Werk in Nw. - Guinea
aantrekkelijk maken
ALS PASSAGIER KON
HET NIET, VANDAAR...
EICHMANNS ALMACHT
BLEEK IN FRANKRIJK
op kdersffpi
VERVOER STAAKTE:
PARIJS IN DE WAR
Westduitse woningmarkt
hier en daar ruimer
ENIGE MIDDEL TEGEN PERSONEELSTEKORT
Ontslagen gevangene kreeg
veertig mille los
Stagnatie in talrijke bedrijven
Lichtwijzer
onthuld in
Eindhoven
„Interneringswet'
voor Tsjombe
Er
AMERIKAANS
AANBOD AAN
PORTUGAL
FATRASSEN
Groep Afrikaanse
landen in gesprek
Vele bedrijven
vrijdag vrij
Lot van Franse joden in het middelpunt
u bicaj
ZEEUWSCH DAGBLAD
Geen vertrouwen
Brede kloof
Jopie Woudman vertelt:
Professor getuigt
over kinderleed
Woede
Geen mens
Verdwenen
Prestige
VOORUITBETALING
HUUR WORDT
GEWOONTE
Woensdag 10 mei 1961
Pag. 11
door H. J. van den AKKER
HOLLANDIA Het Nederlandse gouvernement in Nieuw-Guinea zit te springen om mensen,
maar er gaan er meer dan er komen. Den Haag en Hollandia zinnen op maatregelen
om een verdere ontvolking van de overheidsdiensten te voorkomen. Dat blijkt allerminst een
eenvoudige zaak te zijn.
Het gaan is snel verklaard. Na de
soevereiniteitsoverdracht aan Indo
nesië, ruim elf jaar geleden, was er
nog een aardig reservoir aan amb
tenaren die uitzagen naar een moge
lijkheid om hun „Indische jaren"
vol te maken. Vooral daaruit is toen
voor de bezetting van het Nieuw-
guinese gouvernementsapparaat ge
put.
Nu, juist op een ogenblik dat de
versnelde ontwikkeling van Neder
lands Nieuw-Guinea meer mensen
eist, raken steeds meer van deze
mensen aan hun pensioen toe.
„Over vijf jaar", zo zei mij een
diensthoofd, „is het helemaal afge
lopen. Dan zal er geen enkel oud-
Indisch ambtenaar meer hier zijn".
Van het lagere kader, voor het over
grote deel Indische Nederlanders die
op lokale voorwaarden zijn geworven,
blijven zoals ik uit Manokwari al
schreef velen wegtrekken. De toe
gezegde instelling van het Bijstand
corps, waardoor zij soortgelijke garan
ties zullen krijgen als de uit Nederland
uitgezonden krachten, heeft d'ie bewe
ging wel afgeremd maar zeker niet tot
staan gebracht.
„Hier wreekt zich het oude gebrek
aan vertrouwen van de kleine ambte
naar in het gouvernement" ,zei mij
een bestuursambtenaar. „Als hij er op
vertrouwde dat het gouvernement hem
onder geen enkele omstandigheid in
de steek zou laten, zou hij heus wel zo
lang mogelijk blijven". De gevolgen
van dit alles voor de bezetting van het
overheidsapparaat zouden zo ernstig
niet zijn als de omstandigheden de
Advertentie
Hero is wat u verwacht
van een zomerdrank:
tintelend, verkwikkend,
verfrissendDrink en
genietontdek uw
favoriete smaak. Want
zóveel smaken heeft
Hero dat diè er altijd
bü isl
zin m
vervulling van de opengevallen plaat
sen niet uitermate bemoeilijkten. Om
te beginnen is er niemand meer die irii
Nederlands Nieuw-Guinea nu nog een
tropische carrière denkt te kunnen op
bouwen. Het gouvernement zal het
moeten hebben van mensen, die elders
wat ervaring willen opd'oen of die
gewoon eens een paar jaar uit de Ne
derlandse tredmolen willen.
Dezulken zullen het aantrekkelijk
moeten kunnen vinden om een tijd in
Nieuw-Guinea te gaan werken. Dat is
het op dit ogenblik niet erg. Het leven
is er duur; de belasting (vijftien tot
35% in Australisch Nieuw-Guinea
gemiddeld tien procent) is er hoog;
van het salaris is geen spaarcentje op
zij te leggen.
