Hoofdambtenaar van defensie
vecht
voor zijn eer
MINISTER CALS GING
STRIJDEND TEN ONDER
PLANTEN
FUNCTIE OPGEHEVEN - OVERCOMPLEET
- ONTSLAG EN WACHTGELD
Artikel 60 verworpen met 76-49 stemmen
De BESTE
MARGARINE
ZEEMANSDORP KRIJG T
CENTRAAL GEBOUW
IN EUROPOORT
Tussen Hammarskjoeld en
België dreigt conflict
Rotterdam geeft voorrang
aan de Beneluxtunnel
Rahman vreest
aanval van
Indonesië
SnelverfsooJ
THAILANDSE
VORSTEN
VERTROKKEN
Geen Lager Wiede
voor Giethoorn
Wij willen de
Karei Doorman
Honderd stakers
in Oss weer
aan de slag
VIERKANTE
Ipoun;
Slechts in naam
Dwangpositie
Aankoopbeleid
3% VET VERANTWOORD
Operatie melkvet in
Kamer geslaagd
ARCHEOLOGEN BIJ
GRAF VAN SETII
Nederlanders niet
schuldig aan moord
Schiethamer treft
jongeman in hoofd
VRAAG UW MELKHANDELAAR
VOORZIEN VAN
ALLE GEMAKKEN
Massale terugkeer van
Belgen naar Congo
BELGEN VOORAAN
KWAAD BLOED
VERKEERDE TOON
EN TOCH SLEEPT
L. SMIT
Sportvelden
Met commissie
Exit motie
CONDITIE: BEGIN
IN 1961
D.V.P. in Nw-Guinea
Export Engelse auto's
belangrijk gedaald
MEER
METERS
UIT
EEN
GROTE
BUS
Vrijdag 28 oktober 1960
ZiiiLu v» slid DAGBLAD
Pag. 5
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM. Het ambte
narengerecht te Amsterdam be
handelt vanmiddag het bezwaar
dat de technische hoofdambte
naar eerste klas van het departe
ment van defensie F. H. van der
Putten heeft gemaakt tegen zijn
overplaatsing van Amsterdam
naar Nieuw-Millingen.
De heer Van der Putten was V.C.A.-
officier (Verbindingsbureau Civiele
Automobielbedrijven) en controleerde
in die functie in twee provincies de
technische gang van zaken in de be
drijven waar het leger werk had uit
besteed.
Hij heeft de laatste jaren nogal
eens van zich doen spreken door mis
standen en onregelmatigheden bij le-
gerleveranties die nij had ontdekt.
In zijn klaagschrift komt hij in ver
zet tegen bet feit, dat zijn chef hem
op 31 maart van dit jaar gelastte on
middellijk het werk neer te leggen om
dat zijn functie de volgende dag (1
april) was opgeheven. Daardoor was
hij overcompleet geworden en kwam
hij in aanmerking voor ontslag en
wachtgeld.
Na een gesprek op het ministerie
kreeg hij per 19 april een aanstelling
als hoofd van het bedrijfsbureau van
de militaire technische dienst te
Nieuw-Millingen.
Tegen deze gang van zaken heeft
de heer Van der Putten protest aan
getekend. Dit protest grondt hij op
de overwegingen, dat de functie van
V.C.A.-officier in wezen niet is opge
heven. maar slechts in naam is ver
anderd. Dit zou volgens hem o.a. zijn
gebeurd om hem uit zijn technisch
controlerende functie te verwijderen
en hem elders op een niet contro
lerende administratieve post te kun
nen plaatsen.
In zijn toelichting aan het am'btena,
rengerecht deelt de heer Van der Put
ten mee, dat deze overplaatsing
nadat hij in een dwangpositie was ge
bracht doordat hij plotsklaps over
compleet was als het sluitstuk van
zijn ambtelijke carrière was be
doeld. Hij noemt het een laatste po
ging hem definitief buiten de contro
le te houden, nadat reeds de laatste
jaren herhaaldelijk was geprobeerd
hem van zijn controlerende post te
verwijderen of te ontslaan. Deze stel
ling baseert hij op negentien punten,
waarop hij op verzoek van het amb
tenarengerecht later nog een aanvul
ling heeft gegeven teneinde de ach
tergronden duidelijk te belichten.
Hierin is sprake van een ontslag in
1958 op grond van het feit, dat publi-
katies waren verschenen over bepaal
de toestanden bij de technische dien
sten van het leger. Er werd toen een
commissie van onderzoek ingesteld,
die tot de conclusie kwam dat er
geen termen aanwezig waren hem te
ontslaan. Tevens kwam aan het
licht dat zijn conduitestaat op ver
schillende onderdelen niet strookte
met de werkelijkheid.
Na dit onderzoek werd de heer Van
der Putten gerehabiliteerd. Met te
rugwerkende kracht van twee jaar
werd -hij zelfs bevorderd.
