Nergens tikt het zó Het harde geslacht KLOKKENMAKERS H NIET MEER TE VINDEN Brug over Haringvliet gisteren aanbesteed Veiliger verkeer bomen verdwijnen Boosheid over traagheid DE NATUUR I KAPPIE EN DE DIEPZEEDUIKERS I WITTE KRUIS Woensdag 8 maart 1961 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 2 Tafelklok Vervaardiger In 1964 te voet naar Goeree-Overflakkee Vier jaar De Lauwerszeewerken Eén man De enige Hechtenis Nic. den Besten opnieuw verlengd in en om uw huis Chauffeur krijgt overuren niet uitbetaald DOOR DICNATE ROBBERTZ DEN HAAG. Toen wij gisteren de kamer van de heer Gaemers bin nenstapten wezen de wijzers van de klok half drie aan. We wisten ook, dat het dinsdag zeven maart was, want dat wezen drie andere wijzers op de klok aan. De klok van Pieter Wilhelmus Gae mers. Zo moeten we het zeg gen, want hij is dan wel niet de uitvinder van het uurwerk, maar die klok is zijn vinding. „Ja, dat is de klok dan," zei klok kenmaker Gaemers en zijn vinger ging naar een plaats even boven de schoorsteen. „Voorzover mij bekend is dit de enige tafelklok ter wereld met een volautomatisch kalenda- rium." En die klok stond daar giste ren zo maar, gewoon boven de schoorsteen. Sinds zeven dagen. Waarom noemt u het enig ter we reld?, was onze eerste vraag. „Omdat ik gespeurd en gezocht heb in vele boeken en ik heb er niets over kun nen vinden." Klokken, die dag, maand en datum aangeven zijn toch niets bijzonders? Hoeveel horloges zijn er niet, die er mee uitgerust zijn? „Natuurlijk, dat is ge woon en pendules hebben het ook," leg de de heer Gaemers ons uit. „Maar ik heb het over een tafelklok en die heb ben het niet." Voor het geval u niet mocht weten wat een tafelklok is: Een tafelklok is een klok, die op tafel staat. Kijk, dat zit zo: Zo'n paar honderd jaar geleden placht men zijn klok op tafel te zetten en dat betekende dan, dat die klok aan alle kanten even fraai moest zijn. Nu spreekt men nog wel van een tafelklok, terwijl men schoorsteenklok zou moeten zeggen. 6 Normale tafelklokken moeten aan het einde van de maand worden bijge steld, zodat ze aan de nieuwe maand kunnen beginnen. De tafelklok van Gaemers nu blijft doorwjjzcn zonder dat..men er aan.hoeft te komen. Wel, en dat is hef nu, die vinding van restaurateur Gaemers. Neen, u mag hem eigenlijk geen horlogemaker noemen, alhoewel hij die wel repareert. Ver vaardiger en restaurateur van uurwer ken, zo luidt het beroep van de heer Gaemers. Ten minste: zo noemt hij zich Zo op het eerste gezicht zou men zeggen: een gewone tafelklok. Maar hiervan is er maar één op de hele wereld: Een tafelklok met een vol automatisch kalendarium. zelf, omdat hij zich met die dingen be zighoudt. Ter illustratie laat hij ons een dik fo toboek zien van de vele klokken, grote en kleine, die hij in de loop der jaren weer ais nieuw of weer antiek heeft gemaakt. „Horlogemaker is een moeilijk beroep, maar bij mij komt er eigenlijk nog meer bij kijken. Ik moet ook verstand hebben van muziek en schilderkunst. Wijzerplaten bijvoorbeeld schilder ik vaak zelf," aldus bas-bariton Gaemers. Ja, behalve verstand hebben van mu ziek zingt hij ook en wanneer we de recensies mogen' geloven doét hij dat niet onverdienstelijk. Nog niet zo lang geleden baste hij nog lièderen van Schubert en negro-spirituals "tij dens eéh' concert. „De uurwerkkunst is eigenlijk een kleine honderd jaar geleden opgehou den te bestaan. Nu ben ik mijn hele klokkenmakersleven al bezig om die kunst weer nieuw leven in te blazen. Eigen nieuwsdienst MIDDELHARNIS Voor de bewo ners van