Met het advies: „Betaal de mensen
dan meer", is men er niet. Er ligt nu
ai, bij het gouvernement evenzeer als
bij het bedrijfsleven, een brede kloof
tussen de beloning van de Nederlan
der en die van de Papoea. Dat is te
illustreren met het volgende voor
beeld:
Bij het houtbedrijf te Manokwari
krijgt de meest verdienende Papoea
op het ogenblik 265 gulden per maand.
Hij kan het in zijn huidige functie
brengen tot 495 gulden in de maand.
Een uit Nederland uitgezonden kracht
zou in dezelfde positie een salaris van
950 gulden krijgen.
Verhoging van d'e „Europese" sala
rissen zou de kloof nog maar wijder
maken. Het feit dat het Bijstandcorps
aan het werk van 'het Nederlandse gou
vernement duidelijker het karakter
van technische bijstand aan Nieuw-
Guinea zal geven, zal zeker niet ver
hinderen dat vergroting van de onge
lijkheid rn beloning bij d'e Papoea ge
voelens van ongenoegen zal opwekken.
De beloning van de Papoea óók om
hoog dan? Daarmee zou Nederland de
kans lopen het land' voor de
toekomst een last te bezorgen, die het
wellicht niet zou kunnen torsen.
Westelijk Nieuw-Guinea zal, als het
via zelfbeschikking tot zelfstandigheid
zou komen, zijn eigen ambtenaren
moeten betalen. Daarbij ligt een be
scheiden 'budget in het verschiet. Ne
derland mag Nieuw-Gumea niet vast
leggen op een salarispeil dat later voor
het land te zwaar zou kunnen blijken
te zijn.
In Den Haag gaan de gedachten nu
uit naar de toekenning van een „repa-
triatie-toelage" aan Europese werk
nemers. Daarmee zou duidelijk wor
den aangegeven dat de Nederlander
meer geld in d'e hand krijgt omdat hij
tijdelijk buiten zijn eigen land werkt.
Het is evenwel de vraag of dat voor
de Papoea iets zou uitmaken. Geld is
geld. Toekenning van een „repatriatie-
toelage" lijkt een soepeier oplossing.
Dat zou betekenen dat de Nederlander
in overigens nog altijd' betrekkelijke
soberheid zou moeten leven zolang
hij in Nieuw-Guinea werkt. Daar zou
evenwel tegenover staan dat hij zich
verzekerd weet van een aantrekkelijk
bankrekeningetje na afloop daarvan.
Ook al zou op deze wijze meer be
langstelling worden gewekt voor werk
in Nieuw-Guinea dan nog moeten over
heid en bedrijfsleven uiterst zuinig
zijn op hun werkkrachten. Het doet
daarbij vreemd aan dat een redelijke
vorm van arbeidsbemiddeling zo lang
op zich laat wachten.
Er is bijvoorbeeld geen enkele in
stantie geweest die de autochtone ar
beiders van de Nederlands Nieuw-Gui
nea Petroleum Maatschappij, die de
laatste anderhalf jaar in Sorong zon
der werk zijn gekomen, heeft „opge
vangen". Zij, ook de geschoolde ar
beiders onder hen, zijn in arrenmoede
naar hun dorpen teruggekeerd.
Tenslotte zijn er toch enkele tiental
len bij de scheepswerf in Manokwari
terecht gekomen. De personeelschef,
die voorheen een soortgelijke functie
bij de N.N.G.P.M. had bekleed, heeft
ze zelf uit de kampong moeten halen.
Dit jaar, zo leert de begroting van
Nieuw-Guinea voor 1962, zal een re
ferendaris worden belast met „de uit
bouw en reorganisatie van het appa
raat voor de arbeidsbemiddeling". Dat
lijkt geen overbodige luxe!
Advertentie
20 STUKS Ft.-
Van onze correspondent
ARNHEM. Een gevaar voor de
maatschappij noemde de officier van
justitie bij de Arnhemse rechtbank
gisteren de 28-jarige handelaar H. H.
uit Arnhem, die binnen een jaar nadat
hij voorwaardelijk op vrije voeten was
gesteld, al weer oplichtingen zou heb
ben gepleegd voor veertigduizend gul
den bij elkaar. De officier eiste drie
jaar gevangenisstraf en voorwaarde
lijke terbeschikkingstelling.
