AFSCHEID VAN DE
ORIENT EXPRESS
Militaire vliegtuigen
vormen hoofdschotel
Altijd liever
Bias van Priene - de slimme
Chemische
industrie
moeit hard
Bevoorrechte positie van
Beieren moet verdwijnen
Delftse politie bekeurt
langs fotografische weg
Weinig
nieuwe
raketten
EERSTE REIS
DUURDE EEN
HALVE WEEK
V akantieverkoop
in belang van
toerisme
Automobilist na
slippartij gedood
Zaterdag 27 mei 1961
ZEEUW SCH DAGBLAD
Pag. 11
Glanzend
Hij komt
- op 5 juni 1883 -
Teak en kristal
Dafjes en haring mee
met de Seine Lloyd
Parijse luchtvaartsalon geopend
dan zeker van frisse mond en witte tanden
DR. VAN GUNSTEREN OVER VERVOER:
Koningin Fabiola
moet rust houden
RIJKSWEG 13 GEZAMENLIJK BEZIT
DE LOPENDE MAN
IN ROTTERDAM
LEVENDE
OUDHEID:
Drie gedeelten van
Coentunnel-project
aanbesteed
5 Juni 1883; de eerste trein van de Orient Express begint aan zijn dagen durende reis naar Boekarest. Oud heeft
plaats gemaakt voor nieuw, dat nu gaat verdwynen wegens gebrek aan belangstelling.
A
Dit was dan het summum aan comfort en sfeer in het restauratie-
rijtuig van de eerste Orient Express.
R zijn woorden, bevlogen van heimwee naar horizon
ten; woorden, die van hemelstreken zingen, waar
het wilder en geheimzinniger toegaat dan hier. On
der die woorden ken ik er twee, die, hoe zakelijk ze
ook worden uitgesproken, toch druipen van roman
tiek als een pijnboom van hars: ORIENT EXPRESS. Hoe
komt het, dat die twee bekende woordjes uit de reisbureau
vocabulaire heel anders klinken dan „Austria Express" of
„Rheingold" of „Etoile du Nord"? Het is hier de plaats niet
om ons te verdiepen in de mysteries van de woordmagie.
Maar als ik „Oriënt Express" hoor, dan zie ik moskeeën op
doemen en karavanen voorbijtrekken, dervishen dansen en
samenzweerders hun revolvers laden.
En dan vooral het laatste; want
de eerste maal van mijn leven, dat
ik de Orient Express zag, was in
de nauwe bergkloof van Demir
Kapya bezuiden Skopje, de hoofd
stad van een Macedonië, dat toen
nog „Zuid-Servië heette. In sep
tember 1930 was ik aan de laatste
etappe toe van mijn eerste grote
zwerftocht door Joegoslavië.
Ik kwam uit het uiterste zuiden
van Macedonië en moest naar Bel
grado, en omdat ik zo goed als
geen reisgeld meer had, liep ik.
Om een voetreis van een kleine
duizend kilometer maalde ik in die
tijd niet. en af en toe kon ik trou
wens meerijden met karavanen
van muildieren, die zakken rogge
droegen of rijst.
Zo trof het, dat ik op een warme
septemberavond in gezelschap van
een Servische boer, zijn twee muil
ezels en een taai bergpaardje van
uit Gradsko de hoge granietrotsen
naderde waartussen het enkel
spoor in een glanzende boog ver
dween. We werden aangehouden
door een patrouille van een ser
geant en twee soldaten in de grijs
blauwe Joegoslavische uniform.
Een van de drie kende de boer,
die blijkbaar een regelmatig markt-
ganger was, en ook mijn papieren
waren in orde. Toch namen ze het
zekere voor het onzekere; we kre
gen bevel bij de kloof te wachten
tot de Orient Express voorbij was.
Het kon geen half uur meer duren.
We boden elkaar goudkleurige
Macedonische tabak aan, en toen
de sigaretten gloeiden begon het
gesprek. Waarom wachten? Weten
jullie dan niet, dat de comitadji's
verleden week geprobeerd hebben
een aanslag op deze lijn te doen?
