"M
Levend
beeld uit
vette klei
Ontvlucht de regen
op uw menuutje
ZWERFTOCHT DOOR 54.000 HEKTAREN NIEUW LAND
Geen opdracht
tot vervolging
Vara-toto
PUROL in huis
Zaterdag 22 oktober 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 9
De kapper komt
Voorposten
MOMENTOPNAME
VAN OOSTELIJK
Hoop op pacht
Afstanden
In het groot
.Ze leeft hier'
Insluipers wachten
op kinderbedtijd
Bouwplan Bezuidenhout
teruggenomen
Wilde staking bij Unox
Raad scheepvaart
schorst machinist
ff ie bij Harderwijk de Ktiardijk op rijdt,
gaat een andere wereld binnen. Hij komt
op de klinkers van de negentig kilometer
lange dijk, waarbinnen 54.000 hektoren
nieuw land is gewonnen. Het zijn vijfen
twintig kilometers naar Lelystad, maar het
lijkt een weg zonder eind met aan weers
zijden steeds maar betonnen paaltjes: twee
witte strepen, die voortijlen en elkaar
nooit ontmoeten Links ervan het
'rauwe zacht-golvende water van het IJssel-
meer, dat zich in een wazige horizon oplost
rechts een wildernis van riet, kreken en
poelen. Aan de ene kant hier en daar wat
kleumende hengelaars, aan de andere zijde
vogels, tienduizenden vogels, ontelbaar:
meeuwen, reigers, een enkele valk, maar
vooral eenden, eenden, eenden. Zij liggen
er als zomersproeten in dg tientallen poe
len, roerloos
Op deze tekening is zeer schetsmatig aangegeven, hoe op het ogenblik de toestand is in
Oostelijk Flevoland- In ruwe trekken: hel oostelijke deel is nagenoeg in cultuur gebracht, in
het westen voeren riet en vogels nog de boventoon. Het is duidelijk, dat de Markerwaard en
Zuidelijk Flevoland de polder van de toekomst moeten morden.
EN vraagt zich
af, of die juf
frouw in het
gras, verpakt
in gummi en leer, met een
vogelboek op schoot en een
kijker voor de ogen, het
enige menselijke wezen
hier is. Het is Ute Rahne,
landbouwkundig technisch
assistente uit Braunsch
weig (40 km van de Oost-
duitse grens), die een
week vakantie heeft geno
men om de vogelrijkdom
in Oostelijk Flevoland te
bestuderen. Men vraagt
het zich af tegen beter we
ten in, want het is zeker,
dat er volop leven is in Le
lystad.
EENMAAL in de veertien da
gen komt op maandagmid
dag een dameskapper naar Lelystad.
Hij heeft volop werk en het is wel de
gelijk nodig tijdig te bespreken. Deze
figaro uit Ermelo brengt in zijn auto
alle benodigde apparaten mee. De da
mes beschouwen deze regeling als een
hele uitkomst. Vroeger trokken zij op
zaterdagochtend naar het oude land,
omdat dan de mannen thuis zijn om
op de kinderen te passen.
De kinderen, ja die zijn er nogal
hier, want het zijn meest jonge gezin
nen. Voor de dertig op de kleuter
school en de zestig op de lagere
school klemmen de vraagstukken nog
niet. Wel voor de opgroeiende jeugd,
de jongens en meisjes rondom zestien
jaar. Voor hen is het vertier op Le
lystad vrijwel nihil. Voor degenen on
der hen. die in Harderwijk op school
gaan, is er het bezwaar van de bus.
die met grote tussenpozen de verbin
ding onderhoudt. Zi„ lopen soms enke
le uren rond in Harderwijk. Dan is
nog gezwegen over de dikke twintig
gulden, die een maandabonnement
voor de bus kost.
Inderdaad toch een heel ander leven
op zulk een vooruitgeschoven post. Er
zijn verscheidene verenigingen en
clubs als prettige tijdpassering. Ieder
een heeft alles over voor de belangen
van de school, die hier inderdaad mid
delpunt is.
