LAATSTE GESPREK MET ZIJN VROUW EN KINDEREN Al ft-INDIA Trotse vader SPEL DER ZEVEN VERGISSINGEN De val van een dictator Behoorlijk niveau (op zondagavond) ®SN0DA Inbrekers hadden sleutels voor het grijpen Ja, ik ben een Italiaan Maandag 31 juli 1961 ZEEUWSCH DAGBLAD ACHTSTE DEEL van een reeks artikelen over Mussolini's laatste dagen Zonder trots Bezoekers 1 Verrassingen Afscheidsbrief Russische officieren na 15 jaar cel vrijgelaten Bonn wil Japanners, arbeidsbureau niet H.ENGLEBERT N.V. E* Voor het laatst Volgende Fag. 5 Eind 1944 was van de eens xo machtige en zelfbewuste dictator Mussolini nog slechts een wrak overgebleven. In juli 1943 was hij door de Opperste Fascistische Raad ten val gebracht en een dag later gearresteerd. De Duitse parachutis tenkapitein Skorzeny bevrijdde hem op 12 september 1943 uit een hoog in de bergen gelegen gevangenis en bracht Mussolini naar Hitier, die van hem eiste, dat hij onmid dellijk de leiding van het nog niet door de Engelsen bezette Italië weer op zich zou nemen. Hitier dwong Mussolini voorts graaf Cia no, de echtgenoot van Mussolini's lievelingsdochter ter dood te laten brengen, omdat deze aan de samen zwering tegen Mussolini had deel genomen. De Duitsers gaven Mus solini en zijn gezin een villa aan het Gardameer, waar een marionet tenregering werd gevormd. Musso lini leed erg door zijn verlies van macht, de moeilijkheden in zijn uitgebreide familie en onder de Duitse bewaking. Om zijn zorgen te vergroten wezen de Duitsers zijn vrie.ndin Claretta Petacci een villa in zijn omgeving toe, waar door zijn vrouw Rachele tot hyste rische woede-aanvallen kwam. Eind 1944 was Mussolini de meest gehate man in Italië. Niet alleen waren de onstuitbaar oprukkende Geallieerden zijn vijanden, maar tevens had het groeiende Italiaanse partisanenleger een diepe afkeer van hem, omdat hij door zijn oor log en zijn verbond met de Duit sers van Italië een puinhoop had gemaakt. TERUG IN GEVANGENSCHAP VOOR ieder weldenkend mens was begin 1945 toen het Duitse Ardennenoffensief was mislukt, de oorlog beslist. Voor de machtshebbers in Duits land was de oorlog echter drie dagen voor de totale ineenstorting nog niet verloren en ook Mussolini had veel tijd nodig om de werkelijkheid onder ogen te durven zien. Op 13 april 1945 vroeg hij aan zijn minister van binnenlandse zaken: „Wat denkt u van de oorlog?" „Daar kan geen twijfel over bestaan", antwoordde de minister zonder aarzelen. „De oorlog is definitief ver loren." Mussolini protesteerde: „Maar de Duitse tegenstand neemt nog steeds toe; men verdedigt er iedere vierkante centimeter." „Deze laatste stuiptrekkingen kunnen niets meer aan de uitslag veranderen", verklaarde de minister. Mussolini bleef enkele ogenblikken stil voor zich heen kijken: „Ja, ik vrees dat u gelijk hebt", zei hij tenslotte. „Het moet wel zo zijn. Aan de uitslag zal niets meer veranderd kunnen worden." Advertentie) standhouden, zodat de plaats een twee de Stalingrad zou worden. c: Hij moest met zijn laatste troe pen de Alpen intrekken en daar tot de laatste man vechten. Dit laatste plan werd uitgewerkt. Als bolwerk in de Alpen werd de berg Valtellina ten noorden van Bergamo aangewezen. De Duitsers maakten geen bezwaren tegen dit wanhopige voornemen. Vele Duitse officieren wis ten, dat in Duitsland al over een wa penstilstand werd onderhandeld. Mussolini aanvaardde het plan zon der tegenstribbelen en zonder geest drift. Hij scheen in die dagen met heel andere gedachten bezig. Toen ge