Goeree-Overflakkee was het gisteren een belangrijke dag: in Middel- harnis werd de brug over het Haring vliet aanbesteed, die hen in 1964 een ge makkelijke verbinding met het vaste land zal geven. Ook de bewoners van Schouwen Duiveland zijn nauw bij die brug betrokken, want als de brug voor het verkeer open gaat en dat zal in de zomer van 1964 het geval moeten zijn zal ook de Grevelingendam, tussen Schouwen Duiveland en Goeree-Over flakkee, klaar zijn. Over die dam en de Haringvlietbrug zal dan naar het vaste land kunnen worden gereden zonder dat ergens een veer moet worden gebruikt. Dat zal dan te danken zijn aan het initiatief van de n.v. Brugverbinding, waarin de provincies Zuid-Holland en Zeeland en de gemeenten op Goeree- Overflakkee en Schouwen Duiveland deelnemen. Was dit initiatief er niet ge weest dan zou de brug pas in 1968 klaar zijn gekomen. Het renteverlies en het onderhoud zullen worden betaald uit het bruggeld dat zal worden geheven, zo lang het Rijk de brug nog niet heeft overgenomen. Voor de bouw van de brug schreven 29 aannemers in. Het aannemersbedrijf A. Broere n.v. uit Amsterdam was de hoog ste met 13.614.000 gulden; de laagste was Aannemerswerken voorheen H. J. Neder- horst uit Gouda (8.713.000 gulden). De gunning is aangehouden. Het aanbestede werk bestaat uit het maken van een basculekelder en de on derbouw van de stalen brug. Aan de bo- UTRECHT-MAARSSE1S Van onze correspondent UTRECHT De iepen, die de kron kelige weg langs het Merwedekanaal van Utrecht naar Maarssen verfraaien, worden gekapt. Door aanrijdingen was hier en daar al een gat in de prachtige allee ge vallen, maar nu gaan de laatste zeven tig bomen voor de bijl. Waterstaat en staatsbosbeheer zien ,-een kans dat te voorkomen. De weg noet opnieuw worden geasfalteerd en fe damwand van het kanaal moet wor den gerepareerd, waardoor de bomen zouden worden beschadigd, zodanig dat ze bij een stevige wind tegen de grond zouden gaan. Daarom wordt dat nu maar meteen gedaan. Er zullen nieuwe kleine boompjes wor den geplant. venbouw wordt al gewerkt in een fa briek. De aanbesteding stond onder leiding van de heer P. D. Sieling te Melissant, president-commissaris van de n.v. Brug verbinding en voorvechter van een brug over het Haringvliet sinds 1934. Advertentie DE £ckt& PIJNSTILLER Een maand gaat snel voorbijFNeem de angst voor nare dagen weg door Witte Kruis in huis te nemen. tabletten, poeders of cachets. Van onze correspondent LEEUWARDEN. In de vergadering van de Provinciale Staten van Fries land is de regering gisteren verweten, dat zij de uitvoering van de Lauwers zeewerken vertraagt. De voorzitter van de fractie van de Partij van de Arbeid, de heer J. Klok, noemde dat een ergerlijk schandaal. Hij vroeg toestemming om daarover een interpellatie te houden. Gedeputeer de staten, die het kennelijk roerend met hem eens waren, stemden vlot toe. Het is mij bekend, zei de heer Klok, dat de werkhaven voor het project nog steeds niet is aanbesteed. De plannen liggen al maandenlang bij de regering te wachten op een beslissing. Vóór de herfst zal er daarom weinig van het werk kunnen komen. Na de aanbesteding moet de vergunning komen en daarna moet de aannemer het werk nog voor bereiden. Wij moeten met klem protes teren, betoogde hij. De voorzitter van de anti-revolutionai re fractie, de heer A. Tjoelker, vroeg Gedeputeerden tegen het einde van de maand met een nota over de Lauwers- zee te komen. Dat verzoek werd ernstig in overweging genomen. Mr. J. L. Matti, werkzaam bij het ka binet van de