Het is eigenlijk de
enige plaats, waar zi,ch MMI
in dit gebied tot dus-
verre gemeenschaps-
leven heeft ontplooid.
Verreweg het meest J,
nog in houten huizen Xsftv
met vriendelijke tui- WwM
nen. verder in woon
schepen en saJonwagens. Er is een dok
ter, een school, een hotel, een kapper,
een postkantoor, een voetbalveld. Het
gaat er werkelijk op lijken, vooral als
we de benzinepomp niet vergeten: de
injectie voor menselijke ongedurigheid.
Maar op de stenen huizen na van het
sluis- en gemaalpersoneel gaat alles
toch verdwijnen als een eind verderop
het echte Lelystad is verrezen.
W;IE hier wonen zijn voorpos-
W ten en tijdelijke werkkrach
ten. Personeel van aannemers, die de
dijk van de Markerwaard bouwen en
sloten graven in Oostelijk Flevoland.
Hun arbeiders verblijven in het kamp
met huisjes, elk voor acht mensen.
Er is ook een voorlichtingsdienst met
een ruime tentoonstellingszaal, want
er bestaat nogal wat belangstelling
voor de manier, waarop dit stuk zee
bodem bewoonbaar gemaakt en in cul
tuur gebracht wordt. Niet alleen uit
eigen land. maar uit de gehele we
reld komt men kijken. Van over de
rLPV OLAND
zijn. Er is namelijk grote belangstel
ling voor. De 31-jarige trekkerchauf
feur A. Spruijt, afkomstig uit Melis
sant, is er nogal lakoniek onder.
Hij werkt hier sinds december vorig
jaar en zegt: ,,Het valt wel mee als
je geen illusies hebt". Voor anderen
gaat het juist daarom.
BOEREZOONS werken hier uit
sluitend met de hoop er
een bedrijf te kunnen pachten. Zoals
de evenoude P. Bastiaanse, die van
zijn hoge zitplaats op een maaidors-
machine klimt om dat te vertellen.
Zijn vader heeft een bedrijf te Zeven
bergen, maar hij heeft al zeseneen
half jaar ervaring in de nieuwe pol
ders. Hij is rustig, er zit niets anders
op dan afwachten. In de Noordoost
polder hadden de pionerende boere-
zoons voorkeur, hier niet.
Een. eind van wat nu Dronten heet.
staat een heimachine. Midden in een
verlatenheid van zand, dat over de
zeebodem is gespoten. Hier komt het
eigenlijke dorp met die naam. In vijf
tien maanden moeten 155 woningen uit
de grond worden, gestampt. Vele kilo
meters er vandaan loopt een dikke
buisleiding van vier kilometer door
het land. Er stroomt met veel zand
vermengd water doorheen, naar de
plaats waar het dorp Swifterbant zal
verrijzen. Veertig hektaren moeizaam
verworven land worden onder dik
zand bedolven.
In. de kantine bij het arbeiders
kamp heb ik groepjes mensen hun
middagboterham zien eten. Ik heb
enkele van de veertig grote zg. ontgin-
ningsschuren gezien en een bezoek ge
bracht aan een huis ernaast, waarin
nu het gezin, van de opzichter en later
dat van de boer woont. Gerieflijke wo
ningen, die meer op bungalows lijken
dan op de behuizingen, waarin men
gewend is de agrariër te zien. Met de
landbouwkundige hoofdassistent A. J.
Lindenbergh reed ik langs nog laag
geboomte, waaruit een groot lommer
rijk bos moet groeien. Ik ben met
hem de „wildernis" in geweest, daar
waar over uitgestrekte gebieden het
riet twee tot drie meter hoog groeit.
Ook langs de plaats, waar op 240 hek
taren 57 visvijvers voor de organisatie
ter verbetering van de visstand in de
rivieren en binnenwateren, worden aan
gelegd, zijn wij gegaan.
