Bomboko dreigt
met opstand
Meer zeggenschap
voor de negers
Ver. Naties negeerden ultimatum
VERDACHTE WAS
KINDER VRIEND
ONTSNAPT VAN KR0ESJTSJEFS SCHIP
Minister gebruikte
interne gegevens
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Onschendbaar
AANBEVELING AAN BRITSE
REGERING OVER RHODESIA
AANKLACHT TEGEN
SCHEIDSRECHTER
INGETROKKEN
Yves St. Laurent
weer uit dienst
Man met duister verleden
ontkent wurging van Hansje
LAATSTE NIEUWS
Protestvergadering
van rij kspolitie
VERMIST JONGETJE
VERDRONKEN
De BiltGuur
Dir«ct«tir; JACQ DE SMIT; Chefred.t G. J. BREUKER
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366.
BykantorenMiddelburg, Korte Delft 50, tel. 01180*2009,
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 38, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen, NJeuwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zierlkzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,
16e JAARGANG No. 4678
Woensdag 12 oktober 1960
M0B0ET0E STREED NIET
Twee Ghanese soldaten van de troepen der Verenigde
Naties liggen in hun stelling in de tuin van Loemoemba's
huis te wachten op de dingen die zouden komen
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD. Het ultimatum van Congo's iriterimkabi-
net aan de Verenigde Naties om ex-premier Loemoemba voor 3
uur gistermiddag ter arrestatie uit te leveren, is door het opper
bevel van de VN met stelligheid afgewezen. Ondanks zijn dreige
menten zijn de troepen van Congo's militaire machthebber, kolo
nel Moboetoe, niet tot actie overgegaan en daarmee is de soep
weer eens niet zo beet gegeten als hij opgediend werd. hetgeen
Moboetoes reputatie als „sterke man" geen goed kan doen. De
beide partijen staan nog ongewijzigd tegenover elkaar bij Loe
moemba's woning en de enige merkbare spanning heerste in
Leopoldstad zelf, waar vrachtwagens met mitrailleurs en gewa
pende troepen van Moboetoe rondreden maar het nog niet tot
incidenten van enige betekenis kwam.
Van onze correspondent
LONDEN Na weken van intensieve speculaties tijdens welke
alle mogelijke bijzonderheden uitlekten is gisteren eindelijk het
rapport-Monckton gepubliceerd. Dit rapport doet aanbevelingen
aan de Britse regering voor de toekomst van de Centraal Afri
kaanse Federatie. Deze Federatie bestaat uit Noord- en Zuid-Rho-
desië en Njassaland. die in 1953 werd gevormd. Ook in deze Afri
kaanse gebieden is de haat van de zwarte bevolking tegen de blan
ken langzamerhand tot gevaarlijke hoogte gestegen.
Toen kolonel Moboetoe in eigen
persoon bij Loemoemba's woning
arriveerde dacht men dat hij nu
zijn dreigement van het door
breken van het V.N.-kordon zou
uitvoeren. Maar het bleef bij een
soldatesk optreden zonder meer.
Op de achtergrond een Ghanese
wacht voor Loemoemba's woning.
77
i iiicnnnn/i ii'i a r
77
Een Ghanese kolonel die het
bevel voert over de wacht bij
Loemoemba's huis zei dat zijn
orders nog altijd luiden dat Loe
moemba niet gearresteerd mag
worden. Dat kon slechts indien
zijn parlementaire onschend
baarheid door een stemming in
het Congolese parlement wordt
opgeheven.
„Als neutrale figuur in een poli
tieke crisis kan de VN de bevelen
aan de wacht bij Loemoemba's huis
niet veranderen voor een arrestatie
bevel dat op het eerste gezicht niet
geldig is", aldus een woordvoerder
van de Verenigde Naties na een on-
In haar huidige vorm kan de Fe
deratie met haar bevolking van acht
miljoen zielen niet worden gehand
haafd, aldus de voornaamste conclu
sie van de commissie-Monekton, die
vorig jaar door de regering in Lon
den werd ingesteld. Er wonen in de
drie gebieden nog geen 300.000 blan
ken.
