Onze geleerden
aan het woord
Europa, doet
niet onder
HOEVEEL GAAT HET
KOSTEN?
DEN HAAG BEREIDT
ZICH REEDS VOOR
DE RAKETTEN
Magistraal plaatwerk
over Egyptische kunst
Een belangrijke vraag
DE WERELD
DER FARAO'S
kroniek van kunst en boek
Niet achter blijven
LANCEERBASES
Verzending zeepost
Kansen in Brazilië voor
Nederlandse scheepsbouw
Limburgse ol i estook
gaat niet door
Voor kantoorpersoneel verplichte
werkweek van 48 uur
Last van zenuwen?
BUIT KRENKTE
BEROEPSTROTS
LEVENDIG BEELD
EGYPTISCH LEXICON
BOEIEND
EERSTE DUIKBOOT
MET 3 CILINDERS
IN DIENST
DOOR KABEL VAN
KRAAN GEGREPEN
Pag. 13
Europa blijft dicht
huis met kunstmanen
L'H zijn in Nederland verscheidene geleerden, onder wie mannen wier na
men in de gehele wereld met bewondering worden uitgesproken, die zich
vol geestdrift, maar met evenveel nuchterheid, tot voorstanders van het
wetenschappelijke onderzoek van de wereldruimte verklaard hebben. Ge
leerden die graag zouden zien dat ook Nederland op beseheiden wijze aan
het lanceren van Europese kunstmanen gaat deelnemen.
CCHOTEN OP DE MAAN" of
ruimtesondes die miljoenen ki
lometers lange banen om de zon
beschrijven zitten er voor Europa
niet in, ten minste de eerste jaren
niet.
De Europese landen zullen met hun
kunstmanen in de omgeving van de
aarde blijven. Klein beginnen en dicht
bij huis blijven, is voorlopig de leuze.
En aan bemande ruimtevaartuigen
wordt hoegenaamd niet gedacht. Klein
beginnen, zeker, maar toch niet zo
klein dat Europa met minuscule
kunstmaantjes alleen maar weten
schappelijke onderzoekingen zou du
pliceren die elders al zijn verricht.
Zware kunstmanen
Vandaar dat gesproken is, in de we
ken die aan de Geneefse conferentie
vooraf gingen, van zware kunstma
nen" en is gewezen op de Engelse
rakettencombinatie die een kunst
maan van een halve ton in een om-
loopbaan heet te kunnen brengen.
Er werd, bijvoorbeeld, gedacht aan
een kunstmaan waarin een kleine te
lescoop is aangebracht. Met zo'n in
strument zouden de sterrenkundigen
voor het eerst in de lange geschie
denis van hun tak van wetenschap
Het is s^en toeval dat de conferen
tie over gezamenlijke deelneming
van vele Europese landen aan het on
derzoek van de wereldruimte wordt
gehouden in het Europese centrum
voor kernonderzoek (CERN) bij Ge-
nève.
Dit centrum, waarvan wijlen pro
fessor C. J. Bakker tot zijn' plotselin
ge dood directeur was, is immers het
duidelijke bewijs dat de Europese lan
den in samenwerking de twee mach
tigste landen., ter wereld-, de Ver
enigde Staten en de Sowjetunie, op
wetenschappelijk gebied naar de
kroon kunnen steken, ja zelfs kunnen
overtroeven.
Atoomrenbaan
Dat laatste bleek in februari van
dit jaar, toen de proton-synchrotoon
van de CERN, populair „atoomren
baan" genoemd, in werking werd ge
steld. Dat machtige instrument is de
krachtigste deeltjes versneller ter we
reld, en overtreft verre alles wat op
dit gebied in de Verenigde Staten of
de Sowjetunie bestaat.
Voor het bereiken van dat resultaat
hebben de Europese landen samen on
geveer twee miljard gulden over ge
had.
een niet door de dampkring vertroe
belde kijk op het uitspansel kunnen
krijgen.
Het „zware" van de voorgestelde
Europese kunstmanen heeft beslist
De kans dat een Europese kunst
maan in Europa gelanceerd zal
worden is te verwaarlozen klein.
