ANGOLATOESTAND
SPITST ZICH TOE
GagarinIk zat bij
landing in cabine
Danstoernooi viel
een beetje tegen
Aanvallen van rebellen
gaan onverminderd door
SOEKARNO VERTROKKEN
VOOR WERELDREIS
De Joodse
katalysator
Portugal zendt ijlings versterkingen
Brels „grote
vriend" werd
onthalsd
Verbazing
Terug
Stij gende uitgaven
voor Nw.-Guinea
AFRO-AZIATISCHE RAAD
Trek troepen terug
uit Nieuw-Guinea
Wrakstukken gevonden
van straaljager
Deens spektransport via
land en België
ons
LEVEN KEERDE
TERUG NA
9 MINUTEN
BABY OMGEKOMEN
DOOR BOTSING
PERSCONFERENTIE NA SCHRIFTELIJKE VRAGEN
Mil j oenenpro j eet
in Mexico
KIJKER BLEEF IN
DE KOU STAAN
Wachttijd bekort
„Hard werken voor West-Irian"
Daverend vliegfeest
met veel kijkers
Afrikaanse landen:
overleg met E.E.G.
OVEREENKOMST
GESCHONDEN
„GEEN OVERWEGENDE
BEZWAREN"
FaS.
Eigen nieuwsdienst
LISSABON. De toestand in de Portugese kolonie Angola is nu
zo ernstig geworden dat de regering besloten heeft per vliegtuig
troepenversterkingen over te brengen. Schepen met voorraden,
munitie en voertuigen zullen onmiddellijk volgen. Daar men vreest
- dat de rebellen gebruik zullen maken van de tijd die noodgedwongen
moet verlopen tussen de aankomst van de troepen en de aankomst
van munitie en auto's, om nog snel zo groot mogelijke successen te
behalen, heeft de luchtmacht opdracht gekregen alle concentraties
van rebellen te bombarderen.
De berichten die de censuur in
Angola passeren en, vaak pas na
enkele dagen, in Lissabon worden
gepubliceerd. bevatten slechts
gegevens over de ernst van de toe
stand. Uit de omvang van de troe
pentransporten van Portugal naar
de kolonie blijkt echter duidelijk
dat ie Portugese regering ervan
overtuigd is. dat het niet gaat om
een Plaatselijke opstand. Zij is er
zich van bewust dat het bezit van
Angola cp het spel staat en zij zal
niets nalaten om de rebellie te on
derdrukken.
Met grote verbazing heeft de
blanke bevolking van Angola kennis
genomen van een herderlijke brief
die gisteren van de kansel is voor
gelezen door de aartsbisschop van
Luanda en vier bisschoppen in an
dere steden in Angola.
Daarin wordt de rebellie veroor
deeld, maar tevens doet de kerk een
beroep op de regering om snel de
sociale wantoestanden in de kolonie
uit de wereld te helpen. Ook in het
moederland heeft deze brief ver
wondering en zelfs verontwaardi
ging gewekt.
Met name heeft het sterk de aan
dacht getrokken dat de bisschoppen
slechts enkele zinnen wijden aan
de veroordeling van de geweld
dadigheden van de rebellen. De
tekst die is gewijd aan de wense
lijkheid van sociale hervormingen
daarentegen is veel langer. De brief
maakt dan ook de indruk dat de
kerk in Angola het uitbreken van
de rebellie een zeer begrijpelijke
zaak vindt en de schuld ervoor aan
het bestuur van de kolonie geeft.
De aanvallen op blanke neder-
zettin„en en dorpen gaan onver
minderd door en het aantal slacht
offers stijgt met enkele tientallen
per dag. Steeds meer Portugese
kolonisten overwegen terug te ke
ren naar het moederland. Reeds
zijn vele honderden vrouwen en
kinderen per schip naar Portugal
teruggezonden. Vele bedrijven in
het binnenland zijn verlaten omdat
de kolonisten de betrekkelijke vei
ligheid van de kuststreken hebben
opgezocht.
De rebellen, van wie al sinds
weken r.iet meer wordt gezegd dat
zij slechts indringers uit Congo"
zijn, hebben het in de strijd in het
oerwoud van het binnenland ge
makkelijker dan de Portugese sol
daten en de inheemse troepen.
Zij tieden in kleine groepjes op
en doen telkens bliksemsnelle aan
vallen. Vervolgens verdwijnen zij
weer in het bos.
Het gebruik van vliegtuigen
werpt maar weinig nut af, omdat de
rebellen nauwelijks zijn waar te
nemen uit de lucht. Niettemin ver-
HOLLANDIA (A.N.P.). De gou
verneur van Nederlands Nieuw-Guinea
dr. P. J. Platteel heeft de Nieuw-
Guinearaad een nota gestuurd met de
memorie van toelichting op de begro
ting van dit gebiedsdeel voor 1962.
