SPANNEND VERLOOP VAN STEMBUSSTRIJD
DOOR RECORD-OPKOMST VAN KIEZERS
Niemand durft zich aan
voorspelling te wagen
GARAGEHOUDER
MOET BETALEN:
6000 GULDEN
POKKEN IN DJAKARTA
ELEKTRONISCH GEREKEN
CDU-rebel
loopt over
naar SPD
SCHOOL OP DE VLUCHT
NIXON ZAG TELEVISIE
KENNEDY GAF ADVIES
EISENHOWER TE VROEG
Verdu's Autoverhuur
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELANDwoensdag v november ivou
j\Y EW YORK Lange rijen kiezers voor de stembureaus, goed
-L n weer in het grootste deel van het land, verkeersopstoppingen
in sommige grote steden dit alles waren de duidelijke voor
tekenen van een ongekend spannend verloop van de strijd om het
Amerikaanse presidentschap waaraan, naar gisteren al vroeg werd
verwacht, zoveel miljoenen kiezers meer dan ooit tevoren deel
namen dat de uitslag lang op zich kon laten wachten.
De stemmen die tellen
De Bilt: Droog
Hulp van Bovag na
omstreden on gelul
met bromfiets
PRIJSVOORSCHRIFT
IN NOODGEVAL
Laatste reis van
Tarakan
Drie auto's botsten
vier gewonden
Socialisten zien af
van streefdatum
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER
Hooidkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4 eiro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366.
Zeeuwsen Dagblad
Lome nummers 13 cent
Atumnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartsS!
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, ui. 01180-2009. BI Blfli HbSI H B BB B I R I HM ^FSS I S M Si Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post- B J I w B w B B BB M ik 9 w B H j 1 KJ B i I R j iij f I K| 5 T cent per woord met een minimum van 1,—
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, 01164-3224, g :jL V "'jL W !wLJBH #H WSf vA»<V H H E^^^B H^B| SB v,/ W.
Postbus 24, Terneuren, Nieuwstraat 38. 01150-3189; BwlB
Zierikzee, Havenpark 24. tel. 011,0-2091. V 16e JAARGANG No. 4701 WoensdaS 9 HOVember 1960
NIXON EN KENNEDY NEK-AAN-NEK
Eigen Nieuwsdienst
Welke die uitslag zou zijn, ivie de overwinning zouden behalen, de Democraten Kennedy en
Johnson of de Republikeinen Nixon en Lodge, durfde op de beslissende dag zelf niemand meer
voorspellen. De prognoses, aanvankelijk bijna alle sterk in het voordeel van Kennedy uitgeval
len, waren de laatste dagen geleidelijk gunstiger geworden voor Nixon tot ten slotte de meeste
beroepsgissers Kennedy nog maar een neuslengte voorgaven.
De onverwacht grote toevloed van kiezers bracht een geheel nieuw element in de strjjd dat de
grondslag van de meeste prognoses van de afgelopen weken volledig wegnam en tegen de ver
wachting van de Democraten in de spanning naar een hoogtepunt voerde.
xjY s n BÊÊtiBveertien verschillende .staten
sfiB WÊÊÊÊÊÊÊÊÊ^ÊiiÊmk binnen waren was de krachts-
■L verhouding: Nixon 96.288 stem-
fct -ji s men, Kennedy 63.371. Daarbij
Ik.f $B§pf waren resultaten uit twee zui-
BL. v* a- - delijke staten, Tennessee en
^°';a^en waren echter nog
De eerste tekenen van een onge-
S f w kend grote opkomst, naar alle waar-
y/Z illlPlllPii#-j J» schijnlijkheid de grootste in de
v i Amerikaanse geschiedenis, waren al
TËfÊSi: voor het aanbreken van de dag
merkbaar. In het oosten van het land
?mè gingen de stembureaus voor dag en
,-AÊjËÈi. dauw open en bij het schijnsel van
Jjjp BB de maan vormden zich voor de
'^NtÈÈÊm Het weer. altijd van zeer grote in-
BHk ff. s> 1WKI r# C*«|| vloed in een land zonder stemplicht,
HgSJlBK W merx werkte daar een grote opkomst ook in
f 'V de hand. De hemel was er strak, wol-
mPpfözËï- ft 1 ken loos, de temperatuur koel herfstig.
