Onzichtbaar
Opvallende
vluchteling
In dit vlakke land van kratten en
kassen zou men zich in vt West-
land wanenAlleen de molens
ontbreken
Van s tot 1S00
Op z9n Westlands
Kwaliteit je
Gangmakers
Centrum
Oude vijand
Dutch engines"
Grote industrie
Eigen vervoer
Zuiver Uw bloed
met Krnschen -
Vaderland
WESTERHAVEN IN
GRONINGEN DICHT
Woensdag 22 februari 1961 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 7
HOLLANDS
ENGELAND
Door onze Londense correspondent L. Davidson
JA, DIE WINTER van 1893 kan hij zich nog best
herinneren. De Zuiderzee was helemaal toegevro-
ren. Je kon overal schaatsen. Met een stevige Volen-
dammerbroek aan tegen de kou deed de zeventienjarige
Cornelis Slooten er dapper aan mee. Hij is nu 85
jaar sn heeft een werkzaam leven achter de rug in
de bloembollen, hij verzorgt nog de hele administratie
van zijn bedrijf, woont in een huis dat in Holland
staat, en dat Noordwijk heet, maar zich toch aan de
overkant van de Noordzee bevindt.
Daar in het zuidoosten waar het Britse landschap
op Nederland lijkt, waar sloten en vaarten, sluizen en
dijken en rechte wegen het vlakke landschap onder
breken, daar heet het land Holland. „The Parts of
Holland" in het graafschap Lincolnshire. Tulpenland,
zeggen ze ook wel in de streek die het stadje Spal
ding als centrum heeft. Met recht overigens, want
land- en tuinbouw en bij dit laatste vooral de bloem
bollenteelt vormen in Holland de voornaamste bron
van inkomsten. Nederlanders spelen bij de tuinbouw
rond Spalding een grote rol; Nederlanders hielpen,
veronderstelt men, de Romeinen al in Lincolnshire met
het droogleggen van ondergelopen land, Nederlanders
deden dat later in de achttiende eeuw nog eens en
ook thans nog kan men Nederlanders in het Britse
Holland vinden die helpen bij het op orde brengen
van de waterhuishouding.
"yiJFTIENDUIZEND inwoners heeft
V het marktstadje Spalding ongeveer.
Net als zo dikwijls in Nederland wordt
het door een rivier in tweeën gesne
den. En precies als aan de overzijde
van de Noordzee is het omringd door
bollenvelden die in het voorjaar een
trekpleister vormen voor duizenden ge
nieters van een kleurig schouwspel.
Veel bollenbedrijven waar zij langs rij
den dragen Nederlandse namen. Het
huis en het bedrijf van Cornelis Sloo
ten liggen aan de Welland, zoals de
rivier heet. Bij een heerlijk vlammend
vuur in de open haard vertelt hij me
dat hij de oudste Nederlander in Spal
ding is. Hij was de eerste van de
tuinders uit Nederland die er zich ves
tigden, dat was in 1905. Zijn wieg
stond in Groot Schermer, maar het
bollen telen leerde Cornelis Slooten in
Noordwijk. Daar woont nog altijd zijn
zuster van 92 jaar. In 1956 heeft hij
haar nog opgezocht.
Cornelis Slooten trouwde met een
Engelse, hij kreeg drie kinderen. Een
van zijn schoonzoons leidt thans zijn
bedrijf, dat voornamelijk tulpen en
narcissen voortbrengt. Andere soorten
bollen doen het in het Engelse Holland
niet zo goed de grond is er te
zwaar voor. Dat vertelden me ook de
andere Nederlanders met wie ik er
sprak.
Behalve bloemen brengt het bedrijf
van Slooten (Sloe'en, zeggen ze in
Spalding) tomaten voort, aardappelen
en wat suikerbieten. Bloemen zijn er
echter het voornaamste produkt. Cor
nelis Slooten is niet voor niets de
eerste Nederlander die in Spalding
bloembollen ging kweken. Er waren
toen hij er kort na de eeuwwisseling
kwam nog maar zes Britten die in
het district bollen kweekten. Nu schat
hij het aantal op 1600.