H. was in mei 1959 vrijgekomen na
dat hij een deel had uitgezeten van de
twee jaar die de Arnhemse rechtbank
hem had opgelegd wegens oplichting
van o.a. autofinancieringsmaatschap
pijen. Hij was vrij gelaten op de voor
waarde dat hij niet meer in de auto
handel zou terugkeren.
Huilend was hij na zijn vrijlating bij
een weduwe gekomen met het verzoek
hem te helpen, want hij wilde „een
nieuw leven beginnen". Zij had hem
twaalf mille gegeven om er auto's voor
te kopen. Enkele maanden later kwam
hij terug met een lijstje merken van
auto's die hij zou hebben gekocht. Bo
vendien, zo vertelde hij de weduwe,
was hij een zaak in Duitsland begon
nen.
Hij wilde daar nog een sigarenzaak
bij openen, maar zijn geld zat een
ogenblik vast. Wilde mevrouw hem
nog even uit de moeilijkheden helpen?
Dat wilde zij en opnieuw verdwenen
enkele duizenden in de zak van H., die
helemaal geen bedrijf had.
Een graveur die ook zijn goedmoe
digheid wilde tonen tegenover een ont
slagen gevangene, gaf zomaar zestien
honderd gulden. Verder had H. op
kleine schaal nog oplichtingen en ver
duisteringen gepleegd, o.a. door in
huurkoop gekocht gereedschap te ver
kopen.
Van onze correspondent
PARIJS De vervoersstakingen hebben de Fransen gisteren weer een
onaangename dag bezorgd. Vooral de Parijzenaars hadden het moeilijk,
omdat het openbare vervoer zich onverwachts bij de staking aansloot. Van
de 550 treinstellen, die de normale metrodienst onderhouden, reden er
slechts tweehonderd en van de ruim drieduizend autobussen verschenen
er slechts duizend op straat.
De treinverbindingen met de Parijse
voorsteden waren zeer beperkt en op
enkele lijnen reed geen enkele trein,
Op de grote nationale en internatio
nale lijnen was de frequentie ongeveer
80 pet., pas tegen de avond zouden de
internationale verbindingen weer nor
maal worden. Slechts in het zuiden en
westen van Frankryk waar in de ste
den Brest, Calais, St. Etienne, Nanbon-
ne, Bordeaux, Marseille, Lorient, Tou
louse en Lyon ruim 85 pet. van de
spoorwegarbeiders staakten, was het
treinverkeer flink in de war.
Als gevolg van deze stakingen by d'e
spoorwegen moesten de stoffelijke res
ten van maarschalk Lyautey, die van
daag in de Dome Les Invalides te Pa
rijs worden bijgezet en die per trein
van Toulon naar Parijs zouden wor
den overgebracht, naar Parijs gevlO'
gen worden.
Beschuldigingen
Daar de staking slechts d'oor de com
munistische vakvereniging, de C.G.T.
was uitgeroepen en omdat de andere
vakverenigingen zich op het laatste
ogenblik terugtrokken met het oog op
de besprekingen, die vandaag met de
regering zullen worden gevoerd, ont
stond er ond'er de spoorwegarbeiders
en het Parijse vervoerspersoneel een
geweldige verwarring.
Degenen die aan het werk gingen,
werden er door de stakers van beschul
digd de staking te willen breken om
de politiek van de Gaulle te steunen.
De werkwilligen wierpen de stakers
naar het hoofd: „Jullie speelt het spel
van de activisten en jullie maken de
nationale beweging tot salarisverhO'
ging onmogelijk". De stakers verlie
zen namelijk een dag salaris en zullen
na de 'beweging van gisteren ongetwy-
feld met minder enthousiasme de voor
de volgende week aangekondigde sta
king volgen.
Stagnatie
De staking heeft inmiddels het werk
in veie bedrijven doen stagneren. De
arbeiders, bedienden en ambtenaren,
die in de voorsteden van Parijs wonen,
konden hun werk niet bereiken. Zo zij
Van onze verkeersredacteur
EINDHOVEN. Het verkeer
mopperde gisteravond in Eindhoven.
Claxons loeiden in een cacofonie van
dissonanten. De automobilisten wer
den tien minuten opgehouden op het
kruispunt van de Rondweg en de
Aalsterweg in Eindhoven.
Burgemeester ir. H. Witte onthulde
op dat moment, samen met de heer A.
Blankert, directeur van de A.N.W.B.,
de eerste „lichtwijzer" een belang
rijke verbetering voor hetzelfde ver
keer, dat grommend en loeiend uiting
gaf aan zijn ontstemming over het op
onthoud.