Kapper W. BORST
werken tèt er klanten
zijn
Kampbeheerder G. DOKTER
rustig aankijken
grenzen zo'n 15.000
mensen per jaar,
schat de 38-jarige
voorlichtingsamb
tenaar F. A. van
Schie. Hij is op
gegroeid in Har
derwijk en daar
hoorde hij pok voor
het eerst over het
inpolderen van de
Zuiderzee. „Maar
van do verkeerde
kant", voegt hij er
aan toe. Hij bedoelt
de tijd, toen de vis
serman De Herder
niet ophield te
waarschuwen te
gen de snode plan
nen van de water
staatsmensen.
Het moet er een
merkwaardig leven
zijn in die stilte
van water en vlak
land rondom. Die
enkele tientallen
koeien dichtbij de
dijk en Willem, de
half-blinde bijna
negentigjarige herder met zijn honderd
schapen brengen daar maar weinig
verlevendiging aan. Wie kan over dat
leven beter praten dan. dokter H. J.
Bekius, die, bijna zeven jaar geleden
hier kwam, op het ogenblik dat Lely
stad nog een eiland was met zestig
mensen. Praat met
hem niet als over een
pionier. Daarvan wil
trouwens niemand
horen.
Hoewel toen was
het fascinerend. „Nu
is het al zover, dat
men aan het positie
bepalen bezig is", zegt dokter Bekius.
In het begin werkte iedereen aan het
opbouwen van de gemeenschap. Twee
jaar lang hebben alle protestantse
groeperingen tezamen gekerkt. Nu doen
ze dat niet meer. Langzaam maar zeker
wordt het leven normaal-Nederlands,
namelijk op zuilen.
DOKTER BEKIUS kent het
gebied wèl. Een grote prak
tijk heeft hij niet: 1200 kamparbei
ders en 800-900 mensen in gezinsver
band, maar de verste patiënt woont
veertig kilometer weg. Hij heeft om
die reden in de polder verspreid vier
apotheken ,.en hier en daar een bed".
Het boeit hem dus, waarom is zo
moeilijk te zeggen. Toch, altijd de
zelfde mensen om je heen. De week
einden weg? Het organiseren daar
van is lastig en omslachtig. Het ge
zin Bekius houdt het daarom maar
op de grote vakantie en drie week
einden per jaar naar de bewoonde
wereld.
Mevrouw Bekius, zelf arts, springt
zo nodig in. Dat is haar probleem
niet. Het lijkt gemakkelijk, dat alle
leveranciers van het vaste land naar
Lelystad komen. Zij Oen vele van
haar sexegenoten) mist evenwel de
winkels. Die omstandigheid maakt het
leven onvolledig. Een andere huis
vrouw zei: ,,Als ik naar de vaste
wal ga. koop ik dingen, waarvan ik
denk: komen wel eens te pas. Knoop
jes. rolletjes stikzij. Als je dan iets
nodig hebt. wil je toch andere en het
blijft liggen. Zó'n hoop heb ik ervan.
Ongemerkt maakt het je leven duur
der".
,,Het was intiemer, toen ik hier in
april '54 kwam", constateert de 35-
jarige kapper W. Borst, die tevens
beheerder is van het poststation, in
welke functie hij on-der andere twee
maal per dag de post bezorgt Hij
heeft er nog geen hekel aan hier te
zijn neergestreken. Hij werkt 's avonds
tot er klanten zijn. Als 's avonds
om half tien de laatste klant de deur
uit stapt, is het heel gewoon. Zijn
klantenkring .schommelt zo'n beetje"
naar gelang er arbeiders zijn.
