Pensiontehuis Schoondijke
ligt klaar voor aanbesteding
Zegetocht van kunststoffen
voorlopig onstuitbaar
Honderd jaar christelijk
nationaal schoolonderwijs
FILMS
Emigratie had zegenrijke
gevolgen voor ons volk
VANDAAG OPENT MACROPLASTIC 1960
DOOLHOF VAN
NAMEN
Overtreders vestigingswet
stonden terecht
Bundeling van krachten had
zegenrijke gevolgen
Men hoopt in vroeg voorjaar
met de houw te beginnen
Plannen zijn „op de groei'ontworpen
AN WB-cursus
Chr. Emigratie Centrale:
Lezing Z.V.U.
over Kongo
Dienstbus iverd
getorpedeerd
Telegram van C.B.T.B.
Scheepvaart Vlissingen
Denk aan Uw lijn
Sukr»
ploot"""*?1""'.
Bazar van Hosanna
werd succes
Fris en humoristisch
ballet van Engelse
kunstenaars
Botsing na glijpartij
n
JK
ECONOMISCHE POLITIERECHTER
HERDENKING OP 31 OKTOBER
Ongewone benadering
van zondagsheiliging
MARKTBERICHTE
VISSERUBERICHTEN
Woensdag 19 oktober 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 5
SCHOONDIJKE. De plannen
voor de bouw van een pension
tehuis voor bejaarden in Schoon
dijke liggen thans bestedings-
klaar. Met het verkrijgen van de
rijksgoedkeuring is een periode
van voorbereidende werkzaam
heden afgesloten die ruim ander
half jaar in beslag heeft genomen.
De plannen zijn uitgegaan van de
Stichting gereformeerde bejaar
denzorg in West Zeeuws Vlaan
deren, welke stichting in het le
ven geroepen werd door de diako-
nieën van de Gereformeerde
Kerken van Aardenburg, Bres-
kens, Oostburg en Schoondijke
Men hoopt vroeg in het voor
jaar met de bouw te kunnen be
ginnen.
Het pensiontehuis, dat ontworpen werd
door het architectenbureau Steen en
Tuinhof te Vlissingen, zal verrijzen aan
de Prins Bernhardstraat in Schoondijke.
Het ontwerp voorziet in de bouw van
negentien een-persoons zit-slaapkamers
en twee twee-persoons.
Al deze kamers, waarvan er tien ge
lijkvloers komen en elf op de eerste
verdieping, zullen voorzien zijn van een
vaste wastafel en een bijbehorend toilet
Over de temperatuur in het gebouw zul
len de toekomstige bewoners waarschijn
lijk niet te klagen hebben. Het ligt in
de bedoeling dat een centrale oliestook-
installatie wordt ingebouwd met een
automatische temperatuurregelaar.
Uiteraard komt er ook een ruime con
versatiezaal waarvan een gedeelte als
eetzaal zal worden gebruikt en een
aula.
Zoals de plannen thans liggen heeft
men niets over het hoofd gezien. Er
komt een aparte logeerkamer, die de
bewoners eventueel kunnen gebruiken
als zij bezoek wensen te ontvangen van
buiten.
Naast een grote centrale keuken, zul
len ook twee kleine keukentjes worden
gebouwd, die de bewoners eventueel
kunnen gebruiken als ze bij bijzondere
gelegenheden zelf koffie of thee wen
sen te zetten.
Ruimte is verder beschikbaar voor de
aanleg van een fraaie tuin rondom het
gebouw. Deze tuin zal tenminste voor
Orpheu Negro
De film, die thans in Grand te Goes
draait, verplaatst ons midden in de kleu
rige warreling van het carnaval. Het
verhaal dat zich afspeelt onder de arme
negerbevolking van Rio, vertoont veel
gelijkenis met de klassieke geschiede
nis. Orpheus, de neger die met zijn
zang en gitaarspel alles naar zijn hand
kan zetten, ontmoet tijdens het carnaval
Euridice, die vervolgd wordt door de
dood. Hij betovert haar met zijn spel en
levert een verwoede strijd met de dood,
die hij de eerste maal overwint.
Tegen het noodlot is echter niets be
stand en de tweede maal verliest hij Eu
ridice aan de dood, ongewild door zijn
eigen toedoen. Door de schuld van zijn
vroegere verloofde sterft hij zelf ook,
zodat ze slechts in de dood verenigd
worden. Een film, die zowel wat ver
haal, spel als camerawerk betreft, bij
zonder goed is.
Val niet professor
In het City-theater in Middelburg
wordt de Duitse lachfilm „Val niet pro
fessor" getoond, waarin Heinz Rühmann
als een leraar op een middelbare school
die wel wat te stellen krijgt met zijn
rumoerige leerlingen, en de kijkers aan
het lachen tracht te krijgen. Het lukt
hem wonderwel. De film heeft geen pre
tenties, maar de grapjes zijn goed uit
de verf gekomen.
Dag der vergelding
Een keiharde wild-westfilm van het
goede soort draait in Electro Middel
burg. Deze film toont ons een pioniers
stadje in het Amerikaanse grensgebied
van de vorige eeuw. Een bezoek van
een stel desperado's aan de stad doet
iedereen zijn eigen vetes vergeten en
eensgezind tracht men de schurken
kwijt te raken. Door de dapperheid van
een man lukt dat. Robert Ryan en Burl
Ives laten Goes goed spel zien. Er zijn
fraaie opnamen van het woeste winter
landschap van !iet Amerikaanse westen
te bewonderen.
