I
[0 04*',
Nieuwe voorstellen
van vakraad metaal
4_|)cE per 1 april
Vliegende storm richt schade van mdjoenen aan
GEVAAR DREIGDE VOOR
RIJNSATERWOUDE
WATERSNOOD IN
HET NOORDEN
WEGEN BLANK
OP VELUWE
ANTENNES EN
DAKEN VLOGEN
NIEUWE KERK
IN BOXTEL
KON STORM
NIET AAN
Raket ontploft:
geen doden
INDONESISCHE MARINE: GEEN
HULP AAN INFILTRANTEN
Nederlands
fabrikaat
in Nova's
Starfighter
Tweede verhoging
naar 1 oktober
opgeschoven
De BiltWind
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
BEZWEKEN
SAMENLOOP
MAASTRICHT
Slagersmes besloot
gezellig fuifje
Paniek dreigde i
Versperde wegen
Zie verder pag. 5
Ravage
Voorschrift
Oude man stierf na
innemen van poeder
LAATSTE NIEUWS
Oostprovincie
van Congo af
Indonesië ontdekte
nieuive agressie
Werkloosheid steeg
iets in november
GEEN TOENADERING
EXTRA WINSTDELING
Oud-minister Hofstra
naar Verolme
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKEB
Hoofdkantoor: Goes, X,. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50. tel. 01180-2009.
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26. Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzcn, N.'euwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zierikzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummer» 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,—»
16e JAARGANG No. 4724
Maandag 5 december 1960
NEDERLAND SIDDERDE
Van onze verslaggevers en correspondenten
ROTTERDAM Storm en regen
hebben ons land dit weekeinde on
barmhartig gegeseld. Er is voor mil
joenen guldens schade aangericht;
elke provincie heeft er zijn deel van
gekregen. Overstromingen hebben
zich voorgedaan in Friesland, Gronin
gen en Drente, op de Veluwe, de
Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden en
in vele steden waar de riolen de on
gekende watertoevloed niet konden
verwerken.
Het Nederlandse platteland biedt na
deze dagen een troosteloze aanblik:
Vele wei- en bouwlanden staan blank.
Ook heeft de zware zuidwesterstorm
veel schade aan bouwwerken toege
bracht.
In de noordelijke provincies is de
toestand het ernstigst. Toen gister
avond in Friesland de balans werd op
gemaakt, bleek de oppervlakte water
in deze provincie in één dag te zijn
verdubbeld. Gedeputeerde staten van
Friesland, die gisteren een inspectie
tocht langs ondergelopen landerijen
maakten, riepen de polderbesturen op
de bemaling van de polders te staken
om het overstromingsgevaar te be
zweren.
Niettemin hebben zich hier nog enke
le flinke overstromingen voorgedaan.
De Workumerwaard en de Makkumer-
waard oppervlakte tweeduizend
hectaren kwamen blank te staan.
In Oost-Friesland drong het water ook
een aantal woningen binnen. Het trein
verkeer stagneerde zondagmiddag,
toen een deel van de spoordijk tussen
Heerenveen en Steenwijk verzakte.
Bij Heeg dreigde een polderdijk door
te breken. Pas toen het water al in
de straten stond wist men de vloed te
bedwingen.
In Meppel waadden zondagmiddag
hele gezinnen gepakt en gezakt door
de blankstaande straten. In de vroege
morgen was het water straten en wo
ningen binnengedrongen. In het noord
oostelijk deel van Meppel steeg het
water gisteravond nog onrustbarend
en naderde snel het centrum van de
stad. He
In Assen staan vele straten blank.
In Emmen zijn de woningen in het
noordoostelijk deel van de stad ge
ïsoleerd. Enkele gezinnen moesten
worden geëvacueerd.
De wateroverlast in het zuidoostelijk deel van Drente is zeer ernstig.
Het water in de kanalen staat gelijk met de wegen ernaast en er is maar
weinig voor nodig om grote overstromingen te doen ontstaan. In Roden,
in de kop van Drente, moest een aantal woningen worden ontruimd. Er
stond een halve meter water in.
Van onze speciale verslaggever
BOXTEL De nieuwe, 2 oktober met
veel plechtig vertoon in gebruik
genomen Maria Reginakerk te Boxtel,
heeft het natuurgeweld van het afge
lopen weekeinde niet doorstaan. Pastoor
H. de Beer zal in komende week zijn
kudde weer moeten verzamelen in de
houten noodkerk, die hij een maand
geleden met veel dankbaarheid ont
ruimde. Storm en regen hebben een
bedenkelijke constructiefout aan het
licht gebracht in de revolutionair
met een zogenaamde „opgehangen pla
fond" gebouwde nieuwe kerk.