- 1 A jSÊrFSslBtÈjt JBBk. Naarmate de ochtend \-orderde, en
-f fflaWV. verder westwaarts de miljoenen gin-
Jr ^WiipKpiaMigBl^BI f gen stemmen, werd de verwachting van
p^-.. een bijzonder grote opkomst geleidelijk
Wil, T/SKaSn&ïWm: Sterker. Die verwachting werd zelfs be-
fmSt jL. 'mjggm fB^ waarheid in streken waar slecht weer,
P^! vooral regen zoals in de staten Illinois
,yi. f ^^BBbPSR en Missouri, daorgaans de kiezer be-
j weegt maar thuis te blijven. Ook daar
pww" was de opkomst ongekend groot.
Bk In de grote stad Atlanta, in de
zuidelijke staat Georgia, was de toe
loop naar de stembureaus zelfs zo
groot dat verzocht werd om meer
stemmachines. Die waren echter niet
beschikbaar.
„Ik sta toch écht op de lijst." Dit zei Henry Cabot Lodge, de Republikeinse
kandidaat voor het vice-presidentschap, wat verbouwereerd toen de voorzitter
van het stembureau in zijn woonplaats, Beverley (Massachusetts) zijn naam niet
op de kiezerslijst kon vinden. Het kwam toch in orde en Lodge kon stemmen.
gisteren om 23.15 uur:
s. Veranderlijke
- bewolking en op
b& de meeste plaatsen
AA droog weer. Onge-
ii|T*veer dezelfde tem-
peraturen als gis-
A/ZX.teren met aanvan-
11 kelijk op vele
l L Plaatsen lichte
A 1 Xv vorst en hier en
Udaar mist.
nemende wind uit
oostelijke rich
tingen.
MIESJE: Nixon... Kennedy...
Nixon
10 nov.: zon op 7.50, zon onder 16.57;
maan op 22.54, maait onder 13.18.
Indonesië bouwt nieuwe basis
voor marineluchtvaartdienst
SOERABAJA (Reuter). De Indo-
nesische marine bouwt bij Soerabaja
een nieuwe vliegbasis. Zij zal de be
langrijkste basis worden van de Indo
nesische marineluchtvaartdienst en als
zij in 1964 gereed is de vroegere Ne
derlandse basis Morokrembangan als
zodanig vervangen.
De basis wordt door de Franse fir
ma Cité gebouwd in Waroe, veertig ki
lometer ten zuiden van Soerabaja. Een
radarnet wordt aangelegd door het Duit
se Siemens. De kosten van het project
worden geschat op tien miljoen dollar.
In verscheidene staten ging de opkomst van de kiezers in de ochtend
uren boven alle verwachtingen uit. Op grond daarvan waagden sommige
deskundigen dat het totale aantal stemmen het vorige recordtotaal, ruim
62 miljoen, Aet zeker acht miljoen zou overtreffen.
Zodra de uitslagen van verscheidene kleine dorpjes in de oostelijke staten
binnen waren sloeg men in de verkiezingshoofdkwartieren van de twee grote
partijen en van de grote omroepmaatschappijen, persbureaus en dagbladen aan
'het vergelijken en cijferen om de commentatoren zo vlug mogelijk aan het werk
te zetten. Daarbij werd in vele gevallen gebruik gemaakt van reusachtige
elektronische rekenmachines, die dagen tevoren al „gevoed" waren met duizen
den en nog eens duizenden feiten en cijfers van vorige presidentsverkiezingen.
De Republikeinen, in de grote steden traditoneel minder sterk dan de Demo
craten, zagen een gunstig teken in het over het geheel genomen goede weer
omdat zij daardoor hun positie op het platteland versterkt wisten. Dat de regen
en zelfs, zoals in de omgeving van de Grote Meren, sneeuwbuien de kiezers niet
thuis hielden versterkte hun optimisme, dat de laatste dagen geleidelijk groter
was geworden, nog aanzienlijk.