Twee Europese landen, Engeland
en Frankrijk, kunnen beschikken
over grote lanceerterreinen buiten
Europa.
Dat zijn de basis Woomera in Aus
tralië, waaraan tot dusverre al on
geveer tien miljard gulden ten kos
te gelegd is, en de basis Hamma-
guir in de Sahara.
Beide bases zijn aangelegd in
zeer uitgestrekte geheel onbewoon
de woestijngebieden. Enig gevaar
voor de burgerbevolking in geval
van een mislukking is daar dus niet
aanwezig.
Het zal goedkoper zijn de lan-
ceerraketten en kunstmanen per
vliegtuig van Europa naar een van
die twee bases over te brengen dan
ten koste van enige miljarden gul
dens een lanceerbasis in Europa
aan te leggen.
De \7ier betrokken minist *rs hebben
opdracht gegeven zodanige schikkin-
ge- te treffen dat, zodra tot Europe
se samenwerking op het gebied van
de ruimtevaart zou zijn besloten, de
Nederlandse ambtelijke molen op dit
terrein al kan gaan draaien voordat
de eerste Europese kunstmaan zijn
kringloop begint.
Industriebelang
Uit hot feit dat onder die vier be
windslieden ook de ministers van Eco
nomische zaken en Verkeer en Wa
terstaat zijn, zou men kunnen aflei-
dei dat de Nederlandse industrie kans
maakt op het meepikken van enige
vette brokken uit de Europese ruim
te va a "tpof
In aanmerking komt in de eerste
plaats Philips in Eindhoven. Die in
dustrie schijnt al te zijn benaderd
voor levering van electronische be-
sturingsapparatuur voor de eindtrap
van een Europe?'9 laneeerraket
Buitenlandse zaken is in twee op
zichter bij het voorgestelde Europe
se projekt betrokken Het departe
ment zal dienen als schakel tussen
een op te richten Europees ruimte-
v art-o gaan en de Nederlandse rege
ring. Tev°ns zal het, meer dan tot
dusverre het geval was. aandacht
gaan schenken aan het internationa-
1? ruimte-aartrecht. een recht overi
gens, dat nog vastgelegd moet wor-
der
Het zwaartepunt
Voorlopig zal. wat de officiële Ne
derlandse bemoeiingen betreft, het
zwaartepunt vallen op de wetenschap
pelijke kant van het Europeze ruim-
tevaartprojekt. Vandaar dat een hoge
ambtc iaar van het departement van
minister Cals zal zijn belast met de
algemene leiding van de ambtelijke
bemoeiingen in Nederland met het
projekt. Het w :k op de vier depar
tementen zal in de toekomst wellicht
overgeheveld moeten worden naar een
Nederlands bureau voor ruimtevaart
zaken.
Ei?en nieuwsdienst
DEN HAAG. Met de volgende schepen
Kan zeepost worden verstuurd. De data
waarop de correspondente uiterlijk moet
zijn gepost staan tussen haakjes achter de
namen van de schepen.
Australië- Riverdore (20 12i, Orsova
(22 12). Canada: Volumnia (21/12), Wester-
dam (22/12). Chili: Diogenes (21 12). Bae-
renstein (22 12). Nederlandse Antillen:
Benne kom (22/12). Nederlands Nieuw*
Guinea: Schie Llovd (22/12). Nieuw-Zee-
land: Athenic (20/12), Pauanui (22/12).
Sulname: Oranjestad (21/12). Unie van
Zu.'d-Afika en Zuidwest-Afrika: Pretoria
Castle (18/12). Grootekerk (20/12), Cape
town Castle (22/12).
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. De N.V. Scheeps
bouwbelangen in Den Haag heeft plannen
j voor deelneming in en uitbreiding van
een werf bij Rio de Janeiro.
Een aantal grote werven werkt in
Scheepsbouwbelangen samen. Deze ven
nootschap heeft tot doel het behartigen
van de belangen van in ons land geves
tigde scheepsbouwbedrijven, onder an
dere door het verwerven van overtollige
en/of verouderde scheepswerven.
Hoofdzaak van het plan- is het ver
strekken van technische kennis, waaruit
waarschijnlijk de levering van machine
rieën en apparatuur, zoals scheepsmoto
ren. door Nederlandse industrieën voort
vloeit.