De kerk is volgens een in Nederland
uniek systeem gebouwd. Het dak hangt
aan spanten. De wanden steunen het
dak niet; daardoor kon er veel glas in
worden verwerkt. Zaterdagmiddag,
kort na vijven, brak met een luide knal
een van de bouten (ophangpunten),
waarmee het dak aan de spanten is
verbonden.
De architect, de heer J. Strik uit
Boxtel, die vlak bij de kerk woont,
werd gewaarschuwd. Hij liet het pla
fond onmiddellijk stutten, maar korte
tijd later brak een tweede bout. Zon
dagmorgen bezweek weer een bout,
hoewel toen al tal van maatregelen
waren genomen.
Zo werd zaterdagavond laat het platte
dak doorgestoken: het regenwater er
op was een te zware last geworden. Met
stroppen van staaldraad zijn de verbin
dingen tussen de spanten en het plafond
verstevigd.
De fout die aan het licht is gekomen be
treft de wijze waarop de ophangpunten
zijn geconstrueerd. De architect en de
bouwkundig adviseur J. J. H. de Jong
hadden, zo zeggen zij, aanbevolen dat
de ophangpunten van een beweegbare
constructie zouden zijn. De constructeur
zou dit advies niet hebben opgevolgd.
Toen in de storm van zaterdag en zon
dag de spanten begonnen te bewegen,
bewogen de ophangpunten niet mee.
De constructeur wijt het ongeluk aan een
samenloop van omstandigheden en ont
kent tegen adviezen van de architect
in te hebben gewerkt.
Van een rooms katholieke noodkerk in
Maastricht nam de storm gisteren tij
dens de dienst het halve dak mee. De
brandweer adviseerde de kerkgangers
het gebouw zo spoedig mogelijk te ver
laten: er waren veel elektrische kabels
bloot komen te liggen.
Brommers niet in de regen
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. De Amsterdamse
politie heeft zaterdagavond een 29-jarige
metaalarbeider gearresteerd, die zijn
schoonvader met een groot slagersmes
naar het leven had gestaan. Onder net
uiten van de kreet ,.Ik rijg je aan de
wand", was hij hem in zijn woning aan
de derde Oosterparkstraat te lijf gegaan.
De oorzaak van de vete moet worden
gezocht in een opgewekt feestje bij een
familielid in de buurt. Daar was het op
een gegeven ogenblik tussen schoonva
der en schoonzoon tot een woordenwisse
ling gekomen.
De stemming had eronder te lijden en
de gastheer vond het maar beter, dat de
jongste van het tweetal, de metaalbewer
ker, verdween.
Goed, zei die, maar dan mag schoon
vaders brommer niet langer in mijn huis
staan.
Wel bedreigd
Hij snelde naar zijn woning am de
daad bij ihet woord te voegen. Sehoonpa
zat hem met een man of vijf op de hie
len, vastbesloten zijn rijwiel niet aan de
stromende regen prijs te geven. De
schoonzoon wilde niemand binnenlaten
en dreigde met zijn mes, d'at doorgaans
voor het broodsnijden wordt gebruikt.
De schoonvader was daavoor niet be
vreesd en waagde een kansje. Hij werd
in het daarop volgende gevecht een paar
maal gewond'. Ernstig was het letsel niet,
maar zo verklaarde sehoonpa later: „Ik
heb mij wei bedreigd gevoeld".
Paniek dreigde zondagmorgen Jn
Rijnsaterswoude, waar een gat was ge
slagen in de dijk die de Rijnsaters-
woudse polder tegen het woeste water
van de Brasemermeer moest bescher
men. Landerijen en kwekerijen kwa
men blank te staan. Dertig vrijwilli
gers hebben het gat 's middags met
honderd zandzakken gedicht.
Daarmee was het gevaar nog niet be
zworen, want door de overstromingen
die duizenden guldens schade heb
ben veroorzaakt ontstond gevaar
voor de dieper de polder in gelegen
dijk, die de Grote- en Kleine Heilige
Geestpolder beschermt. Er is een dijk-
wacht ingesteld en de auto's met zak
ken zand zijn klaar gezet.
Op de Veluwe, vooral rondom Apel
doorn, zjjn wegen versperd door ont
wortelde bomen en omgevallen lan
taarnpalen. Het busverkeer tussen De
venter en Epe moest worden gestaakt.
In Nijkerk liep een groot deel van de
stad onder water. De weg naar het sta
tion stond helemaal blank, maar de po
litie wist er iets op: zij onderhield een
pendeldienst orn de reizigers naar de
trein te brengen.