Bij deze nota is het voorlopige ont
werp van de begroting gevoegd.
De uitgaven voor volgend jaar worden
op 167,1 miljoen gulden geraamd, waar
tegenover ruim 66 miljoen gulden aan
middelen staan. De rijksbijdrage voor
1962 bedraagt 100,8 miljoen gulden, dat is
een stijging met ruim negen miljoen of
bijna tien procent ten opzichte van 1961.
De stijging van de uitgaven voor cul
turele en economische zaken is het
grootst. In 1962 worden opnieuw enkele
streekgemeenschappen ingesteld en wor
den drie primaire middelbare scholei
geopend.
Opleidingsinstituut
Verder zijn voor het volgend jaar fond
sen opgenomen voor de oprichting van
een middelbare technisch opleidingsinsti
tuut dat op de behoeften van Nieuw-Gui-
nea is gericht. De ..Papoeanisering" van
de P.T.T. zal in 1962 in de rangen van
telegrafisten, monteurs en postbeambten
ten dele worden verwerkelijkt. Bij de be
lastingheffing zal een verschuiving op
treden van de directe naar de indirecte
belastingen.
De nota van gouverneur Platteel wordt
'in de Nieuw-Guinearaad behandeld. Het
verslag van die beraadslagingen zal door
minister Toxooeus, tegelijk met de aan
bieding van het ontwerp-begroting. ter
kennis van de Ctaten-Generaal worden
gebracht.
BANDOENG (Reuter). De raad van
Afrikaans-Aziatische saamhorigheid heeft
gisteren op een bijeenkomst te Ban-
doeng „de voortgezette Nederlandse be
zetting van westelijk Nieuw-Guinea
veroordeeld
Er werd een resolutie aanvaard, waar
in de onverwijlde terugtrekking „van
alle Nederlandse koloniale troepen uit
dit gebied" wordt geëist.
De raad steunt „alle reeds door de In
donesische regering gedane pogingen om
het hoofd te bieden aan de Nederlandse
mi'itaire uitdagingen en alles wat zij
nog zal ondernemen" Hij doet een be
roep op de Afrikaanse en Aziatische vol
ken om er bij hun regeringen op aan te
dringen dat niet toegestaan wordt, dat
de Nederlandse kolonialisten gebruik
maken van hun vliegvelden, havens en
militaire 'nstellineen
scheen er gisteren een communiqué
van de Portugese luchtmacht waar
in een grote overwinning werd ver
meld op een „aanzienlijke concen
tratie van rebellen" die door vlieg
tuigen met bommen en mitrailleur-
vuur was bestookt.
Zelfs in de hoofdstad Luanda en
in de andere steden in de kolonie
komen nu overvallen voor. De re
bellen zijn goed gewapend en be
schikken over mitrailleurs. In vele
gevallen is gebleken dat zij onder
leiding van blanken stonden.
Van onze correspondent
MIDDELBURG. Een landbouwer
heeft gistermiddag op een stuk bouw
land in Zonnemaire wrakstukken ge
vonden die vermoedelijk afkomstig zijn
van de Hawker Hunter, die sedert don
derdagavond na de botsing met een
Amerikaanse straaljager wordt ver
mist.
Een helikopter van de luchtmacht
heeft de brokstukken opgehaald: een
stuk van de koepel van een cockpit, een
stuk plastic glas en een helm van een
straaljagerpiloot.
In een weiland in Rockanje is zater
dag een stuk aluminium gevonden van
twintig centimeter in het vierkant. Ver
moedelijk is het afkomstig van de ver
ongelukte straaljager. Het is voor on
derzoek naar de Koninklijke Marechaus
see in Rotterdam gebracht.
Van onze correspondent
KOPENHAGEN De Nederlandse en
Belgische bootdiensten op Engeland heb
ben een nieuwe goede klant gekregen
nu de Deense veefokkers en slachte
rijen moeilijkheden hebben met de ex
port als gevolg van de staking van trans
portarbeiders en zeelieden.
Afgezien van het vervoer via de Ham-
burgse haven, laten de Deense slachte
rijen nu speciale treinen met spek la
den die regelrecht naar Hoek van Hol
land, Oostende en Zeebrugge rijden.
De kosten van deze gecombineerde
land- en zeereis zijn niet hoger dan het
transport per auto via Hamburg en dan
per schip verder naar Engeland. In Ham
burg dreigt een sympathiestaking van de
Duitse zeelieden.
De staking is al aangekondigd, maar
nog niet begonnen.
Van onze correspondent
IJSSELMUIDEN. Negen minu
ten nadat de kleuter bewusteloos
uit het water was gehaald, heeft de
48-jarige P. Dekker met succes
kunstmatige ademhaling toegepast
op de tweejarige Gertie Dolfsma uit
Grafhorst onder IJsselmuiden.