„Hoe heet die tentoonstelling toch
ook weer die jullie in Rotterdam had
den vorig jaar", vraagt hij even voor
ik afscheid neem in het Engels. Zijn
Nederlands gaat hem niet meer zo
vlot af.
„U bedoelt de Floriade".
„Ja, de Floriade. Moet u luisteren.
Ik stond vorig jaar vroeg in de lente
op mijn land, de tulpen waren in vol
le bloei. Er kwamen twee dames aan,
die waren opgetogen over mijn bloe
men. Ze woonden in Londen en waren
net terug van vakantie uit Nederland.
Daar hadden ze ook de Floriade ge
zien, maar tot hun spijt stonden de
tulpen er nog niet in bloei. Daar wa
ren ze speciaal voor naar Nederland
gegaan! En nu komt u naar Spalding
om tulpen in bloei te zien, zei ik te
gen ze", grinnikt de oude heer Slooten.
Ja, hij kent ze allemaal, de Neder
landers in Spalding. Ze kwamen in
het begin allemaal raad vragen bij
hun nestor. Sommigen van hen zagen
hun bedrijf uitgroeien tot vele malen
dat van Cornelis Slooten. Met de Van
Geests is dat het geval, de gebroeders
Nel], Goemans en hoe ze nog meer
mogen heten de Spaldingse Nederlan
ders. Een noemt zich nog honderd pro
cent boer. Dat is Pieter A. Moerman
(56) die als jongen van twintig jaar
het veebedrijf van zijn vader in Vlaar-
dingen vaarwel zei en zijn geluk in
het buitenland ging zoeken. Via Duits
land en Frankrijk belandde hij in En
geland. Aan de rand van Spalding lig
gen de ruim tien hectare land die hij
bezit aan weerskanten van een stille
weg waar ook zijn fraaie woning staat
die hij Flardinga noemde.
„Groenten zijn voor mij hoofdzaak,
bollen doe ik er maar wat bij", aldus
Moerman terwijl hij me, gekleed in
rijbroek, in zijn Landrover meeneemt
naar zijn bedrijf. „Het gaat hier op
z'n Westlands: bloemkool, aardappelen
sla, tomaten, druiven." Zijn produkten
vinden hun weg naar Covent Garden,
de Londense groente- en fruitmarkt,
naar Birmingham en Manchester.
Of het Moerman in Spalding bevalt?
„Ik had er een hekel aan veertien
maal per week koeien te melken",
zegt hij met een daverende lach. „En
in Vlaardingen zou ik niet meer kun
nen wennen. Ik verdwaal er als ik er
wel eens kom. Met noordenwind is het
er wel aardig, maar als de wind uit
het zuiden komt krijg je die vreselijke
stank van de raffinaderijen!"
JAN VAN GEF.ST
bananen ni« de wetrf
Het grootste probleem vindt Pieter
Moerman het werken met arbeids
krachten die niet als in Nederland
over de nodige vakkennis beschikken.
Dat merkt hij vooral nu de smaak
.van het Engelse publiek verfijnt. „Ze
worden hier beslist kieskeuriger", al
dus Moerman in voortreffelijk Neder
lands zonder enig accent. „Vergis je
niet met de kwaliteit van wat hier ge
teeld wordt. Mijn moeder ze is nu
overleden nam altijd tomaten van
hier mee terug naar huis in Vlaardin
gen. Die vond ze veel lekkerder".
Op het land van Moerman rijdt een
trekker met een ploeg over de goede
grond die hem een best bestaan ver
zekert. „Kijk", wijst hij, „de be
graafplaats is mijn buurman, tot daar
reikt mijn land". In zijn kassen toont
hij me de vuistdikke ranken waar
straks zijn druiven aan zullen groeien.
Daar is hij mee begonnen toen hij in
Spalding kwam. Aan de andere karvt
van de weg is het mesten in volle
gang.