In zijn klaagschrift roert de heer
Van der Putten ook de kwestie aan
die rees rond het onderzoek van de
commissie-Koersen, die op last van
de Tweede Kamer een onderzoek in
stelde naar het militaire aankoopbe
leid. De heer Van der Putten weiger
de voor deze commissie te verschij
nen. Hij kreeg daarop in een dienst
bevel opdracht verklaringen voor de
commissie af te leggen. Voor hij aan
dit bevel gevolg gaf, kreeg hij van
militaire zij-de de waarschuwing, dat
hij voorzichtig met zijn mededelingen
moest zijn, daar alles wat hij voor
de commissie-Koersen zou verklaren
ondanks de toegezegde geheimhouding
toch bekend zou worden.
Hem werd te verstaan gegeven, al
dus stelt de heer Van der Putten, dat
als hij zijn mond zou opendoen over
bepaalde zaken, zoals de munitiewa
gens, de tankauto's en de gerevideer
de motoren, hij daar de gevolgen
zelf van zou ondervinden, o.a. door
verwijdering van zijn post.
De heer Van der Putten stelt thans,
dat het in naam opheffen van zijn
functie en zijn overplaatsing naar een
post waar hij geen controle meer kan
verrichten, het directe gevolg is van
deze bedreiging.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG De „melkvetoperatie"
van minister Marijnen heeft gisteren de
goedkeuring van de meerderheid van de
Tweede Kamer verworven.
Met 81 tegen 47 stemmen is een socialis
tische motie verworpen waarin de rege
ring werd gevraagd om de tegen 1 Japu-
ari aangekondigde verhoging van het
vetgehalte van de melk „nader in over
weging te nemen". Dit was het resultaat
van de interpellatie van de socialistische
afgevaardigde mevr. De RoosOudegeest,
die het deed voorkomen alsof het Neder
landse volk zou worden gedwongen om
vettere melk te drinken.
Tien miljoen kilogram botervet per jaar
meer riep zij uit, en dat terwijl de op
vattingen van de consument worden ge
negeerd. Minister Marijnen kon er op ant
woorden dat de melk twintig jaar lang
kunstmatig op een te laag vetgehalte is
gehouden en dat daarvoor nu geen enkele
reden meer bestaat. Maar dikwijls gaat
h,t o, dat men een kunstmatige toe
stand als normaal gaat aanvaarden, zo
voegde hij eraan toe en dan wordt het
als een kunstmatige ingreep gezien als
men weer tot de normale toestand wil
terugkeren.
TOCH TEGEN
Voorts het hij uiteraard niet na erop
te wijzen dat de commissie-Vondeling
drie procent vet verantwoord vond. Dit
mocht de socialistische afgevaardigde dr.
Vondeling er gisteren overigens niet van
weerhouden tegen de regering te stem
men, maar dan omdat de melkprijs met
een cent omhoog gaat, zo zei hij. Een an
der argument van de minister was, dat de
Voedingsraad twee jaar geleden nog had
laten weten zelfs geen onoverkomelijke
bezwaren te hebben tegen een vetgehalte
van drie en een half procent.
De socialisten probeerden van hun op
positionele kant vanzelfsprekend hij deze
melkinterpellatie het onderste uit de
(melk)kan te halen, maar behalve bij de
communisten en de pacifistisch-socialis-
ten kregen zij van geen enkele zode
steun. De meerderheid van de Tweede
Kamer liet duidelijk blijken met deze
vettere melk content te zijn. Wij komen
nu een beetje dichter bij de natuur, meen
de de christelijk-historische afgevaardig
de De Ruiter.
NIET AUTOMATISCH
M>v:?,ter Marijnen deed tenslotte nog
uitkomen dat hij het erger vond de con
sument een afgeroomd produkt op te
dringen dan wat vollere melk. Over com
pensatie wilde hij niet praten, even-min
als hij in de verhoging van de kinderbij
slag meer wilde zien dan een samenval
len wat het tijdstip betreft. De minister
ging zelfs verder: ieder fluctuatie in de
prijs van levensmiddelen dient zeker niet
automatisch gecompenseerd te worden.
Het is bepaald onjuist om onze voeding in
dit opzicht in een apart vakje te zetten.
Als de graanprijs hoger wordt en het
brood daardoor duurder, is het precies
eender als met een hogere katoenprijs,
aldus minister Marijnen.
CAIRO. Egyptische archeologen
hebben een trap van veertig treden
blootgelegd in een gang die misschien
voert naar het graf van farao Seti (of
Sethos) de eerste.
De onderzoekers zullen nu proberen
de deur te vinden die de grafkamer
afsluit. Zij hopen dat deze kamer niet,
zoals vrijwel alle andere, in vroeger tij
den is geplunderd.
Seti I, een koning uit de negentien
de dynastie, regeerde omstreeks 1300
voor Christus. Bekend is zijn veldtocht
tegen nomadenstammen die Palestina
waren binnengedrongen.
