Scheldkanonnade
werd stopgezet
Twaalf vliegers worden
nader aan tand
T. H. VOOR HAARLEM
OP PAPIER KLAAR
Ontmoeting tussen Kroesjtsjef en Adenauer wordt voorbereid
Geredde van Friso sloeg
verdrietig de ogen neer
ARKS beschuit
Machinist Dijkstra
zwom driemaal de
reddingboot na
de chocolademelk
heet nu
(weer)
SCANDINAVIË
VORMT
VREDESLEGER
De Bilt: Bewolkt
SCHEERVLUCHT OVER KONINKLIJKE COMET
Russisch zweef tuig
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Milder
Met de V.N.
Kolendamp bedreigt
vijftig gezinnen
Hoop
Café
Nieuwe Markt"
Zie verder pag. 9
LAATSTE NIEUWS
Omzetbelasting op
boter vervalt
dorstlessende melkcbocola
Directeur: JACQ DE SMIT: Chefred.: G. J. BREUKER
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4 Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009,
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Temeuzen, N.euwstraat 38, tel. 01130-3189;
Zierikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991.
ZeeuwsQh Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartaSl'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,—»
16e JAARGANG No. 4690
Donderdag 27 oktober 1960
WEER OP WEG NAAR DE TOP...
Van onze correspondent
BOIYN. De Russische minister-president Kroesjtsjef heeft
via de Westduitse ambassadeur te Moskou. Kroll, bondskanse
lier Adenauer een soort politieke wapenstilstand tussen de Sow-
jetunie en de Bondsrepubliek voorgesteld. Kroesjtsjef is zelfs
bereid om op korte termijn met de kanselier te gaan praten,
waarbij het hem volkomen onverschillig is waar dit gesprek zal
plaats vinden.
Dit getuigt van een radicale keer
van de Russische houding tegenover
de Bondsrepubliek. Tot voor kort
vloeiden de Russische radio en dag
bladen, alsmede de redevoeringen
van Kroesjtsjef zelf over van scheld
woorden, gericht aan het adres van
Adenauer. Men schroomde zelfs niet
om de bondskanselier met Hitier te
vergelijken en men betoogde steeds
weer dat Bonn met zijn „revanchis-
tisch-militaristische" politiek op een
nieuwe oorlog uit was
Sedert ö!e Algemene vergadering in
de Verenigde Naties, waarbij Macmil-
lans bereidheid aan het licht kwam, in
de Westelijke wereld voor een nieuwe
topconferentie met Kroesjtsjef te plei
ten, waait er te Moskou blijkbaar weer
eens een zachtere wind. Kroesjtsjef be
toogde dezer dagen tegen de Russisch
sprekende Duitse ambassadeur te Mos
kou, dat de Russisch-Westduitse betrek
kingen op korte termijn aanzienlijk ver
beterd moeten worden. Eerste teken
van deze Russische houding was de ge
ruisloze wijze waarop de Russische
radio en dagbladen, op het partijblad
Prawda na, het incident-Smirnof ond'er
de tafel lieten glijden. Men maakte zo
goed als geen gewag van het optre
den van de Russische ambassadeur te
Bonn tijdens de opening van de Afri-
kaweek in de Beethovenhalle en er
werd zelfs geen politieke munt uitge
slagen.
Bondskanselier Adenauer was van
deze Russische wending reeds vorige
week op de hoegte. Het was hierom
ook. dat hij direct na het incident-
Smirnof een minister naar de Russi
sche ambassadeur zond. teneinde het
gehele geval zo mogelijk in d'e doofpot
te stoppen.
Te Bonn betoogt men nu dat de Rus
sen er vast van overtuigd zijn dat het
in het komende voorjaar tot een top
conferentie tussen Kroesjtsjef, Macmil-
lan, de Gaulle en de nieuwe Ameri
kaanse president zal komen. Het
voornaamste thema van die conferentie
moet volgens de Russen de kwestie-
Berlijn worden. De Russen zouden
daarbij willen proberen de Verenigde
Naties bij de oplossing van het Ber-
lijnse vraagstuk in te schakelen volgens
de redenering, dat een paar duizend
man troepen van de Verenigde Naties
Advertentie
Wij Zeeuwen
eten
ROERMOND. In de Egelantier
straat en de Oranjeboomstraat te Heer
len zijn vijftig gezinnen verplicht 's
nachts zoveel mogelijk ramen en deuren
open te laten. Doen zij dat niet dan
dreigen zij door kolendamp te worden
vergiftigd.
