FILM MEIN KAMPF EEN ONBARMHARTIG DOCUMENT
Ghetto - beelden
middelpunt van
gruivelverhaal
Propaganda maakte
andere mensen
9000 militairen in
Hordenloop met
koude douche
Veiling bij Sotheby
deftige ceremonie
PRINS BERNHARD REIKT
ERASMUSPRIJS UIT
Een zekere Hitier
Ghetto
Intimideren
JAPANS ORKEST NAAR
NEDERLAND
Clive Farel mag
hier niet werken
Walviskaakbank
voor Dordt
Groentewagen onder
locomotief
Paard voor 100.000ste
in Cineramatheater
Groots vliegfeest op
Luchthaven Rotterdam
WANDELAAR VINDT
LIJK VAN KINDJE
Na regen wacht (nieuwe) slaapzaak
TE LAAT
41/2 MILJOEN VOOR 51 SCHILDERIJEN
ONWEZENLIJK
Berging van Tina Scarlett
geen eenvoudig karwei
Maatstaven van
loonvorming
Vrijdag 14 oktober I9b0
W 0*0101 JDAODLrilJ
Pag. 9
door Anthony Bosman
IN negen steden van ons land gaat vandaag een film in première,
die meer is dan een film, meer dan een documentaire: Een
aanklacht, een poging iets te laten begrijpen van de omstan
digheden die het mogelijk maakten dat het monster Hitier
Europa in zijn klauwen kreeg, gehoorzaam daarbij geholpen door
andere monsters, wier getal aangroeide tot een onafzienbare reeks
moordenaars en beulen, die alle menselijke gevoelens in zich ver
stikten, zodat alleen het onbarmhartige werktuig overbleef.
Mein Kampf heet deze film naar het
boek, waarvan het eerste deel in 1923
werd geschreven, het tweede, in 1925
1926. Reeds in die jaren was het zo'n
succes, dat de uitgave Hitier financieel
onafhankelijk maakte. Maar degenen
die het lezen moesten, lazen het niet.
Minachtend haalden de staatslieden en
nun adviseurs hun schouders op. Be
grijpelijk misschien, maar onvoorzich
tig, want in dat boek stond stap voor
stap beschreven wat Hitier <zou gaan
doen.
Nu laat de film dat zien. Te laat voor
de miljoenen slachtoffers, nooit te laat
en ook niet te vroeg voor degenen, die
thans leven, want zakelijk en hard
wordt uit de doeken gedaan hoe Hitier
aan de macht kon komen en de macht
kon behouden totdat zijn twaalf jaar
oud geworden Duizendjarig Rijk ineen
stortte. „Wij gedenken de doden omdat
de levenden ons dierbaar zijn", zo lui
den de laatste woorden van de film.
Uit journaalopnamen stelde de naar
Zweden geëmigreerde en Zweed gewor
den Duitser Erwin Leiser de film sa
men. Hij begint met de eerste wereld
oorlog, de verwarring in Duitsland na
de vrede van Versailles, de opkomst van
een nationalisme, dat de verloren oor
log wilde compenseren met de verkon
diging van de superioriteit van het
Duitse ras.
Dan gaat de film terug naar het Oos
tenrijkse dorpje Braunau am Inn waar
op 20 april 1889 een zekere Adolf Hitler
werd geboren, zoon van een schoenma
ker. Zijn leven wordt gevolgd, zijn
H.B.S.-jaren waarin hij het niet verder
kon brengen dan de vierde klas, zijn
pogingen te worden toegelaten tot de
Academie voor beeldende kunsten in
Wenen, zijn maatschappelijk schipbreuk
lijden als hij zijn brood moet verdienen
met sneeuwruimen, koffers dragen,
prentbriefkaarten tekenen, bedelen.
Maar als hij zich na de oorlog aan
sluit bij de nationalistische Deutsche
Arbeiterpartei gaat zijn ster langzaam
omhoog. Spoedig is hij een van de hoofd
figuren, beraamt een putsch met gene
raal Ludendorff in Beieren, die echter
mislukt. Het is dan 1923. Tien jaar later
wordt Hitier rijkskanselier. Daartussen
in ligt een periode van politieke worste
ling, door Hitier doelbewust, door de
Duitse staatslieden met staatkundige
onmacht gevoerd.
felheid uitgebeeld, zoals wij nog niet
eerder zagen.
