teken van de nazi-waanzin Onderzoek naar falen van geheime dienst POLENS LEIDERS STIERVEN EN DE MASSA MOEST IN SLAVERNIJ LEVEN Raadslid ging uit stropen Bijna een *neuwe Baliem-affaire Ir. Rutgers wacht nieuwe levenstaak SPIONAGE IN ENGELAND Nederland doet gevaarlijk 1 ZEEUWSCH DAGBLAD ochtendblad voor Zeeland Granaat ontploft: 2 jongens gewond De mooiste schoenen voor de beste tijd van 9t jaar Woensdag 17 mei 1961 zeeuwsch DAGBLAD Pag. 15 Het h van Katyn. Het zal generaties duren, voordat het Westen vergeten zal zijn, dat dit Poolse bos tienduizend Poolse officieren met nekschoten om het leven zijn gebracht. Weinigen in Nederland kennen echter de naam Piasnica, ook een Pools stadje met een hos. Prog ramma Onderzoek Blü DE MARINE BEN ÜE BETER AF ZEEUWSE NIEUWS vindt U in deze ZEEUWSE KRANT Twee weken straf voor kapitein Amstelhoek ER IS 'N BATA FILIAAL VLAKBIJ! ii- Twee massagraven waren de Duit sers vergeten, toen zij de sporen van hun afschuwelijke misdaad in Piasnica poogden uit te wissen. De ljjken, die in deze twee graven werden gevonden, hebben een laatste rustplaats gevonden Van een onzer redacteuren Katyn werd in Nederland bekend in 1943. De Duitsers vertelden veront waardigd, dat de Russen bij dat stadje tienduizend Poolse officieren hadden vermoord. Wij hebben dat toen niet geloofd. Wij waren er van overtuigd, dat de Duitsers zelf deze moorden had den bedreven en deze misdaad als pro pagandastunt tegen Rusland wilden uit spelen. Over Piasnica werd in 1943 niet ge praat. Ook in 1940 werd niet over Piasnica gesproken en maar heel vaag over Katyn. Want toen de oorlog was afgelopen, werd het duidelijk, dat de Duitsers in 1943 gelijk hadden gehad. De Russen hadden de tienduizend of ficieren vermoord. En omdat daar in 1946 niet openlijk over kon worden ge sproken, zweeg men ook over Piasnica. TOEN de Duitsers in augus tus 1939 Polen binnenvielen, hadden zij slechts één doel voor ogen: In het Oosten moesten zij „Lebens- raum" vinden voor hun edelgermanen. Het Poolse volk moest in uitgestrekte gebieden verdwijnen, moest domweg worden geliquideerd, worden afge maakt, of tot slaven worden gemaakt. Daartoe was een tot in details uitge werkt programma gereed lang voordat de nazi's openlijk tegen de Polen gin gen ageren. Men zou de Polen van hun leiders beroven en de massa laten de genereren tot slaven. Wanneer de lei ders van het volk waren uitgeschakeld, zou men het volk zijn moraal ontne men door het stimuleren van prosti tutie en het uitbannen van de gods dienst. In de concentratiekampen en werkbarakken, die voor Polen bestemd werden, waren prostituée's onderge bracht en de Poolse gevangenen wer den aangemoedigd van deze kamp bordelen gebruik te maken. Om dit proces van degeneratie kans van slagen te geven, moest men echter eerst de leiding wegnemen. Dat is gebeurd in het bos van Piasnica. Onmid dellijk toen de Duitsers in augustus 1939 Polen binnen vielen, is men met het proces begonnen. Iedereen, die een leidinggevende functie in het Poolse sociale leven had en die niet wist te vluchten of onder te duiken, werd opgepakt en in treinen, bussen of te voet naar Piasnica gedreven. In het grote bos bij dat plaatsje moesten de mensen lange, diepe grachten graven. De bewakers kregen een over vloed aan sterke drank toege wezen, want het was pas 1939 en velen moesten in een toestand van verdoving worden gebracht om hun vreselijke werk te kunnen uitvoeren. TN oktober begonnen de exe cuties. Mannen, vrouwen en kinderen, twaalfduizend in