Handhaaf federatie
De commissie meent aan de andere
kant dat het uiteenvallen van de Fe
deratie op dit ogenblik voor alle be
volkingsgroepen alleen maar ar
moede en chaos zal betekenen. Plet
spreekt vanzelf dat de nationalisti
sche partijen in de drie gebieden van
de Federatie niet veel interesse to
nen in de staatsvorm, die hun landen
krijgt maar steeds krachtiger zelf
standigheid eisen.
Er moet een nieuwe vorm van
associatie tussen de drie gebieden
komen, zo beveelt de commissie aan,
maar er dient een hele reeks hervor
mingen tot stand gebracht op consti
tutioneel en sociaal gebied om tege
moet te komen aan de bezwaren, die
de overgrote meerderheid van de
Afrikaanse bevolking tegen de Fede
ratie heeft.
Het grootste bezwaar dat de Fede
ratie aankleeft is de rassendiscrimi
natie die er bestaat. Vooral in Zuid-
Rhodesië zijn de negers aan alle
mogelijke beperkende bepalingen
onderworpen. De grote blanke be
volking in dat land, een kolonie met
zelfbestuur, wil haar overheersende
positie in elk geval handhaven. De
negers zijn nog lang niet gereed voor
zelfstandigheid, zo meent zij in grote
meerderheid.
Jack binnen tien jaar nergens meer
in Zuid-Afrika wappert.
Onderzoek
Meer inheemsen moeten in het
federale parlement worden toegela
ten luidt een der aanbevelingen van
de commissie-Monckton. Op den
duur moeten zij de helft van het aan
tal zetels bezetten. Meer macht moet
gedelegeerd worden aan de ver
schillende landen van de Federatie
en dat moet leiden tot,meer zeggen
schap voor de zwarte bevolking.
Nog dit jaar wordt de grondwet
van de Federatie aan een grondig
onderzoek onderworpen tijdens een
speciale conferentie die over de toe
komst van de drie landen moet be
slissen.
Wat er ook besloten -wordt, de
nationalistische partijen in de twee
Rhodesië's en Njassaland gaan on
verdroten voort met hun activiteit.
Dat sommige leiders ervan al onge
duldig worden bleek het afgelopen
weekeinde duidelijk tijdens de bloe
dige onlusten bij Salisbury, de
hoofdstad van Zuid-Rhodesië.
Gemengd
Geen enkele vorm van samenwer
king tussen de drie landen kan sla
gen, meent de commissie-Monckton
indien Zuid-Rhodesië zijn rassen
politiek niet drastisch wijzigt. Het
moet in Afrika mogelijk zijn een
maatschappij in stand te houden die
is samengesteld uit verschillende
rassen, concludeerde zij.
Maar de commissie meent toch
ook, dat de drie gebieden van de
Federatie het recht moeten hebben
zich af te scheiden. Dit mag even
wel pas na vijf tot zeven jaar wor
den toegestaan. Dit recht op afschei
ding ziet de commissie als een uit
laatklep om te voorkomen, dat de
afscheiding door een der drie ge
bieden, althans door de zwarte be
volking, wordt geëist.
Het is voorat tegen deze laatste aan
beveling, dat de blanke bevolking
van Zuid-Rhodesië in het bijzonder
grote bezwaren uit. Sir Roy Welen-
sky, premier van de regering van de
Centraal Afrikaanse Federatie zei
gisteren: Het opbreken van de Fede
ratie zal betekenen dat de Union
Leo Horn gaf klap
Van onze correspondent
UTRECHT De heer M. A. van Eyk,
die na afloop van de voetbalwedstrijd
DOSDWS A een stomp in het gezicht
heeft gekregen van scheidsrechter Horn
en naar aanleiding daarvan een aan
klacht had ingediend bij de commissal'is
van de justitiële politie te Utrecht, de
heer L. C. Mutsaers, blijkt bereid deze
aanklacht onder bepaalde voorwaarden
in te trekken.
