Tientallen doden.
vele werklieden
nog opgesloten
Proefscliot voor
eerste reis door
ruimte gelukt
Wanhopige reddingsacties op brandend vliegdekschip I
...en weer
viel het
licht uit
Duitse verkeersleiding
treft geen schuld aan
vliegramp te Miinchen
Minister naar
noorden voor
Lauwerszee
HONDERDEN GEWONDEN
Zuiveringsacties
in Ethiopië
m
AUTOMAAT BLEEF BEDANKEN
Heilige
daad"
is fantasie
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Bescherming van EEG
gevraagd voor
modeontwerpen
Verhoging kinderbijslag
I niet gunstig ontvangen
Woeste fontein breekt
door wegdek
Roodgloeiend
4200 mensen
Weer recht
Klopsignalen
Politie concludeert:
De Bilt: Bewolkt
Directeur: jacq DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKEB
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009,
redactie Walcheren en sportredactie 01130-4604, Post
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen. N.euwstraat 38. tel. 01150-3189:
Zierikzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Zeeuwsen Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van 1,
16e JAARGANG No. 4735 Dinsdag 20 december 1960
OPNIEUW RAMP IN BROOKLYN15®*
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Drs. Korthals, mi
nister van verkeer en waterstaat,
zal binnenkort in Groningen, Leeu
warden en Assen met de provinciale
autoriteiten besprekingen voeren
over de afsluiting van de Lauwers
zee.
De Gedeputeerden van de drie noor
delijke provincies hebben gisteren in
Den Haag twee uur lang met de mi
nister gesproken over de financiering
van dit project. Zij deelden na afloop
van dat onderhoud mee, dat zij niet
de vrijheid hadden iets over het be
sprokene te onthullen.
De minister, zo werd ons op het
ministerie meegedeeld, zal het noor
den bezoeken om zich ter plaatse een
Indruk te verschaffen van de situatie.
Van onze correspondent
VENLO Een landbouwer in
Grubbenhorst was bij de eerste keer
voor zijn rijexamen geslaagd. Hij
kocht meteen een nieuwe auto. Na
twee dagen vloog hij op de Horster-
dijk in zijn woonplaats uit de bocht.
Hij ramde een elektriciteitspaal. Van
de auto bleef een hoeveelheid ge
kreukt blik over.
Door het afknappen van de paal,
waaraan een bovengrondse leiding
hing, ontstond een lichtstoring, die
pas de volgende dag kon worden
verholpen.
Veertien dagen later was er in
Grubbenhorst een soortgelijke licht
storing. Er zal wel weer iemand te
gen een paal zijn gereden, zeiden de
mensen lakoniek.
Daarmee schoten ze in de roos. Op
de Horsterdijk hing weer een zwaar
gehavende auto tegen een telefoon
paal. Tussen de wrakstukken krab
belde dezelfde landbouwer overeind.
De man verklaarde geërgerd geen
derde auto te zullen kopen vóór de
Horsterdijk was verbreed.
NEW TORK (Reuter, AP) Terwijl enige duizenden werk
lieden bezig waren de Constellation, een van de zes grootste
vliegdekschepen ter wereld, af te bouwen op de marinewerf in
Brooklyn, brak op het bijna voltooide 60.000 ton metende oor
logsschip een felle brand uit die zeker enige tientallen mensen
hét leven heeft gekost.
Toen de met man en macht werkende brandweren van de stad
New York en van de Amerikaanse marine na enige uren de razende
vuurzee nog verre van onder de knie hadden en hevige sneeuwval
het reddingswerk was gaan bemoeilijken, stonden twee-en-twintig
namen cp de dodenlijst en waren er enige honderden gewonden
onder de geredden en de redders.
LUXEMBURG (ANPt. De commis
sie van de Europese Economische Ge
meenschap dient iets te doen tegen het
namaken van de modellen van de grote
Parijse modehuizen en de Franse kant
industrie, zo meent de heer J. Ven-
droux.
Dit Franse lid van het Europese par
lement wijst er op dat Italië het enige
land van de zes is, dat niet valt onder
de bevoegdheden van een internationaal
bureau te Genève, waar een depot voor
industriële ontwerpen is ingericht.