Dat was mogelijk, omdat Erwin Lei
ser de beschikking had over een instruc
tiefilm van de S.S., een film over het
ghetto van Warschau, bedoeld om aan
leerzuchtige S.S.-ers te laten zien hoe
men de mens tot onmenselijke wezens
kan maken.
Het is niet zo heel moeilijk. Men be
gint met honderdduizenden mensen sa
men te stuwen, tien of twaalf op een
kamer, men geeft ze eten ter waarde
van 200 calorieën, terwijl een mens er
tienmaal zoveel per dag nodig heeft. Het
duurt niet zo heel lang of de stervenden
liggen langs de straat, de mensen zijn
vervuild en besmettelijke ziekten breken
uit en de gapende gaten met ongebluste
kalk worden tot aan de rand gevuld.
Van een onvoorstelbare meedogenloos
heid en cynisme is dit deel van de film.
Te meedogenloos zelfs voor de nazi-
beulen, die ervoor terugdeinsden deze
opnamen te vertonen, zelfs voor de S.S.-
ers, uit vrees medelijden op te wekken.
De beelden uit de concentratiekampen
mogen gruwelijk zijn, dit is des te gru
welijker omdat er nog iets van normaal
leven is te bespeuren. De mensen lopen
op straat, er liggen stervenden, uitge
hongerde kinderen dansen, Duitse sol
daten fouilleren kinderen op eten, die
nauwelijks kindexen meer zijn, er lopen
mannen met karretjes, een soort ophaal
dienst van op straat gestorven lijken,
die ten slotte in een macabere processie
naar de putten met ongebluste kalk trek
ken.
De film gaat door, tot aan de onder
gang van Duitsland toe, maar niets kan
meer de beelden uit het ghetto van
Warschau verdringen.
-X- Uit de instructiefilm voor de S.S.-ers is deze opname van een straat
in het ghetto van Warschau.
Men ziet hoe de S.A. en de S.S. mar
cheren en intimideren. In die tien jaar
wordt het lot van Europa beslist. Toen
was het nog mogelijk geweest het na-
tionaal-socialisme de kop in te drukken,
te verhinderen dat Hitiers benden de
straat beheersten. Maar er heerst angst
en onzekerheid, er is de hulp van de
industriëlen, die in Hitier de mogelijk
heid zagen hun rijkdommen te vergro
ten, er is de economische crisis.
En later, als Hitier aan de macht is,
zijn er de zwakke staatslieden in Enge
land, Frankrijk. Nooit kan men de stu
pide triomfantelijkheid vergeten, waar
mee Chamberlain het papier met de
handtekening van Hitier zwaait: De vre
de is behouden. De vredeterwijl
Oostenrijk en Tsjechoslowakije verra
derlijk aan hun lot zijn overgelaten.
Natuurlijk, we weten deze feiten reeds
lang, maar deze film brengt hen in hun
onderlinge samenhang en toont hoe het
nazisme kon triomferen. De oorlogsvoe
ring heeft een betrekkelijk geringe
plaats gekregen. Maar het lijden van de
mens wordt met een indringendheid en
-X- Twee kinderen, die nauwelijks kinderen meer zijn. Gefotografeerd
opdat de S.S.-ers zouden weten hoe men de Joden moest vernietigen.
DEN HAAG. Het Philharmonisch
orkest van Tokio, dat voor de eerste
maal in zijn bestaan een tournee door
Europa maakt, zal ook in ons land
optreden.
Het orkest geeft concerten in Den
Haag en Amsterdam respectievelijk op
donderdag 3 en vrijdag 4 november.
Het programma bestaat uit werken van
Beethoven, Tsjaikofsky, Schumann en de
Japanse componist Michio Miyagi.
AMSTERDAM. De Zuidafri-
kaanse toneelspeler Clive Farel
heeft ons land moeten verlaten. Hij
kwam hier in mei met de kleine
groep Zuidafrikanen, die met groot
succes het aangrijpende toneelstuk
A Kakamas Greek vertoonde. Toen
de groep vertrok, bleef hij achter,
omdat hij zich in Nederland thuis
was gaan voelen en hier een car
rière wilde opbouwen.
Farel kon een baantje krijgen als
telexist bij een internationaal persbu
reau in Amsterdam. Op die manier
zou hij de taal kunnen leren. Het mi
nisterie van sociale zaken weigerde
echter een werkvergunning voor hem
af te geven, én omdat hij hier al lan
ger dan drie maanden was, moest
hij het land uit.
