VLAAMSE SCHRIJVERS IN ROTTERDAM
Hij komt in 19606
Heel Leopoldstad
achter Armstrong
„Een soort stoelendans
waarbij ik moest afvallen"
Gulden boete voor
Lotto-propaganda
Onverwachts ontslag van
vele Turkse hoogleraren
scheept
Naast handel,
►vaart
en sport ook
cultuur
prijs voor beste
kinderboek
uitgereikt
gedenkboek expo
voor de koningin
kinderTïïry koos
mooiste boek
nieuw raam voor
delfts oude kerk
Behandeling zaak-Van der Putten uitgesteld
„deviezenbesluit niet gebruiken
om loterijen te bestrijden"
19
Nieuw scheepvaartlijn
Amsterdam-New York
Eindelijk eensgezindheid in Congo
Het c.n.v. groeit
Iedere revolutie vermoordt haar kinderen
v. d. Man dele
aan de
vooravond
van zijn
tachtigste
verjaardag
De werkkamer
Kleine dingen
Snelle carrière
Zaterdag 29 oktober 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 10
Rotterdam f. x. Baron
van der Straten Waillet, am
bassadeur van België in Ne
derland, toonde zich gister
avond blij met de aanwezigheid van
al zijn grote letterkundige landge
noten in Rotterdam.
'Mr. G. E. van Walsum, de burge
meester van Rotterdam, was niet
minder blij. Hij bekende dat er tus
sen Rotterdam en België („of", zo
zei hij, „nog duidelijker Rotterdam
en Vlaanderen, liever nog Antwer
pen") voortdurend en levendig con
tact is over de havens.
Maar behalve de havens zijn er ook
andere aanrakingspunten, aldus de
burgemeester. „Nemen wij alleen maar
eens de voetbalwedstrijden Nederland
België, die wij beiden (dit tot de Bel
gische ambassadeur) geregeld bij
wonen, zonder er verstand van, te
hebben."
Achtergebleven
De dankte
bUigeixiceotci v uii v* aiimu mei aiieen
voor ue picui&e oii«,v<iiig£»b uxj ue oxli-
moëtfiig lu&üeii viactiiioe en iseueiidiiase
sunnjvciö, inaar uuk voor zijn n<u*-
teuj^e Vv eiKoiiisiWGorden. ivxr. van
"Vvaiöum zei zeer naaruKKelijK dat xuj
even venicufeu was over net cuitureie
contact ue Vlaamse sennjver» oe-
zoexen Koueraaxïi, aai cunureei wei
eens, lereexu, ais acntergeuieven jjebiea
worai gezien ais over ae samen-
werj£xn&, aie men op econoiniscn geoiea
ae neneiux pieegt ie noemen.
Zij waren er vnjwei aiiemaai, de
scnrxjvers dxe ae reuacue vormen van
het nieuw viaams 'x'ijdschrilt: iiubert
ï^ampp aie ae icivst van ae nestor aer
Yiaamse. reueren, lieimaii ïeimncK,
vobinisL Cjeiara Waiscnap, van wie
bnmexiKori onaer ae titel nieuw Deps
een vervolg op net oeroemae JtiouteKxei
gaat verscnijnen, ae b4-jange Acnille
iviusscbe en ae ló-jarige Bert Üecorte.
(Jok jongeren
Behalve ae „uuaeren vv a, en er ook
de jongeren zoais ivo Micnieis, die fun
geert ais prive-secreiaris van lëirnncK
aie pas ooor zij.i roman Aiscneia in
Neaeriand Dekena wera.
Natuurlijk was er ook Hugo Claus,
die zijn eritenning als toneelschrijver
niet in Vlaanaeren, maar in Rotterdam
gevonden nectt dankzij opvoeringen
van jöruid in de morgen en burner
door Rotterdams Toneel.
„Ja, ik ben aan een nieuw stuk bezig.
Titel onoekena! Het gaat natuurlijk
over de liefde." „Primiere m Neder
land?" „Misschien! Dat nangt af van
Ton Lutz
Toneel: NederlandBelgië, Daarover
had burgemeester Van Walsum ook
even gesproken. Uitwisseling Spiegel
aer Minne en Suiker.