De heer Vendroux vraagt of de
E.E.G.-commissie een onderlinge aan
passing van de wetgeving in de zes
landen op dit punt in overweging kan
nemen, om een einde te maken aan ver
schillende onrechtvaardige toestanden,
waarbij dikwijls aanzienlijke handelsbe
langen worden geschaad.
In een sneeuwjacht raasden
motorboten (links onder) om de
Constellation heen om overboord
gesprongen mannen op te pikken.
Hoog boven de vuurzee zwaaiden
de machtige kranen van de werf
(rechts) heen en weerdoor het
vuur ingesloten mensen in vei
ligheid brengend. Op de voor
grond een van de grote blusboten
van de Newyorkse havendienst.
DEN HAAG. De verhoging van dê
kinderbijslag, die de regering heeft voor-
I gesteld, is door vele leden van de Tweede
Kamer niet gunstig ontvangen. In het
i voorlopig verslag over het voorstel vra-
jgen zij waarom de regering hieromtrent
advies heeft gevraagd, nadat het voor
nemen voor de verhoging reeds was
bekend gemaakt.
Verder willen zij weten waarom de
regering in de verhoging een progressie
heeft verwerkt.
In de memorie van antwoord inzake de
Kinderbijslagwet heeft de regering inder
tijd immers meegedeeld het niet wense
lijk te achten tot een verdere progressie
naar het kindertal over te gaan.
LEIDEN. Straatstenen vlogen gis
termorgen door de ruiten van twee
huizen aan de Plantage te Leiden. De
bewoners renden dodelijk verschrikt
de straat op. Wat zij daar zagen deed
hen denken aan een natuurramp.
Uit een krater met een doorsnee van
d'rie meter midden in de rijweg spoot
met grote kracht een waterstraal van
meer dan een meter dik zo'n tien meter
de lucht in en overspoelde hun huizen.
Een gesprongen waterleiding had
deze reuzenfontein doen ontstaan.
Technici van de Leidse Duinwater
leiding hebben een uur werk gehad'
om de wilde waterstroom weer in
zijn keurslijf te persen.
De onverhoedse douche heeft aan
en in de huizen grote schade aange
richt.
Van onze correspondent
BONN. De officier van justitie
te München heeft reeds gisteren
vastgesteld dat de Westduitse in
stanties op het vliegveld Riem geen
enkele schuld hebben aan de vlieg
ramp die zaterdagmiddag 49 men
senlevens eiste. Uit verhoren en de
bandopname van het laatste bericht
van de Amerikaanse Convair is ge
bleken dat de piloot geen contact
met het vliegveld heeft opgenomen
over een mogelijke noodlanding op
de Theresienwiese, een grote vlak
te, vlak bij het centrum van de stad
Twee Syriërs
Het aantal slachtoffers van de ramp
is nog steeds 49. Daaronder bevinden
zich de zeven bemanningsleden van
de Conv^-r, een Amerikaanse soldaat,
zes Amerikaanse jongens en zes Ame
rikaanse meisjes, die in Engeland dij
familieleden Kerstmis wilden vieren.
Onder de 29 mensen die in de bij
wagen van de door het vliegtuig ge
raakte tram en op de trottoirs door de
brandende benzine werden gedood, be
vonden zich twee Syriërs en 27 Duit
sers, van wie de meesten te Munchen
woonden.
De stoffelijke resten van de Ameri
kanen zijn, op dat van de soldaat na,
reeds naar Frankfort vervoerd, van
waar zij naar de Verenigde Staten zul
len worden gebracht. De Amerikaanse
militaire leiding in Duitsland beval dat
het stoffelijk overschot van de soldaat
tezamen met de Duitse en Syrische
slachtoffers opgebaard zouden worden.
Drie van de slachtoffers zijn nog altijd
niet geïdentificeerd.
New York
In New York heeft men tussen het
puin van verbrande huizen en de
wrakstukken van de twee neergestor
te vliegtuigen opnieuw menselijke
resten gevonden. Het aantal omgeko
menen wordt als gevolg van deze
vondst nu geraamd op 144. In de twee
vliegtuigen zaten in totaal 128 mensen.
