Vanuit schuttersputjes
bevechten zij monsters
Urker haven
in brand
LANDEN VAN W.E.U.
ERKENNEN WAARDE
VAN BRITSE STAP
Boycot als
antwoord
op epidemie
SLUWE GREEP VAN
DUISTER DRIETAL
IN BENZINESTATION
Staatssecretaris
Stijkel terug
van vakantie
Tien maanden celstraf geëist
Geen verruiming
toelatingsbeleid
spijtoptanten
Woensdag 2 augustus 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Terugtrekken
Benzine en munitie
Gesneuveld
MEER DAN VERWACHT
Moeder
MACHTELOOS
Drie matrozen van de
Geestland ontslagen
Minister Luns in Parijs:
GRONDSLAGEN
Vervolg van pag. 1
COMMISSIE
„SLAVENHANDELAARS"
Pag. 7
T A COURTINE. Het regende in La Courtine. Een onafzienbare kale vlakte, golvend naar steeds ho
gere heuvels met een vage omzoming van ver verwijderde dennebossen, ontving de regen geduldig
De bruine aarde, eens begroeid met groen en kleine struikjes, lag gemarteld door duizenden log groe
vende rupsbanden te wachten op een volgende verminking. Het jeepje zocht zich dapper een weg door
de woestijn van vruchtbare maar tot dorheid gedoemde grond. Bij een massale verschuiving kwam het
wagentje trillend tot stilstand. De chauffeur maakte een gebaar naar de heuvelkam, een paar honderd
meter voor ons: „Daar liggen ze".
De woestijn van bruine aarde
leek uitgestorven, maar plotse
ling begon rechts uit het niets
een geweer te schieten; eerst
werden de vinnige rood-gele
vlammetjes zichtbaar, daarna
kwamen pas de doffe knallen.
Links begon een tweede geweer
te vuren. Na enkele seconden
was de hele bruine wereld tot
sputterend leven gekomen. Bo
ven op de heuvel maakte een
lange vuurmond zich traag los
van de aarde. De vage omtrek
ken van een tank werden zicht
baar.
Een nieuwe stoot geweervuur spoot
op uit de grond. Bert van Heijningen
uit Enschede schoot vol overgave op
iets onzichtbaars, dat zich ergens tus
sen de zandplooien moest bevinden.
Bert was enkele maanden geleden nog
timmerman; in La Courtine stond hij
in een schuttersputje een tankaanval
af te slaan. Hij werd daarbij gehol
pen door honderden andere jongens,
die tot voor kort kantoorbedienden of
ijsbereiders waren en die enkele we
ken geleden in La Courtine kwamen
om een eventuele oorlog zo werkelijk
mogelijk na te bootsen. Zijn wapen
broeder Martin Waterman uit Ijsden
maakte plaats voor ons in het schut
tersputje en legde uit, dat een over
macht aan vijandelijke tanks nader
de. Ze konden ze nog niet zien en
moesten feitelijk wachten met schie
ten op een fluitsignaal. Maar het storm
de zo, dat ze het fluitje toch wel niet
Aan de bosrand werd haltgehouden en vanuit een, verdekte opstelling
richtte de tank zijn dreigende loop op de aanstormende vijand.
De jongens op de tanks in La Courtine hadden nog nooit een uitgebrande
tank gezien. Want als op de eindeloze Franse vlakte een slag is verloren
dan waggelen alle pantsermassa's gaaf naar hun uitgangspunt, waar een
goede onderhoudsbeurt wacht.
zouden horen en daarom waren ze
maar gaan schieten, toen er uit ande
re putjes werd gevuurd.
Toen de eerste vijandelijke tank
over de heuvelkam kwam, vertelde
overste H. H. R. van der Laan in de
commandopost met krijgshaftige gela
tenheid, dat de vijand sterker was.
Als we vlug waren, konden we met
een tank mee, die zich tot aan de
bosrand zou terugtrekken.
Tankchauffeur Bart Renes uit Amers
foort zat op zijn eenzame post voor in
het monster te slapen. Het in zijn helm
gemonteerde radiootje wekte hem en
brullend kwam de tank in beweging.