LOS ANGELES Een enorme ont
ploffing in een onderaardse lanceer
basis voor intercontinentale raketten
heeft in de nacht van zaterdag op
zondag in wijde omtrek rond de basis
Vandenberg de bevolking grote schrik
aangejaagd. „Het was een geweld als
van een aardbeving", zei een inwoner
van een dorpje op ruim vijftien kilo
meter van de plaats van het ongeluk.
Hoewel de ravage zeer groot was en
de stand van de materiële schade pas
na dagen kan worden opgemaakt,
vielen er geen slachtoffers.
De ontploffing deed zich in de nacht
van zaterdag op zondag voor toen in
de onderaardse lanceerplaats een Titan
met brandstof werd gevuld. Dat ge
beurde op een geheel geïsoleerd ge
legen gedeelte van de basis Vanden
berg.
De luchtmacht weigerde mede
delingen te doen over de oorzaak van
de ontploffing. Het was het eerste
grote ongeluk op de basis Vandenberg.
Dat er geen doden of gewonden wa
ren zou volgens de luchtmacht te dan
ken zijn aan de omstandigheid dat
volgens voorschrift niemand in de
buurt mag zijn wanneer een grote
raket vol brandstof wordt gepompt.
Het hoog opgezweepte water van
de Brasemermeer nam zondagmorgen
bezit van kwekerijen en landerijen
onder Rijnsaterswoude. De kweker
G. Bergshoef leverde de foto toont
het aan een verbeten strijd tegen
de watermassa die zijn land over
spoelde.
Dertig vrijwilligers, die het gat
slechts met bootjes .konden bereiken,
droegen honderd zandzakken aan,
waarmee het gat werd gedicht en
de dijk versterkt.
De dijk van de Rijnsaterwoudese
polder werd over een lengte van
veertig meter met zandzakken ver
sterkt. Gevaar voor een doorbraak
was er gisteravond nog altijd. Daar
om werd een dijkwacht ingesteld en
werden auto's met zandzakken in ge
reedheid gehouden.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. Een sterfgeval in
de Foreestkliniek te Amsterdam heeft
de behandelende geneesheer aanleiding
gegeven om de officier van justitie te
waarschuwen. Deze heeft zaterdag sec
tie gelast.
Het gaat om een man van tachtig jaar,
die, toen hij zich thuis niet goed begon
te voelen, van zijn omgeving een poeier
tje had gekregen. Zijn toestand werd
echter hoe langer hoe slechter en op een
gegeven ogenblik was opneming in een
ziekenhuis noodzakelijk. Kort na aan
komst overleed de patiënt.
De behandelende geneesheer, die hoor
de dat de overledene een niet door zijn
huisarts voorgeschreven poedertje had
geslikt, waarschuwde de officier van jus
titie. De eerste resultaten van de sectie
wijzen in de richting van een natuurlij
ke dood. Er zal echter nog een toxico
logisch onderzoek van de maaginhoud
worden verricht.
SCHIPHOL. Sinterklaas heeft 73
arme Westberlijnse kinderen tussen tien
en twaalf jaar naar Nederland laten ko
men om zijn verjaardag te vieren. De
kinderen, die zaterdag op Schiphol aan
kwamen, zijn voor drie dagen onderge
bracht bij 36 gezinnen.
Vanmiddag wonen zij een groot Sin
terklaasfeest bij in de Daffabneken in
Eindhoven. Zij krijgen veelal nuttige ge
schenken, zoals kleren en schoenen.
HOLLANDIA (ANP, AFP). De
twaalf opvarenden van het Indonesische
schip dat dezer dagen bij Nederlands
Nieuw-Guinea is aangehouden, zijn za
terdagmiddag met een vliegtuig naar
Hollandia overgebracht.
Van de zes militairen onder hen wa
ren vier Papoea's uit Seroei en twee
Indonesiërs uit Dobo op de Aroe-eilan-
den. Zij verklaarden dat zij in opdracht
van hun commandant in Dobo naar
Nieuw-Guinea waren gekomen.
Toen een torpedobootjager van de
Koninklijke marine hun schip aanhield,
hadden zij hun uniformen overboord
gegooid. Hun schip had, zoals gemeld,
voorraden aan boord voor de groep In
donesische infiltranten die drie weken
geleden in Nieuw-Guinea aan land is
gegaan en waarvan elf van de 23 man
gevangen zijn genomen.
