NOORDFRIESE HALLIGEN GEEN LAND EN GEEN ZEE Mens en dier zoeken veiligheid op terpen Twee getuigen voor Eiclimann Nieuwe inspecteur Lo. in Zeeland KAPPIE EN DE DIEPZEEDUIKERS I In een der wonderlijkste uithoeken van Europa lijken boerderijen te zweven op de woelige zee Vijvers Gehecht Twee bewoners Verdronken land ONDANKS PROTESTEN HONDEN WELKOM wereldreis ais weddenschap FLITS GORDON in het heelal Dan Barry raven Dinsdag 4 april 1961 ZKEb BLAD \\asegT ALS DALEMS MAAR BEZOEKEN MOOHT, DOkTER EISEN. ALS IK HAAR MAAR. EVEN KON SPREKEN-.- -/WE DOEN ONS £ë=T'STEVE. PVEREEN F»AR WEKEN MISSCHIEN. Hoe lang nog deze rust? Van een speciale verslaggever ANGENESS Moeizaam tornt het motor scheepje op tegen de stugge branding van de Noordzee. De kust van Sleeswijk-Hol- stein is een streep aan de einder gewor den. Op een kleine zandplaat tussen de golven luiert een troep zeehonden. Als de boot nabij komt stoten ze hun schel geblaf uit, en zoe ken, strompelend op hun voorvinnen, ijlings een heenkomen in het water. We zijn in een van de wonderlijkste uithoeken van Euro pa, een gebied waar het lijkt of de schepping nog maar pas door de eerste mensen is betreden: de „halligen". Rondom verstrooid in de verte, in de woelige oneindigheid van de zee, liggen boerderijen. Ze lijken te zweven op het water, onder de immense wolkenlucht, brokjes menselijke aanwezigheid tussen de golven. Even later gooien we het anker uit voor een metershoge terp, loodrecht afgeknaagd door de golfslag. Doorbre kende zonnestralen zetten de kleine nederzetting in een schril licht. Boe renhuizen staan er saamgedromd, het buitenste gestut om niet neer te stor ten langs de steile zeekant. Langs een touwladder klauteren we in een roei bootje, dat op en neer danst op de kokende golven. Dan zetten we voet aan wal op de hallig Langeness. De Noordfriese halligen zijn kleine eilanden zonder dijken. Onaanzienlijke stukjes grond, die geen land en geen zee zijn, en openliggen voor iedere vloed. De ..blanke Hans", de gevrees de zee. dringt er binnen met talloze bochtige kreken, en als het vloedpeil maar even hoger komt dan normaal, wordt heel de hallig overspoeld. De schaarse bewoners huizen op de terpen, die vijf, zes meter boven de zeespiegel uitsteken. Verkeer met het vasteland moet per boot, en als het getij gunstig is. De postbode komt soms lopen, wanneer de wadden droogvallen bij eb. 's Winters bete kent ijsgang vaak wekenlang isole ment. Landbouw is onmogelijk op deze onbeschutte lapjes grond. De vloed- stroom zou geploegd land, wegspoelen en een troosteloos moeras achterla ten. Er groeien alleen grassen die be stand zijn tegen zout water. De hal- lig-Friezen houden voornamelijk scha pen. Bij elke hoge vloed worden de kudden bijeengedreven op de terpen. Rondom wordt gevist, en als het ebt gaan ze de wadden op om krabben en mosselen te verzamelen. Als brand stof dient aangespoeld wrakhout en gedroogde schapenmest. Water voor mens en dier is er niet op de halligen, en daarom wordt alle regenwater, naar eeuwenoude metho de, bijeengebracht in „feethinge": diepe ronde vijvers in het midden van de terp. De ruimte is maar klein op zo'n terp, en daarom staan de hui zen dicht opeengedrongen rond die feething, met nauwelijks een mans- breed pad ertussen. Oude boerenwo ningen, neergehurkt onder hun rieten dak, de voorgevel altijd afgekeerd van de noordwesterstormen. Maar de hallig-bewoners zijn ge hecht aan hun simpel thuis, waar *s zomers de vlierstruiken bloeien, en de raampjes van de „mooie kamer" uit zien over zee. De zwarte klederdracht met de zilveren sieraden wordt er nog wel gedragen, en de Tadsen's en Jen sen's, de Quedens' en Boysen's zijn een volkje op zichzelf. In onze Gouden Eeuw voeren velen van hen op walvisvaart met de Hol landers, en daarvan getuigen nog de „pesels", de mooie-kamers met hun wand van Delftsblauwe tegels en pronkkasten vol Hollands porselein. 