„Ja", zei de toneelspeler en voor
drachtskunstenaar, ruilen Schoenaerts,
die gisteravond iets voorlas uit ae Nik
kers van Piet van Aken. „Wij zijn blij
als Rotterdams Toneel in Antwerpen of
Brussel komt spelen. En wij zijn ook
heei dankbaar als wij met het gezel
schap van de Koninklijke Vlaamse
Schouwburg in Rotterdam kunnen op
treden".
„Ik hoop nog eens in Rotterdam een
voordracht te kunnen geven van De
kleine prins van Samt Exupéry", zei
Schoenaerts, terwijl wij op weg waren
naar andere Vlaamse schrijvers, die in
het Rotterdamse Historische museum
voorheen kunstenaarssociëteit Schie-
landshuis het glas hieven met Neder
landse collega's als Hella Haasse, Pierre
Dubois, Jos Panhuysen, Ben van Eys-
selsteyn en uit het „literair achter
gebleven" gebied Rotterdam Adriaan
van der Veen, Anton Kloppers en
Alfred Kossmann.
De Vlaamse toneelspeler Juliert
Schoenaerts hij speelde in Ne
derland o.a. Jaloers gepeins in De
spiegel der minne betrapten wij
met het Nieuw Vlaams Tijdschrift
in zijn ene hand en een fors glas
port in de andere. Daarmede dronk
hij de (protestants-christelijke)
schrijver C. Rijnsdorp toe.
Met een „Dag Hella!" begroette
de Vlaamse schrijver Hugo Claus
(van „Suiker") de Nederlandse
schrijfster Hella S. Haasse (van o.a.
Oeroeg), die zo juist van Gerard
Walschap hoorde, dat er een nieuwe
Houte kiet komt onder de tittl
„Nieuw Deps".
iu. AVa» c*4u\.
tot nr~ djt Cö2<Lt
t rrurux&Z, 0
1YTATUURLIJK komt Herman Teirlinck, de nestor der Vlaamse schrijvers,
i „Nee, hij komt niet", zei de Belgische ambassadeur, want hij heeft mijn
uitnodiging te letterlijk gelezen en denkt, dat hij pas vóór 2 oktober 19606
antwoord behoeft te geven. (Op de uitnodiging stond dit inderdaad als
jaartal.)
Tot teleurstelling van alle Nederlanders, die gisteren in Rotterdam naar
het Historisch museum en later naar het museum Boymans-Van Beuningen
waren gekomen, kwam Herman Teirlinck niet.
Wij hadden ons al over zijn
komst verbaasd. Herman Teirlinck
is 82. Toen hij 70 werd ontvluchtte
hij alle hulde. Noord-Nederland
kon hem alleen maar feliciteren
via een open brief van Victor van
Vriesland, die dankte „namens de
tienduizenden Nederlanders voor
de vele prachtige romans (Mijn
heer Serjans zoon, Mijnheer Doxa
enz.) toneelstukken en kritieken."
Toen hij tachtig werd, vorig jaar
februari, schreef hij ons „Laat mij
alleen de last van mijn tachtig
jaren dragen."
Toch was hij nu van plan naar
Rotterdam te komen. Het ging
immers om zijn Nieuw Vlaams
Tijdschrift en om de samenwerking
van de Vlaamse en Nederlandse
letterkundigen. Hij zou komen!
Aan zijn jonge vriend en secreta
ris Ivo Michiels had hij zelfs zijn
trein al opgegeven (zie bijgaand
afschrift van briefkaart waarop hu
precies de treinenloop schreef).
Maar hij kwam niet. Zijn Neder
landse bewonderaars waren teleur
gesteld en zijn Vlaamse vrien
den waren ongerust
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Met vochtige ogen heeft
mevrouw C. PothastGimberg, winnares
van de prijs voor het kinderboek 1959,
gisteravond de schrijvers voor kinderen
op het hart gedrukt de humor vooral niet
te vergeten.
