EICHMANNS DRAAIERIJEN
STUITEN OP ONGEDULD
„ik was niet bevoegd
om dit te beslissen99
Nasution als
pleiter in
tv-interview
FILM ALS
WAARDIG
ARCHIEF
Engeland wil Irak
onder druk zetten
Irak zoekt nog steeds
zijn plaats in de wereld
Bonn zal kleur
moeten bekennen
VERSCHILLENDE STATEN
OM STEUN VERZOCHT
Koeweit hoeft nog
niet bang te zijn
Meer toerisme
naar Amerika
Diefstal uit postzak
in rijtuig van RTM
ARTS VERDACHT
OMDATeen wereld vol licht en
kleur u lief is, omdat de zon u niet mag
plagen met hinderlijk geschitter, daarom
Echtpaar gedood
bij botsing
GD ZONNEBRILLEN
Agent veroordeeld
wegens plegen
van ontucht
TWIJFEL IN KWESTIE AKV
Zedenpolitie doet
goede inval
SCHERPE AANVAL OVER AFGEWEZEN VERZOEK TOT
VRIJLATING VAN NEDERLANDSE PROFESSOR MEIJERS
Weer Globke
Hachelijk document
Voorzichtiger
Ontmaskerd
Troepen
aan
grens
Rijkste land
Niet" vrij
Eind
Duitser in Den Haag tot
één jaar veroordeeld
Zaterdag 1 juli 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 10
Van onze rechtbankverslaggever
JERUZALEM Dr. Servatius heeft gisteren nog geen ander
half uur stilgestaan hij de jodenvervolging in Nederland.
Maar al was het een korte spanne tijds, Eichmann heeft benauwde
ogenblikken beleefd.
Rechter Halevi attaqueerde hem scherp over een door hem ondertekende
brief, waarin een verzoek om vrijlating van de Leidse hoogleraar prof.
Meijers werd afgewezen. Relaties hadden 150.000 Zwitserse franks over
voor zijn vrijheid, maar Eichmann weigerde op de ruil in te gaan omdat
het hier ging om een intellectueel.
ressorteerde toch niet onder zijn af
deling?
Neen, luidde het antwoord, normaal
niet, maar in dit .geval
Rechter Halevi: „Bent u ook niet
naar Denemarken gegaan om de schul
dige voor de mislukking te vinden?"
Eichmann: „Neen, zeker niet. An
ders had d'e vertegenwoordiger van
buitenlandse zaken in Kopenhagen
daarover zeker ambtelijk bericht".
Rechter Halevi: „Heeft u in Dene
marken volgens de verklaringen mel
ding gemaakt van de woede van Hitier
en Himmler over de mislukking? Ze
schuimbekten, zegt de gezant met een
beroep op u."
Eichmann: „Dat is niet juist. Ik kon
dat niet weten, want daarvoor was
mijn positie te gering."
Zo ging het verder de hele dag door.
„Ik herinner het me niet meer; het
blijkt niet uit de stukken; ik besliste
niets", enzovoort, enzovoort.
De laatste dagen is in de rechtszaal
de naam van dr. Hans Globke,
Adenauers rechterhand, niet meer ge
noemd. Gisteren is dr. Servatius in de
behandeling van de episode-Griekenland
blijven steken. Het is mogelijk dat hij
maandagochtend bij de voortzetting dr.
„Kunt u dat nader toelichten?"
vroeg rechter Halevi.
Eichmann: „Waarom het verzoek af
gewezen werd, kan ik me niet meer
precies herinneren".
Rechter Halevi: „Ja maar, dat staat
toch in de brief er staat: omdat hij
een intellectueel is".
Eichmann: „Ja, dat staat er. Blijk
baar hebben mijn chefs mij bevolen
het verzoek niet in te willigen omdat
hij een intellectueel was."
Rechter Halevi: „Dat is duidelijk,
maar ik wil weten waarom het feit
dat hfj een intellectueel was een aan
leiding was om hem vast te houd'en."
Eiohmann: „Ik neem aan dat men
dacht dat hij het Rijk schade kon be
rokkenen in het buitenland, en dat
dit de reden is geweest. Ik had niet de
bevoegdheid' dit te beslissen. Zoals uit
de akten is gebleken had ik niets zelf
te beslissen, maar werd alles van bo
venaf bevolen."