totaal, wer den tussen oktober 1939 en april 1940 in het bos van Piasnica gedood. Soms met geweerschoten; dikwijls werd de stakkers met geweerkolven de schedel ingeslagen. De beulen blijken hun werk vrij spoedig te hebben geleerd, want late re opgravingen hebben aangetoond, dat een aantal van de twaalfduizend levend begraven werd. Toen het laatste massagraf in het bos van Piasnica werd gesloten, werd oostelijker het eerste massagraf bij Katyn gegraven: In juni 1940 begonnen de Russen aan de moord op de tien duizend officieren. Door het snelle Duitse offensief een jaar later, hebben de Russen geen kans gezien de sporen van hun mis daad te vernietigen. De Duitsers von den de graven in het bos van Katyn en werden zich tevens bewust, hoe ge vaarlijk dergelijke vondsten konden zijn. Daarom stuurden zij een grote groep gevangenen uit het concentratie kamp Stutthof naar Piasnica, die de graven moesten openen en de lijken moesten verbranden. DE doden van twaalfduizend WEKENLANG hebben de W Polen in de omgeving van Piasnica de loodgrijze walmen over het bos zien trekken. Wekenlang is men bezig geweest met provisorische cre matoria om voor de wereld te verber gen hoe vreselijk de misdaad was ge weest, die men er vijf jaar eerder had bedreven. Maar een misdrijf van dergelijke om vang laat zich niet verbergen. In ok tober 1946 is een Poolse gerechtelijke commissie een onderzoek begonnen in het bos van Piasnica. De crematoria hadden hun werk bijna volledig ver richt, maar twee graven waren aan de Piasnica, mannen, vrouwen en kinderen, stierven 21 jaar geleden en men kan zich afvragen, waarom dit gruwelijke verhaal nu nog moet worden verteld Niet om enige vorm van haat te cul tiveren ten opzichte van Duitsers. Het Duitse volk heeft gefaald, zoals zelden een volk heeft gefaald, rpaar een gene rale schuld mag niet willekeurig wor den geplaatst. Wel is het nodig, dat de mensheid steeds opnieuw er aan wordt herinnerd, dat van 1933 tot 1945 Duitsland en een groot deel van de wereld in de ban is geweest van een groep duistere mis dadigers, die alle mensenrechten met voeten, met laarzen hebben getreden. Nu, tijdens het proces Eichmann, komen telkens weer namen naar boven uit de troebele poel van onrecht, die in Jeruzalem wordt uitgediept. Dik wijls blijkt dat bedrijvers van huive ringwekkende misdrijven, die in de chaos van 1945 een veilig heenkomen wisten te vinden, nu weer opgewekt en volkomen legaal aan het maatschappe lijk verkeer deelnemen. Göring is hoonlachend en proteste rend de dood in gegaan. Von Ribbentrop heeft gejankt als een lafaard, dat hij niet schuldig was, toen hij het schavot moest bestijgen. Hans Frank had zich in zijn ver wrongen geest tot een soort martelaar gemaakt, toen hij de strop om zijn keel voelde. Von Papen heeft de treurige moed gehad na vijftien jaar een pauselijke onderscheiding terug te vragen. Alfred Speer boog het hoofd in ern stige ontzetting en vond' de twintig jaar gevangenisstraf een mild ant woord op wat hij tijdens het proces in Neurenberg had gehoord. Maar Kurt A. Becher is multi-miljo- nair en schrijft vriendelijke handels brieven. De doden van Piasnica kunnen niet om wraak vragen. in de schaduw der bomen van het bos, waar duizenden hun laatste strijd stre den. aandacht van de vernietigers ontsnapt. In deze twee graven werden 305 lijken gevonden. Voor de rest was de bodem hard als graniet door het indringen van de resten, die van duizenden lijken na het cremeren waren overgebleven. De man, die voor deze massamoord