VWE
Wat wil het
esten nu
eigenlijk
Duits-Russisch handelsverdrag
strandde op West-Berlijn
8
MISPRIJZEN VAN TWEEDE
IC MER ONBELANGRIJK
MINISTER DE POUS WEKT
WOEDE VAN OPPOSITIE
Duyvis
Overeenstemming
politiesalarissen
bleef nog uit
Kwatta keert weer
dividend uit
Atoombewapening voor Navo:
een gevaarlijk vraagstuk
Mr. Pollema in Eerste Kamer
T.Vspel Eenhoorn
gaat niet door
Radioverslag van
huwelijk voor
Latijns-Amerika
Drs. den Uyl: „debat is klucht"
Soeiale klok veertig jaar
terug met nachtarbeid
Eet er beter, lekkerder,
gezelliger van
met
Sandwich Spread
Woensdag 14 december 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
RUSSISCH DOEL
RUSSISCHE HOOP
GESTEGEN PRODUKTIE
BIJ SCHOKBETON
Twee punten
Onvermijdelijk
Niet de feiten
TELEVISIEREPORTAGE
LIT TWEEDE KAMER
ANDERS DAN ANDEREN
OP 19 DECEMBER
UITERST LABIEL
GEVAARLIJK LAAG
Slechts vijf paraat
Bakkers zoeken andere
weg naar vers brood
Voldoende
Niet logisch
Synthese?
Pag. 1
Van onze correspondent
BONN. De Westduitse regering
is zover ais haar maar mogelijk was
tegemoet gekomen aan de Russische
wensen betreffende een handelsver
drag tussen Bonn en Moskou. Toen
de Russen evenwel halsstarrig bleven
weigeren dit verdrag, zelfs stilzwij
gend, ook voor West-Berlijn te laten
gelden, moest de regering-Adenauer
het allerlaatste moment de Russische
handelsdelegatie zonder verdrag naar
Moskou laten teruggaan.
Om de ondertekening van de vrijwel
geheel complete verdragstekst is maan
dagavond te Bonn een dramatisch
woordengevecht geleverd. Er was een
complete ondertekeningsceremonie vast
gesteld en protocollair kon er op het
Westduitse ministerie van buitenlandse
zaken te Bonn niets meer misgaan. De
Russische gasten met aan het hoofd de
delegatieleider en onderminister van
buitenlandse zaken Borisof, waren netjes
's avonds om acht uur op het Westduit
se ministerie van buitenlandse zaken
ontvangen. Maar Borisof wees op het
laatste ogenblik de laatste Westduitse
eisen van de hand, die al weken gele
den waren ingediend, omdat hij zich
niet bevoegd achtte, ook maar iets over
West-Berlijn te zeggen.
Voor Bonn ging het hier om een prin
cipieel punt. Men wil graag een han
delsverdrag met Moskou, omdat zo'n
akkoord de bepaald niet erg intieme
politieke verhouding met de Russen wat
zou kunnen verbeteren. Maar men wens
te daarbij, dat zo'n verdrag in elk ge
val zou gelden voor het gehele mone
taire gebied van de Westduitse mark;
dat betekent in feite inclusief West-Ber
lijn! Dat is ook met het vorige, thans
aflopende, verdrag van 1958 zo gegaan
al werd ook daarin het woord West-
Berlijn niet genoemd.
Van Russische kant heeft men het
gisteren zeer duidelijk gezegd: West-Ber-
lijn behoort niet tot het grondgebied van
de Bondsrepubliek Duitsland en kan
dus ook niet in het Russisch-Westduit-
se handelsverdrag worden opgenomen.
Te Bonn begrijpt ieder wat de Russen
daarmee bedoelen: zij wensen nu een
maal van West-Berlijn een zg. vrije ge
demilitariseerde en van het Westen to
taal gescheiden stad te maken zonder
enige monetaire of economische band
met de Bondsrepubliek.
Tot gisteravond laat hoopten de Rus
sen nog, dat Bonn toch nog zou toe
happen en het handelsverdrag waaraan
zij bijzonder veel waarde hechten te
elfder ure vlak voor het vertrek van
Borisof naar Oost-Berlijn en Moskou
zou ondertekenen. De Westduitse rege
ring vond deze houding tamelijk na-
ief: zij verwacht nu van Moskou stap
pen en een erkenning van de Westduit
se wensen volgens welke een Russisch-
Westduits handelsverdrag moet gelden
voor het gehele monetaire gebied van
de Westduitse mark. Zij staat daarbij
niet op het woord Berlijn in het ver
drag, wel op die alles zeggende zinsne
de over het „gebied van de Westduit
se mark", waartoe West-Berlijn nu een
maal ook behoort.