Het klaagschrift van de heer Van
der Putten vermeldt voorts nog tal
van andere feiten. Daarbij is het ge
val met het gescheurde bloesje te
Oudewater, waar naar zijn mening
hem een valstrik was gezet door het
te doen voorkomen alsof er een po
ging tot aanranding had plaats gehad.
Na dit geval is hem gezegd, aldus
deelt de heer Van der Putten mee,
dat hij van zijn controlerende post
zou worden ontheven, als hij de klacht
die hij over het voorval te Oudewa
ter had ingediend, niet zou intrek
ken. Aan het slot van zijn klaagschrift
stelt hij, dat het een kleine groep of
ficieren is, die hem uit zijn contro
lerende functie wil stoten, desnoods
door ontslag. Hij vindt daarin een
bevestiging aldus stelt hij, in de me
dedeling van het hoofd personeelsza
ken dat hem zou hebben gezegd, dat
hij bij de officieren een omstreden fi
guur is, die als lastig wordt be
schouwd en die men kwijt wil.
Voor het ambtenarengerecht wordt
de heer Van der Putten bijgestaan
door een advocaat van de Ned. Chris
telijke Bond van Overheidspersoneel,
mr. N. J. Geleijnse.
BROWNSVILLE (A.P.) De jury in
het proces te Brownsville tegen de twee
Nederlandse zeelieden die er van wer
den beschuldigd dat zij een Amerikaan
zouden hebben gedood, heeft gisteren
na meer dan zeven uur beraadslagen
een „niet schuldig" uitgesproken.
De Nederlanders, Willem H. Hoogen-
doorn uit Capelle aan den IJssel en Al-
phonsus H. J. van Dijk uit Tilburg, ga
ven geen enkele commentaar op de
uitspraak van de jury. Hun advocaat
zei dat die voor hem niet als een ver
rassing kwam.
De twee zeelieden zijn gistermiddag
uit Brownsville naar New York vertrok
ken. Daar zullen zij zich inschepen voor
de reis naar Nederland.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM- De pen van een
schiethamer trof gisteren in het Carl-
tongebouw te Amsterdam de zeventien
jarige B. Matzinger in het hoofd. De
jongeman was onmiddellijk dood.
Hij was in de kruipruimte tussen
vloer en plafond bezig geweest pennen
in een muur te drijven met de schiet
hamer.
Op een gegeven ogenblik schoot de
pen terug.
Advertentie
GEWAARBORGD DOOR HET LEEUWENZEGEL
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Koningin Sirikit en
koning Boemibol van Thailand zijn
gisteren omstreeks het middaguur van
de vliegbasis Ypenburg naar Zwitser
land vertrokken.
Koningin Juliana en prinses Irene
hebben haar gasten tot aan de trap
van de Fokker Friendship Gerben
Sonderman, waarmee het Thailandse
koningspaar reisde, uitgeleide gedaan.
Terwijl koning Boemibol de ere
wacht van de Koninklijke luchtmacht
inspecteerde, speelde de Luchtmacht
kapel, rekening houdende met 's ko-
nings voorliefde voor jazzmuziek, de
beroemde jazzmars van Glenn Miller.
Dank verschuldigd
Voor koning Boemibol en zijn vrouw
vertrokken, hadden zij eerst nog een
kort bezoek gebracht aan het Vredes
paleis en hadden zij op Huis ten Bosch
het bestuur ontvangen van de Neder
lands-Indische bond van ex-krijgsge-
vangenen en ex-geïnterneerden, de Ni-
beg.
De voorzitter van de Nibeg, de heer
B. A. van Ketel bracht in herinnering
dat de overlevenden van de oorlog te
gen Japan aan het Thailandse volk
veel zijn verschuldigd. Wij weten, al
dus de heer Van Ketel, dat het Thai
landse volk zeer ernstig heeft ge
tracht om het lijden van hen, die zij
buiten de kampen ontmoetten, te ver
zachten en te verlichten.
Van een onzer verslaggevers
Rotterdam. Het plan voor
een zeemansdorp in Europoort
heeft vaste vorm gekregen. De
stichting Zeemanswelvaren Rotter
dam heeft met de gemeente over
eenstemming bereikt over de plaats:
aan de korte kade van de ertsha
ven.
Er zal een centraal gebouw van
vier verdiepingen verrijzen. Daarin
komen een recreatiezaal, een film
theater dat ook voor andere bijeen
komsten kan worden gebruikt, een
toko, een bar, een postkantoortje en
logiesruimte met ongeveer vijftig
bedden.
DELDEN De 75-jarige heer H. J.
Averink uit Delden is gistermorgen dood
in zijn huis gevonden. Hij bleek te zijn
overleden aan kolendampvergiftiging.
Zijn vrouw is bewusteloos naast hem
liggend gevonden. Zij is naar een zie
kenhuis overgebracht. Haar toestand is
ernstig.
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD. In Congo is op
de achtergrond een felle strijd om
invloed en macht gaande tussen de
Verenigde Naties en de Belgen. Deze
strijd zal weldra, tenzij de volkeren
organisatie snel een overwinning uit
het vuur kan slepen, in het openbaar
uitgevochten moeten worden.