De toon waarop dr. Halevi zijn vra
gen stelde, verried stijgend ongeduld
met de draaierijen van de Obersturm-
bannführer. Na d'iens laatste antwoord:
leunde de rechter gelaten in zijn zetel
terug, en hij zei: „Goed. goed, goed".
Dr. Servatius heeft de verklaring
van Harster, de „Befehlshaber der
Sicherheitspolizei" en van de SD in
Nederland over het onderhoud tussen
Eichmann en Seyss-Inquart niet in de
besprekingen betrokken. Zoals men
weet zegt Harster dat Eichmann in
in 1943 tegenover Seyss-Inquart en hem
heeft ontkend dat er zoiets als een
uitroeiingscampagne aan de gang was.
Een hachelijk document, dat zeker
aanleiding Zou zijn geweest tot een
ondervraging door een van de rechters.
De leden van het hof worden in dit
opzicht steed's actiever. Hun vragen
worden met de dag kritischer. Ze blij
ven ijzig beleefd, maar passen er ken
nelijk voor' om Eiohmann de indruk
te guhnen dat ze zich laten bedotten.
Misschien is dit voor Eichmann een
reden geweest om te 'besluiten tot een
wat voorzichtiger verdedigingstactiek.
Zijn antwoorden word'en korter, en
hij komt niet meer uit eigen beweging
met allerlei uiteenzettingen aandra
gen.
Hij heeft gisteren gezegd dat hij in
feite niets te maken heeft gehad met
de opruiming van het joodse krank
zinnigengesticht in Apeldoorn. Bij de
stukken bevinden zich verklaringen
van Harster, waarin wordt gezegd dat
Eichmanin persoonlijk het bevel daar
toe heeft gegeven. Eichmann ontkende
gisteren ooit een order te hebben uit
gevaardigd. Hij had, zei hij, aleen maar
op bevel van meerderen voor vervoer
van. de patiënten naar Auschwitz te
zorgen, en dat was alles wat hij had
gedaan.
Dr. Servatius heeft in grote trekken
het gekonkel over de Nederlandse
jod'en geschilderd, dat zich in de hoog
ste regionen van „Das Reich" heeft
afgespeeld: brieven van Seyss-Inquart
aan Bormann, Hitiers secretaris, brie
ven van Rauter aan Himmler etc. etc.
De notulen van een 'bespreking van
Eichmann in Den Haag ontlokten aan
dr. Servatius de vraag: „Waarom
moest u persooolijk naar Nederland?"
De Obersturmbannfiihrer kon het
zich niet meer herinneren: „Het enige
wat me vaag bijstaat is dat er moei
lijkheden waren over joodse diamant
bewerkers. Daarover was heel wat te
doen, en ik geloof dat ik me ter plaat
se moest overtuigen over de gang van
zaken".
Alweer de vraag: Was dït een op
dracht voor iemand, die zich alleen
maar met het samenstellen van het
vervoersysteem moest bezighouden?
De leugen in dit verweer werd giste
ren nog eens duidelijk ontmaskerd,
toen Eichmanns rol in Denemarken
werd geschilderd'. Daar mislukte, zoals
bekend, de Duitse camoagne tegen de
joden vrijwel totaal. Eichmann werd
er heen gestuurd om, zoals hij het
gisteren voorzichtig uitdrukte, van de
toegebrachte schade zoVeel mogelijk
teniet te doen.
In welk opzicht, wilde rechter Halevi
weten. De slechte indruk tegenover
het buitenland, meende Eichmann.
Het buitenland? Wat had Eichmann
met het buitenland' te maken? Dat
Van onze correspondenten
LUNTEREN. Op rijksweg 24 bij Ede
zijn gisteravond de 36-jarige W. Jongs-
ma uit Ede en zijn 37-jarige vrouw om
het leven gekomen, toen zij met hun
motor in volle vaart tegen een mili
taire vrachtauto botsten.
