Hier zoeken ze
een hrugivachter
HET HARDE GESLACHT
££ZI£|i[i
DE NATUUR
Vluchtelingen uit
Tibet voor studie
naar Leiden
IKAPPIE EN HET IJSBERGRAADSELI
Uit de kerken
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
P. W. RUSSEL'S
GEMEENTE VREELAND, WAAR DE VERKOPERS
VAN MOLLEN EN EGELS GEWAARSCHUWD ZIJN
een
brugwachter
in en om uw huis
Rel in café wegens
„discriminatie"
't helpt en't is lekker
Woensdag 26 oktober 1960
«aam t int;
te»» de
Iter vM Ymm$ véüv U
loJctofcer 18S0. #er#s»?
t&Ufa&UtaA m.%
Irt>8Pftl»
VREELAND. Om half vier gister
middag stond ik voor het stadhüis van
Vreeland en las: „Mollen-, egels- en
kikvorsenwet: Ten verkoop in voorraad
hebben, te koop aanbieden, verkopen of
vervoeren van mollen of egels of huiden
van mollen is verboden, tenzij met
schriftelijke machtiging van de Com
missaris der Koningin in de provincie,
waar het feit gepleegd wordt". Zo,
dat is dan gunstig voor die mollen, dacht
ik.
Overigens is het goed gezien van degene die opdracht gaf het raadhuis van
Vreeland wat op te knappen, want daar is het wel aan toe. Wie zich boven bij
de Secretarie gaat melden staat oog in oog met zwaar gebarsten muren en over
een verfje praten is geen luxe. Maar dat gebeurt dan al, want beneden is men
druk bezig. Daarom hing ook de aankondiging van het huwelijk tussen Adrianus
Alblas van 25 en Trijntje Heilingwerf van 18 niet tegen de gevelmuur, maar
stond achter kippengaas en op het mededelingenbord geprikt aan de grond.
Een lief oord, dat Vreeland. De zon
scheen er heel zwakjes in de Vecht en
de waterstroom nam drie bloemkool
stronken mee. Ook een appeltje, maar
dat was maar een kleintje en dat kunt
u verder wel vergeten.
Het was er heerlijk, dat is zeker.
Geen verkeer bijna, geen zebra's met
knippert>ollen, nauwelijks fietsers al
leen maar rust en nog eens rust.
Hoewel, dat is dan weer de buiten
kant, want Vreeland heeft nog een
probleem op te lossen. Het zal wel luk
ken, daar niet van, maar het moet dan
toch maar gebeuren.
Ze moeten een brugwachter hebben,
in Vreeland en de beslissing staat voor
de deur.
Vrij wonen
Ook in Vreeland is het niet zo, dat
je kunt zeggen: laten we eens even
kijken wie er van de 1350 ingezetenen
geschikt is als brugwachter. Want vindt
er maar eens een die alle capaciteiten
heeft!
„We hebben geadverteerd in een pro
vinciale krant", vertelde gemeente
secretaris H. J. Smit me. En hij was
enthousiast over het aantal sollicitan
ten: „Maar liefst tien", zei hij. „Jam
mer genoeg niemand uit Vreeland. Wel
uit Hilversum, Rotterdam en Mij
drecht."
„Salaris ƒ122,— per maand met vrij
wonen", vermeldde die advertentie. Zo,
zo, heb ik toen gedacht, honderd en
twee en twintig gulden voor een maand,
dat is ook niet mis. Daar kun je waar
schijnlijk maar een heel klein brug-
wachtertje voor krijgen.
Maar zo was het niet en de gemeente
secretaris van Vreeland heeft het me
precies uitgelegd.
■jf „Nee, nee, die 122 gulden per maand,
dat is geen zetfout", zei hij. „Maar
voor deze baan denken we aan iemand
die al wat inkomsten heeft, iemand die
gepensioneerd is of zo. Of iemand die
erbij werkt, tenminste als zijn
vrouw dan de brug kan bedienen."
Moeilijk, zo'n brug bedienen?
„Welnee", zei de gemeentesecretaris.
,,Het is een elektrische brug, weinig
werk en helemaal geen vakkennis
nodig. Het zijn hoofdzakelijk plezier-
bootjes die er passeren en 's winters
is er bijna geen verkeer. Officieel is
het „hengelen" van de brugwachter
verboden, maar ze doen het allemaal.