De vertegenwoordiging van de volke
renorganisatie in de hoofdstad van Congo
is naar verluidt bezig een rapport op te
stellen voor secretaris-generaal Ham
marskjoeld over de toenemende invloed
van de snel weer sterker in getal wor
dende Belgen op het huidige bewind van
Congo.
Uit dat rapport zou moeten blijken dat
de Belgen hun politieke invloed in Leo-
poldstad zogoed als in Katanga en Zuid-
Kasai reeds weer gevestigd hebben en
zich weer zo sterk voelen dat zij hun
terugkeer naar Congo als definitief be
schouwen. Onder die Belgen zouden zich
vele voormalige hoge bestuursambtena
ren bevinden.
De Belgen zouden de vertegenwoordi
gers van de Verenigde Naties steeds
verder naar de achtergrond dringen en
zich zelf in de voorste rijen dringen.
In elk vliegtuig van de Sabena dat
uit België naar LeopoJdstad vertrekt
zouden gemiddeld honderd Belgen te
rugkeren. Het aantal Belgen in de Con
golese hoofdstad zou bijvoorbeeld in de
maand juli alleen al zijn gestegen van
4500 tot meer dan 6500.
Hammarskjoeld heeft voor de tweede
keer over deze kwestie een brief ge
schreven aan de Belgische regering en
aangedrongen op het vertrek van Bel
gische technici uit Congo. Die brief heeft
in Brussel veel kwaad bloed gezet. Be
grijpelijk. omdat de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties nooit iets anders
heeft verlangd dan het vertrek van de
Belgische troepen uit Congo.
In officiële kringen in Brussel acht
men dan ook het ijveren van Hammar
skjoeld voor het vertrek van Belgische
burgers uit Congo op zijn zachtst ge
zegd misplaatst. In die kringen verwacht
men dan ook dat de Belgische regering
met een krachtig antwoord op de twee
brieven van Hammarskjoeld zal reage
ren.
Het Belgische ministerie van buiten
landse zaken deelde gisteren mede dat
een afgevaardigde van de Belgische re
gering naar New York zal gaan om de
ze kwestie met Hammarskjoeld te be
spreken. „België kan noch de vorm noch
de toon van deze brieven accepteren",
zo deelde het ministerie mede in een
communiqué over de brieven van Ham
marskjoeld. „De Verenigde Naties heb
ben niet het recht voogdijschap over
een land uit te oefenen of zich te men
gen in de binnenlandse aangelegenhe
den van dat land."
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Op de Atlanti
sche Oceaan is de Canadese sleep
boot Melanie Fair, met op sleeptouw-
het achterschip van de African
Queen, opnieuw in ernstige moei
lijkheden geraakt. De sleper is een
flink stuk uit de koers geraakt en
tot overmaat van ramp heeft de
African Queen met lekkage te
kampen.
Eigenaren en assuradeurs hebben
nu opnieuw een beroep gedaan op
L. Smit Co's internationale sleep
dienst Enkele weken geleden werd
de Elbe naar het transport gediri
geerd om de Melanie Fair die tot
tweemaal toe brandstofgebrek kreeg
tijdelijk te assisteren.
Ditmaal is de Gele Zee van haar
station op de Azoren vertrokken.
Gisteravond kwam zij bij het
transport aan, waarna ze vastmaak
te om de African Queen, samen met
de Melanie Fair, naar Madeira te
brengen.
Rondom het gebouw zullen de ver
schillende zeemanstehuizen te zijner
tijd lage gebouwtjes kunnen zetten,
waarin zij een eigen nationale en
geestelijke sfeer kunnen scheppen. Het
is al zeker dat er een Noors kerkje
zal komen. Het terrein zal worden be
plant met bosjes om het een vrien
delijk gezicht te geven.
De heer J. A. Nap, hoofd van het
bureau sociale zorg voor zee-, rijn- en
binnenvaart, die zitting heeft in de
werkcommissie voor het zeemansdorp
hoopt dat de gemeente Rotterdam ge
noeg ruimte openlaat aan de ertsha
ven om er ook voetbalvelden aan te
leggen. Mocht dat niet kunnen, dan
zouden de velden in ieder geval er
gens in de strook land langs de
Brielse Maas, dat voor het nieuwe
spoorwegcomplex is gereserveerd,
moeten komen. Een plaats buiten
Europoort zou ongeschikt zijn.
De kosten van het dorp zijn thans
nog moeilijk te schatten, omdat het
nog moet worden ontworpen door een
architect. Wel is al bekend dat de
sportterreinen ongeveer 150.000 gulden
zullen kosten. De heer Nap heeft ver
trouwen dat te zijner tijd- niet vergeefs
een beroep zal worden gedaan op het
bedrijfsleven voor een bijdrage. De
stichting Zeemanswelzijn in Nederland
heeft al zestigduizend gulden gereser
veerd.
Weinig kans
De gedachte van het zeemansdorp
is geboren in de tehuizencommissie
van Zeemanswelvaren te Rotterdam.
