Ij-tunnel eerste twaalf jaar
rendabeler dan Coentunnel
Het harde geslacht
Voor een gulden een
zakje vol gewriemel
I KAPPIE EN HET IJSBERGRAADSEL I
Zet niet door!
Zaterdag 22 oktober 1960 ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
Unicum
FLITS
GORDON
in het
heelal
Dan Barry
SJAANTJE
Ernie
Bushmiller
Zelf aan de slag
DOOR
DICNATE ROBBERTZ
Slaap
BAZURKA
in de
sport
W. Lohmann
DE
TINTELS
SJAANTJE-- WE H EBBEN NI ET GE
N0EGV00RALLEKINDEREN.
DAT KNAP I KWEL OP.
Binnenin de winkel van meneer
Nicolaus Engelhartliggen ze in platte
kistjes: de pi ere'l,. waar de een van
griezelt, en die \le ander liefkozend mee
neemt voor zijn sport of beroep.
De 79-jarige J. P. van Dorp uit
Haarlem is in zijn woonplaats om het
leven gekomen bij het oversteken. De
bejaarde man werd gegrepen door een
bestelwagen en dodelijk gewond.
En dat niet-slapen ging hem verve
len. Hij dacht heel diep na en vond
de oplossing: Zeepieren in een auto
maat.
„Want eerst heb ik het nog zo ge
daan, dan zette ik voor de klanten de
pakjes pieren naast mijn huis in een
schuurtje. Maar het gevolg was, dat
hoe langer hoe meer mensen wel de
pieren weghaalden, maar vergaten er
geld voor in de plaats te leggen."
Daarom ook doet de heer Engelhart
het nu per automaat, die er sinds vijf
weken staat. Volgens hem een unicum
in Nederland.
Wist u overigens, dat men zeepieren
niet per gewicht 'koopt, maar per stuk.
Vandaar dat er in die automaat meer
dan twee duizend zeepieren zitten: 72
papieren zakjes', ieder met drieëndertig
pieren erin.
Zorgt u zelf voor die wurmen? „Nee,
die krijg ik hier in dozen, want ze
worden gestoken op de Wadden
eilanden."
„Beste kwaliteit", verzekerde de
heer Engelhart ons, toen hij zo'n doW
liet zien. Dat hebben wij toen maar
aangenomen, want we zagen niet meer
dan zo'n duizend levenloze wurmen,
die wanneer je ze aanraakt pas tot
leven kwamen.
Oh ja, men moet ze bewaren in een
ijskast, die op „zacht vriezen" staat.
Meneer Engelhart is best tevreden
Een automaatéén gulden, KLIK en
u bent de bezitter van een zakje vol
zeepieren.
over zijn pierenautomaat en binnen
kort gaat hij er nog vier bijzetten.
Er is echter één meneer, die een paar
weken geleden ongetwijfeld niet en-
w thousiast was. In een café had hij een
glaasje teveel gedronken en wat doet
men dan: Een hapje eten. Wel, dat
deed hij ook. Uit de automaat kwam
geen kroket, maar hij stond met een
handje pieren in de hand.
Het verhaal vertelt niet haarzuiver
of de pieren ook in het keelgat van
de cafébezoeker zijn verdwenen.
DEN HAAG De IJtunnel
zal eerder rendabel zijn dan de
Coentunnel en zal over de eerste
twaalf jaar gemeten waarschijn
lijk rendabeler blijven.
Dat is de duidelijke conclusie
van het uit 1958 daterende rap
port van het Centraal planbu
reau dat gisteren door minister
Korthals van verkeer en water
staat op het dringend verzoek
van de Tweede Kamer is vrij
gegeven.
De ingewikkelde rentabiliteitsbere-
keningen van het bureau gaan uit van
de theoretische toestand dat beide
tunnels in 1958 gereed waren. In dat
geval zou de IJtunnel in 1962 rendabel
zijn geweest en de Coentunnel om
streeks 1965. Voorts zou over de hele
periode van 1958 tot 1970 de IJtunnel
rendabeler zijn, al zouden de verschil
len niet zo groot zijn geweest.
Daarnaast zouden de deelnemers
aan het verkeer door de IJtunnel een
veelvoud aan tijdwinst hebben geboekt,
vergeleken met de deelnemers aan het
verkeer door de Coentunnel. Deze
vrije tijdsfactor heeft het Centraal-
planbureau echter niet in zijn bereke
ningen opgenomen.