's Zomers zijn de halligen overdekt met bloemen: eilanden van een rust, die onwerkelijk aandoet in onze eeuw. Langeness, een smalle reep land van negen kilometer, heeft twintig terpen. Alleen een wagenspoor verbindt ze. Het worden twintig eilandjes bij hoge vloed. Het kleine Habel heeft maar twee bewoners. Op Gröde wonen nu 23 men sen, maar de schoolmeester had er ja renlang maar één enkele leerling. Naar Nordstrandischmoor komt de predikant per boot, en hij houdt zijn kerkdienst in het schooltje. Op het be graafplaatsje liggen de grafstenen plat in de grond, om niet door de vloed te worden meegesleurd. Geheel onbewoond is Norderoog. Dertig jaar lang hield de vogelko ning" Jens de Wandt daar moederziel alleen toezicht op de tienduizenden zeevogels. Tot de oude man, die dik wijls over zijn vertrouwde wadden zwierf, verrast werd door een snel opkomende vloed. Nu rust hij op het kerkhof van de hallig Hooge. en al leen de meeuwen regeren op Norder oog. :ïf De klederdracht van de jeugd op de Noordfriese eilanden. al bezig afbreuk te doen aan het oude hallig-leven, en waterbouwkundigen verwachten, dat het vasteland, door aanslibbing en inpoldering, eenmaal weer deze eilandjes zal omsluiten. Daarmee wordt „Uthlande" her overd op de zee, maar een laatste stuk primitief leven voorgoed prijsge geven. In de vroege Middeleeuwen was het nallig-gebied nog een bewoonde -treek, verbonden met het vasteland. Met de Marcellus-vloed, in januari 1362, begon de afbraak Oude kronie ken verhalen van deze „grote Man- drenke", waarbij vijftig kerken ten onder gingen en bijna achtduizend mensen de dood vonden „Uthlande" kwam weer in de greep van de zee. totdat op de ondiepste gedeelten door aanslibbing de huidige halligen ont stonden. Nu zijn, bij laag tij. voor de kust van Langeness in de zeebodem, nog de resten te zien van de Middeleeu wen: ronde waterputten, grafsporen en turfsteken, en de knoestige stronken van een woud dat eeuwen geleden verdronk. Voor de toerist, die de natuur en de rust zoekt, is de wonderlijke wereld van de halligen een paradijs. Hoe lang za' het dat nog blijven? Dijkbouw en damverbindingen zijn' JERUZALEM (Reuter API De rechters tegenover wie Adolf Eich- mann zich moet verantwoorden wegens zijn oorlogsmisdaden hebben goedge vonden dat de verdediging twee functio narissen van de Israëlische luchtvaart maatschappij El Al als getuigen zal la ten voorkomen. Het proces tegen Eich- mann begint op 11 april. Tegen het verzoek van de verdediging aan de rechtbank om dagvaarding van deze twee getuigen had de Israëlische procureur-generaal, Gideon Hausner, protest aangetekend. Hausner stelde zich op het standpunt dat de wijze waarop Eichmann naar Israël is ge bracht voor de procesvoering niet van belang is. De rechtbank legde de be zwaren van Hausner naast zich neer. De twee getuigen waarom het gaat zijn Zwi Tohar, de chef-bestuurder van El