De tehuizen waren het er over eens
dat er in Europoort iets zou moeten
komen voor de vrijetijdsbesteding van
de zeeman, temeer omdat hij in de
korte tijd dat de tankers nog maar
aan wal liggen, nauwelijks gelegen
heid heeft naar Rotterdam te gaan.
Hij zou dan nog een dure taxi moe
ten nemen bij gebrek aan openbaar
vervoer. De tehuizen zagen ook in, dat
zij zich moeilijk met zijn dertienen in
Europoort zouden kunnen vestigen. In
het dorp werd toen een vorm van sa
menwerking gevonden. De verwach
ting is dat in 1962 kan worden begon
nen met de bouw.
erzorgingscentrum
In het Botlekgebied komt ook iets
nieuws. Aan de zuidelijke tak van de
Derde petroleumhaven de plaats
staat nog niet precies vast zal een
verzorgingscentrum worden ingericht
voor de binnenschepen die daar lig
plaats krijgen. De schippers kunnen
immers moeilijk voor hun melk, brood
en levensmiddelen steeds lange reizen
maken. De houten winkeltjes die nu
bij de Hartelse sluis staan, zullen ook
naar het verzorgingscentrum verhui
zen. Zij moeten hun huidige plek toch
verlaten als de sluis wordt verbreed.
Zeemanswelvaren zal in het cen
trum een recreatiegebouwtje voor de
zeelui en schippers in het Botlekge
bied zetten. Daartoe is al een keet van
de Volksbond gekocht. Het gebouwtje
zal vermoedelijk in mei van het vol
gende jaar kunnen worden geopend.
Eigen nieuwsdienst
GIETHOORN Lager Wiede vinden
de raad en burgemeester van Giethoorn
geen naam voor hun gemeente. In een
rapport van de provinciale planologi
sche dienst was deze naam. het pseudo
niem voor Giethoorn in de film Fanfare,
toegedacht aan de nieuwe gemeente die
zou ontstaan door de samenvoeging van
Giethoorn en Wanneperveen.
Burgemeester H. van der Goot van
Giethoorn noemde de naam onverteer
'baar. De leden van de gemeenteraad
vielen hem daarin bij. Gister-middag be
sprak de raad de gemeentelijke inde
ling. Zij was niet ingenomen met een
samenvoeging van Giethoorn en Wanne
perveen.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG. Met het ver
werpen van artikel 60 en het uit
stellen van een beslissing over
de theologische subsidies heeft
de Tweede Kamer zich gisteren
door de omvangrijkste moeilijk
heden van de nieuwe regeling
voor het wetenschappelijk onder
wijs heenge werkt.
Voor minister Cals was het
echter een zwarte dag, vooral
omdat niet minder dan 27 leden
van zijn eigen fractie zich tegen
zijn plan keerden om de facul
teiten de mogelijkheid te ver
schaffen althans enige beperking
aan de studieduur op te leggen.
Het beruchte artikel 60 werd
daardoor met 76 tegen 49 stem
men verworpen.
Deze meerderheid bestond verder
uit de liberalen, de christelijk-histo-
rischen (met uitzondering van dr.
Schmal), de C.P.N. en de S.G.P., ter
wijl ook zes socialisten en het groot
ste deel van de antirevolutionaire
fractie zich tegen het artikel uitspra
ken. Voor stemden 32 socialisten,
dertien K.V.P.'ers, drie antirevolu
tionairen en een christelijk-histori-
sche afgevaardigde.
Aan minister Cals heeft het
overigens niet gelegen. Hij heeft
alles geprobeerd om te verhin
deren dat hem deze nederlaag
werd bezorgd, een nederlaag die
hem niet helemaal als rauwe ver
rassing op het ministeriële lijf
viel na de debatten van gister
middag en die zijn ministeriële
leven geen ogenblik in gevaar
bracht. Daarvoor was artikel 60
nu weer niet belangrijk genoeg,
al was er buiten het parlement
om nog zoveel deining over ge
maakt.
Van enig onaanvaardbaar was dan
ook geen sprake.
De Tweede Kamer heeft zich echter
niet laten leiden door de acties die
vooral de studentenwereld sterk in be
weging hebben gebracht. Minister Cals
mocht nog wel beweren dat men deze
zaak niet kon losmaken van wat er
buiten de Kamer was gebeurd, dat men
het verwerpen van artikel 60 zou uit
leggen als een uitspraak voor onaan
getaste, volkomen ongebonden studie-
vrijheid, zelfs dat de Tweede Kamer
een groep studenten zou steunen die
uitging van een misvatting omtrent
studievrijheid, maar met name de
K.V.P.'er dr. L. Z. H. Albering heeft
deze argumentatie ver van zich ge
worpen. Voor hem golden slechts zijn
eigen argumenten, zo zei hij, en dat
kan ook worden gezegd van de overige
tegenstanders, al lieten dezen zich bij
hun stemmotivering hierover niet zo
scherp uit.