De A.N.W.B. had Eindhoven uitgeko
zen voor de waarlijk revolutionaire ver
andering in de methode van verkeers
geleiding in de steden: duidelijke licht
bakken met grote witte letters op een
blauw fond op hoge palen. Van ruim
honderd meter afstand kan men op een
kruispunt met deze lichtwijzers al zien
welke weg men nemen moet.
Binnen veertien dagen zullen er ze
ventig van deze lichtbakken op de be
langrijke kruispunten van Eindhoven
staan. Einde van deze maand komt
Arnhem aan de beurt en daarna zullen
in alle belangrijke steden de grote tra
versen van deze lichtmasten worden
voorzien.
Van onze correspondent
MEPPEL Er is maar één Neder
land, vindt Jopie Woudman (25) uit
Meppel, die zo men weet maandag
avond als verstekeling met de
Willem Barentsz uit Kaapstad in
Rotterdam aankwam. „Zuid-Afrika
is heel mooi maar ik kon er toch
niet wennen", zegt zij.
In september van het vorige jaar
was zij naar Zuid-Afrika vertrokken.
„Het avontuur zit mij een beetje in
het bloed", lacht zij nu. De trek
pleister was haar zuster in Ceres,
op wie zij dol is en bij wie zij eerst
enige tijd woonde. Daarna ging zij
naar Kaapstad waar zij twee maan
den als modmette werkte.
Ook in ons land was zij dat geweest.
Toen het nieuwe van het verblijf in
den vreemde er wat af was dacht Jopie
aan terugkeer naar huis. Zij ging eens
informeren bij passagebureaus, maar
alle boten naar Nederland bleken te
zijn volgeboekt. Zij zou tot september
moeten wachten voordat zij passage
kon krijgen.
Niet mogelijk
Toen zij hoorde dat de Willem
Barentsz op de thuisreis Kaapstad zou
aandoen, dacht zij blijkbaar aan Neder
land waar haar ouders in de Willem
Barentszstraat te Meppel wonen. Zij
informeerde of zij als passagier mee
kon, maar dat bleek niet mogelijk.
Daarop werd het plan geboren als
verstekeling met het schip mee te gaan.
Toen de walvisvaarder na aankomst
kon worden bezichtigd, gaf zij haar
ogen goed de kost en al spoedig had
zij een plaatsje uitgezocht waar zij zich
kon verstoppen. Op de 14de april stap
te zij 's morgens de loopplank van het
schip op.
„Juffrouw, u mag er niet meer op'
zei een matroos, „het schip vertrekt
dadelijk."
Bedoeling
Dat is juist de bedoeling, dacht Jopie.
Zij deed alsof zij het niet hoorde en
stapte door. Er waren immers ook nog
familieleden van opvarenden aan
boord?
Toen het schip eenmaal in volle zee
was, meldde Jopie zich bij de kapitein.
Hij was wel kwaad, maar dat kon haar
niet schelen. Ik ging naar Nederland
en dat was het voornaamste, zegt zij
opgeruimd.
Voordat zij uit Kaapstad vertrok had
zij haar ouders laten weten wat haar
plan was. De kapitein verzond nog een
telegram toen hij zijn verstekeling had
ontdekt.
„Ik ben wel verschrikkelijk ongerust
geweest", zo zegt Jopies moeder nu.
„Je hebt van zo'n walvisvaarder het
idee dat er een verschrikkelijk ruwe
bemanning is."
Overbodig
Die ongerustheid is echter overbodig
geweest. De verstekeling is tijdens de
thuisreis danig verwend, zo zelfs, dat
zij ponden is aangekomen.
„Ik had het beter dan ik het als
passagier ooit kon hebben", zegt Jopie.
In de huiskamer van haar ouders staat
het nu vol met souvenirs die zij van
de bemanningsleden heeft gekregen.
Als wij haar vragen over haar toe
komstplannen, zegt Jopie Woudman:
„Ik weet het nog niet, maar ik denk
niet dat ik in Meppel blijf."
al een trëïn konden vinden, die hen
naar Parijs bracht kwamen zij toch
meestal niet verd'er dan 'bet station,
omdat het onmogelijk bleek een taxi
te vinden.
Wel waren er taxipiraten, particulie
ren met eigen auto's en met kleine
vrachtwagens, die voor een veelvoud
van de gewone vervoersprijs de arbei
ders naar hun werk wilden brengen.