neraal Graziani tegen het plan pro testeerde en meende, dat het veel te weinig was uitgewerkt om succes te kunnen boeken, antwoordde Mussolini vermoeid: „Ik zal niemand dwingen met mij naar Valtellina te gaan". ENKELE dagen later kreeg Musso lini bezoek van de legeraalmoe zenier Don Pancino. Mussolini sprak tegen hem alsof hij stervende was: ,,U hebt veel voor mij gebeden, pa ter, en daar ben ik u heel dankbaar voor. Ga daar mee door, want ik zal het de komende dagen nodig hebben. De oorlog is verloren en. ik zal wel worden doodgeschoten". „Ik word door mijn gesternte ge kruisigd", sprak hij tot hoge fascis ten, „ik heb het lot uitgedaagd en dat heeft zich tegen mij gekeerd. Wan neer gelovige mensen van mijn dood SINDS het ogenblik, dat hij uit zijn zijn eigen einde. Van zijn adviseurs zullen horen, zullen ze wijzen, op de gevangenschap was bevrijd, had kreeg hij drie plannen voorgelegd. eeuwige gerechtigheid. Voor mij is het Mussolini niet meer over de overwin- a: Hij moest standhouden in Triest. spel uitgespeeld. Ik voel me al in de ning gesproken. Na het gesprek met b: Hij moest Milaan tot een bol- historie opgenomen. Ik heb de partij de minister dacht hij nog slechts aan werk maken en daar tot het laatst tot het einde gespeeld en ik heb ver loren. Ik verlaat het leven zonder wrok, zonder haat en zonder trots. Op 15 april kwam de marionetten regering van Italië voor het laatst bijeen. De volgende vergadering zou in Milaan worden gehouden, deelde Mussolini mee. Op 19 april maakte Mussolini zich gereed om met een Duits escorte naar Milaan te reizen. Toen de avond was gevallen nam Mussolini in de tuin afscheid van zijn vrouw Rachele: „Blijf hier op me wachten, ik kom spoedig bij je terug.' Rachele luisterde zwijgend toe. De moed ontbrak haar tegen de beslis sing van haar man in te gaan. Tegen zijn zuster Edvige was Mussolini lan ger van stof: „Duitsland is verloren", zei hij, „en het zal tussen de Russen en de Westerse Geallieerden worden verdeeld. Wat er met Italië gaat ge beuren weet ik niet. Maar ik zal de grote stilte van de dood ingaan." Tot aan het einde van zijn leven bleef Mussolini een toneelspeler, verzot op dramatische taal. IN MILAAN vestigde Mussolini zich in een leegstaand kantoor en ont ving gedurende vijf dagen een eindeloze stroom bezoekers. De paniek bij de bezoekers maakte Mussolini kalm en na enkele dagen was hij weer zelfver zekerd en autoritair. Hij begon met zekere geestdrift te denken aan het plan om op de Valtellina met de laat ste troepen weerstand te blijven bie den. Hij schatte, dat hij dit ongeveer een maand zou kunnen volhouden en die tijd achtte hij voldoende om met de Geallieerden tot een aanvaardbare vrede voor Italië te komen. Hij was echter niet zo zelfverzekerd, dat hij zijn familie mee wilde slepen in dit laatste avontuur. Op 23 april had hij een telefoongesprek met zijn vrouw Rachele. Hij zei, dat hij voorberei dingen trof voor haar vlucht naar Zwitserland. Enkele uren later moest hij haar weer opbellen: De Geallieer de opmars had zulke afmetingen aan genomen, dat hij niet meer in staat was naar zijn vrouw toe te gaan. Orn aat zij minder zou opvallen dan hij, vroeg hij haar naar een voorstadje van Milaan te komen, waar hij haar kon ontmoeten. Hij poogde ook zijn vriendin Claretta te bewegen de vlucht te nemen, maar zij weigerde hem te verlaten: „Ik moet mijn noodlot vol gen", schreef zij aan haar vriendin, daarbij Mussolini's gezwollen taal gebruikend, „wat er met me gaat ge