De andere doden zijn Newyorkers die
door de neerstortende vliegtuigwrak
ken of door vallend puin werden be
dolven.
Eigen nieuwsdienst
KAAP CANAVERAL In ruim een kwartier heeft een Ameri
kaanse bemanbare kunstmaan van het type Mercury gisteren boven
de Atlantische Oceaan met succes een hoge en wijde kogelbaan
beschreven en is daarna uit zee opgevist.
Het betrof een proef ter voorbe
reiding van de eerste vlucht die een
van de zeven astronauten-in-oplei-
ding aan het einde van het volgend
jaar in zo'n kunstmaan om de aar
de hoopt te maken.
Eer het zover is zullen eerst aap
jes en daarna de „astronauten" in
zo'n kunstmaan kogelbaanvluchten
hoog boven de Atlantische Oceaan
gaan maken.
De kunstmaan, een in hoofdzaak ke
gelvormig ruimtescheepje van onge
veer een ton, werd door een raket van
het type Redstone in de 350 kilome
ter wijde en 230 kilometer hoge ko
gelbaan gebracht.
Zestien minuten
Ongeveer zestien minuten na de
start van de Redstone op de lanceer
basis Kaap Canaveral kwam de onbe
mande, ruim van meetinstrumenten
voorziene, kunstmaan in het doelge
bied, ver ten zuidoosten van de lan-
ceerplaats, terecht.
De kostbare kegel werd spoedig uit
zee opgevist en aan boord van het
vliegdekschip Valley Forge van de
Amerikaanse marine gehesen. De Val
ley Forge zette daarna koers naar een
Amerikaanse haven. Binnen twee da
gen zal de kunstmaan terug zijn op
Kaap Canaveral, waar tijdens de ko-
gelbaanvlucht automatisch verrichte
metingen zorgvuldig zullen worden
bestudeerd.
Vol spanning zien de deskundigen,
wier voornaamste zorg het is de as
tronauten zodanig te beschermen dat
zij een tocht per kunstmaan om de
aarde kunnen navertellen, uit naar die
metingen. Zij hopen dat zij in grote
trekken zullen kloppen met de theore
tische berekeningen ten dele geba
seerd op eerder genomen proeven
volgens welke de kunstmaan tijdens
de opstijging enige minuten lang bloot
staat aan versnellingskrachten die zes
maal zo groot zijn als de normale
zwaartekracht op aarde, en tijdens de
afremming zelfs aan krachten die elf
maal zo groot zijn als de zwaarte
kracht. Daartussen moet volgens de
theorie enige minuten volstrekte ge
wichtloosheid gelegen hebben.
Volgens plan
De proefvlucht verliep geheel vol
gens de plannen. Na ongeveer twee
minuten bereikte de Redstone een
hoogte van 65 kilometer en was toen
uitgebrand. De snelheid was 6.500 ki
lometer per uur. Enige seconden la
ter maakte de kunstmaan zich los en
begon de uitgebrande raket naar de
aarde terug te vallen.
Vijf minuten na de start had de
kunstmaan, op ongeveer 230 kilome
ter in de top van de kogelbaan, nog
een snelheid van ongeveer 2250 kilo
meter per uur. Hulpraketjes draaiden
toen de kunstmaan om, zodat hij met
de platte onderkant naar voren ge
keerd voortsnelde.
De snelheid was zeven minuten na
de start weer toegenomen tot ongeveer
4825 kilometer per uur. Op dat mo
ment was de kunstmaan 125 kilome
ter boven de aarde. Een minuut la
ter was, op. 65 kilometer hoogte, de
snelheid toegenomen tot ruim 6400 ki
lometer per uur.
Van 4825 tot 25 km.
Negen minuten na de start, op 20
kilometer hoogte, kwam bij een snel
heid van 4825 kilometer de rempara-
ehute in werking. Zeer snel vermin
derde toen de snelheid. Dertien mi-
25 küompfde Start WaS die n°S maai*
25 kilometer per uur, en toen, op ruim
drie kilometer hoogte, maakte de gro-
te parachute zich los en begon de lang
zame afdaling naar de aarde.