Want het is de humor die vele moei
lijkheden in het leven dragelijk maakt.
De kinderen moeten daar al jong mee
vertrouwd raken.
Ik heb dat woord gemist in het jury
rapport, aldus de winnende schrijfster
van Corso het ezeltje, en naast waar
achtigheid is het een onmisbaar element.
Onder grote belangstelling nam zij in
het ministerie van O. K. en W. de prijs
uit handen van de directeur-generaal
voor de volksontwikkeling mr H. J.
Schölvink in ontvangst.
Op pagina 23 publiceren wij een ge
sprek met mevrouw PothastGimberg.
Advertentie
GASFORNUIZEN
ritds vanaf
t 284.-
aan piekfijn*
kauktn mat 'n
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. De Amsterdamse
haven is op twee minder fortuinlijke
uitgevallen scheepvaartavonturen na
sinds veertig jaar weer direct met de
oostkust van Amerika verbonden. Van
daag begint de Noorse Cosmopolitan
Line namelijk met een veertiendaagse
vrachtdienst tussen Amsterdam en New
York, waarbij de havens van Norfolk,
Baltimore en Philadelphia worden aan
gedaan. Met ingang van 1 januari hoopt
men deze dienst iedere week te kun
nen uitvoeren.
De maatschappij Nederland treedt op
als Nederlands agent voor de Noorse
maatschappij. De Cosmopolitan Line
heeft een vloot van vier en twintig mo
derne schepen met een totale scheeps-
maat van 280.000 ton. De rederij werd
in 1898 opgericht.
Met feestelijk vertoon is de opening
van de lijn gisteren aan boord van het
eerste binnengekomen schip van de Cos
mopolitan Line, de in een frisse verf
gestoken Egda, gevierd.
LEOPOLDSTAD (A.P.) De
hoofdstad van Congo heeft gisteren
eensgezind gefeest. Om de Ameri
kaanse trompettist Louis Armstrong
te begroeten Duize.nden inwoners
van Leopoldstad dansten en zongen
uitgelaten in de straten toen Satchmo
in een glanzende auto langzaam dooi
de stad reed.
Er was zelfs een speciaal lied ge
componeerd dat een koor, staande
op een voor bem uitrijdende vracht
auto. uit volle borst zong. Satchmo,
je bent voor ons de Okoela Lokole
Zo luidde de beginregel van het lied.
Ontvangst
Satchmo vroeg aan zijn tolk wat
deze woorden betekenden. Okoela.
aldus luidde het antwoord, is de
tovenaar van de wildernis, die de
wilde dieren met zijn muziek be
dwelmt. Lokoio is degene die daarbi
een toverformule uitspreekt met een
stem als een klok.
Eenheden van leger en politie
vormden een reusachtig cordon om
de auto van Louis Armstrong.
Toen Armstrong vanaf de veer
boot uit Brazzaville in de Franse
Congo in Leopoldstad aan wal stapte,
stond er een comité van ontvangst
gereed, dat werd aangevoerd door
een reusachtige, in lendendoek ge
klede neger, die zich voor deze gele
genheid in vele kleuren beschilderd
had.
Satchmo breidde zijn armen wijd
uit om die man te omhelzen.
JSiet naar Loemoemba
In een park van Leopoldstad woon
de de trompettist later een demon
stratie van Congolese dansers bij.
Ook hier werd hij omgeven door
een cordon van gewapende militai
ren en politie.
De minister van voorlichting hield
hier een begroetingstoespraak. De
minister zei: Wij zijn er trots op dat
u, een van de grootste musici van de
wereld, van Afrikaanse afkomst bent.
In het Boudewijnstadion gaf Louis
Armstrong 's middags een concert,
dat door tienduizenden mensen werd
aangehoord. Hij werd langdurig toege
juicht. Na afloop vroeg Satchmo een
van de autoriteiten die hem verge
zelde, of hij het huis van Loemoemba
mocht zien. De man vertelde hem
dat het heel moeilijk zou zijn aan die
wens gevolg te geven.
