Nederland staat slecht
tegen de Argentijnen
OPMARS KOEPERMAN
GAAT STEEDS VOORT
Hoest 1,
MARY BIGNAL
STOPT ERMEE
ESSO PETROLEUM
Van Goghs op
zoek naar hun
schepper
Nu Euwe en Prins dreigen te verliezen
Fisher verloor
van Munoz
Ontslag met 600.000 gulden
Woensdag 19 oktober 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 11
Drama
Wereldkampioenschap dammen
Rustiger
St. Fortpet op
handschoenen aan
Nieuw wereldrecord voor
Russin Irina Press
Stand in Sporttoto
Turijn etappeplaats
Ronde van Frankrijk
feVonch»^
KERKELIJKE
KUNST
de haardolie met het hoogste rendement
RUMOER OVER
GEBEIER
door H. Kramer
EIPZIG. Ook in de
tweede ronde van het we-
j reldkampioenschap scha-
ken voor landenteams te
Leipzig is het Nederland
se team niet tot grote prestaties
gekomen. Weliswaar is er op pa
pier nog niets gebeurd, omdat één
partij remise werd en drie par
tijen werden afgebroken, maar in
werkelijkheid is de beslissing in
twee van deze partijen reeds in
het nadeel van onze landgenoten
beslist. Zowel dr. Euwe als Prins
staan namelijk verloren, terwijl
ook Donner in duidelijk positie
nadeel verkeert.
De partij dr. EuweNajdorf speelde
zich voornamelijk af in het gebied der
openingen. In de zg. lange variant van
de Konings-Indische verdediging gebeur
de er iets merkwaardigs:
Dr. Euwe, een van de grootste ken
ners van de theorie ter wereld, haalde
op een kwaad moment twee varianten
door elkaar. De Argentijn profiteerde
daar bijzonder handig van. Hij drong
met zijn cavallerie de stelling van onze
langenoot binnen en veroverde na een
aantal verwikkelingen twee stukken voor
een toren.
Ondanks het feit, dat dr. Euwe zich
daarna verweerde als een gewonde leeuw
moest hij steeds verder terug. De afge
broken stelling biedt praktisch geen
kansen meer.
Inmiddels
zich in de partij Ba-
zanPrins een conv
pleet drama. Prins
speelde de eerste
twintig zetten sterk
Op dat moment hac
hij zijn tegenstander
volkomen overspeeld
Met twee pluspion
nen ging hij een ze
kere overwinning te
gemoet.
Maar
godin vai
spel, had
nen. Zij bracht Prins
eerst op het waanidee
dat hij moest
ren de partij fi
beslissen. Het
was, dat de
plotseling weer volko
men open werd.
eens stond de Argen
tijn dan weer de Ne-
derlander gewonnen. PRINS
Juist op het ogenblik dat er opnieuw
een zekere overwinning voor Prins in
het verschiet lag, schoot hij in hevige
tijdnood een geweldige bok. De afgebro
ken stelling is totaal verloren.
Natuurlijk kwamen er ook in andere
wedstrijden ongewone, vaak opzienba
rende beslissingen tot stand. Rusland
heeft een voorsprong van 30 tegen In
dia, maar aan het eerste bord had ex-
wereldkampioen Botwinnik het moeilijk
tegen de jonge Aaron, die in de eerste
ronde zo verrassend van dr. Euwe won.
De afgebroken partij is echter voor de
Rus gemakkelijk te winnen.
Veel slechter liep het af met het Ame
rikaanse wonderkind Bobby Fisher, die
door de volkomen onbekende Munoz uit
Ecuador werd verslagen. Ook de Bel
gische grootmeester O'Kelly beleefde
een onaangename dag. Hij moest de wa
pens strekken tegen de Chileen Letelier.
Uitslagen tweede ronde.
Groep 1. Bulgarije—Finland lYz1V2; Oost-
Duitsland—Albanië 3—0 1 afg.); Noorwe
genMalta 40: IsraëlFrankrijk IY2V2
2 afg.); ZuidslaviëIndonesië 3—1.