en voor alle misdrijven in Polen aan sprakelijk was, heette Hans Frank. Toen het nazi-rijk ineenstortte werd hij van satanisch misdadiger een vurig rooms-katholiek. Hij liet zich in de ge vangenis bekeren en speelde de rol van rouwmoedige zondaar met zulke verve, dat de Amerikaanse gevangenis psychiater Gilbert hem beschrijft als een hystericus. Hij werd zelfs boos als andere verdachten voor het Neuren- bergse tribunaal ook schuld op zich wilden nemen. Van onze correspondent APELDOORN. In het dorpje Loe- nen op de Veluwe is gisteren de 56- jarige landbouwer F. J. W. op heter daad op stroperij betrapt. De buit was een drachtige ree. W. heeft voor de C.H.U. zitting in de Apeldoornse ge meenteraad. De politie kwam de man op het spoor, toen zij de ree in een strik vond. Op flinke afstand wachtte de politie de komst van de stroper af. Eerst verscheen een vrouw met een hond. Enige tijd later kwam het raads lid te voorschijn. Hij ging in de buurt van het gestrikte dier, dat het uit schreeuwde van pijn en benauwdheid, gras maaien en werkte langzaamaan naar de ree toe. Toen trok hij een mes en sneed het dier de keel door. Met een kruiwagen bracht hij zijn buit naar een kippen hok bij zijn huis. Daar werd hij ge arresteerd. Hij heeft bekend al eer der te hebben gestroopt. De bevolking is zeer ontstemd over het optreden van het raadslid. In de gemeenteraad van Apeldoorn was hij de vertrouwensman van Loenen. NA „STAMOORLOG" HOLLANDIA (ANP) Het heeft er even op geleken dat er een nieuwe Baliem-affaire zou ontstaan. In opdracht van de waarnemend gou verneur van Nederlands Nieuw-Guinea heeft de waarnemend procureur-gene raal een onderzoek ingesteld naar de waarheid van geruchten dat in de val lei ten behoeve van een Amerikaanse filmexpeditie zou zijn opgestookt tot een stamoorlog. De opstoker zou de gouvernementsetnoloog J Broekhuyse zijn geweest. Uit het onderzoek is gebleken dat de geruchten niet op waarheid berustten, zo heeft de directeur van binnenlandse zaken, H. Veldkamp, bekend gemaakt. Er zal geen verdere actie door het gou vernement worden overwogen. De expeditie bevindt zich in een nog niet onder bestuur gebracht gebied, waar de oorlogvoering nog een essen tieel onderdeel van de zeden en ge woonten van de stammen is. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM. „De Bijenkorf heeft 'em, Rotterdam mist 'em". Zo typeerde de heer H. J. Valk, economisch direc teur van het G.E.B. gistermiddag het afscheid van ir. J. Rutgers als direc teur van de dienst van Stadsontwikke ling en Wederopbouw. Met ingang van 1 juni wordt ir. Rutgers technisch diree teur van De Bijenkorf in Amsterdam. „Als u in die functie ook belast bent met de zorg voor de plastiek van Gabo, dan ligt er een nieuwe levenstaak op u te wachten", zo sprak de heer Valk. En hij gaf ir. Rutgers in overweging het Mondriaans aandoende omhulsel dat de plastiek nu aan het oog onttrekt, maar te laten staan. Rotterdams burgemeester, mr. G. E van Walsum, herinnerde eraan dat de scheidende directeur in 1957 in twee weken tijds de grond voor de gemeente in Europoort wist te verwerven. „Als die transactie was mislukt, hadden er nu nog geen schepen in Europoort kun nen varen", aldus de burgemeester. Hij drukte er zijn spijt over uit dat ir. Rut gers zichzelf geen gelegenheid geeft die successen voort te zetten. Ir. C. van Traa, eveneens directeur van Stadsontwikkeling, zei o.m. dat het mede aan zijn cillega te danken is ge weest dat nu 75 procent van de binnen stad gereed is en dat