rogramma NTS-joumaai
bedoeling
HET HARDE GESLACHT
T.v.-spel over liefde
en koude oorlog
Lot voor net
KAPPIE EN DE LUCHTSTRIJD
Mag'
ere voordelen
vele nadelen
programma's
Uit de kerken
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
kritisch
I
bekeken
1
televisie
1 vandaag
IN HET KORT
vandaag
Donderdag 29 december 1960
QOBEU.t L
V-/ UET NTS-JOURNAAL, dat wij dc
Van een onzer verslaggevers
T~\EN HAAG/HILVERSUM Binnenkort zal staatssecretaris mr.
Y. Scholten zijn standpunt bekend maken over de toekomst
van het Nederlandse f.m.-zendernet. Hij zal dat doen naar aanleiding
van de vragen die het christelijk-historische Tweede-Kamerlid de
heer F. H. van de Wetering hem heeft gesteld.
De vragen luidden: „Is via de beide f.m.-zenders, die het midden
en het westen van het land bestrijken, een derde radioprogramma
mogelijk, of hebben deze zenders geen ander doel dan het relayeren
van de programma's van Hilversum I en II?"
Kort nadat de nieuwe zenders in
bedrijf waren gesteld, zijn hier en
daar inderdaad pleidooien gehouden
voor een derde programma, min of
meer naar Engels voorbeeld, De
voorstanders zien echter een aantal
factoren, die voor het tegendeel plei
ten, over het hoofd. Waarschijnlijk
doelbewust.
Natuurlijk is het uitzenden van een
derde programma via de twee nieu
we cn de reeds langer bestaande
f.m.-zenders in oost- en zuid-Neder
land, in theorie en technisch moge
lijk, maar dat zou ten koste gaan
van de ontvangst op de middengol
ven. Voor dat doel zijn zij ook niet
gebouwd.
Daarvoor
Nederland heeft een nu compleet
f.m.-zendernet laten maken om: ver
lost te zijn van het gedrang op de
middengolven, met andere woorden
om geen last meer te hebben van sto
ringen; eindelijk in staat te zijn, de
Nederlandse radioluisteraar een be
tere kwaliteit muziek te kunnen ge
ven dan via de zenders op de mid
dengolven mogelijk was en is.
Dat en niets anders is van het be
gin af het enige uitgangspunt ge
weest. Wie de laatste weken geregeld
via de f.m. naar de programma's uit
Hilversum heeft geluisterd, kan zich
daarover alleen maar bijzonder ver
heugen. Het verschil in kwaliteit is
zo groot, dat diezelfde luisteraar
slechts met schrik en tegenzin kan
denken aan het idee, dat hij Hilver
sum I en II weer via de oude zenders
moet gaan beluisteren.
De Nederlandse zenders op de mid
dengolven zijn op de internationale
radioconferenties (waar zij onder de
gegadigden worden verdeeld) altijd
al bedreigd geweest. Er zitten meer
zenders clandestien in dat gebied dan
er officieel zijn toegelaten. De mid
dengolven zijn voor honderd procent
overbezet.
Niet overbodig
Hiermee is tegelijk de wel geuite
bewering weerlegd, als zouden de
f.m.-zenders niets anders doen dan
de programma's van Hilversum I en
II relayeren, en de oude zenders dus
overlappen. Zij szjjn, zot, gezien, écht
niet overbodig
Bovendien behouden de oude zen
ders hun eigen taken: ten eerste voor
de nu nog talloos vele luisteraars met
een toestel zonder f.m.-band: ten twee
de voor het naar het buitenland blij
ven uitdragen van de Nederlandse
stem, hetgeen met de f.m.-zenders
niet mogelijk is, gezien hun beperkte
draagwijdte van zestig tot maximaal
120 kilometer. Vooral in Engeland, de
Scandinavische landen, Duitsland en
Zwitserland wordt veel naar Hilver
sum I en II geluisterd.
Dan is er de vraag: Zit de door
snee Nederlandse luisteraar te wach
ten op een derde programma? Wie er
links en rechts naar vraagt krijgt
als antwoord: „Nee, helemaal niet."
