Van Dalsum in
grootse rol
„In Rio te zijn en
niet te kijken..."
Dreigroschen operknap
en zeer boeiend, miste
woedende felheid
HONGAARSE VRIJHEIDSSTRIJD OP T.V.
o O
TRAGEDIE AAN
BEIDE ZIJDEN
programma's
Komieken als Nixon en Kennedy
wordt gestaakt
Plakken is goedkoper
dan Brunssum dacht
IN HET KORT
Nieuwe Doorsnee
in overweging
Chili-actie V.P.R.O.
wordt algemeen
IP vr p
De Raaff en Schutte
in het zonnetje
Heel gewoon
Toch
.".alu
*✓00
it.
f BLAD
Pag.
Van onze radio- en t.v.-redactie
AMSTERDAM De Amerikaan Rod Serling schreef het televisie
spel van vanavond, „De donkere kant van de aarde". We hebben
van deze schrijver al eerder gezien „De pijnbank", over de Ameri
kaanse militairen die doorsloegen onder de martelingen der Noord-
Koreanen, en „Requiem voor een zwaargewicht", met de fameuze
rol van Ko van Dijk als de uitgerangeerde bokser. Serling toonde
zich met deze spelen een man die een pakkend thema weet te
kiezen, en die het vakbekwaam kan verwerken, vakbekwaam voor
de televisie vooral.
„De donkere kant van de aarde" is
de communistische wereld, en het
stuk gaat over de tragische opstand
der Hongaren, nu juist vier jaar gele
den. Rod Serling laat een episode
zien uit de strijd, en waar het eigen
lijk om gaat in die strijd vrijheid,
menselijkheid, individuele verant
woordelijkheid dat komt naar vo
ren in de belevenissen van de men
sen. Van de Hongaarse opstandelin
gen, die uiteindelijk het uiterste 'of
fer brengen. Van de Hongaarse over
loper, die om zijn eigen hachje te red
den heult met de vijand, en erger.
Ook van jonge Russische officieren,
die zonder een sprankje eigen gevoel
de ontvangen bevelen blindelings uit
voeren. En van de bejaarde Sowjet-
kolonel, die op het einde van zijn
loopbaan inziet dat hij gefaald heeft,
omdat bij heeft meegeholpen zulke
ontmenselijkte mensen op te kweken.
De kolonel
Die kolonel wordt gespeeld door nie
mand minder dan Albert van Dalsum.
Het is een gebeurtenis Van Dalsum
in deze grote rol op het scherm te
zien, en zijn optreden belooft het bes
te voor deze televisie-avond.
Enkele andere spellrs zijn Ton
Kuyl als een fanatieke jonge officier,
en Ben Aerden als de Hongaarse ver
rader Anton Rojas. Zijn vrouw Anna
Rojas wordt gespeeld door een actri
ce die we lang niet op de beeldbuis
hebben gezien: Elizabeth Versluys.
Veel kijkers zullen zich haar herinne
ren, want ze is twee jaar verbonden
geweest aan de spelers-kern van de
N.T.S., en had o.m. veel succes met
haar rol als de van moord verdach
te schilderes in „Op leven en dood."
Maar daarna schijnt Bussum haar
te hebben vergeten. „Bijna twee jaar
heb ik niets meer gehoord", vertelde
Elizabeth Versluys ons, „hoewel je
toch altijd weer hoort dat er gebrek
aan actrices voor de televisie is. En
fin nu kreeg ik plotseling deze uit
nodiging, en dat heb ik natuurlijk
graag gedaan."
Elizabeth Versluys, die verbonden
is aan de toneelgroep Ensemble,
Elizabeth Versluys
houdt van alle soorten rollen („als het
maar echt, fijn toneel-spelen is"),
maar regisseurs kiezen haar nogal
eens als „vamp" of aanverwante
vrouwenfiguur. Zelf vindt ze dat maar
vreemd, doch wie haar zo binnen
ziet zwieren, met haar grote donkere
ogen, een sigaret tussen de slanke vin-
HEERLEN Het gemeentebestuur
van Brunssum heeft het vorige jaar
het frankeringsabonnement bij de
P.T.T. opgezegd. Het was namelijk ge
schrokken door de hoogte van de re
kening van dat jaarabonnement en
ging het eens proberen of deze nota
niet naar beneden kon als men post
zegels ging plakken.