De werf, waarvoor Scheepsbouwbelan
gen zich interesseert, is een bedrijf waar
tot. dusverre alleen kleine schepen wor
den gebouwd en waar vooral reparatie-
werk wordt verricht. De bedoeling is,
dat er in vrij korte tijd nieuwe hellingen
komen, zodat over een half jaar twee
schepen, elk van circa vijfduizend ton,
op stapel kunnen worden gezet.
Enkele Nederlandse deskundigen zijn
ter plaatse reeds aan het werk. Spoedig
zullen anderen volgen. Omgekeerd zul
len uit Brazilië groepen arbeiders naar
Nederland komen om op de deelnemende
werven te worden opgeleid.
Het plan was ontworpen door de Ne
derlandse scheepsbouw export centrale
(Nesec), eveneens in Den Haag. Het
was aanzienlijk groter dan dat van
Scheepsbouwbelangen. De ontwerper van
die nieuwe werf was de heer F. Voest
(toen in dienst van de N.D.S.M. te Am
sterdam), die als chef van de afdeling
buitenlandse werven van Verolme op
29 november bij een vliegtuigongeluk
in Brazilië om het leven kwam.
De Nesec stapte van haar plan af, voor
een deel als gevolg van de (meegevallen)
schade, die zij dreigde te lijden met de
zgn. Carras-schepen.
geen propagandistische betekenis,
maar enkel een zeer praktische.
Ook kunstmanen die in de naaste
toekomst hun nut kunnen bewijzen,
zoals navigatiekunstmanen, meteoro
logische kunstmanen, kunstmanen als
schakels in het internationale berich
tenverkeer, televisie-kunstmanen etc.,
zullen waarschijnlijk een halve ton,
zo niet meer, moesten wegen.
Een van hen is professor J. H. Oort,
een groot man in de internationale
wereld van de sterrenkundigen. Hij
zei dit in april 1959 in een rede voor
de Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen:
Enorme snelheid
„Et kan geen twijfel aan zijn dat
in de eerstvolgende jaren deze waar
nemingen met enorme snelheid uitge
breid en verfijnd zullen worden. Bin
nen enkele jaren zullen vermoedelijk
kleinere telescopen in satellieten ge
monteerd. worden voor het doen van
TTOEVEEL gaat het ons kosten?
Dat is ongetwijfeld een van de
belangrijkste vragen die de rege
ringen van- de Europese landen die
belangstelling hebben voor gezamen
lijke lancering van kunstmanen zich
gesteld hebben eer zij besloten over
dat grote projekt te gaan confereren.
Vast staat dat die kosten op duize
lingwekkende hoogte liggen boven de
bescheiden bedragen die gemoeid zijn
met deelneming aan het wetenschap
pelijk onderzoek van de wereld
ruimte met kleine kunstmanen van
eigen fabrikaat die in een baan om
de aarde gebracht kunnen worden
met kleine lanceerraketten van het
type Scout. Amerika heeft geruime
tijd geleden vele landen aangeboden
hun kunstmanen met de Scout in een
omloopbaan te brengen.
5 miljoen per stuk
Zijn de Europese landen deson
danks toch bereid samen die zeer
■hoge kosten van lancering van Euro
pese kunstmanen te dragen dan
moeten andere overwegingen dan de
zuiver wetenschappelijke zwaar ge
wicht in de schaal hebben gelegd.
Dit laatste wordt duidelijk wanneer
wij dekosten die in het geding; zijn
eens nader bekijken. Per lancering
zal Europa een kunstmaan van een
halve ton of deze in een omloop-
baan komt of niet volgens voor
zichtige schattingen vijf miljoen gul
den gaan kosten.
In deze schatting zijn echter de to
tale kosten van voorbereiding, waar
onder de enorme kapitalen die
moeten worden besteed aan de per
fectionering van een grote meertraps-
raket en de bouw van een grote lan
ceerbasis, niet verwerkt. Die kosten
schatten insiders op zeker 1,35 mil
jard gulden.
