Kustvaarder
in nood
Beslissing viel
om half elf
MOTIE-EIBERGEN (5000 GOEDKOPE WONINGEN MEER)
AANGENOMEN ONDANKS WAARSCHUWING VAN PREMIER
Alleen KVP en
WD steunden
de regering
In 1958 viel kabinet
op dezelfde datum
Laatste drie kwartier
van kabinet-de Quay
POR TEFE UILLEKWES TIE
ANT1REVOEUTIONAIREN
„Colporteur voor
Mindenwerk'
22 december: Wim
Kans zwarte dag
De Bilt: Bewolkt
yl/^M lan§s de kust
70 tegen 59
Ook dr. Tilanus
KRAAN VAN DRIJVENDE
BOK KLAPTE NEER
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
De „rebellen" groepten gisteravond in de Tweede Kamer
opgewekt bijeen. Van links naar rechts de a.r.-afgevaardigden
Meulink, Hazenbosch, Biewenga, Smallenbroek en Bruins Slot.
Geheel rechts de indiener van de motie, die de regering tot heen
gaan dwong, de heer Van Eibergen, met naast hem de heer
Aantjes.
ROTTERDAM. Het gisteren
demissionair geworden kabinet-de
Quay heeft één jaar, zeven maan
den en enkele dagen bestaan. Het
volgde op 19 mei 1959 het kabinet-
Beel op, dat in de plaats was ge
treden van het laatste kabinet der
rooms-rode coalitie. Deze coalitie
vond op haar einde op dezelfde
dag als nu het kabinet-De Quay,
namelijk 22 december.
Toen het kabinet-de Quay op 19
mei tegenover koningin Juliana de
eed aflegde, stond het voor een aantal
beleidsbeslissingen, die het in haar
korte bestaan niet alle heeft kunnen
verwezenlijken.
Loterijwet
Reeds leek het alsof het kabinet zou
struikelen over de wijziging in de lo
terijwet, die ten doel had het beleid
ten aanzien van de voetbaltotalisator in
Nederland te regelen, doch hier werd ter
nauwernood een kabinetscrisis voorko
men.
In de verrassende regeringsverklaring
van 26 mei, werd als een der eerste
punten gesteld, dat de regering zich
voornam een grotere vrijheid te verle
nen voor het particulier initiatief, zowel
wat de loonvorming als de woningbouw
betreft.
Loonvorming
Deze beide onderwerpen alleen reeds
waren zware obstakels voor het nieuwe
kabinet. De loonvorming, die gedifferen
tieerd werd, kreeg een crisis te door
staan, toen nog slechts kort geleden het
openbreken van de c.a.o. voor het
metaalbedrijf in de Tweede Kamer werd
behandeld. De politiek van de regering
werd daarbij na een bewogen verdediging
van staatssecretaris B. Roolvink goed
gekeurd.
Over het tweede onderwerp, de grotere
vrijheid in de woningbouw is het kabinet
thans gevallen.
Aanneming; van de motie-
Van Eibergen zal mijn heen
gaan betekenen, waarschuw
de minister Van Aartsen gis
teravond. Minister-president
De Quay deelde daarop mee,
dat dit weer tot gevolg zou
hebben dat het hele kabinet
zou aftreden.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM, In de 175 kilometer
lange Sognefjord in Noorwegen is de
Nederlandse kustvaarder Mascotte op
de rotsen gelopen. Volgens de eerste
berichten bestaat er geen gevaar voor:
de aehtkoppige bemanning.
I
De Mascotte is 399 ton groot: de re
der is de heer J. Boerma in Groningen.
Het schip werd in 1950 gebouwd.
Gisteravond vroeg de gezagvoerder,
van de in nood verkerende kustvaar
der, kapitein Van der Kooi uit Zwolle,
dringend om sleepboothulp. Onmiddel
lijk zijn enkele sleep- en reddingboten
op weg gegaan.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Precies om kwart
voor tien, als eerste na de schorsing,
sprak de antirevolutionaire fractie
leider dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot
het doodvonnis over het kabinet-De
Quay uit. De a.r. handhaafde haar
motie onverkort en zou en bloc voor
stemmen.