Kinderen, die niet gewenst zijn
In Luxor te Vlissingen kunnen de lief-
hebbers van een echte Franse film aan
hun trekken komen. Een doktersecht
paar raakt verwikkeld in geschiedenis
sen met ongewenste kinderen en weet
met vee] tact de zaken tot een oplos
sing te brengen. Ook de doktersfamilie
blijft voor een dergelijk schandaaltje
niet gespaard, maar beziet het geval
van de vrolijke kant. De geboorte on
der moeilijke omstandigheden brengt
spannende momenten. Terwijl de scènes
met de jonge aanstaande vader Michele
beslist humoristisch zijn.
Dat uiteindelijk de moederliefde in al
le gevallen overwint is het enige posi
tieve element in deze pikante rolprent.
GOES. De A.N.W.B. organiseert op
23 november te Goes in de Prins van
Oranje, een ééndaagse Regionale Ver
keerstechnische leergang, in aansluiting
op de drukbezochte driedaagse Nationa
le Verkeerstechnische Leergang, die de
Bond dit jaar .n april te Utrecht gehou
den heeft In de loop van de jaren is
de waarde van deze leergangen geble
ken, zodat men voortbouwend op dit
succes, ook dit jaar weer een dergelij
ke dag houdt, op verschillende plaatsen
in het land. Er worden tijdens deze
leergangen een drietal voordrachten ge
houden, die belangrijke onderdelen van
de verkeerstechniek benadrukken. De
leergangen die te 9-45 uur aanvangen,
worden geopend door de heer A. G. M.
Boost, directeur Wegen en Verkeer van
de A.N.W.B., die in zijn openingswoord
enkele actuele aspecten zal behandelen,
die zowel nationaal als internationaal
een rol spelen bij de bestrijding van
verkeersonveiligheid.
de bewoners van de benedenverdieping
via openslaande deuren makkelijk be
reikbaar zijn. Als compensatie zullen
echter de bovenkamers alle een balcon
hebben.
Statistisch
Op grond van statistische gegevens
blijkt dat voor West Zeeuwsch Vlaande
ren niet alleen royaal plaats is voor een
dergelijk pensiontehuis, maar men zou
zelfs kunnen verwachten dat binnen af
zienbare tijd aan uitbreiding moet wor
den gedacht.
In het ontwerp is trouwens reeds
met uitbreidingsmogelijkheden gere-
Ikend. Dit zou moeten geschieden in
de vorm van een aan te bouwen vleu
gel. Het bestuur heejt voorts de wens
een telefoonverbinding met de gere
formeerde kerk tot stand te brengen
waardoor de mogelijkheid ontstaat dat
bejaarden die eventueel aan huis ge
bonden zijn toch de kerkdiensten kun
nen volgen.
Het is overigens niet de bedoeling
dat de toekomstige bewoners in een to
taal nieuwe en veranderde situatie te
recht zullen komen. Zij kunnen nl. hun
eigen meubilair meebrengen, als dit ten
minste aan bepaalde minimum-eisen
voldoet (het is natuurlijk duidelijk dat
men in een nieuw huis liever geen hout
worm binnenhaalt).
De bouw van het nieuwe tehuis werd
mogelijk gemaakt door het verkrijgen
van rijkssubsidie. De overige kosten ko
men ten laste van de stichting.
Via obligatie-leningen, uit te geven
onder de kerkleden, hoopt men dit pro
ject te kunnen financieren.
ZUID-AFRIKA BLIJFT
EMIGRATIE-LAND
GOES. Het hoofdbestuur van
de Christelijke Emigratie Cen
trale heeft zich in een buitenge
wone vergadering beraden op
twee 'urgente vraagstukken n.l.:
Ie. de grondslagen van het emi
gratiebeleid;
2e. de emigratie van Nederlan
ders naar Zudd-Afrika.
Een heroverweging van de
grondslagen van het emigratiebe-
leid als door sommigen geboden
wordt geacht, zou tengevolge
moeten hebben: a. een verminde
ring van het aantal emigranten;
b. een inkrimping van de op de
in 1952 tot stand gekomen ,,Wet
op de organen van de emigratie",
gebaseerde organisatie.
Ten aanzien van het eerste punt
wijst het Hoofdbestuur van de
Christelijke Emigratie Centrale
er op, dat de emigratie voor de
sinds 1946 ruim driehonderddui
zend geëmigreerde Nederlanders
in overwegende mate zegenrijke
gevolgen heeft gehad en mede ge
diend heeft tot ontlasting van de
Nederlandse na-oorlogse proble
men.
Een ombuiging van het emigratiebeleid
enkel op grond van de volle werkge
legenheid en de krappe arbeidsmarkt
in Nederland is z.i. niet aanvaard
baar, gelet op het verschillend karak
ter der heide vraagstukken. Emigra
tie is van structurele aard, een le
vensbeslissing; de voorziening van de
arbeidsmarkt fluctueert met de con
juncturele verhoudingen.