Hij heeft gesproken met de voorzitter
van DOS, de heer Berendse, en daarbij
moet de laatste het standpunt hebben
verdedigd rlat kwesties in de sport
wereld als het enigszins mogelijk is,
sportief opgelost moeten worden.
Geen bezwaar verwacht
De heer Van Eyk heeft zich laten
overreden en heeft gisteravond schrif
telijk aan de hoofdcommissaris geyraagd
de door hem mondeling ingediende
aanklacht bij commissaris Mutsaers te
willen intrekken.
De hoofdcommissaris zal dit verzoek
doorzenden aan de officier van justitie
en die zal daarna beslissen in hoever
de aanklacht voortgang zal hebben.
Aangenomen mag worden aldus de
laatste, mr. Overbeek, dat. wanneer
twee partijen, die een geschil hadden,
bereid zijn dit langs vredelievende weg
te regelen, van justitiële zijde geen
bezwaren in de weg zullen worden
gelegd.
derhoud met premier Bomboko van
de interimregering en kolonel Mo
boetoe.
Na het afkondigen van het ultima
tum had een sterk contingent Con
golese troepen met pantserwagens en
machinegeweren de woning van Loe
moemba omsingeld om het dreige
ment van Moboetoe kracht bij te zet
ten.
Maar ook het Ghanese kordon was
tot 300 man uitgebreid en de kans op
een gewapend conflict van enige om
vang scheen dus allerminst uitgesloten.
Kort nadien verscheen kolonel Mo
boetoe ten tonele. In een ogenblik tijds
werden de mitrailleurs op de Ghanezen
gericht. Deze laatsten gingen echter
even snel in stelling en wachtten de
gebeurtenissen af. Kolonel Anka van
Ghana begaf zich naar Moboetoe, die
op hoge toon terugtrekking van de
Ghanezen eiste„Zo niet beloof ik u
een staaltje van machtsvertoon waaruit
u niet als overwinnaar tevoorschijn
zult treden".
Na enig overleg stemde de kolonel
er tenslotte in toe het grootste deel van
zijn troepen terug te trekken op de
eigenlijke wacht na. Het Ghanese voor
beeld werd na enige tijd door de Con-
golezen gevolgd die slechts twaalf man
achterlieten. Beide partijen zaten ten
slotte dommelend tegenover elkaar in
de hete zon van een verhit Congo.
In de stad was het inmiddels verre
van rustig. Troepen negers dwaalden
door de straten en schreeuwden in
spreekkoren dreigementen tegen de
Premier Bomboko van de inte
rimregering op de persconferentie
waar hij Moboetoes ultimatum af
kondigde.
Verenigde Naties als „werktuig van
een Afrikaans neo-kolonialisme". Dat
vatte men op als slaande op de hou
ding van de Ghanese troepen die op
instigatie van hun premier Nkroemah
niet anders doen dan ex-premier Loe
moemba steunen. Hoe explosief de toe
stand in de stad is, bleek wel toen de
politie schoten loste om stakende ar
beiders van de elektrische centrale uit
een te drijven die tevergeefs hogere
lonen geëist hadden. Een enkele auto
werd met stenen bekogeld. Volgens
Bomboko is de mogelijkheid geenszins»
uitgesloten dat er een opstand onder
de Congolese troepen in het hele land
zal uitbreken wanneer Loemoemba
niet spoedig aan het leger wordt uit
geleverd.
Eigen nieuwsdienst
PARIJS Het Franse leger is tot de
slotsom gekomen dat het niet nood
zakelijk is voor de verdediging van het
land, dat Yves St. Laurent, de ontwerper
van het modehuis Dior, in militaire
dienst blijft. Voor het einde van de week,
zo verwacht men in Parijs, wordt St.
