De heer
v. Hattum
uit
IVeu; York
is terag
Het harde geslacht
ikappie en het ijsbergraadsel i
P. W. RUSSEL'S
MACHINE KAN
CIJFERS LEZEN
Zeil aau de slag
26 november 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
Harpje
Uit zestig
Wat deed u
Vrienden
In de rij
Johnny's manager
De heer Van Hattum
DIEFSTAL COMPLEET
Uit de kerken
Zatfrdag
9?
SCHIPHOL. Peter van Hat
tum nam gistermorgen op
Schiphol zijn bril af en
wreef eens in zijn ogen. „Hè, het
is druk geweest de laatste tijd,
het loopt me wat door elkaar, ik
ben moe. Maar geeft niet, laten
we even rustig gaan zitten pra
ten".
Hij had er net een dikke ie*
uur in een straalvliegtuig opzitten,
om van New York naar Nederland te
komen. Belachelijk eigenlijk, in een
paar uur hierheen. Twee jaar gele
den deed ik er acht dagen over, met
de boot.'
56
Nelleke wist van geboorten niet
meer af dan wat ze door oudere
vrouwen had horen vertellen. Ze
hielp Berta in bed en begon compres-
sen te warmen' en kruidentreksels
te maken die de pijn moesten verdo
ven. Maar de pijnen kwamen terug
en werden zo hevig dat de bedienden
beneden hun vrouwe hoorden
schreeuwen. Een oude dienaar, die
niet bang was voor storm en regen,
moest naar de stad om Marjanne
Coman te halen. Dat was.de vroed
vrouw die een goede naam had op
dat gebied, Marjanne kwam dadelijk
mee, onder het voortdurend slaan
van kruisen tegen het -noodweer. In
de bovenkamer kómend met een
druipende mantel en een verwaaide
huik. nam ze dadelijk de warme
windsels uit Nelleke's handen. Ze
begon het lijf van Berta te wrijven
en liet haar drinken van een warme
drank die soezerig maakte.
Buiten lelde en brulde de aanzwel
lende orkaan. Marjanne bekruiste
zich weer toen ze de hoekige weer-
lichtstralen zag en het rommelen
van de donder hoorde, die boven de
stormvlagen dreunde. In het.bed, dat
heet was van gewarmde stenen en
in doeken gebonden bosjes kruiden,
lag Berta luidop te kreunen. Ze wen
telde zich van de pijn. Marjanne
gaf haar zo veel van de verdovende
drank tot ze in een lome slaap viel.
Maar zelfs toen, hield ze nog niet op
met kreunen.
Het kind heeft zijn tijd nog niet,
zei de vroedvrouw tegen Nelleke. Ze
kan er nog lang mee liggen. Nu
moest de vader thuis zijn, dan kon
hij zijn vrouw in de armen houden.
Je weet toch wel dat een kind dan
gemakkelijker komt. Al geloof ik
niet dat zo'n wilde jonker veel zal
geven om de pijn van een vrouw.
Nelleke antwoordde niet. Zij beef
de van angst voor Berta en nog meer
voor de orkaan. Ieder half uur kwam
de oude knecht de trap op om te
vragen hoe het was. Nelleke had
hem boven willen houden, doch Mar
janne wilde niet dat hij verder dan
de drempel kwam. Vreemde man
nen kunnen alleen de. moeite en de
pijnen van een kraamvrouw nog er
ger maken', zei ze.
Toen de knecht weer naar boven
kwam en Nelleke hem al bij de deur
wenkte, hoorden ze allebei 't luiden
van de kloosterklok. Snel volgden de
slagen elkaar op, stampend tussen1
de vlagen van storm en donder door.
De knecht ijlde weer naar beneden
en rende door het voorhuis naar het
plein. Maar het klooster brandde niet
zoals hij had gedacht... Hij hoorde
DOOR
D1CNATE ROBBERTZ
het galmen van andere noodklokken
over zich heen waaieren. Dó klokken
van Romérswale, van Buy ene én
Couwerve, van Lodycke, Bróeck en
Creecke. Over het hele Bevelandse
land luidden ze,. Nbodvuren. -schoten
hun kronkelende en weer terugslaan
de vlammen de .helse nacht in. Over
alles heen donderde en brulde bet:-
orkaangeweld. Met woeste gang joêg
de Schelde door de gebroken dijken,
over polders en boerderijen en weer
loze dorpen.