De wachtmeester K. van K. uit
Apeldoorn stuurde zijn wagen bij de
Otterloseweg plotseling naar links. De
heer Jongsma zag daardoor zijn weg
geblokkeerd. In volle vaart reed hij
op de vrachtauto.
De 68-jarige P. G. Cornelissen uit
Tiel kwam op de Stationsweg in Ech-
teld om het leven. Hij wilde met zijn
bromfiets de weg oversteken en werd
aangereden door een bestelauto.
De driejarige Gerardje Maathuis uit
Hengelo werd gistermiddag vlak bij
zijn huis doodgereden. De kleuter was
plotseling de weg opgelopen. De be
stuurder van een bestelauto kon hem
niet meer ontwijken.
De Indonesische regering en de grote
meerderheid van het Indonesische volk
willen niets liever dan herstel van nor
male en dus vriendschappelijke betrek
kingen met Nederland.
Aldus verklaarde generaal Nasution
gisteravond in een gefilmd interview
voor de Nederlandse televisie. Generaal
Nasution had het interview met de heer
J. Simons. Het werd door Vara en
V.P.R.O. uitgezonden tijdens de pauze
van de Kaukasische Krijtkring.
Voor ons beider internationale positie,
aldus de heer Nasution, is het van groot
belang dat wij elkaar terugvinden. U
doet ons met Irian onrecht en u grieft
dieper dan u beseft. Wij menen het zeker
goed met de bevolking van Irian. Wij
willen haar regionale rechten erkenen
op grond van ons devies: verscheiden
heid in eenheid. Dit is ook in Ambon in
wording. Laat ons samen in onderling
vertrouwen een oplossing zoeken in het
belang van beide landen en als uw volk
bereid is dit te doen, zal Indonesië zich
haasten u de hand toe te steken.
De heer Nasution sprak in het begin
van zijn interview over het onderwijs in
zijn land en over een economisch acht-
jarenplan, dat ruimte zal bieden voor
buitenlandse industrieën en investerin
gen.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Tijdens een rit van
Hellvoetsluis naar Rotterdam is in de
bagageruimte van een rijtuig van de
R.T.M. een postzak opengesneden. Een
bedrag van 7450 gulden werd gestolen.
Samen met de rijkspolitie stelde de
recherche van dg P.T.T. een onderzoek
in en dat leidde tot aanhouding van de
25-jarige Hongaar K. N. uit Hellevoet-
sluis, een machinist van dg R.T.M.
Aanvankelijk ontkende deze iets van
de roof af te weten. Een huiszoeking
leverde niets bezwarends tegen hem op,
maar N. kon niet ontkennen dat hij met
zijn bromfiets in de bagageruimte waarin
de diefstal was gepleegd naar Rotterdam
was gereisd.
Kort na N.'s aanhouding deed zijn
schoonvader een vreemde ontdekking: in
de voering va neen lederen renvest,
eigendom van de jeugdige Hongaar, zaten
260 biljetten van 25 gulden oftewel 6500
gulden. Hij liep er meteen mee naar de
politie.
Toen de machinist met deze vondst
werd geconfronteerd legde hij een vol
ledige bekentenis af.
Globke weer op het tapijt zal brengen.
Want er bestaat een verklaring van
een Westduitse advocaat, Merten, die
zegt dat de tegenwoordige staatssecre
taris de vrijlating van een groot aantal
Griekse joden heeft verhinderd. Merten
was tijdens de oorlog in Griekenland,
en had daar met de deportaties te
maken.
De Oostduitse jurist prof. Kaul,
officieus waarnemer van de regering
van de DDR, heeft dezer dagen hier
documenten overgelegd, die illustratief
zijn voor de activiteit van dr. Globke
gedurende de Hitlertijd.
Eén daarvan toont aan dat hij in zijn
wetgevend werk verder ging dan de
oorspronkelijke bedoelingen van Hitier.
Zo wilde Hitier een wet, waarbij het
joden onmogelijk werd gemaakt om
namen van Germaanse oorsprong te
dragen.
Dr. Globke maakte een ontwerp, dat
niet alleen een verbod om deze namen
te dragen inhield, maar tevens een ge
bod bevatte om typisch joodse namen
aan te nemen: Sarah en Israël. De wet
is ingevoerd.