Dit veelvoud was dusdanig hoog, dat
d'e meeste arbeiders er weinig voor
voelden om op die voorwaarde aan het
werk te gaan. De bedrijven waren na
melijk zó door de stakers verrast, dat
zij de „ophaaldienst" voor 'hun werk
nemers met tijdig hadden kunnen or
ganiseren.
Toen er in de loop van de dag iets
meer bewegmg kwam op de metrolij
nen, bleken veel stations gesloten te
zijn, zodat de reizigers gedwongen
■waren verder te gaan. Ver van de
plaats van hun bestemming kwamen
zij weer boven de grond. Op andere
stations bleken de conducteurs in sta
king, zodat men gratis kon reizen en
van één metrolijn bleken achteraf al
leen het begin- en het eindstation ge
opend te zijn.
Door deze stakingen was het verkeer
in Parijs zelf vrijwel voortdurend in
de war. Er onstonden geweldige ver
keersopstoppingen, die tot ver in d'e
avond voortduurden.
LEOPOLDSTAD Om de Katangaanse
president Tsjombe net zo lang gevan
gen te kunnen houden als nodig mocht
zijn, heeft de centrale regering van
Congo haastig een wet afgekondigd, die
zij „wet op de internering" heeft ge
doopt. Volgens die wet is het mogelijk
een arrestatie van wie wordt aange
nomen dat nij de veiligheid van de staat
in gevaar heeft gebracht, zes maanden
zonder enige vorm van proces gevan
gen te houden.
Deze wet is speciaal met het oog op de
gevangenschap van Tsjombe in het leven
geroepen. Zij behelst namelijk ook de
beschuldigingen die tegen hem zijn in
gebracht. Aan de opsomming daarvan
is een laatste artikel gehecht dat luidt:
„Al deze door Tsjombe bedreven
daden vormden een gevaar voor 'de
veiligheid van de staat."
In Tsjombes staat Katanga, waar de Uno
nu een actie voert om de buitenlandse
huurlingen en adviseurs van de rege
ring het land uit te jagen, zijn twintig
blanke soldaten uit Tsjombe's leger uit
gevangenschap ontsnapt.
Troepen van de Uno hadden hen gevan
gen genomen in het noorden van Ka-
tanga. Het waren voornamelijk soldaten
uit Zuid-Afrika en Rhodesia. Zij wor
den nu achtervolgd door een detache
ment Maleise troepen van de Uno.
De vluchtelingen zijn waarschijnlijk
op weg naar Albqrtstad, waar het hoofd
kwartier van het Katangaanse leger is
gevestigd.
iR zijn in Jeruzalem eigenlijk
twee processen aan de gang:
in het ene staat de man Eich-
mann terecht, in het andere het
hele nazi-systeem, als historisch
verschijnsel. Tot voor kort scheen
het hoofdaccent op de berechting
van het nazisme te liggen. De mees
te van de getuigenissen en docu
menten hadden eerder het karakter
van bijdragen tot de geschiedschrij
ving in algemene zin dan van regel
recht bewijsmateriaal tegen Adolf
Eichmann, SS-obersturmbannfüh-
rer.
Daarom werd weieens de vraag
gesteld: In hoeverre kan men van
een rechter verlangen dat hij in de
huid van de historicus kruipt? Is
dat misschien niet teveel geëist?
Gisteren is dat probleem in Beth
ha'am geheel naar de achtergrond ge
drongen doordat het bewijsmateriaal
tegen Eichmann zelf geheel in het
middelpunt van de belangstelling
kwam te staan, de assistent van de
openbare aanklager, Gabriel Bach,
legde documenten over waaruit eens
temeer bleek hoe ver Eichmanns
macht en verantwoordelijkheden reik
ten.
Het lot van de Franse joden was
aan de orde van de dag. De eerste
grote deportatie geschiedde in mei
1941. Vierduizend buitenlandse joden
(Polen, Tsjechen en Russen) werden
weggevoerd.
En vanaf dat ogenblik zette de ver
volging in alle hevigheid door. De cor
respondentie tussen Eichmann en zijn
plaatsvervangers en tussen Eichmann
en het ministerie van buitenlandse
zaken was niet meer van de lucht.