Hij hoort, méér dan hij veronderstel
de: „Wij luisteren veel naar Luxem
burg en Radio Veronica, ondanks een
niet altijd goede ontvangst. De pro
gramma's zijn zo leuk, zonder zwaar
wichtig gepraat. Als je behoefte hebt
aan muziek, is er ook muziek."
Zo denkt waarschijnlijk een zeer
groot deel van de Nederlandse radio
luisteraars er over. Daarmee is dus
ook wel duidelijk, dat er onder de
massa geen behoefte bestaat aan een
derde radioprogramma naar Engels
voorbeeld. Ook in radiokringen in Hil
versum is er nooit iets van geble
ken.
Waarschijnlijk zou voor de samen
stellers van de Nederlandse radio
programma's meer succes zijn weg
gelegd, indien zij zouden streven naar
een betere coördinatie. Geen twee
braaf betogende heren tegelijk, noch
twee hoorspelen of concerten, van wel
ke samenstelling dan ook. De moge
lijkheid tot gevarieerd luisteren zou
er alleen maar groter door worden.
Ten slotte de financiële kant van
de kwestie. Wie zou het derde pro
gramma moeten betalen? Nederland
heeft in dit stadium echt geen behoef
te aan een dergelijk initiatief. Wel
aan een storingvrije, kwalitatief be-
HAN RIJNBECK
spel „Een ander mens", dat vanavond
om 9 uur op het scherm komt, ligt
de tragiek van het stuk helemaal in
het persoonlijke vlak, en wel tussen
twee mensen van verschillende natio
naliteit: een Amerikaan, die na de be
vrijding op de ambassade in Moskou
kwam te werken, en een jonge Rus
sische vrouw. Nina. Er ontstaat een
liefdesverhouding, de Amerikaanse
attaché wordt overgeplaatst naar een
ander land, het kontakt wordt ver
broken, erger nog: Nina wordt be
schuldigd van spionage en wordt op
transport gesteld naar het oosten.
Acht jaar later, als ze haar straf
heeft uitgezeten, ziet ze een foto van
haar verloofde in een Engels tijd
schrift, en ze krijgt het voor elkaar
om naar Londen te gaan waar ze de
speurtocht naar haar geliefde begint.
Dat is tevens het begin van het te-
Nieuwe radiotoren bij Lopik.
tere ontvangst. Vandaar dus de nieu
we f.m.-zenders.
Wij hebben redenen voor de veron
derstelling, dat de staatssecretaris in
deze geest zal antwoorden op de vra
gen. Zij hadden net zo goed achter
wege kunnen blijven.
wij de
laatste tijd reeds vaker roemden
in verband met zijn fijne neus voor
actualiteit, heeft zich gisteravond op
nieuw onderscheiden. Zo kreeg de
kijker evenals dinsdagavond via
een rechtstreekse opname van de Bel
gische t.v., diverse spectaculaire beel
den te zien van de stakingen. Ook de
kabinetscrisis op eigen bodem werd
niet vergeten.
Het heeft bepaald niet aan de NTS-
ploeg gelegen dat de politieke heren
zich nogal zwijgzaam toonden. De
VARA borduurde op dit laatste thema
voort met een helder en oorspronkelijk
commentaar op het conflict door dr.
Van Raalte.
En er viel nog meer interessants te
beleven. Zo bracht de rubriek Achter
het Nieuws de in Zuid-Afrika wonende
Nederlandse persfotograaf Wesselo op
het scherm. Hij was de man die de
beroemde actiefoto maakte tijdens de
aanslag op de Zuidafrikaanse premier
dr. Verwoerd. Het plaatje, dat door een
groot deel van de wereldpers werd aan
gekocht, heeft de auteur het aardige
sommetje van tienduizend gulden op
geleverd.
Rest ons ten slotte te vermelden dat
het cabaretje van vijf Parijse Neder
landers, dat wij reeds eerder afzonder
lijk op het scherm zagen, uitliep op
een minder geslaagde poging om ons
te amuseren. De conférence was nogal
zwak, terwijl enkele taalbarrières
slechts met moeite werden genomen.
Het t.v.-forum hield zich o.m. bezig
met de verblijfsvergunning van de
Duitser Kaufmann, waarbij zeer scherpe
kritiek werd geleverd op de demissio
naire minister van justitie, mr. Beer
man.