AI, en Jehoeda Sjimoni, tot voor kort een van de leidende figuren van El Al. Tohar bestuurde het vliegtuig waar mee Eichmann naar Israël werd ge bracht door de mannen die hem in Ar gentinië gevangen hadden genomen. Het verzoek om dagvaarding van To har en Sjimoni houdt verband met het voornemen van de verdedigers van Eichmann de competentie van de rech ters te ontkennen. Zij willen naar men aanneemt aanvoeren dat zij Eichmann niet zouden mogen berechten omdat hij in strijd met dè Argentijnse wet werd gearresteerd. WENEN (AP) Weense honden zul len voortaan vergezeld van hun bazen worden toegelaten in de plaatselijke koffiehuizen, bars en restaurants. Bijna honder jaar lang hebben de honden geen poot kunnen zetten in een plaatse lijke eetgelegenheid. De Weense hoofd commissaris heeft nu de verordening van 1862 ingetrokken. Stormvloed op Langeness: alleen de boerderijen op de terpen steken nog boven water. programma's I1 |ln Het korSj RADIO WOENSDAG 5 APRIL 1961 HILVERSUM I. 402 M. VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.20 Gram; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 9.00 Gym v d vrouw; 9.10-Gram; (9.35—9.40 Waterst). VPRO: 10.00 De stadskerk, lezing. VARA: 10.20 V d vrouw; 11.00 R.V.U.: De Nederlandse boer in Zuid-Brazilië, door drs. H. Hack; 11.30 Gevar. progr; 12.30 Land- en tuinb. meded; 12.33 V h platteland; 12.38 Ha waiian muz; 13.00 Nws en tentoonstellings- agenda; 13.20 Lichte muz; 13.45 Gespro ken portret; 14.00 Gram; 15.00 Op reis door de wereld, lezing; 15.10 V d jeugd; 17.00 Lichte muz; 17.20 Dansmuz; 17.50 Rege- ringsuitz: Emigratierubriek: Het emigra tiepraatje v H A van Luyk; 18.00 Nws en comm; 18.20 Act; 18.30 R.V.U.: Techniek en beeldende kunst, door W A Keuzen kamp: 19.00 V d kind; 19.10 Kanttekenin gen; 19.20 VARA-Varia en gram. VPRO: 19.30 V d jeugd. VARA: 20.00 Nws; 20.05 Gram; 20.15 Otello, opera. I d pauze 21.30): Tussen mens en nevelvlek, lezing; 22.20 Zestig jaar levenservaring, lezing; 22.30 Nws; 22.40 Otello, opera (verv); 23.15 Klankstudies; 23.55—24.00 Nws. HILVERSUM II, 298 M. NCRV: 7.00 Nws en SOS-ber; 7.10 Gram; .7.30, Een woord voor dp dag: 7.40 Gram;, 8.Ö0" Nws; 8.15 Rafèfókrafit; Gram; 9.00 V d zieken; 9.35 Gram; 9.40 V d vrouw; 10.10 Gram; 10.15 Morgendienst; 10.45 Gram; 11.00 Hertog te huur, hoorsp; 11.45 Gram; 12.05 Kamermuz; 12.30 Land en tuinb meded; 12.33 Gram; 12.40 Instal latie Nieuw-Guinea-Raad in Hollandia; 13.00 Nws; 13.15 Gram; 13.50 Gram; 15.00 Muz v d jeugd; 15.45 Gram; 16.00 V d jeugd; 17.20 Gram; 17.40 Beursber; 17.45 Het Spektrum, lezing; 18.00 Koorzang; 18.20 Gram; 18.30 Kongo tussen hoop en vrees, rep; 18.40 Gram; 19.00 Nws en weerber; 19.10 Op de man af, praatje; 19.15 Leger des Heilsmuz; 19.30 Radio krant; 19.50 Koperork; 20.10 Bij de gratie Gods, klankb; 21.40 Omroepdubbelkwartet: 22.00 De Kerk op wieltjes, klankb; 22.20 Gram; 22.30 Nws; 22.40 Avondoverdenking; 22.55 Platennieuws; 23.5524.00 Nws. TELEVISIE NEDERLAND NCRV: 17.00 V d jeugd. NTS: 17.30—17.40 Intern, jeugdjourn; 20.00 Journ en weer- overzicht; 20.20 Installatie Nieuw-Guinea Raad. AVRO: 20.40 Sportpanorama; 21.10 Zangrecital; 21.30 TV-film; 22.1022.40 Litteraire gedachtenwisseling. DUITSLAND 17.00 V d vrouw; 17.35—18.00 Film. (Re gionaal progr: NDR: 18.25 Progr-overz; 18.30 Die Nordschau; 19.25 Ihr neuer Ro man. WDR: 18.45 Hier und Heute, journ; 19.25 Detectivefilm); 20.00 