De jongen was ontsnapt aan het
wakend oog van zijn vader, die de
koeien aan het voeren was. Toen de
heer Dolfsma zijn zoontje miste was
het al laat: het was bij het spelen in
d'e achter het huis gelegen sloot ge
vallen.
Toen de heer Dolfsma zijn kind uit
het water had getrokken, meende hij
dat het al was overleden. Hij droeg
Gertie naar huis en stelde vervolgens
zijn buurman, de heer Dekker, op de
hoogte.
Vol modder
H'oewel d'e buurman daar geen er
varing in had, begon hij onmiddellijk
kunstmatige ademhaling toe te passen.
Hij legde de jongen op zijn buik, druk
te het water uit de longen en paste'
de bewegingen toe die volgens hem
gebruikelijk waren. Er was geen adem
haling meer waar te nemen en de
luchtwegen zaten vol modder.
Negen minuten later sloeg Gertie de
ogen op. Hij werd naar het ziekenhuis
van Kampen gebracht, waar hij tot
woensdag zal moeten blijven.
Van onze correspondenten
OUD-BEIJE'RLAND De drie
maanden oude baby van het gezin
Bornkamp uit Heinenoord is gisteren
om het ieven gekomen, toen de wa
gen van haar vader in Oud-Beijer-
land tegen een boom botste. Het
tweejarig zoontje van het gezin kreeg
een hersenschudding. De moeder brak
beide benen.
De 72 jarige M. Klaassens uit Ven-
ray werd zaterdag op de onbewaakte
in Klein-Oorlo door een trein dood
gereden. Hij moet door zijn slechte
gehoor de waarschuwingssignalen
met hebben gehoord.
In Tubbergen werd de 27-jarige
G. J. Krukkert door een botsing met
een auto zo ernstig gewond, dat hij
een half uur later overleed.
De 37-jarige Amsterdamse in-
dusstrieel A. Wolf kwam om, toen hij
met zijn auto uit de bocht vloog in
de buurt van het Italiaanse plaatsje
Ancona. De wagen raakte een tele
graafpaal en sloeg over de kop.
Bij Gilze-Rijen kwamen de zestien
jarige scholier A. van Houten en de
even oude timmerman C. Marijnis-
sen, beiden uit Bavel, met hun brom
fiets in botsing met een autobus. Eni
ge tijd later werden zij dood aange
troffen. De chauffeur van de bus had
niets van de botsing gemerkt.
Eigen nieuwsdienst
MOSKOU. De eerste ruimtevaarder, Joeri Gagarin, stond zaterdag als
een ei-varen diplomaat enige honderden journalisten te woord op een
persconferentie in het „huis der wetenschappen" te Moskou. De 27-jarige
majoor, die gekleed was in uniform en al zijn pas verleende onderscheidings
tekenen droeg, maakte een zelfverzekerde indruk en sprak zonder enige
aarzeling. Een half uur lang beantwoordde hij de schriftelijk gestelde
vragen. Er was geen gelegenheid om directe vragen te stellen.
bereid ben iedere nieuwe opdracht uit
te voeren'"
Gagarin zei verder dat Rusland al
ruimteschepen vervaardigde voor
vluchten naar de maan. Het schip dat
hij gebruikt, had. was voor een vlucht
naar de maan niet geschikt.' Vragen
of er reeds eerder pogingen waren ge
daan om mensen in de ruimte te stu
ren, werden door professor Nesmeja-
nof, voorzitter van de Russische aca
demie van wetenschappen, ontkennend
beantwoord. Professor Nesmejanof had
Gagarin aan de journalisten voorge
steld.
Vooraf las Gagarin een verklaring
voor, waarin hij o.a. enige bijzonder
heden over zijn opleiding meedeelde.
Hii zei dat hij op de luchtvaartschool
het brevet van piloot voor straalvlieg
tuigen had behaald en zich daarna had
opgegeven voor de opleiding tot ruim
tevaarder.
Gagarin sprak het bericht in de
Amerikaanse pers tegen, dat hij familie
zou zijn van een Russische prins. De
verklaring van Gagarin over zijn vlucht
bevatte geen mededelingen, die nog
niet eerder bekend waren gemaakt.
Na het voorlezen van zijn verklaring,
dat twee uur duurde, beantwoordde hij
de schriftelijke vragen. De eerste vraag
ging over de kwestie van de landing,
waarover tegenstrijdige mededelingen
waren verschenen De eerste berichten
maakten melding van een landing van
het ruimteschip, terwijl later werd ver
klaard, dat Gagarin met een valscherm
was neergekomen.
Gagarin zei glimlachend dat hij op
alle vragen daarover één antwoord zou
geven.
Hij zei: „Er zijn in ons land vele ma
nieren ontwikkeld om te landen. Een
ervan is met een valscherm. Op deze
vlucht is een andere manier toegepast:
de piloot blijft in de cabine van het
ruimteschip. De landing is goed ver
lopen en toont het succes aan van alle
voor deze vlucht beproefde landingen."