Groep 2. Nederland—Argentinië V2—V2
3 afg.). Polen—Italië 1—2 (-f- 1 afg.): Portu
gal—Oostenrijk 1—1 (4- 2 afg.); Monaco—
Philippijnen 22; India—Rusland 03 1
afg.).
Groep 3. Denemarken—Hongarije tl2)2
1 afg.); EngelandBolivia 3—0 I afg.);
TsjechoslowakijeZweden 2—0 <4- 2 afg.):
IJsland—Mongolië 11 (-f 2 afg.); Tunesië
Griekenland IY2— Va (4- 2 afg.).
Groep 4. Chili—België 2V21)2; Libanon—
Ierland I231)Spanje—Cuba 1—1 (4- 2 afg.);
Verenigde StatenEcuador 2V21V2West-
DuiIsland—Roemenië 112—1V2 (4- 1 afg.)
De beide andere partijen verliepen
veel rustiger. Eliskasis en Donner
speelden een partij, waarin de beide
strijdmachten zich in loopgraven bevro
ren. Niettemin speurden beide groot
meesters voortdurend naar mogelijkhe
den om hun positie te versterken. Dit
ging de Argentijn het beste af, want
toen de speeltijd verstreken was, teken
den zich duidelijk gunstige perspectie
ven voor hem af.
De enige partij, die
tot een beslissing
kwam, was die tussen
Bouwmeester en Wex-
ler. Een levendige,
aan beide zijden goed
strijd. Onze
kwam door
fris aanvalsspel in
het voordeel. Hij ver
overde zelfs een pion,
maar toen achtte de
Argentijn de tijd rijp
voor het uitspelen van
zijn laatste troef. Hij
bereikte daarmee een
eindspel met lopers
van ongelijke kleur,
een eindspel, dat voor
Bouwmeester niet te
winnen was. Na een
dertigtal, zetten werd
BOUWMEESTERtot remise besloten.
Omschrijving
Horizontaal: i verhoging onder
een deur; 7 kleur; 8 regenboogvlies; 10 uit
roep; 11 kinderspeelgoed; 13 voegwoord',
14 afkorting 16 spoedig; 17 voegwoord;
18 onmeetbaar getal; 19 naaldboom; 22
priester van Silo; 24 voegwoord; 25 die
renverblijf; 27 afkorting; 28 kerkgebruik;
30 echtgenoot; 32 iemand die een plech
tige verklaring aflegt.
Verticaal; 1 slagwerk; 2 reeks; 3
ratelpopuiier; 4 vogelziekte; 5 daar; 6
snaarinstrument; 7 ontvanger van accijn
zen; 9 leer van het evenwicht; 12 voor
zetsel; 15 nachtkledij; 16 aanw. vnw.; 20
uniek; 21 op die manier; 23 schouwburg
rang; 25 lidwoord 26 steen; 29 voorzet
sel; 31 landbouwwerktuig.
Van onze dammedewerker
AMSTERDAM. Aan Koeperman's
opmars in het tornooi om de hoogste
damtitel werd ook in de vierde ronde
geen halt toegeropeen. Zijn positie
werd nog verstevigd, want van de drie
spelers die gisten twee punten op hem
achter waren, bleef tijdens de vrij
rumoerige ronde van gisteravond al
leen Schegolev over. Bom kwam name
lijk niet verder dan remise in het
all-Nederlandse deul met Gordijn, ter
wijl Dukel nog verder terug viel door
van Verpoest te verliezen.
MODIEUS
DE VIERDE ronde begon een kwar
tier te laat. Zowel op een official,
die de eerste zet zou doen, als op de
dove Haïtiaan Saint Fort, werd gewacht.
Toen naar de Haïtiaan werd gezocht,
bleek dat hij nog in het hotel was en
men vreesde reeds dat hem hetzelfde
zou overkomen als Essayas tijdens de
Olympische Spelen. Omdat in Amster
dam het hotel en de speelzaal slechts
op een flinke steenworp afstand van el
kaar verwijderd liggen, was Saint Fort
snel opgespoord.