De K.S.G.-huizen, zoals ze 'in de wan
deling worden genoemd, zijn enkele ja
ren geleden met steun van de Kolen-
en staalgemeenschap gebouwd. De Heer-
lense aannemersfirma paste daarbij
een nieuw systeem voor de rookafvoer
toe. Met een regelknop in de kamer
kan de bewoner warme lucht door ka
nalen in het plafond laten stromen al
vorens deze door de schoorsteen naar
buiten gaat.
Gebrekkig
zeker zo veel veiligheid aan de West-
berlijnse bevolking kunnen bieden als
een paar duizend man geallieerde
troepen.
Deze Russische voorbereiding voor
een nieuwe poging in de richting van
een topconferentie brengt met zich
mee, dat de Russische propaganda tegen
Bonn dient te worden verzwakt en zelfs
dat er een beter klimaat tussen Kroesj
tsjef en Adenauer persoonlijk moet ont
staan. Voor Adenauer echter is een
bescherming door de Verenigde Naties
van de Westberlijners iets volkomen
onaanvaardbaars, ja zelfs de voorbode
van een overgeven van West-Berlijn via
de status van zogenaamde vrije stad
aan de Oostduitse communisten. Zijn
regering houdt dan ook stijf en strak
vast aan de viermogendhedenovereen-
komst voor Berlijn.
Desondanks wil Bonn ingaan op
Kroesjtsjefs voorstellen, in de hoop dat
een gesprek tussen de Russische minis
ter-president en Adenauer zal leiden
zowel tot een verlichting van de span
ning tussen Oost en West, als tot een
betere Russisch-Duïtse verhouding.
Over de datum en de plaats van het
gesprek Kroesjtsjef-Adenauer is even
wel nog niets bekend gemaakt.
Van onze correspondent
LONDEN Het grootscheepse
onderzoek naar de gang van zaken
bij het ongelukkige .incident van
dinsdag toen het vliegtuig van ko
ningin Elizabeth bijna in botsing
kwam met twee Duitse straaljagers,
is gisteren zowel in Groot-Britannië
als in West-Duitsland met kracht
voortgezet. De gemengd Duits-Britse
commissie begon gisteren op het
vliegveld van Lyneham, een basis
van de R.A.F., waar de gehele be
manning van de koninklijke Comet
nog eens werd ondervraagd.
In West-Duitsland waren meer vragen
te stellen. Honderden Westduitse jacht-
vliegers werden in de loop van de nacht
van dinsdag op woensdag en ook gis
teren overdag ondervraagd. Behalve
een twaalftal gaan zij allen vrijuit. De
twaalf overgeblevenen zijn geducht aan
de tand gevoeld. Het is niet uitgesloten,
aldus verluidde gisteravond in Bonn,
dat onder hen de schuldigen schuilen
van 'de onverantwoordelijke schijn-
aanval op de Comet van de Britse
vorstin.
Scherpe reacties
In Engeland, waar de laatste maanden
de gevoelens toch al niet erg pro-Duits
waren, heeft het betreurenswaardige
incident een bijzonder slechte indruk
gemaakt. In tal van bladen heeft het
tot scherpe anti-Duitse oommentaren
geleid. Daarnaast dringt men er ook
allerwege op aan dat er meer coör
dinatie tot stand gebracht wordt tussen
de militaire en de burgerluchtvaart.
Vooral nu de snelheden waarmee ge
vlogen wordt bijna dagelijks toenemen
is dat een eerste vereiste.
Vandaag vertrekt de gemengde com
missie van onderzoek naar de Bonds
republiek om daar het speurwerk voort
te zetten. De commissie krijgt alle ge
gevens ter beschikking die gisteren
werden verzameld als gevolg van het
verhoor van de Duitse jachtvliegers.