Op de vraag of het comité van ont
vangst al op de plaats van de landing
aanwezig was of later aankwam, zei
Gagarin dat de aankomst van beiden
vrijwel gelijktijdig was geweest. Hij
zei verder dat het ruimteschip met ca
bine opnieuw gebruikt zou kunnen
worden.
Een andere vraag was of er nog veel
ruimtevaarders in de Sowjetunie wor
den geoefend. Het antwoord van Ga
garin dat met een brede glimlach werd
gegeven, luidde: „Er worden voldoen
de ruimtevaarders geoefend om se
rieuze vluchten in het heelal te ma
ken."
De vele communistische journalisten
begroetten ieder antwoord van Gaga
rin met een luid applaus.
Toen Gagarin gevraagd werd of hij
ook het volgende ruimteschip zou vlie
gen. zei hij: „Ik heb de partij, de rege
ring en het volk al laten weten dat ik
PRINS BERNHARD:
MEXICO CITY. Een consortium van
Nederlandse, Belgische en Westduitse
banken zal voor een waarde van meer
dan honderd miljoen gulden deelnemen
in een project tot modernisering van de
haven van Matamoros aan de Golf van
Mexico.
Dit heeft prins Bernhard vrijdag mee
gedeeld bij zijn vertrek uit Mexico naar
Los Angeles.
Er zullen voorts in de buurt van de
havenstad chemische en elektrotechnische
ondernemingen worden gevestigd. Daar
in zal worden deelgenomen door Neder
lands, Belgisch, Duits en Mexicaans kapi
taal.
WE hadden ons, eerlijk gezegd,
veel meer voorgesteld van het
danstoernooi dat zaterdagavond de
Nederlandse en ook miljoenen Euro
pese huiskamers heeft bereikt. Meer
feestelijkheid, meer stemming, meer
sfeer.
Wij konden ons niet aan de indruk ont
trekken dat er van een soort overorgani-
satie sprake is geweest die langzaam en
geruisloos binnensloop tijdens de talloze
voorbesprekingen die een dergelijke om
vangrijke uitzending nu eenmaal altijd
aankleven en die de gewenste spontaneï
teit, souplesse en originaliteit om zeep
hebben geholpen. Duidelijk was dit te
merken aan de taakverdeling. Er kwa
men kolossaal veel mensen aan te pas
wier aantal gemakkelijk tot de helft ge
reduceerd had kunnen worden.
De uitzending had iets rommeligs, er
was nervositeit en prikkeling te bespeu
ren, vooral bij de solisten Marie-Cé-
cile Moerdijk en Heidi Brühl konden
niet loskomen en Jacques Brei was pas
bij het laatste liedje in staat tot uitbun
digheid en blijheid.
Een minder gelukkige keus was het en
gageren van de Engelse dansgroep, die
als entr'acte in een danstoernooi niet
op zijn plaats was.
kritisch
bekeken
1
Zoekplaatje
Wat de regie betreft hebben we de
vorige jaren ook meer genoten. De vo
calisten stonden net naast het orkest en
dat was geen lust voor het oog. De om-
roepster ging zielig in een onderbelicht
hoekje schuil. Bij de beelden van de dans
vloer werkte de achtergrond met het or
kest storend en de overgangen van to
tale naar half-totale beelden geschiedden
nooit in de beweging. De wedstrijdleider
Albert van Lingen stond vroeger op het
podium en kreeg de aandacht die hij
verdiende, nu was hij in het schemer
duister tussen de juryleden het gevraag
de voorwerp uit een zoekplaatje.
Bij het opsommen van onze bezwaren
willen we de vele pluspunten niet ver
geten: De vaart, de prachtige arrange
menten en de aanwezigheid van de
hoofdrolspelers uit „Het is zover" maak
ten er toch nog wel een acceptabel kijk
spel van.
J. Veldman
In de zaal
Wat de televisiekijkers zaterdagavond
in elk geval gemist hebben, is de kleu
renpracht die op het danstoernooi ten
toon gespreid werd. Dat kwam bepaald
niet alleen van de talrijke bloemstuk
ken waarmee de Keukenhof de zaal ge
tooid had, maar uiteraard vooral van de
schitterende toiletten van de deelneem
sters en van de dames uit het publiek.
Alles was van een oogverblindende
schoonheid, waaraan alleen kleurentele
visie enig recht had kunnen doen we
dervaren.