Advertentie
verkrijgbaar bij da erkenda kanloormechlnehandel
DONDERDAG 15 DECEMBER 1960
f RADIO
HILVERSUM I 402 M.
ochtend
KRO: 1.00 Nws. 7.15 Gram. 1.30 V.d
ieugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en
overweging. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 V.d.
vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio.
NCRV: 10.00 Gram. 10.15 Morgendienst.
10.45 Gram. KRO: 11.00 Gram. p.m. 11.25
Huwelijksplechtigheden te Brussel.
middag
NCRV: 14.00 Blaasork. 14.30 Gram.
15.30 Salzburger Pestspiele 1960: Te Deum.
16.00 Verkenningen in de Bijbel. 16.20 Ka-
mermuz. 16.50 Gram. 17.00 V.d. Jeugd. 17.30
Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Kerstoratorium
(gram.).
avond
18.15 Sportrubr. 18.30 Sportrubr. 18.30
Gram. 18.50 Sociaal perspectief, lezing.
19.00 NWs. en weerber. 19.10 Op de man
af praatje. 19.15 Gram. 19.30 Radiokrant.
19.50 Pol. lezing. 20.00 Gevar. progr. 21.30
Gram. 21.50 Periodieken parade. 22.00 Brus
sel in bruiloftsstemming. 22.30 Nws. 22.40
Avondoverdenking. 22.55 Boekbespr. .3.00
Gram. 23.15 Vlaams-Nederlandse gesprek
ken over letterkundige bloemlezingen. 23.55-
24.00 Nws.
HILVERSUM II 298 m.
ochtend
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO; 8.00 Nws.
8.15 Gram. 9.00 Gym. v.d. vrouw. 9.10 De
groenteman. 9.15 Gram. 9.45 Huwelijk Kon.
Boudewijn en Fabiola de Mora Y Aragon.
10.50 V.d. kleuters. 11.00 Kookpraatje. 11.15
Gram. 11.45 Lezing over het Surinaamse
dorp Dahomey.
Bjjna acht uur lang hebben deze he
ren de ministers Toxopeus en
Beerman (in het midden) en vertegen
woordigers van de Centrale van poli
tieorganisaties op het departement
van binnenlandse zaken onderhandeld
over de politiesalarissen. Toen was er
nog geen overeenstemming bereikt.
Om vyf uur werden de besprekingen
geschorst tot vanmorgen tien uur.
Zoals gemeld heeft de regering een
vaste maandelijkse toeslag op de po
litiesalarissen voorgesteld van veertig
tot zeventig gulden, afhankelijk vare de
rang. De politiebonden hebben er geen
geheim van gemaakt dat dat voorstel
voor hen niet aanvaardbaar is. De
grootste groep die van de agenten
en hoofdagenten zou daarbij immers
niet of nauwelijks meer krijgen dan
was voorzien ire het eerste afgewezen
voorstel van de inconveniëntentoeslag
van veertig gulden.
Minister Toxopeus heeft de bespre
kingen gistermiddag enkele malen
moeten verlaten, omdat hij in de Twee
de en de Eerste Kamer moest zijn.
Vandaag zal hij weer bij de onderhan
delingen aanwezig zijn.
ZEIST. Schokbeton meldt een dit
jaar belangrijk toegenomen produktie,
vergeleken met 1959. De orderporte
feuille is thans bijna even dik als een
jaar geleden, zodat ook de verwachtin
gen voor 1961 gunstig zijn, waarbij nog
komt, dat door de volgend jaar in ge
bruik te nemen fabriek in Vianen de
produktiecapaciteit kan worden uit
gebreid.
Het uiteindelijk resultaat van 1960 zal
bevredigend zijn, omdat ondanks geste
gen kosten de winstmarges konden wor
den gehandhaafd.
BREDA. De in de afgelopen jaren
vooral in Breda getroffen reorganisatie-
maatregelen van Kwatta hebben tot een
aanmerkelijke verbetering van de re
sultaten in I960 geleid. De produktie
en afzet stegen sterker dan de kosten.
Over dit jaar wordt dan ook een zo
danige winst verwacht, dat daaruit
een behoorlijk dividend zal kunnen wor
den uitgekeerd. Over 1959 werd niets
betaald en over 1958 5 pet. uit de di
videndreserve.
Ook de dochterondernemingen hebben
hun steentje in de resultaten bijgedra
gen.
Advertentie
per hel* liter
De geheide
gebeide van
Wynand Fockink
ZEEROUDE
GE NEVER
WynandFockink - Anno ^679
f f
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG. Dit kabinet zou men
kunnen steunen omdat het vorm heeft
gegeven aan de politieke gevoelens van
de meerderheid van het Nederlandse
volk. Deze uitspraak van de liberaal mr.