Nog voor hij goed op gang was ge
komen, verging de wereld, want wacht
meester J. B. Verhoeff uit Waddinx-
veen had in zijn commandotoren op
dracht tot vuren gegeven.
Philip Sturrus uit Amsterdam schoof
ons een helm toe en stond zijn plaats
in de tank af. Als een nijdige kever
was het gevaarte naar achter gescho
ven. De modder werd opzij gedrukt
en met waggelende hardnekkigheid
nam de tank iedere berg. Met de neus
vooruit stortte de pantsermassa zich
roekeloos in afdalingen. Bij de strook
dennebomen werd halt gehouden. De
lange kanonsloop kwam dreigend om
hoog.
De binnenkant van een tank is als
een duikboot. Tussen hoog opgetaste
stapels granaten zijn nauwe van el
kaar gescheiden zitplaatsjes uitge
spaard. De rest van de ruimte tussen
de pantserwanden vormt een massaal
benzinereservoir, want voor iedere ki
lometer heeft een tank vijftien liter
benzine nodig.
De wanden van een tank zijn dik
en lijken onverwoestbaar. Maar een
goed gerichte granaat maakt van de
ze vergaarbak van benzine en munitie
een loeiende hel. Een aangeschoten
tank betekent voor vijf jongens een
eenzame, snelle, afschuwelijke dood.
Bij tankslagen in Normandië gingen
soms in twee uur driehonderd tanks
verloren.
De soldaten op de tank in La Cour
tine hadden nog nooit een uitgebrande
tank gezien. De jongens hadden het
naar hun zin, daar op dat omwoelde
maanlandschap. In het kleine Neder
land is er voor hun tanks niet vol
doende ruimte. Op de golvende verla
tenheid bij La Courtine Lijkt men niet
op een gesneuveld boompje en de uit
lopers van het Franse Centrale Mas
sive behoeven niet zuinig te zijn met
cultuurgrond.
Hier kunnen de Nederlandse solda
ten echt oefenen met hun vurig mate
riaal. Hier vinden zij heuvels en ber
gen. Hier vinden zij alle mogelijkhe
den om hun tank tot zijn recht te la
ten komen.
Uit tweemansput.jes probeerden infanteristen de tankaanval af te slaan,
die een onderdeel vormde van het uitgebreide oefenprogramma dat het
Nederlandse leger in La Courtine afwerkt.
den duizenden Nederlandse jongens le
ven, werd een halve eeuw geleden voor
het Franse leger opgezet. De toestand
van het bivak was nogal schokkend
toen de Nederlandse militairen er twee
jaar geleden voor het eerst aankwa
men. Met recht Nederlandse nijver
heid is men aan het restaureren geto
gen en tot kilometers in de omtrek
zijn de frisse sporen van noest genie-
werk te bespeuren.
We hebbèn in La Courtine weinig
bedroefde vaderlanders ontmoet, maar
midden in de nacht begon in de uit
gestorven straatjes van La Courtine
een beroepssergeant om zijn moeder
te roepen.
Maar die jongens in de schutterput-
jes, waar waren die gebleven, toen de
tanks naar de bosrand gingen? ,,Die
zijn gesneuveld", vertelde een kapi
tein. ,,ze hebben de aftocht moeten
dekken. Door hun verzet hebben de
tanks gelegenheid gekregen nieuwe po
sities in te nemen".
In La Courtine kregen de jongens
in de putjes opdracht bij het naderen
van de andere tanks uit hun schuil
plaatsjes te klimmen, omdat er an
ders ongelukken zouden kunnen gebeu
ren.
„Wat doet die tank rechts van
ons?", informeerde tankchauffeur Bart
knetterend via de interne radio. „Een
vijand!", ontdekte wachtmeester Ver
hoeff aangedaan en ging tot de aan
val over door in theorie een granaat
af te vuren. „Vijandelijke tank afge
schoten", meldde hij aan de hoofdpost.
De vijand protesteerde, maar de oefe
ning was al afgelopen.
Terugwaggelend over de bruine mas
sa, vertelden de jongens, dat ze lie
ver in La Courtine zaten dan in een
Nederlandse garnizoensplaats. Twee
maanden van huis is natuurlijk wel
erg lang, maar de uren draaien snel
in La Courtine, waar de gemoedelijke
sfeer van een leger te velde heerst.
