Achtergebleven gebieden in West Zeeuwsch Vlaanderen? Kleine poldertjes met een futloos beleid Zeeuwse klompenmakers IN BEROEP GAAN OF KLACHT INDIENEN Brandweer in Hoedekenskerke Wachten is op kanaalplan en Deltadijk Oorzaken Watergangen in trieste staat Doorsudderen op hetzelfde pitje Tafels in stukken Natuur en statistiek Herv. synode gaat spreken W&nÖeLmqen ÖOOR Z€€UWS€ hlStORIS over de uitverkiezing „Dominee" Lebbing (IddK) wordt nu echt dominee Nog twee kerkeraden voor samenspreking Raadslid V er vest te Goes Buitenlands bezoek aan oestercultuur &hzLël$e Zaterdag 29 oktober 1960 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 5 TERNEUZEN. Ongetwijfeld is er veel wellicht te veel geschreven over de slechte weersomstandigheden van de laat ste maanden. De enorme regenval we weten het zo langzamer hand wel die buiten alle proporties was, heeft grote schade aan de landbouw toegebracht. Evenals de droogte van het vorig jaar, gaan deze dingen goeddeels voorbij aan de mensen die er niet rechtstreeks bij betrokken zijn. Dat wij niettemin terug wil len komen op de schade die werd toegebracht, vindt niet zozeer zijn oorzaak in de materiële gevolgen voor de betrokkenen, als wel in de erbarmelijke omstandigheden, die aanleiding werden tot wat wij willen noemen de kleine landbouwramp. Voor het grote publiek zijn de actuele gevolgen van overmatige regenval slechts enkele uren onderwerp van bespreking. Daarna gaat men over tot de orde van de dag. En wellicht terecht. Dat wij toch nog terugkomen op deze veelbesproken zaken is het gevolg van een reeks opzienbarende feiten, die in hun onder linge samenhang een schril licht werpen op het Zeeuwsch Vlaamse land- en tuinbouwgebied. Wij beperken ons daarbij tot een van de zwaarst getroffen gedeelten, n.l. de streek die ooste lijk door het kanaal wordt begrensd en westelijk door de ge meenten Terneuzen, Hoek, Philippine en Sas van Gent. Deze vrij ruwe situering geeft voldoende duidelijk weer dat we het oog hebben op het gebied dat het overtollige hemelwater via de westelijke waterleiding in de Oosterschelde loost en dat voorts is opgebouwd uit een groot aantal kleine en arme pol dertjes Op bovenstaande foto ziet u een klein gedeelte van de z.gwestelijke waterlei ding. Dit is dus een stelsel van sloten en watergangen waardoor het polder wateren een gedeelte van het fabrieks- afvalwater geloosd wordt naar de Wes- terschelde. De sloot is echter geheel dichtgegroeid met een dikke laag kroos en vuil. Van doorstroming kan dus nauwelijks sprake zijn. En de boe ren verzuchten: We hebben geen ar beidskrachten om de sloten te schonen. De land- en tuinbouwstreek die onmiddellijk westelijk van het ka naal ligt moet het overtollige he melwater via de westelijke water leiding naar zee lozen. Deze water leiding, die uit een stelsel van slo ten en watergangen bestaat, is op z'n zachtst gezegd in een minder goede staat van onder houd. Toch kan men niet zeggen dat hij van minder belang is en dat een beetje nonchalance nauwelijks de moeite waard is om besproken te worden. Integendeel, de recente over stromingen, die talloze ha goede grond deden verdrinken, hebben weer eens laten zien hoeveel van TERNEUZEN. Het gebied van de kleine poldertjes, dat pal westelijk van het kanaal ligt dreigt een achtergebleven gebied te worden, schreven we elders op deze pagina. De recente overstro mingen hebben nog eens een fel licht geworpen op de toestanden. Maar behalve de versnipperde en krachteloze bestuursconstellatie zijn er nog een paar andere fac toren die een gezonde ontwikke ling in de weg staan. We hoeven slechts drie woorden te noemen: Wegen, drinkwater en licht. Eigenlijk zouden we de zaak beter om kunnen draaien, want enkele uitzonderingen daargelaten zijn er geen wegen, is er geen licht, en vindt men geen water leiding. En als we de bochtige zandpaadjes met hun diepe karre- sporen dan