Het bedrag dat hierdoor in een jaar
is uitgespaard, bleek boven verwach
ting groot te zijn. De kosten voor de
postzegels bedroegen voor deze ge
meente van rond 25.000 inwoners nog
geen negenduizend gulden en de kos
ten van een jaarabonnement waren
14.500 gulden.
Het gemeentebestuur heeft nu een
frankeermachine aangeschaft, die zich
zelf in een jaar betaalt en die bown-
dien door het opschrift „Brunssum pa
rel van de mijnstreek", nog reclame
maakt ook. Andere gemeenten in de
mijnstreek hebben het Brunssumse
voorbeeld gevólgd.
VRIJDAG 4 NOVEMBER
j RADIO
HILVERSUM I - 402 M.
ochtend
NCRV: 7.00 Nws en SOS-ber; 7.10 Gram;
7 30 Een woord voor de dag; 7.40 Gewijde
muz: 8.00 Nws; 8.15 Radiokrant. 8.35 Gram.
9.00 V d zieken; 9.35 Waterst; 9.40 V d
vrouw; 10.10 Gram; 10.15 Morgendienst;
10.45 Gram; 11.15 Progr v d oudere luis
teraars.
middag
12.00 Gram; 12.30 Land- en tuinb meded;
12.33 Carillonbespeling: 12.50 Gram en act;
13.00 Nws; 13.15 Lichte muz; 13.45 Gram;
14.05 Schoolradio; 14.25 Kamerork en so
list; 15.35 Blaasork; 16.00 Duizendschoon,
vraaggesprek: 16.15 Gram: 16.35 Piano,
duo; 17.00 Voordr: 17.20 Vocaal-ens; 17.40
Beursber; 17.45 Fanfaremuz.
avond
18.20 Licht progr; 18.50 Regeringsuitz: De
heer B M. van Griethuysen, chef afd.
vrijetijdsbesteding van het Min. v O.K. cn
Wspreek overRecreatie. 19.00 Nws en
weerber; 19.10 Op de man af, praatje,
19.15 Gram: 19.30 Radiokrant; 19.50 Lichte
muz; 20.15 Gevar progr; 21.30 Samenzang;
22.00 Gram; 22.25 Wereldkampioensch dam
men: 22.30 Nws; 22.40 Wijd als de wereld,
lezingen; 23.00 Metropole-ork en koor,
23.40 Gram; 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II - 298 M.
ochtend
VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.23 Gram
en act; 8.00 Nws; 8.18 Gram en act; 9.00
Gym v d vrouw: 9.10 Gram; 9.40 School
radio: VPRO: 10.00 Dit en het andere, Ie-
zin: 10.05 Morgenwijding; VARA: 10.20 V
d vrouw: 11-00 V d kleuters; 11.15 Kamer-
koor: 11.30 Hammondorgel en zang.
middag
AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.20 Regerings
uitz: Uitz voor de landb; 12.30 Land- en
tuint meded: 12.33 Sport en prognose:
12.50 Pianospel; 13.00 Nws: 13.15 Meded
en gram: 13.25 Dansmuz; 13.55 Beursber:
14 00 Kerkorgel; 14.20 Voordr; 14.40 Gevar.
progr: VARA: 16.00 Muzikale lezing; 16.30
V d zieken; 17.00 V d jeugd; 17.53 Act.
avond
18.00 Nws: 18.15 Pol lezing; 18.25 Lichte
muz; 18.50 De puntjes op de i, lezing:
19.00 V d kind: 19.10 Kinderkoor; VPRO:
19.30 De stad nu, lezing; 19.45 VPRO-nws:
20.00 Nws; 20.05 50 jaar kweek- en leer
school van het Haagsch genootschap, re
portage: 20.20 Toneelkron; 20.30 Sopr en
plano; 20.50 Regeringsuitz: De wereld ver
gadert: VARA: 21.00 Quizprogr: 21.45 Lich
te muz: 22.15 Buiten] weekoverz: 22.30
Nws; VPRO: 22.40 Zorg om de mens. ge-
psrek. VARA; 23.00 Soc nws In Esperanto;
23.10 Vergelijkenderwijs; muzikale lezing;
23.53-24.00 Nws.