Hij veroorzaakte enige sensatie
door in een tropische broek te ver
schijnen, maar overigens smaakvoller
gekleed, dan hij waarschijnlijk ooit
thuis gewoon is. Hij had een keurig
in Nederland voor hem aangeschaft
wit overhemd aan een nieuwe pet
op en zelfs handschoenen aan. Of
het geheel in ooereensteR).ming met
de vigerende herenmode is, weten
wij niet, maar de combinatie ^ooi-
deed wel.
Dionis klaagde al «irect over zijn
plaats. Het toeval wilde, dat hij op de
zelfde stoel kwam te zitten, waarop hij
in de eerste ronde van Dukel had ver
loren. „Mijn ongeluksplaats", voorspel
de hij.
De tornooileiding was gisteravond,
grotendeels buiten haar schuld, overi
gens niet gelukkig. In het complex waar
gespeeld werd, was het tamelijk rumoe
rig, hetgeen uiteraard voor de concen
tratie van de spelers niet bevorderlijk
was.
Nadat in het eerste speeluur vrij snel
gespeeld was, daalde het tempo in het
volgende aanzienlijk. Ondertussen stond
Saint Fort toen door een grove blunder
jegens Schegolev al verloren.
Baba Sy voerde tegen De Descallar een
heel dure damzet uit. Naar onze smaak
had de Marokkaan daarna nog wel re
misekansen, maar door een elegante
combinatie ontnam zijn „streekgenoot"
hem die illusie.
De derde partij die vroeg tot een be
slissing kwam, was het verre van vlek
keloze duel tussen Sen a Kaw en Agliar-
di, waarin beiden om beurten beter heb
ben gestaan, maar uiteindelijk tot een
vredige uitslag besloten (11).
Dukel had de Sinjoor Verpoest als te
genstander, terwijl Gordijn en Bom elkaar
het leven niet gemakkelijk maakten.
Verpoest ontnam Dukel elke gelegenheid
zijn befaamde aanvalsspel over het cen
trum te ontplooien en ondertussen zelf
voor zorgdragend dat hij mede controle
bleef uitoefenen op het centrum. In het
middenspel moest Dukel een grote af
wikkeling toelaten, die Verpoest in een
winnende positie bracht. Hij realiseerde
dit overwicht bekwaam tot partijwinst.
WEL TEMPOWINST
Bom had tegen Gordijn tempowinst be
haald- Dat is uiteraard niet voldoende
voor partijwinst. Wel kwam in deze
gave partij Gordijn even in moeilijk
heden, maar daar sloeg de Hagenaar
zich bekwaam doorheen. Na vijf uren
aan hun stoelen gekluisterd te zijn, reik
ten zij elkaar de hand.
Ondertussen was het spectaculair tref
fen tussen Dionis en Deslauriers ongun
stig voor de Parijzenaar verlopen. Hij
was eerst te bang geweest voor het niet
ten onrechte gevreesde combinatiespel
van de Canadees, die hem vervolgens
verraste met een gambiet. Een felle aan
val van de oud-wereldkampioen volgde,
die ten koste van een schijf naar dam
doorbrak. Het afspel leverde de eerste
zege voor de Canadees op, die daardoor
tot het Koeperman achtervolgende pelo
ton ging behoren.
Dat de Fransen sterk in de verdediging
zijn, ondervond Koeperman onderwijl
ook. De wereldkampioen was in het mid
denspel via het kerkhof doorgestoten en
dreigde Verse volkomen vast te zetten.
De Franse kampioen besloot tot een dure
doorbraak, maar zag zijn remisepogingen
Oplossing van de vorige puzzel
Horizontaal: 1 staf; 4 fout; 7
rïbes; 9 ui, 11 aar; 12 zo, 13 smet; 15
mooi; 17 mi; 18 om; 19 nest; 21 lied; 23
ir; 24 hui; 25 R.O.; 27 Seige; 29 tube;
30 alzo.
Verticaal: 1 saus; 2 ar; 3 fiat; 4
ferm; 5 os, 6 tooi; 8 ba; 10 immer; 12
zomer; 14 eis; 16 ooi;; 19 niet; 20 thee;
121 liga; 22 dodo; 25 ui; 27 B.B.; 28 el.
Men ziet de fouten het beste aan het
(pinde.