Tweedehands
De brug in kwestie heet de Van
Leerbrug: een hele steile, zodat je
eenmaal op het hoogste punt gekomen
pas kunt zien of er tegenverkeer is.
In 1945 hebben de bezetters de oude
brug opgeblazen. Waarom begrijpt geen
mens, want niemand ziet het strate
gische belang van die brug. Maar goed,
stuk was stuk en het ging de Vreelan-
ders zwaar aan het hart.
De inwoners van het dorp hebben
toen zevenduizend gulden bij elkaar
gebracht. Dat was veel, maar veel te
weinig en toen heeft meneer Van Leer
jawel, van de vaten er nog eens
twintigduizend gulden bij gedaan. Van
daarVan Leerbrug.
Of er toen een nieuwe brug gekocht
kon worden? Welnee, maar in Weesper-
karspel hadden ze nog een hele goeie
en die is het dan geworden.
„Altijd zit je in dit vak in span
ning", zegt de huidige brugwachter,
die Jan van Ekeres heet, maar door
iedereen Ome Jan wordt genoemd.
„Spanning, ja. Je hebt er geen idee
van hoeveel verkeer er over die brug
komt. Dan hoor ik bijvoorbeeld een
sein dat er een schuit door wil. Ik
kijk naar alle kanten en net als ik
op de knop wil drukken om de brug
omhoog te laten gaan vliegt er een
auto van om de hoek. Levensgevaar-
lijk'
Hij heeft gevraagd om witte stre
pen op straat voor zijn brug. „Maar
ze hebben me voor gek verklaard". Hij
heeft ook gevraagd om knipperlichten.
„Ze hebben me weer voor gek ver-
„Ik barst van de zenuwen, want ik
Tot 1 december is hij de brugwachter
en ze noemen hem Ome Jan. ,Jk ging
onlangs naar de dokter en zei hem: ik
barst van de zenuwen door het werk. Ik
dacht dat jij zo'n rustige waszei de
dokter. Maar de verantwoordelijkheid,
dat is het", zegt Ome Jan.
ben de verantwoordelijke persoon vol
gens de wet", aldus Ome Jan.
En per 1 december gaat hij weg.
Twee en zeventig jaar is hij en met ze
ven en zestig begon hij zijn brugwach
tersloopbaan. „Vroeger was ik uit
voerder en ik heb ook nog dertig jaar
voor mezelf als aannemer gewerkt.
Vreeland uit? Nooit. Ik bgn geboren
hier en mijn familie woont al sinds
1500 in Vreeland. Ik wil nergens an
ders zijn".
Veel te fit
LEIDEN De Leidse universiteit
heeft een schenking van dertigduizend
dollar ontvangen van de Rockefeller
Foundation in Amerika. Deze gift is
speciaal bedoeld om het mogelijk te ma
ken dat Tibetaanse vluchtelingen betrok
ken worden bij de studiën over Tibet.
Prof. dr. J. W. de Jong, hoogleraar
in het boeddhisme en Tibetaans te Lei
den zal, dank zij deze schenking, bin
nenkort twee Tibetanen als medewer
kers krijgen, die thans nog verblijven
n een vluchtelingenkamp in Noord-
Indië. Een van de Tibetanen is een schil
der, die zich zal gaan bezig houden met
religieuze schilderingen, zogenaamde tan
ka's, ir. het Museum voor volkenkunde.
Speciaal voor de boeddhistische teksten
zal een lama, een Tibetaanse monnik,
overkomen.
„Ja, vroeger, toen we nog bouwden",
vertelt Ome Jan. „Ik heb meegebouwd
aan de Viottastraat in Amsterdam, aan
Heek op het Rembrandtplein, aan de
Pretoriusstraat en aan het vijfde per
ron. Maar ik voelde me altijd veel te
fit om niks te doen en in deze baan
heb je verantwoordelijkheid. Dat is wat
ik zoek".
Zou je het nu druk hebben, met zo'n
brug in Vreeland, dacht ik, terwijl een
kar met glimmende melkbussen voorbij
rammelde.
„Nou ja, ik heb eens een Pinkster
zondag gehad waarop ik 138 keer de
brug haalde", aldus Ome Jan. „Maar
ook één keer per zondag. En provin
ciale staten heeft uitgerekend, dat een
brugwachter hier van elk uur zeven
minuten werkt, zomer cn winter door
elkaar genomen".
Dat is dan wel weer uit te houden.