TELEVISIE 1
NEDERLAND
NTS: 20.00 Journ en weeroverz; AVRO:
20.30 De toestand in de wereld, lezing;
20.45 Met het oog op 21.00 TV-kron;
21.30 Gevar progr overgenomen v d Ame
rikaanse TV; 22.20 Einde.
DUITSLAND
17.00 V d kind; 17.15-18.00 V d jeugd (Re
gionaal progr: NDR; 18.45 Die Nordschau;
WDR: 18.45 Hier und Heute. NDR: 19.25
Mike Nelson: avonturier onder water.
WDR: 19.25 Intiem theater). 20.00 Nws;
20.25 Documentaire; 21.15 Jazzmuz; 21.30
T.V.-film (V).
BELGIë VLAAMS
19.00 Eureka; 19.30 V d vrouw: 20.00
Nws; 20.30 Film; 21.05 Première: 21.30
Interview; 22.30 Nws.
BELGIë FRANS
19.00 Kathol uitz: 19-30 V d landb; 20.00
Journ; 20.30 TV-spel; 22.30 Portrait-souve
nir; 23.10 Journ.
televisie
vandaag
DONDERDAG. Programma-coördi
natie is nooit Hilversums sterkste kant
geweest. Zo krijgen we, na de Drei-
groschenoper, vanavond opnieuw een
zwaar stuk op het scherm: „De donkere
kant van de aarde". Dit spel van de
uitnemende schrijver Rod Serling be
looft overigens alle goeds (21.00).
Ook het voorprogramma is ernstig:
deel 5 van de serie over kerkbouw, en
een Vademecum over de monniken
gemeenschap op de berg Athos in
Griekenland.
Vlaanderen relayeert om 21.00 het
Nederlandse spel; vooraf de kunst
rubriek Atelier (20.30), en om 22.20
flitsen uit het tv-debat van Nixon en
Kennedy.
België Frans: 20.30 Télé-Matcb;
21.10 Ciné-Club de Minuit.
„Keiner ist wie der andere" luidt
de titel van een televisiespel van James
Edward, dat de Duitse televisie van
avond om 20.55 op de schermen brengt.
Vooraf een verhaal over een eenzaam
hondje in Parijs.
Met een verachtelijk gebaar
weert de Russische kolonel Sten
(Van Dalsum) het aangeboden
vuurtje van de Hongaarse landver
rader Anton Rojas (Ben Aerden)
af. Twee Russische soldaten (Hang
Pieterse en Henk Diilewaard) kij
ken toe.
geren, en in een vuurrode mantel ge
huld, kan de gedachtengang van die
regisseurs wel enigszins begrijpen.
Geen tijd
Maar haar type leent zich ook goed
voor de gewone jonge vrouw in het
moderne probleemstuk, het genre
dus waarin we haar vanavond zullen
zien.
Buiten de studio en de planken heeft
Elizabeth Versluys intussen géén tijd
om vamp of probleemvrouw te zijn.
Ze heeft haar handen vol aan haar
huishouden, als mevrouw (Joan) Rem-
melts met haar twee zoons, van tien
en twaalf, die natuurlijk allebei aan
het toneel willen, net als vader en
moeder.
Van onze radio- en t.v.-redactie
ROTTERDAM. Annie M. G.
Schmidt is aangezocht door het be
drijfschap Horeca om een radio
programma te schrijven in de trant
van de vroegere Familie Doorsnee.
Het programma zou moeten .worden
uitgezonden via Radio Luxemburg,
in het kader van een campagne om
de Horeca-bedrijven meer bekend
heid te geven.