Moerman is met een Engelse vrouw
getrouwd zoals de meeste Nederlan
ders in Spalding. Hun kinderen gaan
gewoon naar Engelse scholen. Ze zien
elkaar geregeld, de Hollandse Hollan
ders in Lincolnshire, zonder evenwel
een vast verband te hebben; er be
staat geen Nederlandse club. „Maar
soms zie je in de schaakclub meer Ne
derlanders dan Engelsen", zegt ae
heer Moerman die zich niet liet natu
raliseren „bloed is dikker dan wa
ter!" in de oorlog diende hij in de
Prinses Irene Brigade, ook dat heeft
hij gemeen met veel Spaldingse Ne
derlanders.
Bewust zijn de Nederlanders in Spal
ding deel gaan uitmaken van de plaat
selijke, dus Engelse gemeenschap. Ze
beseften maar al te goed dat ze an
ders sociaal en wat nog belangrijker
voor hen is: als collega's in bedrijf
en handel niet aanvaard zouden wor
den. Dat dat wèl het geval is bewijst
het feit dat de twee diakenen van een
der plaatselijke kerken Nederlanders
zijn, dat drie Nederlanders lid werden
van de Rotaryclub in Spalding.
Natuurlijk zijn de Nederlandse tuin
bouwers in Spalding op velerlei gebied
gangmaker geweest. Ze speelden een
grote rol bij de stichting van de plaat
selijke bloembollenveiling, ze doen dat
weer nu er overwogen wordt m het
stadje een bollenbeurs te beginnen zo
als Haarlem er een heeft.
Dicht bij huize Flardinga staat dg
woning van een der Nell Broöiers,
zoals de gebroeders Nell uit Wasse
naar in Spalding heten. Het zijn er
vijf die in en rond deze plaats op drie
bedrijven (24 ha) de bollenteelt be
oefenen, zoals ze dat op hun vaders
bedrijf leerden.
Gerard Nell kwam in 1935 de
magere tijd in Nederland - naar
Engeland. „We begonnen", aldus zijn
relaas, „met groente en fruit als
hoofdzaak, ze noemen dat hier mar
ket gardening, nu zijn bloembollen
voor de verkoop ons belangrijkste
produkt. Maar we telen ook nog al
tijd bloemkool, sla en tomaten
Ook Gerard Nell diende bij de Prin
ses Irene Brigade. Na de oorlog werd
hij Brit „maar je praat hier in
Spalding haast net zoveel Nederlands
als Engels" zijn oudste zoon leert
nu in het oude vaderland het tuin-
dersvak. Al heeft hij geen Nederlands
paspoort meer, ook Gerard Nell is
net als de anderen uit het land over
zee nog op en top Nederlander, in
woord en gebaren.
Alom verspreid in Spalding zijn de
bollenbedrijven en al hebben ze vaak
Engelse namen, dikwijls zijn het Ne-
-i-iorg <jie aan de leiding ervan
staan. Daar is bijv. de zeer grote
Spalding Bulb Company Ltd, direc
teur de Nederlander Konijnenburg,
die bloemen trekt van eigen teelt bol
len. Daar is een geheel ander soort
bedrijf Stassen Ltd ook een be
kende naam uit onze eigen bollen
streek dat voornamelijk als ver
koopkantoor fungeert voor het in
Nederland gevestigde bedrijf dat bol
len voortbrengt. Aan het hoofd van
Stassen in Spalding staat de Neder
lander J. H. Keiler. Hij is nog maar
van na de oorlog Spaldinger, maar
ook hem bevalt het er uitstekend.
..Uitzonderlijk hoe we in het plaatse
lijke leven zijn opgenomen". Het Ro-
taryspeldje op 's heren Keilers revers
is daar een goed voorbeeld van.
Spalding, Holland in het algemeen
in Lincolnshire, vormt het centrum
van een belangrijk land- eii tuin
bouwgebied. Er komen goede aard
appelen, allerlei groenten, suikerbie
ten, best koren en vele andere produk
ten vandaan. Maar voor bloembollen
vooral is Spalding het centrum bij
uitstek. Miljoenen tulpen en narcis
sen worden van deze plaats uit naar
alle delen van het land vervoerd. De
stroom is al in volle gang. In de
kassen op de kwekerijen staan ze in
volle bloei, de tulpen en narcissen
voor hyacinthen en crocussen is de
grond niet geschikt en straks is
de beurt aan de bollenvelden. De
zer dagen viert Spalding het eerste
bloemenfeest van het seizoen, een
beoordelingswedstrijd in het veiling
gebouw. Later in het voorjaar net
als „thuis" is er een bloemencorso
compleet met Tulip Queen!