De Democraten, daarentegen, hielden het erop dat de grote op
komst voor Kennedy de doorslag zou geven in de grote steden en
hem een grote overwinning zou kunnen opleveren.
Er waren, afgezien van de weersomstandigheden, voor het eerst qok
grote klimaatuitersten. In Alaska, de 49e staat, gingen de meesten in dikke
winterjassen en met bontmutsen op naar de stembus, op de Hawaii-
eilanden, de 50e staat die voor het eerst aan de presidentsverkiezingen
deelnam, gingen zeer velen in badcostuum stemmen.
In Boston, New York en tal van andere grote steden ontstonden grote ver
keersopstoppingen die de politie, ondanks voorbereidingen op een toeneming van
de verkeersdichtheid op de verkiezingsdag, hoofdbrekens kostte.
In New York raakten al vroeg in de ochtend enige tientallen stern-
machines defect. In tientallen kleine steden en dorpen in de oostelijke
staten was om negen uur in de ochtend als een kwart van de stemmen
binnen een nieuw record.
Miljoenen Amerikanen volgden, nadat zij hun dagtaak beëindigd hadden
de verkiezingsreportages op hun televisietoestel. De gespannen verwach
tingen van allen gold in de eerste plaats de totaaluitslagen van de staten
met de sterkste vertegenwoordiging in het college van kiesmannen: New
York 145 stemmen). Californië 32, Illinois 27, Pennsylvania 32, Ohio 25,
Texas 24, Michigan 20.
De wedijver om de eer van de eerst
gepubliceerde verkiezingsuitslag werd
gewonnen door het gehucht Miiisfielld
in de staat New Hampshire. Daar was
het stembureau, opdat de eer m ieder
geval binnengehaald zou worden, al
éven naar middernacht opengegaan. De
uitslag was: Nixon 4, Kennedy 1.
DJAKARTA (Reuter) De hoofd
stad van Indonesië. Djakarta, is ver
klaard tot gebied dat besmet is met
pokken. Hoewel dat donderdag ai is
gebeurd, is het gisteren pas bekend
gemaakt.
De gouverneur van Djakarta, kolo
nel Sumarno, deelde gisteren mee dat
gevallen van pokken waren geconsta
teerd in het havengebied Tandjong
Priok en in Pasar Rebo. Er was tot
gisteren, één sterfgeval. In het hele
district Djakarta is een -accinatiecam-
pagne begonnen.
In Zuid-Celebes waar al eerder
een pokkenepidemie was uitgebroken
is de afdeling Pinrang, 225 km.
ten noorden van Makassar, thans tot
gesloten gebied verklaard. Ook daar
is tot dusverre één zieke overleden.
In de afdeling Bone, ongeveer 120 km.
ten noordoosten van akassar zijn
in augustus verscheidene mensen aan
pokken overleden.
In september kwamen pokken voor
in Pare Pare, dertig km. ten zuiden
van Pinrang. Daar zijn echter geen
doden gevallen. In oktober was de
ziekte doorgedrongen tot Makassar
zelf, maar ook daar was geen reden
RIO DE JANEIRO (Reuter/AFP)
Ondanks het verbod van de Braziliaan
se regering die de acties ..ondermij
nend en strafbaar" noemde, zijn giste
ren vele arbeiders in de vervoersbe
drijven van het land in staking gegaan
om hun eisen voor gelijktrekking van
de lonen tussen vervoersarbeiders en
militairen kracht bij te zetten. Overal
zijn nu militairen ingeschakeld om het
transportwezen niet geheel en al te ver-
i lammen.
In Rio de Janeiro neemt men aan dat
de staking dezelfde oorsprong heeft als
die in Chili en Argentinië: communis
tische agitatie. De Russische ambassa
de in Uruguay zou de acties leiden.
Zo, nu maar afwachten, zei John Kennedy, nadat hij met zijn jonge vrouw
(rechts), die in blijde verwachting is, gestemd had.
-*■ Richard Nixon bracht zijn stem uit in Whittier, zijn woonplaats in Californië.