„Alles is nog in het stadium van
besprekingen", zei Annie Schmidt gis
teravond, ,,ik ben uitgenodigd dit te
doen in samenwerking met Wim lbo,
die op het ogenblik in Berlijn zit. Het
wachten is dus eerst nog op zijn te
rugkomst. Het zou iets kunnen wor
den in de geest van de Familie Door
snee, of misschien een terugkeer van
de Familie Doorsnee zelf. maar
met zo iets moet je natuurlijk erg op
passen."
„Misschien gaat liet ook nog he
lemaal niet door. Besloten is er nog
niets. Reclame of zo zou niet in het
programma zelf komen, en ik zou
ook geen richtlijnen aanvaarden
waardoor ik in mijn vrijheid van
schrijven zou worden beperkt. Maar
we moeten de hele zaak dus nog
gaan bekijken als Wim lbo weer in
het land is."
Eigen nieuwsdienst
HILVERSUM. De actie van de
VPRO voer Chili komt onder auspi
ciën te staan van de Nederlandse Ra
dio Unie en de Nederlandse Televisie
Stichting.
De NRU en de NTS hebben daar
toe besloten, omdat de actie het best
tot haar recht komt als zij een alge
meen karakter draagt.
De eerste radio-uitzending van de
actie is op zaterdag 19 november; de
eerste televisie-uitzending op zondag
20 november.
HILVERSUM. Het
t.v.-optreden van Rose
mary Clooney - en
Mickey Rooney, dat in
de omroepgidsen staat
aangekondigd, gaat niet
door. Morgen zouden
deze twee sterren hun
opwachting maken in
de Perry Como Show.
Maar de Amerikaanse
NBC heeft te elfder
ure géén telerecording
van deze show ge
maakt, en dan kan de
Avro hem natuurlijk
ook niet uitzenden.
Er voor in de plaats
komt een andere Como
Show, die op 12 okto
ber in de Amerikaanse
huiskamers is geweest.
U kunt daarin kennis
maken met de in Ame
rika en Engeland hoog-
befaamde komiek Sid
Cesar.
Sid Cesar gaat een
geduchte parodie leve
ren op de Amerikaan
se verkiezingscampag
nes, en op de t.v.-
debatten tussen Nixon
en Kennedy
Gastheer Como ont
vangt verder de zanger
Bobby Rydell, de
comédienne Renée Taylor, en de Hugh
Lampert Dancers.
"Sid Ceasar en Perry Como
ZONDAGMORGEN, 28 AUGUSTUS
GISTERAVOND was er dus na het
weer eens extra uitgebreide di
ner „dansen op het dek". Er was
een werkelijk uistekend muziekje
door een band. die bestond uit; piano:,
(de kapper), bas: (de tweede was-
baas), guitaar: (de leerlingmachi
nist) en een prima drummer: (de
tweede wasbaas) en onvermoeibaar
speelden ze alle dansen van een ou
derwetse wals tot de rumba of de
cha-cha-cha.
De kapitein met zijn vrouw opende
het bal en hoewel ik me voorgenomen
had het maar kalmpjes aan te doen,
heb ik toch nog menig dansje meege
daan. En dat nog wel terwijl het schip
behoorlijk aan het slingeren was.
Om 12 uur ging ik echter netjes
naar mijn hut en sliep op die heerlij
ke deining direct in. En nu vanmor-
HILVERSUM. André de Raaff en
Jacques Schutte, het gerenommeerde
piano-duo, zijn op 26 november het
middelpunt van het Avro-televisiepro-
gramma „Stop, kijk en luister".
Welkome aanleiding daartoe is het
feit, dat de twee pianisten twee dagen
daarna het twintigjarig jubileum van
hun duo vieren.
Ook de werkzaamheid van De Raaff
en Schutte als componisten zal de no
dige aandacht krijgen en verschillen
de kunstbroeders gaan aan dit pro
gramma hun steentje bijdragen.
SAN FRANCISCO (Reuter) De ju
ry van het filmfestival van San Fran
cisco heeft de Russische film De balla
de van de Soldaat uitgeroepen tot de
beste moderne film. Regisseur Grigori
Tchukhray kreeg bovendien de prijs
voor de beste regie. Het was de eerste
keer dat de Sovjet-Unie deelnam aan
dit festival. De prijs voor de beste do
cumentaire ging naar de Zweedse film
Mein Kampf, Frankrijk verwierf de on
derscheiding voor de beste kort film
met de inzending Déracinements.