Gisteravond kwam ook nog aan het
licht een mysterie te meer dat de
gehele vlucht van de koninklijke Comet
is gevolgd in een geheim radarstation
in Noord-Duitsland. Dit station maakt
deel uit van een lange keten radar
waarnemingsposten die zich uitstrekt
van Noorwegen tot Turkije. Deze ke
ten behoort tot het defensiestelsel van
de Navo. De waarnemingen die deze
radarpost dinsdag deed, geschiedden
geheel onafhankelijk van die welke
door civiele waarnemingsstations wer
den verricht.
Officieren van de Britse luchtmacht
hebben in deze radarpost de waarne
mingen voortdurend verricht. Men
vraagt zich thans af of zij het incident
op hun radarscherm hebben gezien. En
als zij het hebben gezien waarom
hebben zij dan het incident niet on
middellijk gerapporteerd?
Het hoofdkwartier van de tweede
Advertentie
Hiermede heb ik de eer mijn cliënten
kennis te geven van de opening van
NIEUWE MARKT 11
Telefoon 138443 Rotterdam
op donderdag 27 oktober a.s., 3 u. n.m.
Uw bezoek zal door mij op hogè prijs
worden gesteld.
F. Versluis.
Tal van bewoners die hun kachels
hebben aangemaakt klagen sinds enke
le weken over hoofdpijn. De dokters
die hun patiënten bezochten namen op
de slaapkamers kolendamp waar en
gaven het advies ramen en deuren zo
veel mogelijk open te houden. Een on
derzoek heeft aangetoond dat de afvoer
buizen in de plafonds, die de vloeren
van de slaapkamers moesten verwar
men, lekkages vertonen en dat de re
gelknop van de meeste verwarmingen
niet meer goed functioneert.
De bewoners hebben een klacht in
gediend bij de Gemeentelijke genees- i
kundige en gezondheidsdienst. I
Koning Boemibol en prinses Beatrix scharen zich blijgemoed in het
Haagse Hotel des Indes rond de dis. De koning en koningin van Thailand
boden daar gisteravond een galadiner aan koningin Juliana en prins
Bernhard aan.
geallieerde tactische luchtmacht in
West-Duitsland bevestigde gisteren dat
de waarnemingen door deze post van
de Navo zijn verricht, maar het wilde
verder niets mededelen. Alle eventuele
gegevens staan echter ter beschikking
van de commissie van onderzoek.
Bondskanselier Adenauer ontbood
gisteren zijn militaire medewerkers op
een vergadering van het kabinet en gaf
hun opdracht de toedracht van het in
cident zonder verwijl uit te zoeken.
Voorts gaf dr. Adenauer het ministerie
van defensie, vooruitlopend op het re
sultaat van het onderzoek, alvast op
dracht, verontschuldigingen aan te bie
den aan de Britse ambassade in Bonn.
Volledig onderzoek
Ook in het Britse Lagerhuis kwam
het incident tussen de twee straaljagers
en de Comet van koningin Elizabeth
gisteren ter sprake. George Ward, mi
nister voor de luchtvaart, gaf de afge
vaardigden de verzekering dat er een
volledig onderzoek naar het gebeuren
is ingesteld. Ook de minister was van
mening dat het incident nog eens de
aandacht heeft gevestigd op de nood
zaak de grootst mogelijke veiligheid na
te streven voor de militaire en de bur
gerluchtvaart boven het Europese lucht
ruim.
Vader Dijkstra is overgelukkig met de redding van zijn zoon, maai
op het gezicht van de geredde jonge machinist wil het verdriet over
het verlies van de andere zes opvarenden van de Friso niet wijken.
Van onze speciale verslaggever
FRANEKER De vele boeket
ten, die gisteren bezorgd werden
aan het hoekhuis in de Burgemees
ter Okmastraat te Franeker, had
den het ouderlijke huis van de 23-
jarige kustvaartmachinist J. Dijk
stra in een bloemenpaleisje kun
nen herscheppen. De meeste lagen
nog lange tijd op het tafeltje in de
keuken. Hoe zielsblij iedereen was
over het behoud van de jonge zee
man, bijna sterker nog leek het
verdriet over het verlies van de
zes andere opvarenden van de
kleine kustvaarder Friso, waar
naar het zoeken thans gestaakt is.