De dodenlijst, zo vreesde de
brandweer, zou langer worden, want
enige tientallen werklieden schenen
in het schip, dat 275 miljoen dollar
heeft gekost, opgesloten te zitten.
Al spoedig maakte de Constella
tion door de tonnen bluswater die
er met alle beschikbare blusboten en
zeker 50 brandweerauto's in waren
gespoten zo zwaar slagzij dat de
leider van het blussingswerk, de
Newyorkse brandweercommandant,
de vrees uitsprak dat hij zijn mannen
spoedig van het schip zou moeten
halen.
Het dek van de Constellation, een
van de zes Amerikaanse 60.000-tons
reuzen-vliegdekschepen waarmee de
Amerikaanse marine uitgebreid zal
worden, stond toen al roodgloeiend.
Tientallen werklieden die niet meer
van het fel brandende schip af konden
komen omdat een muur van vuur hen
de weg naar de wal versperde werden
met hijskranen in veiligheid gebracht.
Later bevrijdde men met snijbranders
vele anderen die diep in het ten dode
opgeschreven reuzenschip zaten opge
sloten.
Meteen na het uitbreken van de
brand, die vermoedelijk ontstond toen
een licht brandbare vloeistof vlam vat
te en het vuur oversloeg naar een
benzinetank die daarna ontplofte, had
den al vele aan dek werkende mannen
zich met een stoutmoedige duik in het
ijzig koude water in veiligheid ge
bracht.
Toen de geweldige brand uitbrak
waren volgens de Amerikaanse marine
ongeveer 4.200 mensen op de Constel
lation aan het werk. Spoedig stonden
op de kade zeker vijftig brandweer
auto's met tientallen stralen water te
geven. Dat nam niet weg dat het vuur
zich snel verspreidde over vrijwel de
volle lengte van het 315 meter lange
reuzenschip, dat van de kiel tot het
hoogste punt van de brug zo hoog is
als een gebouw van 25 verdiepingen.
Vlammenzuilen spoten af en toe vijf
tig meter boven het dek uit, de dikke
vette rookwolken in een spookachtige
gloed zettend.
Vier uren na het uitbreken van de
reusachtige brand was de slagzij van
het wrak van de Constellation al bijna
vijf graden en was een toestand ont
staan die voor de brandweer en de
reddingsploegen hoogst gevaarlijk werd
geoordeeld.
In wanhopige pogingen het schip te
redden dan wel de brand te beperken
werden tonnen brandend en smeulend
houtwerk overboord gezet. De leider
van het blussingswerk zei: Ik heb nog
nooit zoveel hout op een stalen schip
gezien.
De overhellende beweging van de
Constellation werd later opgeheven
door het openzetten van de kranen aan
bakboord. Het schip kwam daardoor
weer rechtop in het water te liggen.
Wanhopig waren de pogingen van de
redders, de lichamen te bergen van de
mannen die binnen in het schip de
verstikkingsdood hadden gevonden
maar onbereikbaar schenen. Dat wa
ren er ongeveer tien.
De bevolking van Brooklyn was diep
geschokt door deze tweede grote ramp
in enkele dagen volgende op de botsing
in de lucht van twee grote passagiers
vliegtuigen die ruim 140 mensenlevens
kostte.
Het dodental steeg tegen het vallen
van de avond tot 50. Er waren toen nog
meer dan zestig mensen beneaendeks
opgesloten. Ook waren er klopsignalen
gehoord.
Alle beschikbare brandblusmateriaal
van geheel Groot-New York, in totaal
bijna honderd brandspuiten, nam toen
aan de titanische strijd tegen de vuur
zee deel.
ADDIS ABEBA (Reuter) Rond
om Addis Abeba voeren Ethiopische
troepen zuiveringsacties uit om de
rebellen te achterhalen die na hun
mislukte staatsgreep de vlucht heb
ben genomen. De keizer heeft hun
opdracht gegeven om de vluchtelin
gen levend in handen te krijgen opdat
zij kunnen terechtstaan.