beuren, weet ik niet, maar ik kan mijn noodlot niet tarten". BOEING 1 707 EUROPA—INDIA zonder tussenlanding in 7 u. 55 U.S.A. - JAPAN - AUSTRALIË - INDONESIË 56, Ravenstein - BRUSSEL Tel.: (02)128785-127515 of uw Reisbureau bekeken 1 Na het wel bijzonder matige zater- dagavondprogramma waarover wij maar liever zullen zwijgen presenteerde de Avro gisteravond een aantrekke lijke en gevarieerde serie uitzendingen. Met „April in Paris" maakten wij kennis met een rond de zangeres en revueartieste Line Renaud opgetrokken show van Franse bodem. De beeld band was van uitstekende kwaliteit, het gebodene van behoorlijk niveau met als uitschieters de jongleur Alvarez en de beide balletgroepen. In zijn serie filmpjes „Wie wat bewaart gaf Pierre Janssen zijn bekende liefderijke aantekeningen op de collectie van toegepaste kunst van het Amsterdamse Stedelijk museum. Leen Timp zorgde voor een sober re gistrerende regie en cameraman Fred Romein had zich laten inspireren tot een speelse serie beelden. Daarna kwam de onbezorgde zang en dansvreugde van het Poolse dans theater Mazowsze op het beeldscherm. Thijs Chanowski bracht de bloem van de Poolse jeugd in een aantrekkelijke reportage uit de zaal in de huiskamer. In het laatste onderdeel van de avond, een aflevering van de filmserie met Loretta Young in de hoofdrol, bewees deze actrice nog eens haar groot talent. TAS DINSDAG, 1 AUGUSTUS f RADIO f HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gram; 7.45 Morgen gebed en overweging; 8.00 Nws. 8.18 Gram; 8.50 V.d.vrouw; 9.35 Waterst; 9.40 V.d.kind; 10.00 V.d.kleuters; 10.15 Lichtbaken, le> zing; 10.25 Gram; 11.00 Gram; 11.50 Volaan ...vooruit, lezing; 12.00 Middagklok-nood klok; 12.04 Ben je zestig? 12.30 Land- en tuinb. meded; 12.33 Gram; 13.00 Nws; 13.15 Zonnewijzer: 13.20 Gram; 14.00 Madri gaalkoor; 14.25 Gram; 14.35 Voor de platte landsvrouwen; 14.45 De fatale 7 dagen, hoor- sp; 15.30 Gram; 16.00 V.d.zieken; 16.30 Zie- kenlof; 17.00 V.d.jeugd; 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz; 18.00 Gram; 18.20 Pol.lezing; 18.30 V.d.jeugd; 19.00 Nws; 19.10 Act; 19.25 Gram; 20.30 Pianorecital; 21.00 Concertge- bouwork. en solist; 21.35 Kamerork., om roepkoor en sol; 22.25 Boekbespr; 22.30 Nws; 22.40 Utrechts stedelijkork; 23.10 Gram; 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II. 298 m. AVRO: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening; 8.00 Nws. AVRO: 8.15 Gram; 9.00 Gym.v.d. vrouw; 9.10 De groenteman; 9.15 Gram; 9.40 Morgenw.; 10.00 Gram; 10.50 V.d.kleuters; 11.00 Piano spel: 11.15 V.d.zieken; 12.00 Amus.muz; 12.10 Spaanse muz; 12.30 Land- en tuinb.me ded; 12.33 Lichte muz; 13.00 Nws; 13.15 Meded. en gram; 13.25 Beursber; 13.30 Zangrecital; 14.00 Kamermuz. 14.30 Gram; 14.40 Voordr; 15.05 Gram; 15.30 Van mens tot mens, lezing; 15.45 Kamermuz; 16.15 Sa menzang; 16.30 V.d. jeugd; 17.30 Lichte muz. 18.00 Nws; 18.15 Pianospel; 18.30 Amus.muz; 19.00 Paris vous parle; 19.05 Gram; 20.00 Nws; 20.05 Gram; 20.45 Zo gij* zaait zo zult gij oogsten.., hoorsp; 22.00 Pianorectal; 22.30 Nws, beursber. v. New York en meded; 22.45 Act; 23.00 Gram; 23.55 - 24.00 Nws. vandaag f TELEVISIE MAANDAG De Vara biedt een gevarieerd programma met achtereen volgens het filmpje Dieren beginnen de dag (8.30), het orkest van Malando (8.50 en een documentair programma over L.S.D., een middel dat de laatste tijd in de psychiatrie toepassing vindt (9.20). Vooraf het journaal, het weer- overzicht en Achter het nieuws. BELGIË VLAAMS Het