in de naoorlogse jaren vijftigduizend woningen konden worden gebouwd. Het orgel in de Nieuwe Kerk van Delft in 1839 door Baetz gebouwd is gerestaureerd. Donderdag 18 mei geeft dr. H. L. Oussoren, rijksadviseur voor orgelrestauraties, het eerste con cert op het vernieuwde instrument. Op een veiling van Sotheby in Lon den is een pentekening van Hugo van der Goes voor ruim driehonderddui zend gulden verkocht. De tekening stelt een heilige voor, vermoedelijk St. Barbara. Eigen nieuwsdienst LONDEN. Na de opzienbaren de spionagezaken waar het Engelse publiek de laatste tijd door is opge schrikt, zal de vooraanstaande rech ter lord Radcliffe de Engelse ge heime dienst grondig onderzoeken. Hij heeft de moeilijke opdracht ge kregen aan te tonen waardoor de dienst steeds meer faalt. Ook wordt van hem verwacht dat hij zal aan geven hoe nieuwe fouten zijn te voorkomen. Lord Radcliffe zal de eerste buiten staander zijn die zich met de gehei me dienst bemoeit sinds zijn oprich ting vierhonderd jaar geleden. Hij zal de duistere gangen moeten nagaan van ten minste negen in het geheim wer kende onderdelen van de geheimzin nige geheime dienst. Zwak punt De rechter beschikt in ieder geval over één duidelijk punt van uitgang. De dienst heeft steeds opnieuw ver zuimd profijt te trekken van het zwakke punt van het Russische spio- nagesysteem zoals dat bij de spiona gezaken herhaaldelijk naar voren kwam, de omstandigheid namelijk dat de spionage in Engeland vanuit de Russische ambassade werd geleid. Russische geheime agenten die door gaan voor diplomaten of ambassade personeel, werven in Engeland spion nen, leiden hen op, geven hun op drachten, verzamelen hun gestolen gegevens en betalen hen. Bijna ieder spionageproces van na de oorlog bevat de les „Hou de Russi sche diplomaten in de gaten. Hun spoor leidt naar eventuele spionnen' Harry Houghton bv„ de man die ge heimen van de marine verried, ver telde toen hij terechtstond dat hij zijn gegevens overhandigde aan de Russische geheime agent Vasiliye Dozhdalev, die doorging voor tweede secretaris van de Russische ambassa de. Na de arrestatie van Houghton verdween de „secretaris" sne' aar Moslcou. Zijn vrouw was ernst iek geworden, zo heette het. Personeel Het antwoord dat lord Radcliffe zal krijgen op zijn vraag „Waarom is die man nooit geschaduwd tijdens de twee jaar die hij in Londen verbleef?" ligt voor de hand. Er zijn acht mensen van de geheime dienst nodig om één man voortdurend in de gaten te houden, en er zijn alleen al in de Russische ambassade 63 diplomaten, om het Russische huispersoneel maar niet eens mee te tellen. Er is voor de ge heime dienst eenvoudigweg geen be ginnen aan. De dienst zelf heeft dat al vaak be toogd. Hij doet ook een oplossing aan de hand: bepaal dat de staf van de- Russische ambassade moet worden ingekrompen. Het ministerie van bui tenlandse zaken is echter bang dat de Russen dan op hun beurt de 37 diplo maten sterke staf van de Engelse am bassade in Moskou zullen inkrimpen. Het ministerie beweert dat er geen man kan worden gemist in Moskou. Het is echter de vraag of dat in deze tijd nog juist is nu er zo snel kan wor den overlegd en er zo snel kan worden gereisd. Een kleinere ambassade zou financieel nog aantrekkelijk zijn ook. Eén enkele typist in Moskou komt Engeland al op honderdvijftigduizend gulden per jaar te staan. Er zijn nog meer mogelijkheden voor PHILIPPIJNSE SENAAT: MANILLA CA.P.). De senaat van de Philippijnen heeft in een resolutie de Nederlandse houdinf een