Bij de strijd in en rondom de hoofd
stad, die drie dagen heeft geduurd,
zijn vele honderden doden gevallen.
De stad zelf heeft weinig geleden. Veel
hinder heeft de bevolking van Addis
Abeba echter nog steeds van een van
de laatste wanhoopsdaden van de
vluchtende oproerlingen. Zij hebben de
waterzuiveringsinstallatie oklaar ge
maakt en de bevolking zit sindsdien
zonder betrouwbaar drinkwater.
Vermoord
Voor hun vlucht hebben zij oprui
ming gehouden onder de politici die
de keizer trouw wilden blijven. En
kele tientallen zijn vermoord terugge
vonden toen gezagsgetrouwe troepen
de stad binnenrukten.
- -
Van onze correspondent
UTRECHT. Een Utrechtse sigarenwinkelier met een groot gevoel
voor betamelijkheid is erin geslaagd een sigarettenautomaat te transformeren
tot een uiterst beleefd instrument, dat de koper vriendelijk bedankt en hein
bovendien prettige Kerstdagen toewenst.
De goede wensen zijn opgenomen op een bandje, dat aanvankelijk in
werking trad zodra de klant een der Iaden had opengetrokken. Natuurlijk
vonden kwajongens er iets op om het kunstig ingerichte apparaat aan een
stuk door te laten bedanken. Zij lieten eenvoudig de vakjes open staan nadat
zij een gulden in de automaat hadden gedeponeerd.
De eigenaar heeft zijn technisch vernuft dit weekeinde weer moeten
scherpen. Na een hele dag zwoegen wist hij te bereiken dat het bandje pas
gaat draaien wanneer men het vakje dichtslaat.
De directeur van de afdeling
rakettenbouw van de vliegtuigfa
briek Convair, J. P. Hopman (links)
legde onlangs in de fabriek zes van
de zeven astronauten de werking uit
van de Atlas, de reusachtige raket
waarmee zij later, gezeten in een
kunstmaan van het type Mercury,
in een baan om de aarde gebracht
zullen worden.
Met Hopman, vlak voor een lig
gende Atlas in aanbouw, van links
naar rechts Alan Shepard, Scott
Carpenter, Virgil Grisson, John
Glenn, Leroy Cooper en Walter
Schirra.
In afwachting van foto's die tijdens
de kogelbaanvlucht van de kunst
maan moeten zijn gemaakt geven
wij u hier met een tekening een
gefantaseerde blik uit de ruimte or
de kunstmaan in volle vlucht. Ver
in de diepte Florida en de Atlanti
sche Oceaan.
UTRECHT. De heer Kr. K. van
Dijke, chef van de voorlichtingsdienst
van de gemeente Utrecht, is benoemd
tot burgemeester van Axel in Zeeuws
Vlaanderen.
Axel heeft het zestien maanden zon
der burgemeester moeten stellen, nadat
de vorige was ontslagen.
A'ee deze man hoort bij u.
11
Van onze Amsterdamse redactie1
AMSTERDAM. De Heilige
daad berust louter op fantasie.
Tot die slotsom is hoofdinspec
teur Molenkamp van de Amster
damse recherche gekomen, na een
onderzoek van tien dagen in Duits
land. Alle kerkelijke en financiële
connecties, die de Heilige daders
Dreis, Jansma en Volraat hebben
opgegeven, blijken uit de duim te
zijn gezogen. Er is geen contact
geweest met r.k. bisschoppen in
Mainz, Bamberg of München. Het
geheime document, waarin het Va-
ticaan de Heilige daad als bovenna
tionale en interkerkelijke organisa
tie zou erkennen, is een falsificatie.
Zelf gedrukt
Hoofdinspecteur Molenkamp heeft
ontdekt, dat Dreis, Volraat en Jans
ma het zelf bij een drukker in Neu
renberg hebben laten vervaardigen.
Zij zijn alle drie bij het verstrekken
van de opdracht betrokken geweest.
Daarmee vervalt het verweer van
Jansma en Volraat, die zich steeds be
roepen op mededelingen van de Duit
ser Dreis.