Buitendien was er de sfeer, een sfeer
zoals die in een feestzaal kan heersen
waar een puur romantisch gebeurtenis
als een toernooi van stijldansen de ge
moederen met kaarslicht overgiet. Ook
daarvoor is televisie geen geschikt me
dium; sfeer proeft slechts degene die er
televisie
vandaag j
MAANDAG Fred Rombouts heeft
voor zijn Music Box flink wat ver
schillende artiesten geëngageerd: dat
kan dan ook een onderhoudend half
uurtje worden (8.20). Afghanistan
vormt het vierde land dat we gaan
bezoeken in de serie Het gezicht van
Azië (8.45) en tot besluit treedt de
commentator Joop Reinboud voor de
verandering ook eens als samenstel
ler op: Kaartenhuizen en prentenboe
ken (9.25)
BELGIË VLAAMS: Het leven van
Rembrandt wordt u vanavond getoond
in de biografische speelfilm van Hans
Steinhoff met Ewald Balser Hertha
Feyler e.a. (Voor volwassenen 8.25).
DUITSLAND „Zij zouden nog kun
nen leven" is een documentaire over
de hulp bij verkeersongevallen. Dui
zenden vinden langs de weg de dood,
maar zeer velen zouden nog kunnen
leven als de eerste hulp sneller bij
hen was geweest (8.20). Na een cau
serie over en om de sport „Tussen
winter en zomer" (9.00) volgt een
uitzending in de serie „Jazz ge
hort und gesehen".
radio
vandaag
in zit, niet de waarnemer uit de verte.
Helaas, later op de avond ging er veel
van die geladenheid te loor toen het eigen
lijke bal voor het publiek zou beginnen.
Te velen verlieten de zaal, waardoor er
een leegte ontstond die geen koperge-
sehetter van de Skymasters of dansspel
letjes van balleider Albert van Lingen
bleek te kunnen vullen.
VOOR de zoveelste keer heeft een
televisieforum zijn publiek in de
kou laten staan. Welke toeschouwer
van de discussie over de film Gloed
uit as, die de gevolgen van de atoom
bom op Hirosjima behandelt, is gis
teravond iets wijzer geworden? De
essentiële vraag: zijn atoomwapens
zedelijk verantwoord, werd zelfs niet
eens gesteld.
Een lid van het forum vroeg of het
uit religieus standpunt toegestaan is
dat men zich bij het aangaan van
een huwelijk voorneemt om geen na.
komelingen te krijgen teneinde te
voorkomen dat er kinderen met een
stralingsziekte geboren worden. In de
film neemt een Japans echtpaar
zich dit voor. Geen van de discus
siegenoten stelde toen de vraag of
het dan wel geoorloofd zou kunnen
zijn om de bommen te gooien die de
ze ziekte verwekken. Op deze vraag
zaten wij te wachten. Het uitblijven
er van ontnam alle waarde aan de
gedachtenwisseling.
Bijzonder gaaf was de televisiepre
sentatie van Brechts De joodse
vrouw. De regisseur Henk Rigters
registreerde de tragiek scherp en zon
der effectbejag en Hennie Orri had
zich volledig op de huiskamer inge
steld. Een zeer aangrijpend halfuur
tje.
Minder enthousiast konden we zijn
over de nogal lukrake wijze waarop
Mariouw Smit met het oiano-duo
Vronsky-Babin omsprong. De voor
dracht van Ton Lutz was gaaf. De
keus van Marsmans gedicht „Regen"
achten wij als sluitstuk van een
NCRV-avond niet erg fijngevoelig.
J. V.
Van een onzer verslaggevers
"TIEN hevig gekraaken de gitaar
PJ was niet meer. Onthoofd, onthalsd.
Een huivering voer door de zaal
die zojuist nog als gefascineerd Jacques
Brel's gespannen optreden had onder
gaan. Even tevoren waren de televisie
camera's voor de directe uitzending
uit het Scheveningse Kurhaus uitge
schakeld, anders waren miljoenen
Europese kijkers getuige geweest van
het tragische moment dat Frankryks
meest dynamische zanger zijn beste
vriend ontviel.
Brei leek enkele ogenblikken geheel
beduusd, herstelde zich haastig en
kreupelde, pijnlijk over een geschaafd
been wrijvend, het podium af naar de
veilige duisternis buiten het schijnsel
van de spotlights.
Daar ving Karei Prior de onthutste
zanger op, die na zijn optreden wat al
te dartel had willen afgaan, daarbij
struikelde en zijn trouwe gitaar op de
rand van het podium brak. Zielig ben
gelde de hals aan de snaren, zielig keek
Brei naar het stoffelijk overschot in
zijn handen.
Zijn gezicht klaarde niet eens op
toen Prior hem troostte: „Er komt een
nieuwe, heus". Liever echter dan de
mooiste Spaanse gitaar uit het fonds
onvoorziene uitgaven van het Avro-
budget, laat Jacques Brei zjjn houten
kameraad een nieuwe hals aanmeten.
Advertentie
In onze gejaagde tijd telt elke minuut
mee. Ook al leeft niet iedereen vol
gens een vast tijdschema, wij willen
onze tijd nuttig of aangenaam „vullen".