Dr. Globke gaf als motivering dat
joden gemakkelijk gebruik zouden kun
nen maken van namen die oorspron
kelijk uit het Hebreeuws stammen,
maar die in de loop van de eeuwen in
Duitsland gemeengoed waren geworden:
Johannes, Maria etc.
Om dit te verhinderen was volgens
hem de verplichting om joodse namen
aan te nemen nodig.
MAASTRICHT. In het Maas
trichtse huis van bewaring is de
Haagse zenuwarts mr. dr. F. M. H.
H. opgesloten. Hij wordt ervan be
schuldigd voor de Maastrichtse
rechtbank meineed te hebben ge
pleegd in een proces over een schei
ding van tafel en bed. Zijn in
bewaringstelling was gelast door de
rechter-eommissaris.
De rechtbank zal dezer dagen be
slissen over zijn opsluiting. Mr. dr.
H. is veel als psychiatrisch des
kundige opgetreden in rechtszaken.
Eichmann en het
derde rijk"
ROTTERDAM Terwijl Eichmann
in 'de rechtzaal van Jeruzalem zijn
verantwoordelijkheid voor de moord op
zes miljoen mensen met laffe uitvluch
ten poogt af te schuiven, werd gister
avond in Rotterdam en Den Haag de
première gegeven van een documen
taire over de jodenuitroeiing en Eich
manns trieste rol daarbij.
De film is een waardig document,
strikt gebaseerd op officieel bewijs
bare gebeurtenissen en beslissingen.
De aanklacht die in de afgrijselijke
beelden is vervat, wordt bijna ondrage
lijk wanneer men tussen de barbaars
heden van het derde rijk telkens de cy
nische Eichmann in de beklaagdenbank
van Jeruzalem ziet zitten: goed ge
voed, verzorgd gekleed en met zorg
zijn woorden kiezend voor een rechts
college dat aandachtig naar hem luis
tert.
Naast de botte bruutheid van Eich
mann en zijn trawanten ontdekt men
in de Jeruzalemse rechtzaal de hoog
ste vorm van menselijke rechtspleging
en menselijke zelfbeheersing.
Deze film over Eichmann heeft his
torische betekenis omdat zij speciaal
gewijd is aan het lijden der joden en
met een bijna koele drang naar het to
nen van enkel feiten werd samenge
steld. In dezelfde geest is 'het Neder
landse commentaar op de film door dr.
L. de Jong geschreven en uitgesproken.
Het geheel is een waardig antwoord
op het gekrijs van krankzinnigen, die
twintig jaar geleden over Europa
heersten.
Advertentie
P. LORILLARD NEW YORK I.-per20
LONDEN (Reuter) Terwijl ten minste vier Britse oorlogs
schepen volle kracht opstoomden naar de Perzische Golf kwam
gistermiddag het Britse kabinet in Londen bijeen om verdere hulp
aan het bedreigde sjeikdom Koeweit te bespreken.
Na afloop werd bekendgemaakt
dat de Britse regering aan een aan
tal staten had gevraagd, Irak onder
druk te zetten opdat het niet zou
trachten met geweld zijn aanspraken
op Koeweit te verwezenlijken.
Mocht dat nodig zijn, dan zullen ook
Britse troepen per vliegtuig naar Koe
weit worden overgebracht. In Kenia
wordt de 24ste infanteriebrigade in
gereedheid gehouden. Zij kan binnen
een etmaal in haar geheel naar het
Midden-Oosten worden overgevlogen.
Voor het eerst sinds, bijna een week
geleden, de Iraakse dictator Kassem
bekend maakte dat hij Koeweit wenste
te annexeren, wordt er melding ge
maakt van concentraties van Iraakse
door Louis Sinner
DE zouden ongetwijfeld minder felle reacties zijn gekomen op Iraks plan om Koeweit in te
-®-1 lijven, als Koeweit niet het rijkste land van de wereld was geweest en als Irak in de afgelopen
I tientallen jaren een duidelijke buitenlandse politiek had gevoerd. Nu heeft praktisch iedereen
zich tegen Iraks eis gekeerd en het laat zich aanzien, dat Irak zijn voornemen reeds heeft opgegeven.