per se wegen moeten noemen is dit eerder een gebaar van neerbuigende loyaliteit dan een waarheidsgetrouwe kwalifica tie. Sommige boeren die een auto hebben kunnen daar van meepra ten. Sohokbrekers gaan kapot, de carrosserie krijgt binnen enkele maanden een chronische rammel- koorts en de wagens zien er in een oogwenk uit als een land bouwtrekker. De meeste boeren zijn versto ken van elektrisch licht. De fruit" kwekers in de omgeving van Phi lippine kunnen dus geen koelcel len bouwen. Dit betekent dat ze geen marktspreiding kunnen toe passen, hetgeen een belangrijke financiële schadepost kan beteke nen. De enige mogelijkheid is dat ze hun fruit laten koelen in Ter- neuzen of in Goes. Maar ook dit kost ze duizenden. De perikelen van de drinkwater voorziening laten we dan nog maar even rusten. Er zijn landbouwers, die zo onder de tafel, een vreemde opmerking maken. Ze zeggen: ,JWe missen de ramp". Op het eerste gezicht is dit een schrijnende opmerking. De watersnoodramp van 1953 was verschrikkelijk, en nie mand, letterlijk niemand wil een fractie van deze diepe el lende nog eens beleven. Maar dat neemt niet weg zo zeg gen ze dat die ramp in overig Zeeland de stoot heeft gegeven tot een stormachtige ontwikkeling op allerlei ge bied. „En die stoot is bij ons niet gekomen". „Wij zijn door blijven sudderen op hetzelfde pitje". een goede ontwatering kan afhan-, gen. Het belang springt ook wel in het oog als men bedenkt dat bij na alle polders tussen Terneuzen en Sas van Gent met uitzonde ring van de Braakman voor hun ontwatering op de westelijke wa terleiding aangewezen zijn. Bovendien komt er dan nog pol derwater uit België bij, en het af valwater van verschillende fa brieken. Een leek zou misschien kunnen den ken d'at de onnoemelijke hoeveelhe den water die op deze manier tezamen vloeien heel eenvoudig afgevoerd zou den kunnen worden naar het Terneu- Kjjk, zegt deze koe, elektrisch zal ik nooit gemolken worden. Al die nieuwsgierigheid, daar heb ik niets voor. Welnu, deze kletskoe zal haar zin krijgen. Ze zal tot in lengte van (haar) dagen orthodox gemolken worden. De baas zit zelj nl. nog met gasverlichting in huis. Een elektrische aansluiting is hier ver te zoeken. Inmiddels ziet u op de achtergrond de verdronken akkers. zense kanaal. Maar dit is een volstrek te onmogelijkheid omdat de lager ge legen gebieden, vooral in België een voudig zouden overstromen. De poldersloten bieden dus de enige oplossing en die moeten het water kwijt aan een kleine spuisluis vlakbij de westsluis in Terneuzen Zoals bekend is de zaak de laatste maanden dus volledig uit de hand ge lopen. Vele akkers stonden compleet blank en in sommige gevallen moesten de boeren met een bootje hun koeien bereiken die op iets hoger gelegen wei degrond liepen te grazen. Maar in middels is een groot deel van de oogst vernield. We zagen akkers waarop talloze zak ken pas gerooide aardappels in lange rijen stonden weg te rotten. ,,lk kan er niet bij komen, zeggen de boeren, de grond is totaal verzopen". Arbeids krachten zijn niet te krijgen, de in dustrie zuigt alles weg, en op onze machines kunnen we niet rekenen om dat ze direct tot aan de assen in de modder weg zakken. Hoe eenvoudig lijkt het om pas ge rooide aardappelen, die keurig in zak ken klaarstaan, van het land te ha- len, Maar een wagen met een beetje gewicht is met geen duizend paarden meer uit de klei te trekken. Vochtig staat de oogst weg te rotten. En de schade loopt in de duizenden. Maar oit is slechts één voorbeeld. Eenzelfde verhaal kan verteld worden over de suikerbieten. Ook die liggen compleet in het water en het is buiten alle twijfel dat de kwaliteit er ernstig onder zal lijden. Maar genoeg hier over. De treurzang zou een litanie kunnen worden. De oorzaak van dit alles is natuurlijk in de eerste plaats de overmatige re genval van de laatste maanden. Maar daar komt nog