LONDEN CAP) Volgens Radio Mos
kou heeft de Russische atlete Irina Press,
die tijdens de Olympische Spelen de gou
den medaille won op het nummer 80 me
ter horden, een nieuw wereldrecord ge
vestigd op het nummer vijfkamp.
Zij was reeds houdster van het re
cord met 4959 punten. Tijdens de Russi
sche clubkampioenschappen te Kiev gis
teren behaalde zij 4972 punten.
De prestaties op de vijf onderdelen
waren: Kogelstoten 15,34 m (oud 15,18
m), 200 meter 24,7 (24,5), hoogspringen
1,63 m (1,50 m), 80 m horden 10,8 sec
(10.9), verspringen 5,58 m (6,17).
in het eindspel resoluut afgesneden. Het
betekende de vierde overwinning in suc
cessie van de ogenschijnlijk onstuitbare
Russische grootmeester.
De uitslagen van de vierde ronde waren:
Baba Sy (Senegal)—De Descallar (Marokko)
2—0; Schegolev (Rusland)—Saint Fort (Haïti)
2—0; Sen A Kew (Suriname)—Agliarid (Mo
naco) 1—1; Verse (Fr.)—Koeperman (Rusl.)
0—2; Dukel (Ned.)—Verpoest (Belg.) 0—2;
Bom (Ned.)—Gordijn (Ned.) 1—1; Dionis (Fr.)
—Deslauriers (Can.) 0—2.
De stand na de vierde ronde: 1. Koeper
man, 8 pnt. uit 4 partijen; 2. Schegolev, 6 p.
uit 4; 3. Deslauriers, Bom en Baba Sy, 5 pnt.
uit 4; 6. Gordijn, 4 pnt. uit 3; 7. Verpoest
en Dukel, 4 pnt. uit 4; 9. Dionis en Sen A
Kew 3 pnt. uit 4; 11. De Descallar, 2 pnt.
uit 4; 12. Saint Fort, 1 punt uit 2; 13. Verse
1 punt uit 3; 14. Agliardi, 1 punt uit 4.
DEN HAAG. Nog geen meldingen
met vijftien punten zijn er voor de Sport
toto van afgelopen zondag binnengeko
men. Wel 12 met veertien en 131 met
dertien goede uitslagen.
Van 22 oktober tot 14 november wordt
in de Rotterdamse Kunstkring een ten
toonstelling gehouden van het werk van
Wil Bouthoorn en Daan van Golden.
Advertentie
NEW YORK. De nederlaag van de New York Yankees in de strijd
om de World Series 1960 tegen de Pittsburg Pirates heeft voor coach Casey
Stengel minder prettige gevolgen, want de New-Yorkers zullen geen nieuw
contract met hem afsluiten. Deze bekwame en zelfs al legendarische coach,
die als de beste in de Verenigde Staten wordt beschouwd, heeft de ploeg
uit New York twaalf jaar onder zijn leiding gehad. In deze periode werden
naast zeven wereldtitels ook tien kampioenschappen in de American League
veroverd.
Al had Casey Stengel dan reeds meer dan eens het plan geopperd om
nu een streep achter zijn succesvolle carrière te zetten, toch kwam het besluit
van Dan Topping, de president van de New-Yorkse sterrenploeg, voor hem
volkomen onverwachts. De Yankees, die eerst morgen zich op een pers
conferentie verder zullen uitlaten over het heengaan van Stengel, zullen
wellicht de hoge leeftijd aanvoeren als het argument, dat deze beslissing
moet rechtvaardigen.
Verwacht moet worden, dat morgen ook de opvolger van Stengel bekend
zal worden gemaakt. Ralph Houk is hiervoor de belangrijkste kandidaat.
Als Stengel zich nu definitief van het baseball zou afkeren, behoeft hij
zich toch geen zorgen voor zijn verdere levensjaren te maken. Op 31 oktober
zal hem door de Yankees namelijk nog een winstaandeel van 160.000 dollar
(600.000 gulden) worden uitgekeerd. Over de spelers, die hem dit jaar niet
de achtste wereldtitel konden brengen, had Stengel overigens niets dan lof.
PARIJS (UPI). De Tour de France
zal volgend jaar deels door Italië lei
den. Zeker is reeds, dat Turijn plaats
van aankomst van een etappe zal zijn.