Indien de sterke natuurlijke groei van
ons volk als een teken van gezonde
volkskracht mag worden aangemerkt,
moet in overeenstemming met de
Goddelijke opdracht emigratie gezien
worden als een verantwoord uitvloei
sel daarvan, waardoor mede naar
de historie uitwijst landen worden
bevolkt en werelddelen tot ontwikke
ling komen, met als resultaat een
sterke verhoging van de menselijke
welvaart.
De welvaart van Nederland is niet ge
schaad, eer verhoogd tengevolge van
de emigratie.
OOSTBURG. De Stichting Zeeuwse
Volksuniversiteit organiseert op 2 okto
ber een lezing over de Noord- en Oost-
Kongo, in de Eenhoorn te Oostburg. De
lezing zal gehouden worden door de
heer en mevrouw van Heel, die in de
winter van 1957-58 een reis maakten
door en naar Afrika. Zij doorkruisten
dat deel van de Kongo dat nu juist in
het brandpunt van de belangstelling
staat en verzamelden een schat van
prachtige kleurendia's, die u een indruk
hopen te geven van het land en zijn be
woners.
BIERVLIET. De dienstbus van de
Z.V.T.M. welke gistermiddag omstreeks
half vijf op weg was naar de gemeen
te Hoofdplaat is in botsing gekomen
met een truck voor een bietenwagen.
Het gevolg was dat een groot gat ont
stond in de flank van de bus. Wonder
boven wonder deden ziph geen persoon
lijke ongelukken voor.
GOES. Ook de Zeeuwse C.B.T.B. heeft
een telegram gezonden aan het minis
terie van landbouw en visserij. In dit
telegram word't dringend verzocht ten
spoedigste hulp te verlenen aan de
Zeeuwse landbouwers bij het binnen
halen van de aardappeloogst.
Aangekomen 17 okt.: Holdernith; 18 okt.:
Ned. Pia, Ned. Doni.
Vertrokken 18 okt.: Fra. Trun, Ned. Pia.
Gepasseerd naar Antwerpen (Ned. schepen)
17 okt.: Chiron; 18 okt.: Angej A. Wulp.
Sont. Heiloo, Celebes, Lissekerk, Frans-W
(Tern.), Vanda.
Gepasseerd naar zee (Ned. schepen) 17
okt.: Rien Teekman, Hoogland; 18 okt.: Kin-
derdijk, Diana V, Dahomeykust, Almdijk,
Stentor.
Het gevoerde emigratiebeleid en de
instandhouding der geëigende organen
vond in de Nederlandse volksvertegen
woordiging tot op heden, bij unieke een
stemmigheid, goedkeuring.
Continuïteit daarvan is van uitgespro
ken betekenis, wil Nederland zijn en-
trée in de immigratielanden, de muiti
en bilaterale overeenkomsten en de fi
nanciële medewerking van sommige de
zer landen niet prijsgeven.
Het Hoofdbestuur van de Christelijke
Emigratie Centrale, hoezeer van over
tuiging, dat èn bij het Rijk èn bij de
maatschappelijke organen, een efficiënt
beheer geboden is, wijst de aantijgingen
af, alsof het eigen belang van de. bij
de uitvoering van de emigratie betrok
ken personen, van bepalende invloed op
hun houding zou zijn.
Ten aanzien van het tweede punt (de
emigratie van Nederlanders naar Zuid-
Afrika) stelt het Hoofdbestuur vast, dat
de situatie aldaar principieel niet is ge
wijzigd, zonder dat het zich een oor
deel aanmatigt over de gebeurtenissen
in Zuid-Afrika, die aanleiding gaven tot
diep ingrijpende maatregelen van de
zijde van de Overheid en waarin velen
in ons land een reden zien emigratie
naar de Unie te ontraden. De aanmoe
diging tot emigratie van Nederlanders
naar Zuid-Afrika berust sedert vele ja
ren op de stamverwantschap met dit
volk en de snelle economische ontplooi
ing na de oorlogsperiode. Het was de
toenmalige minister van sociale zaken,
die na zijn bezoek in 1958, kennende de
aldaar gevoerde politiek, een sterke sti
mulans aan de emigratie naar de Unie
gaf.
Toen als nu, heerste er rassendiscri
minatie en werd apartheidspolitiek ge
voerd. Een rassendiscriminatie, die niet
bevorderlijk is aan de oplossing van de
problemen, inhaerent aan een multi-ra-
ciale samenleving, doch die niet buiten
de historie om mag beoordeeld worden
en door vrijwel heel de blanke bevolking
in toepassing wordt gebracht.
Apartheidspolitiek, die men ook ,,die
eiensoortige ontwikkeling" kan noemen,
inhoudende territoriale segregatie met
toekenning van autonomie en zelfbe
stuur aan de naturellen, is een beleids
vraagstuk van geheel andere aard. Het
Hoofdbestuur van de Christelijke Emi
gratie Centrale ziet geen zinvolle reden
om thans van standpunt te wijzigen en
handhaaft dan ook zijn recht om, met
gebruikmaking van een objectieve voor
lichting, waarin de bezwaren ten aan
zien van multi-raciale samenleving en
apartheidsbeleid als de facto bestaande,
niet worden verbloemd, Zuid-Afrika op
gelijke voet in de rij van de emigratie-
landen te blijven aanmerken.