Geen woord
De jongeman is wel mededeelzaam,
maar uit piëteit tegenover de zes, die
niet de reddingboot konden bereiken,
gaat het verhaal alleen over hem
zelf, Als het gesprek in de richting
gaat hoe de anderen geprobeerd heb
ben zich te redden, schudt hij het
hoofd en slaat zijn ogen neer. Geen
woord geeft hij prijs over hun strijd
en hoe hij hen uit het oog heeft ver
loren.
Lijden
Het is bijna ongelooflijk, hoe de
jonge machinist er het leven af heeft
kunnen brengen. De ramp voltrok
zich in ongeveer een half uur, maar
drie kwartier heeft hij in de baaierd
van koude golven moeten zwemmen
om de enige losgeslagen reddingboot
te bereiken. Het was toen niet alleen
een kwestie van kou lijden en af
wachten, want drie keer werd Dijk
stra uit de boot geslagen door de
woedende zee!
Hozen
Bijna met koel overleg heeft hij de
zeven uren doorgebracht voordat het
Duitse vrachtschip Edmund Halms
hem oppikte. „De enige wil, die ik
had, was dat ik leven wou", zei hij
ons gistermiddag kort na zijn aan
komst in zijn woonplaats Franeker.
Met die wil heeft hij urenlang het
water uit de boot gehoosd water,
dat er even hard weer in kwam als
hij dacht dat hij een ogenblik kon
rusten
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Op het departe
ment van Onderwijs, kunsten en
wetenschappen ligt een uitgewerkt
plan van de gemeenten Amsterdam
en Haarlem, om in Haarlem een
derde technische hogeschool te stich
ten. Dit instituut zal, aldus het plan,
een dependance moeten zijn van de
Vrije en van de Gemeentelijke
universiteit in Amsterdam. De we
tenschappelijke staven van de tech
nische faculteiten aan deze instellin
gen van hoger onderwijs moeten
voor dit doel worden uitgebreid.
Daarover is tussen de universiteiten
al overleg gepleegd.
De uitbreiding van de bestaande
wetenschappelijke staven zal grote
besparingen opleveren. Bovendien
kunnen de moeilijkheden bij het
vormen van nieuwe wetenschappelijke
werkgroepen gebrek aan geschikte
krachten) worden ondervangen.
Het plan van Amsterdam en Haarlem
kan, zo is ons gebleken, op enig verzet
stuiten bij het directorium van de Vrije
Universiteit. Daar staat men ten aan
zien van de wetenschappelijke opleiding
op het standpunt, dat die uitsluitend op
de basis van het reformatorische den
ken dient te geschieden.
De burgemeester van Haarlem, mr.
Cremers, zei ons hierover: „Dit zal een
kwestie van geduldig overleg worden.
Maar mochten de besprekingen stran
den, dan zal de samenwerking met de
Gemeentelijke universiteit van Amster
dam nog voldoende zijn, om het denk
beeld van de Haarlemse technische
hogeschool te verwezenlijken."
Zwolle
Op het punt, van de ontwikkeling van
het hoger onderwijs bestaan tegenstel
lingen. Er is een stroming, die concen
tratie voorstaat, een andere, met name
vertegenwoordigd door het oosten van
het land, voelt meer voor spreiding.
In die geest is indertijd aan minister
Cals geadviseerd.
De. burgemeester van Zwolle, de heer
Roeien, een vurig voorstander van de
vestiging van een universiteit in zijn
stad, zei gisteravond: „Zo de derde
technische hogeschool binnen de rand
stad zal worden gevestigd, acht ik dat
in strijd met het rapport „Ruimtelijke
ordening".
Deventer
Burgemeester Bolkenstein van De
venter, de stad die door de uitspraak
van het rapport spreiding hoger onder
wijs van de commissies Piekaar en Ne-
her het hoogst genoteerd staat voor
een nieuwe universiteit, vond de argu
mentatie voor het nieuwe plan niet
sterk.