gevaar genoemd' voor de vreedzame oplossing van het ge schil om westelijk Nieuw-Guinea. In de resolutie wordt gezegd dat de Philippijnen de morele plicht hebben een vreedzame oplossing tussen Indonesië en Nederland te bevorderen. Het Philippijn- se ministerie van buitenlandse zaken dat tot dusver een neutraal standpunt heeft I ingenomen, had geen commentaar. ...Uitzicht op Rio dt Janeiro. Marinemensen genieten aanzien. Waar ter wereld de marineman ook komt, overal erkent en res pecteert men hem en wordt hij graag gezien. Men weet wie je bent: een gezonde kerel, een man die prat kan gaan op een gedegen gespecialiseerde opleiding en die op velerlei gebied zijn weetje weet. Je bent een kerel met twee rechterhanden, een man die nog eens iets van de wereld krijgt te zien en veel meer een „iemand" dan menigeen in het burgerbestaan. Bovendien, als marineman kun je je bewegen: je traktement is lang niet voor de poes en de sociale voorzieningen zijn welhaast nergens zo veelomvattend.* Kortom... Bij de Koninklijke Marine is voor flinke jongemannen van 16 jaar en ouder weer plaats in vele dienstvakken en functies als: matroos marinier instrumentmaker elektrofnonteur (zowel sterkstroom als zwak stroom) electronicamonteur telegrafist seiner machinist Ziekenverpleger hof meester technisch personeel voor de marineluchtvaartdienst vliegverkeersleider. jé Aanvangssalaris f 198.- per maand; maximum als adjudant-onderofficier f 721.- per maand. NAAM LEEFTIJD STRAAT PLAATS verzoekt toezending inlichtingenboekje. 2247-6 I ZEND DEZE BON AAN: HET HOOFD MARINEWERVING, BEZUIDENHOUTSEWEG 123. DEN HAAG of ga eens praten op een van onderstaande Wervingsbureaus. GOES, Gemeentehuis, elke donderd. van 15.3016.00 uur. MIDDELBURG, Koepoortstraat 8, elke donderd. van 12.30—14.00 uur. TERNEUZEN, Gemeentehuis le en 3e vrijd. v. d. maand v. 13.0014.30 uur. ZIERIKZEE, Gemeentehuis, 2e vrijd. v. d. maand v. 12.00—14.00 uur. ZIERIKZEE. Geboren: Comelis F., z.v. Th. de Rid der en M. Knieriem; Clazina J., d.v. J. Wesdorp en C. Sa- man; Willemina, d.v. J. P. Boot en W. J. Flikweert; Stof fel A., z.v. M. Duinhouwer en T. van den Ouden. Overleden: B. Remmers, 60 j, echtgen. v. S. van der Lin de; P. J. den Boer, 61 j, ge- huwd gew. m. H. C. Tromper; A. P. Jumelet, 72 j, geh. gew. m. E. Haeek. BERGEN OP ZOOM. Ge boren: Daniel, z. v. P. Touw- van Hooijdonk, Maria, d. v. B. Moesker-Heijnen, J acobus, z. v. H. de Bruijn-Malkert; Ade line, d. v. K. Sibens-Hertogh, Jacoba, d. v. de Weert-Gillis- sen. Martin z. v. J. Tareke- keen-van Haaren, Hendrik, z. v. J. Wolffensperger-Knevel, Maria, d. v. J. de Waal-de Ko ning, Erik, z. v. C. van Dort- van Usseldijk, Gerardus, z. v. G. de Bruijn-Nieuwlaat, Leo nard, z. v. W. Rekers-Willems, Peter, z. v. J. de Wit-Quist, Maria, d. v. A. Mutsart-Schoen- makers. Ondertrouwd: F. Franken 23 jr en C. van der Werf 18 jr, M. Roovers 34 jr en D de Jong 42 jr, A. Heijgen 29 jr en K. van Ensel 35 jr. Gehuwd: C. Kaan 24 jr en P. Funk 21 jr, G. van Aart 23 jr en J Verduit 23 jr, J. Slimmen 23 jr en M. van der Weele 23 jr, J. van de Watering 24 jr en L. Heijstraten 23 jr, M. Ko- nings 30 jr en A. Withagen 31 jr, A. Boeters 24 jr en M. Gil lessen 21 jr. Overleden: E. de Rijk 82 jr, A. Holtzer 64 jr, H. Jalink 5J jr. Het lord Radcliffe. Hij kan voorstellen de taak van de mannen van de veiligheids dienst te verkleinen. In bijna ieder re geringskantoor worden zogenaamde ge heime stukken bewaard. Al die stukken moeten worden bewaakt. Dat gebeurt daardoor zo oppervlakkig