Advertentie
Wat kunnen dur# pillen baten
wanneer U suiker niet wilt laten
geniet toch van het zoete leven
gebruik volop Sukristo 7.
isto
(gee»»"srnaa
volgens de nieuw
ontdektformule
Doosjes van 150 tabl. a f. 1.15;
500'tabi. a f. 2.95. 1000 tabl. a f. 5.50;
na vuldoosjes 100 tabl. a f. 0.70;
bij apothekers en drogisten.
N.V. H. TEN HERKEL, HILVERSUM
AXEL. Het Christelijke Fanfare
corps Hosanna" kan wat betreft haar
bazaar terugzien op een actie die ten
volle geslaagd is. Waarnemend burge
meester A. J. Kesbeke, die met wet
houder De Putter en gemeente-sec. Van
de Bosse het gemeentebestuur verte
genwoordigde, opende de bazaar.
De burgemeester verklaarde dat de
gemeente belang heeft bij een bloeiend
verenigingsleven, vooral als dit een mu
ziekgezelschap betreft, daar deze bij
officiële gelegenheden steeds klaar
staan voor de gemeente. Hij sprak de
hoop uit dat deze bazaar aan de ver
wachtingen zou mogen beantwoorden.
De voorzitter, de heer J. Ie Feber, deel
de het gezelschap mee, dat de voorop
gehouden enveloppeactie reeds aller ver
wachtingen had overtroffen. Spreker had
dan ook goede hoop voor het welslagen
van deze bazaar.
Tot slot verzocht hij de burgemeester
bij wijze van opening het eerste schot
af te vuren, aan welk verzoek de heer
Kesbeke met plezier voldeed. De eerste
klap was in dit geval geen daalder
waard, want de burgemeester kon de
roos niet raken en moest met 8 punten
genoegen nemen. Hiermee was de ba
zaar officieel geopend. In de twee da
gen dat de bazaar geopend was heb
ben zeer vele Axelse burgers van de
gelegenheid gebruik gemaakt om de ba
zaar te bezoeken. Toen zaterdagavond
de bazaar gesloten werd kon Hosanna
terugzien op een prachtig batig saldo.
MIDDELBURG. Het Engelse Wes
tern Theatre Ballet gaf gisterenavond
in de Schouwburg een hartveroverende
voorstelling, waarin de oorspronkelijke
balletten, welke aangepast zijn aan de
talenten der jonge leden van dit gezel
schap, ten volle tot hun recht kwamen.
De nummers waren in een luchtige,
humoristische toon gehouden, waarbij
vooral naast de voortreffelijke danskwa
liteiten der Engelse kunstenaars, hun
uitstekende akteer- en vooral mimische
talenten opvielen. Daardoor en door de
ontelbare originele choreografievonds
ten werden de balletten „St. George in
Provence" en de allergekste persifla
ge op de rock-and-roll en haar aanhan
gers „Non-Stop" juweeltjes van mo
derne balletkunst. Hazel Merry toonde
zich een uitblinkster in dit toch al zo
goede gezelschap der twaalf jonge kun
stenaars, welke deel uitmaken van het
Western Theatre Ballet. De prachtige
dekors en kostuums van Barry Kay en
Richard Cattermole verdienen een extra
waardering. Hoogtepunt van de avond
werd het ballet „Bal de la Victoire",
weliswaar in „oude" stijl, maar vele
humoristische trekjes betekenden even
zovele persiflages. Op muziek van
Friedrieh Kuhlau wervelde het hele ge
zelschap in een fris en dartelend tem
po over het toneel en deed haast verge
ten, dat dit toneel van de Schouwburg
eigenlijk niet voor balletuitvoeringen ge
schikt is.
MIDDELBURG. Enkele brokjes
klei op de Langevielebinnenbrug wa
ren oorzaak van een aanrijding, die zich
gistermorgen omstreeks twaalf uur op
de brug voordeed. Een motorfiets, die
rechts af de brug opreed, ging aan het
glijden en de berijder, C. F. S. uit Mid
delburg, kon niet verhinderen dat er
een botsing ontstond met een personen
auto die uit tegenovergestelde richting
naderde. Beide voertuigen liepen fikse
schade op. Persoonlijke ongelukken de
den zich niet voor.
Van een onzer verslaggevers
i OTTERDAM. De kunststof
fen stromen op het ogenblik de
fabrieken uit en onze wonin
gen binnen. Polystyreen, poly-
aethyleen, polyvinylchloride en wat
al voor andere poly's niet meer, zij
dienen zich aan in nauwelijks te tel
len verschijningsvormen en dringen
steeds meer door tot onze gangen,
onze woon- en slaapkamers, tot on
ze keukens.
Hoeveel voorwerpen van plastic
heeft u niet in huis, tientallen, hon
derden. De mat in de badkamer en
de wasmand, de voorraadbussen en
de emmers in de keuken, en de
broodzakjes en het slacouvert, en in
de woonkamer de lampekap, de sier-
potjes in de vensterbank, het krui-
wagentje van uw zoon. Het is al
plastic; althans, wat we nu plastic
noemen, een woord dat synoniem is
aan kunststoffen.