Van Riel gaf gisteravond wel zo onge
veer weer hoe de stemming van de
Eerste Kamer ten opzichte van het kabi
net-De Quay tijdens de algemene poli
tieke beschouwingen daar tot uiting is
gekomen.
De K.V.P.'er mr. Kropman gaf het
kabinet zijn volledige vertrouwen, de
christelijk-historische woordvoerder mr.
Pollema deed dit nogal gereserveerd, de
nieuwe fractievoorzitter van de anti
revolutionairen dr. Berghuis had minder
bedenkingen, maar de eveneens voor de
eerste maal optredende nieuwe socia
listische fractievoorzitter ir. Vos verweet
het kabinet gebrek aan regeerkracht.
In dit debat ging het voornamelijk
om twee punten: Hoe de Eerste Kamer
van antwoord zou dienen op de kritiek
van prof. Oud en prof. Romme, bij de
algemene beschouwingen in de Tweede
Kamer uitgeoefend op de senatoren, en
hoe mr. Van Riel de afwijzende houding
van de liberale Eerste-Kamerfractie ten
aanzien van de toto zou verdedigen.
Over de positie van de Eerste Kamer
is weinig nieuws te berde gebracht.
Daarvoor vond mr. Pollema de misprij
zingen van de Tweede Kamer zakelijk
niet belangrijk genoeg en te veel" in de
sfeer van de partijpolitiek liggen. Ir. Vos
ging er helemaal niet op in en mr. Krop
man zei dat er nu eenmaal in de Eerste
Kamer „een ander soort mensen" zit en
dat het voor de hand ligt dat er menings
verschil bestaat tussen Eerste- en
Tweede-Kamerleden van eenzelfde partij,
hierbij kennelijk doelend op de libe
ralen.
Dit meningsverschil is jammer, maar
onvermijdelijk, aldus mr. Kropman, en
het ligt verder ook voor de hand dat er
in de Eerste Kamer wel eens een wets
ontwerp wordt verworpen. Wat er daarna
gebeurt is niet onze zaak, dit is een
kwestie van rekenkunde, van optellen
maar ook wel eens van aftrekken.
Mr. Van Riel meende dat er geen ver
schil van mening over kan bestaan dat
de Eerste Kamer een politiek lichaam is,
hoewel hij gisteren meer algemene dan
algemeen politieke beschouwingen had
aangehoord. Hij had bij het verwerpen
van de toto geen ogenblik gedacht dat
minister Beerman zou aftreden en dat
was volgens hem dan ook de reden ge
weest waarom hij zo gemakkelijk kon
tegenstemmen. Hij was het geheel eens
met mr. Pollema, die hierin voor minister
Beerman ook geen aanleiding tot heen
gaan had gezien.
De stelling van mr. Van Riel dat de
Eerste Kamer in wezen iets onafhanke
lijker ten opzichte van de regering staat,
sloot aan bij de opvattingen van mr.
Pollema en mr. Kropman. Ook was de
heer Van Riel het met hen eens dat de
Tweede Kamer „het vonnis over de
regering moet executeren". Mr. Pollema
zei hierover dat de Eerste Kamer werkt
in de schaduw van de Tweede Kamer.
De kritiek op dit kabinet, zei mr. Van
Riel tenslotte, betreft niet de feitelijk
heden, maar de psychologische sfeer. Hij
noemde het beleid weinig overtuigend
en hij gaf als voorbeelden het salaris-
beleid ten aanzien van de lagere ambte
naren, de politiesalarissen, de landbouw
en de onvriendelijke uitlatingen van
minister Zijlstra over het Surinaamse
plan-Wageningen. Een duidelijk regerings
beleid zal zeker worden gewaardeerd. In
dit opzicht had het kabinet volgens mr.
Van Riel gedurende dit jaar wel gewon
nen, maar hij hoopte toch dat het nog
eens boven zichzelf uit zou groeien.
De liberaal mr. baron De Vos van
Steenwijk deed tenslotte een dringend
beroep op het kabinet om in de toelating
van spijtoptanten r:t kleinzielig te zijn
en zich niet te wreken op weerlose men
sen. Aan toezeggingen zei deze afgevaar
digde weinig te hebben. De regering zal
daadwerkelijk in andere richting moeten
gaan.
Vanochtend om half elf zal minister
president prof. De Quay namens de
regering antwoorden.
middag
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.
rneded. 12.33 Lichre muz. 13.00 Nws. 13.15
Meded. of gram. 13.20 Lichte muz. 13.55
Beursber. 14.00 Kamermuz. 14.30 Vd. vrouw.