Het rendabiliteitscijfer is verkregen
door de tijd- en kilometerverschillen
van beide tunnels in geld om te reke
nen. Ook de veerdiensten zijn hierbij
betrokken. Dit cijfer, de bruto-op-
brengst, heeft men verminderd met de
jaarlijkse rente en afschrijving en ex
ploitatie en onderhoudskosten, zodat
er een netto-opbrengst werd verkregen.
Deze netto-opbrengst, uitgedrukt als
een percentage van de totale investe
ringen, geeft de rentabiliteit aan. Bij
de berekening heeft men de investe
ringen voor de traversen door Am
sterdam niet begrepen, omdat het
planbureau van mening was dat deze
kosten voor een groot deel ook zonder
de tunnelbouw gemaakt moeten wor
den.
Het planbureau is bij de berekening
van het rentabiliteitscijfer uitgegaan
van de beide begrotingen voor de IJ
tunnel (die met gedeeltelijke verplaat
sing van het Marine-etablissement en
die met de gehele verplaatsing) die
door het rijk zijn opgemaakt en de
ene begroting voor de IJtunnel die
door Amsterdam is opgesteld.
Ook voor de Coentunnel heeft het
planbureau twee begrotingen ver
werkt: die van het rijk en die van de
gemeente. Deze twee verschillen maar
liefst 65 miljoen gulden, omdat Am
sterdam van een veel. zwaardere funde
ring en duurdere ventilatie is uitge-
gegaan. Volgens de begroting van
Rijkswaterstaat heeft de IJtunnel een
rentabiliteit van 1,6 in 1958, 1,4 in
1965 en 13,6 in 1970. Bij gedeeltelijk
verplaatseling van het Marine-etablis
sement zouden deze cijfers 1,2, 2,4 en
16,5 bedragen. Volgens de begroting
van Amsterdam (gedeeltelijke ver
plaatsing) zijn deze cijfers 1,1, 2,4 en
16,6.
Voor de Coentunnel komt men vol
gens de begroting van Rijkswaterstaat
op de cijfers 3,3 in 1958, 0.5 a 0,9 in
1965 en 14 a 15.2 in 1970. Gaat men van
de Amsterdamse begroting uit dan zijn
deze cijfers 3,7, 1,2 a 1,5 en 6,7 a 7,4.
De verschillen vooral voor het jaar
1965 zijn dus wel in het oog lopend.
In dat jaar is, volgens welke begroting
dan ook, de IJtunnel veel rendabeler.
Interessant is wat het rapport op
merkt over de Amsterdamse verkeers-
prognoses voor het verkeer door de
IJtunnel. Minister Korthals heeft inder
tijd in de Eerste Kamer gezegd dat de
IJtunnel waarschijnlijk tot een verkeers-
congestie in Amsterdam zou leiden,
maar het Centraal planbureau achtte
de Amsterdamse veronderstelling niet
onaannemelijk. Deze veronderstelling
is dat de verkeersproblemen in de Am
sterdamse binnenstad betrekkelijk los
staan van de aanwezigheid van welke
van de twee tunnels ook. Het tunnel-
verkeer zal namelijk op korte afstand
van de tunnels reeds vrij onbelangrijk
zijn vergeleken bij het totale stads
verkeer.
Het rapport werd gemaakt toen er reeds
negentien miljoen door Amsterdam in
de IJtunnel was geïnvesteerd. Het
renteverlies ontstaan door het stilleg
gen van de bouw is bij de berekeningen
niet begrepen. Het rapport zegt echter
met klem dat als de Coentunnel als
eerste zou worden gebouwd en de
IJtunnel niet of pas op een veel later,
tijdstip nationaal-economisch verlies
vrijwel onvermijdelijk is. Zou men dit
verlies ten laste van de Coentunnel
brengen dan zou de rentabiliteit van
deze tunnel in de berekende jaren één
a twee vollen punten lager liggen.
Het grote verschil in rentabiliteit van
beide tunnels is volgens het rapport
het gevolg van het feit dat nu reeds
het IJverkeer groter is dan dat via de
Hemveren. Bovendien zal de IJtunnel
meer nieuw verkeer aantrekken dan de
Coentunnel. De IJtunnel zal dan ook
waarschijnlijk iets eerder aan zijn
maxi- um capaciteit toe zijn dan de
Coentunnel. Dat zal vermoedelijk het
geval zijn in 1970 indien de IJtunnel
in 1958 reeds zou hebben bestaan.