DIE WOEDENDE schreeuw uit 1928
wil ik weer in al zijn rauwheid
laten horen! Dit had regisseur
Willy van Hemert gezegd over de
Driestuiversopera, die hij gisteravond
op het scherm bracht Deze grootste
produktie uit de geschiedenis van onze
televisie is een knap en uiterst boei
end stuk werk geworden, een presta
tie die er dubbel en dwars zijn mocht,
maar juist aan dat woedende van die
schreeuw, juist aan dat rauwe van de
aanklacht heeft het in deze opvoering
enigszins ontbroken.
kritisch
bekeken
radio
vandaag
Wat in 1928 een felle schreeuwende
realistische aanklacht was tegen de
maatschappij, vinden wij eigenlijk he
den ten dage in sommige opzichten
wat karikaturaal. Er is ten slotte wel
het een en ander gebeurd in de laatste
dertig jaar, in de literatuur, in toneel,
film en zelfs in televisie en nog meer
in de gewone wereld daarbuiten. Wat
de mensen uit de jaren twintig schok
te, schokt ons niet meer zó vanzelf
sprekend. Misschien had daarom deze
Driestuiversopera een extra woedend
accent, een enigszins gechargeerde
dramatiek verdiend.
Camerawerk en beeldregie ook deze
weer een belangrijke prestatie kwa
men echter niet tot het snelle en felle
tempo, dat de kreet van Bert Brecht
en Kurt Weill tot in onze huiskamers
zou hebben doen weerklinken.
De muziek had nog niets door de
jaren verloren en werd uitnemend uit
gevoerd. De geluidstechnici waren
kennelijk niet steeds opgewassen tegen
de netelige opgaven van dit spel, zodat
de weergave van het gesproken woord
wel eens te wensen overliet. Deze
Driestuiversopera mag dan niet alle
wensen bevredigd hebben, het was toch
buiten twijfel de moedige daad en de
boeiende uitvoering die Van Hemert
voor ogen hebben gestaan en dit evene
ment is zeker eeri belangrijke datum in
de volwassenwording van onze televisie.
W. H.
DONDERDAG. De eerste helft
van de avond is weer de beste, met
het Avro-programma „Ga er eens
even voor zitten" (19 05). U hoort de
drie trio's van „Drie maal drie is ne
gen", en natuurlijk de ontbijt-sensa-
ties van „Koek en ei".
Om 20.00 presenteert de NCRV haar
Steravond, en daarna valt er op de
vaderlandse zenders weinig meer te
beleven, behalve om 23.10 Discotaria
(Hilv. 2).
In een directe aansluiting met het
Concertgebouw te Amsterdam kunt
u vanavond om kwart over acht luis
teren naar het Concertgebouworkest
o.l.v. Pierre Monteux. Aan dit con
cert verleent medewerking de be-
roemae cellist Mstislau Rostropo-
wits die het celloconcert van Dwoz-
sjaal< zal vertolken. Het programma
wordt geopend met de Suite uit de
muziek voor „Protée" van Paul Clau-
del, gecomponeerd door Darius Mil-
haud. Tot beslui* volgt dan nog een
uitvoerini van Van Beethovens vijf
de symfonie.
Over de andere zender hoort u om
elf uur de sopraan Jennifer Vyvyan,
die, aan de vleugel begeleid door Ma-
rinus Voorberg, liederen van Handel.
Warlock, QuilteiVaughan W'lliams.
Hoioells en Hopkins ten gehore
brengt.
Lnige bedenking TVpph WlïlÓlTlolpUs"
ileef dat schrijnende en dat vu- W1I1UII1U1CI1&
Nu bleef dat schrijnende en dat vu
rig beschuldigende dikwijls uit door
een wat gering tempo, een wat tamme
spel- en beeldregie.