Gewoonlijk blijft de Ronde van Frank
rijk binnen eigen grenzen, met uitzon
dering van één etappe, die door België
leidt.
Advertentie
Koersen te Hilversum
De volledige uitslagen zijn:
Bing parisienprijs. x. Zippora (M. Vergay)
tijd 1.32.2; 2. Eeypani; 3. Vsatopeka B. Toto:
wirrnend 7.70; pl. 2.20, 1.60, 1.30; koppel 15.60;
cov. 7.40.
Belinda Leeprijs. 1ste afd. 1. Vita Donum
(F. J. Eerenberg), tijd 1.27.6; 2. Xissy Nor
ton; 3. Wirna O. Toto: winnend 2.80; pl.
1.30. 1.40, 1.20; koppel 8; cov. 5.10.
2de afd. 1. Walter Mitty (P. A. Strooper),
tijd 1.27.4; 2. Eureka; 3. Trabant. Toto;
winnend 2.10; pl. 1.50, 3.70, 2.30; koppel
21.20; cov. 23.90.
Bella Signaalprijs. 1. Xon Messidor (A.
R. Nottelman). tijd 1.31.2; 2. Yvonne
Magowan; 3. Xandor. Toto: winnend 2.60;
pl. 1.60, 1.70, 3.10; koppel 5.40; cov. 4.70.
Benjo Kinleyprijs. 1. Yataghan Hanover (E.
Kruithof), tijd 1.28.6; 2. Windy Hanover;
3. Wilco Maire. Toto; winnend 3.40; pl.
1.80, 1.70, 1.50; koppel 7.50; cov. 4.60.
Benito Kittyprtfs: 1. Victor Emanuel (J. J.
Korver) tijd 1.24,9; 2. Uitloper; 3 Upper Ten.
Toto: winnend 1,90; plaats 1,30, 1,60,
1,70: koppel f 4,10; cover 4,40.
Berno Axkitprys: 1. Vrijdag (A. R. Nottel
man) tijd 1.26; 2. Terraise; 3. Urania. Toto:
winnend 1,40- plaats 1,30, 1,80, 2,20;
co vei f 5,40; koppel 2,90.
Totale omzet 112.800,50.
OPENHAGEN. Mary Bignal, de Engelse sportvrouw van
het jaar, die tijdens de Olympische Spelen te Rome in Neder
land een grotere bekendheid kreeg door haar romance met
de tienkamper Eef Kamerbeek, heeft besloten haar veelbe
lovende atletiekcarrière te staken. Zij is 20 jaar.
„Ik doe het, omdat ik eindelijK eens een privé-leven wil hebben,"
vertelde ze in de Deense hoofdstad. „Overal waar ik ga en sta, word ik
achtervolgd door verslaggevers en fotografen en nergens vind ik, noch
mijn familie, enige rust."
jl/TARY BIGNAL, Engelands grootste favoriete voor een gouden me
daille op de laatste Olympische Spelen, faalde daar in het ver
springen, maar bereikte de finale van de 80 meter horden. Tweemaal
bereikte haar privé-leven de voorpagina's van de Engelse bladen: in
begin augustus, toen zij haar geheime verloving met de rijke
Siamese student Thiti verbrak; einde augustus, toen haar romance met
Kamerbeek bekend werd.
„Onlangs", vertelde zij, „waren publicaties opnieuw de oorzaak, dat
een van mijn vriendschappen verstoord werd. Ik wil niet meer het
risico lopen, dat het nog eens gebeurt."
JAP DE VRAAG of zij hiermee haar vriendschap met Kamerbeek be-
doelde, weigerde zij te antwoorden. Daarentegen ging zij verder
„Ik weet, dat filmsterren voortdurend in het volle licht van de publi
citeit móéten leven maar zij krijgen daarvoor stevig betaald. Ik doe
echter aan sport voor mijn plezier en al die publicaties over mijn
privé-leven hangen mij ellenlang de keel uit. Liever stap ik van het
toneel van de internationale spoil af.
T'ROUWENS", zo herhaalde zij, „ik heb nu besloten mijn atletiek
carrière op te geven."