bij dat er tegelijk een periode optrad van zeer hoge water standen, zodat de ontwateringssluis maar weinig open kon staan. En als derde oorzaak de vervuiling van sloten en watergangen, waardoor de weinige ogenblikken dat de sluis openstond niet volledig gebruikt konden worden. We zijn op plaatsen geweest waar de offi ciële waterleiding over een grote af stand volledig dichtgegroeid was met een dikke laag kroos, die bovendien nog een flinke hoeveelheid modder en vuil bevatte. Over ontwateren gesproken! Op an dere plaatsen was het gewas ,zo welig opgeschoten dat van de eigenlijke sloot weinig of niets meer te zien was. En al mag het waar zijn dat de boeren een schreeuwend gebrek hebben aan arbeids krachten, het blijft toch op z'n minst genomen stom om iets van zo vitaal be lang als een ontwateringssloot eenvou dig te verwaarlozen. Dat mag toch wel eens gezegd worden. Maar stel eens dat het hele systeem van de westelijke waterleiding keurig geschoond en in orde was, dan nog zijn er enkele punten die dringend de aan dacht vragen. In de eerste plaats zijn de polderlasten in bepaalde polders veel te laag. En langs democratische weg zijn die moeilijk te verhogen. Het lijkt ons de hoogste tijd we zullen geen namen noemen dat op bepaalde vergaderingen eens een paar tafels in stukken worden geslagen. Dat wil zeggen dat het tijd wordt om eens krachtig de punten op de i te plaat sen. Men kan wel zo hekrompen wil len zijn om op de verdiensten van mor gen te letten, maar er zijn ook belan gen die de toekomst raken. Men heeft dit vandaag de dag trouwens op een pijnlijke wijze ervaren. Regeren is vooruit zien en dat willen we nog zwijgen van de concurrentie-positie in Euromarkt-verband die als een zwaard van Damocles boven de hoofden hangt. Wat moet er van dit landbouwgebied terecht komen zo vragen we ons af. Er is maar één antwoord: Het staat op de zwarte lijst om achtergebleven gebied te worden. Maar dan is er in de tweede plaats nog de kwestie van het Belgisch eigendom, die vele boeren een doorn in het oog is. De heren maken er een gezellige ren dementskwestie van. De opbrengst is een zoete zaak, maar over de lasten oh nee, laten we daar over zwijgen! Ten slotte is bij de individuele boeren de zaak ook lang niet in orde. Van wege de kosten! Drainage laat te wen sen over. Het ware natuurlijk wenselijk dat er in de toekomst een groot water schap kwam. Maar dit blijft voorlo pig nog toekomstmuziek omdat in de eerste plaats de bijdra gewet in ver band met de Deltawerken „los" moet Hier en daar moesten de boeren met een bootje naar hun koeien toevaren. Geen wonder. Het lijkt op dit punt wel een binnenzeetje. komen en in de tweede plaats zal eerst de verbreding van het kanaal z'n beslag moeten hebben. Bij die verbreding zal de veel besproken wes telijke waterleiding worden opgeslokt en men heeft zonder meer het ver trouwen dat de nieuwe die tegen 1962 klaar moet zijn, aan de hoogste eisen zal voldoen. Dat is tenminste een punt van be lang. Maar in afwachting van deze grote dingen is het urgent dat de polders zelf de vuist op tafel leggen (al zal dit altijd democratisch moeten gebeu ren) om wat betreft water en wegen vast orde op zaken te stellen. De coïncidentie van overmatige re gen en bijzonder hoge waterstanden is bepaald geen uitzondering. Rijkswater staat houdt er rekening mee dat men gemiddeld eens in de elf jaar op een dergelijke situatie mag rekenen. Maar dit is een gemiddelde en het betekent dus niet dat men nu elf jaar van ge zapige rust tegemoet gaat. De natuur pleegt zich nl. niet veel aan te trekken van de statistieken van Rijkswaterstaat. De toekomst laat een muzikaal geluid horen. Te zamen met het kanaalplan komt er een speciale persleiding voor het fabrieks-afval- water, zodat de nieuwe westelijke waterleiding straks uitsluitend be stemd zal zijn voor hemelwater. Maar het is vrij zinloos om niet vast