Maar dit is eigenlijk de enige be
denking van belang. Er werd goed ge
speeld. Hans Kaart, die ook zijn zang
stem natuurlijk mee had, was een mach
tige Peachum, de beste figuur van het
stuk. Joop Doderers toneelpersoonlijk
heid reikt niet ver genoeg om de snij
dende Mackie Messer helemaal waar
te maken, maar zijn creatie van deze
moeilijke rol viel zeker te waarderen.
Ingeborg Elzevier was een charmante
Polly en Enny Mols-De Leeuwe en Ben
Groenier kweten zich redelijk van hun
taak. Bijzonder hebben wij genoten van
het groepje bandieten waarvan vooral
Jan Pruis en Jan Blaaser opvielen.
Grandioos
De enscenering was grandioos van
opzet en perfect van kwaliteit, tot in de
details. Zelden hebben wij dat beter op
de Nederlandse televisie gezien. Toch
had men zich kennelijk aan de grote
jaarmarktscènes ietwat vertild. In die
beeldreeksen ontbrak het kokende, kol
kende ritme, dat bij het onderwerp zou
hebben gepast. Maar voor een van de
eerste massaprodukties uit Bussum
was het een kranige prestatie.
Willy van Hemert liet keer op keer
in dit lange en moeilijke stuk uitnemen
de staaltjes van spelregie zien, zoals
o.m. bij de bruiloft van Mackie Messer.
het gedeelte waarin Peachum zich
gereed maakt om Mackie te verraden
en Mackie's bezoek aan het bordeel.
HILVERSUM De moderne
Don Quichotte heeft zijn strijd
„Tegen windmolens" gestaakt.
De Avro zal de televisiestrip van
die naam, die twee uitzendingen
heeft beleefd, niet meer uitzen
den.
„We hebben dit besluit zelf genomen
en aan de Avro meegedeeld", ver
telde Jan Moraal gisteravond, „omdat
uit de reacties duidelijk is gebleken
dat het grote publiek geen plezier aan
de avonturen van onze nazaat van
Don Quichotte beleeft".
Na de eerste uitzending, anderhalve
maand geleden, regende het bij de
Avrö telefoontjes en briefkaarten van
kijkers, die Don Quichotte niet leuk
vonden.
„Kijk, dat is erg verdrietig, want
wij willen de mensen een plezierige
avond bezorgen en dan wordt het
voor ons ook wel erg moeilijk om
met frisse moed op ons thema door
te borduren. De mensen hebben het
afgewezen, maar een heel kleine groep
kon onze humor waarderen. En het
is niet meer dan reëel dat je er in
zo'n geval mee ophoudt. Als je een
kleine groep wilt bereiken, dan kun
je beter een maandblad oprichten",
aldus Jan Moraal.
gen is er nog steeds flink beweging in
het, schip en zijn er daardoor ook wel
enkelen, die zich, geloof ik, een beetje
zeeziek voelen. Althans, het was van
morgen erg leeg op het dek en ook
aan de lunch miste ik een paar ge
zichten.
Het kan ook zijn, dat het gister
avond wat laat is geworden. Ik ging
met een van de met mij meer be
vriende passagiers naar de bak.
Hij is een zeer bekend landbouwcon-
sulent, die met vrouw en twee voor
beeldig opgevoede kinderen (10 en 6
jaar) plus de liefste baby, die ik ooit
meemaakte op weg is naar de land
bouwkolonie in Parana-Castrolanda
om de boeren daar op alle landbouw
gebied voorlichting te geven.
Hij is het ook, die de drie stieren
waarover ik in de eerste dagen vertel
de, als het ware in zijn bagage heeft.
MAANDAG 29 AUGUSTUS
Vandaag wil ik alleen even vertel
len, dat hetkoud is! Er is geen
zon te bekennen. Het waait en het re
gent! En het schip stampt en slingert
en deint. Ik sprak vanmorgen bij mijn
rondtrip op het schip .met de boots
man (ook een oude vriend van de vo
rige reis!) en die zei mij, dat hij nog
nooit zo'n wind en zo'n kou had mee
gemaakt in deze streek.
Ik vind het dus dubbel boeiend om
dat dan juist wel eens mee te ma
ken. En de zee is werkelijk wonder
mooi! Soms helemaal zwart, dan diep
groen en dan ineens weer helder
blauw en grote zwaar aanrollende gol
ven.