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
DAAR GAAN DE JOCHIES
DIENIETUITGEHO
Dl GD WAREN, f
üh
H E «JONGENS T15
TIJDOMTE ONT
MASKEREN.'
26
Ze wuifde en hij groette terug
met zijn zweep. Het gaf hem een ge
voel van kracht. Door dat éne kleine
gebaar van zijn moeder, die nog
nooit iets had gezegd wat tegen zijn
vader inging, wist hij dat zij aan
zijn kant stond.
Al kon die gedachte zijn opwinding
en verzet niet verminderen.
Op de modderige landweg besteeg
hij zijn paard en gaf het dier de spo
ren tot net vooruit sprong door kui
len en over gaten. De dunne modder
spoot in stralen omhoog tot tegen de
kop van de hengst. Claes wilde niet
denken, maar toch bleef hem de
vraag kwellen wat zijn moeder zou
zeggen als hij bij haar kwam zitten
om alles uit te spreken wat hem hin
derde. Hij had het nog nooit gedaah.
Tot dan toe had hij teleurstellingen
of ergernissen altijd bij zijn vrien
den kunnen kwijtraken. Opnieuw gaf
hij zijn paard de sporen. Het schuim
vloog van de bek en zweet droop
langs de nek en de flanken van het
dier, maar nog wilder moest het rij
den. Tot het stormde om hem heen
zoals het van binnen stormde. Claes
keek niet meer om naar het kasteel.
Hij geloofde dat hij Lodycke haatte
en hij haatte Met een ruk liet hij
het paard stilstaan. Het beefde op
zijn benen en liet de kop hangen.
Neen, zijn vader kon hij niet haten
omdat hij hem dit huwelijk opdrong.
Zijn vader zou geen vrouw voor hem
kiezen waar hij niet mee leven kon.
Wat zijn vader gedaan had moest
goed zijn. Met de binnenkant van de
korte mantel, die over zijn schouder
hing, wreef hij de nek van het paard,
daarna klopte hij het dier op de hals.
Zich in het zadel oprichtend zag hij
in de verte de wachttorens van Ro-
merswale tegen de wazige horizon.
Daar zou hij moeten wonen, in de
stad, die hij wél haatte, omdat haar
poorters het op durfden nemen tegen
zijn geslacht. Romerswalers tegen de
Romerswalers, dat was niet goed
Dan maar weer vooruit tot zijn ge
dachten lichter zouden worden en hij
weer zou kunnen lachten, uitbundig
en uitdagend. Hij liet zijn paard dra
ven en springen. Over sloten en dam
men ging het. Langs de boerderijen
en over de erven. Loslopend vee
vluchtte weg en kleine kinderen hol
den schreeuwend naar hun moeder.
Claes raakte op een zandspoor dat
naar het dorp Tolsende liep. Toen hij
daar aankwam was het bijna donker.
In de dorpsherberg was bruin bier
te krijgen. Dat zou smaken na de
onstuimige rit.
De gelagkamer zat vol toen Claes
binnenkwam en er ging een gejuich
op bij zijn verschijnen. Onder de be
zoekers waren Diederick van Voor-
houte en Sweer van Schengen. Ze
zaten gebraden vlees met room te
eten en maakten plaats voor Claes.
Je komt als geroepen, schalde
Diederick. Vanochtend hebben we pa
trijzen gejaagd, vanmiddag hazen en
vanavond jagen wij op vrouwen.
Claes keek naar de koppels gescho
ten1 dieren die onder de tafel van de
knechten lagen. Toen zag hij de der
de van het gezelschap. Dat was Ge-
rardt Duvene, de zoon van een am
bachtsheer.
Vanavond ga je toch met- ons
mee? schetterde Diederick. Maar
je moet je eerst versterken. Hij
schoof een schotel vlees voor Claes,
die hem afwees.
Laat dat, en geef me te drinken.
Ik brand. Hij ademde diep en
veegde de modderspatten van zijn
kleren.
Je hebt als de duivel gereden.
Waar kom je vandaan? Raakte je
niets of wilde je niets schieten?
Vanmiddag heb ik alles gemist.
Maar misschien heb ik vanavond
meer geluk.
Claes slurpte het bruine bier
met gulzige slokken. Waar gaan
we naar toé?
Naar Romerswale, zei Gerardt
Duvene. Bij meester Egidius is het
goed drinken en zacht sluimeren.