Sedrum acre is vrij algemeen be
kend als levend mos of het eeuwige le
ven en groeit ook wel in het wild in de
duinen. Het is een kruipend plantje dat
zich vooral voor de rotstuin leent; het
moet wel beslist volle zon hebben en
groeit en bloeit ook nog prima in een
zeer schrale grondsoort. De gele bloem
pjes doen het wel aardig; na de bloei
kan men dtie het best met een gras-
schaar afknippen. Als men het met een
mes doet zal men ze lostrekken.
6 Voor deze brug de Van Leerbrug
zoekt de gemeente Vreeland een brug'
wachter. Geen ambtenaarwel een arbeids'
contractant, geen pensioen, 122 gulden
per maand en vrij wonen. Dat wonen
moet gebeuren in dat witte huisje naast
de brug. Het lekt er af en toe en er zitten
kranten langs alle kanten van de ramen
gestopt tegen de tocht, maar voor de rest
is het een lief huisje.
Maar die verantwoordelijkheid, die
drukt de brugwachter, volgens de wet.
„Voor de mensen in de plezierbootj es
ben ik zomers net Haarlemmerolie. Ze
komen voor alles bij je, groot en klein,
jong en oud. En in je klompje krijg
je sigaren en sigaretten en soms roepen
ze: er zit ook wat voor je vrouw in. Dan
vind ik een kauwgumpje of een dub
beltje. Ja, da's leuk hoor".
t Is wel vroeg
Ja, buiten het raadhuis van Vreeland
wordt per aanplakbiljet gewaarschuwd
voor „Brandgevaar door hooibroei" en
„Afvallen van klei, modder enz- van
voertuigen op wegen". Het hotel
heeft het stil, want wie gaat er nu op
vakantie. Een klein jongetje kreeg
een draai om z'n oren omdat hij riep:
„Kijk, mam, een voetbal" en tegen iets
op straat trapte, dat helemaal geen
voetbal was en zijn moeder later werk
bezorgde met het schoonmaken van
zijn bruine schoenen.
Het was goed en gunstig, zo te zien,
in Vreeland. Maar B. en W. moeten nu
dezer dagen gaan beslissen wie van de
twee brugwachter-kandidaten, die ze
hebben opgeroepen, de geschiktste zal
zijn.
Honderd twee en twintig gulden per
maand.
En 's ochtends om vijf uur kunnen ze
je al uit je bed blazen om de brug open
te maken.
Honderd twee en twintig gulden.
En je bent nog Haarlemmerolie ook.
29
De verwonding van Claes was niet
ernstig. Reeds de volgende middag
kon hij naar Lodycke rijden al be
zorgde het heen en weer deinen op
de paarderug hem veel pijn. Met
Gerardt Duvene was het minder
goed. Sweer en Diederick durfden
niet nalaten een chirurg te laten ko
men. Die zeide dat de gewonde da
delijk naar het gasthuis moest wor
den gebracht.
Diederick nam het op zich om met
Claes mee te rijden. Het was te
voorzien dat heer Adriaen slecht zou
te spreken zijn over wat er gebeurd
was.
Zoiets kan niet verzwegen blij
ven, zei hij onderweg tegen Claes.
In het ergste geval kan het jou je
bruid kosten.
Claes bromde wat. Het gepraat
van Diederick verveelde hem. Hij
was nu zo gestemd dat hij er blij
mee zou zijn als hij door deze man
slag zijn bruid verloor.
Toen ze op Lodycke aankwamen
heerste daar een feestelijke stem
ming. Geheel onverwacht was jon
ker Arjen met enige vrienden uit
Leuven gekomen. Jonge Vlaamse
edelen, die een reis door Holland en
Zeeland gingen maken, zodra het
weer zachter zou worden en de dagen
langer. Arjen ging met hen mee,
maar voordien wilden ze een paar
weken op Lodycke blijven om op de
Schelde te varen en mee te doen aan
zwaardvechten en boogschieten.
Claes hoorde het nieuws van Ju-
rein, die ook wist te verteilen dat jon
ker Arjen helemaal veranderd was.
Hij had een mannelijk gezicht ge
kregen en was groter geworden.
Claes gromde dat het hem niets kon
schelen. Hij liet zich door zijn eigen
knecht naar zijn slaapvertrek bren
gen, terwijl Diederick heer Adriaen
ging opzoeken om hem in te lichten
over het gebeurde van de vorige
avond. Hij vond de kasteelheer in de
wapenzaal, waar hij zich onderhield
met Arjen en diens vrienden. Wat
is er? vroeg hij, Diederick tegemoet
komend en diens triestig gezicht be
merkend.