wordt een povere tv-avond van daag voor het journaal van 8 uur is er het internationaal landbouwmaga- zine (7.30), daarna .Zoeklicht', de schijnwerper op culturele actualiteiten (8.30). Na .Autorama', waarin de ge schiedenis van de auto op de voet wordt gevolgd (8.40) zal Perry Como het klapstuk van de avond moeten brengen (9.10). BELGIË FRANS Vandaag weer een half uurtje voor de dames .Eva's magazine' (7.30). Na .Maandagsport' (8.20) een beeldband opname van de Franse tv: een aantal toneelfragmenten wordt gespeeld door jonge acteurs en actrices in .Vedetten- school' (9 uur). Cultureel nieuws wordt gepresenteerd in .Dagboek van van daag' (10 uur). NTS: 19.30-20.00 Int. agrarisch Nws: 20.00 Journ; "7.20 Filmrep; 20.25 Documentaire flm; 20.50-22.25 Speelfilm. 17.00-18.00 V.d.jeugd; (Regionaal progr.: NDR: 18.25 Progr.-overz; 18.30 Die Nord- schau. WDR: 18.40 Hier und Heute; 19.15 Te gast te Berlijn. NDR: 19.25 Brucke der Hoffnung.) 20.00 Journ. en weeroverz. 20.20 Documentair progr; 20.40 TV-spel. 21.30 Do cumentair progr; 22.10 Laatste nws. BELGIë VLAAMS 19.30 Tussen water en wind; 20.00 Nws; 20.30 Progr. over de dierentuin te Antwer pen; 21.00 Speelfilm: 22.20 Nws. BELGIë FRANS 19.30 Natuurwetenschappen....op vakantie; 20.00 Nws: 20.30 Toneelstuk; 22.00 Literair progr. 22.45 Nws. DUITSLAND ,Een man van gewicht' is een tv-spel van Douglas Cleverdon r.aar een no velle van H. G. Wells over een man die zoveel moorkoppen en dergelijke lekkernijen at dat hij letterlijk een man van .gewicht' was geworden. Om van deze corpulentie af te komen nam hij een recept in van een beroemd dokter. Het resultaatziet u zelf maar (9.05). Na afloop van dit spel wordt nog een half uurtje licht ver teerbaar muzikaal amusement gepre senteerd ,Heel zachtjes klinkt muziek' (9.45). ONDERTUSSEN snelden de Gealli eerde troepen naar het noorden. Op 26 april waren zij nog slechts hon derd kilometers van Milaan verwij derd. Mussolini besloot verder bloed vergieten te vermijden en wilde pogen eerst met de Italiaanse partisanen en vervolgens met de Geallieerden tot een overeenkomst te komen. Hiervoor riep hij de hulp in van kardinaal Schuster, de aartsbisschop van Milaan, die hem voor een ontmoeting met partisanen- ieiders op zijn bisschoppelijk paleis uitnodigde. Daar wachtten Mussolini twee ver rassingen. Ten eerste hoorde hij, dat de Duitsers al over een wapenstilstand onderhandelden, zonder hem te hebben geraadpleegd; ten tweede bleken de partisanen niet tot onderhandelen, maar slechts tot bevelen bereid. Zij hadden een lijst van voorwaarden ge maakt en daarin stond onder meer, dat Mussolini zich aan hen onvoor waardelijk diende over te geven. Hij rende de vergadering uit, schreeuwende, dat hij de Duitsers voor de radio hun verraad zou ver- wiiten. Terug jp zijn bureau, waar de wei nige getrouwen in angstige spanning zijn terugkomst verbeidden, liep hij wit van woede op een landkaart af, wees met trillende vingers een plaats je aan en riep: „We vertrekken on middellijk richting Como." Como lag zestig kilometer van de Zwitserse grens en velen dachten, dat Mussolini de vlucht wilde nemen, nu hij dat door het Duitse verraad op eervolle wijze kon doen. De zoon van Mussolini, die in deze tijd bij zijn va der was, vertelde echter, dat hij eer der op de dag Mussolini had gezegd, dat er nog altijd enkele vliegtuigen ■gereed stonden om hem in veiligheid te brengen. Mussolini had een aanval van razernij gekregen en gebruld: „Wil jij me vertellen, wat ik moet