Ja, ineens niet meer dan dat grote
vertrouwde veld, maar nu dreigend en
gevaarlijk, maar o, zo prachtig.
WOENSDAG 31 AUGUSTUS
Mijn geweten knaagt. Een paar da
gen heb ik al niet geschreven en de
passagiers, die er nu ai aan gewend
zijn mij te zien schrijven, vragen met
een licht verwijt in hun stem: „Moet
er niet geschreven worden?" Om dus
nu eerlijk te kunnen antwoorden, dat
ik „bij" ben, heb ik me in mijn hut
teruggetrokken en schrijf dan nu ook
„bij".
De laatste dagen is het voortdurend
koel weer veel wind. En zelfs daar
net een flinke stortbui, maar daarom
is het dan nu ook echt lekker fris en
klaagt niemand over de hitte en
dan te lezen, dat het in Rome 42 gr.
is! Ik moet er niet aan denken.
Gisteren zat ik in de volle wind op
de bak en ik voelde me als op mijn
eigen jacht. En ik dacht zo, dat Onas-
sis of wie dan ook, die in het bezit
van een eigen jacht mag zijn, zieh
niet rijker kan gevoelen dan ik op
zo'n moment.
Integendeel: Ik heb het veel heer
lijker. Ik heb immers de zorg er niet
bij. Ik speelde voor mijn eigen genoe
gen boegbeeld en stond in mijn volle
lengte boven op het trapje op het ui
terste puntje van het schip. Geen
mens kan zich gelukkiger gevoelen
dan ik op zo'n moment.
Lach me alsjeblieft niet uit.
Kom me ook niet vertellen, dat
men zich boven op een berg staande
even zo kan voelen ..'t Is niet waar
alléén de zee om je heen geeft dat
gevoel van vrijheid. Iedereen, die
moe is, overwerkt of zelfs na een
groot verdriet, zou ik willen toeroe
pen: „Maak toch een, zeereis!"
Alles en iedereen om je heen werkt
bovendien mee. Tot nu toe heb ik on
der de leden van de bemanning nog
niet een ontevreden of onvriendelijk
gezicht gezien, 't Is stellig de zee, die
de mensen beter maakt.
De officieren, de leerlingen, de bar-
bediende, mijn hutsteward, de hof
meester, de bootsman, de timmer
man, de matrozen .en in de eerste
plaats de kapitein. Iedereen heeft een
vriendelijk woord of een lachje voor
een ander over.
Rio de Janeiro bij nacht
Uit Atlas voor Z. Amerika
Vandaag is het een bijzondere dag.
Vanavond is captains-dinner", het
diner, dat gegeven wordt wanneer
men de eerste haven aandoet, waar
een gedeelte van de passagiers ons
verlaat en dat is overmorgen: Rio
de Janeiro. Bovendien is het de ver
jaardag van prinses Wilhelmina, die
ik in mijn gedachten toch nog altijd
„de Koningin" noem en ik kleedde mij
in een oranje blouse (die ik expres
had laten maken) en ik bond een
rood-wit-blauwe doek om mijn hoofd
Terwijl ik dit nu zit te schrijven,
moet ik de ramen van mijn hut dicht
maken, zo regent het in.
Maar ik weet nu van de kapitein,
dat dat buien zijn, die de zeelui ken
nen. We passeren n.l. vanavond Abrol-
tras, een vuurtoren op een eiland voor
de kust van Brazilië en daar komen
deze buien geregeld voor. Ik beklaag
die vuurtorenwachter. Door die regen
en het waaien daar voor op de bak
zien mijn haren er niet uit en dus
vanavond naar de kapper.
DONDERDAG 1 SEPTEMBER
We zien al de kust van Brazilië. En
ook van tijd tot tijd schepen. Gister
avond werd er na het diner weer ge
zellig gedanst op het dek ik deed
er wel aan mee maar ik genoot toch
meer van de maan, die werkelijk een
sprookjesplaat van de zee maakte.