Het is geen wonder dat „The Parts
of Holland" een geliefd jachtterrein
vormen voor bollenhandelaren uit Ne
derland. Bij tientallen komen ze naar
het Engelse bollengebied om hun
waar aan de man te brengen. Bij
één hotel in Spalding telde ik al vijf
auto's met Nederlandse nummerbor
den. 's Avonds in de lounge van het
hotel zaten temidden van zwijgende
Britten vijf Nederlanders een kaart
je te leggen.
De strijd tegen het water dat van
zee uit het land bedreigt en dat ook
van hoger gelegen delen uit dikwijls
Holland binnenstroomt, stelde de in
woners van dit deel van het graaf
schap al eeuwen geleden voor moei
lijke problemen. De Romeinen legden
al dijken aan in Holland en er zijn
aanwijzingen dat zij uit de lage lan
den aan de andere kant van de
Noordzee mannen meebrachten die
daar zeer bedreven in waren.
Er zijn meer overeenkomsten met
Nederland in Holland. Er zijn dorpen
in de buurt van Spalding die eens
aan zee lagen en van waaruit men
ter walvisvangst toog. Sinds de Noor
mannen ook in Holland huis hielden,
is er zeer veel land op de zee, hier
in de vorm van een diepe en brede
inham die de Wash heet, gewonnen.
Nederlandse namen vindt men te
over in Holland. Daar is bijvoorbeeld
die van het plaatsje Fosdyke aan de
Wash. Er is een afwateringskanaal
de Vernatts, genoemd naar Sir Phili-
bert Vernatti, een uit de Nederlan
den afkomstige waterbouwkundige
die in de streek adviezen verstrekte.
Vooral kreeg er in de achttiende
eeuw grote bekendheid een zekere
Cornelius Vermuiden die een gedurfd
project ontwierp, dat voorzag in het
verleggen van de bedding van de
Glen en de Welland om Holland van
zijn moeilijkheden op waterhuishoud
kundig gebied af te helpen. In 1741
nam men in Holland een aantal ge
malen in gebruik om het water uit
de polders te slaan die „Dutch engi
nes" werden genoemd. Een daarvan,
de Kesteven, had een capaciteit van
wel 563 ton per minuut!
Niet alleen in vroeger eeuwen, ook
thans nog zijn er in Spalding Neder
landers die een bepaald stempel op
de streek drukken. Het slot van dit
verhaal gaat over twee mannen die
dat zeer beslist doen en waar Pieter
Moerman zich, zonder een spoor van
jaloezie overigens, „maar een kleine
jongen" bij noemt.
Even buiten het centrum van Spal
ding ziet men aan de Welland een
markant spierwit gebouw staan. Een
oud gebouw, de White House Cham
bers. Daar is sinds 1947 het hoofdkan
toor in gevestigd van Geest Indus
tries Ltd, o.m. de belangrijkste im
porteur van Nederlandse tuinbouw-
produkten in Engeland.
Bijna verontschuldigend vertelt de
54-jarige Jan van Geest, sinds kort
Officier in de Orde van Oranje Nas
sau, („waarom ze me die onder
scheiding gaven begrijp ik nu nog
niet") me over de gigantische groei
van zijn bedrijf, dat in Engeland ver
spreid is over twaalf centra. Alleen
al in Spalding verschaft Geest Indus
tries (ze zeggen daar Giest) werk
aan ongeveer 600 mensen. Het is er
de grootste industrie.