Het irriteert ons vooral, als anderen
onze „kostbare" tijd verspillen door ons
te laten wachten. Maar moet die wacht
tijd per se verloren zijn? Waarom die
luttele minuten niet besteed aan een
kleine genieting. Zorg, dat U altijd een
doosje Karei I CHARMANT-sigaartjes
bij U heeft. Gaan de bomen van de over
weg dan net voor Uw neus dicht, komt
de volgende bus pas over tien minuten,
staan er zoveel mensen vóór U in de rij
- steek dan een CHARMANT op. U ge
niet (a 5 cent), de tijd vliegt en een
CHARMANT gaat niet uit!
MAANDAG. Het gevarieerde pro
gramma, echt gevarieerd dan, Esta
fette, aat twee uur duurt en muziek,
causerieën en spelletjes biedt, begint
vanavond om 19.30 op Hilversum I.
Marimba wordt om 21.55 de ether in-
geslingerd en Rita Reys zingt om
23.45.
Op Hilversum II heeft als enig luch
tig en zeer interessant onderdeel om
20.10 een soort documentaire over de
musical King Kong op het programma
staan.
Hoewel voor beperkte kring als tip
bruikbaar, willen we toch de aan
dacht eens vestigen op de uitstekende
programma's van de draadomroep in
de sector ernstige muziek. Maandag
een programma, dat om 6 uur
's avonds begint en confrontatie biedt
met werken van Bach en Mahler. Van
de laatste de Negende Symfonie in
een uitvoering door het Londens Sym-
phonie Orkest onder leiding van Leo
pold Ludwig. Draadomroepnet 4.
Hilversum 1 geeft 's avonds om tien
over half elf een Debussy-program-
rtia met het Concertgebouworkest.
Jean Fournet dirigeert, Janine Mi-
cheau, Roos Boelsma en het Toon
kunst Vrouwenkoor uit Amsterdam
vertolken de vocale partijen in La
Demoiselle élue en de Trois Noctur
nes. Hilversum 2 brengt om vijf over
half twaalf het Londens Barok En
semble voor de microfoon. Men krijgt
geen barokwerk te horen, maar het
Sextet in Es, opus 71 voor twee kla
rinetten, twee fagotten en twee hoorns
van Beethoven.
Eigen nieuwsdienst
DJAKARTA President Soekar-
no van Indonesië is gisteren voor
een wereldreis van tien weken uit
Djakarta vertrokken. Op het vlieg
veld verklaarde de president „hard
te zullen werken voor de terugkeer
van West-Irian onder Indonesisch
gezag".
Soekarno zei voorts te zullen strij
den voor een rechtvaardige en welva
rende maatschappij en voor de wereld
vrede. In Djakarta wordt verwacht, dat
de president zal pleiten voor een twee
de conferentie van Afrikaanse, Azia
tische en neutrale landen.
De Indonesische staatsman kwam
gistermiddag in Bangkok aan voor een
vierdaags statiebezoek aan Thailand.
Hij werd op het vliegveld verwelkomd
door koning Boemibol en het corps di
plomatique. Alleen de ambassadeurs
van Nederland en Nationalistisch Chi
na waren afwezig.
Na Thailand zal Soekarno nog zeven
tien landen bezoeken in Azië, Afrika,
Amerika en Europa. In de Verenigde
Staten zal hij met president Kennedy
spreken over de kwestie-Nieuw-Guinea
en in Moskou over de Russische wapen
leveranties.
De Indonesische minister van natio
nale veiligheid en chefstaf van het le
ger, generaal Nasution, vertrekt van
daag naar Australië.
Vermoedelijk zal de generaal in mei
Groot-Britannië, Frankrijk en West-
Duitsland bezoeken. In juni zal hij zich
in Moskou bij het gezelschap van pre
sident Soekarno aansluiten.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Duizenden toe
schouwers hebben zaterdagmiddag op
en om de Luchthaven Rotterdam geno
ten van het gezellige vliegfeest dat de
Delftsche Studenten Aeroclub ter gele
genheid van haar zesde lustrum had ge
organiseerd. Niet alleen op het vlieg
veld, maar ook daarbuiten, langs de
Vliegveldweg en de Doenkade, volgde
het publiek met evenveel aandacht als
geestdrift het programma dat geruis
loos begon met een demonstratie zweef
vliegen en daverend eindigde met het
lawaai van vier Delta Daggers, beho
rende tot het 32ste squadron van de
Amerikaanse luchtmacht uit Soester-
berg.
Hoofdpunten van het programma wa-
ren de vernietiging van een denkbeeldi
ge duifeboot door vier S2-F-vliegtaigen
van de Marine Luchtvaartdienst, het
stuntvliegen met een S-14 door kapitein
De Wilde van de Koninklijke lucht
macht, de prachtige verrichtingen van
het Hunter-stuntteam van de lucht
macht, de demonstratie van leden van
de Eerste Nederlandse Parachutisten
Club en het voorvliegen van een DC-8
door de K.L.M.