dat er wel eens iets tussen de mazen van het net doorslipt. De mannen die de geheime dienst leiden, zijn er echter diep van over tuigd dat onder de „geheimen" die hun dienst moet bewaken, zeer vele zijn die zonder enig gevaar kunnen worden vrijgegeven. Dé geheime stukken die er inderdaad toe doen, kunnen dan meer aandacht krijgen. Er is nog een voor de hand liggende maatregel die lord Radcliffe kan voor stellen te nemen. Het onderdeel van de geheime dienst dat de politieke betrouwbaarheid van kandidaten voor belangrijke posten on derzoekt, schreeuwt eenvoudig om ver betering. Verscheidene spionnen die de laatste tijd hebben terechtgestaan ble ken al jaren lang in kontakt te staan met Russische agenten. Toch werden zij door de geheime dienst betrouwbaar gevonden. Eén van hen, de vroegere Italiaanse atoomgeleerde Pontecorvo, ging er zelfs prat op dat hij zes keer door de dienst was ondervraagd, maar dat zijn betrouwbaarheid kennelijk boven alle twijfel verheven was. BREDA Een ontploffende gra naat heeft de veertienjarige Adrie Voermans levensgevaarlijk en zijn vriendje, de tienjarige Johan van de Werf, licht gewond. De twee jongens hadden de granaat zondag in de bossen bij Gilze-Rijen ge vonden. In een schuur bij het huis van Adrie probeerden zij het projectiel te demonteren. De granaat ontplofte en rukte Adrie enkele vingers af. Bo vendien werden zijn darmen geraakt. Johan liep lichte verwondingen aan armen en benen op. AMSTERDAM (ANP) De Raad voor de scheepvaart heeft H. J. V. uit Leid- schendam, de kapitein van het m.s. Amstelhoek, dat op 16 februari op de Noordzee een aanvaring heeft gehad met een Amerikaans schip, twee we ken de bevoegdheid ontnomen als kapi tein op zeeschepen te varen. De raad acht het onjuist dat de ka pitein met volle kracht is blijven va ren in de mist. Het heeft de raad bo vendien verwonderd dat de bemanning van de met moderne hulpmiddelen uit geruste Amstelhoek de aanvaring niet heeft kunnen vermijden. Dit wekt de indruk dat de radarinterpretatie te wen sen heeft overgelaten. De kapitein noch de eerste stuurman kenden de stopweg van hun schip bij verschillende snelheden; zij wisten zelfs niet of die gegevens wel aan boord waren. De raad vindt dat eei, ernstige tekortkoming. Model 85 - Elegante pump in beige leder. Het apart „strikje". Vijf cm hakje 14,95 Model 48 Een schat van een schoentje van geper foreerd leder. Luchtig en Model 93 - Zonnig wit linnen schoentje. Gemak kelijk om mee te nemen In de weekendtas. 6,95 Model 53 - Slanke heren zomerschoen In lever kleurig grain leder. Perforatie in vóór- en zijbladen 13,95 Model 88 Ideale heren, zomerschoen van gevloch ten leder. Daarom ook zo ideaal voor brede voeten. In bruin 17,95 Model 03 - Om uren op te lopen - deze sportieve sandaal met voetbed 16,95 Model 80 - Dit schattige plastic sandaaltje in rood, groen of blauw, Afwasbaar! v.a. 2,25 Model 06 Echt iets voor uw dochter. Sandaletje in café bruin nappa leder. v.a. 9,95 Model 35 - Leuke lederen voetbedsandaal. Ideaal voor groeiende jonge voeten v.a. 11,95 v.a. 1,99 .v.a. 1,98 VOOR DE DAMES yfc Nylons naadloos p Nylons met naad.. P VOOR DE HEREN P Effen mousse-nylon ankiets v.a. 1,50 P Wollen ankietv.a. 2,50 p Wol met mousse nylon ankiets P extra sterk v.a. 2,95 v.a. 1,35 VOOR DE KINDEREN Halfwollen ankiets.... Effen nylon ankiets 2 paar voor,2,25 Nylon ankiets fantasie dessinv.a. 1,25 *lo Wollen kousen, beige, wit en grijv.a. 1,55 p I JüvsÉm

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 15