Gisteravond is Armstrong weer uit
Leopoldstad vertrokken Hij hei 11 het
huis van Loemoemba niet gezien.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Koningin Juliana
heeft gistermorgen het eerste exem
plaar ontvangen van het gedenkboek
„Nederland op de wereldtentoonstel
ling Brussel 1958".
Het werd de Koningin op Soestdijk
aangeboden door de directeur van de
Stichting wereldtentoonstelling Brussel
1958, afdeling Nederland, jhr.ir. F. E.
C. Everts, die het boek heeft geschre
ven, en mr. H. F. van Walsum.
Het boek is bedoeld als leidraad bij
de voorbereidingen voor een volgende
wereldtentoonstelling. Behalve talrijke
illustraties bevat het een volledig ver
slag van de Nederlandse deelneming
aan de Expo, van de organisatie, plan
nen. bouw der paviljoens, van de li
quidatie en alle uitgaven en inkomsten.
Zo kan men in het boek lezen dat
van de zeven en een half miljoen gul
den die door de regering beschikbaar
waren gesteld, thans, riadat men aan
vankelijk anderhalf miljoen tekort
kwam, nog vierhonderdduizend gulden
over is. Dit is mogelijk geworden door
de bezuinigingen bij de bouw van de
paviljoens. Het overgebleven geld komt
nu terug in 's rijks schatkist.
Het gedenkboek, dat is verzorgd door
de Staatsdrukkerij en waarvan duizend
exemplaren zijn gedrukt, komt niet in
de handel. Het zal worden uitgereikt
aan allen die iets met de organisatie,
bouw en opzet van de Nederlandse in
zending te maken hebben gehad.
Yan een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Een jury van Rot
terdamse jongens en meisjes heeft ter
gelegenheid van de kinderboekenweek
Reis door de Nacht van Anne de Vries
als het mooiste boek gekozen. Een
eervolle vermelding ging naar Alleen
op de Wereld van Hector Malot.
De jury, bestaande uit vaste klantjes
van de jeugdbibliotheek, had moeten
kiezen uit zes boeken die blijkens een
enquête onder vierduizend kinderen het
meest worden gelezen. Behalve de twee
winnende werken waren dat de Pin
keltjeserie, Dik Trom, Arendsoog en
De Vijf.
DELFT. Binnenkort zal in de Oude
Kerk te Delft een zeer groot raam wor
den geplaatst, dat is vervaardigd door
Joep Nicolas. Het raam stelt taferelen
voor uit het leven van Willem de Zwij
ger. Het wordt aangebracht aan- de zij
de van het Prinsenhof, eens residentie
en dodenhuis van de Zwijger,
De Bamberger Symphoniker v komt
volgende maand naar ons land. Het or
kest zal onder leiding van Joseph Keil-
berth in verscheidene steden concerten
geven.
De heer M. E. Spaght is benoemd tot
president-directeur van de Shell Oil
Company te New York, als opvolger
van de heer H. S. M. Burns, die aan
het eind van het jaar zijn functie zal
neerleggen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Urenlang heeft gis
teren het verhoor van getuigen in de
zaak-Van der Putten geduurd. In de avond
heeft de voorzitter van het Amsterdamse
ambtenarengerecht, mr. H. Bosman, de
behandeling, die de gehele dag in een
gespannen sfeer was verlopen, uitgesteld
tot vrijdag 11 november. Hij heeft daarbij
de mogelijkheid in het vooruitzicht gesteld
dat het ambtenarengerecht een nader on
derzoek naar de zaak zal laten instellen.
De heer Van der Putten, technisch
hoofdambtenaar van het ministerie van
defensie, had beroep ingesteld tegen de
opheffing van zijn functie en zijn over
plaatsing van Amsterdam naar Nieuw-
Millingen.
Op de zitting van gisteren heeft kolonel
J. Byloo, hoofd van de bedrijfseconomi
sche afdeling van de staf van het basis
commando, als getuige-deskundige met
nadruk gezegd dat na de opheffing van
de functie die de heer Van der Putten
bekleedde, op de post die daarvoor in de
plaats kwam, geen burger gehandhaafd
kon blijven. Daar moest een officier voor
komen. Feitelijk had de functie die de
heer v. d. Putten bekleedde ook al door
een officier vervuld moeten worden.