In Jeruzalem is die papierwinkel
gisteren in drieën gedeeld. Er is cor
respondentie, die uitsluitend aanspoort
tot het uitroeien van „iedere Franse
jood"; dan zijn er brieven, die getui
genis afleggen van Eichmanns grote
woede over het feit dat de Italianen,
die het zuidelijk deel van Frankrijk in
het begin van de oorlog bezet hielden,
niet aan de deportaties mee wilden
werken: en tenslotte is er de corre
spondentie, waarin Eichmanns stom
me verbazing tot uiting komt over Pier
re Laval, de premier van de Vichy
regering, die op den duur zijn handen
van de deportaties wilde aftrekken.
Het eerste deel is voor het bewijs
tegen Eichmann wel bijzonder illuS'
tratief. Enkele grepen: Er leefde
een jood, genaamd Weiss. Hij had
een speciale lamp uitgevonden, en
men vroeg van Duitse zijde aan
Eichmann of hij gespaard kon blijven,
omdat hij belangrijk kon zijn voor de
oorlogsindustrie. Eichmann antwoord
de: „We hebben zijn patent en heb
ben hem dus niet langer nodig. Hij
kan nu bij het volgende transport
worden gevoegd".
Een andere jood, Golob, leefde on
gestoord in Zuid-Frankrijk, totdat
Eichmann hoorde, dat relaties pro
beerden in Zwitserland een visum
voor Zuid-Amerika voor hem te krij
gen. Eichmann gaf bevel da't Gólob
onmiddellijk moest worden gearres
teerd en naar Auschwitz moest wor
den gezonden.
vrienden aan zijn lot te ontkomen.
Toen René Blum op transport werd
gezet, ontving Eichmann daarover, zo
werd gisteren onthuld, een speciaal
telegram.
Verder kwam een brief ter sprake,
waarin Eichmann de deportatie beval
van een Franse generaal, voor wie
zich zelfs generaal Petain had inge
spannen. Geen mens, hoe hoog ook
gezeten, was blijkbaar in staat iets
te doen tegen de almacht van de
obersturmbannführer.
Hij stuurde eenvoudig zijn plaats
vervangers naar de leiders van de
staat, liet zijn orders overbrengen, en
wachtte dan met kritisch opgetrokken
wenkbrauwen af wat de heren alle
maal wel te beweren hadden gehad.
En strookte dat niet met zijn inzich
ten, dan ging hij superieur zijn eigen
gang.
Hij ondernam stappen bij von Rib-
bentrop over de weigerachtigheid van
Italiaanse troepen om aan de depor
taties deel te nemen, en hij was pas
gerust toen von Ribbentrop hem be
loofde de zaak met Mussolini zelf op
te zullen nemen.
Eichmann gaf, omdat de Fransen
ook niet al te veel meewerkten, be
velen dat de politie niet op de hoogte
mocht worden gebracht van aanstaan
de arrestaties. Franz Roethke, een
van Eichmann® plaatsvervangers,
rapporteeerde aan zijn chef over een
onderhoud met Pierre Laval, de Vi
chy-premier, die na de oorlog werd
terechtgesteld.
De Franse professor George Wel-
lers, die het verschrikkelijke kamp
van Auschwitz heeft overleefd, was
een van de getuigen die gisteren ver
klaringen hebben afgelegd. Hij deed
het gruwelijke relaas van de depor
tatie van de joden uit Frankrijk.
er door het kamp, waar prof. Wellers
eerst in Frankrijk had gezeten, naar
Auschwitz gevoerd.
Toen hij daar zelf in 1943 aankwam,
was geen van de kinderen meer in
leven. Prof. Wellers had in Auschwitz
gehoord, dat een broer van de vroe
gere Franse minister-president, René
Blum, daar gemarteld en vermoord
was omdat hij zich in Frankrijk had
proberen te verbergen, en later had
gepoogd met de hulp van invloedrijke
Laval had bij die gelegenheid er
over geklaagd, dat de Duitsers hem
niet hadden verteld wat de „endlö-
sung" eigenlijk inhield. Nu was hij
beter op de hoogte en had hij bezwa
ren. Het document, waarin dit ge
sprek is vervat, draagt een aanteke
ning van Roethke: „Ha, ha, de oude
vos heeft het altijd al geweten".
De handlangers van Eichmann bij
diens werk in Frankrijk waren be
halve Franz Roethke de ss-ers Dan-
necker en Alois Brunner. Geen van
drieën is ooit berecht. Na de oorlog
verdwenen zij, en niemand schijnt
meer iets van ze te hebben gehoord.
