Papendrecht.... waar de
Dordtse winkels lokken
Het harde geslacht
DE NATUUR
Vragen van kamerlid over
slechte waterkeringen
H
KAPPIE EN DE LUCHTSTRIJD
Volop nieuwbouiv
Injectie
Schieland
Lichtpunt
Twee man goed voor
dertig inbraken
in en om uw huis
Emm
Uit de kerken
Vopendrechf.
V
WEKELIJKSE NACHTMERRJE VOOR MIDDENSTANDERS
FRANSEN BOREN SNEL
Autotunnel Mout
Blanc vordert
Reizen in en om Londen
nog wat duurder
DOOR
-fr DIGNATE ROBBERTZ
■H
/HOUDTUZICH
FLITS
GORDON
in het
heelal
'—iL/ AAM Dfc PSAXe-
MAJOORCOO-f LOG1E. ,DR.
KSjPlTTOS— KORTH.IKZORG
STpLKANMBT VOORDENAl/l-
E&JlLANDINGS-GAT1Ê. A
GeSTELNIET
.LANDEN^
door
L-
Dan Barry
iiiiiiiia
SJAANTJE
Ernie
Bushmiller
iE DE
1 TINTELS
BAZURKA
in de
sport
W. Lohmann
eojanm mxrr G&LVK MANT
Timmn KAmErrruwr....
Donderdag 8 december 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
dam hebben te HÓ£-
gel'jj^alleen behoef
je dam niet te glim-
T LACHEN r
als> ze ONze waar
niet eoeo vinden,lach
je en zee je dat ze
gelijk hebben
EN ALS ze NOU
ZSeö6N,DAT WE
TS DUUR Z'JH,
MENEER
DE VRIES r*
ALS H'J ZEGT, OAT db
SERVICE SLECHT IS,GLIM-
LACH JE EN ZEGJE DAT H'J
TGELUK
HEEFT _j
Van een onzer verslaggevers
pAPENDRECHT. Iedere za-
-*■ terdag weer herhaalt het zich,
de nachtmerrie voor een deel van
Papendrechts middenstand. Met
de pont trekt „machtig veel volk"
naar de overkant, waar het cen
trum en de grote winkels van Dor
drecht lokken. „Als ze niet in
Dordt zijn geweest, hebben ze geen
goeie zaterdag", zeggen die Papen-
drechtse winkeliers.
Tegen de avond komt de hele stoet
terug, beladen met volle tassen, pak
ken en pakjes. Al die mannen en vrou
wen hebben weer van alles gekocht,
nieuwe dingen voor in huis, een pak
of een mantel, maar ook merkartike
len die overal precies hetzelfde zijn en
in Dordt geen cent goedkoper dan in
Papendrecht.
Waarom er dan toch heen? Eenvou
dig omdat de mensen behoefte hebben
aan gezellig winkelen, etalages kijken,
vergelijken, keus maken uit een grote
sortering en „ergens zitten". Dat kan
aan de overkant van het water wel,
aan deze kant niet. Vandaar.
De nieuwe wijken rijen zich in de
Papendrechtse polders met zekere re
gelmaat aan elkaar. Kraaihoek I
Kraaihoek II en nu is de Westpolder
aan de beurt. Uitgedrukt in twee cij
fertjes: Vijf jaar geleden telde het
plaatsje goed 6800 inwoners. Als het
weer nieuwjaar zal zijn is tienduizend
al geen hersenschim meer.
Papendrecht wordt echt al wat
steedser, dank zij een gemeentebe
stuur dat vooruit keek en op tijd zijn
maatregelen nam. Kijk maar eens naar
de 440 inwording zijnde flats, naar zijn
nieuwe schoolgebouwen en bejaardente
huis, zijn 16 hectare groot sportcom
plex met recreatie-oord. (Pikant tintje:
Het is niet bekostigd uit de grondver-
koop, maar ten laste gebracht van de
algemene dienst.) Er is een Groene-
Kruisgebouw gekomen en een nieuwe
gereformeerde kerk. P.T.T. laat een
postkantoor bouwen dat is berekend op
een bevolking van veertigduizend men
sen. Het is geen grootheidswaan, maar
vooruitzien naar de tijd dat Papendrecht
een echt stadje zal zijn, met een druk
bevolkt industrieterrein en misschien
hoogovens op Papendrechts grondge
bied.