gemeentesecretarie van Den Haag is gisteren aangesteld tot commies griffier van de Tweede Kamer in de va cature, ontstaan door het vertrek van mr. Huigens naar de Westeuropese Unie. Men laat zijn huis bijvoorbeeld prachtig inrichten, maar koopt dan soms een klok die er helemaal niet bij past. Dèt wil ik veranderen." Vervaardiger Gaemers gaat nog een stapje verder, wanneer hij opmerkt, dat hg niemand kent, die zich nog be zig houdt met het op kunstige wijze vervaardigen van klokken in Neder land. Mocht er dus toch nog iemand zijn, dan horen we het weL „Oh, ja, wat mijn uitvinding betreft: Het uurwerk was er al, maar de kast en de wijzerplaat en natuurlijk het kalen darium heb ik zelf uitgevonden. Die ka lender zit bij geen enkele klok direct onder de wijzerplaat." Bas Gaemers heeft -vele variaties be dacht op bestaande systemen bij het maken van zijn klok en nu is hij bezig om octrooien aan te vragen. Het is ten slotte zijn vinding. Dat hij het een en ander van klokken afweet is niet te verwonderen, want de heer Gaemers werd eigenlijk tussen de klokken geboren: Zijn grootvader was klokkenmaker in 1877, zijn vader was horlogemaker-goudsmid en zelf begon hij op zijn zestiende jaar in de uurwer ken. „Het is daarom nodig, dat ik iets van muziek afweet, want anders kan ik nooit een klok weer een deuntje laten spelen zoals het behoort," verduidelijkt bariton Gaemers. „Ja, ik ontwerp ook juwelen, want mijn tweede beroep is juwelier." Dat het horlogemakersvak niet zo eenvoudig is bewijst wel het feit, dat men vier jaar nodig heeft om het vak te leren. En wil men er nog meer van weten en meester-horlogemaker voor zijn naam zetten, dan is men zes tot acht jaar bezig. In juli '60 is de heer Gaemers be gonnen met zijn enige tafelklok ter wereld en toen hij klaar was, konden de wijzers op het kalendarium nog net van 28 februari op 1 maart versprin gen. Zonder ook maar iets te verzet ten. Ook tijdens schrikkeljaren bent u van deze vermoeiende bezigheid ontsla gen. Allemaal, dankzij de vinding van één man. Voor het geval u interesse mocht heb. ben in die tafelklok: Hij is bestemd voor een vriend, die er de oorzaak van is, dat hij werd gemaakt. „Maar ik wil er met plezier nog een maken en die zal dan ook goedkoper ztjn dan de eerste." Was dat dan zo duur? „Ach ik weet niet precies wat u daaronder ver staat, maar hij kost een dikke negen duizend gulden." Maar voor die pTijs koopt u dan ook de enige tafelklok met kalenda rium ter wereld. AMSTERDAM (ANP). De raadka mer van de Amsterdamse rechtbank heeft gistermiddag de voorlopige hech tenis van de heer Nic. den Besten, de gedetineerde directeur van Socrates, opnieuw met dertig dagen verlengd. Pyracantha is beter bekend als de vuurdoorn; een klimmende heester die men het best tegen de gevel kan poten; liefst op het zuiden, doch hij voldoet ook wel op het oosten. Dan dient men de plant in pot te kopen en bij het po ten zal de pot verwijderd moeten wor den. Zo vlak bij de fundering zit geen beste grond en die zal men dus moeten uitgraven en er verse tuingrond voor in de plaats moeten brengen. AMSTERDAM (ANP). De ge pensioneerde Amsterdamse hoofd agent van politie C. van Heezik kan geen recht laten gelden op uitbeta ling van de 6235 overuren, die hij sinds juni 1945 als chauffeur van enkele commissarissen van politie zou hebben gemaakt. Dit heeft het ambtenarengerecht in Amsterdam beslist naar aanleiding van een klacht die de heer Van Heezik bdj het college aanhangig had gemaakt. De heer Van Heezik had aanvankelijk nooit aanspraak gemaakt op vergoeding