nu orde op zaken te stellen en zich bewust in te stellen op ver anderende omstandigheden. De verdronken akkers en de tienduizenden schade die geleden zijn, is in dit verband een harde, maar niettemin duidelijke les. DEN HAAG. De generale synode der Nederlandse hervormde kerk komt van 7 tot 9 november in haar najaars zitting bijeen, opnieuw in het conferen tieoord Woudschoten. Een belangrijk agendapunt is het nieuwe conce.rpt voor een Verklaring omtrent de uitverkiezing. In de winter- zitting van februari was er een eerste bespreking van het rapport hierom trent. Dat rapport bevatte toen een meerderheids- en een minderheidsstand punt. De synode besloot toen een nieu we commissie te benoemen, bestaande uit leden van de commissie die zich met de verkiezing heeft bezig gehouden en leden van de commissie uit de sy node die de bespreking van dit rapport had voorbereid. iDeze gemengde commissie moest met een nieuwe redactie konten, die wèl door alle leden zou worden onderschre ven. En inderdaad is deze commissie met een gewijzigde concept-verklaring gereedgekomen. Zij is het werk van prof. dr. H. Berkhof, ds. S. Gerssen, prof. dr. G. C. van Niftrik, prof. dr. H. Jonker, ds. D. H. Scholten, ds. W. Zijl stra en ds. P. G. van den Hooff. Op het agendum van de najaarszit ting is voorts tijd uitgetrokken voor be spreking van het werk der sectie In ternationale hulpverlening van de Alge mene diaconale raad en een nota over het kerkelijk vormingswerk. AMSTERDAM. De kerkeraad van de hervormde gemeente van Amster dam is voornemens de heer C. Lebbing na zijn colloquium te beroepen tot pre dikant van Tuindorp Oostzaan, als hoe danig de inwoners van deze Amster damse stadswijk over het IJ hem allang beschouwen. De heer Lebbing, die met zijn diplo ma godsdienstonderwijzer jarenlang hulpprediker in Tuindorp is, wordt daar door iedereen aangesproken met „domi nee". Hij was het niet, maar wordt het wel. De heer Lebbing werd tijdens de overstroming van het Tuindorp, in bij na elke reportage van de verschillende dagbladen genoemd (vaak ook als do minee), maar hij was reeds voor die tijd in brede hervormde kring 'bekend. Hij is immers de voorzitter van de or ganisatie van hervormde gemeentele den In dienst der Kerk, welker toogda- gen de laatste vijf jaar bijzondere aan dacht trekken. Lezers grijpen naar de pen De commandant van de brandweer in Hoedekenskerke zond ons het volgende n.a.v. de besprekingen in de gemeente raad: In de eerste plaats zouden wij poeder- blusapparaten krijgen, maar dat is vol gens de inspectie weggegooid geld. In de tweede plaats gaat het ook niet om een eenheid zoals Kwadendamme, maar het gaat alleen om slangen en wel vijftien stuks maal zeventien meter, dus zo'n uitgaaf is dat niet. Waarom hebben de raadsleden van Hoedekenskerke eerst niet eens geke ken, Kwadendamme heeft twee brand weermensen in -de raad dus die zijn goed ingelicht, en van ons is er niemand die ernaar omkijkt. Of ligt het soms aan de commandanten van Hoedekens kerke? In de derde plaats. Waarom heb ben wij tot hiertoe het schrijven van de Inspectie niet gelezen? Er zijn hier twee brandspuiten waarvan zonder kos ten één gemaakt kan worden, alleen zijn er geen slangen. Hoe moeten wij dus aansluiten op de waterleiding als er brand is in Kwadendamme? Hier is ons ploegje steeds goed paraat wat bij diverse branden is gebleken. En nu worden wij fatsoenlijk bedankt omdat volgens mij politiek voorgaat voor het belang van Hoedekenskerke. Daarom, raadsleden van Hoedekenskerke ziet en overtuigt u dat zonder veel kosten, wij paraat kunnen zijn, en trek het niet in twijfel, zoals op de laatste raadsverga dering, één van u dat gedaan heeft. Want als wij poederblussers krijgen is dat waardeloos volgens de inspecteur. Of is het nu nodig dat van hogerhand ook hiernaar gekeken wordt. Want wij zijn gemeente Hoedekenskerke en waar hoort zonder politiek