Culturele leven krijgt in
Zeeland niet voldoende
kansen
Harmonie en fanfare
op hoog peil
Verbluffend
Pag. 11
INDUSTRIENUMMER
ZEEUWSCH DAGBLAD
Er zit muziek in Zeeland
■gras
i
-
Wmm
JJET muzikale leven in Zeeland?
Als men de moeilijkheden, wel-
ke onze geografische ligging mee-
brengt, in aanmerking neemt, zit
er muziek in!" Dat was de repliek
op een vraag, welke wij Henk
Stam, in een geanimeerd gesprek
met deze Zeeuwse muziekkenner
bij uitstek, stelden.
„Noemt u eens enkele voorbeel
den," polsten wij. „Dat zal ik doen,
alleen hoop ik, dat de muziekkoren,
orkesten, ensembles en wat dies
meer zij, die ik niet heb genoemd,
zich niet verongelijkt voelen."
Het Caeciliakoor in Sint Jansteen
onder leiding van de heer Wartz
vond hij het beste koor, dat men in
Zeeland kon vinden en een der bes
te koren van Nederland. Dit gemeng
de koor won een tweede prijs op het
wereldconcours in het Ierse Cork en
zal binnenkort in het Amsterdamse
Concertgebouw een uitvoering geven.
Men hoort het ook herhaaldelijk voor
de radio.
In diezelfde Zeeuws-Vlaamse hoek
vindt men ook de andere grote
Zeeuwse koren, zoals het vrij prille
en ook uit jonge mensen bestaande
Hulster gemengd koor en het Axelse
zangkoor. Verder had, volgens de
mening van Henk Stam, de Zierik-
zeese Oratoriumvereniging een zeer
goede bezetting.
Amateursymfonieorkesten treft
men in Vlissingen aan met de al
daar gevestigde Orkestvereniging,
de Instrumentale" in Middelburg
en het Zeeuws Kamerorkest, dat
nog maar kort bestaat. Het laatste
orkest verleende assistentie bij de
eerste opvoering in Nederland van
Vivaldi's opera „La Ninfa il Pas
tore", die enige tijd geleden in
Goes plaatsvond. Dit Goese orkest
vestigt de belangstelling op zich
door het veelvuldig optreden buiten
de gemeente en het zoeken van een
eigen terrein wat zijn programma
keuze betreft.
De harmonie- en fanfareverenigin
gen musiceren in Zeeland op een
hoog peil. „Een speciaal zwak heb
ik voor het Noordbevelands Blaas-
kwintet. Als men dit vijftal niet gaat
vergelijken met een instrumentaal
ensemble, bestaande uit leden van
het Concertgebouworkest, is het wer
kelijk verbluffend deze mensen klas
sieke muziek te horen spelen. Het
zijn zo maar vijf eenvoudige lieden
uit Noord-Beveland, die op ongere
gelde tijden hij elkaar komen en
dan met het grootste gemak werken
van Handel, Couperin of Dittersdorf
spelen."
Het was jammer, volgens Henk
Stam, dat voor het Zeeuws Instru
mentaal Ensemble nog te weinig
emplooi kon worden gevonden. Dit
gezelschap is samengesteld uit lera
ren van de Zeeuwse Muziekschool en
bestaat uit fluit, hobo, fagot, twee
violen, altviool, cello en piano en stelt
zich ten doel vooral in de kleine
plaatsen in Zeeland serieuze muziek
te brengen. „De belangstelling voor
het meespelen in orkesten is de laat
ste tijd geactiveerd, maar is overi
gens nooit zo groot. Voor het bezoe
ken van concerten is over het alge
meen veel animo, maar dat vindt
zijn oorzaak in het kleine aantal cul
tuurevenementen, dat in Zeeland,
plaatsvindt."
De heer W. H. P. Meerkamp van
Embden, die de administratie van
de Zeeuwse Volksuniversiteit
voor zijn rekening neemt voelt zich
vaak een „duizendpoot". Men kan
hem eigenlijk zien als de impres-
sario voor Zeeland op cultureel ge
bied.
^EELAND is een gebied, waar
het culturele leven niet de
kans krijgt die plaats in te nemen,
die het in de andere delen van
Nederland heeft veroverd. Evene
menten op kunstgebied zijn dun
gezaaid en over het algemeen voelt
men er weinig voor voor een to
neelstuk of concert naar nabijgele
gen plaatsen te reizen.
En zo is de situatie op het ogen
blik, ondanks het vele en niet ge
noeg te waarderen werk, dat de
Zeeuwse Volks Universiteit in
de wandeling Z.V.U. doet. De
moeilijke geografische ligging van
onze provincie en de „luiheid" ven
de Zeeuwse bevolking kunnen de
grootste blokken worden genoemd,
waarover de goedbedoelde pogin
gen van deze instantie telkens
weer struikelen.