I Koeweit is een sjeikdom, dat in
oppervlakte een derde kleiner is
dan Nederland. Het was eeuwen-
Iiang door de Turken bezet en wist
ongeveer twee eeuwen geleden de
zelfstandigheid te verkrijgen. De
I vorige eeuw zocht het nauwe aan
sluiting bij Engeland, hetgeen tot
resultaat had, dat het in 1899 een
I Engels protectoraat werd. Enge
land zag toen slechts politieke
mogelijkheden in het kleine landje,
I dat als een blinde darm aan Irak
I hangt; door het protectoraat Koe-
Iweit werd het onder meer Duits
land onmogelijk gemaakt om in
het begin van deze eeuw de Bag-
Idadspoorweg tot de Perzische
Golf door te trekken.
In 1938 kon Engeland rijke vruch
ten plukken van de bescherming, die
Ihet Koeweit vijftig jaar lang tegen
Turse en arabische agressie had ver
leend. In dat jaar werd m Koeweit
Iolie aangeboord. Engelse en Ame
rikaanse ondernemingen zorgden
voor de exploitatie en de sjeik kreeg
1de helft van de winst; hierdoor heeft
hij thans een inkomen van een mil
jard gulden per jaar.
I Hoewel Koeweit door de olie het
rijkste land ter wereld is geworden
en er slechts een kwart miljoen men-
Isen wonen, is de welvaart er niet erg
groot De levensstandaard ligt er iets
hoger dan in de buurlanden, maar
de burgers van Koeweit kunnen de
I rijkdom van hun land slechts ont
dekken bij de pompeuze praal van de
hofhouding van hun sjeik.
Toen enkele weken geleden het
Engelse protectoraat over Koeweit
eindigde, meende Irak met een kloe
ke stap zijn economie een flinke
steun te kunnen verschaffen door
Koeweit op te eisen. De reactie van
alle omliggende landen is nogal in
drukwekkend geweest De houding
van Engeland was zowel economisch
als politiek geïnspireerd; de ant
woorden uit de arabische landen op
Iraks eis sproten uit zuivere poli
tieke motieven voort
orde van de dag waren. In dit licht
gezien is het begrijpelijk, dat Irak in
de laatste wereldoorlog anti-Engels
was. Na een aanvankelijke neutrali
teit, keerde het land zich in 1941
tegen Engeland, hetgeen voor het
slecht uitgeruste Engelse woestijn-
leger een extra zorg betekende. Bin
nen het jaar echter was Engeland
met behulp van Jordaans-arabische
troepen de toestand in Irak meester;
er volgde weer een revolutie in Irak
en in 1942 verklaarde de nieuwe rege
ring Duitsland en Italië de oorlog.
Na 1945 heeft Irak politiek nooit
een duidelijke plaats ingenomen. Het
land streed tegen Israël, zocht aan
sluiting bij het Westen, lonkte naar
Egypte en de Verenigde arabische
republiek, en aanvaardde steun uit
Rusland. Niemand vond in Irak een
trouwe bondgenoot, noch de arabie
ren, noch het Westen, noch Rusland.
troepen aan de grens van Koeweit.
Deze grens is nauwelijks afgebakend,
zod'at het, nu de troepen van Irak en
Koeweit tegenover elkaar staan ge
makkelijk tot gevaarlijke incidenten
zou kunnen komen.
Britse tanks en personenauto's, be
mand door onderdanen van de sjeik,
patrouilleren langs de grens. De sjeik
heeft nog geen beroep gedaan op de
Britse regering om militaire steun te
verlenen, maar de Britse re-gering
vreest dat het al te laat z-ou zijn wan
neer een dergelijk -beroep haar be
reikte. Daarom heeft zij reeds nu
maategelen genomen om Koeweit tegen
een inval van Iraakse troepen te
beschermen.
De Amerikaanse regering heeft gis
teren d'e Iraakse ambassadeur in
Washington opgedragen zijn regering
ervan in kennis te stellen dat de Ver
enigde Staten wensen dat Irak zijn aan
spraken op het grondgebied van Koe
weit slechts met vreedzame middelen
zal proberen te verwezenlijken.