Op het gemeentehuis kost het de
burgemeester en zijn secretaris weinig
moeite, uit het hoofd een rij van vijf
tien winkeliers op te noemen die zich de
laatste jaren in hun gemeente hebben
gevestigd. Zij hebben stuk voor stuk
kansen gezien in de snelle groei van het
plaatsje, óók die juwelier uit Rotter
dam, die bloemist uit Den Haag, die sto
merij uit Meteren en die boekhandelaar
uit Rotterdam.
De gemeentesecretaris zegt: „De
komst van al die vreemde winkeliers
is een goede injectie geweest voor de
plaatselijke middenstand. Door de di
recte nabijheid van Dordt waren de
winkels hier wat „onderontwikkeld". Nu
is er hier en daar gemoderniseerd, de
collecties zijn uitgebreid. Er worden nu
meer kopers dan vroeger uit de plaats
zelf aangetrokken.
Eén van die al lang gevestigde win
keliers gelooft er niet veel van. Natuur
lijk, de bakker, de slager en de melk
boer hebben er een flink graantje van
meegepikt, de anderen niet.
In iedere twintig nieuwe huizen zit
ten vijf postorderklanten. De mensen
hebben hun woningen laten inrichten
door de grote zaken uit de plaatsen
waar zij vandaan komen. Vijftig pro
cent van de inwoners gaat voor kleren,
meubelen en zo naar Dordt en wat er
overblijft koopt op afbetaling."
De nieuwbouw? „Ik kan er geen tien
tje per week aan overhouden," meent
een plaatselijke caféhouder. „De men
sen in de nieuwe huizen zitten 6f op
hoge lasten, óf zij hebben' alles al nieuw,
óf zij kopen via acquisiteurs van de
grote zaken uit de stad. Die mensen
hebben hier dagwerk."
Eelctriciem Molenaar is een van de
„nieuwelingen". Hij zit nu een jaar of
drie in zijn' nieuwe zaak in Kraaihoek
en is best tevreden. Door er steeds
„achteraan" te gaan heeft hij heel wat
mensen kunnen installeren en daar zijn
vaste klanten van over gebleven'. Toch
beweert ook hij: „Wat ons in Papen
drecht ontbreekt is een echt winkelcen
trum, daarom gaan de mensen naar
Dordt. Met de afbetaling valt het wel
mee, althans ligt het percentage in' Dor
drecht veel hoger. Misschien kopen er
wel veel op afbetaling, maar willen zij
het hier niet weten en kopen zij om die
reden in de stad."
Zo gaat in een snel groeiende plaats
veel aan de neus van bepaalde catego
rieën winkeliers voorbij. Een andere
vraag is, of die zelfde winkeliers wel
actief genoeg zijn en proberen hun kan
sen te grijpen. Het kan toch geen' toeval
zijn, dat een paar van hen onafhan
kelijk van elkaar in een gesprek de
opmerking maakten: „Och, wij hebben
het zo ook al druk genoeg. Er is hier
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG. Het christelijk-
historische Eerste-Kamerlid mr. W.
F. Lichtenauer heeft minister Kort
hals vragen gesteld naar aanleiding
van onze publikaties over de onvei
lige toestand van Rotterdam door
dat onder meer Schielands hoge
zeedijk een meter te laag is, over
de onvoldoende waterkering bij
Spijkenisse en naar aanleiding van
een artikel in Het Vrije Volk over
de onvoldoende waterstaatkundige
beveiliging van het eiland IJssel-
monde.
Vorige week donderdag schreven
wij ook over de slechte zeewering tus
sen Hoek van Holland en Den Haag,
waarvoor de minister slechts een be
perkte verzwaring heeft toegestaan,
en over de veel te lage en te ver
landinwaarts gelegen Maasdijk tussen
Hoek van Holland en Schiedam, die
het hoogheemraadschap Delfland wil
vervangen door een nieuwe, maar
over welk plan de minister nog niets
heeft laten horen.