in tijd of geld van de gemaakte over uren, omdat hij van mening was dat hij daarover te zijner tijd wel iets zou horen. Hij had daarbij het oog op een artikel in het Ambtenarenreglement, waarin wordt bepaald, dat een ambte naar die buitengewone prestaties ver richt voor een gratificatie of verhoging in rang in aanmerking komt. Omdat de heer Van Heezik van 1947 tot zijn pensionering vorig jaar chauf feur van de gewezen chef van de Am sterdamse centrale recherche J, L. Posthuma niets vernam is hij de overuren gaan noteren. Begin vorig jaar diende hij de lange lijst bij de hoofdcommissaris in, die het verzoek tot uitbetaling afwees. Het ambtenarengerecht heeft beslist, dat de heer Van Heezik door zo lang te wachten met het declareren van zijn overuren, de overheid de mogelijkheid heeft ontnomen controle te oefenen. SITTARD. Een plotseling naar rechts afslaande vrachtauto heeft gis teren in Sittard de 28-jarige Italiaanse mijnwerker C. Capodieasa doodgereden. De Italiaan was in Hoensbroek in de kost. Zijn vrouw en drie kinderen wo nen in Italië. Zij zouden naar Neder land zijn gekomen, zodra er een woning voor hen was. 141 Het waren aangename gedachten die heer Adriaen bezig hielden ter wijl de hengst verder stapte. Na en kele uren begon het dier dorst te krijgen. Het snuffelde een paar keer in de bermen, maar de sloten daar naast stonden droog. Adriaan had ook een droge mond. Zijn lippen waren hard en de zon brandde nog steeds op zijn kruin. De bonnet hing aan de zadelknop maar hij dacht er niet aan om die weer op te zetten. Door het voortdurende be wegen op de paardenrug was de pijn in zijn rug gaan verergeren. Zij trok als een klem om hem heen, zo hevig of zijn benen van zijn bovenlijf afge scheurd werden. De hengst begon sneller te lopen en drong in het kreupelhout. Achter de bermbeplanting was een ondiepe gracht met helder koel water. Het paard bukte zich om te drinken. Door die plotselinge beweging verloor Adriaen zijn evenwicht. Hij gleed uit het zadel en sleepte nog enige stappen met zijn paard mee, voor zijn voet uit de stijgbeugel glipte. Aan de rand van het water bleef hij liggen. De hengst ging er in en dronk met lange teugen. Daarna waadde hij nog wat heen en weer om dan dromerig onder een abeel te blijven staan. Tegen de avond keerden twee knechten van Maelstede terug van het land waar zij heel de dag ge werkt hadden. Niet ver van het Huis vonden ze een man die in de berm lag, met zijn voeten in het water. Hij zag er uit of hij dood was, maar toen de knechten hem aanraakten kreunde hij. Het is een voornaam heer, zei één van de mannen. Zijn paard kun nen wij meenemen voor jonker Raes. Omdat zij de man niet wilden laten liggen droegen zij het zware lichaam op een wagen waar ze mee reden. Het Huis Maelstede lag verborgen achter hoge bomen. Het werd be woond door jonker Raes, die door het volk de zotte jonker werd ge noemd. Een zonderling, eenzelvig mens, die een hekel had aan de men sen en het meest van al nog aan de vrouwen. Een groot deel van zijn be zittingen had hij besteed aan het ko pen van paarden. Zijn stoeterij was door heel Zeeland bekend. Toen de knechten aankwamen met de doodzieke Adriaen op de wagen en het zwarte paard daarachter ge bonden, stond de zotte jonker uit te kijken naar andere knechten die in de ochtend naar Waarde waren ge gaan om jonge paarden te halen die hij pas gekocht had. Dadelijk trok de hengst de aandacht van de jon ker. Eerst toen heer Adriaen het huis was binnengedragen en de knechten hem het wapen op het dek van het dier