De heer W. H. P. Meerkamp van
Embden, secretaris van de Z.V.U. en
de man, op wie in feite al het werk
neerkomt, had ons tijdens een ge
sprek op het kantoor van deze instel
ling heel wat te vertellen. „De ge
schiedenis van de Z.V.U. ving korte
tijd na de oorlog aan. Vooraanstaan
de Zeeuwen hadden de verwachting
dat na de bezettingsjaren het cultu
rele leven in de provincie zou gaan
opleven en hun gedachten gingen niet
alleen uit naar plaatselijke organisa
ties, maar naar een provinciaal, co-
ordinerend orgaan"
In 1945 zag de Z.V.U. het levens
licht en begon, zoals alle jonge ver
enigingen, heel bescheiden. Maar al
dra breidde zij zich in de loop der
jaren steeds uit tot zij nu in de
Zeeuwse samenleving niet meer weg
kan worden gedacht.
Middelburg is het centrum van haar
activiteiten, waar ook het dagelijks
bestuur onder voorzitterschap van
mr. F. W. Adriaanse zetelt. In de
Singelstraat is het bureau gevestigd.
Zij verzorgt niet alleen toneel- en
muziekevenementen en treedt
daarvoor ook als impressariaat op!
maar heeft ook de bezigheden van
een ecnte universiteit.
Naast het dagelijks bestuur zijn er
in enkele gemeenten ook werkgroe
pen gevestigd, die de praktische
werkzaamheden ter plaatse opknap
pen. Deze groepen zijn gevestigd in
Vlissingen, Goes, Zierikzee, Axel,
Terneuzen, Oostburg, Sas van Gent
en Domburg. Om ook het eiland Tho-
len op cultureel gebied te kunnen
verzorgen, werkt de Z.V.U. met het
Nutsdepartement in Scherpenisse sa
men. Eenzelfde samenwerking is er
met een culturele vereniging in Re-
nesse.
„Onze doelstelling is de cultuur in
al haar geledingen in Zeeland te bren
gen", zegt de heer Meerkamp van
Embden, „en ik weet zeker, dat ons
streven in Nederland uniek kan wor
den genoemd."
Drieduizend leden
Drieduizend leden telt de Z.V.U. op
het ogenblik en dit tekent toch wel
het succes, ondanks de vele moei
lijkheden, die de organisatie heeft.
Een ander teer punt is de desperate
toestand, waarin de meeste schouw-
burgaccommodsties zich bevinden.
Gelukkig dat zowel Middelburg als
Terneuzen plannen hebben deze thea
ters te nerbouwen. „Zoals de situa
tie nu is, kan het niet meer langer",
zegt de heer Meerkamp, „wij hebben
de grootste moeite de gezelschappen
te bewegen in een Zeeuwse schouw
burg op te treden!"
Over het programma, dat de Z.V.U.
'brengt, raakte de secretaris haast
niet uitgepraat. Aan alles was te mer
ken, dat men op dit bescheiden kan
toor in de Singelstraat geen moeite
spaarde het beste op cultureel gebied
in Zeeland te brengen.
„Per seizoen worden er 35 toneel
voorstellingen gegeven. Er zijn drie
grote concerten, die in samenwerking
met de provincie worden gegeven.
Het is langzamerhand traditie gewor
den, dat het Rotterdams Phil harmo
nisch Orkest in Goes concerteert, het
Brabants Orkest in Middelburg en het
Residentie Orkest in Vlissingen. Daar
naast is het Kunstmaand Orkest in
Zierikzee, Vlissingen en Terneuzen te
horen.
In de Zeeuwse hoofdstad worden ge
middeld vier recitals gegeven. De in
structieve concerten vinden in Zierik
zee, Terneuzen, Axel en Renesse
plaats.
Drie lezingen per werkgroep op elk
denkbaar gebied zijn te beluisteren,
of dit nu op geestelijk, kunst-, histo
risch of politiek terrein ligt. Daar
naast zijn er luistercursussen over
literatuur, schilderkunst en dergelij
ke, die over meer dan een avond
worden uitgesmeerd. En tenslotte,
wat de cursussen betreft, het onder
wijs in moderne talen als Frans, Ita
liaans, Spaans en Engels.
De jeugdevenementen zijn een
apart hoofdstuk in het dikke boek
van de Z.V.U. De meeste scholen
hebben uiteraard het belang ingezien
van bundeling der schoolconcerten en
-toneelvoorstellingen. Als deel van het
lesrooster krijgen de Zeeuwse scho
lieren dus enige uren muziek, toneel
en wat dies meer zij.
„Dit is ook de enige manier om
de jeugd grote toneelstukken door ge
renommeerde gezelschappen ge
speeld, le laten bezoeken. En wat te
zeggen van het jeugdconcert, dat het
Brabants Orkest enige tijd geleden
op een middag voor de leerlingen
gaf? Dirigent Hein Jordans gaf daar
bij een toelichting. Een subsidie
maakt zulk soort dingen uiteraard
mogelijk", zegt secretaris Meer
kamp van Embden.
„Nogmaals", voegt hij daaraan toe,
„de Z.V.U. is een unieke organisatie
op provinciaal niveau en besteedt gro
te zorg om het beste en meest uit
gezochte programma voor heel Zee
land uit te zoeken."
En dat dit streven over het alge
meen wordt gewaardeerd, blijkt wel
uit het ledental en de drukbezochte
voorstellingen in de voornaamste
plaatsen van onze provincie.