Met z'n zevenen waren ze bij nacht
over de Bulgaarse grens geslopen:
ze hadden de dag doorgebracht in
een hooimijt, en de nacht daarop
hadden ze het tot op twee uur
lopen van de spoorlijn gebracht.
Hun schuilplaats werd verraden
door een kind, dat zich in zijn on
schuld versprak. Ze hebben alle
zeven gevochten tot de laatste
parabellumpatroon. Ze hadden ge
noeg explosieven bij zich om een
brug op te blazen
Een van de soldaten, die zijn ge
weerkolf op de rail had gezet en
met zijn oor tegen de loop leunde,
hief opeens de hand op: ..Hij
komt!" De rails begonnen te zin
gen. Achter de langzaam en statig
puffende locomotief (want de
Orient Express was enkel express
buiten de Balkan) denderden de
twee zware wagons en de bagage
wagen. De sergeant, die er zich
met een laatste snelle blik van
had overtuigd, dat er zich aan de
lage kant van het talud geen le
vende ziel binnen schootsafstand
bevond, gaf het bevel: „Presenteert
geweer!" Hij had bericht gekregen,
dat zich onder de passagiers een
minister bevond.
In blauwe letters op witte ach
tergrond gleed Europa voorbij:
Paris Vallorbe Milan Triëst
Zagreb Belgrade Thessa-
lonique Athènes. Achter het
eerste raampje een oudere dame
met fraai gekruld blauwig haar en
glanzende zwarte ogen: rond haar
schouders lag nonchalant een dure
nertscape. Diplomatenvrouw of
spionne? Een heer met een kale
schedel, een snorretje en een dia
manten dasspeld. Koerier of zwart
handelaar? Een spinnige juffrouw
in het pikzwart met rafelpony en
schildpaddenbril. Erfdochter of
gouvernante van rijkeluiskinde
ren? Helemaal achter in de wagon
het haakneusprofiel van een on
miskenbaar ouderwets gentleman
met grijzend bakkebaardje. Maar
hij droeg een uniformpet, waarop
ik nog net de gouden letters
ON LIT lezen kon.
Hij was de slaapwageneonduc-
teur. Geen van deze lieden keurde
ons meer dan een schampblik
waardig. Wij vormden voor hen de
deels martiale, deels haveloze stof
fering van het melancholieke land
schap van herfstig verbrande heu
vels.
Zeven jaar later, onderweg als
verslaggever van Budapest naar
Athene, liet ik mij zelf behagelijk
voortwiegen in de gecapitonneer
de weelde van een mahoniehouten
Orient Express-compartiment. De
reis is eentonig en in de beloperde
gangen maakt men snel en opper
vlakkig kennis met medepassagiers.
De enige werkelijk romantische
passagier bleek mijn linkerbuur
man te zijn. Afgaand op zijn lec
tuur had ik hem voor de vertegen-
woordiger van een machinefabriek
gehouden. Hij bleek beroepssmok
kelaar in valuta te zijn, terwijl de
mooie brunette verderop, die hij
met zijn schuldig geweten voor
een geheime agente hield, er een
kapsalon in Saloniki op nahield.
De Orient Express was enkel een
romantische trein voor degenen,
die geen geld hadden haar duur
tarief te bekostigen. Toen de trein
de kloof van Demir Kapya uit
gleed. zag ik in de distels opzij
van de baan geen soldaten, maar
wel een boer met twee ezels.
Naast hem meende ik een schim
te onderscheiden: een zwartver-
brande landloper met een gescheur
de strohoed, de romantische jon
gen die de trein, die hij niet beta
len kon, tot een roman had omge
droomd.
Van een onzer verslaggevers
VANDAAG rijdt de roem
ruchte Orient Ex
press voor het laatst
van Parijs via Salz
burg - Wenen - Boeda
pest naar Boekarest. Om vijf
voor half negen des avonds uit'
de Franse hoofdstad, bijna twee
volle etmalen later de laatste
stopplaats.
In de nieuwe zomerdienstregeling
komt de Orient Express niet meer in
deze vorm voor. Het stuk Wenen-
Boekarest is uit de spoorboekjes ver
dwenen. Te weinig belangstelling voor
deze verbinding achter het ijzeren
gordijn. Alleen Parijs-Wenen blijft
rijden, zelfs onder dezelfde naam. Van
wege de geschiedenis.
