BERTEL GARDBERG
Juwelen voor de keuhen
FLENSJES A LA
GRETA GARBO
VOORAL ITALIË
Reorganisatie jaarbeurs
krijgt haar beslag
Zaterdag 8 juli 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
MODEREDACTIE
ZIEKENHUIS VAN
TWINTIG ETAGES
Donkere ondergrond
Dagelijks bestuur
Bod op aandelen van
Frascati verwacht
[ffiPl
N
VAN ONZE
Vijfde partij afgebroken
Pag. 11
Italië wint het deze zomer van alle modelanden in Europa en dat
komt door de toenemende vrije tijd. Aan serieuze kleding voor elke
dag besteedt zowel man als vrouw dit seizoen betrekkelijk weinig
aandacht. Het lange weekeinde en de vakanties richten de belang
stelling meer en meer op praktische combinaties die zijn ontworpen
voor de dagen, dat men vooral ontspanning in de buitenlucht op het
oog heeft.
"Meer dagen vrij per week en langere vakanties buiten, dat werkt
ook in ons land een andere houding tegenover zomerkleding in de
hand. Overal in de winkels is aan de sorteringen te merken, dat naar
handige kleren om van de vrijheid te genieten vooral wordt gevraagd.
Het verstuiven van allerlei
vloeistoffen van eau de cologne tot
muurverf, kan nu voortaan door mid
del van één apparaat gebeuren. Een
spray-set kan daarvoor worden ge
bruikt. Deze handige combinatie be
staat uit een bus gevuld met onbrand
baar gas en een glazen potje waar
in de te verstuiven vloeistof dient te
worden gedaan. Door middel van een
ventiel staat de gasbus in verbinding
met de vloeistof in het glazen potje.
Wanneer men op de knop van de
gasbus drukt, wordt de vloeistof in
het glazen potje verstoven. Om goed
te kunnen verstuiven dient de materie
die in het glazen potje wordt gedaan
zo vloeibaar te zijn als bijvoorbeeld
melk. Verfprodukten moeten om dat
te bereiken, met terpentijn of alcohol
aangelengd worden.
Brood keurig recht snijd enis
geen probleem meer, wanneer men
daarvoor een snijmachine voor huis
houdelijk gebruik ter beschikking heeft
Zo'n snijmachine kan ook voor het
heel dun of duimdik snijden van al
lerlei andere levensmiddelen zoals
vleeswaren en kaas worden gebruikt.
Men kan er zelfs fruit mee snijden.
Het getande mes van de snijmachine
is hol geslepen. Door de schuine
stand van de machine kan er onder
dat mes makkelijk een schaal ge
schoven worden, zodat de sneden
brood en de plakken vlees of kaas
makkelijk opgevangen kunnen wor
den. Bij het snijden van fruit hoeft
er zelfs niets van het sap verloren te
gaan.
Van onze correspondent
BONN. In de Hamburgse bui
tenwijk Othmarschen is de eerste steen
gelegd van het hoogste en modernste
ziekenhuis van Duitsland. Het zal twin
tig etages hoog worden en dertienhon
derd bedden krijgen.
Er komt op het dak een landingsplaats
voor helikopters, waarvan bij spoedgeval
len gebruik zal worden gemaakt.
De kosten van de bouw worden
op tachtig miljoen mark geraamd. Het
werk zal vijf jaar vergen.
De Chileen Ayala zal d'e Spanjaard
Santana vervangen bij de tenniswed
strijden welke morgen te Scheveningen
worden gehouden.
9 Da-vey Moore wereldkampioen bok
sen in het vederg-wicht won in een ge
vecht waarin de titel niet op het spel
stond op punten van de Mexicaan Ca-
dilli. De wedstrijd werd' gehouden in
Las Vegas.
Zich aantrekkelijk kleden voor het
niets doen ligt de Italianen van nature.
In dat land is de zomermode dan ook
reeds jaren hoofdzakelijk op het flane
ren langs drukke boulevards en het
luieren aan de stranden berekend. Nu
heel Europa méér „niets doet" door meer
vrije dagen elke week en langere va
kanties, wordt voor zomermode dan ook
zelfs reeds meer naar Italië dan naar
Frankrijk gekeken.