Dat ondervindt het schoolhoofd „mees
meester" J. B. BENSCH
ook ambtenaar burger
lijke stand
Dokter H. J. BEKIUS
positie bepalen
ter" J. B. Bensch op overtuigende wij
ze. Bijna twee jaar geleden kwam hij
hier en het boeit hem een school op
te bouwen. Zijn vrouw voegt eraan
toe: ,,Als we eens weggeweest zijn en
weer op de Knardijk rijden, zeggen
we: we zijn weer thuis". Het klinkt
even vreemd te horen, dat de heer
Bensch ook beëdigd ambtenaar van de
burgerlijke stand van de gemeente
Zuidelijke IJsselmeerpolders is. Druk
heeft hij het er niet mee, zodat hij
zich geheel kan wijden aan zijn pupil
len, die naar zijn mening in houding
en optreden nagenoeg niet verschillen
met stadskinderen.
woon meer, dat, sinds midden 1957 dit
land droog viel, het werd doorsneden
met 225 km weg, 950 km sloten, 200
km tochten (kleine kanalen) en 86 km
bevaarbare kanalen. Rond 4,3 miljpen
draineerbuizen werden aangeregen tot
een lengte van 1300 kilometer. Vorig
jaar leverde de oogst 12V2 miljoen kilo
tarwe en zes miljoen kilogram kool
zaad op. Het zijn maar een paar ge
tallen om zich erover te verbazen, dat
wat hier grootscheeps gebeurt, nage
noeg geruisloos langs ons gaat.
UTE RAHNE
Duitse belangstelling voor vogel
rijkdom in Oostelijk Flevoland
Landbouwkundig hoofdassistent A. J. ^LINDENBERGH (links) en trekker
chauffeur A. SPRITIJT geen beste kwaliteit graan dit jaar....
/"OOR de vlottende bevolking
van mannen, die dag-in dag-
uit zwaar werk verrichten aan de dijk
en in de polder, zorgt de 52-jarige
kampbeheerder G. Dokter, over wie
men ter onderscheiding van de medi
cus spreekt als kamp-Dokter". Een
man, die er slag van heeft met dit
soort mensen om te gaan. Zijn. vele ja
ren als kok bij de marine schijnen
daar niet vreemd aan. Een robuuste
man, die zegt: ..Ik was een van de
kleinsten van tien broers en een zus
ter". Met zes corveeërs, een kok en
een tuinman knapt hij zijn taak op:
,,Een van de mooiste betrekkingen, die
ik gehad heb". Onder het opsteken
van een sigaret herhaalt hij de vraag:
,.Of mijn vrouw het naar d'r zin
heeft?" - en antwoordt: ..Meneer, la
ten we mekaar rustig aankijken. Als
de vrouw het niet naar d'r zin had,
was ik hier al lang vertrokken. Die
leeft hier".
Zo onopvallend mogelijk hebben wij
geprobeerd iemand te vinden, die het
maar zo-zo vindt op Lelystad. Het luk
te niet. Er moet een ondefinieerbaar
..iets" zijn, wat al die mensen bevalt
in deze uithoek. In alle eenvoud lever
de de kantonnier-havenmeester J. de
Graaf nog het toppunt van tevreden
heid op. Wie toch is gelukkiger dan
de man, die elke avond van half zes
tot zes uur met een hengel aan het
water gaat staan om een visje voor
de poes te vangen
Toch is er ook een ander Oostelijk
Flevoland. Daartoe moet men het
binnengaan van Kampen uit. Dan
komt men in het ontwaterde gebied,
een kleine 20.000 hektaren intussen.
Daar ontmoet men begrippen, cijfers
en feiten, die niet meer Nederlands
aandoen. Het klinkt immers niet ge
TN wat men Dronten noemt,
staat een groot schuurachtig
gebouw met aan elke kant twintig si
lo's. Het geheel heet eenvoudig maga
zijn, deze opslagplaats voor 4000 ton
los graan. In de nieuwe polders wordt
veel met eenvoudige woorden omge
gaan. Men noëmt ze doodgewoon
werkplaatsen, die hier verrijzen, in
drukwekkende hallen voor onderhoud
en herstel van de vele tientallen werk
tuigen en machines, die gebruikt wor
den bij het in cultuur brengen en oog
sten. Pas is een opleidingscentrum ge
reed gekomen voor de opleiding van
chauffeurs voor al die gespecialiseer
de werktuigen, waarmee beter en
sneller dan vroeger wordt gewerkt. In
de Wieringermeer bijvoorbeeld wer
den de greppels nog met de hand ge
graven. Een kilometer vergde 270
man-uren. Nu zijn er maar vijf man
uren voor nodig met behulp van de
greppelfrees.