De Amerikaanse regering meent
redenen te hebben om te vrezen dat
Irak inderdaad overweegt het kleine
sjeikdom binnen te vallen.
Irak heeft op de grens van Afrika
en Azië altijd een onduidelijke plaats
ingenomen, die niet vrij is van op
portuniteit. In de oudheid droeg
Irak de trotse naam Mesopotamië
en volgens de Bijbel moet de ge
schiedenis der mensheid in deze
streek tussen de Eufraat en de Ti-
gris zijn begonnen.
Na de opkomst van het mohamme
danisme bezetten de Turken het land
en een eeuwenlange dikwijls uiterst
wrede bezetting verloor begin vorige
eeuw aan invloed, toen Engelse en
Duitse kolonisten het land dienst
baar gingen maken aan hun econo
mie. Na de eerste wereldoorlog ver
dwenen de Turken voorgoed uit Irak
en de Volkenbond stelde het land
onder Brits mandaat.
In 1925 werd ook in Irak olie ge
vonden en spoedig daarna kreeg de
economie van het land een geheel
ander aanzien. Aanvankelijk ging
Engeland bijna geheel met de olie
winsten strijken en dit ontlokte felle
nationalistische reacties in het land.
Hoewel Irak in 1930 zelfstandig
werd, bleef de winst van de olie voor
een groot deel naar Engeland gaan,
waardoor opstanden in Irak aan de
Aan deze kleurloosheid scheen op
14 juli 1958 een einde te komen, toen
een groep militairen een staatsgreep
waagde, waardoor generaal Kassem
de macht in handen kreeg. De poli
tiek werd geheel op Rusland gericht.
Toch kon en kan men Irak I
geen communistische satellietstaat
noemen, want de banden met het
Westen en met de V.A.R. werden I
niet verbroken; in de laatste tijd I
wendt het land zich weer van Rus-
land af en zoekt weer meer contact
met de andere machtsgroeperingen.
De economie, die helemaal op olie
drijft, is gericht op de welvaart van
de bevolking bijna zes miljoen
inwoners in een land dertien maal
zo groot als Nederland. Door de olie
van Koeweit had Irak een welva
rend land kunnen worden, maar
door het dualisme, dat het land al
vele jaren in zijn politiek demon
streert, vond het op het moment van
de greep naar welvaart, bij geen
enkel blok steun. Rusland hield zich
afzijdig; de arabische wereld en En
geland sprongen voor Koeweit in de
bres of gaven hun bereidheid daar
toe te kennen.
De olie van Koeweit zal dus niet
via Irak gaan stromen.
Advertentie
AROID
WASHINGTON (Reuter) De stij
gende welvaart in vele Europese landen
heeft er toe geleid dat er het vorig jaar
275.000 Europeanen een bezoek hebben
gebracht aan Amerika, zeventien pro
cent meer dan in 1959.
De Europese bezoekers gaven met el
kaar 970 miljoen dollar uit in Amerika.
Bovendien betaalden zij 110 miljoen
dollar aan Amerikaanse luchtvaart- en
scheepvaartmaatschappijen voor hun
vervoer.
De Amerikanen die reizen naar het
buitenland maakten gaven echter veel
meer uit, n.l. 2,6 miljard dollar. Dat is
met inbegrip van betalingen aan bui
tenlandse vervoersmaatschappijen.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM. Wegens het plegen
van ontucht met een zeventienjarige ar
restante en het bevorderen van ontucht
heeft de Amsterdamse rechtbank gis.
teren de vijftigjarige agent G. C. ver
oordeeld tot acht maanden met aftrek
De agent was op 18 februari als cel
lenwacht de cel van het meisje binnen
gegaan om haar aldus zijn verklaring te
kalmeren. Het bevorderen van ontucht
bestond daaruit, dat verdachte de cel
deuren had geopend, waardoor de arres
tante in de cel van een andere arres
tant kon komen.