Achter hem mevrouw Nixon.
NEW YORK. Heel vroeg in de
ochtend bracht Richard Nixon al zijn
stem uit. Hij deed dat in zijn woon
plaats Whittier in de staat Californië.
Onmiddellijk er na ging de vice-presi
dent naar Los Angeles, naar het hotel
Ambassador, waar hij een grote suite
had gehuurd. Voor het televisietoestel
in zijn appartement zou Richard Nixon
met zijn vrouw en andere familieleden
de uitslagen afwachten van de span
nende strijd tussen hem en senator
Kennedy,
Kennedy zelf was gisteren ook al
vroeg op pad. Hij stemde in Boston,
3000 mijl verder naar het oosten. Even
voor zijn knappe vrouw Jacqueline het
stemhokje binnenging fluisterde haar
man haar iets in het oor. „Ik vertelde
haar alleen maar hoe ze de stemma-
chine moest gebruiken", zei Kennedy
tegen de wachtende journalisten. Ik
wilde niet dat ze het ding kapot zou
maken, aldus de presidentskandidaat
met een brede lach op zijn jongensach
tig gezicht.
Het vroegst van allen was waar
schijnlijk president Eisenhower gisteren
op pad om zijn stem uit te brengen,
een belangrijke daad voor de man die
op deze manier mee hielp beslissen wie
hem na twee zware ambtstermijnen zal
opvolgen. Per helikopter vloog de presi
dent van Washington naar Gettysburg
in de staat Pennsylvania, waar zijn
boerderij staat. Om precies vijf voor
zeven gisterochtend stond Eisenhower
al voor de deur bij het stemlokaal. Hij
moest netjes wachten tot de deur om
zeven uur open ging.
Onmiddellijk nadat de president had
gestemd vloog hij terug naar Washing
ton om in het Witte Huis te ontbijten.
De kiezers die de twee kandidaten
zagen toen zij het stemhokje binnen
gingen, viel het op dat ze een opge
wekte en frisse indruk maakten en geen
spoor van vermoeienis toonden, wat
een wonder mag heten na de verkie
zingscampagne die maandenlang heeft
geduurd en bijzonder slopend was.
Van een 0117,er verslaggevers
BREDA. De rechtbank te Breda
heeft gisteren uitspraak gedaan in
het proces tegen de Tilburgse ga
ragehouder J. P. Wouters, wiens be
drijf te gronde was gegaan na een
ongeluk met een bromfiets veroor
zaakt door zijn leerling-monteur.
Het slachtoffer van dit ongeluk,
mevrouw C. J. M. K.-H. te Til
burg, die met een hersenschudding
in het ziekenhuis moest worden
opgenomen, had bij beslaglegging
vijftigduizend gulden schadevergoe
ding geëist van de garagehouder.
Ndat de rechtbank bij tussenvonnis
de aansprakelijkheid van de gara
gehouder had vastgesteld, heeft de
rechtbank thans de' omvang van
de schade bepaald.
De rechtbank stelde de door eiseres
geleden schade vast op ƒ8.145,04.
Daarvan moet de monteur S. die het
ongeluk met de bromfiets veroor
zaakte een vierde deel betalen plus
vijf procent rente en de garagehou
der Wouters drie-vierde deel plus
rente. Nader gespecificeerd stelt de
rechtbank vast, dat de monteur niet
meer dan 2.036,26 plus rente zal
dienen te betalen en garagehouder
Wouters 6.108,78 plus rente.
GEDEELDE KOSTEN
Van de kosten van het proces, door de
rechtbank vastgesteld op 1809,40 to
taal zullen de garagehouder en de
monteur ieder twee vijfde deel moe
ten betalen. Het resterende deel komt
voor rekening van eiseres. Alle even
tuele overige kosten zijn voor ieder
afzonderlijk.
Met deze voor garagehouder Wouters
negatieve uitslag van het proces, dat
belangwekkende elementen bevat
voor iedere zakenman die personeel
in dienst heeft is de zaak nog niet
ten einde.