15.05 Kamermuz. 15 35 Voordr. 15.55 Gram.
16.15 Gram. 17.00 Vd. jeugd. 17.30 Jazzmuz.
avond
18.00 Nws, 18.15 Voordr. 18.30 Gram. 18.45
Sportpraatje 18.55 Gesproken brief. 19.00
V.d. kind. 19.05 Gevar.progr. 20.00 Nws
20.05 Radiofilharm.ork. en solist. (I.d. pau
ze: 21.00-21.15 Koninkrijkdag 1960. klankb.;
21.15-21.25: Gram. 22.15 Gram 22.30 Nws
beursber. v. New York en meded. 22.45
Journ. 23.00 Sportact. 23.10 Nieuwe gram.
23.55-24.00 Nws.
TELEVISIE j
NTS 09.50-13.00 Reportages uit Brussel v.
Koninklijk huwelijk. 19.00 Herh. rep. Kon.
huwelijk 19.40-20.00 Uitz. t.g.v. Koninkrijks
dag 20.00 Journ. NCRV: 20.20 Actueel
progr. 20.30 Filmbespreking. 20,50 De vrouw,
die Vader trouwde, TV-spel. 22.10 Dag
sluiting.
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM. In het televisiepro
gramma van vanavond wordt tussen
kwart voor zeven en zeven uur een
reportage verzorgd uit de Tweede Ka
mer van de interpellatie van de heer
Suurhoff (P.v.d.A.) in verband met
de weigering van de regering in te
stemmen met htt openbreken van
C.A.O.'s. Ook het antwoord van de
minister en eventuele reacties van an
dere kamerleden worden uitgezonden.
Zo mogelijk komt de VARA later op
de avond, na kwart over elf, nog op
deze interpellatie terug.
Eigen Nieuwsdienst
HILVERSUM. In het televisiepro
gramma van de VARA van maandag
avond 19 december presenteert Bert
Garthoff een nieuwe aflevering van
zijn serie „Anders dan anderen", een
televisiebiografie van een landgenoot.
Pier Tania regisseert deze uitzen
ding vanuit de Singer-concertzaal in
Laren.
Eigen nieuwsdienst
BUSSUM. Het televisiespel Een
hoorn, dat vrijdag door de VPRO zou
worden uitgezonden, gaat niet door.
Dit vindt, volgens de VPRO, zijn oor
zaak in „een misverstand tussen het
bestuur en de televisiesectie rond de
figuur van Johnny Kraaykamp".
Wij hebben gegronde reden aan te
nemen dat deze formulering het wer
kelijke motief waarom het spel is af
gelast verbergt. In feite is de VPRO
door de andere omroepverenigingen
gekapitteld omdat Johnny Kraaykamp
voor het spel geëngageerd was. Er Is
een afspraak om Kraaykamp en
ook Wim lbo een jaar lang van
optreden uit te sluiten wegens hun
halsstarrige houding tijdens de strub
belingen rond het nationaal program
ma op 5 mei van dit jaar.Karel Prior
werd toen ook gestraft, maar heeft
intussen gratie gekregen. Indertijd
heeft de VPRO tegen deze maatregelen
geprotesteerd omdat zij de straf in
verhouding tot het ten laste gelegde
te zwaar vond'.
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM. Radio Nederland
Wereldomroep zal, in samenwerking
met de Belgische Radio en Televi
sie-omroep en Radio National de Es-
pana, in haar uitzendingen naar Span
je, naar Zuid- en naar Midden-Ame-
rika, reportages geven van het huwe
lijk van koning Boudewijn van Bel
gië met Dona Fabiola de Mora y
Aragon.
Voor een radioverslag van deze
plechtigheid zorgt een Belgisch-
Spaans-Nederlandse ploeg van vijf
reporters, die onder leiding staat van
de chef van de Spaanse afdeling van
de Wereldomroep, Paco de Mulder
Bonello. Behalve deze rechtstreekse
uitzendingen van de hoogtepunten van
de huwelijksplechtigheid stuurt de
Wereldomroep bandopnamen van de
gemaakte reportage naar zestien ra
diostations in Spanje en in Latijns-
Amerika.
In het Huis van Looy in Haarlem
wordt op vrijdagavond 16 december
een expositie geopend van de Neder
landse Kring van Tekenaars. Zij duurt
tot 15 januari.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG. Minister De Polls
heeft zich aan de vooravond van de
interpellatieSuurhoff over het verbod
tot „open-breking" van de e-a.o.-metaa-l
de woede van de socialistische fractie in
de Tweede Kamer op de hals gehaald
door met de allernieuwste prognose van
het Centraal planbureau te komen, die
tot grote voorzichtigheid met betrekking
tot onze nationale economie maant.