Het toeval wilde, dat ik in de polder
was op de laatste oogstdag. Een
ploegbaas vertelde, dat in twee da
gen met behulp van 31 machtige
maaidorsmachines en zestig man op
tweehonderd hektaren het graan werd
gemaaid en gedorst. Tevens stonden
180 wagens ter beschikking, waarin
het graan met trekkers naar het ma
gazijn werd gebracht. Als gevolg
van de slechte zomer was de kwali
teit van het graan niet best, maar dit
doet niets af aan de prestatie.
Niet gewoon meer klinkt het ook,
dat slechts 32 landbouwkundige op
zichters de zorg hebben over deze
20.000 hektaren. Dat wil zeggen, dat
ieder het beheer voert over een be
drijf van 500800 hektaren! Ter illu
stratie: een bedrijf van de grootste
afmetingen is dan twee bij vier ki
lometer. Dit wordt anders als het land
verpacht wordt. Onlangs is meege
deeld, dat er waarschijnlijk 1400 boer
derijen zullen komen. De pachtbedrij
ven worden evenwel groter dan in de
Noordoostpolder. Waarschijnlijk ir
1962 zullen de eerste boerderijen wor
den verpacht. Dat hangt af van het
tempo, waarin de boerderijen en. hui
zen worden gebouwd. Velen leven in
spanning, wie de uitverkorenen zullen
Van de ene naar de andere
plaats is het telkens verscheidene ki
lometers rijden. In het begin heeft
men daar geen erg in. Het zijn meest
kaarsrechte wegen
en zelden ziet men
er een andere auto.
Opschieten is er
zo doende wel bij.
„Och ja", zegt de
heer Lindenbergh.
„honderd kilome
ter heb je er zo
opzitten". Wel, op
deze geforceerde
toernee was hon
derd kilometer nog
maar een aan
loopje.... Men ver
wondert zich bijna
aan één stuk door
op zo'n zwerftocht.
Zeer sterk frap
peerde het te ho
ren, dat er dage
lijks rond 1200
mensen in een of
andere functie m
de polder aan het
werk zijn. Ik heb
ze niet gezien. Al
leen de uitgestrekt
heid van het land
moet er de oorzaak
van zijn, dat ik
de idee heb steeds
maar plukjes van
een man of tien te hebben gezien. Te
gelijk snijd ik hiermee een brandend
probleem aan. Ondanks alle moderne,
arbeidskrachten besparende machines
komt men ruwweg tien procent men
sen tekort en de man, die dagelijks
bezig is mensen aan te trekken, weet
dat het heel moeilijk is, zoals dat
overal het geval is.
Dit verhaal is zomaar een moment
uit een tot leven gewekt stuk zeebo
dem. Het duurt nog jaren eer dit
land een gezicht heeft, dat men ge
makkelijker zal herkennen. Velen
zijn dagelijks bezig met bedachtzaam
boetseren aan dit levende beeld, dat
uiterlijk strakke lijnen krijgt, maar in
zijn wezen niet star zal zijn. Alles is
aanwezig om er iets moois van te
maken, namelijk de naakte grond met
zijn verborgen rijkdom.
•Schaapherder WILLEM
half "blind, 'bijna
negentig
Advertentie
Advertentie
Bij brand- en snijwonden, Pijnlijke
kloven, Ruwe handen, Schrale huid.
Van onze correspondent
BUSSUM Sluit uw deuren en ramen
af, als u de kinderen naar bed brengt.
Die waarschuwing geeft de politie van
Bussum aan haar burgers. En laat voor
al de waakhond thuis als u gaat wande
len. Dat zou. de politie van Huizen daar
aan kunnen toevoegen.