Gaat niet aan
Het gaat niet aan, zo stelde kolonel
Byloo, dat een burger militairen onder
zijn bevelen heeft, zoals dat met de heer
v. d. Putten het geval was.
Hiertegenover stelde de heer v. d. Put
ten dat hij indertijd in opdracht van de
secretaris-generaal op die post was gezet,
waarbij schriftelijk was vastgelegd dat.
nu hij eenmaal op een militaire post zat,
hij daarvan niet verwijderd kon worden
om plaats te maken voor een militair.
Hij heeft indertijd tegen deze benoeming
geprotesteerd, maar zijn protesten wer
den niet aanvaard. Nu moet hij tegen het
omgekeerde gaan protesteren. In de
tegenwoordige functie te Nieuw Millingen
heeft de heer v. d. Putten ook militairen
onder zich, zo deelde hij mede.
Namens de minister van defensie stelde
mej mr. M. Wiggers vast dat op de
plaats van de heer v. d. Putten geen mili
tair was gezet. Die functie is opgeheven
en er is een andere functie voor in de
plaats gekomen. Kolonel Byloo bevestigde
dit en getuigde dat de functionaris, in
wie de heer v. d. Putten zijn opvolger
ziet, een geheel andere taak heeft. Overi
gens gaf hij op een vraag van de voor
zitter toe dat het grootste bezwaar tegen
de heer v. d. Putten was dat hij geen
militaire rang had.
Slechts in naam
Uitvoerig betoogde de heer v. d. Put
ten dat zijn vroegere functie slechts in
naam is opgeheven. De officier die in zijn
plaats het werk doet te Amsterdam, han
delt niet anders dan hij deed. Hij be
schreef de gehele organisatie van het
onderdeel waarbij hij werkte en betoogde
aan de hand van een dienstbericht, dat
alleen de naam maar was veranderd.
„Het gaat niet om een reden van or
ganisatie", zo zei de heer v. d. Putteri,
„het is een kleine groep van oud-offi
cieren van het K.N.I.L. die mij eruit
wil hebben. Deze officieren hebben in
1950 gezworen dat zij mij uit de dienst
zouden krijgen. De kolonel, die hier als
getuige en deskundige wordt gehoord,
behoort ook tot die groep".
De heer v. d. Putten zei zich volledig
bewust te zijn van hetgeen hij hiermee
beweerde. Hij noemde een aantal namen
van officieren die bij de samenzwering
tegen hem behoren.
„De oorsprong van dit alles", aldus
de heer v. d. Putten, „ligt in Indonesië,
waar op grote schaal is geknoeid en te
gen welk geknoei ik mij heb verzet.
Aan dit hele complex van knoeierijen
if ook de zaak van vaandrig Aernoutse
'verbonden (de man die in Indonesië
werd doodgeschoten). Ik kan sindsdien
geen goed meer doen; voor mij is geen
plaats meer bij de technische dienst".
Nu sleutelpositie
De heer v. d. Putten stelde voorts dat
de officieren die in Indonesië geknoeid
zouden hebben, nu sleutelposities bezet
ten in Nederland.
Na zijn repatriëring heeft hij bij con
trole in ons land ook geknoei ontdekt.
Het gevolg is dat hij nu moet verdwij
nen, zo stelde hij.
„Overigens stel ik er prijs op", zo zei de
heer v. d. Putten, „op te merken dat in 't
KNIL duizenden officieren waren, waar
Nederland trots op kan zijn. Het is slechts
een kleine groep die knoeide. Wat nu
aan de gang is, is het sluitstuk van een
actie tegen mij. Ik lieb rapporten inge
diend over wat ik bij controles ontdek
te, daar heb ik een hoop ellende van
gehad. Mede door mijn optreden hebben
de militaire autoriteiten besloten het
V.C.A. (verbindingsbureau civiele auto
mobielbedrijven) op te heffen. Dit is nu
in naam geschied, om te voldoen aan de
toezegging van de minister aan de Re
kenkamer. De kleine groep van officie
ren heeft deze gelegenheid aangegrepen
om mij er uit te werken. Er is een soort
stoelendans uitgevoerd, waarbij ik moest
afvallen".