Hoogtepunt van dit forum was de
discussie over Sartre's „God en de
Duivel" waarbij de dichter Eduard
Hoornik een bijzonder interessante
toelichting gaf.
G. S.
VRIJDAG 30 DECEMBER
1 RADIO
83
Is het kind ziek? vroeg de
vrouw nadat ze de kleine Nicolaes
oplettend had bekeken. Het ziet er
niet goed uit. Als ik u was bleef ik
hier. Overal in het Thoolse land
heeft water gestaan, bij de doorbra
ken van vorige herfst. De mensen
zijn niet erg vriendelijk gezind te
gen voorname lieden, zoals gij. En
het land is kil en leeg.
Zij begon in een kast te romme
len en haalde er bosjes kruiden uit
en een doosje poeder. Van de krui
den begon ze een aftreksel te ma
ken. Het poeder strooide ze in het
vuur, terwijl ze bezweringen prevel
de.
Wat doe je toch? viel Berta
verschrikt uit. Mijn kind is niet be
hekst. Ik verbied je om zulke din
gen te doen.
De oude keek haar doordringend
aan. Gij zijt hier gast, vrouwe
en kunt niet verbieden. En dat het
kind niets mankeert gelooft gij zelf
ook niet. Met welke gedachten hebt
gij wel rondgelopen toen hij onder
uw hart lag?
Er was iets aan de oude vrouw
waarvoor zelfs Claes zijn mond
hield, al fonkelden zijn ogen van
kwaadheid om wat zij durfde zeg
gen. Berta kon op de laatste vraag
niet antwoorden, omdat Claes er bij
was. Toen hij even later naar buiten
was gegaan om te kijken of er nog
paarden in de stallen stonden, ver
telde zij de vrouw alles wat deze wil
de weten. Kun je mijn zoon ge
nezen? fluisterde ze. Eigenlijk was
ze bang voor de oude en toch stel
de zij vertrouwen in haar.
Met Gods hulp kan alles, was
het antwoord. Maar dan moet ge
hier blijven en met geen mens spre
ken over wat ik zal doen. - Berta
beloofde het. Ze was blij toen Claes
terugkwam en zeide dat er nog een
goed paard in de stal stond, waar
op hij naar Dirxland wilde rijden
om met haar broers over hun toe
komst te praten.
De volgende ochtend bij het aan
breken van de dag reed hij al weg.
Berta sloot zch op in een vertrek
met het kind en de oude vrouw. Nel-
leke huilde, omdat ze begreep dat
de oude met toverkunsten de kleine
Nicolaes wilde genezen. Het was zon
dig om zoiets te doen., maar het leek
wel of de vrouwe niet meer bang
was voor de duivel, sedert zij het
huis in Dirxland verlaten had.
In de avond van de derde dag
kwam Claes weer terug. Hij zag er
ontstemd uit. Nelleke durfde niets
zeggen toen hij naar Berta vroeg.
Ze wees naar de deur van het ver
trek en legde een vinger op de mond.
DOOR
DIGNATE ROBBERTZ
Claes bleef zitten wachten tot het
hem verveelde. Hij begon zo luid
Berta's naam te roepen dat ze he
lemaal ontdaan de deur opendeed.
Het kind lag rustig te slapen, maar
het was nog magerder dan enige
dagen geleden. Berta zag er ellendig
uit met zwarte kringen onder haar
ogen en een, vale kleur.
Wat voeren jullie hier uit?
De oude vrouw hield zich achteraf,
maar Claes greep haar bij een arm
en slingerde haar in een hoek, waar
ze kreunend bleef liggen. Als jij
nog eens naar mijn zoon durft kij
ken, draai ik je de nek om, schreeuw
de hij. Hij schopte een pot met af
treksel, die midden, in de kamer
stond omver en de medicamenten
die op tafel lagen gooide hij in het
vuur. Berta verzette zich niet toen
hij haar gebood met hem mee te
gaan. In de keuken was het helder
licht vergeleken bij het rokerige dom-
oe vertrek, waar ze drie dagen ge
zeten had.
Heb je Iman en Pieter niet ge
sproken? vroeg ze om zijn aandacht
van het kind af te leiden.