Wat zeg jij, Schengen, ga je mee of
niet? Hij gaf Sweer een klap op
zijn schouder. Ik ga mee, ant
woordde deze bedaard. Hij was
veel kalmer dan de anderen, al tin
telden zijn ogen bij de gewaagde
kwinkslagen van Diederick. De zoon
van Arent van Cruninghe deed in
niets voor zijn vad'er onder. On
danks zijn jeugd was hij al gezet en
zeer luidruchtig. Hij dronk overma
tig en was verslaafd aan het dobbel
spel. Een stel ivoren stenen met gou
den ogen droeg hij altijd bij zich en
niet zelden verspeelde hij meer dan
hij betalen kon. Gerardt Duvene
moest dan bijspringen om de schul
den te vereffenen. Gerardt was eer
zuchtig en ijdel. Hij leende graag
aan de jonkers. Hij kon ze dan later
des te beter naar zijn hand zetten
en doen of hij huns gelijke was.
Want ofschoon zijn vader een wapen
voerde en zeer rijk was, werd hij
door de anderen niet als edel be
schouwd omdat zijn moeder koop
mansdochter was en zijn vader nooit
de vorst had gediend.
De waard keek met bezorgde blik
ken naar de zwetsende jonkers. Het
zou niet de eerste keer zijn als het
op een vechtpartij uitliep, want de
wilde jonker had zijn handen los han
gen en nam geen enkele scheve op
merking in pand.
Het ontging Diederick niet dat er
iets was wat Claes hinderde. Die was
niet alleen om het genot van een
snelle rit door het land komen stui
ven. En zich herinnerend waarom
zijn vader en Jan van Schengen naar
Dirxland waren gegaan, stootte hij
Sweer aan en knipte veelzeggend
met zijn ogen.
Zou jij je laten voorschrijven
bij welke vrouw je mag slapen,
Sweer?
Sweer floot zachtjes, terwijl Claes
zich met een ruk naar zijn neef keer
de. Het bruine bier had zijn stem
ming niet verbeterd. Bovendien er
gerde hem de aanwezigheid van Du
vene. Ga jij ook mee naar de
Eglantier? vroeg hij bits.
(Wordt vervolgd)
■PI ER AUTOMATIEK
UMUIDEN. Ja, wat kan men zoal kopen, wanneer men een
gulden in een automaat stopt. Telt u het allemaal bij elkaar
op dan is dat heel wat. Sigaretten om maar eens wat te noemen en
chocolade en ontelbare verpakte ronde lekkernijen. En stopt u drie
gulden in zo'n gleufje, dan kunt u bloemen kopen. Het is u beslist
wel eens opgevallen, dat 's avonds na twaalven vele automaten
leeggekocht zijn.
O Zo is het nu met die automaat, die
\vy gisteren in IJmuiden zagen, ook:
Die is iedere morgen gegarandeerd
leeg. Dat betekent dan, dat de heer
Engelhart 72 zilveren guldens in zijn
bakje vindt en twee duizend driehon
derd zes en zeventig zeepieren heeft
verkocht na achttien uur.
Zeepieren? Jawel, die kronkelende
beestjes, die zitten daar in IJmuiden
gewoon in een automaat. Dat is een
idee van de heer Nicolaas Engelhart,
die 36 jaar oud is, geboren en getogen
met vis en water.
„Kijk, ik heb mijn hengelklantjes
over heel Nederland verspreid zitten.
Ze kennen mij, omdat ik service geef.
De hengelaars kwamen dus dag en
nacht bij me om zeepieren te kopen,
's Nachts werd er hoe langer hoe meer
gebeld en overdag kon ik niet meer
uit de ogen kijken van de slaap", ver
telde de heer Engelhart ons gisteren
tussen de kanaries en tropische vissen.
SCHAAKCOMPETITIE
Als u een gazon wenst aan te leg
gen, kunt u dat nu nog doen; er zal
dan echtfr eerst goed gespit moeten
worden; de grondbewerking moet goed
zijn. Als het normale tuingrond is, kunt
u wel met één steek volstaan. Bij
nieuwbouw is de grond meestal in jaren
niet los geweest en vastgelopen en -ge
reden. U zult zeker tot op een diepte
van een halve meter moeten spitten en
indien zich op die diepte nog harde la
gen bevinden, zullen die ook los ge
maakt moeten worden.