In een met vlaggen versierde hangar
heeft de Delftsche Studenten Aeroclub
na het vliegfeest een drukbezochte re>
ceptie gehouden.
BRUSSEL De twaalf Afrikaanse
landen die zijn verenigd in de Afri-
kaans-Madagaskische organisatie voor
economische samenwerking, willen in
juni van dit jaar een gesprek hebben
met de ministers van de landen van
de E.E.G. Op de conferentie zou moe
ten worden gesproken over de betrek
kingen tussen hen en de gemeenschap
Vooral zouden de twaalf landen willen
praten over de mogelijkheden voor finan
ciële hulp van het ontwikkelingsfonds
van de E.E.G. voor de overzeese landen,
over de stabilisatie van de prijzen voor
grondstoffen en over de versnelling van
de afbraak van tarieven en contingen
ten.
De landen hebben hun verlangens ken
baar gemaakt nadat eerder de minister
raad van de E.E.G. de gebieden in Afrika
die zijn geassocieerd met de E.E.G., had
uitgenodigd deel te nemen aan een bij
eenkomst van ambassadeurs. Op deze bij
eenkomst zou een conferentie van mi
nisters moeten worden voorbereid.
Verwacht wordt, dat de ministerraad
van de E.E.G. voorlopig geen datum voor
een conferentie zoals nu is voorgesteld
door de Afrikaanse landen zal vaststel
len. Eerst zullen de zes landen van de
E.E.G. het met elkaar eens moeten wor
den over'de problemen ten aanzien van
de geassocieerde gebieden.
LIECHTENSTEIN. Minnezangers
komen voor op een serie van vijf
waarden, die 30 mei verschijnt: 15 rp.
Heinrich von Frauenberg, 25 rp. Ulri
von Liechtenstein, 35 rp Ulrich von
Gutenberg, 1 fr. Konrad von Altstat-
ten en 1,50 fr. Walther von der Vogel
weide.
Controle aan de grens
DEN HAAG In strijd met de over
eenkomst tussen de landen van Bene
lux die vorig jaar op 1 juli is ingegaan
is sinds die datum in enkele gevallen
toch personencontrole geoefend. Dat
deelt prof. dr. J. E. de Quay, plaatsver
vangend minister van buitenlandse za
ken, mee in antwoord op vragen van
het Tweede-Kamerlid de heer J. M. Pe
ters (kath. v.).
Toen de personencontrole naar de bui
tengrenzen van Benelux werd verlegd
heeft minister Beerman aan het perso
neel van de grensbewaking daarvoor in
structies ge-geven. Bij de uitvoering daar
van hebben zich verscheidene malen mis
verstanden voorgedaan, aldus prof. De
Quay.
Binnenkort zal door organisatorische
maatregelen een einde komen aan die
misverstanden, zo neemt de minister
aan. Die maatregelen zullen ook tot ge
volg hebben dat er minder personeel van
de Koninklijke marechaussee in het
grensgebied nodig is.
Advertentie
NU ER een man te Jeruzalem te
recht staat dreigt het gevaar van
de eenzijdigheid en wel dat het ac
cent teveel gaat vallen, juist bij ons,
op het verderfelijke anti-semitisme
en wij het oog minder ingespannen
houden op wat wij in dit verband het
pro-semitisme zouden kunnen noemen.
Het jodendom en de joden hebben
voor onze westerse beschaving een
centrale plaats ingenomen, als wegbe
reiders van het Christendom. Zij heb
ben ook met betrekking tot verschil
lende maatschappelijke stelsels baan
brekend werk verricht. Toch is nog
in ander opzicht hun functie van nau
welijks te overschatten betekenisge-
weest namelijk als katalysator van de
Westerse cultuur.
Een katalysator schept eigenlijk
slechts snelheid. Men noemt in de
scheikunde een katalysator een stof,
die scheikundige reacties bevordert
en toch als het ware zich zelf blijft.
Men neemt aan, dat Jöns Jacob Ber-
selius, een Zweeds scheikundige om
streeks 1830 deze naam voor het eerst
in omloop heeft gebracht. Sindsdien
heeft het woord zich ook in de cultu
rele beschouwing burgerrecht verwor
ven.
Dat werken als katalysator is de jo
den niet steeds goed bekomen. Een
sprekend voorbeeld daarvan is het uit
lenen van geld tegen rente. Hierbij
waren de joden ongetwijfeld de kata
lysatoren en door hun optreden hebben
zij de naief-morele scholastieke op
vattingen, dat rente vragen woeker
zou zijn en ontoelaatbaar en dat men
elkaar om Christi wille moest helpen
door het bespaarde om niet aan een
ander ter beschikking te stellen, uit
gehold en ten slotte naar het rijk der
fabelen verwezen. Onze maatschappe
lijke vooruitgang is technisch in bij
na volstrekte mate afhankelijk van
het lenen tegen rente en niemand
ziet daar nog iets verderfelijks in.
Dank zij de joodse katalysator.