de brandspuit? A. Scheele. In Oost-Groningen APPINGEDAM. Ook de Gerefor meerde kerk van Wagenborgen (vrijge maakt) is van mening dat de komende generale synode van Assen volgend jaar de deputatie zal moeten ontvangen, die de niet-vrij gemaakte synode van Utrecht wil zenden naar de vrijge maakte synode om voorstellen, tot sa menspreking enz. over te brengen en toe te lichten. De kerkeraad van Appingedam heeft zich bij de .gedachten van die van het naburige Wagenborgen aangesloten en adhaesie betuigd aan. Wagenborgens voorstel dat de classis hiertoe een ver zoek tot de synode richt. (Advertentiën) door L. van Wallenburg De meeste lezers zullen er wel geen bijzondere aandacht aan be steed hebben of 'misschien alleen maar de foto hebben bekeken. Ik bedoel het berichtje over het klom- penmakersbedrijf van gebr. de Klerk op het Oude Dorp bij Nieuw en St. Joosland in ons blad van 28 september. Ik had er echter spe ciale belangstelling voor, omdat ik er vroeger wel eens een paar keer op uitgetrokken ben om bij een paar klompenmakers het bedrijf wat van naderbij te bezien. Op Walcheren is er maar één, het zo even genoemde klompenfabriekje in de gemeente Nieuw en St, Joosland. Op Zuid-Beveland zijn verscheidene dorpen waar men ze aan het werk kan zien, zoals bijv. Lewedorp, Kwadendamme, Oud Sabbinge bij Wolphaartsdijk. Het grootste aantal echter woont in het zuid-oosten van Zeeuwsch-Vlaan- deren, waar in Clinge wel 75 pro cent van alle Zeeuwse klompen makers woont, en verder ook nog in Hulst, Koewacht en St.-Jan steen. Lang behoeft men niet te zoeken om te weten waar er een woont. Bij de woning ligt meestal een stapel bomen, die aanduidt dat men bij een klompen maker (soms ook bij een wagenmaker) is aangeland. Het zijn meest populieren, het hout waarvan men gewoonlijk de klompen maakt. Wilgenhout is nog beter, maar moeilijker te krijgen. Vroeger handwerk De boom wordt in blokken gezaagd, iets groter dan de lengte van een klomp. Deze blokken worden in kleinere ge hakt, juist ter grootte van een stuk hout waaruit men een klomp kan maken. Hier is uitkijken en oppassen gebo den om het zo voordelig mogelijk te doen, zoveel mogelijk klompen uit een blok. Eerst wordt er zoveel afgekapt, dat uit het ruwe blok duidelijk de vorm van een klomp te voorschijn komt: de hak en de zool met de holte er tussen en aan de bovenkant de welving van de voet (de kap op „neus" van de klomp). Alleen de voet zal er moeilijk in te krijgen zijn, want de holte is er nog niet ingemaakt, 't is nog een massie ve klomp. Nu wordt de klomp tussen de schroef van een soort draaibank vastgezet en met een beitel worden de stukken er uitgehaald. Deze ruwe holte wordt met een scherp boormes van een eigenaar dige ronde vorm verder bewerkt tot de klomp van binnen klaar is. Nu moeten de klompen nog gedroogd worden. Men heeft bij de behandeling namelijk nat hout gebruikt, dat beter te behandelen is dan droog hout, ook om het scheuren te voorkomen. Dit drogen geschiedt op verschillende manieren. Ik zag een klompenmaker, die in een overdekte ruimte waar de wind door heen waaien kon, tientallen paren had opgehangen. Een ander legde ze dood eenvoudig op de bomen of hing ze aan de zonkant van zijn werkplaats. Dit na tuurlijke drogen is beter dan het gefor ceerde in een oven waar asbestpijpen Administrateur bij Beschutte Werkplaats TERNEUZEN. De heer P. J. No- tebaart, administrateur bij het Juliana- ziekenhuis is, ingaande 1 november a.s., benoemd als administrateur bij de Be schutte Werkplaatsen in Midden Zeeuws- Vlaanderen. GOES. De heer C. W. Vervest, die door het bestuur van de afde^ ling Goes van de Katholieke Volks partij is geroyeerd als lid van deze partij, kan, nu het bestuur van de kring Middelburg van de K.V.P. zijn beroep heeft verworpen, in be roep gaan bij het partijbestuur, de hoogste instantie van de K.V.P. De heer Vervest overweegt van