Toch verhief de minister de studen
tenactie tot de kern van zijn verdedi
ging. Is de Kamer van mening, zo zei
hij, dat de vrijheid niet wordt aange
tast, dan moeten er overwegende be
zwaren zijn om tegen artikel 60 te
stemmen, want anders versterkt zij de
verkeerde opvattingen die er nu op
het gebied van de studievrijheid in den
lande heersen.
Hij deed vooral een beroep op lijn
vrienden van de KVP, een gevoelig
beroep zelfs op hun politieke en per
soonlijke vriendschap om hem niet in
de steek te laten. Het doet me wel
iets, aldus de minister, dat zij mij niet
kunnen volgen, alleen omdat zij geen
effect van de voorgestelde maatregel
verwachten.
Het hielp hem weinig of niets, ook
niet zijn cijfers over de sterke groei
van het hoger onderwijs, zijn mede
deling dat een vijfde deel van de
Delftse eerstejaars eigenlijk morele
steun zou moeten hebben om tot de
beslissing te komen op te houden met
hun studie, zijn vergelijking met het
buitenland, waar hier en daar door
middel van een toelatingsexamen de
helft van de kanidaten wordt afgewe
zen omdat er eenvoudig: geen ruimte
voor hen is, evenmin zijn verwijzing
naar de bijzondere instellingen van
hoger onderwijs, die allang veel scher
per maatregelen kennen.
Zijn conclusies luidden dat zijn voor
stel niet in strijd is met de studievrij-
heid, principieel aanvaardbaar is, met
voldoende waarborgen is omkleed en
het sluitstuk vormt van het gehele
nieuwe bestel van het wetenschappe
lijk onderwijs. Bovendien voegde hij
er nogal ironisch aan toe dat de Twee
de Kamer de dag tevoren nog een
amendement had aangenomen, waarin
staat dat dit onderwijs ook het maat
schappelijk verantwoordelijkheidsbesef
dient te bevorderen.
Het mocht blijkbaar allemaal niet
'baten. Waarschijnlijk heeft minister
Cals met zijn vurige peroratie geen en
kele stem gewonnen. Ook al verwees
hij naar de onlangs in Delft geplante
vrijheidsboom, die volgens een Franse
wijsgeer alleen tot bloei zou kunnen
komen met het bloed van tirannen.
Maar hij liet er haastig op volgen:
daarvoor zullen de Delftse studenten
mij niet voor vanavond hebben uitge
nodigd!
Met de uiterst netelige kwestie van
de subsidies aan de theologische facul
teiten der bijzondere universiteiten
heeft de Tweede Kamer gisteren ge
lukkig korte metten kunnen maken.
Niet dat het probleem werd opgelost,
integendeel, het is ter behandeling
naar de minister verwezen.
Dat gebeurde met het aanvaarden
van de motie-Bruins Slot, die de steun
van vrijwel de hele Kamer verwierf.
Deze motie vroeg aan de minister een
wettelijke regeling en wel op korte
termijn. Een motie-Tilanus-Oud drong
aan op het instellen van een commissie,
die dan uiteraard een dergelijke wette
lijke regeling zou moeten voorbereiden
als de motie-Bruins Slot wilde.
Minister Cals behield zich alle vrij
heid voor hoe hij de zaak zou opzetten,
met of zonder commissie. Hij gaf zelfs
met zoveel woorden te kennen dat er
wel degelijk een commissie aan te pas
zou moeten komen. In ieder geval zou
hij zijn departement niet met deze
kwestie willen opschepen en bovendien
deelde hij mee dat het voor hem voor
de hand lag om ook de vertegenwoor
digers van de theologische faculteiten
van de rijksuniversiteiten te raadple
gen.
Dat is nu juist wat de grote voor
standers van de motie-Bruins Slot, na
melijk de anti-revolutionairen en de
fractie van K.V.P., niet wensten. Zowel
dr. Bruins Slot als pater Stokman had
den te kennen gegeven dat zij deze
subsidiekwestie beperkt wilden zien
tot de theologische faculteiten in Nij,
megen en aan de Vrije universiteit
Daartegenover stond het liberale
standpunt, gesteund door de c.h.-frac.
tie, en enkele anti-revolutionairen, dat
dan meteen ook de mogelijkheid van
subsidiëring van de predikantenoplei
dingen aan de rijksuniversiteiten be-
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Ook de Rotter
damse raad gaat er mee accoord
dat eerst de Beneluxtunnel bij Vlaar-
dingen en pas daarna de Willems
tunnel ter vervanging van de Wil
lemsbrug zal worden gebouwd.
Met uitzondering van de beide com
munisten schaarden de raadsleden zich
gistermiddag als één man achter het
college van B. en W. dat na ampel
beraad aan de minister liet weten geen
bezwaar te hebben tegen de toekenning
van prioriteit aan de Beneluxtunnel,
mits met de uitvoering van dat werk
uiterlijk in 1961 wordt begonnen en
voorts alle medewerking wordt ver
leend om op korte termijn tot de voor
de Willemstunnel noodzakelijke onteige
ningen te geraken.