Clive Farel zit nu in Brussel. Van
daaruit hoopt hij alsnog een manier
te vindenzich in ons land te mogen
vestigen. Meer dan een tijdelijke ves
tiging zal het waarschijnlijk niet kun
nen worden, want hij zal alleen een
tijdelijke werkvergunning kunnen krij
gen en dan nog alleen als hij zijn
eigen beroep uitoefent.
KOPENHAGEN Een koning, twee
koninginnen en een prins namelijk
de koning en koningin van Denemar
ken, koningin Elizabeth van Engeland
en haar man prins Philip zullen toe
zien als prins Bernhard op 22 oktober
in Kopenhagen De Erasmusprijs zal
uitreiken.
De Erasmusprijs wordt toegekend
door de Fondation Européenne de la
culture, waarvan prins Bernhard voor
zitter van de raad van gouverneurs is.
De prijs is toegekend aan de in Rus-
DORDRECHT. Het geliefkoosde
ontmoetingspunt voor oude Dordtenaren
,,het Groothoofd", bekend om het
prachtige uitzicht op Merwede. Noord
en Oude Maas, wordt binnenkort ver
rijkt met een vier meter lange zitbank
die zal worden gemaakt van twee wal
viskaken.
De walviskaakbank is een geschenk
van een Dordts bedrijf. Een van de di
recteuren ervan had eens terloops te
gen een vriend die wat met de walvis
vangst had te maken, gezegd: Breng
eens wat voor me mee. Hij kreeg
prompt twee walviskaken van vijfhon
derd kilo per stuk cadeau.
land geboren en in Frankrijk wonende
schilder Marc Chagall en zijn Oosten
rijkse, in Zwitserland levende collega
Oskar Kokoschka.
De prijs bedraagt honderdduizend
gulden. De helft daarvan, moeten de
prijswinnaars afstaan aan instellingen
voor culturele arbeid.
De plechtigheid van de prijsuitreiking
is de afsluiting van het congres van
de Fondation over „de culturele en eco
nomische aspecten, van de westelijke
gemeenschap in de twintigste eeuw".
De Nederlandse hoogleraren Brugmans
en Mozer nemen aan dit congres deel.
De bekroonde schilders komen niet
met lege handen naar Koperhagen. Ze
brengen een keuze uit hun werk mee,
in totaal ruim honderd werken. Die
worden geëxposeerd in het kasteel
Charlottenburg.
Eigen nieuwsdienst
MIDDELSTUM Op een onbewaak
te overweg te Westerwijderd (gemeen
te Middeistum) is gistermiddag een
groentewagen door een "locomotief ge
grepen. De 37-jarige chauffeur B.Rid-
der uit Thesinge was op slag dood.
Het treinverkeer tussen Bedum en
Stedum heeft anderhalf uur stilgelegen.
ROTTERDAM. De tweejarige stam
boekmerrie Lientje staat de honderddui
zendste bezoeker van het Cineramathea
ter te Rotterdam te wachten. In de ko
mende tien dagen denkt de directie van
Cinerama die bezoeker te kunnen ont
vangen. En mocht hij niet op een paard
zijn gesteld, dan kan hij Lientje ruilen
voor een Zweeds elektrisch fornuis en
een Zweedse koelkast.
Elke duizendste bezoeker boven de
100.000 zal tastbare herinneringen ont
vangen, lot en met de 110.000ste toe.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Ter gelegenheid van
het derde lustrum van de viiepfuigbouw-
kundige studievereniging Leonardo da
Vinei zal er volgende week zaterdag een
vliegfeest zijn op Luchthaven Rotterdam.
Het programma omvat een zweefvlieg-
demonstratie van de Delftse studenten
aeroelub, een demonstratie van een Fok-
ker-Friendship, stunts van de Koninklijke
luchtmacht met een Hunter en „crazy-
flying" met een Tiger Moth.
De Marine luchtvaartdienst zal voor
het eerst publiekelijk het opsporen, aan
vallen en vernietigen van een vijandelijke
onderzeeboot 'met behulp van 3 S-2F
Tracker's vertonen en daarop volgen een
sproeidemonstratie van Mastbooms sproei-
bedrijf, een stuntn,immer van de Konink
lijke luchtmacht met een Fokker S-14
straaltrainer, een demonstratie sleep-
vliegen en tal van andere belangwekken.
de nummers.