wezen, dacht hij aan de man. Romerswale, bromde hij. Een van de Lodyckers. Geef hem wat hij nodig heeft, ik moet op mijn paar den wachten. Hij heeft de pest, fluisterde een der knechten met een verschrikt ge zicht. Toen we hem op het bed leg den, liep er zwart bloed uit zijn mond. Jonker Raes maakte een onge duldig gebaar. Dat moesten' ze maar aan de oude Jenne vertellen, die had verstand van ziekten. De oude meid werd geroepen. Zij waste het bloed van Adriaen's gezicht. Toen hij zich wilde verzetten hield ze hem zo ste vig vast dat hij zich niet meer ver roeren kon. Jenne had haar leven lang met mannen omgegaan. Ze was nergens bang voor en wist veel meer van ziekten en ongemakken dan me nig chirurgijn. Ze zag dadelijk dat de zieke geen pest had, al zou hij ook niet lang meer leven. Omdat zijn lippen zo droog waren wilde ze hem laten drinken, maar Adriaen weerde af. Een paar keer probeerde hij om iets te zeggen. Zijn keel zat dicht en hij kon zijn tong moeilijk bewegen. En voortdurend proefde hij de weeë smaak van bloed. Het maakte hem zo onpasselijk dat hij weer begon te braken. De pijn sneed door zijn lijf. Als zijn tong niet zo verlamd was geweest, zou hij het hebben uitge schreeuwd. - Als jullie weten wie hij is, zei Jenne tegen de knechten, dan is het jullie christenplicht om zijn verwan ten te gaan waarschuwen. Binnen drie dagen is hij dood. Toen de zotte jonker hoorde wat de meid zeide, beval hij een paar man nen om naar de Lodyckers te gaan zoeken. Als ze na drie dagen nie mand gevonden hadden moesten ze weer terugkomen, want dan zou het toch te laat zijn. Terwijl twee jonge knechten zich gereed maakten voor de tocht naar Romerswale, lag Adriaen in het vreemde bed dat naar oud hooi en slecht geluchte huiden rook. De oude meid, die zo hardhandig met hem omsprong, was weggegaan. Ze had een paar stompjes kaars aangesto ken en die een eind van het bed af op een tafeltje neergezet. Adriaen had zijn bewustzijn zo ver terugge kregen dat hij uit de weinige opge vangen woorden begrijpen kon waar hij was. (Wordt vervolgd) Gevonden voorwerpen GOES. In de maand februari 1961 zijn aan het bureau van gemeentepolitie te Goes onderstaande voorwerpen als gevonden aan gegeven en nog niet afgehaald. Inlichtingen hierover zijn aldaar op iedere werkdag te verkrijgen.: 7 div. portemon- naie's, m-z. inhoud; rijwielpomp; oud dames rijwiel (zw.); 7 paren div. handschoenen; 7 div. onparige dito's; 1 paar wanten; 11 div. onparige wanten; 5 div. sjaals of hoofddoe ken; plastic zak, inh. gekl. blokjes; 1 gulden; metalen vouwmeter; wit laken; met. broche m. steentjes; dames-polshorloge m. zw. bandje; zw. zijden doek; lederen motorkap; groene ceintuur; regenjas (grijs); bosje on derdelen v. elektr. armatuur; sleutel, „Lips- 45"; dubbele rijw. tas (groen), inh. div. tijd schriften; rolletje lood; grammofoonplaat (nutricia); handzaag ,,Diston"-„U.S.A."; con tactsleutel no. 611; sleuteltje ,,D"; groen da mes-rijwiel; zwart dito; nylon-kous (in zak je); hamer; 2 bankbiljetten v 10.--; grote pop; 6 muntbiljetten v. 2.50; ring met 2 contacts!; autosleutel m. deurknop; zilv. kl. halskettinkje m. rood steentje; ,,Swan"-vul- pen; huissleutel; rood plast, popje; kratje w.i. 22 flesjes „Yoy"; gekl. halsketting m. steentjes; slabbetje w.o. „Treintje"; zilv. speld m. bloedkoralen en steentjes; 2 zw. vulpennen „Mylady"; spons; plastic regen kapje; balk m. ijzer beslagen (rijplaat v. dragline?); verm. zilv. wapenarmband; licht grijs tijger-katje; huis- of autosleutel „Yale"; grijze jongensfiets; hand-fietspomp je; lees boekje; 2 div. parapluie-hoezen, (1 lichtgrij ze en 1 bruin-beige); cigaretten-aansteker; zwarte rubbermat (78 x 45 cm); plastic da mes-regenmantel (geel); sleutelring (-ket tinkje); 2 ,,V.W."