Als woordvoerder van alle raads
fracties op één na (de communistische!)
diende de heer R. Laan jr. aan het
einde van een diepgaand debat over
het nijpende oeververbindingsvraagstuk
een motie in ter onderstreping van de
nood waarin het verkeer tussen de bei
de Maasoevers bij Rotterdam dreigt te
geraken. Ingrijpende voorzieningen zijn
onverwijld nodig ter voorkoming van
een onoplosbare ontwikkeling.
WILLEMSTUNNEL
Wethouder mr. H. Bavinck behoefde
het door B. en W. ingenomen stand
punt nauwelijks te verdedigen. Voor
Rotterdam blijft het van het grootste
belang om de Willemstunnel zo spoedig
mogelijk te houwen. Maar vóór 1963 zal
met de bouw daarvan nog geen begin
kunnen worden gemaakt. Om de daar
voor nodige ruimte te scheppen moeten
minstens achthonderd woningen en 160
bedrijfsruimten worden onteigend en
vervolgens worden gesloopt. Daar zijn
op zijn minst drie jaren mee gemoeid.
Het bouwen van dé Willemstunnel zal
zes a zeven jaar duren, zodat de vol
tooiing niet voor 1970 tegemoet mag
worden gezien.
MOEILIJK
Gelet op deze lange tijdsduur is het
duidelijk dat zonder een andere nieu
we oeververbinding met name in de ja
ren 19651970 ernstige verkeersmoei
lijkheden zijn te duchten. De dan reeds
voltooide Brienenoordbrug zal de Maas
bruggen en de Maastunnel alleen van
het interlokale verkeer ontlasten; voor
het stadsverkeer en het verkeer van en
naar het Botlek- en Europoortgebied
ligt deze brug te ver naar het oosten.
Voor het toenemende verkeer naar
de nieuwe haven- en industriegebieden
op Rozenburg zal de Beneluxtunnel uit
komst bieden. Voor Rotterdam is het
daarom van belang dat aan deze tun
nel prioriteit wordt toegekend. Wanneer
uiterlijk in 1961 met de bouw wordt be
gonnen is het technisch mogelijk dat
de Beneluxtunnel in 1965 is voltooid.
Meer dan de Brienenoordbrug zal de
Vlaardingse tunnel de beide Rotterdam
se oeververbindingen ontlasten; Rot
terdam heeft derhalve in meer dan
één opzicht belang bij een spoedige
bouw van de Beneluxtunnel.
De beide communistische raadslieden
waren er tegen omdat zij meenden
dat met die Beneluxtunnel alleen de
belangen van de binnen- en buitenland
se concerns zouden worden gediend!
HOLLANDIA (ANP). De Nieuw-
guinese Democratische volkspartij
wil een verdere versterking van de
verdediging van Nederlands Nieuw-
Guinea, dit in tegenstelling tot de
Partei Nasionaal, die onlangs aan
minister Toxopeus heeft meegedeeld
dat zij op een verdere versterking
van de defensie geen prijs stelt. De
wensen van de D.V.P. gaan zelfs zo-
ver dat zij een permanente detache
ring van de Karei Doorman in de
Nieuwguinese wateren wil.
Dat staat in een resolutie, die on
langs namens de partij aan minister
Toxopeus is aangeboden. Daarin
wordt ook gevraagd om een versnel-
jon oprichting van het Papoeabatal-
Blijven I
De voorzitter van de partij, Runto-
boy, heeft de Nieuwguinea-koerier
verteld dat de minister hem ook ge
vraagd heeft wat de mening van de
D.V.P. was over de vaststelling van
een streefdatum. Runtoboy had toen
gezegd: Indonesië heeft 350 jaar on
der Nederlandse leiding gestaan en
toen het ten slotte werd losgelaten was
het nog niet in staat om zijn eigen
zaken te regelen.
In de resolutie aan minister Toxo
peus wordt hierover gezegd: Er kan
slechts dan sprake zijn van een soe
vereiniteitsoverdracht wanneer
Nieuw-Guinea in staat is om zelf per
j'aar tachtig miljoen gulden op te
brengen voor de financiering van het
overheidsapparaat (dat geld komt
thans uit de Nederlandse schatkist)
De Nederlandse overheid dient in
Nieuw-Gumea te blijven totdat
Nieuw-Guinea in staat is op eigen be
nen te staan, aldu» de résoltuie.
keken zou moeten worden. Dat was
een van de belangrijkste redenen waar
om de motie-Tilanus-Oud werd ver
worpen. Maar minister Cals wilde waar
schijnlijk iedereen zijn zin geven. Met
dat al was het amendement Stokman,
dat de hele kwestie van deze subsi
diëring aan het rollen had gebracht,
uiteraard van de baan.