Vier ministers maakten het slot mee:
prof. dr. J. E. de Quay, drs. H. A. Kort
hals. mr. J. van Aartsen en mr. A. C. W.
Beerman. Minister mr. J. M. L. Th. Cals
kwam alleen een kijkje nemen, hij bleef
bij het groene gordijn, dat de leamer ter
linkerzijde afsluit, staan.
Daar was de stemming ook niet uit
nodigend. De bewindslieden hoorden de
sprekers aan zonder uiterlijke opgewon
denheid, maar wel kennelijk teleurge
steld en teneergeslagen. Een laatste
pleidooi van prof. mr. P. J. Oud kon daar
niets aan veranderen en hij wist dat
zelf veel te goed, want de liberale frac
tievoorzitter liet zich ontvallen: het helpt
toch niet meer. Zijn korte rede was
Op de rijksweg Den Haag-Utrecht
hebben zich gisterochtend vroeg twee
kettingbotsingen voorgedaan, waarbij
tien mensen zijn gewond, van wie een
ernstig.
een philippica tegen de antirevolutio
nairen en hij ontlokte zijns ondanks een
daverende uitbarsting van hilariteit bij
de kamer, toen hij op interrupties van
die zijde sprak: ,,Ik begrijp niet waarom
u zo onrustig wordt".
Prof. Oud en met hem de katholieke
woordvoerder de heer W. J. Andriessen
wilden de verantwoordelijkheid voor
deze crisis duidelijk vastnagelen waar zij
huns inziens ligt: bij de antirevolutio
nairen. Maar zowel de heer Bruins Slot
als de christelijkhistorische fractievoor
zitter dr. H. W. Tilanus waren al druk
bezig die zelfde verantwoordelijkheid op
het kabinet te laden („dit alles om maar
2500 woningen"). En prof. Oud citeerde
wat hij een gevleugeld woord van dr.
Tilanus noemde (uitgesproken bij de
kabinetscrisis van precies twee jaar ge
leden): „Moet dit nu zo?"
Merkwaardig
Dit keer moest het volgens dr. Tilanus
inderdaad zo en hij stemde met zijn hele
fractie voor de motie.
Minister Van Aartsen pakte zijn tas
in en vroeg opschorting van de behan
deling van zijn begroting, hetgeen par
lementaire taal is voor de mededeling
dat hij het bijltje er bij neer gooit. De
toespraak van voorzitter dr. L. G. Kor-
tenhorst ging vrijwel verloren, hij
slaagde er nog net in de leden een ge
lukkig Kerstfeest toe te wensen.
Voorlopig geen belastingverlaging, zo
zei het kabinet in zijn eerste verklaring
voor het parlement. Voorstellen daartoe
zijn evenwel toch gekomen, zij het, dat
een mogelijke definitieve uitvoering
eerst omstreeks de helft van dit jaar
zou zijn te verwachten, hetgeen van
verschillende omstandigheden zou af
hangen.
Spijtoptanten
Tweemaal dit jaar kwam minister
Beerman voor hete vuren te staan, toen
zijn toelatingsbeleid voor de spijtoptan
ten in het parlement werd behandeld.
Ook nu kritiek, zij het niet zo hevig
als bij de behandeling van het nieuwe
beleid inzake de toto, die door de
Tweede Kamer werd aanvaard, maar
vervolgens door de Eerste Kamer
werd verworpen. De ironie wilde, dat
het daartoe strekkende wetsontwerp
niet eens de volle sympathie had van
de minister die het indiende.
Het beleid ten opzichte van Nieuw-
Guinea heeft in de nu afgesloten be
windsperiode ook meer dan eens op
de voorgrond gestaan. Er was de min
of meer verrassende verklaring, dat
de regering dacht aan zelfstandigheid
binnen tien jaar, er was ook de cock
tail-party, waarin minister De Quay
van mening bleek te verschillen met
minister Luns.
AMSTERDAM (ANP). Wegens op
lichting meermalen gepleegd heeft de
officier van justitie bij de rechtbank te
Amsterdam gisteren tegen de 41-jarige
colporteur P. M. uit Amsterdam een
jaar en vier maanden gevangenisstraf
met aftrek geëist. De officier van jus
titie noemde hem een doortrapte ras
oplichter.