De oude knecht stond nog op het
voorplein' van Wolf ertshuis. Zijn oud-
lijf werd door de woeste vlagen heen
en weer geslingerd. Zijn grijs haar
fladderde in slierten om zijn hoofd.
Hij wilde de armen opheffen als om
hulp te roepen, maar ze zakten
krachteloos langs zijn lijf. Zijn mond
ging open. maar de schreeuw bleef
er in steken. Het was of het luiden
van de kloosterklokken dichterbij
kwam. Hun slagen dreunden over
hem heen en schenen hem tegen de
grond te willen drukken onder hun
gewicht. Voorover viel hij in het go
re gras, zijn mond wijdopen en zijn
ogen wild van angst. De storm had
hem neergeslagen. Even nog klauw
de zijn hand in de aarde, toen lag
hij stil.
In Romerswale kwam het volk de
straat op. De boogschutters rukten
op en de colveniers. - Hun wapens
droegen ze mee naar de hoven waar
ze werden samengeroëpën. Maar de
bogen en colven werden afgelegd,
want tegen dit geweld waren ze on
machtig: Fakkels en lantarens, wer
den boven de hoofden geheven. Zè
belichtten spookachtig de natte drui
pende gevels en de gezichten van het
bij elkaar drommende volk. Mét hól
geratel van wielen reden karren en
wagens over de Markt, beladen met
zandzakken. Verscheurde geluiden
van "laan' en lopen, van schreeuwen
en doffe hoefslagen wentelden door
elkaar tot een tumult van ontzetting.
Maar oppermachtig, woest en ver
nietigend bulderde de orkaan en
beukte het water.
Stukken van daken, luiken, em
mers, stokken en alles wat de brute
kracht kon loswrikken, slingerden
over de stad. Tuimelend, vallend en
weer opvliegend. Het volk schreeuw
de, het vloekte en zwoegde. Enkelen
baden.
Achter het gasthuis en in dé boom
gaarden werden zakken volgeschept
en op de Markt braken vrouwen in
halve razernij de kasseien op en
woelden met hun handen het zand op
om daarmee het lijf te beschutten
tegen de vloed.
Alleen de oude knecht die in de
hof van de heilige Wolfert lag, ver
roerde zich ,niet. Nelleke had geen
tijd gekregen om hem achterna te
lopen, en te vragen waarom de kloos
terklokken luidden. De vroedvrouw
had haar bij de rokken terug in de
kamer getrokken en gezegd dat ze
niet flauw moest zijn. Het begon er
op te lijken of het kihd toch wilde
komen.
Grauw ltcht viel al door het venster
en verbleekte het licht van de kaar
sen toen Berta in onduldbare pijnen,
haar kind ter wereld bracht. Een
schriel.' klein jongetje dat zijn mond
je wijd opensperde zonder geluid te
geven. De vroedvrouw rolde en
kneedde het, wikkelde het in lappen
en er weer uit, tot het gapen einde
lijk overging in een klagelijk schrei
en, dat verloren viel in het dreunen
van het. ontketend geweld daarbuiten.
In het brede bed lag Berta leegge
bloed. Nelleke wreef haar enkels en
polsen en hield fijngewreven witte
balletjes onder haar neus, tot ze zelf
tranen in haar ogen kreeg. Het kind
was zeer stil geworden. Het lag in
een houten wieg, waar veel kant en
zijde omheen hing, de klauwachtige
handjes tegen zijn. gestriemd gezicht
je gedrukt.
(Wordt vervolgd)
CHRISTEL ADELAAR en PETER VAN HATTUM
„Chrisje is mijn b*ste vriend
Ja, twee jaar geleden vertrok Pe
ter van Hattum in Utrecht geboren,
veel gewoond in Amsterdam naar
Amerika. Op dezelfde boot zat Cilly
Wang. Voor drie maanden zou hij
gaan en hij had een visum, dat hem
niet toestond langer aan de overkant
van de Gróte Plas te blijven.