Een mooi bericht is het niet
Liever zou ik het vandaag nog ver
zwijgen, maar het is te ernstig. Met
een half oog naar zijn bastaardneef
kijkend, die er werkelijk anders uit
zag dan voor zijn verblijf in Leuven,
vertelde Diederick over de vechtpar
tij. Duvene zal hiervoor wel zoen
geld eisen, besloot hij. De hele zaak
kan moeilijkheden geven. We moeten
het zo goed mogelijk onder elkaar
trachten te regelen.
DOOR
DICNATE ROB BERTZ
Adriaen had ai een driftig woord
op de lippen, maar de wijsneuzigheid
van zijn neef verbaasde hem zo, dat
hij het voor zich hield. Bovendien
had de jonker gelijk, al was het aan
matigend om zijn mening te zeggen.
Duvene zou niet gemakkelijk zijn om
mee te onderhandelen. Hij had heel
wat grieven tegen de Lodyckers en
wie zich vergreep aan zijn zoon, die
zijn oogappel was, hoefde niet op ge
nade te rekenen.
Er moest dus iemand gevonden
worden, die naar Duvene zou kunnen
gaan om te vragen hoeveel zoengeld
de ambachtsheer verlangde voor de
verwonding van zijn zoon. Aan Arent
van Cruninghe kon Adriaen dit niet
vragen, 't Zou een te grote eer voor
Duvene zijn als hij deze edelman
in zijn huis kreeg. Heer Arent zou
het ook niet doen, zelfs niet als het
over zijn eigen zoon ging. Daarvoor
kende Adriaen zijn zwager voldoende.
Rusteloos liep hij door de gangen
van zijn kasteel. Diederick had ge
zegd dat Claes ook gewond was en
dat de rit te paard hem had uitge
put. Maar hij wilde zijn erfzoon niet
zien, nu deze zich zo onhandelbaar
gedragen had.
De zeden op Dirxland waren streng.
Als het iemand ter ore kwam, dat
de aanstaande zwager om het gering
ste tot een manslag in staat was, zou
men er best toe kunnen komen het
gegeven woord terug te nemen. Was
Sweer van Schengen niet bij de
vechtpartij betrokken geweest dan
zou Adriaen diens vader hebben
kunnen verzoeken om de zoen te re
gelen. Nu kon dat niet. Het zou er
dan op lijken of Jan van Schengen
ook voor zijn eigen zoon kwam plei
ten.
Op de enkele vrienden onder de
Bevelandse edelen kon hij niet reke
nen. Ze behoefden trouwens niet te
weten hoe Claes zich misdragen had.
Zij waren er niet tegen geweest dat
jonker Jan onthalsd zou worden. Ze
zouden evenmin iets voor hém doen
wanneer Duvene het gerecht in deze
manslag betrok en er over Claes mis
schien een zware straf zou worden
uitgesproken.
Uit een der zalen drongen het ge
lach en de vrolijke stemmen van Ar
jen en zijn vrienden tot hem door.
De jonkers speelden plombeten op
de houten vloer. De ballen rolden met
geraas heen en weer en hij hoorde
het klikken der vallende schijven.
Arjen! Kon hij naar Duvene gaan?
Zou de ambachtsheer zich niet ver
nederd voelen als er een bastaard
kwam om met hem te onderhande
len? Adriaen beet op zijn lippen. Er
was niemand anders, die voor hem
zou kunnen gaan.
Arjen zag er voornaam uit en hij
kon beter praten dan alle Beveland
se edelen bij elkaar. In Leuven had
hij de taal der hovelingen geleerd en
hij zou even gemakkelijk met vor
sten kunnen omgaan als met boeren
en ambachtsheren.
Adriaen riep zijn knecht Jurem
en beval hem Arjen te halen. Voor
een smal venster staande, met zijn
gezicht half in de schaduw van de
muur vertelde Adriaen zijn bastaard
wat er gebeurd was.
Nu verwacht ik van jou, dat je
ons in deze moeilijke kwestie van
dienst zult zijn. Je hebt eens gezegd
dat het misschien nodig was om voort
durend voor mij en je broers te bid
den. Je wilde een bemiddelaar zijn
tussen God en je geslacht. Nu zie je
dat het meer nodig is te bemiddelen
tussen de mensen en je verwanten.