S praakverwarr ing
Bij het verhoor van de getuigen kwa
men zoveel afkortingen en op elkaar ge
lijkende benamingen van functies ter
sprake, dat de voorzitter opmerkte: „wij
moeten nog een heleboel leren. Als ik het
goed begrijp, zijn die hoge nummers maar
willekeurig, het betekent niet dat er nog
569 technische diensten zijn als er sprake
is van de 570e technische dienst. Het is
net als bij het hotel met de verdiepingen,
waar kamer 111 ook niet bestaat of is
het soms om een vijand te imponeren
met iets wat er niet is?"
Mej. mr. Wiggers sprak van een Baby
lonische spraakverwarring, die af en toe
dreigde, doch met veel geduld kwam het
ambtenarengerecht uit de verwarrende
benamingen en aanduidingen. Getuigen
door de heer v. d. Putten opgeroepen,
verklaarden dat de nieuwe functionaris
in grote lijnen wel hetzelfde werk doet,
in onderdelen was er wel iets veranderd.
Op de vraag van de raadsman van de
heer v. d. Putten, mr. N. Geleynse, of
de twee andere V.C.A. officieren even
als de heer v. d. Putten een brief hadden
gekregen dat hun functie was opgeheven,
antwoordde kolonel Byloo dat een over
plaatsing of bevordering van een militair
heel anders in haar werk gaat dan die
van een burgerambtenaar.
Mej. Wiggers wilde van kolonel Byloo
weten of het waar was dat hij op 24 maart
van dit jaar, dus voordat de heer v.. d.
Putten de mededeling had gekregen dat
zijn functie was opgeheven, reeds de
opvolger van de heer v. d. Putten aan
het personeel van die dienst had voor
gesteld.
Tot 11 november
De kolonel ontkende dit. Hij zei wel
op die bijeenkomst aanwezig te zijn ge
weest en ook dat een kapitein de nieuwe
functie, die in de plaats van die van de
heer v. d. Putten zou komen, zou gaan
vervullen, maar hij ontkende dat hij de
kapitein als zodanig had voorgesteld. Een
officier wordt niet aan een mjndere
voorgesteld en omgekeerd gebeurt dat
zeker niet, aldus kolonel Byloo. Mr.
Geleynse vroeg van deze verklaring van
de kolonel een woordelijke aantekening
in het proces-verbaal, omdat die ver
klaring precies het tegenovergestelde in
hield van de schriftelijke verklaring van
een der aanwezige militairen, die deze
verklaring namens vijf man had inge
diend. Deze vijf hadden aangeboden de
verklaring onder ede te willen bevesti
gen. Daarna werd de zitting verdaagd
tot vrijdag 11 november.
UTRECHT. Het Christelijk Natio
naal Vakverbond, dat in 1957 wat het
ledental zijner aangesloten organisaties
betreft, de 218.000 leden had bereikt is
de twee daaraan volgende jaren niet bo
ven de 219.000 uit kunnen komen.
In het eerste kwartaal van dit jaar
was dit echter wel het geval en in het
tweede kwartaal is het aantal van
220.000 zelfs ruim overschreden, zodat
op 1 juli op de 24 aangesloten organi
saties 221.305 leden stonden ingeschre
ven.
Eigen nieuwsdienst
ANKARA. Opnieuw is er grote on
tevredenheid en verontwaardiging ont
staan onder de Turkse studenten.
In alle Turkse universiteitssteden ver
zamelden zich gisteren grote groepen
studenten om te protesteren tegen een
volkomen onverwachte maatregel van
de militaire junta die nog altijd de
hoogste macht in het land bekleedt.
De maatregel houdt het ontslag in dat
gisteren werd verleend aan 147 hoogle
raren. Zij zijn met een maand salaris
op straat gezet. Onder hen bevinden
zich eminente geleerden.