De economen en loondeskundigen van
de p.v.d.a. waren zo onaangenaam ver
rast, dat drs. Den Uyl en de heer Suur
hoff de minister interrumpeerden met
de uitroep: Dit hele debat is een klucht.
De cijfers kloppen totaal niet met die
van de pas verschenen memorie van
antwoord en die uit de jongste verga
dering van de Centrale plancommissie.
Dit is geen manier om een debat op te
zetten, maar de minister liet zich daar
niet door uit het veld slaan.
Hij constateerde dat het feitelijk ging
om de verlaging van de prognose voor
het saldo op de lopende rekening van de
betalingsbalans voor 1961, namelijk van
1.3 miljard tot 1.1' miljard gulden, een
verschil van 200 miljoen gulden, dat hij
voor de heer Den Uyl wel te verwerken
achtte.
Het evenwicht op de top van de con
junctuur is uiterst labiel en er zijn
krachten in onze economie werkzaam,
die de totale bestedingen sneller doen
toenemen dan de middelen,zei de mi
nister. Wel laat de huidige positie van
onze betalingsbalans nog enige speling
toe, maar wij mogen die ruimte bepaald
niet overschatten.
Van grote betekenis achtte de minister
het huidige groeitempo van de binnen
landse bestedingen vergeleken met de
nog mogelijke vergroting van de natio
nale produktie, waar een zekere afvlak
king te constateren valt. Nu is er een
stadium bereikt, waarin het stijgings
tempo van de totale bestedingen al ho
ger is dan dat van de produktie.
Dit verschijnsel baarde de minister
zorgen. Een expansie van de bestedingen,
zoals die in 1960 heeft plaatsgevonden
kan niet worden volgehouden zonder
ernstig gevaar te laten ontstaan voor de
stabiliteit, zei hij.
Met het oog daarop heeft de regering
dan ook in de loop van dit jaar ver
scheidene maatregelen genomen om de
bestedingen enigermate af te remmen.
Zij verwacht dat deze maatregelen doel
treffend zullen zijn om het ontstaan van
een algemene overspanning in 1961 te
voorkomen. De prognose van het Cen
traal planbureau ondersteunde deze ver
wachting.
Volgens de laatste ramingen van dit
bureau zouden de consumptie in 1961 met
414 procent en de investeringen met
zeven procent toenemen; gevoegd bij een
matige stijging van de uitvoer, namelijk
eveneens zeven procent, leidt dit tot een
stijgingstempo van de totale bestedingen,
dat juist binnen de grens van het toe
laatbare ligt.
Bij het verwachte saldo van 1,1 miljard
gulden voor 1961 is het Centraal plan
bureau uitgegaan van een prijsstijging
in de orde van grootte van 1 a 2 procent.
Vindt deze prijsstijging echter niet plaats
en het prijsbeleid zou daar met alle mo
gelijke middelen op gericht zijn, dan zakt
het overschot op de betalingsbalans over
gemiddeld 1961 met circa achthonderd
miljoen.
Dat betekent dat aan het begin van
1962 nog een overschot op de betalings
balans van rond 5 a 6 miljoen gulden
op jaarbasis zal zijn. De minister noem
de dit een gevaarlijk laag cijfer als men
bedenkt welke impulsen, die de beta
lingsbalans verder kunnen doen ver
slechteren, zijn te verwachten.
De ontwikkeling zal alleen binnen de
grenzen van het toelaatbare blijven als
voldaan is aan de veronderstellingen,
waarop de prognose van het Centraal
planbureau is gebaseerd. Die zijn o.m.
1. er moeten zeventigduizend werk
krachten meer ter beschikking van
het bedrijfsleven komen en achtdui
zend mannen meer voor de overheid
bij een natuurlijke groei van de be
roepsbevolking van 55.000 mensen.
2. de werktijdverkorting zal geleidelijk
worden ingevoerd en voor de helft
worden inverdiend;
3. de ruilvoet zal één procent verbeteren.
4. de c.a.o.'s zullen pas op het moment
van aflopen worden verlengd;
5. ook in 1961 zal de spaarquote zich
weer op het zeer hoge peil van 23 a
24 procent bewegen.
De minister ontkende dat wij onze
produkten te goedkoop verkopen aan
het buitenland; de ontwikkeling van de
ruilvoet die niet is verslechterd, wijst
daar niet op. De hoogte van de spaar
quote vond hij in de gegeven omstan
digheden niet buitensporig hoog na de
stormachtige expansie, die wij hebben
meegemaakt.
Ook het werknemersaandeel in het
nationale inkomen achtte hij redelijk.