Met krijgshaftige gelatenheid vertelde overste H. H. R. van der Laan, dat
de vijand te sterk was. Zijn tanks aanvaardden enkele seconden later de
terugtocht.
Dit heeft minister Luns verklaard in
een korte rede op de gisteren gehou
den conferentie van de minister van
de W.E.U. Na de conferentie zei de
minister: „Het overleg is ra een uit
stekende sfeer verlopen. De bijeen
komst was zeer nuttig, waarmee de
W.E.U. weer eens haar nut heeft be
wezen."
De minister doelde daarmee op het
- feit dat de Engelsen gisteren een grote
politieke betekenis bleken te hechten
aan hun besluit om tot de E.E.G. toe
te treden. Hij kwam er ook rond voor
uit dat de Fransen veel verder met hun
sympathie voor de Engelse stap wa
ren gegaan dan men had verwacht. Hij
Eigen nieuwsdienst
SCHIPHOL Geheimzinnigheid
omringde gistermiddag op Schiphol de
onverwachte terugkeer van staats
secretaris Stijkel in ons land. Met
een toestel van de Rijksluchtvaart
dienst, een tweemotorige Beechcraft,
kwam de heer Stijkel van zijn vakan
tieverblijf in het Franse Limoges te
rug.
De staatssecretaris had slechts een
kleine koffer en een paraplu bij zich.
Glimlachend zei hij; „Ik ben plotseling
teruggeroepen en onderbreek' dus mijn
vakantie, maar ik zeg niet waarvoor.
Ik heb de laatste dagen geen kranten
gezien en weet dus niet of het al be
kend is gemaakt."
Al die geheimzinnigheid had blijkbaar
minder om het lijf dan aanvankelijk
werd gedacht. De staatssecretaris keerde
terug voor „interne besprekingen op zijn
departement over een zaak, die vóór het
einde van zijn vakantie moest worden
afgedaan," zo werd ons gisteravond mee
gedeeld.
Tankchauffeur Bart Renes lag in zijn kleine hokje te slapen, toen het sein
voor de aftocht kwam. De in zijn helm gemonteerde radio wekte hem en
met een enkele handgreep bracht hij het loeiende monster in beweging.
Het uitgestrekte complex gebouwen,
waar al drie jaren in de zomermaan-
Eigen nieuwsdienst
URK. In de vette rook van
brandende olie hebben gistermiddag
tientallen mensen een verwoede
strijd gevoerd tegen een brand in
de haven van Urk. Een paar weg
springende. vonken bij het afbranden
van verf en teer van de kotter UK
43 waren er de oorzaak van ge
weest.
De vonken waren terecht gekomen
in de op het water drijvende laag olie
en vet. De vlammen sloegen meteen
hoog op en de huid van de kotter
stond in een oogwenk roodgloeiend, De
bemanningen van de kotter en enkele
andere schepen, waaronder een met
olie geladen tankboot, probeerden zo
snel mogelijk de haven uit te varen.
Het schroefwater dreef de vlammen
toen in de richting van de scheepswerf
Van Metz en enkele olie- en benzine
opslagplaatsen.
De brandweer stond nagenoeg mach
teloos, omdat zij geen water kon ge
ven. Pas toen de schoeiing in de ha
ven begon te branden, de meerpalen
knetterend verkoolden en een gepar
keerde auto in brand ging, kreeg men
het vuur onder bedwang. Vanaf de
werf werd met laag gerichte stralen
de brand uit de buurt gehouden en aan
de andere kanten werd een „wal" ge
legd met blusapparaten van de brand
weer, de benzine- en oliestations en
de schepen. Het duurde toen nog ge
ruime tijd, voordat de vlammen waren
gedoofd.
's-GRAVENZANDE. Drie matro
zen van het Nederlandse fruitschip
Geestland zijn ontslagen, na in de ha
ven Port of Spain (Trinidad) ruzie met
de kapitein te hebben gemaakt.
De drie matrozen hadden in de stad
rum gedronken en waren in beschonken
toestand op de Geestland teruggekeerd.