Vandaag opent minister drs. J. W.
de Pous in Utrecht de internationale
tentoonstelling van kunststoffen Ma-
croPlastic - 1960, een manifestatie die
de belangstelling van zo goed als alle
delen van de wereld op Nederland zal
richten. Niet alleen door de omvang
van de tentoonstelling, maar ook van
wege de ongekend snelle ontwikkeling
die de kunststoffenindustrie de laatste
vijftien jaar heeft doorgemaakt en die
de bewijzen daarvoor zijn vooral
ook in Nederland te vinden nog
steeds verder gaat.
NA DE OORLOG
Pas na de oorlog is die ontwikke
ling op gang gekomen, maar al lang
daarvoor werden kunststoffen ge
maakt, voornamelijk voor technische
toepassingen. In 1930 bedroeg de we-
reldproduktie nauwelijks honderddui
zend ton; voor 1960 wordt zij geschat
op zes miljoen ton. Het begin voor de
Nederlandse industrie van kunststoffen
ligt in 1934 toen voor het eerst een
Nederlandse fabriek fenolformaldehyds
ging maken, ook we] bakeliet ge
noemd. Inderdaad, ook bakeliet is een
kunststof, evenals cellofaan en cellu
loid.
Met die namen is het een moeilijke
geschiedenis geworden en ook
daarin weerspiegelt zich de groei van
alles wat met kunststoffen te maken
heeft. Waren voor de oorlog de ver
schillende grondstoffen voor de kunst
stoffen nog wel uit elkaar te houden,
ook voor de leek, na 1945 zijn er zo
ontstellend veel nieuwe soorten bijge
komen, dat het zelfs de vakman moei
te gaat kosten zijn weg te vinden in
de doolhof. Daar komt bij dat de min
of meer wetenschappelijke namen, die
bij tientallen tegelijk tot stand zijn ge
komen voor een gewoon mens niet zijn
uit te spreken zonder dat zijn tong
in de kronkels komt te liggen. Laat
staan dat hij ze kan onthouden.
De fabrikanten zoeken naarstig
naar een methode om hier verande
ring in te brengen, maar tot nog toe
zijn de resultaten niet erg hoopgevend
geweest en het publiek zal voorlopig
wel doorgaan alle kunststoffen gelijk
schakelend „plastics" te noemen.
OVERAL
Dit „namenprobleem" is overigens
maar een probleempje vergeleken bij
de andere vooral technische
moeilijkheden die de industrie heeft
moeten overwinnen om de zegetocht
van de kunststoffen mogelijk te ma
ken. Kunststoffen betekenen nu een
maal nog wel wat meer dan de em
mers en bussen, de schaaltjes en kom-
MIDDELBURG. „U bent een be
kwaam automonteur en een pionier in
het Middelburgse garagedrijf," zei de
economische politierechten1, mr. P. van
Empel, tegen een garagehouder uit
Middelburg, J. J. W., „maar adminis
tratief bent u niet onderlegd."
W. werd verweten in strijd met de
vestigingswet zijn garagebedrijf te heb
ben voortgezet, ondanks dat zijn ven
noot, die de administratie verzorgde,
uit de zaak was gestapt.
,,U moet zowel achter een bureau zit
ten, als onder de auto's liggen," zei
mr. Van Empel tegen W. „U doet wel
optimistisch, maar daar geloof ik niet
erg in, want uw zaken gaan niet best."
De zaak werd tot de zitting in novem
ber aangehouden.
Ook al in strijd met de vestigings
voorschriften had een schilder uit Mid
delburg, J. L., gehandeld. Zonder ver
gunning had hij in de maanden juni en
juli een schildersbedrijf in zijn woon
plaats gedreven. De officier van justitie,
mr. J. L. Andreae, vond dat de laat
ste tijd vele schilders en aannemers
hun vak uitoefenen, zonder de nodige
vergunningen in hun bezit te hebben.
UTRECHT Wij willen op
schoolgebied allen verenigen die
van reformatorische huize zijn, on
verschillig of zij behoren tot de
Hervormde, Lutherse, Doopsgezin
de of tot een Gereformeerde Kerk.
Christelijk nationaal schoolonder
wijs heeft steeds een bundeling van
krachten beoogt van allen, die het
christelijk onderwijs voorstaan, ge
baseerd op het apostolische getui
genis. Zo was het honderd jaar ge
leden toen de Vereniging voor
christelijk nationaal schoolonder
wijs werd opgericht, zo is het nu
nog. Dit zei dinsdag op een te
Utrecht gehouden persconferentie
de tweede voorzitter van C.N.S.,
de hervonmde predikant dr. H. J.
Houders.
Op maandag 31 oktober Hervor
mingsdag zal worden herdacht, dat
honderd jaar geleden de Vereniging voor
christelijk nationaal schoolonderwijs
werd opgericht. In 1857 was de wet op
het lager onderwijs tot stand gekomen.
De regering wilde, in samenwerking
met de meerderheid van de volksver
tegenwoordiging een overheidsschool met
verplichtige godsdienstige mentaliteit
Groen van Prinsterer zei toen: „Wordt
het Kruis weggenomen, gelijk dit ge
schiedt in een school voor Israëliet en
Christen, dan valt naar mijn beschou
wing het christendom weg".