Een gelukkige omstandigheid is intus-
sen, dat de Bóvag (Bond van Auto
mobiel- garage- en aanverwante be
drijven) heeft, laten weten, dat niets
zal worden nagelaten om de belan
gen van garagehouder Wouters veilig
te stellen. Het trieste geval van de
Tilburgse garagehouder is dezer da
gen uitvoerig besproken in de verga
dering van het hoofdbestuur van de
Bovag. Aan de secretaris, mr. A. R.
van Nes, is opgedragen voor zover
mogelijk de belangen van het Bo-
vaglid Wouters te behartigen.
Als eerste stap op die weg heeft de
Bovag alle kosten van rechtskundi
ge bijstand voor de heer Wouters
voor zijn rekening genomen. Thans
wordt nader bezien in hoeverre de
Bovagclausule van toepassing kan
worden gebracht nu het schadebe
drag is vastgesteld. „Nu de Bovag in
deze zaak A heeft gezegd, aldus mr.
Van Nes, wordt ook B. gezegd. Het
is echter geen zaak die van vandaag
op morgen kan worden opgelost. Be
keken moet worden welke stappen
nu moeten worden genomen."
Ook in de vergadering van het dis
trict West-Brabant van de Bovag
waarin het getroffen bedrijf is be
vestigd, is de zaak besproken. Op
korte termijn zal tussen district en
hoofdbestuur nader overleg worden
gepleegd. In samenwerking met de
raadsman van de heer Wouters, mr.
G. Th. Notten uit Tilburg zal de zaak
op zijn juridische merites worden be
keken.
Advertentie
Voor auto's zonder chauffeur
Goes: Tel. 6471 Middelburg: Tel. 4541
BONN Peter Nellen (48), al
jarenlang in de Bondsdagfractie van
de Westduitse regeringspartij de
CDU een lastige rebel, gaf er
gisteren de brui aan. Hij bedankte
voor de CDU en de CDU-fractie en
meldde zich als lid van de SPD die
hem gretig accepteerde.
Nellen, een streng-katholieke onder
wijzer, heeft talloze malen de CDU-
leiding tegen zich in het harnas ge
jaagd. Steeds wanneer de regering-
Adenauer en de CDU-Bondsdagfractie
roerende eenstemmigheid aan den dag
legden over atoombewapening van het
nieuwe Duitse leger vonden zij een
zaam en alleen Nellen aan de kant
van de oppositie
Hij werd dan ook vele malen ter
verantwoording geroepen, maar de
handige en taaie rebel wist steeds
weer te voorkomen dat men hem uit
de partij zette.
De vorige week ging Nellen over de
schreef: hij lanceerde in een SPD-
blad een venijnig artikel tegen de ver
kiezingsmethoden van bondskanselier
Adenauer en vereenzelvigde zich daar
bij met bepaalde PD-belangen.
Voor de CDU-leiding hhem uit haar
kringen zette, bedankte hij en liep
naar de SP Dover. Daarbij veerloor de
CDU een man, die al elf jaar lid van
de Bondsdag is. De SPD liet gister
avond verklaren dat Nellen als een
man die zichzelf en zijn idealen is
trouw gebleven, bij haar van harte
welkom is.
Werkgevers
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De overheid zal
slechts een prijsvoorschrift mogen ge
ven wanneer er geen andere mogelijk
heid is om een onjuiste ontwikkeling
van de prijs te voorkomen, zo vinden
de drie grote bonden van werkgevers
in ons land.
Zij hebben in een adres aan de Twee
de Kamer over het ontwerp-prijzen-
wet gesteld, dat dit uitgangspunt dui
delijk in de wet moet worden opge
nomen.
De in het ontwerp beoogde moge
lijkheid van ingrijpen door de over
heid bij de prijsvorming mag niet wor
den nagestreefd ten koste van mini
male eisen van rechtszekerheid, aldus
de organisatie van werkgevers.
Zij Rebben er bezwaar tegen, dat in
het onwerp alleen al een op aanwijs
bare omstandigheden gebaseerd minis
terieel vermoeden dat bepaalde ontoe
laatbare prijzen in rekening zullen wor
den gebracht, vqldoende wordt gevon
den voor een ingrijpen in de prijsvor
ming.