Kapitein Sonneveld had hen daarover
onderhouden, waarop een woordentwist
ontstond. De mannen zijn aan de wal
gezet en zullen door bemiddeling van de
Nederlandse consul naar Nederland wor
den getransporteerd.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Tien maanden gevangenisstraf met aftrek heeft de
Haagse officier van justitie gisteren geëist tegen de 23-jarige koopman
A. H. H. B. uit Amsterdam en de 31-jarige autospiiiter J. H. F. D. uit
Den Haag, voor een diefstal uit een benzinestation aan de rijksweg in
Wassenaar. In de nacht van 22 op 23 april hadden zij met de 22-jarige
„particuliere rechercheur" W. M. C. S. uit Den Haag een tas met acht
tienhonderd gulden uit het benzinestation weggehaald.
De zaak kwam uit toen S. enkele
weken later werd aangehouden voor
een overval met een traangaspistool op
een taxichauffeur in diens woning. Om
dat S. daar nog voor terecht moet
staan, besliste de rechtbank, dat ook
zijn aandeel in de Wassenaarse dief
stal dan pas behandeld worden zal. Hij
verliet dus al spoedig de zittingszaal.
Hoogste woord
Eerst had hij echter, hoewel hh de
kleinste rol had gespeeld, het hoogste
woord gevoerd bij de ondervraging
door de president. Het bleek dat D.
vroeger in het benzinestation had ge
werkt en samen met B. had hij begin
april het plan opgevat de tas met geld,
die hij precies wist te liggen, eens te
gaan halen. Zij hadden echter een auto
nodig en zo kwam S. in het spel.
Op de avond van de 22ste ging het
drietal eerst eens poolshoogte nemen.
S. tekende een situatieschets en het
drietal besloot de pompbediende naar
buiten te lokken, naar een plaats waar
hij zijn kantoor niet meer kon zien.
Daartoe werd een mankement aan de
auto voorgewend.
D. stapte 150 meter voor' het station
uit de auto. Hij sneed de telefoonka
bel door en pakte de tas. Later haal
den B. en D. hem weer op. Het geld
deelden zij.
Alle drie de verdachten waren al
van hun prille jeugd af met de justitie
bekend geraakt. Nooit hadden zij nor
maal leren werken of een regelmatig
leven geleid. De officier had daarom
Van onze speciale verslaggever
PARIJS. Alle landen van de W.E.U. erkennen de politieke
waarde, die de band tussen de landen van het Britse Gemenebest
voor Europa en voor de gehele vrije wereld heeft. Van dit gezichts
punt uit moeten wij de oplossing vinden voor de concrete proble
men die zich zullen voordoen bij de komende, onderhandelingen
tussen de E.E.G. en Engeland.
verwachtte thans zelfs dat de Franse
houding de komende maanden zal blij
ven meevallen.
Minister Luns zei verder dat hij er
de nadruk op had gelegd dat Neder
land een overtuigd voorstander is van
aansluiting van nieuwe landen bü de
Europese gemeenschappen. Nederland
is daarom zeer voldaan over de Britse
stap. De aansluiting van Groot-Britan-
nië diende zijns inziens in de nabije
toekomst tot stand te komen, opdat
geen onzekere factor de ontwikkeling
van de politiek van de gemeenschap
zal verstoren.
Hij verklaarde ook dat Nederland
vasthoudt aan de grondslagen en de es
sentiële elementen van het verdrag en
hij was ervan overtuigd dat Engeland
die „fundamentele principes" zou aan
vaarden. Met deze terminologie week
minister Luns af van wat de Fransen
bedoelen, die het steeds weer hebben
over het onveranderd blijven van het
gehele verdrag van Rome. Dat is zeker
iets anders dan: niet afwijken van de
principes van dat verdrag.
epidemie". Maar de Westduitsers
wezen het aanDod van de hana ornaat
zij „niet zener waren van ae aoet-
treflenaneia van het Oostüuitse serum"
Hoewei ae Oostduitsers nog niet benend
gemaakt hebben welke reisbeperkin
gen zij in de zin hebben, is wel aan-
gekonaigd dat deze vooral de jongere
leeltijasgroep zal treffen als zijnde
de meest voor polio vatbare groep.