Het is in 1960 met 0,3 procent verbeterd
ten opzichte van 1959 nog afgezien van
de arbeidstijdverkorting. Deze verbete
ring is wel iets geringer dan werd ver
wacht maar men kan niet zeggen, dat
het vergeleken met een jaar of vijf, zes
geleden gedaald is.
Hij hoop?e dat het werknemersaandeel
dat dit jaar 66,8 procent bedraagt ge
handhaafd kan worden zonder maatre
gelen van bestedingsbeperking Voor
1961 is zelfs een stijging van dit aandeel
met een half procent geraamd.
Advertentie
CAPTAIN LIDDELL HART, de Britse militaire expert, be
kend om zijn originele en filosofische kijk op de dingen,
deed dit jaar een nieuw boek het licht zien. „Afschrikking of
verdediging" heet het en de titel leert, dat de schrijver zich
wil afvragen, welke kant het Westen nu eigenlijk uit moet.
Zijn vrijheid bewaren door afschrikking of door verdediging?
De schrijver is met de militaire situatie van de westelijke we
reld niet tevreden. Hij staat daarin niet alleen.
Er gaan tientallen, ja honderdtal
len ernstige stemmen op van deskun
digen, die zich ongerust maken over
de manier, waarop het Westen vrij
heid en veiligheid wil verzekeren.
Zij komen uit Europa, zij komen
uit Amerika. Zij zijn afkomstig van
politici, van militairen, van journalis
ten.
Zij betreffen de structuur van de
Navo, die de een straffer, de ander
zwakker wil.
Zij gaan over de taakverdeling tus
sen zwaard en schild, over de sterkte
en de bewapening van ieder.
Zij behandelen de vraag, of de Na
vo de vierde atoommaeht moet wor
den en of daarnaast nog andere
atoommogendheden (Frankrijk, Duits
land) denkbaar zijn.
Zij praten over de oorlog met kern
wapens en over die met conventionele
strijdmiddelen, over de noodzaak van
Amerikaanse strijdkrachten in Europa
en over de vraag of zij dienen te wor
den teruggetrokken.
De steeds duidelijker en meer alge
meen vernomen kritiek wijst erop,
dat er bepaald wel het een en an
der aan ons gezamenlijk veiligheids
systeem mankeert; de tegenstrijdig
heden maken het moeilijk een vaste
lijn te vinden. In dit en volgende ar
tikelen wil ik trachten enkele hoofd
punten naar voren te brengen. Dit
eerste artikel zal vooral bestaan uit
enkele opmerkingen naar aanleiding
van Liddell Harts zeer interessante
boek.
Liddell Hart herinnert eraan, dat de
militaire sterkte der communistische
landen tegenover West-Europa nog op
zijn minst even groot is als in de ja
ren 1948-'49 toen de behoefte aan een
Navo werd gevoeld, namelijk twintig
divisies in Oost-Duitsland, acht in de
andere satellietlanden en ongeveer
honderd in Europees Rusland.
Bovendien zijn thans bijna al deze
divisies van moderne bewapening en
gemechaniseerde transportmiddelen
voorzien. De hiertegenover op het
middenfront staande strijdmachten
van de Navo halen met inbegrip van
zeven Westduitse divisies een totaal
van twintig. Daarvan zijn alleen vijf
Amerikaanse divisies volledig op sterk
te en paraat voor onmiddellijke actie.
Liddell Hart wijst erop, dat de on
voldoende getalssterkte nog wordt ge
accentueerd door verschillen in orga
nisatie, uitrusting en vuurkracht tus-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Met felle argumenten
hebben de samenwerkende bakkers in
het midden- en kleinbedrijf zich ver
weerd tegen de stelling van d'ebrood-
fabrieken, dat de invoering van het
ploegenstelsel in de broodbakkerij
thans noodzakelijk zou zijn.
De bakkerijwereld voelt veel voor een
goede sanering, maar een verovering
van de broodmarkt langs voor ons so
ciaal onaanvaardbare weg van ploegen
dienst en nachtarbeid is onverteerbaar,
zo zei mr. P. J. Wintels, secretaris van
de commissie van samenwerkende bak
kersorganisaties op een bijeenkomst in
Den Haag.
TIJDBOM
Nog altijd ligt een eventuele wijziging
van de bakkerijparagraaf in de arbeids
wetgeving als een tijdbom in de bak
kerswereld. De regering heeft aan het
indertijd door de Ser gegeven advies
hierover (nog) geen gevolg gegeven.
Het grootbedrijf heeft hier onlangs
op aangedrongen en de miadelgrote en
kleine bakkers zijn daarop in het ge
weer gekomen.
Het is duidelijk dat een wijziging van
de bakkerijparagraaf in die zin, dat het
ploegenstelsel wordt ingevoerd en het
uur van verkoop wordt vervroegd, voor
de kleinere bakkerij betekent een her
invoering van complete nachtarbeid, al
dus mr. Wintels. Wil hij dat niet, dan
zal hij zijn concurrentievermogen tegen
de broodfabriek verliezen.