..Het enige dat ik wist was, *dat ik
een contract voor die drie maan
den zou krijgen van de „nightclub Blue
Angel". Ik zou er zingen en mezelf
begeleiden op een harpje", zei Peter
van Hattum.
Dat wtas wat hij daarvoor ook in
Nederlahd had gedaan: zingen met
zijn harpje. Voor radio en televisié
deed hij dat. Nadat hij drie jaar bij
de groep van Wim Kan had gezeten
en met Jetty Paerl in een program
ma van Karei Prior was opgetreden.
ny Ray, de huil-zanger, zoals u be
kend zal zijn. Hij bracht Van Hattum
weer terug naar New York en het
werden weer: nachtclubs.
„Maar dat wil ik nu niet meer,
want eigenlijk is het verschrikkelijk",
zei Peter van Hattum. „Je moet niet
anders dan concessies doen aan het
nachtclub-publiek. Je moet omdat je
Nederlander bent, flauwe Nederlandse
woordjes tussen de Engelse liedjes
door zingen. Je moet je harp in de
steek laten en een klavecimbel gaan
gebruiken, omdat de mensen dat lie
ver hebben. En meer van die dingen.
Nee, voor mij geen nachtclubs meer
in Amerika."
„Maat van het ene contract rol je
weLeëns in hef óndére én zo ging het
mij ook", aldus Van Hattum. „Ik
kreeg o gunst een verblijfsver
gunning. Eigenlijk ben ik nu hele
maal geëmigreerd; ik woon dus in
Amerika."
„Alleen: dat werk in* nachtclubs
ging me gruwelijk vervelen. Het is niet
de musical, waar ik naar zocht. Het
is wel: zes keer per avond optreden.
Een keiharde business met als enig
voordeel, dat je de taal goed leert be
heersen."
„Maar ik zocht dus naar iets
anders. Zeker duizend audities heb
ik aan meegedaan. De eerste vraag
is altijd: Wat heeft u gedaan? Je
vertelt, van wat je in Nederland deed,
van je radio- en televisieprogramma's
en zo. Maar dat interesseert ze hele
maal niet. Wat ons interesseert is,
wat heeft u in Amerika gedaan?,
zeggen ze dan. Wel, en dat was dus
practiseh niets, want ik was er net."
Duizend keer* zegt Van Hattum,
heeft hij meegedaan aan audities.
En die ene keer heeft hij geluk ge
had.
„Ik had het voordeel al, dat ik
een keer was opgetreden als gast in
een show van, Sarah Vaughan. En
toen ging ik naar die auditie van
Rodgers and Hammerstein. Het zijn
de mensen, die ook „The King and
I" hebben geschreven. Grote mensen,
in liet vak, in Amerika. Zonder moei
te pikte Rodgers me zo uit zestig
knapen en ik kreeg een contract voor
anderhalf jaar voor de musical „Sound
of Music". In de derde week van ja
nuari beginnen de repetities en half
januari ga ik terug naar New York.
Ja, ja, het stuk gaat draaien op
Broadway."
Aan audities meedoen in Amerika,
is een gebeurtenis op zichzelf, vindt
Peter van Hattum. Je staat in rijen
opgesteld om je beurt af te wachten.
„Artisten met de grootste namen
staan er bij", zei hij, „want wil je
weer iets anders of een baan, dan is
er geen andere weg. Wanneer er er
gens een plaats in een stuk open is
van een „armoedige werkster", dan
komen ook de grote sterren, ontdoen
zich van hun fraaie kleren, laten hun
auto aan de kant staan, leggen hun
parelsnoeren en ringen af en verschij
nen op de. auditie precies gekleed zo
als die „armoedige werkster" in het
stuk zal verschijnen. Allemaal om
meer Jeans op een. contract te heb
ben."
Een half jaar was Peter van Hattum
in New York en toen maakte hij er
twee grammofoonplaten. „Ja, in het
Engels. Het typische is, dat ze hier
nog niet, maar in de West al te
krijgen .zijn."