Pal achter het witte hoofdkantoor
staat een deel van de jongste loot
aan de stam van Van Geest. Daar in
een grote bedrijfshal zweven aan ket
tingen die aan een lopende band han
gen grote trossen bananen in het
ronid. Die worden daar gecoupeerd
tot verkoopbare trosjes,gewogen en
voorzien van prijsetiketjes. Kant en
klaar voor de verkoop in een van
Engelands grootste warenhuizen
(Marks en Spencer) waar Geest In
dustries Ltd. als enige tomaten aan
leDé'" bananen zijn "afkomstig -van
plantages op vier Bovenwindse eilan
den in de Caraïbische Zee. voor een
deel door Van Geest gekocht. Twee
in Nederland gebouwde hypermoder
ne bananenschepen brengen de vruch
ten naar Engeland. Deze schepen va
ren onder Nederlandse vlag, ze beho
ren eigenlijk toe aan het deel van het
Van Geestconcern dat in Nederland
is gevestigd, in 's-Gravenzande. Daar
zwaait broer Maarten de scepter.
Coasters van Van Geest (ook in Ne
derland gebouwd) onderhouden een da
gelijkse dienst tussen Maassluis en Bos
ton, benoorden Spalding. Ze brengen
tomaten, sla en tal van andere Neder
landse tuinbouwprodukten van het ene
Holland naar het andere. Waar men in
en rond Spalding ook komt, een_ vracht
wagen van Geest Industries ziet men
overal. De carrosserieën van deze wa
gens worden in eigen bedrijf vervaar
digd. De kisten die Van Geest ge
bruikt eveneens. Aan de Welland, nog
iets verder van Spalding af dan het
hoofdkantoor, staat een gloednieuwe
kistenfabriek van het concern. Van
Geest heeft een eigen bouwbedrijf, fa
brieken die wagentjes maken voor
transport in fabrieken, een eigen main-
tenancebedrijf voor alles en nog wat
op elektrisch gebied. Zo zou ik door
kunnen gaan met opsommen.
„We importeren sinaasappelen uit
Israël, erg veel citrusvruchten en veel
bloembollen en groenten uit Neder
land". Het is Jan van Geests broer
Leendert (in Spalding voor het gemak:
Leonard) die me dat vertelt. „Die
bollen verkopen we hier weer door
aan de detailhandel". Leendert van
Geest (45) die in tegenstelling tot Jan
actief deelneemt aan het plaatselijk
leven in Spalding Jan is daarvoor
te veel in het buitenland kwam in
1931 voor het eerst naar Engeland
naar het bedrijf van zijn broer. In 1939
vestigde hij zich voorgoed in Spalding.
Ook hij maakt deel uit van de direc
tie.
Scherp formulerend, rustig pra
tend, hoogst bescheiden, deelt Jan
van Geest mee dat er bij zijn bedrijf
in Engeland een 3000 mensen werken.
Hij liet zich na de oorlog naturaliseren,
de oorlog die hij als eerste luitenant
in de Prinses Irene Brigade mee
maakte.
Met een enkel gebaar van „ik kan
het ook niet helpen, het gaat vanzelf"
spreekt Jan van Geest van zijn levens
werk. Toen hij pas in Engeland kwam
deed het bedrijf in het vaderland er
op kleine schaal zaken. Hij zag al
spoedig in dat hij zich in Spalding
moest vestigen om te bewerkstelligen
dat de zaken 2ich zouden uitbreiden.
Het kon ergens in Nederland zijn.
The White House Chambers aan
de Welland in Spalding, hoofd
kantoor van Geest Industries Ltd. I
(Boven)
Het bedrijf in volle gang; met I
kisten vol worden de tulpen
verzonden (Onder)
wegen van
W estland
BERLIJN (Reuter). Met zijn
hele hebben en houden in een gro
te verhuisauto en aanhangwagen
reed gisteren een Oostduitser uit
Karl-Maxstadt (Chemnitz) netjes
■'oor de controlepost van de Oost
berlijnse volkspolitie op de Pots-
damerplatz. De man boog zich
uit het raampje en vroeg met een
beleefde tik aan zijn pet de dienst
doende politieman naar een adres
in een straat waar hij juist door
was gekomen. De „Vopo" zei de
chauffeur dat hij te ver was ge
reden en moest keren.