De colporteur was te last gelegd zich
van mei tot en met juli voor te hebben
gedaan als colporteur van. de verkoop
inrichting voor blindenwerk Het vertrou
wen uit Weesp. Aan de mensen bij wie
hij aan de deur kwam, vroeg hij voor
uitbetaling op bestelde goederen, die
echter nooit werden geleverd. Verdach
te werkte namelijk niet meer bij de
verkoopinrichting maar had uit de tijd
dat hij dat wel had gedaan een legiti-
matiekaart en een prijslijst overgehou
den, waarmee hij vertrouwen wist te
winnen.
Verdachte gaf het telastgelegde toe.
Hij had, zo zei hij, het geld willen be
stemmen voor een operatie. De dui
zend gulden die hij bij elkaar had ge
kregen, had hij echter in Maastricht
verbrast.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
lil de loop van
de dag verder toe
nemende bewol
king met enige
neerslag. Tot matig
of krachtig en
krachtig of hard
zuid
westelijke wind.
Ongeveer dezelfde
middagtemperatu-
ren als gisteren.
MÏESJE: Die gaat eraan voor
een kalkoen!
24 dec.: zon op 8.47, zort onder 16.32:
maan op 12,30.
Voor Wim Kan moet het wel
lijken dat Nederlandse rege
ringen het er om doen. Op de
dag af twee jaar geleden, mid
den in zijn voorbereidingen voor
de oudejaarsconférence, trad het
kabinet-Drees af.
En nu is de 22ste december
voor hem opnieuw een zwarte
dag. Twee jaar geleden zei Kan
dat hij niet verwacht had dat
Drees hem dit zou aan doen.
Of hij het van De Quay wel
had verwacht?
Misschien. Gisteravond had
Wim Kan zich hermetisch van
de buitenwereld afgesloten. Hij
wilde kennelijk alleen zijn met
zijn verdriet.
De titel van zijn oudejaars-
programma van dit jaar luidt:
Uithuilen en opnieuw beginnen.
Onmiddellijk na de verklaring van
mr. Van Aartsen beklom de K.V.P.'er
Andriessen, die bij afwezigheid van
prof. Romme als fractieleider op
treedt, het spreekgestoelte om de mi
nister-president, die naast minister
Van Aartsen achter de regeringstafel
zat, te vragen wat de houding van het
kabinet zou zijn indien deze situatie
zou ontstaan. De liberale fractieleider
prof. mr. Oud stelde dezelfde vraag.
Intussen waren bijna alle Tweede-
Kamerleden rond de regeringstafel
komen staan en in deze kring ant
woordde minister-president De Quay
dat hij na overleg met de andere le
den van het kabinet kon meedelen
dat indien een dergelijke situatie zou
intreden, daamee de grondslag aan
dit kabinet zou zijn ontvallen en dus
alle bewindslieden hun portefeuilles
ter beschikking zouden stellen.
Om half elf viel de beslissing. De
motie-Van Eibergen, mede ondertekend
door de C.H., werd aangenomen met
70 tegen 59 stemmen. Alleen de frac
ties van de K.V.P. en de V.VD. stemden
tegen. Dat was het einde van een veel
bewogen en roerige vergadering die gis
termiddag om 1 uur was begonnen en
tot driemaal toe langdurig moest wor
den geschorst om de fracties gelegenheid
te geven zich te beraden over de ont
wikkeling.
De sfeer werd van uur tot uur meer
gespannen. Ten slotte probeerden de af
gevaardigden Andriessen en Oud nog
olie op de golven te werpen, hoewel uit
hun woorden duidelijk bleek dat zij het
hopeloze van de situatie wel inzagen
nadat de antirevolutionaire fractieleider
dr. Bruins Slot, wetende wat hij ging
doen, had aangekondigd, dat zijn gehele
fractie voor de motie zou stemmen.
Ook de c.h.-fractieleider dr. Tilanus
sloot zich bij dit standpunt aan, maar hij
vond het onbegrijpelijk dat een extra-par
lementair kabinet als dit deze consequen-
tie uit de situatie zou trekken.