„Wat ik nu ga doen? Waarschijnlijk badminton spelen met die tak
van sport schijnt de sportpers zich niet te bemoeien."
Zij drukte een speelgoedbeertje, dat ze zo juist gekocht had, tegen
zich aan en besloot: „Ik ben zo alleen geweest nu ik hem heb zal ik
het niet meer zijn."
DEN HAAG. Het College van kerk
voogden van de Hervormde gemeente
te 's-Gravenhage heeft een prijsvraag
uitgeschreven voor beeldende kunste
naars.
Gevraagd wordt een schilderij of gra
fisch werkstuk te maken dat in een bij
bels tafereel een visie op het menszijn
in beeld brengt. Daarbij wordt gedacht
aan de strijd van Jacob en de engel,
aan de voetwassing of een bekende ge
lijkenis.
De kunstwerken moeten voor 15
maart 1961 zijn ingezonden. Een jury,
bestaande uit ds. C. Aalders, J. J. Bel-
jon, Christiaan de Moor, dr. J. W.
Schulte Nordholt en Co Westerik, zal be
slissen over de toekenning van de twee
prijzen, een van vijftienhonderd gulden
voor een grafisch werk en een van vijf
entwintighonderd gulden voor een schil
derij.
Advertentie)
méér warmte
minder roet
zuinig
Röntgenfoto van een originele Van Gogh (links
boven). Röntgenfoto van „hetzelfde" schilderij uit de
collectie Wacker (boven).
NA DE eerste wereldoorlog
voelde in Berlijn iedereen
zichzelf het naast. Door de
dood van miljoenen had het
leven zijn waarde verloren. Wie
in de gelegenheid was wilde al
het verzuimde weer inhalen. De
nachtclubs zaten even vol als
de nachtasiels. De mark werd
een vodje papier. Er kwamen
nieuwe bedelaars en nieuwe
miljonairs. Voor geld was alles
te koop ook wat verboden
was.
In die koortsachtige roes paradeer
de ook de danser Olindo Lovaël met
zijn slank, buigzaam lichaam, met
daarboven het smalle, gedegenereer
de gezicht. Toen de rentemark een
einde maakte aan het spookachtige
gedoe veranderden de mensen, wier
beste vertrekken gediend hadden voor
obscure doeleinden, weer in eerzame
kamerverhuurders. En de erotische
danseur veranderde weer in Otto Wac
ker, firmant in het taxibedrijf Krat-
kowsky in Berlijn-noord.
Duister geld
Aan de taxifirma Wacker-Kratkow-
sky is geen lang leven beschoren ge
weest. In 1925 gingen de twee firman
ten uit elkaar. Wat Wacker, die geld
wist te putten uit allerlei min of meer
duister gebleven bronnen, in de daar
op volgende twee jaren heeft uitge
voerd, is nooit opgehelderd. In 1929
trad hij opnieuw voor het voetlicht
der openbaarheid. In de deftige oude
Victoriastrasse werd de „Kunstgalerie
Otto Wacker" geopend.
Op de openingsexpositie waren voor
het merendeel onbeduidende schilde
rijen en grafische werken te zien,
maar er waren een paar doeken bij
die opzien verwekten: werken van
Vincent van Gogh. De eigenaar van
de kunsthandel liet doorschemeren
dat ze uit adellijk bezit afkomstig wa
ren. Het wonder van de aanwezig
heid van de doeken 'kreeg een nog
wonderlijker vervolg: voor iedere ver
kochte Van Gogh kwam prompt een
nieuwe in de Kunstgalerie te hangen.
De grote klap
Otto Wacker kreeg bewondering van
onverdachte zijde. De Nederlandse
Van Gogh-kenner Baart de la Faille
nam zijn Van Goghs op in zijn stan
daard-catalogus van het werk van de
grote schilder. De herkomst van die
werken stond vermeld tot aan de
kunsthandel Wacker niet verder.
Het boek verscheen in de herfst van
1928.
Maar de klap kwam pas daarna.