Ballonopstijging
Aan dit vliegfeest gaan in Den Haag
twee gebeurtenissen vooraf. In de tuin
van het voormalige paleis Noordeinde
zal een door prof. ir. P. Donk ontworpen
monument worden onthuld en op het
Malieveld zal omstreeks een uur de bal
lonvaarder Boesman, vergezeld van Max
Tailleur opstijgen.in een door de Delftse
studenten vervaardigde eopie van de
ballon waarmee 175 jaar geleden Pierre
Blanchard in Den Haag opsteeg.
Ook het te onthullen monument her
innert daaraan.
Van onze correspondent
OSS. Een wandelaar heeft gister
morgen op een bietenhoop in ce Krom-
straat te Oss het lijkje gevonden van een
zevenmaands kindje.
De Osse recherche stelt een onderzoek
in. Er is sectie verricht op het lijkje.
De 78-jarige J. Helmons uit Bergen
op Zoom'is gisteravond in zijn woonplaats
onder een auto gekomen en dodelijk ge
wond, Hij had fietsend de Wouwseweg
willen oversteken, maar werd door de
auto aangereden en meegesleurd.
Als men mij na al het voorafgaan
de zou vragen of de propaganda in
Oost-Duitsland dan volledig heeft
gefaald, dan kan ik daar niet on
middellijk een antwoord op geven,
tenzij ik ,,ja" zou zeggen om daar
meteen een ,,neen" op te laten vol
gen.
Het is nu eenmaal zo zelfs wij
Nederlanders kunnen op dit gebied
op een bepaalde ervaring bogen dat
wanneer men tien jaar lang altijd het
zelfde te horen krijgt, men er onge
twijfeld door beïnvloed wordt. Zoals
het lichaam, dat tien jaar lang het
zelfde eten krijgt, ook een ander dan
een normaal lichaam zal worden.
Daarom zijn de Oost-Duitsers ook
allengs anders geworden dan de West-
Duitsers en gezamenlijke problemen
worden dan ook niet van dezelfde kant
benaderd. Ik ben getuige geweest van
gesprekken tussen mensen, oude vrien
den uit de beide delen van het land,
vrienden, die elkaar in de lange ja
ren van de scheiding niet meer hadden
gezien. Het enige, waarover zij het nog
eens konden worden, was over deoude
tijd" maar voor de huidige problemen,
die in alle vriendschap besproken en
bestudeerd werden, konden zij geen op
lossing vinden, omdat zij een „ande
re taal" spraken.
Gedeeltelijk
Deze verandering is niet ontstaan
door hetgeen de propaganda de men
sen gaf, maar vooral, wat het hen ont
hield. En dia ar in verschillen de Oost-
Duitsers in hun denken en praten vol
komen van de Russen. De Oost-Duit
sers geloven in het slatgen van hun sys
teem en hun plannen-, maar weigeren
te geloven in de minderwaardigheid, in
het falen van de westelijken.
Een typisch voorbeeld was (opnieuw)
het beruchte „incident bezoek Buchen-
walde". De Oostduitse pers typisch
was het overigens, dat de Oostduitse
journalisten al hun kopij moeten laten
signeren door iemand" voordat deze
naar de krant mocht worden doorge
beld bracht in vrij grote opmaak het
verslag van. dit bezoek, ontleend aan
het communiqué. Toen men de volgen
de dag hier ni'et meer op terugkwam,
waren er tal van inwoners, die mij l
verwonderd vroegen: ,,Dit hebben
West-Duitsland en Frankrijk toch niet
op zich laten zitten?" Toen ik hen de
communiqués (de internationale wiel-
renunie heeft later de Oost-Duitsers in
een afzonderlijk communiqué nog eens
stevig de les gelezen) liet zien, zeiden
ze mij: „Neen, dat kon. werkelijk niet
in de krant". En lachten
Hulp
Om deze .propaganda te kunnen ma
ken, was het de organisatie van de we
reldkampioenschappen niet toegestaan
zich te bemoeien met de persvoorlich
ting. Deze werd door een volkomen on
afhankelijk lichaam gegeven, zij het
op papier van de organisatie. Mij is
verteld, dat dit pers-instituut een be
drag van 2 miljoen mark ter beschik
king had gekregen om deze propagan
da te maken en het kon hierin vrijuit
gaan, omdat men meende, dat men
de organisatie hier toch niet verant
woordelijk kon stellen. Het kwam an
ders uit en hierin leed de „propagan
da" een van zijn vele nederlagen.