(gegevens ontleend aan de be
richtgeving van Associated press.)
Eens ging een kindertransport niet
door, omdat alle beschikbare ruimte
in de trein nog niet was gebruikt.
Eichmann werd woedend, en schreef
aan zijn zetbaas Roethke dat het een
schande was, en dat het hier om een
prestige-kwestie ging. Roethke schrok,
en nam maatregelen om ie$s derge
lijks voortaan te voorkomen.
Het lot van de kinderen stond ook
in het centrum van een verklaring,
afgelegd door professor Georges Wel
lers, directeur van het Franse insti
tuut voor medisch onderzoek en hoog
leraar aan de Sorbonne. Hij vertelde
over hun klagen en roepen, hun hon
ger en hun verlangen naar hun weg
gevoerde ouders. Duizenden werden
WASHINGTON (Reuter) Ame
rika schijnt Portugal te hebben aan
geboden op enigerlei wijze de schade
te vergoeden die het land zou lijden
als het er in zou toestemmen zijn
Afrikaanse koloniën onafhankelijk
heid te verlenen.
Volgens betrouwbare bronnen zou
het aanbod al enige weken geleden
zijn gedaan in een lang telegram
waarin ook werd uitgelegd waarom
Amerika vóór discussie in de Uno
over het Angoleze probleem zou
stemmen.
Amerika zou hebben verklaard er
van overtuigd te zijn dat Angola en
Mozambique centra van onlusten
zouden kunnen worden, wat zeer
ernstige gevolgen voor de rest van
Afrika zou kunnen hebben.
Advertentie
ANTI-HERNIA
ubicii
BINNENVERING
#K
TOONZALEN TE AMSTERDAM. ROTTERDAM. UTRECHT, BREDA
Van onze correspondent
BONN, 9 mei. De woningmarkt
is in sommige delen van West-Duits-
laind, bijvoorbeeld Beieren en Noord-
rijn-Westfalen, iets ruimer gewor
den. De mensen schijnen niet meer
alles te nemen wat wordt aangebo
den. Dit houdt nog niet in dat de
huren dalen. Integendeel, te ver
wachten is dat de Westduitse huren
als gevolg van de hogere bouwkosten
verder zullen stijgen.
Volgens de Westduitse vereniging van
huiseigenaren is het moeilijker gewor
den woningen op de vrije markt te ver
huren, waarbij een grote vooruitbeta
ling van de huur (bijvoorbeeld vijfdui
zend tot zevenduizend mark) wordt
verlangd. Zulke woningen moeten dik-
wyls maandenlang worden aangebo
den, voordat een huurder komt opda
gen.
In Hamburg komt het voor dat duur
dere woningen in minder goede buur
ten wekenlang leeg staan. Uit Beieren
wordt bericht dat het daar niet meer
zo is dat elke woning feitelijk „onge
zien" wordt verhuurd. Voorts heeft
men in het algemeen vastgesteld dat
meer dan vroeger de wens naar gro
tere woningen uitgaat.
De huur in de grote Westduitse ste
den bedraagt in doorsnee tussen 3.20
mark en 4.50 mark per vierkante me
ter. Voor betere woningen wordt vijf
tot zes mark per vierkante meter ge
vraagd, in de kleine steden ligt de huur
tussen 2.30 tot drie mark.
Vijftig procent
De hoogte van de huur is volgens de
makelaars minder afhankelijk van de
prijs van de grond dan van de steeds
stijgende bouwkosten. De kosten van
de bouw zijn op het ogenblik op zijn
minst 85 mark per kubieke meter
woonruimte; in Frankfort, Hamburgen
Hannover bedraagt de gemiddelde prijs
120 mark en de kosten van de bouw
van luxe woningen bedragen ongeveer
tweehonderd mark per kubieke meter.
Vijf jaar geleden lag de prijs vijftig
procent lager.
Sleutelgeld
Het stelsel van sleutelgeld bestaat
voornamelijk nog in grote steden als
Hamburg, Hannover, Düsseldorf en
Frankfort. In Hamburg wordt dikwijls
als sleutelgeld honderd mark per vier
kante meter gevraagd. In het overige
gebied van de Bondsrepubliek vragen
de huiseigenaren meestal vooruitbeta
ling op de huur of leningen.