doen? Ik blijf in Italië om mijn lot waardig te ondergaan". Toen Mussolini het gebouw verliet, droeg hij het uniform van de fascis tische militia; een machinepistool hing aan zijn schouder. Hij droeg twee leren koffers vol met documen ten. Op de trappen van het gebouw bleef hij staan en riep met dramatische stem: „Naar de Valtellina". Vervol gens stapte hij in zijn auto. Een troep gemotoriseerde zwart- hemden baande een weg voor hem en de andere voertuigen door de dicht oDeengepatote menigte. Luigi Gatti, Mussolini's jongste secretaris, zat op de kap van de eerste auto, dde het convooi opende. Op zijn knie rustte een machinegeweer. In de volgende auto, een Alfa Romeo, waarvan het dak was neergelaten, zat Mussolini. Achter hem volgden dertig auto's en vrachtauto's met zijn laatste getrou wen. In een van de volgauto's had Claretta Petacci plaatsgenomen. Deze auto droeg een Spaans nummerbord, De kolonne werd gesloten door twee vrachtwagens met Duitse S.S.'ers, want het Duitse hoofdkwartier in Italië was vastbesloten Mussolini tot het laatste toe te bewaken. Verscheidene ministers van de ma rionettenregering hadden besloten in Milaan achter te blijven. Enkelen be vonden zich bij het gevolg. „Waar .gaan we heen?", vroeg er een. Waarschijnlijk regelrecht de dood te gemoet", antwoordde een collega op timistisch. IN Como zou een leger van driedui zend zwarthemden zich bij de co lonne voegen, maar toen Mussolini in het stadje kwam, was er van dit le gertje geen spoor te bekennen. Wel hoorde hij, dat Milaan voor de Ame rikanen had gecapituleerd en dat er van enige tegenstand in Noord-Italië geen sprake meer was. Mussolini's gezin bevond zich op dat moment in Monza. In Como schreef Mussolini zijn afscheidsbrief: Lieve Rachele, Ik ben aangekomen bij mijn laatste levensstation, bij de laat ste bladzijde van mijn levens boek. We zullen elkaar wel nooit meer terugzien. Daarom schrijf ik je deze brief. Ik vraag je ver giffenis voor alle droefheid, die ik je zonder het te willen heb aangedaan. Neem de kinderen en poog de Zwitserse grens te berei ken. Daar kun je een nieuw le ven beginnen. Ik denk niet, dat je de toegang tot Zwitserland zal worden geweigerd, want ik heb altijd goed met de Zwitsers kun nen opschieten en uiteindelijk heb jij niets met politiek te maken. Mocht je de toegang toch worden ontzegd, geef je dan aan de Ge allieerden over, die je beter zul len behandelen dan de Italiaanse partisanen. Wees goed voor An na en Romeo. Vooral Anna heeft je zorgen zo hard nodig. Je weet hoeveel ik van ze houd. Bruno in de hemel zal je helpen en lei den. Al mijn liefde gaat uit naar jou en de kinderen, jouw Benito Como, 27 april 1945. ISTANBOEL (Reuter). Twee luite nants van het Russische leger zijn za terdag uit de gevangenis van Adana in Zuid-Turkije vrijgelaten, na een straf van vijftien jaar voor spionage te heb ben uitgezeten. Al die tijd hadden de twee Russen geen enkel bericht van hun familiele den uit Rusland ontvangen. Van onze correspondent BONN. Het Westduit se bureau voor arbeidsbemiddeling heeft zich gekeerd tegen plannen om arbeiders uit Japan aan te werven. Er is weliswaar nog geen officiële aanvraag ingediend, maar naar verluidt zijn er met de Ja panse ambassade te Bonn voorlopige besprekingen gevoerd over tewerkstel ling van vijfhonderd Japanners in West- Duitsland. Het Bureau staat op het standpunt dat het tekort aan arbeidskracht in Europa zelf moet worden gedekt. Het bezwaar van het bureau tegen de te werkstelling