Een woordvoerder van de Indonesi
sche marine heeft zaterdag tegenge
sproken dat schepen van de Indonesi
sche marine levensmiddelen en uitrus
ting vervoeren voor Indonesische in
filtranten in Nieuw-Guinea. „Voor zo
ver mij bekend heeft de Indonesische
marine nooit de leiding gehad bij een
infiltratie in Nederland? gebied," aldus
de woordvoerder.
Hij zinspeelde er wel op dat moge
lijk andere Indonesische elementen
hulp zouden kunnen bieden aan de be
volking van westelijk Nieuw-Guinaa,
„die thans een opstand op touw zet".
Vermoedelijk behoren de opgebrachte
boten aan die élementen toe, veronder
stelde hij, „want als de mensen in
westelijk Nieuw-Guinea een opstand
voorbereiden, zullen zij hun toevlucht
nemen tot alle mogelijke middelen om
hun idealen in vervulling te doen
gaan".
Eigen nieuwsdienst
GENEVE. Vier Nederlandse
ondernemingen behoren tot de
electronische industrieën die zijn
uitgekozen om over enige jaren
vrijwel alle electronische appa
ratuur van de Starfighter, de
nieuwe Amerikaanse straaljager
(F-104G) van de Navo, te ver
vaardigen. Die ondernemingen
zijn Philips, Van der Heem,
Oude Delft en Monroe-Neder-
land.
Volgens het Europese hoofdkantoor
van het Amerikaanse blad Aviation
Daily zal Philips aandeel krijgen in
de produktie van drie soorten ap
paraten, waaronder een rekenappa-
raat voor het bomrichttoestel en
radarapparatuur. Van der Heem zal
radiozenders voor de Starfighter
maken. Oude Delft gaat optiek ma
ken voor infrarood-doelzoekers en
Monroe-Nederland apparaten voor
traagheidsnavigatie.
Na 1963
In het beginstadium van de Europese
produktie van de Starfighter, aldus
Aviation Daily, zal alle electronische
apparatuur door Amerika geleverd
worden, maar de produktie van die
apparatuur in Europa zal in 1963 al
even groot zijn als de leveringen uit
Amerika en aan het einde van 1964
zal op 5 procent na alle electroni
sche apparatuur voor de Starfighter
in Europa vervaardigd worden.
In totaal zullen zestien Europese of
in Europa gevestigde onderne
mingen dit produktieprogramma
gaan uitvoeren. Van die zestien zijn
Philips en twee buitenlandse on
dernemingen ook betrokken bij de
produktie in Europa van de Ameri
kaanse luchtdoelraket Hawk voor
de Navo.
Tommy, ik zei: Geef een pootl
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD Oostpro
vincie, waar de gevangen ex-
premier Loemoemba grote aan
hang heeft, heeft zich gisteren
afgescheiden van de rest van
Congo en zal stappen nemen
om zich onafhankelijk te kun
nen verklaren.
DJAKARTA (Reuter, A.F.P.) De
Indonesische minister van buitenlandse
zaken, dr. Subandrio, heeft gisteren het
besluit van de Tweede Kamer om 88
miljoen gulden beschikbaar te stellen
.voor het kopen van vijftien Neptune
vliegtuigen voor de verdediging van Ne
derlands Nieuw-Guinea, aangegrepen om
Nederland van agressie tegen Indone
sië te beschuldigen. Indonesië be
schouwt de Nederlandse stap als zeer
ernstig, aldus Subandrio.
Hij legde zijn verklaring af na een
kabinetsvergadering van een uur. Die
vergadering, bijeengeroepen door Soe-
karno, werd ook bijgewoond dor de
stafchefs van leger, marine en lucht
macht.
De Indonesische minister heeft de af
gelopen week al eerder dreigende taal
geuit aan het adres van Nederland. Hij
beschuldigde Nederland er toen van met
berichten van aanhoudingen in Nieuw-
Guinea een psychologische oorlog te
-*■ In de Oranjestraat te Assen
stond het water gisteren een halve
meter hoog. Daardoor liepen de
kelders van de huizen vol en
kregen de meubelen op de beneden
verdiepingen ernstige schade.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. In november is de ge
registreerde arbeidsreserve met ruim
vijfduizend mannen toegenomen. Het
aantal werkloze mannen bedroeg eind
november 32.968 tegen 27.847 eind okto
ber. Het aantal werkloze vrouwen daal
de van 4.342 tot 4.228.
Het aantal openstaande aanvragen was
eind november voor mannen 59.338 (eind
oktober 63.371) en voor vrouwen 35.714
(eind oktober 36.631).