Ik stond er eerst met de kapitein
even rustig naar te kijken en hij ver
telde me meteen de namen van enige
planeten en sterren. Jupiter b.v. was
verblindend helder, maar later ik
had gezegd, dat ik naar bed ging
heb ik stil nog een hele tijd alleen
naar de maam staan kijken en hoewel
ik dan tegen mezelf zeg „niet senti
menteel" te gaan doen en dat „ik toch
geen jong meisje" meer ben.... ik kan
er niet genoeg van krijgen. Alleen ook
hier sta ik weer voor de voor mij on
begrijpelijke situatie, zoals ik al een
maal op mijn reis naar Afrika ook
zag, dat de halve maan als een ho
rizontale halve schijf aan de hemel
staat en niet, zoals wij gewend zijn,
verticaal.
De kapitein heeft het me heel dui
delijk trachten uit te leggen en ik durf
de niet te bekennen, dat ik het toch
niet begreep en zei toen maar: „O
ja, nu snap ik het". Maar eerlijk, ik
zal het nooit begrijpen. Morgenoch
tend om 6 uur ongeveer zullen we in
Rio de Janeiro aankomen en ongeveer
om 8 uur liggen we dan waarschijn
lijk aan de kade. Hoogstwaarschijnlijk
gaan we er 's avonds al weer van
daan. We zullen wel zien.
DINSDAG 6 SEPTEMBER
Ik zit met een schuldig gevoel nu
te schrijven in de salon, die totaal ver
laten is. We zijn in Santos. Vijf dagen
heb ik niet geschreven, maar ik heb
wel een paar geldige excuses. Nadat
ik donderdag na mijn maangemijmer
naar bed ging, voelde ik me al een
beetje gloeierig en extra moe.
Ik dacht, dat het van het dansen
kwam, maar in de nacht werd ik plot
seling wakker doordat het schip flink
aan het deinen was. 's Middags was
de wind ook al ineens gedraaid en was
het, nadat het tot 4 uur echt nog zon-
nebadweer was geweest en iedereen
in shorts en dunne blouses liep, plot
seling ijskoud geworden.
Ik had me toen wel gauw verkleed,
maar het was blijkbaar al te laat en
ik had het te pakken. Ik ben nu een
maal gauw op het randje van een
griepje, zoals ik dat noem en toen
we dan ook 's morgens in Rio aan
kwamen, voelde ik me meer dan lam
lendig.
En eerlijk, ik was maar blij, dat
het regende, dat het goot en ik daar
door een reden had om aan boord te
blijven. Natuurlijk lijkt liet achteraf
bijna ongelooflijk: In Rio de Janeiro
te zijn en niet te gaan kijken,
maar ten eerste had ik het zeven
jaar geleden ook al in een gietregen
gezien en later op de terugreis in een
stralende zon en daar rekende ik dan
nu ook maar op en bovendien wist
ik, dat we de volgende dag in Santos
zouden aankomen, waar ik door
vrienden uit Sao Paulo zou worden af
gehaald en dat we daar ook enige
dagen zouden liggen, want we krijgen
38.000 trossen bananen aan boord.
Ik slikte dus tegen het advies
van de dokter alle verschillende anti-
griepmiddeltjes, die ik bij me had,
ontving de culturele attaché alleen
aan de lunch hier aan boord en kroop
in bed.
De kapitein had gezegd, dat het 15
uur varen was en aangezien we om 5
uur 's middags vertrokken, zouden
we dus 's morgens om 8 uur aan moe
ten komen.
Maar zie, dat is nu juist, dat altijd
weer verrassende van een reis op een
schip: Het is altijd anders. We had
den uitgesproken slecht weer. We
maakten maar tien mijl per uur en
kwamen daardoor pas om 12 uur
aan! Mijn vrienden stonden al aan
de kade en ik was gelukkig.
Ja dokter, tóch dank zij mijn mid
deltjes! Ik voelde me een stuk beter,
al wist ik, dat mijn temperatuur niet
normaal was. Ik nam hem echter niet
op. Als ik op een termometer zo dui
delijk iets van 38.2 zie dan ben ik in
eens echt ziek.