Waarom de professoren aan de dijk
zijn gezet is niet bekend. Hun ontslag
maakt een zeer vreemde indruk, want
het zijn mede de hoogleraren die de
weg effenden tot het aan de macht ko
men van de groep militairen die het vo
rige regiem omver wierpen
De groep ontslagen hoogleraren
vormt ongeveer vijftien procent van het
aantal professoren waar Turkije over
beschikt. De rector-magnificus van de
universiteit van Istanboel kondigde gis
teren aan dat hij uit rotest zal aftre
den.
Onder de ontslagenen bevinden zich
twee juristen die na de omwenteling
van mei opdracht kregen een nieuwe
grondwet op te stellen.
Van een onzer verslaggevers
T^LKE MORGEN zonder mankeren en dat al sinds 1938
Ad dwars door alle griepjes en verkoudheden heen schuift
een grijze, donkergeklede heer zich door de draaideur van de
Rotterdamse beurs.
Goede morgen portier, goede morgen juffrouw, morgen
meneer.... Mr. dr. Karei Paul van der Mandele heeft zijn
vesting betrokken. Goede morgen meneer Van der Mandele.
Het zou nooit hoeven te veranderen als een mens niet ouder
werd en vermoeider. Als hij zonder erg niet tegen de tachtig
zou gaan lopen.
Ze zijn hem in de afgelopen we
ken met een tikje weemoed gaan
nakijken in de lange gangen van
het beursgebouw; „Zo één krijgen
we nooit meer.
Op dezewoorden rust het volle
gewicht van de waardering voor
een figuur, die als de naam van
Erasmus aan zijn stad Rotterdam
is geklonken. Velen zijner mede
werkers zouden hem best ook een
standbeeld op de Coolsingel toe
wensen.
Binnenin de kamer is het niet al
tijd „de grote KP" van het wijde
gebaér, de man die Europa's eco
nomie via een paar dunne maar
sterke draadjes mee-bepaalt.
Daar is het ook en vaak een
aardige, optimistische oudere man
met klare ogen en een neiging tot
jovialiteit. Tenzij hij kwaad is of
in de zorgen zit.
Elke morgen om negen uur is
mr. dr. K. P. van der Mandele pre
sent in zijn werkkamer, hoe laat het
ook de vorige avond is geworden
door de steeds eindelozer stoet van
representatieve beslommeringen
waaruit tegenwoordig ook handel
wordt geboren.
Het is een lichte kamer, waar
voor hij zelf de kleuren heeft hel
pen kiezen en hij ziet uit op de
3ijenkorf en de trams en de men
sen' op de Coolsingel met daarach
ter de blauwe contouren van de wer
kende stad.
Soms loopt hij even naar een ets
je, -dat vlak bij de deur hangt en
hij tilt het van de spijker. Het is
het etsje van het vroegere beurs-
gebouw-met-de-pilaren, relikwie uit
een vervlogen verleden.
Dan is deze man van het grote
gebaar, van de touwtjes over Euro
pa een ander mens dan hecht
hij aan het detail.
In deze werkkamer heeft hij veel
details zelf bepaald.
Het moest een blanke, openharti
ge werkkamer worden en vooral niet
zo'n kluis van palissander en no
ten, waarin een bureau centraal
staat te grommen.
Mr. dr. K. P. stuurt onbewust heel
veel kleine dingen in dit Beursge
bouw. De sfeer bijvoorbeeld. Hij
kent de mensen hij weet op de
een of andere vaak onnaspeurlijke
manier, allerlei dingen van ze. Hij
zal een jarige vrouw twee rozen uit
zijn eigen tuin schenken, wetend,
dat zij dol is op juist deze rozen.
Omgekeerd kan er een trek van ont
roering om zijn smalle mond glijden
als er wederzijds aandacht voor zijn
kleine- zwakheden of voorkeuren is.'
Men leest deze mens niet gemak
kelijk. Men weet veel van hem.
