzoek
op de betrokkene heeft geleverd. Het
onderzoek werd gelast na het jongste
grote spionageproces in Londen. Daar
bij kwam aan het licht dat twee bur-
geremployé's van de marine in Port
land jarenlang geheime documenten
hadden kunnen wegnemen en co-
piëren zonder dat de veiligheidsoffi
cieren het bemerkten.
Commander Crewe-Read heeft zijn
functie dertien jaar bekleed. De twee
ambtenaren waren Harry Houghton en
zijn verloofde Ethel Gee die samen
met drie anderen tot langdurige ge
vangenisstraffen werden veroordeeld
wegens spionage voor de Sowietunie.
De 46-jarige kolonel John MaeAfee
van de mariniers, is benoemd, tot
hoofd van de nieuwe afdeling van de
admiraliteit die zich met maatregelen
tegen spionage bij de marine bezig
houdt.
beiders door het particuliere bedrijfs
leven, in het bijzonder in het westen
van het land, een personeelstekort was
ontstaan. Vooral aan stationsassisten
ten en wegwerkers bestaat een
schreeuwende behoefte. Mede in over
leg met de Belgische Spoorwegen is
daarom besloten een actie in het
Vlaamse deel van België te beginnen.
De gemeenschappelijke taal (belang
rijk voor het verstrekken van inlich
tingen op de stations) speelde hierbij
een belangrijke rol, evenals de weten
schap dat door de sanering bij de
Belgische spoorwegen de wachtlijsten
met gegadigden zeer groot zijn.
Problemen
De werving in België roept tal van
vraagstukken op. Wel liggen de sociale
voorzieningen in Nederland gunstiger,
meer bepaald de medische hulp, maar
bij gelijke lonen komt dit voor de
Belgische werknemer toch op een
kleiner inkomen neer.
Zolang hij tengevolge van woning
problemen zijn gezin niet naar Neder
land kan laten overkomen zal hij zich,
gezien de Belgische prijzen, nog wel
eens goed bedenken. Er schijnt hier ech
ter een ezelsbruggetje te kunnen func
tioneren in de vorm van een hulpfonds
voor bijzondere gevallen. Een fonds dat,
hangende de vestiging van de Vlaamse
werknemer, de kloof tussen lonen en
prijzen goeddeels vult.
De campagne van de N.S. beoogt
achttienhonderd arbeiders uit het
Vlaamse land aan te werven. De twee
provincies Vlaanderen, Oost en West,
waar de industriële ontwikkeling in
feite nog moet beginnen, bieden hiertoe
de beste kansen. Van de werknemers
op het Centraal Station te Rotterdam
komt het grootste deel ook ULt dit ge
bied, o.a. uit de tamelijk ver afgelegen
streek tussen Oostende en Torhout.
Ofschoon de spoorwegen geen cijfers
hebben verstrekt over de resultaten
van deze campagne, krijgt men toch de
indruk dat de belangstelling bevredi
gend is. De keuringsdienst uit Utrecht,
waarbij eveneens artsen van de Spoor
wegen zijn betrokken, houdt wekelijks
drie zittingsdagen in Gent.
Met bepaalde wensen van de sollici
tanten wordt rekening gehouden Werk
nemers, die bijvoorbeeld familie of
bekenden in grensgebieden rondom
Maastricht of Roosendaal hebben en er
de voorkeur aan geven in deze stations
te worden geplaatst, worden zoveel
mogelijk in hun wensen tegemoetgeko
men. In hoofdzaak gaat het er evenwel
om de open plaatsen in de districten
Rotterdam en Amsterdam te kunnen
bezetten.
Tot dusver zijn honderd Belgen in
dienst genomen. Vijftig van hen wer
ken in Nederland. De wervmg van
Vlaamse werkkrachten is volgens drs.
S. Ruys, chef van de dienst personeels
zaken N.S., geen tijdelijke noodmaat
regel.
Zij die na de medische en psychische
keuringen geschikt worden geacht, zul
len een aanstelling krijgen op dezelfde
voorwaarden die gelden voor het Ne
derlandse spoorwegpersoneel.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De werknemers in he
bakkersbedrijf zuilen behalve de aige
mene loonsverhoging van vijf procent,
ook nog een waarderingspremie van
vijf procent op het funetietoon het
loon zonder toeslagen „urmen kra
gen, echter alleen als zij tot he- oin-
nenpersoneel behoren. Deze mogelijk
heid heeft het College "aa rviksbemid-
delaars geopend nadat het de c.a o.
voor het bakkersbedrijf opnieuw onder
de loep had genomen. De waarderings
premie mag niet worden doorberekend.