Zit er „brood" in
Zijn de Europese landen bereid
samen een groot kunstmaan-projekt
te gaan uitvoeren en daarvoor mil
joenen uit te geven dan kan het niet
anders of zij moeten er „brood" in
zien. De overwegingen die dan zwaar
mee zijn gaan wegen moeten van
economische en ongetwijfeld ook mi
litaire aard zijn. Overwegingen waar
achter een streven schuil gaat naar
krachtige financiële steun aan de
vele grote industrieën welker techni
sche paraatheid van groot belang is
voor de verdediging van de westelijke
wereld.
waarnemingen van zon en planeten en
van het sterrenstelsel".
Professor mr. G. van den Bergh,
oud-hoogleraar in het staatsrecht en
internationaal erkende amateur-astro
noom, gaf onlangs dit korte en bondi
ge oordeel in een weekblad:
,,Het ruimteonderzoek met behulp van
elektronische apparaten vind ik prach
tig, maar bemande ruimtevaart acht
ik onmogelijk, zinneloos en misdadig".
Professor dr. J. Jongbloed, deskun
dige op het gebied van de luchtvaart-
geneeskunde, zei over deze kwestie
het volgende in een rede die hij op
20 maart 1959 hield in de Domkerk
in Utrecht:
Nuchtere beschouwing
„Men kan wel ongebreideld fantase
ren over de mogelijkheden van de
ruimtevaart, maar daarnaast kan een
nuchtere beschouwing op haar plaats
zijn. Er is een principieel verschil tus
sen scheepvaart en luchtvaart ener
zijds en ruimtevaart, in overeenkom
stige zin opgevat, anderzijds. Voor de
zeevaart is in beginsel alles wat zee
is toegankelijk; voor de luchtvaart
staat het gehele luchtruim open; voor
de ruimtevaart is slechts een zeer
klein deel van de wereldruimte voor
de mens bereisbaar. Bij elke vooruit
gang tekent zich ook hier de klein
heid van de mens ten opzichte van
de schepping af".
Van onze correspondent
ROERMOND Het nieuwe gebouw te
Maastricht van de provinciale waterstaat
van Limburg zal kolen verwarming krij
gen, omdat het aanvankelijke plan het
gebouw van een oliestookinstallatie te
voorzien op veel protesten is gestuit in
de kolenstreek.
Gedeputeerde staten van Limburg, die
provinciale staten de olieverwarming
hadden geadviseerd, zijn na nieuw be
raad tot de conclusie gekomen dat de
kosten van olie- en kolenverwarming el
kaar niet veel ontlopen. Daarom zijn zij
overstag gegaan.
De Nederlandse katholieke mijnwer-
kersbond had -in zijn orgaan De mijn
werker uitvoerig lucht gegeven aan de
verontwaardiging over het plan voor de
olieverwarming. De bond had in het
orgaan gezegd niet te verwachten dat
provinciale staten Limburg in zijn
hemd zouden zetten.
IAAT Den Haag al rekening heeft gehouden met een beslissing over lan-
cering van Europese kunstmanen blijkt uit voorbereidingen die zijn
getroffen in vier ministeries: Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Ver
keer en Waterstaat, Economische Zaken en Buitenlandse Zaken.
VOOR LANCERING van een Europese kunstmaan
komt, in de eerste plaats eigenlijk, alleen de En
gelse raket waarover het afgelopen jaar zoveel po
litiek gekrakeel is geweest, de Blue Streak, in aan
merking.
Deze 22,5 meter lange raket, waaraan al verschei
dene miljarden guldens ten koste zijn gelegd in Enge
land, was oorspronkelijk bedoeld als ballistische ra
ket met middelbare reikwijdte die in de neuskegel een
Engels kernwapen kon meevoeren.
Toen het besluit viel, de Blue Streak niet als mili
taire raket te gebruiken, stond onder insiders al vast
dat de Blue Streak het hoofdbestanddeel zou moeten
worden van een kunstmaanraket. Zou dat niet gebeu
ren, dan waren de aan de Blue Streak bestede miljar
den immers weggesmeten!
I)e eerste trap
De Blue Streak alleen echter kan geen kunstmaan
van enig gewicht van betekenis in een baan om de
aarde brengen. Daarom moet de Blue Streak de eerste
trap worden van een meertrapsraket.