DIEPVRIES
De bakkers zien niet in waarom de
klok op sociaal gebied veertig jaar te
rug moet worden gezet en de nachtar
beid voor een deel afgeschaft in
1919 geheel moet terugkeren. Zij zien
in de moderne technische ontwikkeling
veel grotere mogelijkheden: brood bak
ken in voorraad, deze voorraad in diep
vries bewaren en verkopen naar behoef
te.
Volgens de moderne methode is diep
gevroren en later ontdooid brood niet
van vers brood te onderscheiden, aldus
Advertentie
de commissie. Ook het verpakte brood
zou zich lenen voor het bakken in
voorraad.
De samenwerkende bakkersorganisa
ties stellen voor een ontwikkelingsfonds
te vormen met het doel wetenschappe
lijk en praktisch onderzoek te verrich
ten op deze terreinen. Zij zien hier een
taak liggen voor het bedrijfschap voor
de bakkerij, het P.B.O.-lichaam dat
waarschijnlijk volgend jaar zal zijn in
gesteld.
In het buitenland zijn de bakkers de
zelfde weg gegaan. Zij hebben al goe
de resultaten bereikt. De Nederlandse
bakkers willen volgen en technisch en
wetenschappelijk bij blijven. Dat is de
sleutel tot een werkelijk sociale verbe
tering in de bakkerij waarmee ieders
belang en dat van de consument niet
in de laatste plaats is gediend, zo
drukte mr. Wintels zich uit.
radio
vandaag
Via Hilversum 2 is er om acht mi
nuten over half een een grammofoon-
platenprogramma te beluisteren, waar
in Bing Crosby enkele nummers zingt.
Voor de rest komt de lichte muze
vandaag weinig aan bod. We noemen
nog: om vijf over acht Malando-mé-
lange, en om half negen de thriller
Vegroting van een trouwfoto als
hoorspel. Dit alles via de VARA.
De NCRV presenteert op de andere
zender om tien over tien Frank Mijls
en zijn ritmisch koperorkest.
Tijdens de internationale muziek-
week, die dit jaar door de Stichting
Gaudeamus werd georganiseerd wer
den o.a. twee werken van heden
daagse componisten door het Ra
dio Kamerorkest uitgevoerd.
Het betreft hier het Concert voor
fluit en orkest van de jonge Zwit
serse componist Martin Wendel en
het Concerto da camera van de
Nederlander Peter Schat. Opnamen
van deze werken kunt u vanmiddag
om vijf over twee over Hilversum 2
beluisteren. Het Radio Kamerorkest
staat onder leiding van Maurits van
den Berg.
Hetzelfde orkest staat vanavond om
negen uurtHilv. 1) onder leiding van
Denes Marton. De violist Isodor La-
teiner vertolkt dan Mozarts Concert
in D, K.V. 218. Het programma ver
meldt verder nog werken van Han
del en Bartok.
televisie
vandaag
1
Na het N.T.S.-journaal en het weer
bericht begint de AVRO haar televi
sieprogramma vanavond' om tien voor
half negen met de actualiteitenrubriek
Televizier. In een half uur Sportpano-
rama komen vervolgens nieuwtjes,
problemen en beschouwingen over de
sport en de lichamelijke opvoeding
aan bod. Om negen uur brengt een
televisiefilm van de N.B.C. een pro
gramma van dans, zang en muziek,
sen de divisies van de bondgenoten.
De moeilijkheden, die daardoor zijn
ontstaan op het gebied van aan- en
afvoer en bevelvoering, verzwakken
de totale gevechtswaarde zodanig, dat
van een voortgezette verdediging nau
welijks sprake zal kunnen zijn.
Met de zuidelijke sector is het be
ter gesteld, omdat Italië zich aan de
originele afspraken van Lissabon heeft
gehouden, maar de noordelijke flank
van de Navo is zo mogelijk nog zwak
ker dan de centrale sector.
Door deze ontwikkeling is Europa's
veiligheid in feite afhankelijk van de
afschrikkende kracht van de Ameri
kaanse strategische kernwapens; de
eigen Europese inspanning kan ten
hoogste de verdienste hebben de Euro
pese volken het gevoel te geven, dat
zij iets hebben gedaan, waardoor dan
hun moreel zal worden versterkt.
Liddell Harts sombere conclusie
dwingt hem zich af te vragen, of die
afschrikkende kracht van de Ameri
kaanse strategische kernwapens inder
daad een voldoende waarborg voor
Europa's veiligheid zal kunnen zijn.