Die begon 5 juni 1883. Het Parijse
gare de l'Est was feestelijk verlicht.
Langs het perron stond een 75 meter
lange trein, gloednieuw, een voor die
dagen machtige stoomlocomotief er
vóór. Drie wagons, ieder 17% meter
lang, vormden het neusje van de zalm.
„Er is veel teakhout en kristal in
verwerkt", schreven verslaggevers die
het begin bijwoonden van de eerste
reis die 83 uren zou duren. „De wa
gons zijn heerlijk verwarmd en gezel
lig verlicht door gaslampen. Zij zijn",
stelden zij in opperste verrukking vast,
„te vergelijken met appartementen van
de welgestelde Parijzenaar. Toen de
trein zich langzaam in beweging zette,
hadden de heren zich geïnstalleerd in
de rookafdeling, de dames in een aar
dig klein salonnetje."
In Szegedin stond op het perron een
compleet zigeunerorkest klaar ter ver
welkoming. Iedereen stapte uit, om
beter van de muziek te kunen ge
nieten, zo vertelt het reisverhaal. Bij
het vertrek verdwenen ook de zigeu
ners schielijk in de trein. De tafels en
de stoelen uit het restauratierijtuig
werden al gauw naar de bagagewagon
gebracht, en twee en een half uur lang
gaven de reizigers zich over aan het
genot van Weense walsen en Czardas-
muziek.
Ten slotte weerklonk ook de Mar
seillaise. De zigeuners zongen „met de
hand op het hart, vlammende ogen,
verrukte gezichten en diep stem
geluid".
In Varna ten slotte ging iedereen
aan boord van de „L'Espero", die het
gezelschap over de Zwarte Zee naar
Constantinopel bracht. Het werd een
tocht van vijftien uren.
Van onze correspondent
ARNHEM De vijftig Arnhemse bus
chauffeurs die voor de somma van hon
derd gulden een week van hun vakantie
hebben verkocht, hebben dit gedaan in
het belang van het toeristisch verkeer
met de Hoge Veluwe, zo heeft de di
rectie van het gemeentelijke vervoers
bedrijf verklaard. Hadden zij dat niet
gedaan, dan zouden de diensten naar en
van het nationale park deze zomer heb
ben moeten vervallen.
De vakantieverkoop is uitsluitend op
basis van vrijwilligheid geschied. For
meel had de directie, met het ambte
narenreglement in de hand, het perso
neel kunnen dwingen de vakantie tot
de herfst te verschuiven. Dit reglement
zegt. dat het bedrijfsbelang boven alles
gaat.
Bij de vakbonden is het besluit van
de chauffeurs niet in goede aarde ge
vallen. In de bestuursvergaderingen van
de bonden zal de kwestie nog wel een
punt van bespreking uitmaken.
o
Eigen nieuwsdienst
MAASTRICHT De chemische in
dustrie is in 1960 weer krachtig ge
groeid. Volgens de heer D. de Jong,
voorzitter van de Vereniging Neder
landse chemische industrie, kunnen
de stijgingen van omzet en export in
de bedrijfstak nu al indrukwekkend
genoemd worden, maar moeten de
grootste stijgingen nog komen. Hij
sprak gisteren in de jaarvergadering
van de vereniging in Maastricht.
De revaluatie heeft een rem gezet op
de verdere ontwikkeling en de omzet
van de chemische bedrijfstak, maar de
vaart is toch zo groot dat zij niet te
stuiten valt. Het volgend jaar zal dan
ook wel weer een aanzienlijke uitbrei
ding gerapporteerd kunnen worden, al
dus de heer De Jong.
Hij signaleerde ook enige wolken aan
de overigens heldere hemel. Op de we
reldmarkt dalen over het algemeen de
prijzen van chemische produkten. niet
door een vermindering van de vraag
die laat niets te wensen over maar
door het in bedrijf komen van nieuwe
grote capaciteiten. De prijzen lijden on
der tijdelijke overcapaciteit.