Te Hannover moet men gemiddeld
zesduizend mark op de huur vooruit
betalen voor een woning van drie ka
mers! Sleutelgeld en vooruitbetaling op
de huur maken ongeveer tien procent
van de financiering van de bouw uit,
IN LIBERIA
MONROVIA (Reuter) President
William Tubman van Liberia heeft
maandag in Monrovia een Afrikaanse
topconferentie" een conferentie
van een groep onafhankelijke Afri
kaanse landen geopend met de be
lofte dat de onafhankelijke Afrikaanse
landen andere Afrikaanse volken zul
len helpen.
Tubman zei dat hij onder meer doelde
op de volken van Angola, Mozambique.
Algerije, Zuidwest-Afrika en Zuid-
Afrika.
Voor de confrentie waren 21 onafhan-
kelyke Afrikaanse landen uitgenodigd.
De V.A.R., Ghana, Guinee, Mali en Ma
rokko hebben de uitnodiging afgeslagen.
De afgevaardigden van Soedan en Libië
waren op de openingsdag niet aanwezig.
Zoeken
Vooraanstaande afgevaardigden hebben
verklaard dat het doel van de conferentie
is het zoeken van Afrikaanse oplossingen
voor Afrikaanse problemen. Op de voor
lopige agenda voor de conferentie staan
culturele en economische samenwerking,
de Franse atoomproeven in de Sahara en
de vrede tussen de Afrikaanse staten.
In zijn openingsrede verklaarde Tub
man dat hij het volste vertrouwen in de
Uno had. Over de Congolese kwestie zei
hij; De aanwezigheid van soldaten van
verscheidene Afrikaanse landen in Congo
is er het welsprekende bewijs van dat
wij vrijheid en onafhankelijkheid hoog
achten en vastbesloten zijn er zo nodjg
voor te vechten.
Vervolg van pag. 1
In Kennemerland zullen vrijdag haast
alle grote bedrijven gesloten zijn, zodat
het personeel van donderdag tot en met
zondag van een erg lang weekeinde kan
genieten.
De draadindustrie Hilarius N.V. in
Haarlem maakt van de gelegenheid ge
bruik om komende vrijdag met het hele
personeel de Kruppfabrieken in het Roer
gebied te bezoeken.
Veel verschillen
In Utrecht wordt bij Werkspoor goed
gevonden des vrijdags een snipperdag te
nemen en er een lang weekeinde uit te
halen. Werkspoor Amsterdam kent de
verplichte snipperdag, die in mindering
van de vakantie wordt gebracht. In beide
bedrijven wordt niet op zaterdag gewerkt.
Philips dicht
Ook Philips is vrijdag dicht. De fabrie
ken hebben een zogenaamde brugdag,
een verplichte snipperdag, die wel meer
wordt toegewezen als er een lang week
einde aankomt.
De kantoren gaan dientengevolge van
donderdag tot en met zondag ook dicht,
maar daarvoor hoeft het kantoorpersoneel
geen verplichte snipperdag op te nemen.
AKU werkt
De A.K.U. in Arnhem blijft normaal
doorwerken. Kantoor- en ander personeel
dat normaal zondags niet werkt, is don
derdag vrij. De ploegendiensten m de
fabriek gaan door.
De mijnen werken vrijdag ook door.
Eén zaterdag in de veertien dagen is
vrij, maar als er een extra-zondag mid
denin de week valt, is de daarop volgende
zaterdag nooit vrij en heeft het dus geen
zin de vrijdag daarvoor ook te sluiten.
In het Noorden wordt in veel meer
bedrijven doorgewerktGroningen kent
maar één fabriek, die vrijdag gesloten is;
de FriesGroningse Coöperatieve beet
wortelsuikerfabriek. Ook in Friesland
blijven de meeste bedrijven normaal
doordraaien.
Verlammingen
In Amsterdam is de situatie nogal ge
schakeerd. Er zijn bedrijven, die vrijdag
stilliggen, andere werken gedeeltelijk en
weer andere zijn volledig in touw. De
Nederlandse Dok- en Scheepsbouw
maatschappij werkt door, zij het dat een
deel van het bedrijf verlamd is door het
grote aantal opgenomen snipperdagen.
Natuurlijk Was het economisch beter
geweest om het hele werk stil te leggen
voor die ene dag, maar daarvoor zou het
opleggen van een verplichte nipperdag
nodig zijn geweest. Daartegen heeft zich
de ondernemingsraad van de NDSM ver
zet.