Als tweede trap komt in de eerste plaats in aan
merking de Engelse onderzoekingsraket Black Knight,
omdat die zijn deugdelijkheid al bij herhaling heeft be
wezen in lanceringen boven de reusachtige lanceer
basis Woomera in Australië. Deze 10,5 meter lange ra
ket zou, naar Amerikaans voorbeeld, eenvoudig boven
op de Blue Streak kunnen worden geplaatst en, in
plaats van de eigen neuskegel, een kunstmaan moeten
dragen.
Eventueel zou tussen de Black Knight en de kunst
maan nog een kleinere derde trap ingelast kunnen wor
den. bijvoorbeeld een Engelse Skylark, die tientallen
malen met succes is gebruikt voor het wetenschappe
lijke onderzoek van de hogere luchtlagen.
Uok Frankrijk
Met een zo volslagen Engelse meertrapsraket zal,
naar het zich laat aanzien, Frankrijk geen genoegen
willen nemen. Dat land is. zonder er bepaald veel
ruchtbaarheid aan te hebben gegeven, de laatste jaren
met hulp van Duitse technici in de Sahara bezig ge
weest allerlei eigen raketten tot ontwikkeling te bren
gen.
Ten minste een daarvan, de Veronique, schijnt in
aanmerking te komen als tweede trap van de Europe
se meertrapsraket. Ook heeft Frankrijk wel een raket
die geschikt gemaakt kan worden als derde trap.
Op de grote Franse lanceerbasis in de Sahara, Ham-
maguir, is dezer dagen een onmiskenbaar duidelijke
demonstratie gegeven van de Franse wil, een belang
rijke rol te gaan spelen in het Europese kunstmaan-
projekt.
Bij Colomb-Becliar, in de Sahara, werken ook de
Fransen (met hulp van Duitse deskundigen) aan
grote raketten.
3* 1*$
DEN HAAG (ANP) Tot dusver zijn
de werktijden van het personeel van 18
jaar óf ouder in een aantal kantoren
(van rederijen e.d.) niet aan wettelijke
voorschriften gebonden. Op 1 januari
komt in deze toestand verandering. In
deze kantoren zal de 48-urige werkweek
worden ingevoerd, zo deelt het ministe
rie van sociale zaken en volksgezondheid
mee.
In een aantal kantoren waar admini
stratief werk wordt verricht, samenhan
gend met de export overzee en het trans
port per vliegtuig, en in reisbemidde-
lingsbedrijven mag met het oog op perio
dieke drukte gedurende 26 weken per
jaar 10 uren per dag en 55 uren per week
worden gewerkt. Alleen mannen mogen
voor spoedeisend werk incidenteel lan
ger werken, maar in dat gevai mag over
een periode van 4 weken de werktijd ge
middeld slechts 48 uur per week bedra
gen.
Met ingang van 1 januari gaat ook een
nieuwe regeling in van het verbod van
zondagsarbeid.
In genoemde kantoren (ook voor het
verkopen van plaatsbewijzen en dienst
verlening aan toeristen) zullen mannen
en vrouwen in het vervolg slechts om
de andere week op zondag mogen wer
ken; in die week moet hun dan op een
andere dag een ononderbroken rusttijd
van 36 uren worden gegeven.
Deze regelingen zijn opgenomen in het
werktijdenbesluit voor kantoren 1937, dat
in deze zin is veranderd bij koninklijk
besluit van 9 november 1960.
Advertentie
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM Zelden zijn inbre
kers na het geslaagd forceren van een
brandkast zo kwaad weggelopen, als
de mannen die donderdagnacht bij een
Rotterdamse bouwonderneming waren
binnengeslopen.
De brandkast had na twee uur nóg
geen krimp gegeven.
De mannen moeten zich moed inge
sproken hebben met gezegden als: De
aanhouder wint en Geld verzoet de
arbeid. Ze hielden tenminste vol. Na
uren gaf de kluis haar inhoud prijs
één gulden zes en vijftig.
De inbrekers hebben er geen vinger
naar uitgestoken. Ze hebben hun ge
reedschap ingepakt en zijn naar huis I
gegaan.