Zoals bekend verblijven Jansma en
Volraat in arrest onder verdenking
van oplichting. De Duitser Dreis zit
in Wiesbaden een oude straf uit we
gens flessentrekkerij. Het is nog niet
bekend of de Nederlandse justitie de
Duitse autoriteiten zal verzoeken om
hem wegens zijn aandeel in de Heili
ge daadmanipulaties te vervolgen.
Oplichters
Het is, aldus hoofdinspecteur Molen
kamp, zonneklaar, dat het drietal de
directeur van de N.V. Socrates, de
heer N. den Besten, heeft opgelicht.
Die stelde .indertijd ruim drie ton
ter beschikking van de Heilige daad.
Uit in beslag genomen corresponden
tie is gebleken dat daarover tussen
Jansma en Den Besten onenigheid is
gerezen. Den Besten wilde papieren
op tafel zien, en Jansma weigerde
iedere inlichting.
Veiling
Veertien woningen, winkels en café's
uit de failliete boedel van de N.V.
Socrates hebben gisteravond bij een
veiling in Amsterdam 507.660 gulden
opgebracht.
Deze bezittingen gingen voor behoor
lijke prijzen van de hand. Dat gold
met name de veiling van enkele pan
en in Amsterdams binnenstad, waar
van er twee (Amstel 268 en Nieuwe
Zijds Voorburgwal 38) op de Monu
mentenlijst staan. Deze combinatie
bracht 124.600 gulden op.
Twee bars met bovenwoningen en
een .winkelhuis met woningen aan het
Thorbeckeplein, die bij opbod reeds
respectievelijk honderdduizend en 66.000
opbrachten, werden in combinatie op
tien gulden gemijnd. Vijf Amster
damse makelaars werden de nieuwe
eigenaars van de bezittingen van So
crates.
BOTTERDAM Op 15 mei 1961 zal
ir. J. W. Ernste de functie van directeur
van Shell Nederland Raffinaderij en
Shell Nederland Chemische Fabrieken
neerleggen en de dienst van de Konink
lijke/Shell Groep met pensioen ver
laten.
Ir. Ernste zal worden opgevolgd door
ir. Th. P. van den Bergh, thans lid van
de directie van Shell Italiana.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Zwaar bewolkt
'met vooral aan
vankelijk regen of
motregen en plaat
selijk nog mist, la
ter verspreide op
klaringen. Over
wegend matige,
langs de kust van
li Holland en Zeeland
vrij krachtige wind,
ruimend naar rich
tingen tussen west
en noord. Dezelfde
of iets hogere tem
peraturen.
MIES JE: Herfstweer tot de
laatste dag.'
21 dec.: zon op 8 46, zon onder 16.30;
maan op 10.55, maan onder 20.41.
weer
wind
temp. n.sl.
Helsinki
regen*
ZO
2
1
Stockholm regen
O
3
3
Oslo
mist
NNO
3
2
Kopenh.
regen
NNO
2
5
Aberdeen
h. bew.
NW
1
0
Londen
geh. bew.
WNW
4
3
Amsterd.
regen
zzo
4
0.2
Brussel
geh. bew.
z
5
1
Luxemb.
regen
z
1
1
Parijs
geh. bew.
w
7
2
Bordeaux geh. bew.
zzw
11
4
Grenoble
h. bew.
stil
5
-f
Nice
zw. bew.
N
10
0
Berlijn
sneeuw
ZW
4
1
Frankfort
regen
zzw
1
1
Müncherr
zw.bew.
zw
2
2
Zurich
regen
ozo
3
0.1
Genève
zw. bew.
w
4
0
Locarna
geh. bew.
stil
7
1
Wenen
geh. bew
stil
6
0.1
Innsbruck
mist
WNW
2
0.3
Belgrado
1. bew.
stil
15
0
Athene
geh. bew.
ozo
19
15
Rome
regen
stil
16
7
Ajaccio
regen
ONO
10
3
Madrid
zw. bew.
ZW
6
0
Majorca
1. bew.
W
14
0
Lissabon
regen
14
0.1