O ja en toen kwam die gala
avond van de K.L.M. op Aruba. Van
Hattum verzorgde de gala en hij werd
er gezien door de manager van John-
„Wil de heer Van Hattum uit New
York zich melden bij Inlichtingen
Europa-Hall. De heer Van Hattum
uit New York, Inlichtingen Europa-
Hall", klonk het uit de luidsprekers.
„Och, Chrisje, wil jij even gaan
vragen?", zei Peter van Hattum en
het blonde meisje aan de tafel naast
ons het knappe blonde meisje, mag
gezegd worden haastte zich heen.
Het was Christel Adelaar, een naam
die u wel iets zal zeggen, wanneer
u (weer) aan radio en TV denkt: zij
is Mammaloe in het programma „Pipo
de clown".
„We zijn samen op school ge
weest. samen opgegroeid en ze komt
me hier afhalen, met haar moeder en
mijn hele familie", vertelde Peter van
Hattum. „We zijn goede vrienden, Chris
en ik. Ze is mijn beste vriend, mag
ik wel zeggen."
En aan een tafeltje waarop veel
koffie stond en waarop bloemen la
gen, daar zaten alle Van Hattums.
Ouders, broers, zusters, nichten, ne
ven.
Ze waren hem komen afhalen, Pe
ter van Hattum, die twee jaar gele
den met een bescheiden naam en
volkomen onbekendheid in Amerika,
naar de Verenigde Staten vertrok.
Om gisteren terug te komen als
„de heer Van Hattum uit New York."
(Eigen nieuwsdienst)
AMSTERDAM. De IBM heeft
een methode gevonden om een elek
tronische rekenmachine, zo van het
papier gedrukte cijfers en getallen te
laten lezen. Het invoeren van pons
kaarten is voor deze machine niet
meer nodig. Cijfers en getallen zijn
voor haar net zo begrijpelijk gewor
den als voor de mens, aldus drs J. A.
van de Kamp, de directeur-generaal
Van IBM in Nederland hver flózé
belangwekkende vinding van zijn be
drijf.
-m
Het automatiseren van de toevoer van
gegevens was een van de grootste pro
blemen waarvoor de ontwerpers van
elektronische rekenmachines zich zagen
gesteld. Tot nu toe werden de grondge-
gevens, waarmee een computer werkt,
eerst vastgelegd op een ponskaart of een
ponsband, waarna die kaart of band in
de machine werd ingevoerd.
Met de nieuwe optische leesinrichting,
kunnen de cijfers en getallen van bij
voorbeeld telefoonrekeningen, belasting
biljetten en loonströokjes als zij zijn
getypt met een normale elektrische
schrijfmachine of zijn gedrukt door
een administratiemachine recht
streeks in het geheugen van de com
puter worden gelezen.
Langg „oog"
De formulieren, die de machine krijgt
te verwerken, worden na de invoer au
tomatisch gescheiden en gericht en
schuiven dan één voor één op een
draaiende trommel langs het „oog" van
de leesinrichting, een knap geconstru
eerd stelsel van lenzen.
Het „lichtbeeld" van een bepaald te
ken wordt door de machine omgezet in
elektrische impulsen en vervolgens ver
geleken en samengevoegd met een in
tern logisch model. Stuk voor stuk wor
den de gegevens herkend en naar het
magnetische „geheugen" van de com
puter gebracht.
De ingevoerde formulieren worden na
te zijn gelezen netjes in de magazijnen
van de machine afgelegd.
Per minuut kan de computer vier
honderd documenten verwerken.
Van onze correspondent
MAASTRICHT. De Rijkspolitie in
Zuid-Limburg speurt naarstig naar de
mannen die binnendrongen in het kan
toor van de Fruittelersvereniging te
Bunde bij Maastricht, er tevergeefs
probeerden de twee brandkasten te
openen, toen de kleinste van de twee
met een wagentje van de Fruittelers
vereniging naar buiten reed, op de
nieuwste en de mooiste van de vracht
wagens van de Fruittelersvereniging
laadden, en met vrachtwagen en al
,-erdwenen. Er zat vijfduizend gulden
Of NATUUR IN EN OM UW HUIS
Een pergola in de tuin kan een aar
dige verbinding vormen tussen het huis
en de garage; tussen het huis en de
schuur; tussen het huis en Het terras
en tussen het huis en het zitje elders in
de tuin. Tegen een pergola moeten klim
planten groeien en hij moet dus van ste
vige palen worden gemaakt. Er wordt
ook wel geschaafd hout voor gebruikt,
doch ruwe dennen palen zijn over het
algemeen veel mooier. Ze moeten wel
stevig zijn, want op uen duur zullen ze
een flinke vracht te torsen krijgen.