Koningin Haisjepsoet
TAE tentoonstelling Vijfduizend jaar kunst uit Egypte, die tot het einde van
het jaar in het Rijksmuseum te Amsterdam wordt gehouden, heeft zijn
weerslag in het boek. Het is zeker niet toevallig dat in deze tijd de tweede
druk verschijnt van De cultuur van Egypte, een waarlijk monumentaal
boekwerk van Duitse oorsprong, in het Nederlands uitgegeven door W. de
Haan te Zeist. Maar alleen in verband met de tentoonstelling mag de uit
gave niet worden gezien. Het boek van Kurt Lange en Max Hirmer, dat
3000 jaar Egyptische architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst omvat,
komt namelijk tegelijk in verscheidene landen uit. Landen waar de ten
toonstelling niet is geweest en waar dus niet een directe aanleiding tot de
uitgave bestond.
Men mag dan ook constateren dat
zowel tentoonstelling als boek, waar
aan zelfs een lexicon kan worden toe
gevoegd, voortkomen uit een drang
tot herbeleving van de Egyptische cul
tuur, een cultuur die muurvast en on
vergankelijk in haar uitingen is geble
ken en in alles de tegeinstellingvl^i/^an
hetgeen onze tijd biedt.'"""* 1
De rijkdom van drieduizend jaar
Egyptische kunst is volmaakt neerge
legd in het boek De cultuur van Egyp
te. In de eerste plaats natuurlijk in
de 276 reprodukties, waarvan er 23 in
kleuren zijn. Zij geven een indruk
wekkend overzicht, waarbij ditmaal
dankzij prof. dr. Hirmer de bouw
kunst de nadrukkelijke aandacht heeft
gekregen die zij verdient. Dat geldt
niet alleen voor het platenmateriaal,
maar ook voor de toelichting bij de
afbeeldingen, die wat de architectuur
betreft bijzonder uitvoerig is en bo
vendien met afzonderlijke tekeningen
van plattegronden, vogelvluchten en
doorsneden is geïllustreerd.
De inleidende tekst is kort en alge
meen informatief gehouden. Steeds
hebben Kurt Lange en Max Hirmer
de kunsthistorie geïnterpreteerd en
zodoende zijn zij gekomen tot een
uitermate levendig en bewogen beeld
van een eigenlijk in 28 pagina's nau
welijks -te omvatten cultuur.
De bekende reeks Lexikons van
Knaur (Droemerische Verlagsanstalt,
München) is uitgebreid met Knaurs
Lexikon der Aegyptischen Kultur, zo
als gewoonlijk overvloedig geïllus
treerd met 321 afbeeldingen, waarvan
er niet minder dan 149 in kleur, zij
het niet al te beste kleur, zijn. Men
kan zich een ganse reeks lexicons
over talloze onderwerpen voorstellen,
maar een dergelijk naslagwerk over
de Egyptische cultuur moet wel op
moeilijkheden stuiten, omdat het aan
tal trefwoorden te gering is.
Weinig kunstenaars zijn er immers
bekend en uit de aard van het lexi
kon volgt dan noodzakelijk dat de
kunstwerken worden ondergebracht bij
trefwoorden, die slechts een onderge
schikt aspect dekken: haardracht,
ezel, erotiek, leeuw, belasting en wat
al niet meer. Op zichzelf belangwek
kend. maar weinig informatief voor
de Egyptische kunstcultuur als zoda
nig.
Het vreemde resultaat is dat men
anderhalve pagina te lezen krijgt over
klimaat, een pagina over diplomatie,
doch niet meer dan anderhalve pagina
wordt er aan de gehele bouwkunst ge-
wijd. Het Oude Rijk wordt in nog
geen driekwart pagina afgedaan, even
veel ruimte als het zwijn krijgt.
Dit betekent niet dat het boek zijn
geld als naslagwerk niet waard is
in vele gevallen zal het de herinnering
opfrissen maar al te veel ervan
verwachten mag men niet.
tiseerde vorm tot leven te brengen.
De dynastieën krijgen kleur; de bouw
van tempels en pyramiden wordt be
grijpelijk en de maatschappelijke be
roeringen van enkele duizenden jaren
voor onze jaartelling, krijgen een ac
tuele tint.