Zo betekent de zich ontwikkelende
chemische industrie in Italië, geconcen
treerd in enkele grote bedrijven, voor
Nederland en ook voor Duitsland een
bedreiging. Door de „planning" op lange
termijn bestaat er in Italië thans een
grote overproduktie, die tegen afbraak-
prijzen wordt afgezet.
Voorts toonde de heer De Jong zich
bezorgd over het te verwachten tekort
aan fysici en chemici.
De omzet van de Nederlandse chemi
sche industrie bedroeg in 1960 3,4 mil
jard, een stijging van 13,5 pet. ten op
zichte van 1959. De uitvoer beliep 1,7
miljard, een stijging van 11 pet.
ROTTERDAM. Met vijftig Dafjes
en een hoeveelheid nieuwe haring aan
boord is het nieuwste schip van de Ko
ninklijke Rotterdamse Lloyd, de Seine
Lloyd, gisteren aan zijn maidentrip be
gonnen.
Het schip gaat naar Singapore. Het is
de eerste keer dat daarheen Dafjes wor
den geëxporteerd.
ZWIJNDRECHT De 56-jarige
automobilist A. H. Steenbergen uit
Klaaswaal is gisteren bij Zwijndrecht
om het leven gekomen toen zijn auto
slipte en op een tegenligger botste. De
vier inzittenden van deze auto werden
gewond.
S. had te laat de file gezien, die was
ontstaan bij een werk op de brug over
de Oude Maas. Hij remde zo fors, dat
zijn wagen begon te slippen, door de
heg op de middenberm schoot en op de
linkerrijbaan terechtkwam. De bestuur
der werd daarbij uit de auto geslingerd.
De wagen botste op de tegenligger, een
auto uit Duitsland. Die auto kreeg een
duw, brak op zijn beurt door de heg en
kwam ook op de verkeerde weghelft.
Advertentie
Van onze speciale verslaggever
TVTÜNCHEN Nederland is in Mün-
- 1 chen met nog iets anders voor
de dag gekomen dan alleen met
kaas en bloemenmeisjes. Het heeft in
de persoon van de vice-president van
de Rotterdamse Stichting Havenbelan-
gen dr. W. F. van Gunsteren de West
duitsers een Nederlands belang van
de eerste orde onder het oog gebracht
en gevraagd of ze er maar rekening
mee wilden houden. De bevoorrech
ting van Beieren wat betreft het goe
derenvervoer door de staat zal afge
lopen moeten zijn, zoveel heeft dr.
Van Gunsteren gezegd.
Beieren is een tijd lang in economisch
opzicht ongunstig gelegen gebied geweest
diep landinwaarts, aan de voet van een
hooggebergte en ver van de grote rivie
ren. Via haar spoorwegen is de West-
duitse regering de streek tegemoetgeko
men. Zij liet bijzonder lage tarieven toe
passen voor het goederenvervoer van het
Roergebied en de Westduitse Noordzee
havens Hamburg en Bremen naar Beie
ren, dit tot ergernis en ten nadele van
de andere traditionele havens aan de
Noordzee: Amsterdam, Rotterdam en
Antwerpen.
Dr. Van Gunsteren zei dat er de laat-
Van onze correspondent
PARIJS De Parijse luchtvaarttentoonstelling die gisteren
door de Franse minister van oorlog is geopend, ontleent niet
zozeer haar waarde aan hetgeen er geëxposeerd staat, als
wel aan een vergelijking van wat aanwezig was op de laatste ten
toonstelling in 1959 met wat er nu is. Slechts op die manier kan
men een duidelijk inzicht krijgen van de verbijsterende voor
uitgang van de lucht- en ruimtevaart in een periode van slechts
twee jaar.
super-Caravelle. Beide typen beteke
nen de nieuwste ontwikkeling op het
gebied van verkeersvliegtuigen, die
met een snelheid, tussen Mach 2 en 3
liggend, in staat zijn de afstand New
York-Parijs in twee tot drie uur af te
leggen met meer dan zeventig passa
giers aan boord.