Omdat het binnenpersoneel nog geen
tien procent van het aantal werkne
mers in de bakkerij omvat, nest't het
besluit van het college bij de vakbon
den grote teleurstelling gewekt.
Toestemming voor het verlenen "an
de waarderingspremie moet door ieder
bedrijf individueel worden aangevraagd
en er zijn nog andere voorwaarden.
Het georganiseerd overleg heeft zich
nog niet over de nieuwe premie uitge
sproken.
kerheid heeft gebracht. Kroesjtsjef
heeft namelijk gezegd dat die kwestie
al geen gevaar voor de vrede meer in
houdt, maar dat voor alles Berlijn be
schouwd moet worden als een teken
Jian de wand. Hij zei dit dezer dagen
in Moskou tegen ambassadeurs van
Aziatische en Afrikaanse landen.
De drie Westelijke ministers, die al
leen waar het om Duitsland en Ber
lijn gaat, hun Westduitse collega von
Brentano er bij willen halen, willen
overigens toch wel onder elkaar blij
ven, ondanks steeds meer aandrang
van de kleine landen van de Navo op
uitbreiding van het overleg over Ber
lijn.
Vooral van Engelse kant lijkt men
er voor te zijn dit overleg toch niet
al te zeer te beperken tot de Weste
lijke Grote Drie ook al zijn deze in
de eerste plaats verantwoordelijk voor
Berlijn en al is een massavergadering
van ministers van alle landen van de
Navo niet geschikt om tot concrete
besluiten te komen.
OP DE SPITS
Uitbreiding van de conferentie van
het aanstaande weekeinde tot alle
partners van de Navo althans een
snel inlichten van deze partners over
wat besproken zal worden ligt, zo
vernamen wij, op dit ogenblik bepaald
in de rede. Ten slotte gaat het ditmaal
om een op de spits gedreven Berlijnse
zaak, die alle landen van de Navo
aangaat.
Van de zijde van de kleine landen
stelt men dit:
De oproep van Kennedy aan alle
landen van de Navo, om meer voor
hun defensie te besteden is een kant
van de zaak. De andere is de reali
teit, dat in het politieke vlak de mid
delgrote en kleine leden van de Navo
er, waar het om Berlijn en andere
directe met Moskou te behandelen pro
blemen gaat, geen stem in het kapittel
hebben.
De Belgische minister Spaak sneed
dit vraagstuk eergisteren in de Raad
van de Westeuropese unie aan. Hij
stuitte daarbij evenwel op weinig
sympathie van Franse kant, waar
men er in het bijzonder voor is om
de grote politieke problemen in de
kleine kring Washington-Parijs-Londen
te houden.
Hier spelen de ideeën van de Gaulle
over de grootheid van Frankrijk en
over Frankrijk als vertegenwoordiger
van Europa bij het politieke spel op
het wereldtoneel een rol van beteke
nis.
ZES MAN INGESLOTEN
METZ (AP) Reddingsploegen
zijn sinds maandag onafgebroken
in touw om te trachten de man
nen te bereiken, die op een diepte
van 660 meter opgesloten zitten
in een kolenmijn in de buurt van
Metz,
Van de zeven mijnwerkers, die door
de instortingen overvallen zijn, werd
gisteren één gevonden. Hij was dood.
Er was weinig hoop op redding van
de zes anderen.
De redders moesten uiterst voor
zichtig te werk gaan, omdat er ge
vaar bestond voor nieuwe instortingen.
Een van de ingeslotenen riep door
een luchtpijp dat hij beide benen ge
broken had. Men vreesde echter dat
men hem pas over drie dagen kon
bereiken.
Ongeveer 250 mijnwerkers demon
streerden woensdag voor het hoofd
kantoor van de mijn. Zij eisten betere
veiligheidsmaatregelen en hoger loon.
De mijnwerkers marcheerden daar
na naar het huis van de directeur,
waar zij op het grasveld voor zijn
woning gingen zitten.
25 toeristen verdronken
BERN (Reuter, AP) Voor de
ogen van vele verbijsterde toeris
ten reed gisteren een autobus met
33 Amerikaanse vakantiegangers
en de Zwitserse chauffeur met
zijn vrouw plotseling de weg af,
die langs het Vierwoudstedenmeer
liep en dook in het water. Het on
geluk gebeurde bij Hergiswil aan
de voet van de Pilatus.
Bij deze ramp kwamen 25 passa
giers om het leven. De andere tien
inzittenden, onder wie de vrouw van
de chauffeur, werden gered.
Volgens de leider van de reis was
de bus tegen een vrachtauto gebotst,
waarna de chauffeur de macht over
het stuur verloor.