Oja. Ze zijn wel bereid om ons
te helpen, maar dan moet ik eerst
alles gedaan hebben wat ik kan, om
van Lodycke te redden wat mogelijk
is. Scheutig zijn je broers niet en
veel naastenliefde heb ik ook niet
van hen ondervonden. Het lag
Berta op de lippen om te zeggen
dat hij zelf ook maar weinig liefde
voor zijn naaste betoonde.
Er zal een samenkomst worden
gehouden in Iersekendam. Daar zal
over het herstel van, de dijken wor
den gepraat, vervolgde Claés op de
zelfde verongelijkte toon. Dat ge
beurt nu pas, een half jaar nadat de
zee ons land overstroomt.
Er is toch al hard gewerkt,
merkte zij voorzichtig op.
Ja, kleine gaten zijn gestopt en
verstandige mensen hebben ge
daan wat ze konden,, maar het schijnt
wel dat het merendeel onverstandig
is. Je hebt bij mij niet erg veel ge
luk gehad, is het niet? Als ik tegen
jou te hard geweest ben, Berta, ver
geef het mij dan. Waarom ben ik
niet mee ondergegaan met Lodycke.
Als het waar is dat wij zoveel te
gen God en de mensen gezondigd
hebben dat dit over ons moest ko
men, dan is het erger om het te
moeten overleven dan er midden in
te verzinken.
Hij zag er zo verslagen uit dat
Berta met hem te doen had. Pro
beer kalm te blijven, Claes, wat er
ook op die samenkomst wordt ge
zegd. Hij richtte zijn hoofd op en
keek haar aan. Je moet niet pro
beren mij het onmogelijke te laten
beloven, al wil ik eerst mijn lippen
kapot bijten voor ik zal tegenspreken.
Hij bleef nog twee dagen bij haar
en hield zich met het kind bezig. De
oude vrouw durfde niet meer voor
de dag komen ofschoon Claes haar
helemaal vergeten was. Tegen Ber
ta was hij zacht en vriendelijk, maar
aan, het samentrekken van zijn wenk
brauwen bemerkte ze hoe hij inner
lijk leed.
In het poldershuis van Ierseke wa
ren de dijkgraven der Oost- en Zuid
watering met hun gezworenen bijeen
gekomen, samen met de ambachts
mannen en pachters die de vloed
overleefd hadden,. Ook de waarschap
pen der overstroomde dorpen waren
er bij. De edelen die hun bezittin
gen verloren hadden, waren niet zelf
aanwezig. Zij hadden vertegenwoor
digers gestuurd. Claes van Romers-
wale met een jonker van Waarde en
twee zonen van de heer van Valcke-
nisse waren de enige edelen in het
gezelschap.
Gillis Borne, die namens de kei
zerlijke rentmeester het woord voer
de, deelde mede dat op bevel van
Karei V alle drooggebleven polders
één schelling Vlaams per gemet
moesten opbrengen als buitengewoon
geschot. Harde maatregelen zouden
worden genomen tegen degenen die
zich aan dit bevel zochten te onttrek
ken.
(Wordt vervolgd.)
TTOEWEL de koude oorlog de ach- levisiespel, waarin Luc van Gent voor
Tl. tergrond vormt van het televisie- de figuur van Nina de Haagse danse-
- - res jjan Rijnbeek heeft gecontrac
teerd. Frits Butzelaar is haar tegen
speler als sergeant Joe Carter.
DONDERDAG. „Een ander
mens", het T.V.-spel van vanavond,
is een ernstig maar spannend stuk
over de lotgevallen van een Russische
oorlogsbruid (21.00).
In Vademecum ontvangt Jan Wil
lem Hofstra een interessante en wel
bespraakte gast: Prof. dr. W. Assel-
bergs, nog beter bekend als de schrij
ver Anton van Duinkerken (20.30).