In afwachting hiervan heeft deze
Parijse tentoonstelling in de commer
ciële sector hoofdzakelijk nieuwe typen
kleine sport- en bedrijfsvliegtuigen ge
bracht met turbinemotoren. De merk
waardigste hieronder zijn de 680 F van
Aero-Commander, die reeds met een
snelheid van 400 kilometer per uur de
Atlantische Oceaan overstak; een gam
ma van zes stuks van de Beechcraft,
waarvan de Queen Air (met een kruis
snelheid van 340 kilometer en een
actieradius van tweeduizend kilometer
bij een brandstofverbruik van een
liter op twintig kilometer per passa
gier) ongetwijfeld aan de top staat. Het
toestel kost in Frankrijk ruim 700.000
gulden, waarvan een kwart voor de
belasting bestemd is. Vrijwel alle deel
nemende landen zijn in deze sector het
sterkst vertegenwoordigd.
De militaire vliegtuigen vormen mis
schien wel de hoofdschotel en het is
duidelijk, dat de bewapeningswedloop
op dit gebied een concurrentie heeft
ontketend als nooit te voren. Vooral
Frankrijk met zijn Mirage III en
Mirage IV, beide tweemaal zo snel als
het geluid, schijnt uitstekende zaken
te doen en de firma Dassault, die deze
toestellen met het supersonische
marinetoestel Etendard IV M produ
ceert, beweert vruchtbare onderhande
lingen te voeren met veie landen over
de aankoop van deze toestellen.
De grootste concurrenten van de
Franse fabrikanten zijn uiteraard allen
aanwezig, de Delta Dart, de Thunder-
chief van Republic, de Starfighter
F 104 en de Britse Lightning.
Amerika exposeert verder zijn Con-
vair bommenwerper, de Hustler, waar
van de snelheid eveneens tussen
Mach 2 en 3 schijnt te liggen en Enge
land, behalve zijn bommenwerpers
Victor en Vulcan, ook het prototype
van een experimenteel toestel dat lood
recht kan opstijgen en dalen, de Short
S.C.I. Zoals men weet zijn Frankrijk
en Duitsland samen bezig met een
zelfde project op basis van de Franse
Breguet-941, die hier eveneens te zien
is. Een Breguet-942, die hier als aller
laatste nieuws is verschenen, is een
commerciële versie van de militaire
Breguet 941. Het toestel is ontworpen
voor binnenlands verkeer, vooral tus-
Toen was de prestatie van de
Amerikaan Shepard nog slechts een
droom. Toen was de Caravelle, het
Franse verkeersvliegtuig, een van
de meest bewonderde produkten
van de tentoonstelling; nu verbeidt
men met spanning de super-Cara
velle, die zijn voorganger ver zal
overtreffen.
Deze vooruitgang is op de expositie
op alle gebied te zien: in de commer
ciële en in de militaire luchtvaart
sector, in de sector van de raketten,
in de sector van de ruimtevaart, die
vooral door de Verenigde Staten sterk
naar voren wordt gebracht.
Te vroeg
Voor twee projecten is deze salon
juist te vroeg gekomen, projecten, die
feitelijk de grote sensaties hadden
moeten vormen en die nu de grote
afwezigen zijn: de Boeing-733 en de
ste tijd wel iets aan het veranderen is
wat Beieren aangaat. Door de uitbrei
ding van de binnenvaartwegen in West-
Duitsland (kanalisatie van de Main)
wordt het Beierse gebied aangesloten op
het Westen. Het komt dan centraal te
liggen en kan profiteren van de concur
rentie tussen de havens aan de Middel
landse Zee (Marseille komt steeds meer
opzetten) en de havens aan de Noordzee.
Beieren kan dan niet meer verlangen
door de Westduitse Noordzeehavens
op last van de staat te worden bevoor
recht als was het niet centraal gelegen.
De voor- en nadelen van de ligging horen
bij elkaar, aldus dr. Van Gunsteren.
Zijn betoog was uitermate vriendelijk
en begrijpend van toon, maar daarom
niet minder nadrukkelijk. Het maakte
nog eens duidelijk dat ons land het al
lesbehalve eens is met de protectionis
tische Westduitse vervoerspolitiek en dat
ons land naast windmolens en bloembol-
lenvelden ook nog havens aan de Noord
zee bezit.