Dat bleek voor de grote zware
vrachtwagencombinatie in de nau
we straat echter een onmogelijk
heid. De agent wees de bestuur
der hoe hij een eind verder om
het plein zou kunnen rijden en dan
de goede richting inslaan. De
chauffeur bedankte hem vriende
lijk en reed door in de aangege
ven westelijke richting....
Eenmaal in het vrije West-Ber-
lijn stopte de wagen en kon de
chauffeur zijn vrouw, vader en
nog een familielid, die zich tussen
het huisraad hadden verborgen,
uitgelaten omhelzen en geluk
wensen met de goede afloop van
deze unieke vluchtmethode.
DEN HAAG. Van 15 maart af kun
nen Britten Nederland bezoeken met
een toeristenkaart. Zij hebben dan de
zelfde mogelijkheden als Nederlanders,
die al sinds april vorig jaar met een
toeristenkaart Engeland binnen kunnen
komen.
Advertentie
en verdrHf xo de oorxaxk
van Dw Rhenmatische Pijn!
Kruschen maakt U al gauw een heel
ander mens, vrij van stramheid en pijn
en weer tot alles in staat. Dat doen
Kruschen's vijf minerale zouten, die de
bloedzuiverende organen aanzetten tot
jeugdig-krachtige werking en zo de pijn-
verwekkende onzuiverheden uitdrijven
langs natuurlijke weg.
C. Slooten Ltd, in Spalding een bekende naam.
Hij zag in dat hij hier voortdurend
moest zijn om leiding te geven, om er
voor te zorgen dat de klanten de juis
te service kregen. Dat er een behoor
lijk distributiesysteem voor de Neder
landse bollen, het fruit en de groen
ten werd opgebouwd. „De groei ging
eigenlijk vanzelf", als men de heer
Van Geest mag geloven.... De staal
blauwe ogen in het magere gezicht
kijken me met een glimlach aan.
Achter hem aan de wand hangen fo-
fo's van de schepen die elke vier we
ken vol bananen uit de West in En
geland arriveren.
Oostelijk van Spalding dwalen we
door uitgestrekte landerijen van Van
Geest Industries Ltd. Vrouwen zijn
druk bezig met het inpakken van tul
pen, in velerlei soort gekweekt :n
eigen Kassen. Er naast in een hoge
loods worden kleine bloemkooltjes in
cellofaan gewikkeld, elders brandscho
ne prei en wortelen, grote, kleine zijn
in Engeland bijna onbekend.
Dit zijn allemaal produkten van de
streek. Voorin de hal staan enkele
heesters, zorgvuldig bijeengebonden
met lange stokken. „Die groeien zo
niet hier", wijst men me, „die komen
uit uw land, door ons geïmporteerd.
Uit Boskoop".
In een auto van Van Geest Indus
tries rijden we weer door het vlakke
land rond Spalding. Goemans, lees ik
op een groot gebouw, bollenbedrijf.
„Daar staan over een paar maanden
de tulpen in bloei" wijst mijn gids
en even verder als we weer de Wel
land overgestoken zijn en ik me in
Noord-Holland waan of ergens in
Drente langs een echt vaderlandse
vaart: „Hier stonden vorig jaar prach
tige tulpen van ons. Dit jaar verbou
wen we er groenten en aardappelen,
dat is goed voor de grond".
Spalding ik zie een huis dat Vo-
lendam heet het verwondert al niet
eens meer. Een molen ontbreekt er
nog maar aan, denk ik. Een auto met
een Nederlands nummerbord rijdt
voorbij, misschien op weg naar een
van de Hollandse Hollanders ergens in
het polderland bij Spalding waar er
zoveel wonen en werken, „grote" en
„kleine" jongens.
De oude heer Slooten met de Tulpen
Koningin.
GRONINGEN. De Westerhaven in
Groningen wordt gedempt maar er zal
geen overkruising worden gemaakt voor
de bouw van een ondergrondse garage.