Journ en weer- overzicht; 20.20 Rep; 21.00 Die Verlobung in St Domingo, opera; 22.10 Laatste nws; 22.25 Documentaire. FRANS BELGIE 17.0018.00 V d jeugd; 19.30 Table ouver- te; 20.00 Journ; 20.30 Film; 22.00 Lectuur voor allen; 22.45 Journ. VLAAMS BELGIE 17.00—18.00 V d jeugd; 19.00 Tekenfilm; 19.15 Rep; 20.00 Nws; 20.30 TV-spel; 21.40 Rep; 22.10 Nws. 15 ,,Niet gek", oordeelde deze „afge zien van een paar vrijheden die ze zich hebben veroorloofd over het algemeen een zeer behoorlijke pers!" „Wacht eens even" zei Bertrand die over Abel's schouder keek. „Wat staat daar? O, vervloekt, die schooiers „Wat is er ..Man, ze zijn ons een slag voor geweest! Hier staat het, zwart op wit, dat we van plan zijn de tulband van een politie-agent te gappen! Dit is onze dood!!" „Mekdoub", zei Mare gelaten. „We moeten dus maar doen wat we kun nen!" Met schijnheilig gezicht sloot Ber trand zijn ogen „Per aspera ad as- tra", mompelde hij. De aankomst van de eerste ver slaggevers. met camera's in de hand. maakte een eind aan het geklaag en gemopper. De interviews begonnen. Hoe is die weddenschap eigenlijk ontstaan? Waar komen jullie vanda Hoeveel punten hebben jullie tot dus ver behaald? Hebben jullie dit en dat al. Hoe denken jullie. De vragenstroom werd onderbro ken door de verschijning van twee in vodden geklede individus. Hun lan ge haren klitten aan elkaar, evenals hun baarden, en ze stonden stijf van het vuil. Samen droegen ze een lang werpige mand. „Aahti zuchtten de verslaggevers in koor. alsof die twee armzalige verschijningen man nen van zeer groot gewicht waren. De directeur van Trans-World ging hen hoffelijk begroetn. Wit tot in de lippen staarden Mare en Abel naar het toneel. Nu beseften ze pas ten volle wat ze zich met die zo luchthartig aangegane wedden schap in Brussel op de hals hadden gehaald. Ze dwongen hun vertwijfelde trekken tot een moeizame glimlach- „Grote genade Marc's stem trilde een beetje toen hij zei „Vent, zwijg asjeblieft" „Ik voel echt met jullie mee!" ver klaarde Bertrand met een vrome tro nie, terwijl hij zich klaarmaakte om het tafereel te filmen. De kantoorbedienden stonden als aan de giond genageld. Klaarblijkelijk wisten ze niets van die weddenschap en hun gezichten drukten de groot ste verbazing uit. Het geratel van de schrijfmachines verstomde als bij to verslag en niemand bekommerde zich om de rinkelende telefoons. Met op merkelijk weinig succes trachtte de directeur hen te bewegen weer aan het werk te gaan. In spijt van het feit dat het tijd was om te gaan mMÈËËMÊMmm 1 i mmmm lunchen, bleven de klerken en typis ten nonchalant in de gangen rondhan gen om te zien wat er zou gaan ge beuren. „Anders hoef ik ze nooit weg te jagen als het lunchtijd is", merkte de directeur droogjes op. De slangenbezweerders zaten intus sen zacht met elkaar te praten. „W-wat zeggen ze?" informeerde Abel bij een van de verslaggevers. „Ze zijn het er niet over eens of ze al of niet de langste slangen zul len nemen, die ze zelf altijd gebrui ken en die zich helemaal om iemand heen kronkelen. Ze hebben ongeveer een dozijn slangen bij zich." „O wat aardig mompelde Mare zwak jes. Abel staarde zo strak naar de mand alsof hij verwachtte dat Gina Lollobrigida eruit zou opduiken. „Wel?" informeerde de directeur. Met een gebaar .verzocht hij de twee sachtoffers zich klaar te maken. De fotografen kibbelden egoïstisch over de beste plaatsen