De werkwijze van insluipers in het
Gooi heeft de politie tot die waarschu
wing gebracht.
In de buurt van Bussum verschuilen
insluipers zich tegen kinderbedtijd bij
de huizen. Zodra zij op de slaapkamers
licht zien aanflitsen weten zij Moeder
brengt haar kinderen naar bed. Dan ko
men ze tevoorschijn, lopen het huis bin
nen en slaan hun slag.
Dat komt de laatste tijd nogal eens
voor. Toen dezer dagen een moeder
aan de van 't Hoffweg in Bussum, na
haar spruiten onder de wol te hebben
gestopt, weer beneden kwam, was haar
tas weg. Ze vond haar later terug in
de tuin, maar het geld was eruit.
De politie van Huizen heeft gisteren
drie jonge mannen gearresteerd. Zij had
den een villa geplunderd. Daartoe had
den ze de kans gekregen, doordat de
bewoners een eindje waren gaan wande
len en voor een keer de waakhond ook
eens hadden meegenomen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Het groots opgezette
herbouwplan Bezuidenhout, dat voorzag
in een ondergronds station Staatsspoor
is teruggenomen. De nadere ramingen
van het tekort bij verwezenlijking van
het plan bleken bijna honderd miljoen te
bedragen, ruim twee maal zo veel als
oorspronkelijk was voorzien.
Het hele plan waaraan vele jaren in
samenwerking tussen rijk, gemeente
's-Gravenhage en Nederlandse spoor
wegen is gewerkt, is daarmee van de
baan.
Deze drie instanties zullen zich thans
gaan beraden over een nieuw en eenvou
diger plan. Dat zal zo zeer van het oude
afwijken, dat de vaststellingsprocedure
opnieuw zal moeten beginnen.
Van onze correspondent
OSS. Een tariefskwestie is oorzaak
geweest dat 40 a 50 man van de worst-
stopperij UNOX in Oss donderdagmiddag
en gisteren niet hebben gewerkt. Deze
afdelingsstaking werd niet door de vak
bond gesteund.
Wel is er overleg geweest van het
bestuur van de vakvereniging St. Joris
met werknemers en directie. Men wilde
zich echter niet uitlaten over de resul
taten. De mening van enkele vakbonds
mensen is evenwel dat de kans groot is
dat vandaag het werk normaal wordt
hervat.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. Het ligt niet in de
lijn van de verwachtingen dat de minister
van justitie de officier te Amsterdam,
mr. Hartsuiker, opdracht zal geven een
vervolging in te stellen tegen de orga
nisatoren van de Vara-toto. Men wil de
beslissing over een eventueel justitieel
optreden aan deze magistraat zelf laten.
Diens rapport, waarom minister Beerman
ter beoordeling van de vraag of de toto
in strijd is met de loterijwet, had ge
vraagd, wordt op het ogenblik ten de-
partemente bestudeerd.
Het ministerie zal te zijner tijd de re
sultaten van die studie aan de officier
van justitie te Amsterdam meedelen.
Hij kan dan geheel autonoom beslissen.
Zoals bekend, heeft de officier ons in
middels meegedeeld, dat hij geen aan
leiding ziet om ambtshalve een vervol
ging tegen organisatoren van de Vara-
toto, die geleid wordt door Theo Eerd-
mans, in te stellen.
De 76-jarige rustend arts D. Stadig
uit Dordrecht is bij het overstëken van
de Velperweg bij Arnhem onder een
auto gekomen. Hij werd zeer ernstig
gewond en overleed kort na aankomst
in het ziekenhuis.
AMSTERDAM. De raad voor de
scheepvaart te Amsterdam heeft de
eerste en de tweede motordrijver van
de Marjan, de veertigjarige D. H
Heijer en de twintigjarige G. Pronk
beiden uit Scheveningen, veroordeeld tc
respectievelijk twee weken schorsin
als motordrijver van een zeeschip c
een berisping.