HILVERSUM I 402 m.
ochtend
NCRV: 7.00 Nws. en SOS-ber; 7.13 Gram:
7.30 Een woord voor de dag; 7.40 Gewijde
muz; 8.00 Nws; 8.13 Radiokrant; 9.00 V d
zieken: 9.35 Waterst; 9.40 V d vrouw 10.10
Gram; 10.15 Morgendienst: 10.45 Gram;
11.15 V d oudere luisteraars.
middag
12.00 Gram; 12.30 Land- en tuinb. meded:
12.33 Gram; 12.53 Gram, event act 13.00
Nws: 13.15 Lichte muz; 13.45 Gram; 14.00
fluitgroep en sol; 15.15 Gram; 15.30 Blaas-
ork; 16.00 Bloemen en planten, lezing; 16.15
Gram; 16.30 Britse Kamermuz; 17.00 Voordr
17.20 Gram; 17.30 Gram; 17.40 Beursber;
17.45 Jazzmuz.
avond
19.00 Christelijke muz ver; 18.20 Licht
progr; 18.50 Regeringsuttz: Suriname en de
Nederlandse Antillen in 1960, door Zijne Ex
cellentie de vice-minister-president Drs H
A Korthals: 19.00 Nws en weerpraatje: 19.10
Op de man af. praatje; 19.15 Gram: 19.30
Radiokrant; 19.50 Lichte muz; 20.15 Ge-
var progr; 21.10 Smederij de eeuwigheid,
spel bij de jaarwisseling; 22.00 Samenzang;
22.30 Nws; 22.40 Wijd als de wereld, Godsd
progr; 23,05 Filharm ork en solist; 23.25.
Gram; 23,55-24.00 Nws.
HILVERSUM II 298 m.
ochtend
VARA; 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.30 Gram
en act; 8.00 Nws; 8.18 Gram en act; 9.00
Gym v d vrouw; 9.10 Gram VPRO: 10.00
Dit en het andere, lezing; 10,05 Morgen
wijding. VARA: 10.20 V d vrouw: 11.00 V
d kleuters: 11.15 Kamermuz; 11.40 Orgel
spel.
middag
AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.20 Regerings-
uitz: V d landb; 12.30 Land- en tuinb. meded
12.33 Sport en prognose; 12.50 Carillonbe
speling en draalorgelmuz; 13.00 Nws; 13.15
Meded en gram; 13.25 Lichte muz; 13.55
De Amsterdamse Effectenbeurs in 1960,
praatje; 14.00 Knapenkoor; 14.20 Voordr.
14.40 Kerkorgel-conc; 15.10 Gevar. progr.
VARA: 16.00 Grepen uit de muziekgeschie
denis, muzik lering; 16,30 V d zieken; 17.00
V d jeugd: 17.53 Act.
avond
18.00 Nws; 18.15 Polit lezing; 18.25 Orgel
en mondharmonica; 18.50 De puntjes op
de i, praatje; 19.00 V d kind: 19.10 Kinder
koor. VPRO; 19.30 De stad nu, lezing;
19.45 VPRO-nieuws; 20.00 Nws; 10.05 Ont.
moeting met Szeesny, lezing; 10.15 Litt.
progr; 20.30 Aktie Kruis en munt. VARA:
21.00 Quizprogr; 21.50 Geen tijd...?, klankb;
22.15 Buitenl weekoverz; 22,30 Nws. VPRO;
22.40 Zorg om de mens, gespr. vara; 23.00
Soc nws in Esperanto; 23.10 Kamerork:
23.55-24.00 Nws.
I TELEVISIE I
NEDERLAND
NTS: 20.00 Weekjourn en weeroverz:
AVRO: 20.30 Blik in het Nieuwe jaar, le
zing; 21.00 Flits; 21.30 Perry Como-Show:
22.10-22.15 Met het oog op
BELGIË VLAAMS
19.00 Van uitvinders en patenten; 19.30
V d vrouw; 20.00 Nws; 20.30 Filmnieuws en
nieuwe films; 21.15 Filmintermezzo;
Eurovisie BBC: Populaire liedjes;
Filmrep; 22.30 Nws.
BELGIË FRANS
19.00 Kathol uitz; 19.30 Agrarisch nws;
20,00 Journ; 20,30 Orfeo, opera; 21.45 Mé-
tamorphoses; 22.15 Journ.
radio
Frits Butzelaar en Jenny van Maerlant in een scène van „Een ander mens"
DONDERDAG Vanavond gaat
de 100e Koek en Ei de ether in met
Mijnnie Koudewaai én Albert de Ko
ning. die speciaal voor deze gelegen
heid uit Paramaribo is komen over
wippen. Ook AVRO-directeur Repko is
van de partij, niet om mee te ontbij
ten, maar om de jubilerende radio
familie feestelijk toe te spreken (in
„Ga er eens even voor zitten!", 19.05,
Hilv. 2).