deze mogelijkheid gebruik te ma ken. Hij meent echter dat er voor hem ook nog een andere gelegen heid is om deze zaak bij de hoogste partijinstantie aanhangig te ma ken, namelijk door bij het partij bestuur het bestuur van de kring Middelburg aan te klagen wegens woordbreuk. Gisteren had de heer Vervest nog geen keuze gemaakt uit deze twee mogelijkheden, die er naar zijn mening thans voor hem zijn. De heer Vervest is van mening dat het kringbestuur woordbreuk heeft ge, pleegd. Na het royement door het be stuur der afdeling Goes ging de heer Vervest in beroep bij het kringbestuur. Hij ontving daarop een brief van de voorzitter van dit bestuur, de heer mr. dr. A. J. J. M. Mes, die een gesprek voorstelde. De heer Vervest antwoord de de heer Mes het was in augustus jl. op dat ogenblik niet veel resul taat te verwachten van een gesnrek omdat hij als raadslid van Goes gebon den was aan de geheimhoudingsplicht t.a.v. het in het rapport der raadscom missie vastgelegde. Het kringbestuur heeft daarop besloten de beslissing over het beroep van de heer Vervest uit te stellen tot een tijdstip gelegen voor 1 oktober. Het bleek echter, dat de heer Vervest ook in de weken voor 1 oktober van mening was, geen ge sprek met het kringbestuur te kunnen hebben, omdat de geheimhouding van het rapport nog steeds niet was opge heven. Daarna besloot het kringbestuur de beslissing uit te stellen tot een da tum, gelegen voor 1 november 1960. Weer kon echter, vanwege het be zwaar dat de heer Vervest aanvoerde, geen gesprek plaats vinden. Het kringbestuur heeft daarop enkele dagen geleden besloten het beroep van de heer Vervest ongegrond te verklaren. Verkeerd begrepen Weliswaar heeft het bestuur van de kring Middelburg van de K.V.P. po gingen gedaan om tot een gesprek met de heer Vervest te komen, doch daaruit mocht zo is van de zijde van het kringbestuur te verstaan ge- gegeven de heer Vervest niet con cluderen, dst elke mogelijkheid om een beslissing te nemen zonder dat hij zou zijn gehoord, zou zijn uitge sloten. Het kringbestuur meent zich ter zake niet aan een belofte t.o.v. de heer Vervest te hebben gebonden. Re glementair was het kringbestuur niet verplicht de heer Vervest te horen alvorens een beslissing te nemen. Men wilde het echter aanvankelijk wel doen. Het kringbestuur is van mening dat de heer Vervest nu de pogingen, om vooraf met hem in gesprek te komen, interpreteert door te verklaren dat hem is beloofd, dat hij zou worden gehoord, alvorens een beslissing zou worden ge nomen. Het kringbestuur meent die be lofte niet te hebben gegeven en staat op het standpunt dat de heer Vervest, zou hij bij het partijbestuur een aan klacht indienen wegens woordbreuk van het kringbestuur, deze klacht als onjuist te moeten motiveren. doorheen lopen, ook weer om het scheu ren te voorkomen. Met schuurlinnen of een stukje glas wordt nu de enigszins ruwe oppervlak te gladgemaakt. Tenslotte worden er met een ritsmesje wat eenvoudige versieringen op gekrast, enkele streepjes of kruisjes en klaar is de klomp. Be halve dat ze soms wel geschilderd wor den; er zijn mensen die graag geelach- tig-bruine of zwarte klompen dragen. U ziet dat er heel wat werk aan te doen is vóór een stuk hout als klomp aan onze voeten past. Om zes paar op een dag te kunnen maken, moet er hard gewerkt worden. De verdiensten van een klompenmaker zijn dan ook niet groot, vooral niet nu het hout tegenwoordig duur is. Om meer en vlugger te kunnen pro duceren heeft men machines ingescha keld: de klompenmakerijen zijn klom- penfabrieken geworden. In enkele minu ten wox-dt het houtblok met scherpe mes jes tot de vereiste vorm gesneden en door een snel in het rond draaiend boor mes uitgehold. Als model staat op een pin een klomp die met loze messen en boren „bewerkt" wordt en waarmee de nieuwe klomp precies dezelfde om wentelingen maakt. Dit machinale klom penmaken