De sari-lijn van Pierre Cardin en
de jeugdige ontwerpen voor pakjes en
mantels waarmede Mare Bohan bij
Dior naam maakte, ziet men bijvoor
beeld slechts hier en daar terug in de
etalages. Maar de kleurige, ongedwon
gen combinaties voor vakantie, zonne
baden, luieren in de vrije natuur of
kamperen, die in Florence en Rome
voor de zomermaanden zowel door de
couturiers als door de vindingrijke
ontwerpers en ontwerpers voor de
„boutiques" werden uitgebracht, zijn
in honderden variaties nu in de win
kels te vinden. Ook in ons land treft
men overal modellen aan, die daarop
rechtstreeks of min of meer zijn ge
ïnspireerd.
Voor strepen en lijnruiten heeft
Italië een hobby deze zomer. Naar dat
voorbeeld hebben zich deze dessins in
enkele maanden reeds over alle Euro
pese stranden en kampeerplaatsen ver
spreid.
Vooral de madras- en markiezenstre-
pen maken grote opgang als Italiaanse
noviteiten. Voorbeelden van deze nieu
we vrijetijdsmode ziet u hier. Van
katoen met brede markiezenstrepen
in uitbundige kleuren maakte Patrick
de Barentzen uit Rome tunieken met
bijpassende Bermudabroekjes.
De madrasstrepen, waarvoor Legler
in Ponte San Pietro onder andere In
diaanse kleuren koos, worden door de
confectie reeds in vele landen tot
strandensembles en kampeerkleding
verwerkt. Warme tinten rood en blauw
zijn met rose en turkoois bij die ma
drasstrepen op een ondergrond in een
vrij donkere tint bruin, groen of geel
aangebracht.
Die strepen maken de stoffen fleurig
maar het donkere fond zorgt er voor
dat men aan wassen en strijken maar
weinig energie hoeft te besteden. Dat
maakt deze dessins voor mode op
nietsdoen berekend zo bijzonder ge
schikt. Op hetzelfde principe zijn de
kleurige lijnruiten met een donkere
ondergrond afgestemd, die Capucci on
der andere bij strandmode en kam
peerkleding toepast.
Om op te schieten denkt u wellicht,
als u niet van heel moderne strand
kleding houdt. Voor niets doen bui
ten is dit vakje door Cavucci ont
worpen. Fraai is de kleurige lijnruit,
op katoen met een donkere onder
grond aangebracht.
Rokken met een splitje 'opzij
maken het nodig aan de onderjurk
die er bij wordt gedragen extra aan
dacht te besteden. Een oplossing zijn
de onderjurken, waarbij in de zijna
den een geplisseerde baan is toege
past. Die onderjurken zijn speciaal
ontworpen om bij dergelijke kleding
te dragen.
Bertel Gard-
berg: eerst zilver
voor tooi, nu staal
voor juwelen in
de keuken.
UTRECHT (ANP) De reorgani
satie van de Koninklijke Nederland
se Jaarbeurs in Utrecht zal vandaag
haar beslag krijgen. Dan zullen het
algemeen bestuur van de Jaarbeurs
en de leden van de Koninklijke Ver
eniging tot het houden van Jaar
beurzen in Nederland bijeenkomen om
een aantal nieuwe leden van de raad
van beheer te kiezen die samen
met de zittende leden van deze raad
het toekomstige algemeen bestuur
van de Jaarbeurs zullen vormen.
De andere leden van het tot nu toe
uit 48 mensen bestaande algemeen
bestuur hebben hun zetels ter beschik
king gesteld.
Sinds vorig jaar werkt een comité
van gevolmachtigden van exposanten
samen met een aantal leden uit de
raad van beheer aan een reorganisatie
van het bestuur van de Jaarbeurs. Na
vele besprekingen is uiteindelijk het
voorstel uit de bus gekomen, de raad
van beheer uit te breiden. De raad van
beheer heeft hiertoe zelf besloten.