De Bruidssluier of Polygonum bald-
schuanicum is wel een van de snelst
groeiende klimplanten; deze bloeit met
trossen kleine witte bloempjes en kan
binnen enkele jaren een flinke ruimte
vullen. Ook voor het begroeien van een
grote pergola kan ze wel dienst doen.
ook snoeien. Dat kan men al in de zo
mermaanden doen door de te lange
ranken iets in te korten, doch in de win
ter kan men alle jonge bladerloze
scheuten tot op enkele centimeters bo
ven het oude hout terugsnoeien.
Het knippen van de grasranden is een
vervelend en tijdrovend werkje; een
werkje waar men rugpijn van krijgt.
Dat knippen is tegenwoordig niet meer
nodig; er zijn nu strips van piastic in
de handel en die kan men langs de
graskanten in de grond ingraven. Het
gras kan er niet meer overheen groeien
en er is dus praktisch niets meer te
knippen. Ook het maaien aan de gras
kanten zal er veel eenvoudiger door
worden; want juist die kanten zijn er
met de machine zo moeilijk af te krij-
m
66 De ijsberg was reeds halverwe
ge onder de wateroppervlakte verdwe
nen toen opeens de stem van de mees
ter door de spreekbuis weerklonk.
„Hallo, hier de machinekamer! Zorg
dat jullie als de weerlicht de ijsberg
verlaten! We zinken!"
Grijnzend boog Geldsjeslijmer zich
naar de spreekbuis.
„We zinken niet", lachte hij triom
fantelijk, „we duiken, zodat jullie poli
tie ons niet meer kan bereiken!"
„Dat dacht je maar", riep de mees
ter. Ik heb de automatische sluiting ge
stoord en nu staan alle luiken open!"
De gevolgen hiervan- lieten niet lang
op zich wachten. Bruisend spoot het
zeewater onder de ijsberg binnen, die
al sneller begon te zinken. Hierdoor
kwamen weer nieuwe openingen onder
water te liggen, waardoor de berg
steeds verder onder liep.
„Laten we 'm drossen, jongens, voor i
het te laat is!" schreeuwde Kappie,
Het werd een gedrang van jewelste j
om naar de bergtop te komen, die nog
juist even boven water stak
Ned. Herv. kerk. Aangenomen beroep
van Gen. Synode als pred. voor buiten
gewone werkzaamheden (legerpredikant)
J. H. van Delft Westerhof te Suameer.
Gereformeerde kerken. Beroepen als
zendingspred. voor het werk onder de
Javanen in Suriname: H. M. Reinders
te Hijken, die dit beroep ook aannam.
Aangenomen naar Hijken: P. M Mel-
les te Maarssen.
Geref. kerken (vrijgemaakt): Beroe
pen te Zwijndrecht - Groote Lindt: C.
J. Douma te Souburg-Vlissingen. Be
dankt voor Rijnsburg: R. Timmerman
te Hijken.
Geref. gemeenten. Tweetal te Dor
drecht; W. C. Lamain te Grand Rapid*
(V.S.) en. A. Vergunst te Rotterdam-C.
Het kanaal plan
TERNEUZEN. in het gebouw
.Bethel" hield de Hervormde mannen-
kring voor de leden en belangstellen
den een bijeenkomst. De deskundige van
de Rijkswaterstaat ir. Hielkema sprak
over het onderwerp: „Het kanaalplan".
Hij gaf voorlichting over de toekomsti
ge structuur van de omgeving. De dag
sluiting geschiedde door de heer Chr.
Ollebek.