Op deze grond meende Groen dat de
openbare scholen, zoals de wet van 1857
die voorschreef, geen christelijk onder
wijs konden geven. Uit protest tegen
die wet nam Groen ontslag als Kamer
lid.
Het doel van Groen was: „De kinde
ren van het Nederlandse volk houden
bij de bijbel, bij God, zoals Die zich in
de Heilige Schrift heeft geopenbaard".
Groen wilde een grote vereniging, die
bij de oprichting en instandhouding van
bijzondere scholen steun en leiding zou
geven. Het gevolg van zijn streven was
dat de Vereniging voor christelijk natio
naal schoolonderwijs werd opgericht op
30 oktober 1860.
BETEKENIS
Deze vereniging heeft in de afgelopen
eeuw enorm veel voor het christelijk on
derwijs in Nederland betekend. Voort
gekomen uit het reveil en uit de groe
pering, die zich rond dr. A. Kuyper
schaarde, heeft zij steeds gestreefd naar
bundeling van krachten. Er zijn, deelde
dr. Honders mede, wel eens moeilijkhe
den geweest. Nu eens vond een groep de
vereniging te hervormd, dan weer wa
ren anderen van mening dat het gere
formeerde element domineerde. In 1869
werd de Vereniging voor gereformeerd
schoolonderwijs opgericht en na de do
leantie van 1886 ontstond christelijk
volksonderwijs als een hervormde ver
eniging In de loop der jaren is er ech
ter veel toenadering ontstaan tussen de
ze verenigingen, die op diverse terrei
nen samenwerken.
Nog is, zeiden gisteren de bestuurs
leden dr. Honders en J. A. van Benne-
kom, C.N.S. een steun voor chr. scholen,
die worden geholpen bij het storten van
waarborgsommen bij de stichting van
scholen. C.N.S. heeft bovendien zeven
tien inspecteurs in dienst, die zegenrijk
werk verrichten. Zij bezoeken de ruim
duizend aangesloten scholen en probe
ren, samen met het onderwijzend per
soneel, het peil van het christelijk on
derwijs te verhogen.
Mede dank zij de aandrang van C.N.S.
is voorkomen dat de Ned. Hervormde
Kerken en de Gereformeerd Kerken
aparte psalmberijmingen zouden heb
ben gekregen. Op de scholen zouden dan
moeilijkheden zijn ontstaan en de ge
scheidenheid zou nog sterker zijn geble
ken.
Er ligt voor C.N.S. nog een grote taak,
merkte gisteren de heer Van Bennekom
op en hij doelde daargij o.a. op het chr.
nijverheidsonderwijs en het v.h.m.o.
De inspecteur van het C.N.S. bezoekt
niet alleen Nederlandse scholen maar
ook acht onderwijsinstellingen in België
en de schippersschool in Duisburg-
Ruhrort.
HERDENKING
Op maandag 31 oktober zal het hon
derdjarig bestaan worden herdacht. In
de Utrechtse Domkerk wordt 's mor
gens een dienst gehouden waarin zal
voorgaan de tweed voorzitter van de
vereniging, dr. H. J. Honders. Mede*
werking zal worden verleend door de r-
ganist Stoffel van Vliegen en twee
schoolkoren.
Des middags zal in Tivoli een
bijeenkomst worden gehouden.
Prof. dr. H. Smitskamp, voorzitter
der vereniging zal de gedachtenis
rede uitspreken en voorts zal o.a.
worden gesproken door de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en We-
tenschappen.
Ter gelegenheid van het jubi
leum zal op 31 oktober een ge
denkboek verschijnen.
Toch vond hij dat L. geen ernstig feit
had gepleegd en eiste 20 boete of vier
dagen hechtenis. Het vonnis was con
form.
Studeren
Zonder vergunning had een exploitant
van kampeerterreinen uit Biggekerke,
C. de V., kruidenierswaren in de maan
den juni en juli in zijn kampwinkels ver
kocht. Het terrein in Biggekerke, waar
de verdachte circa zeshonderd kam
peerders van eten en drinken voorzag,
was ongeveer één hektare groot. De V.
miste zowel het middenstands- als het
kruideniersdiploma. Maar hij zou in de
winter gaan studeren, verzekerde hij
de ekonomische politierechter.
Mr. Andrea zei: „Ik geloof niet zo
erg in die voorgenomen studie om se
vestigingsvergunning te halen." De eis
was 75 of vijftien dagen met als voor
waarde, dat indien verdachte zich nog
maals schuldig maakte aan overtreding
van de vestigingswet zijn zaak gesloten
zou worden en zijn voorraden in be
slag genomen. Het vonnis was 250 of
vijftig dagen, waarvan 200 of veertig
dagen voorwaardelijk.
Grijze haren
„U bezorgt mij grijze haren," zei de
ekonomische politierechter tegen een
stukadoor uit Goes, B. K., die zonder
vergunning zijn vak in de maanden no
vember en december van het vorig jaar
in Domburg en Westkapelle had uitge
oefend.
„U hebt een bloeiende zaak, die ech
ter hoofdzakelijk op verboden terrein en
in andermans tuintjes groeit," zei mr.
Van Empel tegen de verdachte.
K. zei dat hij aan het studeren was
en voor een examen stond. De zaak
werd daarom voor onbepaalde tijd aan
gehouden.