Specialisten zulleq- dit.:,'boek wel
licht meer waarderen om zijn presen
tatie dan om zijn functie als ,,bron'\
maar wie niet een speciale studie van
deze tijd heeft gemaakt, krijgt op
prettige wijze het boeiende verhaal
van een tijd, waarvan de stomme ge
tuigen de mensheid door alle eeuwen
heen zijn blijven intrigeren. Tevens
is het boek een pleidooi voor de waar
de van de archeologie. Zoals de schrij
ver stelt, is zijn boek niet aan een
leeftijd gebonden. Jongens en pen
sioengerechtigden zullen het met in
tense aandacht lezen. Deze gezellige
vorm van algemene ontwikkeling
werd op uitstekende wijz'e in het Ne
derlands bewerkt door Frederique van
Schouwen en werd uitgegeven door
Van Holkema Warendorf in Am
sterdam.
ET boek van Hans Baumann De
wereld der Farao's, wekt op de
eerste bladzijden wellicht enige te
leurstelling op bij hen, die menen
een historische beschrijving van het
oude Egypte te vinden.
Een Egyptische jongen van deze
tijd gaat op onderzoek in een van de
vele ruïnes van Egypte, omdat zijn
vader graver is en hij wel eens wil
weten, wat er onder de grond nu al
lemaal te beleven valt.
Deze teleurstelling duurt vrij kort.
Als men zich door het niet bijzonder
sterke begin heeft tieengewerkt. be
gint een fascinerende beschrijving
over het oude Egypte aan de hand
van archeologische vondsten. Zijn gro
te kennis van de oude geschiedenis
heeft de schrijver aangewend om spe
lenderwijze deze historie in geroman-
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. De Dolfijn, de
eerste onderzeeboot ter wereld
waarvan de romp uit drie cilinders
bestaat, is gisteren in dienst ge
steld bij de Onderzeedienst van de
Koninklijke Marine te Rotterdam.
Commandant van het opmerkelijke
schip is de luitenant-ter-zee der
eerste klasse J. R. Roele.
Na de officiële plechtigheid heeft ir.
K. van der Pols, directeur van de
-Rotterdamsche droogdokmaatschappij,
geschenken aangeboden voor plaa't-
sing in het schip. In het manschap
penverblijf een televisietoestel, in de
longroom en t' onderofficierenverblijf
een zilveren sigarettendoos. Hij zei: Er
is nu een stuk uit ons hart ge
scheurd", want aan de bouw van de
Dolfijn is tien jaar gewerkt.
Bij de itidienststelling was ook aan
wezig ir. M. F. Gunning, de ontwer
per van de onderzeeboot. De construc
tie van twee cilinders met één cilin
der erboven is de oplossing van het
probleem een middelgrote onderzee
boot te ontwerpen, die een grotere
duikdiepte heeft dan die van het con
ventionele type. Ook kon een grotere
snelheid onder water worden verkre
gen.
De Dolfijn is 79V2 m lang en 7.84
m breed. De standaard waterver
plaatsing bedraagt boven water 1493
ton en onder water 1825 ton. De voort
stuwing geschiedt boven water door
twee diesels elk van 1550 pk. on
der water door twee elektromotoren
van 2200 pk. De bewapening bestaat
uit acht lanceerbuizen van 53 cm. De
bemanning telt 64 koppen.
Volgend jaar februari zal de onder
zeeboot Zeehond, van hetzelfde type
en eveneens gebouwd door de R.D.M.,
in dienst worden gesteld.
Eigen nieuwsdienst
hi?ALFWJ:G. Bii ?en poging in een
hM5;jra?n te klimmen is gistermiddag dc
longen C. M. van Goethem
uit Vijfhuizen op de werf van de zand
en grmdhandel Van Baarsen te Halfweg
om het leven gekomen. De jongen die
op de werf werkte, werd gegrepen 'door
een van de kabels van de hijskraan die
m vol bedrijf was.
Vijftienhonderd mestkuikens zijn giste
ren omgekomen bij een brand in het
?iU'7TebedrHf yUWag-Raben in Zieu-
went (gemeente Lichtenyoordei. Een deel
van de hokken brandde af.