Verder zal er een raad van advies
komen, die moet worden gezien als een
bundeling van de adviescommissie. De
ze raad zal worden Sekend in de be
leidszaken van de Koninklijke Neder
landse Jaarbeurs.
Uit het nieuwe algemeen bestour zal
een dagelijks bestuur worden gekozen,
waarop de directie voor beleidsvragen
kan terugvallen. Overigens zullen aan
de directie bevoegdheden worden gege
ven voor het dagelijkse werk.
Hoewel de Nederlandse Textieljaar-
beurs het komende voorjaar niet aan
de Jaarbeurs zal deelnemen, mag uit
de kandidatuur van de vice-voorzitter
van de Textieljaarbeurs, de heer L. te
met de Jaarbeurs niet is afgesneden.
Door de reorganisatie hoopt men de
rust en eenheid in degelederen van
de Jaarbeurs te herstellen. Daarnaast
vertrouwt men, dat er door de repre
sentatie van de exposanten en het ge
organiseerd bedrijfsleven in het nieuwe
algemeen bestuur en de raad van ad
vies, weer een samenwerking wordt be
reikt met alle deelnemers en het geor
ganiseerd bedrijfsleven.
AMSTERDAM. Commissarissen en
directie van de N.V. Verkooplokaal Fras
cati zijn benaderd over een uit te bren
gen bod op de aandelen van de vennoot
schap. Op de incourante markt geldt
sinds enige weken een biedprijs van
130 pet.
Het bestuur acht het niet geraden op
een bod tegen deze koers in te gaan.
Zolang niet een definitief bod is gedaan
zal het bestuur aan aandeelhouders geen
advies kunnen uitbrengen.
Strake, worden afgeleid, dat de band ontvangen.
KENDENG LEMBOE ZAL
KOSTEN VERMINDEREN
AMSTERDAM. De Rubber Cultuur
Mij. Kendeng Lemboe zal de kosten in
1961 verder terugbrengen. Naar schat
ting zal met de onkosten niet meer dan
7500 zijn gemoeid. Dit bedrag kan uit
de inkomsten van het Nederlandse bezit
worden bestreden. In 1960 zijn de kosten
gedaald van 15.642 tot 9903, zo werd
in de jaarvergadering meegedeeld.
Aan de opstelling van de schadeclaim
voor het Indonesische bezit wordt nu ge
werkt aan de hand van de richtlijnen,
die door de Nederlandse regering zijn
door Rita Beukman
HELSINKI Wat ik vroeger maakte
lag in de juwelierszaken, .zegt Bertel
Gardberg. Ik leerde hier in Helsinki het
ontwerpen van sieraden en ging naar
Denemarken om het vak van zilversmid
onder de knie te krijgen. Dat is daar het
land voor, edelsmeden zijn er nergens
beter. Toen kwam ik in Sorsakoski met
roestvrij staal in aanraking. Het leven
is zo veranderd, ik zag daar veel in.
Wat ik nu ontwerp is niet als tooi be
stemd, het staat bij de huisvrouw in de
keuken. Zij hanteert het elke dag, het
maakt haar leven makkelijker hoop ik.
Een goed gebruiksvoorwerp moet een
vreugde zijn telkens als men het ter hand
neemt, er datgene mee doet waarvoor
het bestemd is. Als je je dat realiseert
maakt het zo weinig verschil of je staal
of zilver verwerkt.
Via het zilver dat hij onder andere tot heel
fragiele sieraden omvormde, maar vooral door
wat hij in roestvrij staal ontwierp, werd Bertel
Gardberg over de hele wereld beleend. Op het
gebied van de goede vormgeving behoort hij in
Finland tot de pioniers. Het bestek en de sets van
pannen en schalen die hij voor de grote Finse
metaalindustrie Hackman ontwierp, werden op de
Triënale in Milaan uit honderden inzendingen op
dat gebied met de hoogste onderschei
dingen bekroond.
VAN HET PLATTELAND
IN HET atelier van deze zilversmid
is van edele metalen nu niet veel
meer te bespeuren. Het lijkt meer op
een museum van oude gebruiksvoor
werpen verzameld op het platteland,
waarin een moderne tekentafel is ver
dwaald. Die oude voorwerpen en de
tekentafel hebben echter veel met el
kaar te maken.