van Japanners geldt niet alleen de hoge reiskosten, maar ook het feit dat elke nieuwe volksgroep speciale zorg vereist. Advertentie Edda Ciano, de dochter van Mussolini, in 1955, tervpjl ze een hotel in Alexandrië (Egypte) binnengaat. Haar man, graaf Ciano, werd doorihaar vader als samenzweerder doodgeschoten. Heeft gezin. Vraagt veiligheid op de weg. Vrouw let op kleur en lijn. Vindt in SKODA: een degelijke wagen, comfort voor vijf personen, prettige kruissnelheid op 100, top op 125 km pef uur. Gunstig verbruik: I op 13 in de praktijk. Eigen stijl: sportieve bouw, keus uit tien kleuren. Tip voor hem (en haar) die SKODA willen zien: morgen bij Uw dealer een wagen voor proefrit gereed. Jk» GOED UIT.... MET compleet met verwar ming, rolhoes, slaapban ken, enz. f 5495.— uitstekende onderdelen- voorziening meer dan 60 dealers in Nederland Theresiastraat 145, Den Haag TeL 070-723903* DEALERS: ADRIAANSEN, Oostburg Oude Stad 16, tel. 2679 WANDEL, Nieuwerkerk Zuidstraat 10, fel. 482 JOOSSE, N. S. Joostand Rijksweg 24G, tel. 318 Van onze correspondent VENLO. Bij een inbraak in de machinefabriek Emwee in Ven jo is dertigduizend gulden gestolen, voor het grootste deel vakantiegeld voor het per soneel. Het moet de inbrekers weinig moeite hebben gekost in het kantoor te ko men, omdat het door een verbouwing niet kon worden afgesloten. Uit een la van een bureau haalden zij twee sleu tels, waarvan de ene paste op een muurkast en de andere op de safe in die kast. De politie vermoedt, dat de daders van de toestand in de fabriek goed op de hoogte zijn geweest. 'NKELE uren nadat Rachele de brief had ontvangen, kreeg zij nog een telefoongesprek met Mussoli ni. „Waarom probeer je niet zelf in veiligheid te komen", gilde Rachele wanhopig door de telefoon. „Ik moet mijn noodlot ondergaan", antwoordde Mussolini kalm, „maar jij hebt de plicht voor de kinderen te zorgen. Probeer een nieuw leven op te bouwen. Je zou waarschijnlijk ge lukkig zijn geworden als je me nooit had ontmoet". Rachele was ontsteld over de gela ten toon van Mussolini. „Er zijn in Italië nog duizenden, die voor je willen vechten", poogde ze hem te bemoedigen. „Die duizenden zijn nu allen ver dwenen", antwoorde Mussolini kalm. „Thans sta ik helemaal alleen. Aan mijn macht en aan mijn leven is een einde gekomen." Mussolini sprak vervolgens met zijn kinderen en ondertussen was Rachele druk bezig. Zij was niet van "'plan naar Zwitserland te vluchten, maar zij wilde naar Como om zich bij haar man te voegen. Daar zag zij Mussolini voor het laatst. Hij gaf haar een koffer vol persoonlijke documenten plus twee brieven, die hij voor de oorlog van Churchill had ontvangen en die nu misschien een voorspraak voor zijn vrouw konden zijn. Hier is de volgende aflevering van het Spel van de zeven vergissingen, gete kend door de be kende Franse teke naar Henry Blanc. Voor degenen die het nog niet eerder gespeeld hebben geven we nog even een toelich ting. Blanc heeft eerst een tekening gemaakt. Dat is de bovenste van de twee hiernaast. Daarna heeft hij de tekening over gemaakt, precies eender, bijna pre cies eender want bij het overmaken heeft hij zich ver gist, met opzet. Zeven maal. Het Is allemaal in klei nigheden, en het spel is nu om die zeven vergissingen te vinden. Mocht U er niet helemaal zeker van zijn dat U de vergissingen alle maal gevonden hebt, kijk dan in de krant van mor gen. Daarin zullen wij de oplossing publiceren.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 5