en stelden hun camera's en lampen op. De verslag gevers vormden een halve kring rond de mand, waarvan de kerels nu het deksel hadden afgenomen. Het was een griezelijg gekronkel in die mand. Abel trok zijn jasje en zijn vest uit. Maar Mare scheen opeens een overdreven waarde aan de conven ties te hechten, of misschien vond hij het beter in het harnas te ster ven. Hij had een keurige das aan en het leek wel alsof hij op weg was naar een deftige cocktailfuif. Hij zou zo verzorgd mogelijk ter slachtbank tijgen. De oudste van de beide fakirs stond te wachten op het sein om zijn arm in de krioelende massa te ste ken. „Klaar?" vroeg de directeur. „Eh jazeker" zei Abel, nèt iets te hard. „Vooruit maar", fluisterde Mare. Een vervaarlijke cobra hief de af schuwelijke kop omhoog- De punt van de gespleten tong gleed langs zijn lippen. De slangenbezweerder greep het dier vlak achter de kop vast en zwaaide het kronkelende lichaam heen en weer als een straatkoopman die zijn waren aanprijst. Het dier gaf zijn meester speelse tikjes met zijn staart. Toen liep de fakir naar Abel toe en drapeerde hem het merkwaardi ge amberkleurige snoer rond zijn nek. De grappige, halfluid geuite com mentaren hadden plaats gemaakt voor een ijzige stilte. Even later was Mare op dezelfde wijze versierd. (Wordt vervolgd) GOES. Bij Koninklijk Besluit van 21 maart is met ingang van 1 mei a.s. benoemd tot inspecteur van het lager onderwijs in Zeeland, met standplaats Goes, de heer L. F J. H. Frantzen. hoofd van de Don Boscoschool in Roer mond. De heer Frantzen volgt in deze functie op mr. L. G. Wolf, die benoemd is tot inspecteur van het l.o. in Apel doorn. De nieuwe inspecteur is 51 jaar oud. Na zijn studies aan de r.k.-kweekschool te Roermond volgde in 1928 zijn benoe ming tot onderwijzer aan de lagere jon gensschool in Thorn. In 1945 trad de heer Frantzen in militaire dienst in de rang van reserve-kapitein in buitengewo ne dienst. In die functie is hij geruime tijd districtshoofd geweest van de repa- triëringsdienst. Tevens werd hij belast met de oprichting van een jeugdzorg huis in Vlodrop. Van 1946 tot 1950 was de heer Frantzen werkzaam als muziek- consulent voor het Wardinstituut. Op 1 januari 1950 werd hij benoemd tot hoofd van de pas gestichte Don Boscoschool te Roermond. NOGNOOITHE3 l' IK EEN FILM GE ZIEN MET ZQ'M UN- HAPFy ENDING. MOET GEWOON EEN ZOEN ZIEN AAN HET El ND VAN EEN iA:,t FILM.I. televisie vandaag DINSDAG Heb je 'm door is de vrolijke hoofdfilm die de NTS van avond van 8.45—10.10 draait voor kij kers van alle leeftijden. De voorfilm brengt ons een nieuwe aflevering van de boeiende Britse dierenserie. Dit keer over reuzen in het direnrijk van vroeger en nu. Om 7.30 is er nog het landbouwjournaal. België Vlaams: „Van het goede te veel" is een eenakter van André De- medts. Dit komische spel kunt u zien om 8.55 uur. België Frans: presenteert in een relais van de RTF „De laatste vijf minuten"; Commissaris Bourrel leidt een politie-onderzoek. Vanavond: zoekt de vrouwen (8.30). Duitsland: Na de rubriek „Ausge- rechnet: Tatsachen" (8.20) volgt een film in de Perry-Mason-serie „De verdronken eend", chantage en moord. Perry Mason neemt de ver dediging op zich van een jonge man, verdacht van moord, die graag wil de trouwen met de dochter van aan zienlijke ouders, maar daarin gehan dicapt wordt doordat hij de zoon is van een man, die destijds