Zou het tussen ons geslacht en
de mensen niet gemakkelijker zijn
als het beter was tussen God en ons?
Adriaen keek zijn bastaard verwij
tend aan. Het tegenspreken heb je
nog niet verleerd, merk ik. Ik ver
wacht dat je morgenochtend naar
Duvene gaat.
Ziin bezorgdheid was voorbii. A
jen zou, daarvan was hij zeker, de
goede woorden weten te vinden, die
de ambachtsheer mild en toegeeflijk
zouden maken.
(Wordt vervolgd)
Van onze correspondent
VENLO Wilde taferelen speelden'
zich maandagavond af in het Venlose
café De Kraal, waar twee bewoners
van de Kleine Heide hun gram haalden
omdat de exploitant op hun aanwezig
heid geen prijs stelde.
Dat wisten zij al sedert augustus,
toen enkele bewoners voor duizenden
guldens schade hadden aangericht na
tot persona non grata te zijn verklaard.
Nadien bleven de kranen voor het woes
te volkje gesloten. Maandagavond ech
ter hadden' twee mannen kans gezien
de zaak binnen te dringen. Zij vergre
pen zich aan het bier van de andero
gasten en toen de kastelein zulks wil
de beletten trok de één een mes en be
gon de ander glazen en lege flessen in
de richting van het buffet te gooien.
De klanten, evenals het in vergadering
bijeen zijnde bestuur van V.V.V., stel
den zich met grote spoed in veiligheid.
De buffetjuffrouw schoot ijlings onder
de tapkast, maar met zoveel elan dat
zij met haar benen' klem raakte tussen
de bierleidingen.
Voor haar huis is het vierjarige doch
tertje van het gezin Hasselo te Ruurlo
gisteren bij het oversteken door een
auto aangereden. Het meisje is overle
den.
Advertentie
RED BAND- ROOSENDAAL
39. Op de ijsberg hadden zich de pi
raten langs de rand van het plateau
verzameld om de Kraak in de golven
te zien verdwijnen. Zo'n zinkend schip
was een geliefd schouwspel, dat hen al
tijd een ^evoel van triomf gaf. Maar
dat gevoel bleef deze keer achterwege.
Met stomme verbazing zagen de zee
schuimers hoe het schip zijn voorste
ven oprichtte en in volmaakt even
wicht op de waterspiegel kwam te lig
gen.
„Dat is vreemd..." mompelden zij.
„Zou de botsing met onze berg niet
hard genoeg zijn aangekomen? Maar
de eerste keer is het wèl gezonken,
hoe kan dat nu."
Op dat ogenblik verscheen er een dun
rookpluimpje uit de schoorsteenpijp van
het schip, dat zich al snel verdichtti
tot een flinke rookkolom. Tegelijk klonk
over het water vaag het stampen van
een scheepsmotor. Uit de richting van
een der grotten kwam een gekraak.
„Hier de baas. Hier de baas!" snerp
te toen een stem uit een luidspreker.
Een tweede stem viel hem toornig in
de rede.
„Stoethaspels! Stokvissen! Het schip
dat jullie in zee hebben gekiept is be
mand! Er zijn lui aan boord die ons
geheim kennen! Ze moeten tot elke
prijs onschadelijk worden gemaakt!"
NED. HERV. KERK
Beroepen' te Leeuwarden, W. A. v. d.
Klaauw te Stompetoren; door de gene^
rale synode als pred. v. bijz. werk
zaamheden, (geestelijk verzorger van
Oostelijk Flevoland) A. J. Hoorn kand
te Hulshorst. Beroepen te Utrecht als
tweede universiteitspredikant, dr J
Spema Weiland te Rotterdam.
Bedankt voor Schoonhoven (vac. J J
Moll) Jac. Vermaas te Veenendaal.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Koog aan de Zaan. C H
Koetsier, kand. te Amsterdam.
Beroepen te Andel en Oostvoorne, J.
v. Drie, kand. te Leusden.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Leerdam, P. N. Ribbers
te Noordscheschut en M. S. Roos te
Alphen aan de Rijn.
Beroepen te Ouderkerk aan de Am-
stel, L. S. de Boer te Sassenheim.
De afd. Domburg van de N C V B
vergaderde in Rehoboth onder leiding
van mevr. Jellema-van Dijk. Spreker
was de heer J. v. d. Velde uit Middel
burg over Oostenrijk, toegelicht met
kleurendia's.