De behandeling bleef tenslotte ste
ken in de collegegelden, die de socia
listen tot de helft (honderd gulden per
jaar) teruggebracht willen zien. Daar
mee gaat de Tweede Kamer volgende
week woensdag verder. Dinsdag ver
gadert zij niet omdat het dan een
rooms-katholieke feestdag is. Waar
schijnlijk komt het op die zesde dag
van de debatten tot een eindbeslissing.
Van onze correspondent
WASHINGTON. Premier Abdul
Rahman van Malakka heeft gisteren
duidelijker dan ooit tevoren gezegd dat
hij de situatie rondom Nederlands
Nieuw-Guinea gevaarlijk acht, omdat
agressief optreden van Indonesië niet
uitgesloten is.
Rahman liet tijdens een lunch met de
Amerikaanse nationale persclub door
schemeren dat naar zijn mening Soe-
karno inderdaad met vuur speelt. De
Indonesische regering heeft haar volk
opgehitst en zij he\£t ten aanzien van
Nieuw-Guinea verwachtingen gescha
pen, waarvan zij moeilijk kan terug
komen. De situatie zou daarom een
ernstig, zelfs desparaat karakter kun
nen aannemen en Indonesië zou zich
er wellicht niet van kunnen weerhou
den om op de eenmaal ingeslagen weg
voort te gaan.
Nederland zou volgens Rahman nim
mer in staat zijn Nieuw-Guinea afdoende
te verdedigen. Hij vreesde dat van uit
breken van vijandelijkheden of moeilijk
heden de communisten zouden trachten
voordeel te trekken, iets wat op het hele
gebied, dus ook op Malakka zijn weer
slag zou hebben. Vandaar zijn plan voor
bemiddeling, die hij voelde als een heili
ge zending. Hij onthield zich overigens
van het geven van bijzonderheden over
dat plan. Die zal hij pas bekendmaken
nadat hij met Nederland heeft gesproken.
Van Amerikaanse zijde is gisteren
slechts meegedeeld dat het onderhoud
dat de minister van buitenlandse zaken
Herter gisteren met Rahman had „van
belangwekkende aard" was en dat de
voorstellen van Rahman en de documen
ten die hij daarover heeft overgelegd
nader zullen worden bestudeerd.
Het schijnt dat Rahman te verstaan
is gegeven dat de Verenigde Staten elke
oplossing van de kwestie Nieuw-Guinea
zullen toejuichen, die voor béide partijen
in het conflict aanvaardbaar is.
Intussen heeft Associated' Press in Den
Haag vernomen dat de Nederlandse re
gering de regeringen van Engeland en
de Verenigde Staten op de hoogte heeft
gesteld van haar „ongenoegen" over het
feit dat premier Rahman de Nederland
se regering niet van te voren op de
hoogte heeft gebracht van zijn bemid-
d'elingsplan. Ook de regering te Koeala
Loempoer zou van de Nederlandse ge
voelens op de hoogte zijn gesteld.
De Britse regering, zo vernam A. P.
voorts, heeft begrip getoond voor het
Nederlandse standpunt. De houding van
Washington zou „niet duidelijk" zijn.
Daar werd nog aan toegevoegd dat de
secretaris-generaal van de V. N.Dag
Hammarskjoeld, minister Luns onlangs
in New York heeft laten weten dat een
beheerschap van de V.N. alleen tot stand
zou kunnen komen op verzoek van de
besturende mogendheid (in het geval
van westelijk Nieuw-Guinea dus alleen
op verzoek van'Nederland).
Van onze correspondent
OSS. Na de oproep van de vakbon
den St.-Joris en St.-Willeforordus zijn
gistermorgen een kleine honderd stakers
bij Unilever Oss weer aan het werk ge
gaan. Het waren voornamelijk vertrou
wensmannen van de bonden.
De andere veertienhonderd werknemers
zetten de staking voort. Zij zullen van
daag per aangetekende brief hun lonen
krijgen, voor zover zij die nog tegoed
hebben.
Intussen heeft ook de burgemeester van
Oss, de heer G. J. Deelen, zioh in het
conflict gemengd. Hij riep de stakers op,
niet de sentimenten te laten spréken en
weer rustig aan het werk te gaan. Dit
om onherstelbare breuken te voorkomen.
Gistermiddag werd door colporteurs
van buiten de plaats het communistische
dagblad De Waarheid onder de stakers
verspreid. Een van deze colporteurs werd
door de politie aangehouden en later
weer vrijgelaten.
Bij het bureau van het dagblad De
Gelderlander in de Molenstraat werden
enkele bulletins uit een vitrine gerukt,
maar voor het overige blijft de actie even
rustig verlopen als tot nu toe het geval
was.
LONDEN (Reuter) De export van
Engelse auto's is in september belang
rijk teruggelopen. De produktie is daar
entegen vrij belangrijk gestegen. De
export daalde tot 29.795 auto's tegen
41.024 in augustus en 38.513 in septem
ber 1959. De produktie steeg tot 131.772
auto's tegen 85.788 in augustus en
121.740 in september vorig jaar.
Advertentie
4.
95
JUPOLIH