De grootste handicap van deze pro-
pagahda is namelijk het altijd terugke
rende buitenlandse bezoek ter gelegen
heid van internationale manifestaties
en het is mijn overtuiging, dat hoe
meer westerlingen deze manifestaties
bezoeken, hoe meer men de goedwillen
de Oost-Duitsers kan helpen, omdat zij
dan wapenen in handen krijgen om
zich tegen deze propaganda te verde.
digen.
Inmiddels staat deze propaganda
voor niets en het feit, dat men bij
de inleiding tot het bezoek aan Buchen-
waide zelfs niet schroomde communis
tische propaganda te maken op de
stoffelijke overschotten van1 de miljoe
nen uit alle landen, die een ellendig
einde vonden in dit kamp, vernietigde
in de meesten van ons de aandoening die
ons had bevangen, toen we het kamp
binnenkwamen.
In mijn ogen is hetgeen hier in Bu-
chenwalde gebeurde, een teken, dat
deze Oostduitse propaganda ongevaar
lijker is, dan men vermoedt en het
verschaft mij de zekerheid, dat niet
de Oost-Duitsers noch de buitenlanders
er door gegrepen zullen worden. Men
kan deze eenvoudig niet au sérieux
nemen. Wat in enkele opzichten jam
mer is, omdat men daardoor ook gaat
twijfelen aan de enkele goede dingen,
die het rijk is. Zoals in de sector van
de sport, van de kunst en de ontspan
ning.
Van een onzer verslaggevers
0OIRSCHOT Met de nieuwe
slaapzakken voor het leger
heeft het Directoraat materieel
landmacht een goede slag geslagen.
De soldaten die de oefening Horden-
loop meemaken, hebben er de afge
lopen nachten uitstekend in gesla
pen. „Ik had het gewoon warm
vannacht," zei mij gisteren een sol
daat ergens op de Oirschotse heide,
„het zijn fantastische dingen".
Van een lange majoor hoorde ik
even later dat dit nu pas echte slaap
zakken zijn. „Hier kan ik me ten
minste in omdraaien en als ik me
uitrek scheurt-ie gelukkig niet door
midden, zoals de slaapzakken die we
vroeger hadden."
Het thuisfront kan dus gerust zijn.
Kou lijden is er voor de negenduizend
militairen de laatste nachten niet bij-
geweest. Regen natuurlijk wel. De
buitenstaander die de hordenlopers
volgt, krijgt de indruk dat hun hele
pad onder water is gesteld. In het Mast
bos bij Breda, waar de staf van een
der brigades van de vierde divisie zijn
tenten gisternacht had opgeslagen, is
het water bij bakken tegelijk uit de
hemel gevallen. De sheltertjes bleken
gelukkig waterdicht.
De weg die de 41ste infanteriebrigade
gisteren via het Belgische Turnhout
naar de vijandelijke concentratie in de
buurt van Eindhoven heeft gevolgd,
was ook bijzonder regenachtig.
Op de Oirschotse heide, herschapen
in een soort van moeras, maalden de
jeeps en terreinwagens zich door een
taaie, bruine blubber, die alle vers ge
poetste voertuigen ontoonbaar maakte.
Af en toe is er een voertuig van de
gebaande weg afgegiibberd, maar tot
grote vertragingen heeft dit niet geleid.
Kleine vertragingen waren er na
tuurlijk wel. In een oorlog, zelfs in een
schertsoorlog als deze Hordenloop van
de vierde divisie, gaat alles nu eenmaal
anders dan men verwacht. De vijan
delijke Groene Brigade, die zich gister
morgen op de hei bij Oirschot tijdens
een stromende regen met lichte wapens
nestelde, heeft van kwart over zeven
's morgens tot kwart voor drie 's mid
dags moeiten wachten totdat de vijand
eindelijk kwam opdagen.
Een van de scheidsrechters die met
witte oleisters op de helmen door bos
en hei jakkeren, had bedacot dat het
aardig zou zijn om voor een complica
tie te zorgen. Hij stelde dus vast dat
een der aanvallende onderdelen vast
liep op een eigen mijnenveld, dat ter
bescherming was gelegd voordat de
Groene Brigade doorbrak.