In West-Berlijn wijst men erop dat
zeer veel vlucntelingen nog jongeman
nen zijn, dat zelfs ?5 procent van alle
in West-Duitsland geregistreerde Oost
duitsers beneden de 45 jaar zijn.
Volgens Oostduitsers zouden ook andere
buurlanden van West-Duitsland al
voorzorgsmaatregelen hebben getrof
fen tegen de polio, maar dit is niet
waar.
Minister Lemmer zei voorts dat Bonn
overleg pleegt met zijn bondgenoten
over de vraag of men het vluchtelin
genprobleem niet als „humanitair
vraagstuk" voor de Verenigde Naties
kan brengen. Denkelijk zullen de
ministers van buitenlandse zaken dit
onderwerp nog deze week in Parijs
bespreken.
Ebert, de burgemeester van Oost-Berlijn,
heeft intussen in een brief aan zijn
Westberlijnse collega Willi Brandt het
voorstel gedaan tot vorming van een
gemengde commissie om de kwestie
van de zgn. grensgangers te regelen.
Dat zijn de Oostberlijners die in West-
Berlijn en de Westberlijners die in
Oost-Berlijn werken. Begin juli had
Ebert reeds in het licht gesteld dat
man nu al vier jaar vruchteloos poogt
een oplossing voor deze kwestie te
zoeken. Brandt weigerde alle commen
taar.
Van verscheidene Westberlijnse fabrieks-
directies is intussen vernomen dat vele
van hun in Oost-Berlijn of Oost-Duits-
land wonende arbeiders gisteren niet
zijn komen opdagen, naar men aan
neemt omdat er grotere druk op hen
wordt uitgeoefend. Deze nieuwe druk
vond ook zijn weerslag in de Oost-
duitse kranten van gisteren die op
nieuw heftig ageerden tegen de in
West-Berlijn werkende Oostduitsers en
hen „verraders" noemde die „in de
kaart speelden van de Westduitsers".
Bij de ingangen van flatgebouwen zijn
borden geplaatst waarop de namen van
de mensen die in West-Berlijn werken
vermeld staan, blijkbaar met de be
doeling dat zij hierdoor zoveel last
krijgen dat zij hun werk wel moeten
opgeven. Een aantal mensen dat in
de Westelijke sector werkt, is op het
politiebureau ontboden en heeft bevel
gekregen werk in het oosten te zoeken.
Het Westelijke vliegverkeer met Berlijn
heeft, zoals werd verwacht, geen moei
lijkheden ondervonden van de nieuwe
Oostduitse verordening die gisteren van
kracht is geworden. Deze hield in dat
alle buitenlandse vliegtuigen die met
radio zijn uitgerust voor het vliegen
boven Oost-Duitsland een vergunning
behoeven. Wel moet worden gevreesd
dat na het afsluiten van een vredes
verdrag tussen de Sowjetunie en Oost-
Duitsland de Russen zich uit de con
trole van het vliegverkeer op West-
Berli.in terugtrekken en dat dan de
Oostduitsers ook op dit gebied soe
verein worden.
weinig vertrouwen in de toekomst, in
tegenstelling tot de raadslieden, die
wezen op de moeilijke jeugd, die hun
cliënten hebben gehad.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De regering blijft
van mening dat er geen aanleiding
is het toelatingsbeleid voor spijt
optanten verder te verruimen.
Premier De Quay heeft dit, mede
namens minister Beerman, geant
woord op de schriftelijke vragen die
het Tweede-Kamerlid mr. Van Doorn
had gesteld over de uitvoering van
zijn motie inzake de spijtoptanten.
De motie-Van Doom, die op 12 juli
door de Tweede Kamer werd aan
genomen na een scherpe aanval op het
beleid van mr. Beerman, heeft onder
werp van bespreking uitgemaakt in het
kabinet.
De regering betreurt het dat de
Kamer deze motie aannam, aldus. prof.
De Quay, ondanks de mededelingen
van de minister van justitie omtrent
de dit jaar tot stand gekomen ver
ruiming van het beleid en de toe
zeggingen tot spoedige afdoening van
de nog aanhangige verzoeken.