wegens moord werd terechtgesteld (8.35). Om 9.25 uur volgt een reportage van het tornooi van het Duitse amateur-boks- verbond om de beker van de Duitse televisie. vandaag DINSDAG Voor luisteraars die Engels spreken is het aardig om eens te luisteren naar de hersengymnastiek van de BBC. Vanavond is er onder de titel „Does the team think?" zulk een uitzending om acht uur (Light Pro- gramme). Het Bel Canto van Hilversum I heeft vanavond om tien over ze ven vier van de allergrootste opera sterren op het programma: de fa belachtige sopraan Joan Sutherland, haar kunstzuster Renate Tebaldi, de bas Cesare Siepe (die de prachtige aria Vecchia 7.imarra uit La Bohème zingt) en de tenor Guiseppi di Ste- fa no. |iiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiimiimiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini 38—86. Terwijl de journalisten en de agenten hun vingers blauw schreven bij het optekenen van Balein's relaas over zijn diepzee-onderzoekingen, keerde Pa- blo Piste het strand de rug toe. „Altijd zijn het de pers en de politie, die de zaken voor mij bederven!" dacht hij bitter. En hij herinnerde zich de ve le slechte kritieken en de dwangbeve len. die hem tijdens zijn circusloopbaan hadden bereikt. „Zolang die lui om de potvis heen blijven zwerven, heb ik geen kans! De enige mogelijkheid is, dat ik de autoriteiten op mijn band probeer te krijgen!" Dit zeggend stapte hij vastberaden op een pand van de VERENIGING TOT BEVORDERING VAN HET TOERISME toe. Hij wiste de zorgeliike trekken van zijn gelaat en voorzag zich van de stra lende glimlach, die een succesrijk man kenmerkt. „Ik wens de directeur te spreken," zei hij tegen een klerk. „En als ik jou was, jongeman, zou ik meteen maar een sa larisverhoging vragen, want dit bureau gaat een gouden tijd tegemoet!" De bediende repte zich naar zijn chef en niet veel later zat Piste in het direc tiekantoor. „Ik heb een aardige attractie voor de toeristenzo begon hij beheerst. 53—83. Door de schok van de aanval was Otto's zwaard hem uit de hand ge glipt, doch al wörstelend verloor hij geen ogenblik zijn tegenwoordigheid van geest en zijn hand tastte naar het ge vest van zijn dolk. Doch de angst gaf Elar zo'n kracht, dat Otto zich met geen mogelijkheid uit zijn wurgende greep kon bevrijden. Hij voelde, dat Elar zijn arm wegdrukte en Otto's dolk uit de schede rukte. Zwijgend rolden de twee mannen over de rostachtige grond en Otto begreep, dat het een strijd op leven en dood zou zijn. Plot seling slaagde hij er in, een arm vrij te krijgen en met alle kracht, waar- 0VeL,,'1'} beschikte, liet hij zijn vuist op Elar s hoofd neerkomen. Hij voelde de greep van zijn aanvaller verslappen en maakte er onmiddellijk gebruik van om zich verder los te rukken en overeind te springen. Doch bijna tegelijkertijd had Elar zich hersteld en stond ook weer op zijn benen. Met gebogen hoofd Siormde hij als een dolle stier op Otto in, die nog net op zij kon springen om de woesteling te ontgaan. Op hetzelfde ogenblik dat hij Elar langs zich heen zag schieten hoorde hij een gil, die hem door merg en been ging en met een gro te boog zag hij zijn aanvaller in het ra vijn storten. Haastig deed hij een stap !6rJiI?L<want 'n van <^e strijd nad Otto met eens gemerkt, dat hij zelf met zijn rug naar de afgrond, geen weest Van rï001^ verw'j£*erc' was £e*

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 2