„De samensteller van de catalo
gus van het oeuvre van Vincent van
Gogh ziet zich genoodzaakt aan zijn
werk een bijlage toe te voegen om
trent dertig in de catalogus als echt
opgenomen werken, die vermoede
lijk falsificaties zijn. De heer Baart
de la Faille is na grondige studie
tot dat inzicht gekomen en betuigt
zijn diepe spijt over zijn vergis
sing".
Deze verklaring bracht de wereld
van verzamelaars en handelaars in
rep en roer. Wie in het bezit was van
een Wacker-Van Gogh natuurlijk het
meest.
Het is nu, achteraf, onbegrijpelijk
dat de lijst van de Van Goghs van
Wacker niet onmiddellijk argwaan op
wekte. Op zichzelf is het al verwon
derlijk dat een jonge, beginnende
kunsthandel zo maar dertig Van Goghs
kan brengen, nog raadselachtiger is
het dat in die collectie vier zelf
portretten, vier schilderijen van cy-
pressen en drie van olijfbomen kon
den voorkomen.
Baart de la Faille was niet de enige
die de Van Goghs voor echt verklaar
de. Justus Meier Graefe, een voor
treffelijk journalist en scherpzinnig
kunstcriticus, wiens publikaties over
Van Gogh als een soort evangelie
werden beschouwd, nam de echtheid
onvoorwaardelijk aan. Dat deden ook
de kunsthistorici Rosenhagen, Blu-
menreich en Bremmer.
Er waren ook andere stemmen. De
kunsthandelaars dr. Feilchenfeld en
dr. Grete Ring weigerden de Wacker-
Van Goghs in een expositie op te ne
men, de directeur van het Kaestner-
genootschap in Hannover, Krenz, ver
klaarde ze onmiddellijk als falsifica
ties te hebben onderkend.
De discussie van de experts had
tot gevolg dat verscheidene verzame
laars hun geld voor de Wacker-Van
Goghs wilden terughebben. Twee
kunsthandels namen tegen terugbeta
ling van de prijs de schilderijen weer
in. Een derde, die doeken uit Wac-
kers bezit verkocht had, weigerde dat
met een beroep op de expertises van
zoveel deskundigen.
Wacker verdwijnt
Gedurende de discussie van de ex
perts, die zich afspeelde in 1927,
verdween Otto Wacker plotseling uit
Berlijn en dook in Nederland op. Hij
nam negen van de omstreden Van
Goghs mee (hoe hij ze in ons land
bracht is nooit opgehelderd).
Door deze reis, in Berlijn als
„vlucht" gezien, werd de kunsthan
del gealarmeerd. De vereniging van
Duitse kunsthandelaars en antiquairs
liet door haar lid Matthiesen, een van
de mensen die de Wacker-Van Goghs
tegen betaling terug had genomen,
een aanklacht tegen Wacker indienen.
Aanklacht
De justitie, die tot dan toe geen re
den had gezien om iets te onderne
men, kon ingrijpen. Zodra Wacker in
Berlijn terug was, werd hij voor een
verhoor op een politiebureau ontbo
den. Wacker beriep zich tijdens de
ondervraging op de mening van de
deskundigen en stelde de zaak voor
als een twist van experts, waarbij
ook de concurrentienijd een rol speel
de.
Op de vraag waar hij de Van Goghs
vandaan had, kwam Wacker met het
verhaal dat hij ook op zijn openings
tentoonstelling had verteld: „zij kwa
men uit het bezit van een adellijke
Russische emigrant". Zijn naam kon
hij echter niet zeggen. Als man van
eer brak hij zijn gegeven woord niet.
Bekendmaking van de naam zou bo
vendien betekenen dat de familie van
de edelman in Rusland onmiddellijk
gedood zou worden, zei Wacker.
Het verhoor liep op niets uit en ook
de pogingen van de politie om de
vroegere eigenaar op te sporen had
den geen resultaat. De officier van
justitie vond geen rechtsgrond om te
gen Wacker op te treden en evenmin
om de omstreden schilderijen in be
slag te nemen.
Maar de affaire bleef de gemoede
ren bezighouden. Op 27 januari 1928
schreef professor Justi een scherp ar
tikel in de Vossische Zeitung waarin
hij alle van Wacker afkomstige Van
Goghs als ordinaire falsificaties kwa
lificeerde.