Eind oktober wijdden wij een arti
kel aan de twee zwakke plekken in de
waterkering van het eiland Hoekse
Waard bij Oud-Beijerland en Putters-
hoek. Ook hier schort het aan mede
werking van de overheid voor een
spoedig herstel.
Op al deze noodsituaties doelt ken
nelijk de vraag van mr. Lichtenauer
of de minister de mening deelt dat
de waterstaatkundige beveiliging van
het gebied rondom de grote rivieren
in Zuid Holland onvoldoende verze
kerd is.
Het Kamerlid wil van de minister
van verkeer en waterstaat weten wel
ke maatregelen hij heeft genomen om
de veiligheid van dit gebied te verze
keren en welke maatregelen hij nog
denkt te nemen.
In het bijzonder vraagt de heer
De schrik van de Papen
drechtse winkeliers: de rij men
sen, die wacht op de pont naar
Dordt... om er te winkelen en
om er bepakt en beladen weer
uit terug te komen.
nog geen' plaats voor grote zaken. Dat
komt misschien nog wel, als alle plan
nen door gaan, maar wie zal dat zeg
gen?"
Er is weinig fantasie voor nodig om
te kunnen voorspellen dat Papendrecht
steeds harder zal gaan groeien. In 1959
nam de bevolking toe met 3,4 procent,
in 1960 (bij benadering) met bijna zeven
procent en gezien de projecten die nu
onderhanden zijn-, zal dat percentage
het volgende jaar nog hoger liggen. De
drang naar „buiten" wonen wordt
steeds groter. Ook Papendrecht is er
weer een bewijs van, want zijn nieuwe
bevolking bestaat de laatste tijd voor
het grootste deel uit stadsmensen.
Al die mensen hebben behoefte aan
goede winkels, vertier en gezelligheid.
Vinden zij die niet in Papendrecht zelf,
dan gaan zij ergens anders heen'. Zie de
pont! Gelukkig is er een lichtpunt: in de
loop van 1961 wordt in de Brederodelaan
bij het postkantoor begonnen met de
bouw van ongeveer 24 wirfkels met bo
venwoningen. Misschien worden daar
mee in één slag alle wensen vervuld
i van de kopers én de winkeliers!
Lichtenauer wat de minister heeft ge
daan om zoals hij in juli aan de
Eerste Kamer heeft toegezegd te
bevorderen dat het hoogheemraad
schap Schieland regelmatig met de
dijkverzwaring zou kunnen voortgaan.
Van onze correspondent
ARNHEM. Na een eerbiedwaardige
reeks inbraken op de Veluwe zijn twee
Arnhemmers gearresteerd. Het zijn de
21-jarige bouwvakarbeider A. B. en zijn
29 jaar oude collega N.F.V., die meer
dan dertig insluipingen bekend hebben.
Zo zouden zij een warenhuis in Arn
hem met een ongewenst bezoek hebben
vereerd en uit de kamer van <fe direc
trice van het streekziekenhuis iin Benne-
kom werd een radio ontvreemd, waar
na ook uit tiet zusterhuis verscheidene
kostbaarheden zijn meegenomen.
In een sloot langs een weg heb
ben twee jongens uit Tubbergen dins
dagnacht het lijk gevonden van de
zeventienjarige Jan Kuipers uit Lange-
veen. De jongeman is waarschijnlijk
van achteren aangereden en gedood.
Struikrozen moet men ook afdekken
tegen de naderende winter; als men
een zachte winter krijgt zullen ze er wel
doorkomen, doch dat is helemaal niet
gezegd en struikrozen zijn veel te duur
om ze zo maar dood te laten vriezen.
Er behoeft geen dikke laag blad tussen
gestopt te worden; het is al voldoende
indien de struikjes van onderen een
beetje worden aangeaard; de grond kan
men dan wel tussen de struiken uitspit
ten en dan dient men de gaten te vul
len met oude mest.
li l.ll-tl'itiiJJ
mm
it I I I f i I
tl I I I i 1
\Htnchrd AmMae/tJ.