Laurent uit militaire dienst ontslagen.
Zoals bekend werd de jonge mode
koning kort nadat hij enkele weken ge
leden onder de wapenen kwam, in over
spannen toestand in een militair hos
pitaal opgenomen. Er is een rapport op
gesteld door de artsen- die hem onder
zochten. Dat rapport wordt thans nog
bestudeerd.
De dokter lieejt Fred hel advies ge'
geven eens te gaan vissen ter kalmering
van zijn zenutven.
MOSKOU (Reuter) Pre
mier Kroesjtsjef heeft gister
avond na zyn rede in de Al
gemene Vergadering der VN
verklaard zo nodig bereid te
zijn zijn vertrek uit Amerika
uit te stellen om de ontwape
ningsbesprekingen op gang te
helpen. Kroesjtsjef zou donder
dag uit de Verenigde Staten
vertrekken.
Volgens een bericht van Tass
heeft de Russische premier zijn
bezoek aan Noord-Korea voor
deze maand reeds uitgesteld.
VICTOR JAANIMETS
NEW YORK (A.P.) Victor Jaanimets, een 29-jarige matroos van het
Russisch passagiersschip Baltika, waarmee Kroesjtsjef naar New York is
gereisd, is van boord weggelopen en heeft politiek asiel gevraagd in de
Verenigde Staten. Jaanimets, die uit Estland afkomstig is, zal in New York
blijven in afwachting van het onderzoek naar zijn antecedenten. Hij zegt
dat hij drie jaar lang heeft rondgelopen met plannen om weg te lopen.
„Ik ben weggelopen omdat ik ge
noeg had van Kroesjtsjef en van de
leugens die ons worden ingepompt.
De helft van de bemanning van de
Baltika zou weglopen als zij de kans
kreeg," vertelde hij. „Ik ben blij dat
ik ontsnapt ben en ik wil nooit terug.
Ik weet wat de gevolgen kunnen
zijn. Mijn moeder, mijn zusters en
mijn broer zullen er misschien onder
moeten lijden, maar zij zullen dat
verdragen."
„Tweede Hitier"
Over Kroesjtsjef zei de vluchteling;
,,Er is onder het sowjetstelsel niets
anders, dan onderdrukking en spiona
ge. In mijn eigen land en in de an
dere Baltische landen wordt Kroesj-
sjef gehaat. U hebt hem hier in de
Verenigde Naties, gezien.
U weet hoe hij zich daar gedragen
heeft. Bij ons is hij nog erger. Hij
heeft daar macht. Wij allen worden
door hem onderdrukt, er is nergens
vrijheid. Wij luisteren naar zijn ge
praat, maar wij geloven hem niet.
Hij is een leugenaar. Hij belooft alles
maar geeft ons niets. Wij verafschu
wen hem. Hij is een tweede Hitler
Allemaal spionnen
Hij vertelde ook van zijn ontsnap
ping; ,,Wij moeten altijd samen met
een andere opvarende aan wal gaan,
»oms in een groep. Wij krijgen dan
opdracht om op elkaar te letten. Gis
teren was ik met Harry Simon. Ik
moest op hem letten en ik weet ze
ker dat hij mij in de gaten moest
houden. Zo is het stelsel. Wij moeten
elkaar bespioneren. Iedere Russische
zeeman is een spion.
Hij moet uitkijken naar militaire
objecten, vliegvelden en andere din
gen die voor de Russische regering
nuttig kunnen zijn. Steeds als wij in
een havenstad aan wal gaan kijken
wij daarnaar uit. Wij rapporteren al
les wat nieuw is. Sinds ik in 1957 ben
gaan varen heb ik altijd een hekel
aan dit werk gehad."
AMSTERDAM. De Rijkspolitiever-
eniging zal dinsdag 18 oktober in Utrecht
een buitengewone algemene ledenver
gadering houden om te protesteren te
gen het salarisbeleid van de regering.