Er was toen niets meer aan te doen
De stemming kwam en nadat de uitslag
was bekendgemaakt vroeg minister Van
Aartsen schorsing van de beraadslagin
gen. De motie-Andriêssen kwam er uiter
aard niet meer aan te pas.
Dr. Kortenhorst, de voorzitter, zegde
de reeds aangekondigde vergadering van
3 en 4 januari af, wenste allen een geze
gend kerstfeest en hoopte dat in de ko
mende dagen degenen die de verantwoor
delijkheid dragen de wijsheid zouden ont
vangen waar ons land behoefte aan heeft.
HOEK VAN HOLLAND. De kraan
van de drijvende bok Adelaar" is gis
teravond juist voor het binnenlopen van
Hoek van Holland naar achteren ge
klapt. De reddingboot uit Hoek van Hol
land heeft de drie bemanningsleden
van boord gehaald en aan wal gebracht.
De bok kwam van Scheveningen, waar
hij vorige week de Sch 21 heeft gelicht.
De ponton bevindt zich op ongeveer
twee mijl afstand van het noorderhoofd.
De hele bovenbouw ligt overboord. Het
vaartuig is voor anker gegaan. De sleep
boot Mars. die het van Sc'.ieveningen
had gehaald is doorgevaren naar de ha
ven.
De sleepboot Steenbank is bij de bok.
die een lek in de machinekamer schijnt
te hebben.
MUSSELKANAAL. De zestigjarige
C. Christions uit Bourtange is gister
middag in Laude (gemeente Vlagtwed-
de) van een vrachtauto gevallen, over
reden en gedood.
De man strooide mest van de auto
bij bomen langs de weg. Hij verloor
zijn evenwicht en viel met het hoofd
voor een wiel van de vrachtauto.
Directeur: JACQ PB SMIT; Chefred.: G. J. BREUKEB
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50. tel. 01180-2009.
redactie Walcheren en sportredactie 01160-4604. Post
bus 26, Vlissingen, Meuwendijk 33, tel. 01184-3221,
Postbus 24, Terneuzen, N.'euwstraat 38, tel. 01150-3139;
Zlertkzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,—
16e JAARGANG No. 4738
Vrijdag 23 december 1960
KABINET-DE QUAY GEVALLEN
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG, Het kabiuet-De Quay is gevallen. Dit
volkomen onverwachte aftreden na een bewind van ruim an
derhalf jaar is gisteravond om half elf veroorzaakt door een
antirevolutionaire motie tegen het woningbeleid van de a.r.-
minister Van Aartsen die als gevolg daarvan zijn portefeuille
ter beschikking stelde. Hij voegde daaraan toe dat ook de a.r.-
bewindslieden Zijlstra en Roolvink zouden aftreden. Daar
mee was volgens minister De Quay de grondslag aan dit ka
binet ontvallen en traden ook de overige bewindslieden af.
Deze regeringscrisis is het onmiddellijke gevolg van de houding
van de antirevolutionaire Tweede-Kamerfractie, die iii de motie-
Van Eibergen vijfduizend woningwetwoningen meer eiste. Minister
Van Aartsen had in de middagvergadering tijdens de verdediging
van zijn begroting van volkshuisvesting al aangekondigd dat hij
niet verder kon gaan dan 2500, 0111 overspanning op de bouwmarkt
te voorkomen.
Een motie van de K.V.P.'er Andriessen vroeg 2500 woningen
meer' voor de helft woningwetwoningen en voor de rest goedkope
premiewoningen' maar verhond daaraan de voorwaarde dat ih het
eerste halfjaar vail 1961 de regering zou nagaan of zij niet nog
een dergelijk aantal zou kunnen uitgeven.
Dat bleek voor minister Van Aartsen wel aanvaardbaar.
Indien de motie-Van Eibergen aangenomen zou worden, zo zei hij,
zou hij haar naast zich neerleggen. Daar zij was ingediend door zijn
politieke geestverwanten zou voor hem aanneming van de motie ech
ter betekenen dat hij zijn portefeuille ter beschikking stelde. Zelfs
indien de motie zou worden verworpen, maar een belangrijk deel
van de antirevolutionairen voor zou stemmen, zou hij toch aftreden
en met hem de andere a.r.-bewindslieden.