V<?rli[annj
oes/aande Joekouw/nj voor
bestaande beboowinj
toekomstige bebouw inj
bestaand
toekomst tq
SJH drtché
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dirksland: J. C. Schuur
man te Bleskensgraaf.
Aangenomen naar Poortugaal (toez.)
H. F. Swart te Nieuw-Helvoet.
Bedankt voor Garderen: G. M. van
Dieren te Ede; voor Tholen: T. Lange-
rak te Vinkeveen; voor Bruinisse: A. N.
Langhout te Heusden.
GEREF. (VRIJG. KERKEN
Examens: aan de Theologische Hoge
school te Kampen slaagde voor het kan-
didaatsex.: R. van Nus te Amersfoort.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Zwolle: Op den Velde
te Hilversum-O.
Veertig jaar „Vrederust"
'BERGEN OP ZOOM. De heer
H. D. C. Geuze, huismeester op de in
richting Vrederust zal maandag a.s.
veertig jaar in dienst zijn van de in
richting. Het jaar van indiensttreding
ligt weliswaar meer dan veertig jaar
terug, maar een onderbreking als ge
volg van de dienstplicht meegerekend,
maakt de heer Geuze maandag de veer
tig jaren vol. De jubilaris heeft overi
gens de wens te kennen gegeven deze
mijlpaal in alle stilte te passeren.
>ie,
OMTHOUD GOCD/WlMPie,
DB tCÉAfi.T HSBfT ALT'JD
öEL'JKi/
nNuiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiuiuiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiif;
I i
7. Het kostte heel wat zeep om Kap-
pie weer toonbaar te maken.
„Wat een blubbe$ Wat een kleffig-
heid!" sprak hij walgend. „Wat zou
het eigenlijk zijn? Daar zou ik wel
eens achter willen komen!"
Op dat ogenblik stak Okki zijn
hoofd om de hoek.
„Ze zijn er weer", meldde hij.
,.Wat? De wolken?!" riep Ijjjppie.
„Daar wachtte ik op. Zeg aan de
maat dat hij de koers verandert; we
varen in de richting vanwaar die over
gehaalde dingen komen! Nou wil ik ja
eindelijk wel eens weten waar die vie
zigheid vandaan komt!"
Toen de scheepsjongen de maat op
de hoogte stelde van Kappie's bevel,
begon de stuurman zijn handen te
wringen.
„Daar heb je het weer!" kreunde
hij. „Altijd hetzelfde: zodra Kappie de
lucht van iets raars krijgt, wil hij
er achteraan! Merkt hij dan niet dat
er ons allerlei onheil boven het hoofd
hangt?"
Met een bedrukt gezicht wendde hij
de steven. Zo voer de Kraak wat la
ter recht onder een lange rij schuimi
ge wolken door, die alle van hetzelfde
punt, achter de horizon kwamen...
Van onze correspondent
CHAMONIX. Tweevijfde deel van
de automobieltunnel onder de Mont Blanc
is nu geboord, zo is officieel meegedeeld.
Aan de Franse kant is men thans 2400
m in de berg gevorderd en aan Itali
aanse kant 2370 m. Dit is aan beide
zijden ongeveer 1430 m onder de boven
liggende rotsen. Aan Franse kant is de
tunnel nu over ongeveer 1400 m totaal
gereed en aan Italiaanse zijde over
1350 m. De gehele tunnel wordt 11.6 km
lang. Hiervan is dus 4,77 km geboord
en 2,75 km geheel gereed.
De snelle vorderingen van de Fransen,
die ongeveer zes maanden na de Itali
anen zijn begonnen, worden verklaard
door de omstandigheid, dat zij tegen de
verwachting in nog steeds in de zachte
rotsen boren, terwijl de Italianen, veel
vroeger dan werd verwacht, reeds in
het graniet zitten. Bovendien zijn de
Franse boorwerktuigen in de loop van
de werkzaamheden sterk gemoderni
seerd.
Van onze correspondent
LONDEN. Er gaat bijna geen dag
voorbij of er is voor de Britten onaan
genaam nieuws dat minder prettige ge
volgen heeft voor de portemonnaie.