Wat de boeren vroeger in de afge
legen streken van het uitgestrekte,
dun bevolkte Finland aan metalen en
houten huisraad gebruikten, is voor
deze „edelsmid" in roestvrij staal
een grote bron van inspiratie.
Kijk deze lepel en vuurhaak zijn
meer dan tweehonderd jaar oud, zegt
hij, uit de vreemde en roestige verza
meling achter zijn bureau enkele
voorwerpen tevoorschijn halend. Wat
zou je daar nu nog aan kunnen ver
beteren? Het materiaal inderdaad,
maar de vorm, o neen zeker niets.
Niets ook al ging ik er dagen lang
voor aan mijn tekentafel zitten. Je
zou het alleen maar slechter maken,
dit is in zijn eenvoud zo volmaakt
merkt hij op, terwijl zijn kleine luch
tige handen waaraan te zien is dat
zij een stuk gereedschap naar zijn
wil weten te zetten, krachtig glijden
langs de roestige haak.
Die eenvoud, die voor de hand lig
gende doelmatigheid zonder franje, ik
zie het voor de industriële ontwerper
als taak dat óók te bereiken. Praten
moeten we daar eigenlijk niet over,
we moeten doen. Doen met wellicht
praktischer hedendaagse materialen,
die niet door de enkeling worden
verwerkt maar in massa voor de
massa met machines.
Als ontwerper van moderne ge
bruiksvoorwerpen, in roestvrij staal
uitgevoerd, heeft Bertel Gardberg
zich die taak opmerkelijk goed voor
ogen gehouden. Juist door soberheid
immers trekken de Finse produkten
die naar zijn schetsen en aanwijzin
gen uit dat materiaal worden ge
maakt, nu reeds in vele landen de
aandacht.
'-.vijl.'
pSK'
-jé Een losse handgreep van hout hebben deze pannen, die als schalen zo
van het gasstel op tafel kunnen worden gezet.
uitgangspunt van Bertel Gardberg's
werk.
Hoewel hij net als de meeste Fin
se vormgevers voor vele industrieën
werkt en zich daardoor in de toepas
singsmogelijkheden van vele soorten
grondstoffen heeft verdiept, is het me
talen keukengerei en bestek van zijn
hand van dat uitgangspunt vooral
een voorbeeld.
De boeren waren arm in Finland,
arm ook aan materialen om de meest
noodzakelijke voorwerpen vooi eigen
gebruik te vervaardigen. Dat maakte
soberheid tot een typisch kenmerk
van de Finse volksaard. Aan die so
berheid ontleent de vormgeving in dat
land een van zijn belangrijkste en gun
stigste kenmerken. Gardberg's voor
werpen in staal voor de moderne keu
ken en huishouding zijn sierlijk en
stoer tegelijk. Die sierlijkheid heeft
niets met versiering, met gezochte
verfraaiing te maken. Uitsluitend en
alleen in de vorm ligt die besloten,
waarbij het materiaalverbruik tot het
minimum is beperkt.
Het schaaltje dat voor groenten of
aardappelen op tafel is bestemd of de
pan en de emmer voor gebruik in de
keuken, hebben een schoonheid met
een eigen karakter. Een cachet ook
dat zeker niet onderdoet voor de voor
werpen uit zilver gedreven, die Gard
berg maakte toen hij nog uitsluitend
edelsmid was.
IET DE Finse volkskunst maar de
volkskunst is voortgekomen, is het
AMBACHT ALS BASIS
De TOEWIJDING van de ambachts
man is er bovendien uit blijven
spreken al kwamen aan het vervaar
digen alleen machines te pas.
Wat deze Finse vormgever ontwerpt
komt namelijk nooit zo van de teken
tafel bij de industrie terecht. Elk
voorwerp voor massale produktie be
stemd vormt Gardberg eerst zelf uit
het materiaal om van dat materiaal
de werking, de handelbaarheid en het
effect te leren kennen. Zo is het ook
met de emmers, de pannen en de
schalen uit roestvrij staal gegaan, die
Finland nu uit Sorsakoski naar vele
landen exporteert.