DEN HAAG (ANP). De gouverneur
van Suriname J. van Tilburg zal 3 juni
met zijn vrouw naar Paramaribo ver
trekken. De heer Van Tilburg werd twee
maanden geleden uit het ziekenhuis in
Utrecht ontslagen na een longoperatie.
sen steden, die zich een goed geoutil
leerd vliegveld niet kunnen veroor
loven.
Rusland
Rusland is, merkwaardigerwijze, op
deze tentoonstelling alleen met „vrede
lievende" toestellen verschenen. Het
exposeert vier vrachtvliegtuigen; de
Antonov 10 en 24, alsmede de Tupolev
114 en 124, alle toestellen die reeds be
kend zijn.
Op het gebied van de „ruimtevlieg-
tuigen" is alleen Amerika vertegen
woordigd en wel met modellen (op
ware grootte) van de X-15 en de Dyna-
Soar, die een aantal wereldrecords op
hun naam hebben staan. De Dyne-Soar
is een ruimte-zweefvliegtuig, dat met
een Titan-raket wordt weggeschoten.
Het is een produkt van Martin Com
pany.
Ook op het gebied van de ruimte
vaart heeft Amerika het alleen
vertoningsrecht, nu de Russen zich op
dit gebied van de tentoonstelling ge-
distancieerd hebben. In een apart
„ruimtegebouw" hebben de Amerika
nen op een uitermate overzichtelijke
wijze hun ervaring en wetenschap
(voor zover zij die kwijt willen) ge-
exposeerd. Permanente filmvoorstel
lingen geven een uitstekend beeld van
de stand in de ruimtevaart. Ook de
cabine van Shepard is in miniatuur
aanwezig.
Raketten
Raketten en overeenkomstige lange
afstandsprojectielen vindt men in alle
soorten en afmetingen over de gehele
tentoonstelling verspreid. Er is weinig
nieuws bij.
Nederland is vertegenwoordigd door
Fokker met de Friendship en de mili
taire vliegtuigen, die het in co-pro-
duktie met buitenlandse fabrieken
maakt. Bovendien geniet Nederland
bijzonder veel belangstelling voor
enkele vindingen op het gebied van
vliegtuigbouw en automatische test
apparaten, die reeds over vrijwel de
gehele wereld, met inbegrip van
Amerika, besteld zijn.
Op 3 en 4 juni worden met de ge-
exposeerde vliegtuigen demonstraties
op De Bourget gegeven.
De tentoonstelling duurt tot 4 juni.
PARIJS (Reuter). Als voor zijn
huwelijk heeft koning Boudewijn gis
teren zonder vrouw aan zijn zijde een
reeks van bezoeken in Parijs afge
werkt. Koningin Fabiola moest name
lijk op doktersadvies haar kamer
houden. Zij heeft een lichte keelaan
doening, zo werd bekendgemaakt.
Er zijn echter velen die hier niet in
geloven. Zij menen dat het bezoek
aan Parijs te vermoeiend voor konin
gin Fabiola is en zij zien in het dok
tersadvies tot rust een aanwijzing dat
zij een kind verwacht.
Van een onzer verslaggevers
RIJSWIJK. Rijksweg 13, die
Rotterdam met Den Haag ver
bindt, is sinds mei vorig jaar ge
zamenlijk „bezit'! van de Rotter
damse, Rijswijkse en Delftse ver
keerspolitie. Samenwerkend op een
wijze die enig in Nederland is,
houden zij toezicht op de 2500
auto's die dagelijks over de weg
razen of sukkelen. Iedere gemeen
te neemt steeds twee uur lang de
hele weg onder haar hoede, waar
na het toezicht wordt overgegeven
aan een van de partners en zo
gaat het dag en nacht door. Dit
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Het beeld „De lo
pende man" van Rodin is gisteren uit
Parijs te Rotterdam aangekomen. De
gemeente heeft het gekocht.
Het is voorlopig op het terras van het
Museum Boymans-van Beuningen ge
zet. De gemeenteraad moet nog uit
maken waar het beeld zijn definitieve
plaats krijgt.