De officier van justitie had een jaar
Van onze economische redactie
TAEN HAAG De Westduitse regering staat weliswaar niet sympathiek
tegenover de actie van enkele vroegere Duitse aandeelhouders van de
AKU. Maar het valt niet te verwachten dat Bonn op korte termijn- openlijk
kleur zal bekennen. De voor de Duitsers ongunstige stand van de Ameri
kaans-Duitse onderhandelingen over de m beslag genomen Duitse goederen
en meer nog de a.s. Bondsdagverkiezingen zouden het de regering-
Adenauer eenvoudigweg niet toestaan ten deze de beslissende en nood
zakelijke stap te ondernemen.
Als gemeld zal de staatssecretaris van
buitenlandse zaken, mr. H. R. van Hou
ten, woensdag naar Brussel of Bonn
gaan voor overleg over deze kwestie
met de Westduitse ambassadeur dr. R.
Lahr. Laatstgenoemde is de man die de
slotfase van de onderhandelingen over
het Duits-Nederlandse verdrag aan
Duitse kant heeft geleid. Van hem
wordt verwacht dat hij zich, evenals de
vroegere Duitse onderhandelaar prof.
Kaufmann, vierkant tegen de actie der
voormalige aandeelhouders zal plaatsen.
De inzet van de moeilijkheden om de
aandelen van de AKU vormt een pak
ket aandelen van de Vereimgte Glanz-
stoff-Fabriken te Wuppertal-Elberfeld.
De beurswaarde hiervan is circa DM
600.000, dat is goed 540.000. De AKU
bezit reeds jaren 76% van de aandelen
van Glanzstoff; de rest was voor de
tweede wereldoorlog in handen van
Duitsers. Tijdens de oorlog breidde dit
Duitse AKU-bezit zich onregelmatig uit
tot 60%!
Onteigend
Dit Duitse vermogen is na de oorlog,
in overeenstemming met geallieerde
wetten, onteigend. Het diende mede als
vergoeding van door ons land geleden
oorlogsschade. De Westduitse regering
heeft de geallieerde onteigeningen er
kend en zich tegenover de gealli
eerden verplicht de onteigende Duitsers
schadeloos te stellen en wel in het z.g.
Überleitungsvertrag van 5 mei 1955. De
Nederlands-Duitse verdragen, die thans
in de Tweede Kamer in behandeling
zijn en reeds te Bonn zijn goedgekeurd,
willen op basis van dit überleitu-ngs-
vertrag een streep onder het verleden
zetten. Nederland ontvangt daarbij o.m.
een bedrag van DM 280 miljoen voor
de slachtoffers van het naziregiem en
als restitutie van uit ons land wegge
voerd bezit.
Thans staan èn het überleitungsver-
trag èn dus de Nederlands-Duitse
verdragen op losse schroeven door een
AMSTERDAM. De Amsterdamse
zedenpolitie heeft bij een inval in een
tijdsehriftenmagazijn aan de Rozen
gracht in Amsterdam een karrevracht
pornografische boeken, tijdschriften,
foto's, films en filmstrips in beslag
genomen.
De 36-jarige tijdschriftenimpor
teur E. L. F. had achter zijn winkel
een opslagplaats met een grote ver
scheidenheid aan pornografische ge
schriften, afkomstig uit België en
Frankrijk. De verhaaltjes waren in
het Engels, het Frans of het Vlaams
gedrukt.
F. is voor de officier van justitie
geleid en zal worden vervolgd wegens
het verspreiden van voor de eerbaar
heid aanstootgevende geschriften.
De politie is twee dagen bezig ge
weest met de ontruiming van het
magazjjn.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG. Conform de eis heeft
de Haagse rechtbank de achttienjarige
Duitse winkelbediende H. T. veroordeeld
tot een jaar gevangenisstraf met aftrek.
T. was met een vriendje naar ons land
gekomen, nadat hij in Keulen op heter
daad bij een inbraak was betrapt.
In Den Haag had het tweetal vier in
braken gepleegd. De laatste keer was
het bij een poging gebleven, omdat de
jongens door een nachtwaker waren ge
snapt. Het vriendje van T., die nog
steeds voortvluchtig is, had de nacht
waker bewusteloos geslagen.
arrest van het hoogste Westduitse ge
rechtshof te Karlsruhe. Dit hof erkent nl.
de Nederlandse onteigening van aan
delen in Nederlandse NV's niet ten vol
le slechts in zoverre als deze NV's
vermogen in Nederland hebben, In de
praktijk zou dit kunnen neerkomen op
een onttrekken aan bijv. de AKU van
het in Duitsland gelegen vermogen van
deze onderneming. Dit vermogen zou
dan moeten worden teruggegeven aan
de Duitsers, wier aandelenbezit-AKU
na de oorlog onteigend werd.