In ons land heeft het de keukens
eveneens reeds bereikt. Naar deze
voorbeelden van goede Finse vorm
geving is de vraag zelfs sterk toe
genomen, sinds de Nederlandse huis
vrouw de voordelen van dit vrij kost
bare maar bijzonder praktische me
taal heeft ontdekt. In de grote keu
kens van hotels, ziekenhuizen en
en schepen werd Rookgerei van roest
vrij staal juist om die praktische
Schalen en bestek van roestvrij
staal voor de moderne huisvrouw.
De edelsmid Gardberg gaf er edele
vormen aan.
voordelen reeds jarenlang bij voor
keur gebruikt.
Gebrek aan hulp maakte ook de
huisvrouw, die voor de inrichting van
haar huishoudelijke werkplaats nu zij
nagenoeg alles zelf moet doen, meer
uit wil geven, op die voordelen at
tent.
PRACTISCH MATERIAAL
AANRECHTEN van roestvrij staal
treft men in vele moderne flats
aan. Roestvrij stalen pannen enzo
voorts werden de volgende stap naar
meer gemak. Dit metaal roest niet,
vlekt niet, krijgt geen kerven of put
ten en wordt niet aangetast door zu
ren of andere bijtende stoffen. Het is
onverslijtbaar zeggen de huisvrou
wen die het gebruiken, je kunt er
zonder gevaar restjes in bewaren, het
is zó schoon. Je hoeft het nooit te
poetsen of te schuren.
De doelmatigheid van dit sobere
staal heeft ook de zilversmid Gard
berg aangesproken. De kettingen, arm
banden en ringen die hij ontwierp
gebruikte de vrouw als tooi. De scha
len die hij uit zilver dreef, kwamen
aar op enkele tafels terecht. De „ju
welen voor de keuken" waar hij
daarna zijn talent voor inzette, be
wijzen reeds vele huisvrouwen goede
diensten. Dat is wat een ambachts
man met creatieve gaven in onze tijd
kan bereiken, als de industrie die ga
ven weet te benutten.
Van Kirk Douglas wordt verteld
dat hij gedurende zijn lange zwerf
tochten als „Odysseus" bijzonder be
vriend is geworden met vele vissen
van diverse allure en komaf.
Hij is dan ook bijzonder gesteld op
een lekkere vlsmgyonaise die men
voor hem als volgt moet toebereiden.
Er zijn nodig 500 g stukken of fi
lets (ontgrate vis; de keuze hiervan
is vrij), 1 flinke kop mayonaise, een
beetje koffiemelk, 2 eetlepels fijnge
sneden zoetzure augurken en even
veel uitjes uit blik of potje. Verder
2 eetlepels gehakt groen, zijnde ver
se bieslook, peterselie, uitjesgroen,
kervel, verse dragon of maggiplant.
Dille indien te krijgen speelt hierin
een belangrijke rol vanwege de bij
zondere smaak. Daarbij nemen we 1
eetlepel kapertjes uit een flesje. Ver
der wat citroensap, zout, peper en
een tikkeltje suiker met tomaten-ket-
chup naar smaak. Ook Engelse saus
moet niet worden vergeten.
Ziezo, de vis-kabeljauw, poon, schol
of wat dies meer zij is schoonge
maakt, gewassen en in zeer wéinig
water in ongeveer 8 minuten lie
ver korter dan langer gaargetrok-
ken. (U weet dat vis beslist niet mag
koken?) De mayonaise wordt „bij
zonder" gemaakt door het toevoegen
van de koffiemelk met alle andere
ingrediënten. Wat betreft de tomaten
ketchup dit: de hoeveelheid die u hier
van zult gebruiken ligt aan uw eigen
smaak. Ikzelf vind één kop mayonai
se met 1—2 eetlepels tomatenketchup
meer dan genoeg. Hierbij zou ik V2
paplepel Engelse saus gebruiken.
Maar de Amerikanen baden als het
ware in de tomatenketchup: zij zul
len zeker wel de dubbele hoeveelheid
ervan nemen, dat kunt u echt wel
geloven.