Na deze vernietigende uitspraak
van een zeer gezaghebbend en inte
ger man, vertrok Wacker opnieuw
naar Nederland. Een dag na zijn aan
komst vond men hem bewusteloos in
een gang van een huis te Leiden. Wat
hem was overkomen, is nooit bekend
geworden. Hij verbleef lange tijd in
'en ziekenhuis en de affaire-Wacker
verdween uit de krantenkolommen.
Toch kwam het tot een proces. Het
)egon op 6 april 1932.
Een groot aantal getuigen-deskundi-
gen was opgeroepen: Baart de la Fail
le, Bremmer, Meier Graefe, prof. Jus
ti, dr. Feilchenfeld, dr. Ring en nog
anderen. Zelfs uit Amerika kwamen
getuigen naar Berlijn.
Zoals te verwachten was, spraken
verscheidene getuigen elkaar tegen.
Opzien baarde de verklaring van
Baart de la Faille, die zijn vroegere
herroeping herriep en de schilderijen
weer voor echt verklaarde. Even sen
sationeel was de mededeling van
Meier Graefe dat „wie schilderijen
koopt uitsluitend op gezag van exper
tises en er dan ongehoorde prijzen
voor neertelt, het verdient bij de neus
genomen te worden".
Onfeilbaar bewijs
Het ging inderdaad om ongehoorde
prijzen. De prijzen die voor de doe
ken waren betaald, liepen in de ton
nen.
De doorslag gaven tenslotte de rönt-
genologische onderzoekingen. Het
bleek dat de omstreden Van Goghs
veel later geschilderd moesten zijn
dan de laatste echte Van Gogh en bo
vendien waren er zoveel verschillen
in techniek en verfbehandeling, dat
onmogelijk een en dezelfde hand aan
het werk kon zijn geweest. Op 19
april 1932 werd Otto Wacker wegens
„voortgezet bedrog, ten dele in ver
binding met voortgezette oorkonden-
vervalsing" veroordeeld tot een jaar
gevangenisstraf.
Zowel Wacker als de officier van
justitie ging in beroep. Alleen de of
ficier had daarmee succes. Wacker
werd in tweede instantie veroordeeld
tot een jaar en zeven maanden, der
tigduizend markt boete en drie jaar
verlies van burgerrechten.
(Uit Frank Arnau: 3000 jaar kunst-
bedrog. Uitgave W. Gaade, Den
Haag).
LONDEN. Het klokkenspel van
de Big Ben wordt niet meer uitge
zonden vóór het avondnieuws van
de BBC-radio. De directeur-generaal
Hugh Carleton Greene heeft dit be
sluit genomen.
Maar bij vele Britten die zeer ge
hecht zijn aan hun Big Ben, is dit
besluit in uiterst slechte aarde ge
vallen. Een van de ontevredenen,
en wel de luidruchtigste, is de dich
ter Herbert Greene een broer nog
wel van de directeur-generaal.
Herbert Greene is nu bezig met
een telefonische protestcampagne.
Hij zegt dat hij minstens dertigdui
zend mensen kan mobiliseren om
op één bepaalde dag het de BBC
lastig te gaan maken met proteste
rende telefoongesprekken. Mocht ook
dit de eerbiedwaardigste aller om
roepen niet murw maken, dan wil
Herbert Greene hoogstpersoonlijk
9ctan praten met zijn broer
i? T Museum voor
land- en volkenkunde te Rotterdam heeft
m een van zijn zalen een collectie Pa
poea-kunst geëxposeerd, die in het afge
lopen jaar is verworven.
Zoals bekend specialiseert het Rotter
damse museum zich reeds geruime tiid
hL„V°?.rW,e»rpT Nieuw-Guinea. De
heer C. M. A. Groenevelt heeft enige
expedities naar Nieuw-Guinea gemaakt
om materiaal op te sporen en voor het
museum te verwerven. Een jaar gele
den is voor de eerste keer het resultaat
van het werk van de heer Groenevelt
tentoongesteld.
De nieuwe expositie omvat voorwer
pen die korte tijd geleden door de heer
Groenevelt zijn verzameld.