Op 18 april van het vorige jaar kwar
de Marjan bij Landsend in ernstig
moeilijkheden, doordat de machineka
mer was volgelopen. Volgens de raad
was dat mede de schuld van de motor
drijvers. Zij hadden de wierkast vast-
gezet met een knevel en een drukbout.
Was de wierkast met vier moeren vast
gezet geweest, dan zou het ongeluk niet
I zijn gebeurd, meende de raad.
HET DRUILERIGE natte weer maakt
ons Nederlanders niet vrolijker of
actiever. We zijn blij als we rustig
in huis kunnen zitten en er niet uit
hoeven om boodschappen te doen. Het
plenst, de wegen zijn nat, de hemel
is grauw en in ons hart verlangen
we nu alweer (de winter is nog niet
eens begonnen) naar een beetje zon
en warmte. We zouden er goed aan
doen met in gedachten een beetje te
gaan trekken. Tenslotte kunnen we
toch niet nu alweer met vakantie
gaan.
Onlangs was ik in een restaurant
dat prachtig aan de Maas ligt, ergens
voor de poort van Rotterdam De di
recteur, de heer Louwers, gaf mij zijn
spijskaart ter inzage. Ineens kreeg ik
het gevoel: als ik die kaart nauwkeu
rig bestudeer kan ik in gedachten vele
buitenlandse restaurants in en uit lo
pen. Deze kaart namelijk vermeldde
zo'n ruime keuze van exotische inter
nationale gerechten dat het een lust
was ze te lezen. Op vele spijskaarten
in ons land staan de Italiaanse sla,
het Russische ei en de cocktail de
crevettes vermeld. Maar wat hebben
deze gerechten behalve dan hun naam
eigenlijk met genoemde landen te ma
ken. Niets, maar dan ook hoegenaamd
•niets.
ANDERS WORDT dit echter als u
7*- namen tegenkomt als: Bortsch,
Russische groentesoep bij uitstek, Gu-
lyasleves, de smakelijke Hongaarse
vleessoep en de Crostini alla fioren-
tina een heerlijke ragout van kippe-
levers op toast. Beslist boeiend wordt
zo'n kaart als u leest dat ge kunt
eten een Esterhazy-rostéyos oftewel
een contrafilet toebereid met een
mengsel van diverse in sliertjes ge
sneden groente waarbij een zure
roomsaus wordt geserveerd. Precies
zoals de om hun gastronomie bekende
Hongaarse Esterha.zyfamilie dit voor
zich liet klaarmaken, eens in de goede
oude tijd. Dat men ook de Paella op
de spijskaart vindt, is niet zo verwon
derlijk. Dit Spaanse gerecht is favo
riet geworden in haast alle landen der
wereld. Wel is het verheugend te con
stateren. dat dit gerecht zo lekker
wordt toebereid. Bovendien is de
smaak zo echt Spaans!
De Fransman zegt: „entre ces deux
mon coeur balance Welnu dan,
mijn hart wankelde tussen de Mous-
saka, een Grieks-Roemeens-Zuidsla-
visch gerecht bij uitstek en de Besj
barmak, een schotel van schapevlees
op Russische wijze toebereid. De
Moussaka won het van. de Besj bar
mak. Het was zo'n lekker toebereide
schotel dat ik u het recept ervan niet
wil onthouden.
MOUSSAKA: Dit gerecht wordt op
zeer veel verschillende manieren
toebereid. Het is namelijk zó dat het
De Haagse Comedie speelt aanstaande
dinsdag Becket of de eer van God van
Jean Anouilh in de Rotterdamse Schouw
burg.
niet alleen in Griekenland en Zuid
sla vië tot een nationale schotel bij uit
stek hoort. Ook in Turkije, Roeme
nië (het land van herkomst van deze
schotels) en vele andere zuidelijke
landen is dit gerecht zeer geliefd. Na
tuurlijk houdt elk land er zijn eigen
manier van toebereiden op na. Het
grootste verschil'ligt vóoral in het ge
bruik van de vleessoort en in de ma
nier van afmaken van deze schotel.