Eigen nieuwsdienst
LONDEN. De eerste klap die
per traditie een daalder waard is,
kostte bjj de veilingzaal Sotheby in
Londen vier en een half miljoen.
Op de eerste grote veiling van het
seizoen bood de financier Jacques
Sariier, een Amerikaan van Neder
landse afkomst, 51 schilderijen aan,
waarvan 29 werken van Picasso. In
precies 110 minuten kreeg Sariier
er ruim 4.550.000 gulden voor. Tien
procent van dat bedrag moet hij
aan de directie van Sotheby beta
len.
Hoe vreemd dat ook klinken mag:
Daarmee is hij goedkoop uit. En de
kopers ook. Die behoeven namelijk
niets meer te betalen dan de geboden
prijs, en Sariier krijgt niet minder dan
90 procent van het geboden bedrag.
In de meeste andere landen zouden zij
er duurder af zijn gekomen. De vei
lingmeesters eisen gewoonlijk van de
kopers een commissie van 10 a 15 pro
cent, en de verkoper moet vaak ste
delijke belasting en rijksbelasting tot
wel 20 procent betalen.
Sieze omstandigheid is een van de
enen waarom Londen na de oorlog
is uitgegroeid tot het belangrijkste
céntrum van de kunsthandel.
AVONDTOILET
Maar er is meer. Sotheby maakt van
zijn veilingen „after dinner parties".
De belangstellenden komen in avond
toilet naar de veilingzaal, waar een
min of meer gewijde sfeer heerst. Zo
doende krijgt de verkoping het karak
ter van een plechtigheid en daar zijn
de kunstprijzen wel bij gevaren. Bin
nen een jaar heeft de firma Sotheby
achtereenvolgens de hoogste prijs ge
maakt die ooit voor een verlucht hand
schrift is betaald, de record-prijs ge
kregen voor een diamanten tiara en
de hoogste prijs ooit geboden op een
schilderij: Rubens' Aanbidding van de
Koningen, dat thans in bruikleen in
de National Gallery hangt.
Het spreekt vanzelf dat de directie
van Sotheby uit bijzonder knappe za
kenmensen moet bestaan, die haarfijn
weten wat de markt wil en waarvoor
de rijke verzamelaars belangstelling
hebben.
GRAADMETER
De firma is daarom de grootste
kunsthandel van Londen geworden.
Zij heeft het contact, dat er bestond
(en nog bestaat) tussen handelaar en
verzamelaar doorbroken. Sotheby is
niet langer alleen een diensten verle
nend veilingbedrijf. Zij kopen en ver
kopen zelf. De directieleden staan
voortdurend in persoonlijk contact met
potentiële kopers.
De kunsthandelaar kan Sotheby niet
meer voorbij. De firma is in staat een
reusachtige voorraad kunstwerken te
bezitten. De meeste handelaars kunnen
gewoonlijk slechts een beperkt aantal
zeer dure meesterwerken in huis heb
ben. Sotheby is voor de kunsthandel
een graadmeter geworden.
Hoe hoog de meter kan oplopen is
eergisteravond weer gebleken. Een
schilderij van Picasso, La Femme Ac-
croupie, werd voor 48.000 pond, ruim
500.000 gul-den afgehamerd. Het schil
derij is in 1902 door Picasso geschil
derd. Zes jaar geleden kocht het Eind-
hovense Van Abbe-museum een Picas
so uit 1909 (La Femme Assise) voor
ruim een ton. Dat is 400.000 gulden
minder.
Tweeduizend mensen woonden de
plechtige verkoping bij. Zij zaten op
vergulde stoelen naar de schilderijen
en de bieders te kijken. Wie geen
plaats had in de grote zaal kon via
een interne televisielijn het bieden in
een aangrenzende zaal volgen.
Picasso werd na afloop van de vei
ling telefonisch op de hoogte gebracht
van het resultaat.
De commandant van het onderdeel
beschikte over een kaart van dit
mijnenveld, maar hij was gesneuveld
en de kaart was verloren gegaan. Dit
incident en de taaie modder leidden tot
een langdurig uitstel van uur U. In die
tussentijd stond de ether vrijwel
gloeiend van het intensieve radio
verkeer dat nodig was om de aanval
lers te hergroeperen. „Charly, Pappa,
Foxtrot" en andere codetermen waren
niet van de' lucht.