Hij betwijfelt dit. Hij gelooft niet,
dat Amerika zijn eigen strategische
kernwapens zal gebruiken, wanneer
het zelf niet in gevaar is en slechts
zijn Europese bondgenoten in moeilijk
heden geraken.
Hij gelooft niet, dat Amerika dan
bereid is een dergelijk enorm risico te
aanvaarden en wat erger is hij
gelooft niet, dat de heren in het Krem
lin het kunnen geloven. Althans niet
onder alle omstandigheden!
Het Kremlin zal echter wel dege
lijk rekening moeten houden met emo
tionele Amerikaanse reacties, die
Amerika tegen koele redenering in
toch het zeer riskante besluit zouden
doen nemen, om de strategische kern
wapens te hanteren, waardoor vrijwel
automatisch ook de Russische strate
gische macht in beweging zou worden
gezet.
Juist onder deze omstandigheden
van strategisch kernwapenevenwicht
is het aldus Liddell Hart van
het allergrootste belang, dat de land
strijdkrachten van de Navo sterk ge
noeg zijn om lokale operaties van
Russische of satellietstriidkrachten te
gen te houden en daardoor Amerika
niet ontijdig voor een beslissing te
stellen.
Helaas, zegt Liddell Hart, heeft men
het probleem nog meer gecompliceerd
en het gevaar nog meer vergroot door
te trachten de onvoldoende kracht van
het Europsese schild te compenseren
door de invoering van de zg. tacti
sche atoomwapens. Dit was, volgens
de schrijver, meer een gevolg van
goede verkooptechniek dan van lo
gisch redeneren. Het gebrek aan logi
ca ligt in de volgende redenering:
Zou de Sovjet-Unie ten oorlog
gaan, dan is zij daarbij dus niet af
geschrikt door de Amerikaanse en
Britse strategische vergeldings-
macht; zij neemt dus niet aan, dat
die ingezet zal worden. Waarom zou
zij dan wel terugdeinzen voor de
aanwezigheid van tactische kernwa
pens, terwijl de westelijke deskundi
gen toch vrijwel algemeen zeggen,
dat het praktisch niet mogelijk is te
differentiëren tussen strategische en
tactische kernwapens.
De Sovjet-unie moet dus wel tot
de conclusie komen, dat zij heel
wat kan doen, alvorens de tactische
kernwapens zullen worden gebruikt.
Dan heeft zij echter voorlopig
slechts te rekenen met de conventio
nele wapenkracht van het schild. En
juist die is steeds verder verzwakt op
grond van de invoering van tactische
kernwapens, die deze verzwakking in
mankracht mogelijk zouden moeten
maken.
Ziedaar een ernstig vraagstuk, zoals
Liddel] Hart dit aan ons voorlegt.
De oplossing daarvan is verre van
eenvoudig. Moeten wij terug naar een
verdedigingskracht, sterk aan man
kracht en bewapend met uitsluitend
conventionele wapens? Kan de Navo
dat opbrengen?
Of is er een synthese mogelijk?
Kunnen inderdaad tactische kernwa
pens en conventionele wapens naast
elkander bestaan?
Kan men voorlopig een conventione
le oorlog voeren en dan op dag x
overgaan tot de kernwapenoorlog?
Moet het Europese schild verder ver
sterkt worden met grotere kernwa
pens dan Polaris? Waar blijft dan
het verschil in taak en doelstelling
tussen (Navo) schild en (niet-Navo)
zwaard?
Allemaal moeilijke vragen. Liddell
Hart beantwoordt ze slechts ten dele.
De Navoraad zal zich in de komen
de decemberzitting daar zeker mee
bezig houden. Betwijfeld mag worden
of Parijs de oplossing zal vinden!
gepresenteerd door de nu 61-jarige
danser-acteur Fred Astaire. AVRO's
televisie-avond wordt besloten met een
gesprek van kunstenaars in de socië
teit De Kring over het boek en zijn
lezers.
De N.T.S. geeft daarna, om tien
voor half elf, een historische film over
het Belgische vorstenhuis, aan de
vooravond van het huwelijk van ko
ning Boudewijn met Dona Fabiola,
getiteld De Dynastie.
0 De zelfde film is om tien over
negen te zien in het programma van
Belgie Vlaams.
België Frans presenteert om ze
ven uur in de serie Horizonten de
schilderkunst der Vlaamse primitie
ven. Om half negen is het eerste deel
te zien an de film La chartreuse de
Parme, met wijlen Gérard Philipe.
In het Duitse programma vertoont
Klaus Mehnert vanavond om tien voor
half ne„en foto's en films die hij
maakte op een wereldreis, met als
titel: Moskou-Peking, de strijd om de
macht.