Hoe dan ook, u legt in een glazen
schaal enige versgewassen en vervol
gens afgedroogde blaadjes groene sla
neer bij wijze van bekleding. Hierop
deponeert u de inmiddels halfkoud
geworden vis.
Halfkoud omdat de vis in lauwwar
me toestand beter de smaak van de
ze geurige mayonaise aanneemt.
Spreid de door de ingrediënten
„dik" geworden mayonaise over de
vis uit. Garneer de bovenkant met
partjes citroen, tomaat en hardge
kookte eieren. U serveert hierbij
warm stokbrood of toast met boter.
Ook dit is puur een kwestie van
appreciatie.
Ziezo, dit zijn twee filmster-recep
ten.
Zij nu nog vermeld dat onze Johan
Heesters naam heeft gemaakt bij on
ze Oosterburen door het toebereiden
van de meest exotische visrecepten!
Tot de volgende keer en veel suc
ces! Micky Woodhouse.
Schaaktitel dames
ROTTERDAM (A.N.P.) Gisteren is
te Rotterdam de vijfde partij gespeeld
m de reeks om het persoonlijk Neder
lands datnesschaakkampioenschap tus
sen mevr. Vreeken en mevr. Heemskerk
De partij werd afgebroken.
Uit de vier reeds gespeelde wedstrijdei
verzamelden de dames ieder twee pu»
Ze zien er meestal zo heel slank
uit, wij mogen wel zeggen „bros
breekbaar", al die moderne film
sterren. Zelfs de jongeren van het
mannelijk geslacht tonen op de „ge
voelige plaat" vlees- en vetvrije
zeer wel getrainde bodies. Maar als
wij ons dan eens gaan verdiepen
in de lievelingsgerechten van deze
door hun slankheid indrukmakende
filmartiesten is het toch wel wonder
lijk wat hierbij aan de dag komt.
Zo heb ik onlangs in een boekje
gelezen dat de grote filmdiva Gre
ta Garbo (zij is nu nog slank als
een den) verzot is op flensjes. Maar
dan, beste A.D.-vriendinnen en
-vrienden, niet zo maar eenvoudig
gebakken flensjes die we met wei
nig suiker bestrooien, zeer zeker niet.
Greta Garbo nuttigt haar flensjes
op zeer bijzondere wijze. En die wil
ik u nu eens verklappen.
Crêpes Greta Garbo: Wij maken
een flensjesbeslag en nemen hiervoor
120 g bloem met zeker wel 3 eieren,
50 g suiker, ongeveer 4 dl melk en
het onmisbare tikkeltje zout. We
kloppen de eieren los met de suiker
en het tikkeltje zout. Vervolgens de
poneren we de bloem in een niet te
kleine kom. Hierop gieten we ineens
alle melk. Met een garde wordt ijve
rig geroerd. In een korte tijd is de
bloem volkomen glad verroerd en
met de melk vermengd. Dan klop
pen we het eier-suikermengsel erdoor
heen. We laten dit beslag nu onge
veer 10 minuten, toegedekt met een
doek, rusten.
Dan pas kunnen we zien of het
werkelijk goed is van dikte.
Inmiddels maken we een heerlijke
compote van perziken en dan liefst
van verse gave perziken. Deze ge
schilde verse perziken worden van
de pitten ontdaan (ik durf u vanwe
ge de luxe de hoeveelheid niet op te
geven), we laten ze in 34 eetlepels
water met suiker naar smaak in een
toegedekte pan zachtjes gaar stoven.
Ze moeten vooral een niet te dunne
smeuïge massa worden. Van het vuur
af roeren we er een beetje gelei,
liefst aalbessengelei uit een potje
doorheen.
Ziezo, we gaan de flensjes bakken
en deponeren de nog warme flensjes
op een ronde voorverwarmde schaal.
Tussen elke twee flensjes moet een
laag perzikencompöte komen maar
dit is nog niet alles. Over het boven
ste flensje gieten we een heerlijke
roomachtige chocoladesaus. Zo in
halfwarme toestand brengen we deze
heerlijke flensjestaart op tafel. Zoudt
u denken dat de tafelgenoten het lek
ker vinden?