In plaats van een gazon te zaaien,
kunt u dat ook maken door het leggen
van zoden; de grondbewerking moet
echter hetzelfde blijven. Graszoden bie
den voor- en nadelen. De voordelen zijn:
u hebt het direct groen. Een nadeel: er
zit dikwijls nogal wat onkruid in en u
moet er wel op toezien dat er onkruid-
vrije zoden geleverd worden. Per vier
kante meter hebt u er ongeveer zestien
nodig. Na het leggen van de zoden zal
men ze vast moeten kloppen of -rollen;
I dat gaat ook prima.
Uw Pelargoniums of geraniums zijn
beslist niet tegen vorst bestand. Het
wordt nu tijd ze binnen te zetten. Ze
kunnen met pot en al worden opgeno
men en als ze niet in potten staan, kunt
u ze ook opnemen en kan elk exem
plaar afzonderlijk in een pot worden ge
zet. De lange scheuten kunnen dan een
flink eind teruggesnoeid worden; bloe
men en bloemknoppen dient u ook weg
te nemen. De potgrond vooral stevig
aandrukken. Ze kunnen in een vorstvrije
kamer worden overgehouden, doch moe
ten niet te veel warmte en niet veel
water hebben.
36. Nauwelijks waren de sjouwers van
boord of de kapitein liet zich met een
plof uit zijn schuilplaats zakken. „Ahoy
Siep! Kom maar tevoorschijn! De kust
is vrij!" riep hij vergenoegd. De mees
ter haastte zich naar hem toe, glim
mend van de olie. „Luister!beval
Kappie. ,,Je zorgt als de weerlicht dat
de vuren aankomen en dat je druk op
de ketels hebt! Okkie zal je wel helpen.
Als ze dadelijk de Kraak in zee laten
kantelen, moeten we onmiddellijk ons
anker kunnen lichten!" Hij zweeg want
plotseling drong het tot hem door dat
de Maat nog niet was verschenen. „Dek
sels, waar blijft die klont van een
stuurman?!" mopperde hij. „Die heeft
zich natuurlijk weer zó goed verstopt,
dat hij niet meer voor- of achteruit
kan! of hij is zo bang dat hij niks
meer hoort of ziet, ik kén hem, de
aardappel!"
M^ar de maat hoorde Kappie wel
degelijk, zij het dan aanzienlijk ge
dempt. Hij had echter te kampen met
een ernstig euvel: de koelkast, al was
deze dan ook in luxe-uitvoering, was
van binnenuit niet te openen. Zo bleef
de Maat waar hij was, balancerend
tussen hoop en vrees, op de boven
ste tree van de trap naar het ruim.
Elke trilling kon de kast in de diepte
doen storten en trillingen waren er ge
noeg, terwijl de slopers buiten bezig
waren de stutbalken en touwen weg te
nemen, die de Kraak verankerd hiel
den.
GOES. Uitslag onderlinge competi
tie-wedstrijd Goese schaakvereniging
van deze week: G. DriesenN. Heij-
boer'%Vz. A. J. C. NordlohneP. Valk
10, J. de KuijperD. Wijma 01, W.
DullemenF. de Klerk 10, L. Pie-
terseK. Flipse VzVz, B. v. HolstJ. P.
Sturm 1—0, C. W. SaamanP. Duvekot
01, J. de Lange—A. Kiel 1—0, A. J.
DourleijnC. Pleijte 10. Dr. F. Facee
SchaefferM. C. Stouthamer 01, A,
BonderR. v. Hemert 01, M. Dale
boutG. J. v. Welbergen 10.
De opbrengst van de Zeeuwse col
lecte in St. Pliilipsland en Anna Jacoba-
poider bedroeg ƒ343,50.
De postcommandantvan re rijks
politie in St. Pliilipsland de heer J. A.
v. d. Velde wordt in gelijke functie over
geplaatst naar Bruinisse.
IlilllllllllllillilllitlltlllltUtiltiMillllllltllttltliliUillMIIUIlIillttllilMMtllilHIIIIIIIItllllllllllilllllllllllllllllllllllitllllllllllllllllllilllllHIIIIIII' lilliiilllliilllillliillllilllllliilllilllllltlillllllllllllllilllllllll
Advertentie
Een opkomende pijn, gevatte kou of
griep zet niet door bij tijdig gebruik
van de veelzijdig samengestelde
Sanaplrln(Miinhardt)Koker90en 60 ct
copyright abc pros
door
je weer wat ik
DENK yAH KIA
STeeM.IK KAM
HAAR HIKT UIT-
STAAM.'