AMSTERDAM, (ANP). Het m.s.
Tarakan van de N.V. Stoomvaartmaat
schappij Nederland, dat op 27 oktober
uit de Amsterdamse haven is vertrokken
voor een reis naar het verre oosten, zal
daar niet meer van terugkeren. Eind
december zal het schip, dat dertig jaren
lang alle wereldzeeën heeft bevaren, aan
een sloper te Hongkong worden opgele
verd.
Onder de vrachtschepen van de Ne
derlandse koopvaardij verwierf het m.s.
Tarakan zich in de jaren voor de oorlog
reeds een zekere populariteit, onder an
dere door jeugdreizen naar de Noorse
fjorden. Meer dan tienduizend jongeren
tussen de vijftien en de achttien jaar
maakten tegen passageprijzen van vijf
en twintig of vijf en dertig gulden met
het schip een reis naar het hoge noor
den.
Na de Tweede wereldoorlog kwam de
Tarakan als eerste koopvaardijschip op
Biak aan, waarna het via Amerika, En
geland en België op 6 september 1945 als
eerste schip van haar maatschappij na
de oorlog de Amsterdamse haven bin
nenliep.
ALPHEN (ANP) Bij een botsing
op de snelweg naar Amsterdam zijn gis
teravond in Alphen vier mensen bij een
botsing tussen drie auto's ernstig ge
wond.
Het ongeluk gebeurde doordat een
personenauto die de snelweg opkwam,
geen voorrang verleende aan een na
derende personenauto en een vracht
wagen, De inzittenden van de personen
auto's, het echtpaar Spijker uit Bent
huizen en de heren L. van Rhoon en A.
Hoogduyn uit Alphen, werden ernstig
gewond naar het Academisch ziekenhuis
te Leiden overgebracht.
Van een onzer verslaggevers
JELSUM De openbare lagere
school van Jelsum, die in het ver
lengde ligt van de hoofdstartbaan
van de vliegbasis van Leeuwarden,
zal worden verplaatst. Dagelijks,
nu al jarenlang, leren de kinde
ren er in angst en vrees. Maandag
hebben de bewoners van Jelsum
en de omringende dorpen nog een
protestmars naar Leeuwarden ge
houden.
Het plan om de school te ver
plaatsen liever zien de Friezen
dat de vliegbasis wordt verplaatst
is al oud. Burgemeester A. de
Boer van Leeuwarderadeel, waar
Jelsum onder ressorteert, heeft
van liet ministerie van O., K. en W.
bericht gekregen dat half novem
ber over de plannen voor een
nieuwe school bij Cornjum, ook
binnen Leeuwarderadeel, zal wor
den beslist. Officieus is hem te
verstaan gegeven dat hij goede
hoop op een gunstige beslissing
mag koesteren.
(Hoezeer in Jelsum en Mars-
sum, die beide in het verlengde
van de hoofdstartbaan van de
vliegbasis liggen, het onderwijs
schade wordt aangedaan, leest
men in onze rubriek „Persoonlijk"
ZELFBESCHIKKING
NIEUW-GUINEA
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Partij van de arbeid
zal niet meer aandringen op het stellen
van een termijn voor de zelfbeschik
king van Nieuw-Guinea. De socialisti
sche fractieleider in de Eerste Kamer,
mr. J. in 't Veld verklaarde gister
avond: „Met voldoening hebben wij
kennis genomen van het voornemen
van de regering om de Nieuw-Guinea-
raad advies te vragen over deze ter
mijn. Wij zien dan ook geen aanleiding
meer om op een streefdatum aan te
dringen."
Mr. In 't Veld, die zelf indertijd deze
streefdatum als eerste ter sprake
bracht, deed deze mededeling tijdens
het debat over het Ontwerp tot instel
ling van de Nieuw-Guinearaad Ho
wetsontwerp haalde gisteravond mr
vlag en wimpel en vergezeld van r'
bes'c wénsen van hot merendeel der
Eerste-Kamerleden de parlementaire
eindstreep.