Gisteren kregen de Londenaars een
zeer onaangename schok te verwerken.
Zij wisten al dat met ingang van 15 ja
nuari de tarieven van bussen en de
ondergrondse in en rondom Groot-Lan
den omhoog gaan, maar woensdag kre
gen ze de aankondiging dat in april
daar nog eens verhogingen hoven op
komen.
Parallel aan deze verhogingen van
London Transport het gezagsorgaan
dat verantwoordelijk is voor het open
bare vervoer lopen verhogingen die
door de spoorwegen zijn aangekondigd
voor trajecten die in het gebied van
Groot-Londen liggen. De nieuwste ver
hoging zal ruim twee miljoen pond aan
hogere inkomsten opleveren. Dat is dan
ook hoogst noodzakelijk, aldus de direc
tie van London Transport, anders kun
nen we ons materieel niet uitbreiden
en vernieuwen en bovenal de recente
loonsverhogingen aan het personeel niet
op verantwoorde wijze verwerken.
66
Op de hoek van een straat kwa
men ze een wagen met cadavers te
gen. Een weeë, walgelijke lucht
waaierde hun tegemoet. Claes ver
borg zijn gezicht in zijn mantelslip.
Zijn schouders zakten dieper naar
beneden, alsof hij te moe werd om
op het paard te zitten. Arjen stapte
naast hem mee. Hij keek niet op of
om. Af en toe klopte hij het paard
op de hals, wanneer het dier zijn
gang vertraagde.
Voor de zwiepende noodbrug van
Wolfertshuis liet Claes zich uit het
zadel glijden. Arjen moest hem daar
bij steunen. Maar hij herstelde zich
en liep vlug het verwilderde plein'
over en het huis binnen. Met een
handgebaar begroette hij de aanlo
pende knechten. Die zal ik nu
wel moeten: ontslaan, zei hij tegen
Arjen, terwijl ze de trap opklommen
naar Berta's kamer. Er lag nog mod
der op de treden en het rook sterk
naar dode schelpdieren en zilt.
Berta zat bij de wieg toen Claes
binnenkwam. Ze had hem niet ver
wacht en kwam hem aarzelend te
gemoet. Over zijn schouder keek ze
naar Arjen, die in de gang bleef
staan. Claes sloeg zijn arm om haar
heen en kuste haar gezicht.
Je zult het wel zwaar gehad
hebben, zei hij zo zacht, dat het haar
ontroerde. Onze zoon moet tegen
veel bestand zijn. Een slechtere tijd
om te komen had hij niet kunnen
kiezen.
Met één arm om haar heen lichtte
hij het wieggordijn op. Berta kneep
in het fluweel van zijn mantel. Ze
was bang om wat Claes nu zou zeg
gen. Het hoofd van het kind was te
groot en het verdraaide zijn ogen
zo vreemd.
Marjanne Coman had gezegd dat
ze zich daar niet ongerust over be
hoefde te maken. Zo iets kwam wel
meer voor bij pasgeboren kinderen.
Later groeide het lichaam sneller
dan het hoofd.
Heb je hem een naam gege
ven? Berta haalde diep adem.
Het kind lag te slapen en Claes zag
niet hoe groot het hoofd was.
Neen, zei ze. Ik vind dat jij dat
moet beslissen.
Hij deed het wiegdeik weer dicht
en trok haar naast zich in een bre
de zetel. Al zijn verdriet kwam op
eens boven. Ai zijn bitterheid, om
de nood die zij geleden hadden en
nog zouden moeten lijden.
God weet of dit kind niet be
ter ongeboren had kunnen blijven,
zei hij.
Zeg dat toch niet, ik ben zo
gelukkig met onze zoon. Berta
nam zijn handen in de hare. Hij zag
er zo terneergeslagen uit, dat het
verlangen in haar opkwam om zijn
hoofd tegen haar schouder te druk
ken en hem over zijn ruig, ros haar
te strelen, alsof hij een kind was.
God weet wat Hij met ons wil,
Claes. We moeten dankbaar zijn dat
we een zoon hebben gekregen.
Het is alles zo verschrikkelijk!