De gemeenteraad van Groningen heeft
daartoe besloten nu gebleken is, dat de
kosten voor een rendabele exploitatie te
hoog zouden worden. Bovendien zouden
de gebouwen rondom de Westerhaven
door de bouw van de garage ernstig
worden beschadigd, omdat de gesteld
heid van de bodem zich niet leent voor
een dergelijk project.
Zulke versleten borden vormen
vaak de enige waarschuwing.
Van een onzer verslaggevers
tt "TT ET IS een levensgevaar-
lijke bedoening met de
11 goederentreinen die een
-u" paar keer per dag door
het Westland rijden. Op tientallen
plaatsen kruisen zij de wegen, ook
hoofdwegen, zonder een enkele
heveiliging. Slechts de driehoekige
waarschuwingsborden met een lo
comotiefje er op, manen de auto
mobilisten tot opletten.
De borden vallen dikwijls nauwelijks
op. Ze staan een paar meter van de
stoeprand of zijn verscholen in een
boomstruik. Ze zijn overdekt met vuil
of gebutst, zodat de voorstelling prak
tisch niet is te herkennen. Bovendien
zijn zij onverlicht. De kans is groot dat
zij bij somber weer, mist en duisternis
over het hoofd worden gezien.
Knipperlichten en schrikhekken ont
breken vrijwel overal. Dat is des te
ernstiger omdat de trein hier en daar
van achter een huizenrij of hoog op
gaand geboomte opdoemt.
Ook waar het uitzicht ruim is, ont
staan dikwijls benarde situaties. De
rails volgen in zulke gevallen namelijk
een tijdje de weg en kruisen, hem dan
onverwacht in een scherpe bocht.
Waarschuwing
De machinist C. Smits uit Den Haag
vertelde dat hij nogal eens krachtig
moet remmen, bij een overweg, wan
neer een automobilist door onbekend
heid met de situatie de trein te laat
zie'c en niet tijdig kan stil houden.
Op sommige overwegen gelden voor
de trein maximum snelheden van vijf,
tien of vijftien kilometer. Hier en daar
moet de geleider ook waarschuwen met
een rode vlag.
Deze voorzorgsmaatregelen blijken
onvoldoende te zijn, zelfs al zouden ze
stipt worden uitgevoerd - hetgeen niet
altijd gebeurt: soms wordt er harder
gereden dan het maximum, soms ge
bruikt de geleider om te waarschuwen
liever zijn armen dan de vlag.
Niet te zien
Op een onbewaakte overweg in de
Provinciale weg tussen Delft en De
ier zijn kort geleden een trein en een
auto op elkaar gebotst. Een van de in
zittenden van de auto kwam om het
leven. Op die plaats staan wel schrik
hekken, en 's nachts brandt er licht,
maar het gevaar zit hem hierin dat
de overweg precies in een bocht van
de weg ligt.
De goederentreinen brengen kolen van
Delft naar de tuinderijen in Schiplui
den, De Lier, Westerlee, Naaldwijk,
Honselersdijk, Poeldijk, Monster,
's-Gravesande en Loosduinen. In omge
keerde richting nemen zij tuinbouwpro
dukten mee.
De spoorweg wordt geëxploiteerd
door de Westlandse stoomtramweg
maatschappij n.v. te Loosduinen, een
dochtermaatschappij van de Nederland
se spoorwegen.
Uitkijken
De directeur van de W. S. M„ mr.
W. Kuilman, vertelde ons dat het be
veiligen van de overwegen met knip
perlichten en Andreaskruisen over het
algemeen voor rekening zou komen van
de wegbeheerders, met name de ge
meenten en de provincie.
„Het hangt dus voornamelijk van de
wegbeheerder af of er een beveiliging
komt. Daarbij worden de risico's af
gewogen tegen de kosten, aangezien de
overheid niet zo 'n dikke portemonnaie
heeft."
„Uiteraard zal bij de toeneming van
het verkeer geleidelijk steeds meer
moeten worden beveiligd. Aan de ande
re kant wordt ook van de automobilis
ten gevraagd uit te kijken", aldus mr.
Kuilman.
Op vele plaatsen in het Westland
kruist de trein onverwacht de straat.
TULPEN EN TOMATEN IN
Dood kruist