ER is de laatste jaren een groeiende belangstelling voor de Griekse
oudheid. Terwijl de natuurwetenschappen ons met duizeling
wekkende snelheid de toekomst in jagen, kijken we nog eens om,
zoals de reiziger op het achterbalcon van de laatste wagen van een
trein, die door een tunnel van het ene dal naar het andere schiet,
met zijn blik onweerstaanbaar getrokken wordt naar het stukje
groen, dat van zijn vorige verblijfplaats het langst zichtbaar blijft
in het zich snel vernauwende tunnelgat.
WANT de klassieke oudheid is
geen merkwaardige rariteit, zo
iets als het Paaseiland met zijn
eierhoofden, maar het is het verle
den en het begin van onze eigen
beschaving; al onze kunsten en
wetenschappen staan er mee in
rechtlijnige verbinding. Wat ons
nog meer treft: de mensen, die
2500 jaar geleden woonden in
die smalle stroken land aan de
Middellandse Zee, staan ons nog
zo na, dat wij al hun acties en
reacties kunnen begrijpen het
hadden de onze kunnen zijn. Zo
zijn ook de door hen hogelijk ge
waardeerde uitspraken van wijze
denkers voor ons niet alleen cu
rieus, maar ook nog interessant.
Vorige weken hebben wij be
roemde uitspraken geciteerd van
Solon en Thales, die tot de vaste
kern der zeven wijzen behoren;
slechts vier mannen worden im
mers door de overlevering una
niem als leden van dit college aan
gewezen. Vandaag is de beurt aan
Bias van Priene.
Was Solon een geniale staats
man en Thales de eerste Griekse
filosoof, Bias was alleen maar een
handig en praktisch man en vol
gens de traditie de leidende bur
ger van zijn stad Priene, ook een
Ionische stad, een dikke 80 km zui
delijk van Smyrna, dat tegenwoor
dig Izmir heet. Vooral als jurist
en rechter genoot hij grote popu
lariteit, en zijn verzuchting, „Het
is moeilijker twistende vrienden te
verzoenen dan vijanden" werd in
Griekenland tot een vaste spreuk.
Doet Thales ons denken aan een
enigszins wereldvreemde theoreti
cus, bij Bias springt de handig
heid het eerst in het oog.
TOEN zijn stad eens werd be
legerd door de Lydische ko
ning Alyattes (omstreeks 600
v. Chr.) en de honger al be
gon te heersen, verzon hij een
klassiek geworden truc: hij mest
te een paar muilezels en dreef die
de stad uit naar Alyattes' kamp.
Die wist niet wat hij zag en be
gon te wanhopen aan de mogelijk
heid de stad uit te hongeren. Dus
stuurde hij een afgezant naar
Priene voor onderhandelingen.
Gauw liet Bias hopen zand met
een laagje graan, hun laatste re
serve, bedekxen, zodat de ge
zant de indruk kreeg, dat er nog ge
weldige voorraden waren en bracht
dit aan Alyattes over. Alyattes
sloot een wapenstilstand en een
verdrag en Bias' laatste woorden
aan zijn onderhandelaar zijn ook
weer een gevleugeld woord gewor
den: „Laat hij maar uien eten!"
vanwege het daarmee gepaard
gaande huilen.
Een afgezant van de toch al als
zeer wijs beschouwde Egyptische
koning Amasis kwam zelfs naar
Bias om raad. Amasis had met de
koning van Aethiopië een wed
strijd in wijsheid 'en hij had op
alle punten gewonnen; over de
laatste opdracht dreigde hij ech
ter te struikelen. En het ging nog
wel om het bezit van een hele pro
vincie, die aan de overwinnaar
zou toevallen! De opdracht luid
de: de zee leegdrinken.
ÜIAS zag de onmogelijkheid
n even goed in als Amasis; hij
begreep, dat een tegenzet de
enige kans bood en vond deze.
„Zeg maar aan Amasis, dat hij
de Aethiopiër moet antwoorden:
Terwijl ik de zee van nu leeg
drink, moet u de rivieren die er
in uitmonden beletten voort te
stromen, want ik hoef niet de
zee, die er morgen zai zijn, leeg
te drinken!"