Men weet van hem, dat hij bijna
tachtig jaar geleden in Delft werd
geboren als zoon uit een bankiers
geslacht. Hij studeerde in Leiden.
'Waar anders zou deze aristocrati
sche libertijn zich thuis hebben ge
voeld? Hij wordt er nog wel eens
zachtjes mee geplaagd, maar dan
zegt hij: Het Leiden van nu is niet
meer het Leiden1 van toen.bla
bla is nog geen stijl
Directie-secretaris van de Rot
terdamse Bank op 26-jarige leef
tijd. Vier jaar daarna: lid van de
directie. De carrière voltrekt zich
snel via het lidmaatschap van de
Kamer van Koophandel tot en met
de voorzitterszetel. Op 31 oktober
is dat afgelopen. Op 1 november
wordt K. P. tachtig jaar.
In 1938 staat de jonge mr. Van
der Mandele aan een stuur, dat rukt
en' trekt tijdens de vaart over be
wogen water.
De koers blijft onveranderd:
rechttoe-rechtaan rood op rood
en groen op groen.
De oorlog. Liever niet aan terug
denken.
Toch hangt in zijn kamer dat
etsje: een taai stukje herinnering
aan een voorbij verleden.
Over dat etsje heen, over de Cool
singel kan zijn blik zich losmaken
van details. Dan heerst hij, zoals
hij jaren lang heeft geheerst in de
Kamer als een lid buiten de orde
dreigde te gaan zich maar nau
welijks neerleggend bij een interrup
tie.
Rotterdam kent KP, zijn vrienden,
zijn familie kennen Karei de Zwij
ger, maar toch ook weer niet.
Als hij 's morgens de draaideur
openduwt zal alleen het personeel
hem groeten.
Buiten hebben ze niet geweten
wie daar binnenging.
Toch war hij Rotterdam.
ALMELO. De economische politie
rechter te Almelo heeft schriftelijk
vonnis gewezen in de zaak tegen de
46-jarige Hengelose boekhandelaar H.
T. J. A. tegen wie 251 gulden boete
was geëist, omdat hij het deviezenbe
sluit zou hebben overtreden. A. zou
door het verschaffen van middelen of
inlichtingen hebben uitgelokt, dat an
deren ongeveer zesduizend gulden naar
Duitsland hadden vervoerd door opzet
telijk lottoformulieren ter beschikking
te stellen en daarbij de nodige aanwij
zingen te geven.
In zijn vonnis overwoog de politie
rechter. mr. Reindersma, dat de ver
bodsbepalingen uit het deviezenrecht
dateren uit de tij.d terstond na afloop
van de Tweede wereldoorlog. De om
standigheden zijn sedertdien sterk ver
anderd. Het streven naar een onbelem
merd handels- en betalingsverkeer en
een vrije inwisselbaarheid der valuta's,
althans tussen de landen van de E.E.G.
onderling, is voor een deel reeds ver
wezenlijkt.
Door het verlenen van een vérstrek
kende algemeen geldende ontheffing
en het achterwege blijven van een ef
fectieve controle schijnen de deviezen-
bepalingen, aldus mr. Reindersma, niet
meer in die mate noodzakelijk te zijn.
De indruk kan dan ook bestaan, dat
deze verbodsbepalingen thans worden
aangegrepen voor een doel, waarvoor
zij niet in het leven werden geroepen:
bestrijding van de deelneming in bui
tenlandse loterijen.
Nimmer zouden de manipulaties van
de boekhandelaar met de postcheques
tot een ambtelijk ingrijpen hebben ge
leid, wanneer hij niet werd verdacht
van het bevorderen van de deelneming
aan de Westduitse lotto, aldus mr. Rein
dersma. A. werd veroordeeld tot een
gulden boete.
De ..Gesprekskring" van de Hervorm
de gemeente te Schore en Vlake hield
haar eerste bijeenkomst in het winter
seizoen. Op deze druk bezochte bijeen
komst werden verschillende vragen
vooral op Bijbels gebied grondig be
handeld. De volgende samenkomst werd
vastgesteld op 15 novqmber.