Of het stichten van een dependance
goedkoper zou zijn dan de oprichting
van een nieuwe universiteit betwijfelde
hij ten zeerste. Professoren zijn er toch
nodig en ruimte om colleges te geven
ook. Een dependance zou de overbelaste
staven van de bestaande universiteiten
nog maar meer werk geven
Enschede
Burgemeester W. Thomassen van En
schedé, de stuwende kracht achter de
beweging die strijdt voor een techni
sche hogeschool in Twente, zei:
Ik denk niet dat minister Cals zich
door dit nieuwe plan van de sprei
dingsgedachte af zal laten brengen.
Als hij van plan zou zijn geweest
om een nieuwe inrichting voor hoger
onderwijs in het westen op te richten,
dan zou al het gezeur over eventuele
vestigingsplaatsen in het oosten van
de laatste jaren niet nodig zijn ge
weest".
Eigen nieuwsdienst
X.ONDEN. In de Sowjetunie is een
zweeftuig ontworpen, aldus het persbu
reau Tass, dat 400 ton weegt en zich
op een ruim anderhalf meter dik lucht
kussen met een snelheid van 170 tot
200 kilometer per uur boven land of
water kan voortbewegen.
Dit bericht heeft in Engeland, waar
al verschillende kleine typen zweeftui-
gen gebouwd zijn, grote verbazing ge
wekt. Aan zweeftuigen van 400 ton is
men in Engeland en in de Verenigde
Staten nog lang niet toe.
LUCHTBASIS VANDENBERG
De Amerikaanse luchtmacht
is er gisteren niet in geslaagd
een zestiende kunstmaan van
het type Discoverer in een baan
om de aarde te brengen, De
kunstmaan, de zwaarste van al
le Discoverers, was zo groot dat
er plaats was voor aapjes of ver-
kenningsapparaturen in de in
strumentencapsule die later zou
moeten terugkeren naar de aar
de. De kunstmaan woog, de
brandstof meegerekend 6759 kg.
Het leeggewicht was 945 kilo. De
capsule woog 135 kilo.
OSLO Noorwegen, Denemarken
en Zweden vormen op het ogenblik
een politiestrijdmacht die zij ter be
schikking zullen stellen van de Ver
enigde Naties. Dit werd gisteren door
een woordvoerder van de Noorse re
gering in Oslo bekend gemaakt.
De strijdmacht kan op elke gewen
ste plaats ter wereld worden ingezet.
Zij zal permanent ter beschikking van
de volkerenorganisatie staan en in
staat zijn op elk moment te vertrekken.
Het „vredesleger" van de Scandina
vische landen zal uit tenminste 1500
officieren en manschappen bestaan,
voor het merendeel infanteristen. Het
zal volledig uitgerust worden om te
kunnen optreden waar er zich maar
een noodtoestand voordoet.
Er zullen uitsluitend vrijwilligers
deel uitmaken van het Scandinavische
politieleger, maar zij moeten op zijn
minst anderhalf jaar onder de wape
nen zijn geweest.
Het gaat hier om een zuiver Scan
dinavische strijdmacht, dus geen per
manent leger van de Verenigde Naties.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Met ingang van 1
januari zal de omzetbelasting op boter
verdwijnen.
Deze maatregel, samen met de aan
gekondigde verhoging van het vetge
halte van de melk van 2,5 op 3 procent
welke verhoging al op 7 november
zal ingaan moet naar het oordeel van
de regering leiden tot een betere afzet
en prijs van de boter.
De 58-jarige melkhandelaar J. den
Hartog uit Bussum is gisteren in het
r-k. ziekenhuis in Hilversum overleden
aan de gevolgen van een verkeersonge
luk. De heer Den Hartog was dinsdag
verblind door de zon en met zijn auto
op een tegenligger gebotst op de weg
van Bussum naar Hilversum.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Half tot zwaar
bewolkt met en
kele buien. Matige
tot vrij krachtige
wind uit zuidelijke
richtingen. Dezelf
de temperaturen
als gisteren of iets
hogere.
MIESJE: Alweer een depressie.
28 okt.: zon op 7.27, zon onder 17.20;
maan op 14.53.
Advertentie