Toen de aanval, onder het kritisch
oog van de divisiecommandant gene-
raal-majoor F. van der Veen tenslotte
kwam, was de Groene-Brigade snel
verdreven. Dat moest ook wel, want
men had deze vijand snel weer op een
ander punt als tegenpartij nodig.
Dat is een bekend verschijnsel bij
legeroefeningen. Het spel blijft wat on
wezenlijk. De gewonde soldaat die met
een kaartje, waarop geschreven staat
„linkerarmbeen versplinterd" onder
een boom sigaretten ligt te roken, vindt
dat hij het bijzonder goed heeft ge
troffen. Voor hem is de vermoeienis
de eerste uren afgelopen.
Van de bruggen over het Beatrix-
en Wilhelminakanaal waren er een paar
„opgeblazen", maar de scheidsrechters
snelden doodleuk over deze bruggen
heen en weer. De tankbemanningen
kijken tijdens de aanval bijzonder
krijgshaftig, maar hun tanks blijven
tenslotte terreinwagens met bord
papieren beplatingen. Door dit alles
blijft een oefening als Hordenloop voor
de man te velde wat irreëel.
Alleen de leiding ziet de ernst achter
het spel en hoe hoger de rang hoe
groter de ernst. Maar met al het wach
ten is ook voor de gewone soldaat dit
hordenlopen geen peuleschilletje. Van
nacht bijvoorbeeld zijn zij niet uit de
kleren gekomen. Pas vanavond zal in
Budel het laatste schot vallen en daar
na worden de tenten opgezet. Morgen
is het weer aanvallen geblazen en het
weekeinde zullen de jongens van de
vierde divisie aan de boorden van de
Maas doorbrengen.
Volgende week gaat de hordenloop-
strijd in Oost-Nederland verder. Het
zal een vermoeiende zaak worden. En
bij dit alles is maar een troost: de
slaapzakken slapen lekker.
NIJMEGEN De berging van de
tussen Lobith en Emmerik gezonken
Deense veerboot Tina Scarlett lijkt geen
eenvoudig karwei. Het voorschip ligt
schuin voorover onder water en zinkt
steeds dieper weg in het zand van de
Rijn. Sinds zondag is de veerboot twee
tot drie meter weggezonken. Hoewel de
waterstand op de rivier door de vele
regen en het afkomende water sterk is
gestegen, steekt het achterschip van de
Tina Scarlett boven water uit, zodat de
roeren en schroeven geheel zichtbaar zijn
geworden.
Het Rotterdamse bergingsbedrijf W A.
van den Tak is intussen met groot mate
rieel begonnen aan de berging, van de
tanker Diamant. Men beschikt 'èr over
de drijvende bokken Arend en Condor,
e'k ™et een hijsvermogen van ongeveer
250 ton, en vier bergingsvaartuigen en
sleepboten.
Gistermiddag hing het voorschip van
het gebroken Belgische tankschip in een
strop van de bok Condor. Voorberei
dingen werden gemaakt om een draad
onder het achterschip te schuren.
ADVIES GEVRAAGD AAN SER
DEN HAAG (ANP) De staatssecre
taris van sociale zaken heeft aan de
Sociaal-economische raad advies gevraagd
over de maatstaven van de loonvorming
In zijn brief aan de raad zet de staats
secretaris uiteen, dat de bestaarde alge
mene aanwijzing en de nadere verduide
lijking die daarbij behoort voorshands de
basis blijven waarop verbeteringen in de
arbeidsvoorwaarden tot stand zullen kun
nen komen.
Intussen zijn wensen naar voren geko
men met betrekking tot de aard van de
maatstaven, zoals die zijn neergelegd in
de algemene aanwijzing, en ook met be
trekking tot de hanteerbaarheid daarvan
op langere termijn.
Df- staatssecretaris wil het oordeel van
de S.E.R. hebben over de vraag of de
maatstaven voor het toetsen van voor
stellen tot verbetering van de arbeids
voorwaarden moeten worden gewijzigd
of aangevuld.
O Voor bi,>na een half miljoen gulden
is in Londen tijdens een veiling van
de bekende firma Sotheby Picasso's
schilderij Femme accroupie verkocht.
Op de foto ziet men hoe het schilderij
aan de in avondkleding uitgedoste as
pïrant-Ropers wordt getoond, terwijl
veilingmeester Peter Wilson het in bod
brengt.
(Tele-foto)