Van onze soc.-economische redactie
DEN HAAG Als de regering
afstapt van haar bezwaar dat
de lonen in de metaalindustrie
niet voor 1 juli mogen worden
verhoogd, dan is de vakraad
voor de metaalindustrie niet
ongenegen het bij het college
van rijksbemiddelaars inge
diende complex loonvoorstellen
in te trekken en te vervangen
door een ander, waarin de da
tum voor de eerste loonsverho
ging later is gesteld dan 1 ja
nuari maar vóór 1 juli.
Dit is het voorlopig resultaat van het
gesprek dat een delegatie van de re
gering vrijdagavond met de vakraad
is begonnen op verzoek van laatst
genoemde. Namens de regering namen
aan het gesprek deel de ministers Van
Rooij en De Pous en staatssecretaris
Roolvink. Het college van rijksbemid
delaars was vertegenwoordigd door de
voorzitter mr. J. A. Berger en de
directeur-secretaris, mr. Erdbrink.
Zoals bekend heeft de regering in haar
loanspelregels vastgelegd, dat ver
vroegd tussentijds „openbreken" van
c.a.o.'is niet kan worden toegestaan.
Voor de metaalindustrie zou dat be
tekenen, dat er pas met ingang van
1 juli iets aan de lonen zou mogen
worden gedaan.
Van een toenadering tussen partijen in
het gesprek, dat dinsdagmiddag zal
worden voortgezet, kan feitelijk niet
worden gesproken. De delegatie van
de regering kon nl. niet toezeggen dat
de door de vakraad gevraagde conces
sie zou worden gegeven. Zij wilde eerst
ruggespraak houden in het kabinet en
vervolgens nog informeren naar de
mening van de Stichting van de ar
beid. Dit zal maandag en wellicht ook
dinsdagmorgen gebeuren.
De vakraad heeft de regering niet in het
onzekere gelaten, dat hij het nu inge
diende complex loonvoorstellen be
schouwt als een ondeelbaar geheel.
Met andere woorden: afwijzing dooi
de overheid van de per 1 januari ge
vraagde loonsverhoging, maar wel
goedkeuring voor de gevraagde extra
winstdelingen zal de vakraad niet be
Advertentie
,Uw zoontje is achter het ijzeren gordijn"
Hebt u het schokkende verhaal
van de moeder, die op haar eentje
haar kind terughaalde, gemist? Jammer!
schouwen als een aanvaardbare pro
positie.
Voor het geval de regering toch alsnog
de verlangde concessie op het gebied
van het vervroegd „openbreken" zou
willen verlenen, staat de vakraad, naar
verluidt, het volgende nieuwe complex
loonvoorstellen voor ogen, dat een con
cessie zou Inhouden op het gehied van
de datum van de eerste loonsverho
ging.
Deze zou moeten gaan vallen op 1 april,
maar het percentage van drie dat oor
spronkelijk per 1 januari gevraagd
was, zou dan moeten worden verhoogd
tot vier. Dienovereenkomstig zou de
datum van de tweede loonsverhoging
ook drie maanden moeten opschuiven,
tot. 1 oktober. Het voor die datum aan
te houden percentage zou moeten wor
den aangepast aan de mogelijkheden
die de produktiviteitscijfers tegen die
tijd uitwijzen.
Vanwege deze opschuiving zou de vak
raad dan tevens het percentage van de
beide extra winstuitkeringen, over 1960
en over 1961, willen zien verhoogd, nl.
van 1% tot 2 procent van het jaarloon.
Deze extra winstdelingen houden geen
verplichting in, maar zullen onderne
mingsgewijs worden uitgekeerd naar
gelang de winst dat toelaat. Op de
tweede extra winstuitkering zou dan
pas later in 1961 de eerste uitbetaling
moeten worden gedaan, dit terwille
van de spreiding.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Het socialistische
Tweede Kamerlid en de oud-minister
van financiën H. J. Hofstra zal van 1
februari af deel uitmaken van de hoofd
directie van het Verolme-concern, die
op het ogenblik bestaat uit de heer C.
Verolme en vice-admiraal b.d. A. de
Booy.
Vanwege het aanvaarden van zijn nieu
we functie zal de heer Hofstra aftreden
als kamerlid. Hij zal voorts het direc
teurschap neerleggen van de Centrale
Arbeiders Verzekeringsbank.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Wisselend bewolkt
met nu en dan buien.
Middagtemperaturen
van omstreeks acht
graden. Aan de kust
nog harde tot storm
achtige, landinwaarts
harde tot krachtige
westelijke wind.
MIESJE: Ik heb het
hele weekeinde
achter mijn hoed
aan gehold!
6 dec.: zon op 8.32, zon onder 16.30-
maan op 19.45, maan onder 10.42.