Omslaan
Daardoor zou de Westduitse finan
ciële schadevergoeding aan ons land
ter grootte van DM 280 miljoen omslaan
in een veel grotere Nederlandse beta
ling aan Duitsers ter grootte van
DM 600 miljoen Hetgeen resulteert
in een soort schadevergoeding door één
der overwinnaars van de oorlog aan de
grote verliezer
Niets duidt erop, aldus de A.K.U. dat
de Westduitse regering deze ontwikke
ling van de Duitse jurisprudentie niet
betreurt. Immers, de Duits-Nederlandse
verdragen, die door Bonn toch zijn
toegejuicht, komen door het arrest van
het hoogste Duitse hof en wellicht
binnenkort door een nieuwe uitspraak
in een proefproces over deze zaak, op
losse schroeven te staan. Van de zijde
van de AKU verwacht men dan ook,
dat Bonn zal blijven staan op de nale
ving van het überleitungsvertrag en van
de Nederlands-Duitse verdragen.
Helaas valt, zoals hierboven meege
deeld, niet te verwachten dat Bonn de
enige juiste stap op korte termijn zal
nemen. Die stap houdt in de toevoeging
van een aanvullend verdrag aan de Ne
derlands-Duitse verdragen, dat niet
door het Bondsgerechtshof te Karlsruhe
aan te tasten zal zijn. Bonn zou daar
mee de z.g. Spaltungstheorie, die ten
grondslag ligt aan het genoemde ar
rest, voor wat Nederland en ook België
Frankrijk en Amerika aangaat, over
boord zetten.
Afgesplitst
Volgens die theorie wordt het in
Duitsland gelegen vermogen van een
Nederlandse NV, door de onteigening
der Duitse aandeelhouders „afgespitst"
en toegewezen aan de vroegere Duitse
aandeelhouders. Voor wat in commu
nistisch Oost-Duitsland gelegen bedrij
ven aangaat, acht men algemeen deze
theorie aanvaardbaar Voor wat Neder
land, België, Frankrijk en Amerika
aangaat is deze theorie in krasse te
genspraak met het überleitungsvertrag
van 1955, dat weer het fundament
vormt van de Nederlands-Duitse ver
dragen van 8 april 1960.
In de Destduitse pers is dezer dagen
gezegd dat Nederland „weer eens wij
zigingen in de verdragen" wenst. Dat
is kwaadsprekerij. Van het overleg tus
sen de heren Van Houten en Lahr hoopt
de AKU zelf dat de gewenste ophelde
ring door de Duitsers zal worden ge
geven. De vrees is evenwel gerecht
vaardigd dat het voorlopig bij een
Duitse platonische liefdesverklaring
voor de verdragen van april 1960 zal
blijven. Gerechtvaardigd ook, omdat
de regering-Adenauer in december 1960
de Spaltungstheorie omarmde; „beide
partijen (Nederland en Duitsland) be
houden zich over het in beslag geno
men Duitse vermogen alle rechten
voor", schreef Bonn toen. Dit acht de
AKU een „slip of the pen". In feite
ging Bonn hiermee echter ver over de
schreef en spotte de Duitse regering
daarmee met de begrippen van goede
trouw aan de verdragen met ons land.
Ziet de regering te Bonn geen kans
een aanvulend verdrag op tafel te leg
gen, dat het arrest van het Bondsge
rechtshof te Karlsruhe en een mogelijk
vonnis in het aanstaande proefproces
doorbreekt dan blijft de AKU niets
anders over dan naar het Euroese Hof
te Straatsburg te gaan. Voor het zo ver
komt dreigt in ieder geval reeds een
aanzienlijke vertraging bij de behan
deling door de Tweede Kamer van de
Nederlands-Duitse verdragen, die reeds
opgeschort is.