Nog nooit was hij zo vertrouwe
lijk tegen haar geweest. Om zich
zelf te veriossen van de gedachten,
die hem kwelden, begon hij te ver
tellen hoe ze Gerardt Duvene ge
vonden hadden.
Mijn vader en de zijne waren
eikaars felste tegenstanders. Als het
waar is dat door hun voortdurende
onenigheid de dijken niet hersteld
konden worden.
Berta keek hem zo ontsteld aan,
dat hij niet verder ging.
Je gelooft toch niet wat kwaad
sprekers rondstrooien, Claes? Er
zal veel geld nodig zijn om het
land terug te winnen. Als je wilt
kun je van mijn bezittingen zoveel
verkopen als nodig is. Ze zei het
zachtjes, omdat ze bang was dat
Claes het verkeerd zou opnemen. De
Lodyckers waren zo trots dat ze
nooit iets, wat hun werd aangeboden,
wilden aannemen.
Claes zat met de punt van zijn
dagge aan het hout van de zetel te
krabben.
Praten jouw dienstmeisjes er
ook over, Berta?
Ik heb het hun verboden, omdat
het 'n leugen is. Hij keek schuin
naar haar. Ze geloofde werkelijk niet
dat heer Adriaen ergens schuld aan
had. Maar Arjen had toch gezegd
dat hetgeen in de rapporten van de
dijkgraaf stond, de waarheid was?
Arjen moest toch weten of het waar
was dat hun vader geweigerd had de
dijken te laten herstellen en te ver
sterken.
Arjen? Hij riep het zo hard,
dat het kind in de wieg wakker werd
en begon te schreeuwen. Op het roe
pen van Claes kwam de bastaard de
kamer in. Hij had in de gang ge
staan en door een kijkgat de donke
re buien uit het Noordwesten zien
overdrijven.
Je hebt me op Voorhoute nog
niet alles gezegd. Jij en Joris hebben
zoveel door het land en langs de dij
ken gereden. Jij moet toch weten of
het >vaar is dat heer Adriaen schuld
heeft aan de slechte toestand van de
dijken. Ik kan' het dode gezicht van
Gerardt Duvene niet vergeten. Een
jaar geleden had ik er spijt van. dat
ik hem niet doodgestoken had. Maar
als hij nu.
Hij eindigde zijn zin niet. Zijn
hoofd heen en weer schuddend bleef
hij voor zich uit zitten kijken.
Berta had het huilende kind in
haar armen genomen en probeerde
het te sussen. Toen Claes zijn dagge
met zulk geweld in de armleuning
van de stoel stak dat het hout spleet,
begon Arjen te vertellen wat hij van
Joris gehoord had. Ook over het weg
gaan van de boerenjonker, nadat hij
zijn zwaard en ring had afgelegd,
verzweeg hij niets. Wij weten
niet waar hij nu is. Als ik de brie
ven van Voorhoute naar Bergen ge
bracht heb, ga ik hem zoeken.
Claes boog zijn bovenlijf naar vo
ren, hij kreunde en overeind sprin
gend schreeuwde hij:
Nicolaes zal mijn zoon gedoopt
worden, en nooit Adriaen. Nooit.
nooit.., herhaalde hij, terwijl tranen
van verdriet en woede over zijn wan
gen liepen. Lodycke, het land
waar ik de erfzoon van was!Mijn
eigen wil moest ik buigen, ik moest
offeren, ik moest een vrouw nemen
die ik zelf niet gekozen had. Ik moest
gehoorzamen en zonen voortbrengen
voor Lodycke, voor Lodycke..
Zijn verdriet was verschrikkelijk.
Hij trok het kind uit de armen van
Berta en tilde het boven zijn hoofd.
Nicolaes, Claeszoon, je bent zo
arm als een dagloner. Jonker zonder
land
(Wordt vervolgd)
'.DAT ARMÉ DIER HEEFT
DORST.
KOM MAAR, IK ZAL
■JEWEL LATEN'
DRINKEN.
73 BEMANNINGS
LEDEN AAN UW
IdDELHSP OP
OFFEREN.
door