GOES. In de Prins van Oranje
hield de heer G. T. Cornet, leraar aan
het chr. lyceum een lezing voor De Jon
ge Kerk over de zondagsheiliging. Naar
de heer Cornet vertelde, een specifiek
Nederlands verschijnsel. In geen enkel
ander Europees land met uitzondering
misschien van Engeland, maakt men
hier een probleem van. Men beschouwt
de zondag als een feestdag met als
hoogtepunt de kerkgang, iets waar men
ook in Nederland eens meer de nadruk
op moest leggen. Als uitgangspunt ge
bruikte de heer Cornet het boekje „De
tien geboden" van ds. Visser. Hij wees
o.m. op het feit dat de geboden voor
de zondag voornamer zijn dan de ver
boden, die de feeststemming bederven
en dat men boven alles moest stellen
„de dienst aan de naaste".
Als voorbeeld noemde hij hier artsen
en apothekers die toch ook op zondag
werken. Zo ook het probleem van het
wel of niet verkopen op zondag aan de
vreemdelingen die in drommen naar de
Nederlandse kust trekken om van hun
vrije <jag te genieten. Volgens de heer
Cornet moeten wij de gastvrijheid bo
ven alles stellen en deze buitenlanders
dus gastvrij ontvangen, ook op zon
dag, om hun vrije tijd niet te beder
ven. Dit mag echter niet uit winstbe
jag voortvloeien, doch louter uit de
dienst aan de naaste. Wanneer men dit
niet uit het oog verliest en de kerk
gang iedere zondag als het hoogtepunt
van een feestdag beschouwt, dan heeft
men een goede zondag.
Aan het slot van de avond werd be
kend gemaakt dat op 25 november de
film „Het teken van de valk" vertoond
zal worden en op 29 oktober de Her
vormingsdag zal worden gehouden. In
de Grote Kerk spreekt dan professor
Kooiman om drie uur.
„Zal ik je eens pakken met
mijn polyvinylchloride handschoen
tjes?"
metjes van plastic in onze huizen.
Niet zo opvallend, maar veel uitgebrei
der nog hebben zij zich genesteld in
zo goed als alle andere sectoren: er
is geen industrie te noemen of er wor
den wel kunststoffen verwerkt of ge
bruikt-
Gróte hoeveelheden kunststof (fe
nolharsen) zijn verwerkt in bijvoor
beeld hardboard, het „no-iron" van
een overhemd betekent dat de natuur
lijke vezels van het stuk textiel zijn
behandeld met kunststoffen (ureum-
en melamineharsen)in de Nederland
se bodem zitten ettelijke duizenden ki
lometers waterleidingbuis van kunst
stof (polyvinylchloride) weggestopt,
het potje ,,doe-het-zelf"-verf thuis be
vat de nodige kunststof polyvinylace-
taat) en heel wat van de raceboten,
die over onze waterplassen stuiven
zijn gemaakt van kunststof (gewa
pend polyester) en dan is dit lijstje
nog lang niet uitgeput.
ONMISBAAR
Het zou al zo kunnen worden uitge
breid met de steeds talrijker worden
de toepassingen in de bouwnijverheid,
in de meubel- en de verpakkingsin
dustrie. Tekenend is wat de heer J.
van de Ven van het kunststoffeninsti-
tuut T.N.O. in Delft zei: De rol die
de kunststoffen spelen bij de ver-
voers- en communicatiemiddelen is
zo ingrijpend geworden, dat deze tak
ken van dienst onmogelijk meer bui
ten de kunststoffen kunnen.
De kunststoffen zijn ons leven bin
nengedrongen liever gezegd binnen
gehaald want men accepteerde ze
gretig en zij zijn daaruit niet meer
weg te denken. Hoezeer zij zich on
misbaar hebben gemaakt is, behalvd
in het leven-van-alle-dag, nog eens
extra duidelijk van vandaag af te zien
in Utrecht.
GOES, 18 okt. Export- en Industrievei-
ling: Cox's Orange Pippin kl I 80-85 51, 75-
80 57, 70-75 58, 65-70 54, 60-65 41, 55-60 26, II
d 8.50; Goudreinette kl I 85-95 30. 75-85 26 80
—27.30, 65-75 14,60—15.00, II d 7.50—8.00 kl
II 85-95 26, 75-85 24, 65-75 13, II d 8,50; Jona
than kl I 85-90 30, 80-85 31, 75-80 33, 70-75 34,
65-70 27.30—27.80, 60-65 19, II d 8, kl II 80-
85 25, 75-80 26, 70-75 27, 65-70 23, 60-65 15 II
d 5; Glorie van Holland kl I 85-95 28, 75-85
28, 65-75 2223, II d 12; Laxton Superbe kl I
75-80 28—30, 70-75 30—32, 65-70 27—28, II d 5,
kl II 80-85 25 75-80 28, 70-75 29, 65-70 24; Al-
hngton Pippin kl I 70-80 16, 60-70 13; Golden
Delicious kl I 85-90 58—65, 80-85 63—68, 75-80
66, 70-75 56, ld II 85-90 45, 80-85 52, 75-80 53,
70-75 39; St. Remy kl I 85-95 11, 75-85 14,
65-75 13, II d 8.50; Comtesse de Paris kl I
75-85 17, 65-75 18; Zwijndr. Wijnpeer kl I 70-
75 24, 65-70 25, 60-65 24, 55-60 19, 50-55 13;
Br. Alex Lucas kl I 85-95 47, 75-85 52, 65-75
39, II d 7, kl II 85-95 3842, 75-85 38—48, 65-
75 3141; Gieser Wildeman kl I 60-70 29
32, 50-60 24; Goudreinette val 6.306.80, kroet
4; Jonathan val 5, kroet 3; Cox's Orange Pip
pin kroet 3.50; div. appels val 5.