De joodse katalysator heeft ook
sterk zijn invloed doen gelden bij de
ontwikkeling van het socialisme als
denkvorm en als op de practijk ge
richt maatschappelijk stelsel. Hier
schoot de katalyserende werking wei-
eens het doel voorbij en al te vaak
vond men juist joden onder de ultra's
die van links dan maar de op
stuwende werking is moeilijk te ont
kennen.
Typisch voor de werking van een
katalysator is dat deze het eigen ka
rakter behoudt en zich niet oplost. Zo
als de emulgator het bindmiddel is,
dat onder bepaalde omstandigheden
weer vrij komt, zo blijft de kataly
sator een zelfstandig bestaan leiden en
dat is wel bij uitstek het kenmerk
van jodendom en joden. Daarom is
hun dringende invloed vaak zo zuiver
vast te stellen.
OOK IN onze eigen vaderlandse cul
tuur is dat alles te bemerken.
Het begon met Spinoza, nog steeds
geëerd als de man wiens geest zo
sterk was dat hij eigen traditionele
jodendom los liet en met wiskundige
redeneringen tot de slotsom kwam dat
slechts de waarheid in ons zelf onze
enige zekerheid was. Zo ontstond zijn
„denkende liefde tot God" en daarme
de versnelde hij de pas van het ra
tionalisme in hoge mate. En nog
steeds prikkelen zijn geschriften tot
zelfstandig denken.
Op een ongetwijfeld wat wijsgerig
denken betreft heel wat lager niveau
heeft ook een auteur als Heijermans
als katalysator gewerkt. Het aardig
ste voorbeeld daarvan is zijn „Op
Hoop van Zegen", dat zozeer de ge
moederen in beweging bracht dat de
door hem nodig geachte beschermen
de wetten voor de zeevarenden niet
konden uitblijven.
Ook zonder maatschappelijk aspect
hebben vele joden in de literatuur
vooral, maar zeker ook in de muziek
hun katalyserende werking verricht.
Het is soms of een brandende begeer
te tot stimuleren, tot vooruitstoten
hen afhoudt van eigen constructief
werk, of zij haast hebben uit vrees
dat het leven hen geen tijd laten zal.
Hier is ongetwijfeld de drang tot drin
gen beïnvloed door de eeuwen lange
verdrukking, welke zo vaak tot een
noodlottig en voortijdig afscheid van
het leven leidde.
In dit verband is ook de joodse zelf
spot opmerkelijk, omdat deze in de
regel juist op de toekomst gericht is,
alsof het leven van vandaag al niet
meer de moeite van een grap waard
is.
■p\AT alles is vaak overgoten met
■L' melancholie en opgesierd door de
zucht tot pralen, wat Rembrandt in
zijn joodse bruidje met zoveel zorg
en respect ons heeft voorgehouden.
Zo is zeker in ons volkseigen de
joodse katalysator actief geweest en,
het moet worden erkend, vaak gebruik
al ontbrak de openlijke waardering
wel eens. Juist omdat wij daarmede
Vertrouwd waren geraakt en deze
werking als behorend tot onze natio
nale cultuur erkenden, griefde ons,
afgezien van het menselijke, de jo
denvervolging zo sterk. Zij grieft ons
daarom nog steeds.
De man in zijn kogelvrije glazen
kooi ginds in Jeruzalem schuldbela-
den voor zijn rechters staand, mag
zeker niet ook op zijn rekening
schrijven, dat onze gedachten af
dwalen en wij onze erkentelijkheid
voor de joodse katalysator verdrin
ken in een nog zo verdrietig verleden.
(R.)
Werktijdverkorting N.S.
Eigen nieuwsdienst
UTRECHT De directie van de Neder
landse Spoorwegen en de personeelsraad
zijn niet met overwegende bezwaren ge
komen tegen het voorstel om bij de spoor
wegen op 28 mei een werkweek van 46%
uur en op 1 oktober een werkweek van
45 uur in te voeren. Dit schrijft het blad
van de Nederlandse katholieke bond van
vervoerspersoneel St. Raphael
Het voorstel was gedaan door de loon-
commissie van de Stichting van den arbeid
m een advies aan het College van rijks
bemiddelaars. Eerder was men het niet
eens kunnen worden over het tijdstip
waarop de verkorting van de werktijd
biji de N.S. zou moeten worden ingevoerd.
St. Raphael acht het uitgesloten, dat
het gehele personeel met ingang van 28
mei 46% uur zou kunnen gaan werken
Voor de werknemers, die werken volgens
vastgestelde roosters, gebaseerd op een
werkweek van 48 uur, zal het zeker niet
mogelijk zijn de werktijd met anderhalf
uur te bekorten.
Zij zouden een compensatie moeten
krijgen die hun het gevoel geeft gelijk
te zijn behandeld als de werknemers, voor
aMusddebond?rting onmiddelli* ^gaat.