gaat zeker vijfmaal vlugger en heeft het handwerk zo goed als ver dreven. Doelmatig schoeisel Holland is een klompenland. Zie maar eens naar de reclameplaten, die dienen moeten om vreemdelingen naar ons land te lokken. Haast altijd staan er enkele Volendammer vissers op, wat kindertjes van Marken of een paar Zeeuwse boertjes en boerinnetjes, met natuurlijk klompen aan, pas nieuwe of extra-wit geschuurd voor deze gelegen heid! Maar wanneer deze vreemde toe risten ons land bezoeken, staan ze ver wonderd te kijken, dat ze hier ook men sen in gewoon burgercostuum zien, die op doodgewone schoenen lopen. Zelfs de boeren en boerinnen hebben tot hun ver bazing 's zondags en op de markt schoenen aan. Ze zullen ook wel ge dacht hebben: „Nou breekt m'n klomp". Toch worden hier nog veel klompen gedragen, thuis en als men op het dorp boodschappen doet of een korte visite maakt. Maar als men „aangekleed" is draagt men geen klompen. Dat is niet fijn genoeg! Ook daarom gaat het gebruik ervan achteruit. Sprak men vroeger niet van de klompenschool in tegenstelling met een meer deftige school, waar de kin deren altijd schoenen aan hadden? Toch is de klomp een zeer doelmatige voetbekleding, vooral in ons natte mod derige land. Ze laten geen water door en zijn lekker warm. Kunnen ook ge makkelijk uitgetrokken worden als men in huis gaat, waarmee vooral moeder de vrouw gebaat is. Vooral ook gemakkelijk voor kinde ren, die anders kapitalen aan schoe nen verslijten. Kwajongens kunnen er bij vechtpartijen' met de klomp op slaan. In hun vakantie kunnen ze er met een mast en zeiltje op een scheepje van maken en zich aan de slootkant verma ken. Tegen sinterklaas kunnen ze hun klomp gevuld met hooi en brood bij de schoorsteen zetten! Ik heb gelezen dat er in ons land ieder jaar nog tien millioen paar klom pen versleten worden, maar toch gaat het gebruik ervan achteruit, vooral ook nu gummilaarzen goede diensten bewij zen. Ook in België worden klompen ge maakt, zelfs uitgevoerd naar ons land. Toen de Vlaamse dichter Pol de Mont voor een armoedige visserhut een rij klompen zag staan, kreeg hij de volgen de inspiratie: En naadrend zag ik, vlak voor 't deur- tje, in 't mul gerangschikt, blankgeschuurd, met blikken bandjes 1) beslagen, twaalf paar houten klompen staan, eerst één zeer groot, al de andere kin dervoetjes bestemd, en twee als boor een pop- penvoet. En daaglijks kwam ik langs hetzelf de pad, op 't eigen uur, en telde met een glimlach de klompjes na, waaraan geen paar ontbrak." De toeristen nemen ze mee naar ver re landen, mooi beschilderd en versierd, zoals geen enkele boer of visserman ze draagt. Ze zijn ook niet om gedragen te worden, maar om als souvenir van Zeeland te worden bewaard of gebruikt als asbak, bloemenvaas of spaarpot. Misschien hebt u de „klompendans" wel eens gezien, een rytmische rei, uit gevoerd door jongens en meisjes in Zeeuws costuum met wit geschuurde klompen aan de voeten. 1) Blikken bandjes worden over de kap gedaan als er een scheur in is om het afbreken te voorkomen. YERSEKE. Een tweetal oesterkwe- kens en een bioloog uit Joegoslavië heb ben een bezoek gebracht aan de oes tercultuur in Zeeland. De heren werden rondgeleid door de heer S. Drinkwaard van het laboratorium te Wemeldingc- In Joegoslavië brengt men het niet verder dan twee miljoen oesters per jaar. Men oefent daar nl. geen kunst matige cultuur uit. Het eb en vloedver- schil is daar dan ook niet meer dan vijftig centimeter. Het broed wordt er nog met takkebossen gevangen. Advertentiën) f de weg naar beter wonen leidt via onze toonzalen, door de grote sortering op het gebied van de betere woninginrichting is er voor elke smaak, modern of klassiek, een verrassende hoeveelheid ideeën middelburg-goes gratis advies van onze binnenhuisarchitecten franco levering door heel nederland

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 5