Gewone veiling: Cox's Orange Pippin grof
2439, fijn 1118; Glorie van Holland grof 15
—19, fijn 9—13; Goudreinette grof 15—17, fijn
8—10; Sterappel kl I 65-75 28—31, 55-65 19—23,
grof 12, fijn 8; Laxton Superbe grof 17, fijn
5; Jonathan grof 14—23, fijn 8—13; Br. Alex
Lucas grof 13—14, fijn 6; Comtesse de Pa
ris grof 9, fijn 6; St. Remy grof 9—11, fijr.
8; Gieser Wildeman grof 23—24, -fijn 10; Doy-
enne du Comice grof 42—48, fijn 27; Zwijndr.
Wijnpeer grof 10—15; Black Alicante I 137—
142, II 130—133, III 107—114.
KRABBENDIJKE, 18 okt. Cox orange
pippin I 80-85 49—52, 75-80 52—57. 70-75 52—
58, 65-70 49—53, 60-65 37—40, 55-60 22—23, II
75-80 43, 70-75 46, 65-70 37—48 60-65 30, 55-60
17—20, II d 8, III grof 33—38. fijn 23, kroet
3; Jonathan I 80-85 28, 75-80 31, 70-75 32—33,
65-70 27, 60-65 17, II 80-85 23, 75-80 28, 70-75
27, 65-70 21, II d 8, III grof 16—17, fijn 5.
kroet 3; Golden delicious III grof 3536,
kroet 918, diverse appels val 5; Beurre
Alex. Lucas I 85-95 41, 75-85 49, 65-75 41, II
75-85 41, 65-75 34, II d 9, III grof 8—13, bo
nen II 47, afwijkend 28—37, verpakt fruit:
Golden delicious 85-90 75, 80-85 76—79, 75-80
77, 70-75 72, 85-90 60—71, 80-85 65—75, 75-80
70—78, 70-75 65—71, 65-70 60.
SCHERPENISSE, 18 okt. Uien middel
8.39, bonken 8.09, kriel 11.01, picklers 22.78,
alles per 100 kg. Aanvoer 36 ton.
ST. ANNALAND, 18 okt. Uien middel
8.48, bonken 8.40, drielingen 11.39, picklers
23.14, alles per 100 kg. Aanvoer 90 ton.
Bintjes gewone 10.25, bonken 15.50, eigen
heimers gewoon 12.19—13.08, alles per 100 kg.
Aanvoer 25 ton
GOES, 18 OKTOBER. Granen, zaden en
peulvruchten: Tarwe, basis 17 pet. vocht 20—
29.90, gerst 23—28, haver 18—23.50, kleine gr.
erwten 20—40, schokkers 3040, blauwmaan-
zaad 80100, capucijners 5060, bruine bonen
5075, alles boerenschoon af boerderij per
100 kg. Aardappelen: Bintje, 35 mm opw.,
binnenl. sortering 88,75, idem export 8.75,
alpha 35 mm op. 6.75. Prijzen per 100 kg.,
geleverd aan de sorteerinrichting, sorteerkos-
ten voor rekening van koper. Voederaardap
pelen noteerden 2—2.50 p. 100 kg. Uien; De
prijs van uien bedroeg 4—5 per 100 kg., on-
afgestaart en geleverd aan de sorteerinr.
Hooi: Lucernehooi 90—97.50, weidehooi 90—
97.50, graszaadhooi: Veldbeemd 45, rood-
zwenk 37.50, alles per ton, geperst af bedrijf.
Stro: Gerstestro 50—55, tarwestro 50—55,
erwtenstro 42.50—45, haverstro 40—45, br. bo
nenstro 35, alles per ton, geperst af gedrijf.
Vlas: Goede kwaliteit ongerepeld vlas, af
boerderij 2024 cent per kg., afw. kw. 10—20
cent per kg. Goede kw. gerpeld vlas, af boer
derij 20—27 cent per kg., afw. kw. 15—20 et
per kg. Eieren: voor de eieren kan een prijs
worden gemaakt van 2.05—2.40 per kg.
x VEERE, 18 okt. Exportgarna
len 3631 kg 120190, schar 180 kg 66—76, bot
178 kg 34—62, wijting 460 kg 19—38, tong 29
kg 217—350, rog 43 kg 33—44, tarbot 5 kg 200,
kabeljauw 2 kg 77, ongesorteerde vis 94 kg
45—120, sprot 264 kg 30.
BRESKENS, 18 okt. Tong 289, kabeljauw
160, bot 137, rog 67, schar 31, schol 14, wij
ting 270, exportgarnalen 3900, handelsgarna
len 80.
St. Annaland hebben van >b. en w. op
dracht gekregen om een gedeelte van
de riolering achter het Tonhuis aan te
leggen.