Amasis stuurde hem een mooi
offerdier met het verzoek het nut
tigste en het slechtste stuk ervan
aan hem terug te sturen. Bias
stuurde de tong.
Zijn faam als politicus blijkt uit
de aan hem toegeschreven uit
spraak: „De beste democratie is
die, waarin allen de wet vrezen
als een tiran." (Opgedragen aan
de Nederlanders, die in de oorlog
in doodsangst elk idioot gebod van
de bezetters naleefden en na de
bevrijding opgelucht en dapper de
welgemotiveerde distributie- en
belastingmaatregelen gingen sa
boteren). Toen men hem vroeg,
wat het lastigste dier was, zei
hij: „Van de wilde dieren de ti
ran. van de tamme de vleier."
Wanneer een toneelspeler op de
planken sterft of een wielrenner
tijdens een course, dan spreken
wij van „in het harnas gestor
ven", Zo was ook Bias' levensein
de. Toen hij de zaak van een
cliënt voor de rechtbank bepleit
had, liet hij het moede hoofd zin
ken op de knie van zijn kleinzoon,
die hem terzijde stond. Na hem
sprak de tegenpartij en de rech
ters stelden Bias' cliënt in het ge
lijk. Toen men hem wilde geluk
wensen, bleek dat hij ai gestorven
was.
heeft o.a. het voordeel dat iemand
tussen Rotterdam en Den Haag
niet driemaal kan worden gecon
troleerd.
Door de samenwerking is het een
voudig geworden gedetailleerde gege
vens te verzamelen over het aantal
ongelukken op de rijksweg. Daarbij
is gebleken dat op het kleine stuk
dat nog vierbaans is, vijf keer zo
veel ongelukken gebeuren als op het
zesbaanse wegdeel. Een nieuw soort
ongelukken doet zich de laatste tijd
op het Rijswijkse deel van de weg
voor: ongelukken door overstekende
eenden. Een scooterrijder heeft, bij
een van die ongelukken het leven ver
loren.
De Delftse verkeerspolitie bekeurt
voor een groot deel fotografisch. Zij
heeft daarvoor een auto waarin net
achter de voorruit twee camera's
zijn gemonteerd. Als de agent naast
de bestuurder een weggebruiker een
overtreding ziet plegen, behoeft hij
met zoals vroeger de auto te laten
stoppen en vervolgens het opschrijf
boek te pakken, neen, hij drukt
slechts op een knop.
Een speciale lamp op het dak van
de politiewagen flitst en de (gekop
pelde) camera's klikken. Op de ene
fum staat dan de overtredende auto
afgebeeld, zo scherp dat het num
merbord te lezen is, en op de ander
de situatie ter plaatse, met rechts
onder de meter, die op het voorspat
bord van de politiewagen staat. Die
meter wijst de snelheid, het uur en
de datum aan, zodat alle gegevens
voor het proces-verbaal voorhanden
zijn.
Met deze apparatuur, die nog pas
op zeer kleine schaal in Nederland
wordt gebruikt, is het zelfs mogelijk
té constateren of de dimlichten van
een auto te hoog staan gericht.
Van onze correspondent
UTRECHT. De directie sluizen en
stuwen van de Rijkswaterstaat heeft
gisterochtend in Utrecht de bouw van
steed °entUnnel in Amsterdam aanbe-
Het project werd in drie delen aanbe-
,a' de aanleg van de tunnelaf-
ritnoord en het maken van het bouw-
dok; b. de aanleg van de tunnelafrit-
zuid; c. het baggeren van de sleuf
waarin de tunnelstukken worden ge
plaatst.
De Aannemingmaatschappii voor
heen Hillen en Roosen uit Amsterdam
was voor het hele project de laagste in
schrijver met 20.342.000 gulden De
maatschappij was ook de laagste in-
deriTker V0°r d0 d?l6n a' en b' afzon-
De Rijkswaterstaat had het hele pro-
ject begroot op ongeveer twintig mil
joen gulden. In totaal zal de aanle-
van de tunnel ongeveer 45 miljoen gu
den kosten. Het rijk zal zelf voor de ma
terialen zorgen. Het laten zinken van
de tunnelsegmenten zal afzonderlijk
worden aanbesteed.