Er zijn landen die de moussaka klaar
maken met een tomatensaus, er zijn
er ook die dit doen met een dik
smeuïg kaas-room-eiermengsel. Deze
laatste manier wilde ik nu met u be
kijken, want geloof mij. het is de
meest lekkere. Natuurlijk moeten we
ook even vaststellen welke vleessoor
ten we voor de moussaka kunnen ge
bruiken. Hiervoor leent zich het scha
pevlees wel bijzonder goed. Lekker
smaakt natuurlijk ook varkensvlees
hierin maar het is niet volgens tra
ditie! Immers, de landen der Moslems
zijn principieel tegen varkensvlees.
ISiet te vet
OM DE moussaka te serveren heeft
u een vrij hoge vuurvaste schotel
nodig. Voor 6 personen neemt u on
geveer IV22 pnd lamsvlees. Het
moet niet erg vet zijn en u laat het
in stukken ter grootte van een domi
nosteen snijden. Hierbij zoudt u on
geveer 6 aubergines moeten hebben;
met komkommers evenwel kunt u dit
smakelijke gerecht ook maken. Ver
der neemt u ervoor 1 teentje fijnge
stampte knoflook, 2 volle eetlepels ge
snipperde ui, 1 mespuntje cayenne
peper dat u roert door 1 eetlepel to
matenpuree. Verder 1 ei, plm. 100 g
geraspte kaas waarvan u de helft
achterhoudt voor het afmaken. Met
50 g kaas en met 50 g boter, l eet
lepel bloem en ongeveer 2 liter half
bouillon, half melk maakt u een heer
lijk smeuïge Mornaysaus die u voor
ziet v4an< peper en zout naar smaak.
Roer hier als laatste het losgeklopte
ei doorheen.
Dit gaat erbij
f\M TE beginnen neemt u 2—3 eet-
lepels olie die u zeer heet laat
worden in een gewone vleespan. In
deze kokende olie laat u de stukken
ongezouten vlees met de uitjes en
l de knoflook kleur krijgen. En dan
wel een zeer mooie bruine kleur. Daar
strooit u op: diverse soorten kruiden
zoals een mespuntje tijm. evenveel
basilicum, dille en peper. Voorts doet
u erbij: 1 gekruimeld laurierblaadje.
1 kruidnageltje en eventueel wat ge
droogde koriander. Roer dit alles goed
door elkaar en werk er tot slot de
cayenne-tomatenpuree doorheen. De
komkommer neem wel een grote
maat is geschild, in de lengte een
maal doorgesneden en ontdaan van
de nu al wat grote zaadjes. Snijd er
niet te dunne halve maantjes (1 cm
dik) van en bak die ook in deze vlees
massa goudgeel.
Smakelijk eten
T~\E VUURVASTE schotel is inmid-
v dels ingesmeerd met boter en be
strooid met paneermeel. U deponeert
hierin de moussaka. Maar wel in la
gen: want tussen elke laag giet u een
beetje van de gemaakte kaassaus. De
bovenste laag dekt u af met brood
kruim, het restje saus en de achter
gehouden geraspte kaas. Leg daar nog
wat klontjes boter op en dek dan af
met een boterpapier. In de alreeds aan-
oven laat u nu dit uitzonder
lijk lekkere schoteltje in ongeveer 30
40 minuten helemaal gaar en smeu-
ig worden. Haal er de laatste 5 mi-
nuten. het papiertje af. De bovenkant
moet nu lichtelijk goudgeel gratine
ren Dit is een kwestie van de scho
tel hoger in de oven zetten en het gas
vol aan te draaien.
Geef hierbij wat drooggekookte rijst,
meer met (u heeft morgen een restje
moussaka! hetgeen zeer prettig zal
zijn). Natuurlijk is dit gerecht klaar
gemaakt met aubergine wel fijner!
Smakelijk eten en tot de volgende
keer.
MTGKV WOOT>wott«V.