-kontaktsleuteltjes aan ring, no. 2D2; linker bruin kinderschoentje; blauw kinderfietsje; 1 paar regenpijpen; ballpoint. fiiiiiiiiiiHimHiiiiiiiiiiniiiHiHiiiiiimuiiiiiiiiiiniiiininniiiiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiniiiiimiiiiiiiiiiiiniiiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiniiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiy 16. Na de bewogen gebeurtenissen van die dag, wilden de zeelieden vroeg ter kooi. „M-maar als die potvis ons in onze slaap maar niet opslokt!" zei de maat met dunne stem. ,,0f het schip omkiept!" vulde de meester aan. „De toestand blijft sinis ter, zolang die Arie hier rondkoerst. Ik ben een poetsdot, als ik vannacht een oog dicht doe!" „Kom, kom. Jullie kunnen gerust gaan slapen, brave lieden!" stelde Jo nas Balein hen gerust. „In de eerste plaats is Arie veel te goedhartig om jul lie op te slokken, in de tweede plaats is een potvis zeer kieskeurig wat voedsel betreft en in de derde plaats slaapt het goede dier zélf reeds, duizenden meters diep. „Duizenden meters diep.." herhaalde Kappie. „Dat lijkt me een deksels zwa re slaap met al die tonnen waterdruk!" De wiskundige maakte een geringschat tend gebaar. „O. maar voor een potvis is dat niets!" antwoordde hij. „Zo'n dier duikt van de oppervlakte ineens door tot op de bodem als het moet, zon der last te hebben van de druk. Het is de enige vis, die zoiets kan." „Dat is me ja wat!" zei Kappie. „Vandaar dus, dat u hem voor die dui- kerij hebt gevraagd!" „Precies," beaamde Balein. „De eni ge moeilijkheid is echter, dat ik hoege naamd niets weet van zeestromingen en ondiepten. En ik moet Arie toch de juiste bevelen kunnen geven. Wat ik dus nog zoek is een stuurman..!" De maat bracht een onduidelijk ge luid voort en haastte zich struikelend heen. „Een st-st-stuurman..!" riep hij met dikke keel. „Wel-weiterusten! Ik ben voor niemand meer te spreken!" 31. Rusteloos beende Otto In zijn kleine kerker op en neer. Het was don ker geworden en als hij door het klei ne venster naar buiten keek, kon hij in de verte, tussen de bomen door de gloed zien van het kampvuur der zi geuners. Voortdurend brak hij zich het hoofd over de vraag, wat er toch achter dit alles kon schuilen. Het moest toch wel iets van betekenis zijn, als Elar hem zou willen vermoorden om hem maar uit de weg te hebben. Aan de andere kant scheen Janosz echter toch niet zo'n schurk te zijn als men uit zijn vriendscnap met Elar zou afleiden. Ot to schudde het stro in de hoek wat op. Als hij nu maar in slaap viel, dan schoot de tijd tenminste op Toen Otto wakker werd drong het eerste licht van de nieuwe dag naar binnen. Met één sprong was hij overeind. Wat was het, dat hem gewekt had? Daar was het weer, een zwak gerucht, dat nij niet direct kon thuisbrengen. Doch ineens drong het tot hem door: Er morrelde iemand aan de grendels. Voor hij de deur bereikt had, zwaaide die open en Zaïda stond voor hem: „Vlug!" fluisterde ze. „Ik kon niet eerder komen, maar ge moet weg zijn, voor de anderen wakker worden. Uw paard staat hier vlakbij!" Een ogenblik stond Otto tn tweestrijd. Deed hij er niet beter aan, de komst van Janosz af te wachten? Maar als de hoofdman nu eens van gedachten ver anderd was? Hij aarzelde niet langer, maar volgde het meisje naar buiten.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 2