De NCRV brengt, drie dagen na de
Duitse tv-opvoering, nog eens een se
lectie uit Der Vogelhandler in de Ster
avond (20.00, Hiiv. 1). Lichte klanken
in de late uren op Hilversum 2: 21.25
Mantovani, 22.00 Skymasters, 23.10
Discotaria.
De Spaanse violiste Josefina Sal
vador, die o.a. gestudeerd heeft bij
Georges Enesco, is vanavond om
vijf over acht (Hilv 2) de soliste in
het Concert d'été voor viool en or
kest van de Spaanse componist Joa
quin Rodrigo. Voor het eerst wordt
dit vioolconcert in Nederland uitge
voerd.
Het Radio Kamerorkest, dat onder
leiding pan Albert Wolff de soliste
begeleidt, opent het programma
met een Sarabande en Danse van
Debussy, door Ravel voor orkest be
werkt, en besluit met het Carnaval
der dieren van Saint-Saëns, waarin
de pianopartijen worden gespeeld
door de pianisten Miek Engelenburg
en Jaap Drielsma.
Het beroemde Amerikaanse Jmi
liar d-strijkkwartet hoort u om 11 uur
(Hilv. 1) in Ravels strijkkwartet.
lUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIItllllllHIIMIIillMMIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimillMllllllllllllïlllllllllllllllllllilllllllllllllllllMlllllllIHlIllllllllllllllllllllllllllllliriilllllllllllllllllllfiMlliliillllllllllliri
24. „Kom mee!" riep Admiraal El
Catról, Kappie's arm nemend. „El pre
sident Fidelio Bombastos brandt van
ongeduld om u te huldigen voor het
brengen van 's werelds grootste krui
ser!" Hij keek even om zich neen.
„Fidelio Bombastos is de rechtvaar
digste president van heel het zuiden!"
besloot hij met stemverheffing.
„Vooruit dan maar," zei Kappie.
Zo marcheerden zij wat later achter
de brede rug van de admiraal door
Banana. Het orkestje sloot de rij en liet
schrille marsmuziek horen.
Intussen holde een andere militaire
grootheid door achteraf-straatjes in te
gengestelde richting. Het was de lucht-
maarschalk, El Ballon, die weinig was
ingenomen met de komst van de krui
ser.
Even stond hij stil en luisterde na
het gedruis van de fanfare.
„Het verwijdert zich.." stelde hij te
vreden vast. „De helden zijn dus van
boord!" Hij drukte zijn pet dieper over
de ogen en ijlde weer voort. „Dan nu
naar de kruiser. mompelde hij. „Al
vorens een aanvalsplan op te stellen,
dient eerst het doelwit verkend te wor
den. Dat weet elke luchtmaarschalk!
NED. HERV. KERK
Beroepen te Koudekerke (Zeeland)
L. J. Altena te Steggerda; door de clas
sis Amsterdam als predikant voor bui-
tengew. werkzaamheden: C. Lebbing,
kand. te Amsterdam.
Aangenomen naar Amsterdam: P. F.
Th. Aalders te Middelburg, naar Har-
dinxveld-Giessendam, afd. Ned. Prot.
Bond: J. Brinkerink te Oosterhesselen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Leiden, vac. dr. F. H.
van Meyenfeldt: C. Goeman te Haar-
lem-Z.te Paesens-Moddergat, bij accl.
C. Stam jr. kand. te Goes, te Zonnemai-
re; M. van Harmeien, kand. te 's-Gra-
venhage.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Rotterdam (Kralingen):
L. S. den Boer te Sassenheim en M. W.
Nieuwenhuyze te Amsterdam.
Bedankt voor Schiedam: M. Baan te
Dordrecht.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Ridderkerk: A. Vergunst
te Rotterdam-C.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
IN NED.
Beroepen te Terneuzen: H. Ligtenberg
te Rotterdam.