Dit heeft het hoofdbestuur gisteren be
sloten.
Ook werd vastgesteld, dat men de
actie ter verbetering van de salarispo-
sitie van de politie op parlementair ni-
I veau zal voortzetten. Zoals bekend
wordt de rijkspolitie betaald volgens
i dezelfde normen als de gemeentepoli-
I tie.
Van onze verslaggevers
ROERMOND. De aanwijzingen
tegen de 54-jarige metaalarbeider
Th. van B., die wordt verdacht van
de moord op Hansje Hermans in Se-
venum, stapelen zich met het uur op
maar de man blijft ontkennen.
„Hij is bikkelhard", zegt de politie.
Het onderzoek is gisteren vrijwel on
afgebroken voortgezet. Rijkspolitie
mannen brachten Van B. naar de
plaats waar de fiets van het onge
lukkige jongetje was gevonden, en
naar de plaats waar het lijkje onder
een dun laagje aarde was ontdekt.
De man bleef onbewogen.
Bijzonder knap speurwerk is vooraf
gegaan aan het moment op maan
dag waarop de in Kessel wonende
adjudant L. H. Verhaegen van a'e dis
trictsrecherche der rijkspolitie Van B. in
de omsingelde metaalgieterij De Globe
in Belfeld arresteerde. Het blijkt nu,
dat de man al weken onder verden
king heeft gestaan. Van minuut tot
minuut is hij in die weken gescha
duwd.
VIJFTIEN JAAR
Zijn verleden werd nagegaan. Reeds
in 1928 was hij met de Amerikaanse
justitie in aanraking gekomep. Wegens
diefstal met braak en een overval
werd hij tot twee jaar veroordeeld.
Nauwelijks had hij deze straf uitgeze
ten of hij beging een nieuw vergrijp;
ontucht met geweld. Daarvoor werd
hij, in 1930, tot vijftien jaar gevangenis
straf veroordeeld. Na acht jaar en ne
gen maanden kwam hij vrij; hij werd
Amerika uitgewezen en kwam naar
Nederland'.
DOODSLAG
Niet lang na zijn terugkeer werd hij
door de Nederlandse politie gearres
teerd. Hij werd verdacht van de moord
op een veertienjarig meisje in Oister-
wijk, Ria Pagie. Hij heeft deze moord
nimmer bekend, maar werd door de
Bredase rechtbank toch tot vijftien jaar
veroordeeld, wegens doo'dslag. Het ge
rechtshof in Den Bosch bevestigde het
vonnis.
Via cassatie kwam Van B, voor het
gerechtshof in Den Haag, 'van welk
vonnis hij nog eens in beroep ging voor
de Hoge Raad. Dat cassatieverzoek
werd verworpen. Van B. bleef de vijf
tien jaar gevangenisstraf houden; de
tijd die hij in voorarrest had doorge
bracht werd niet afgetrokken.
Op 12 september 1955 werd hij voor
waardelijk in vrijheid gesteld. Tot 4
november van dat jaar verbleef hij nog
in een open inrichting en tot 14 april
van dit jaar bleef hij onder toezicht.
Het is echter niet zijn verleden, dat
tot de arrestatie heeft geleid, aldus de
substituut-officier van justitie te Roer
mond, mr. W. C. Uiterwaal. Tijdens het
onderzoek stuitte de politie steeds
weer op hem.
Van B. woonde in Belfeld bij een
bejaard echtpaar in. Hij was er „een i
vreemde". Zowel voor als na zijn
„Amerikaanse tijd" had hij in Noord
brabant gewoond. Dat hij „vreemd"
was en zich bovendien in de ogen van
de Belfelders vreemd gedroeg, moet
mede hebben geleid tot zijn arrestatie.
Zo reed hij steeds op een opvallende,
knalrode scooter rond. Vroege kerk
gangers herinneren zich, dat hij de
ochtend na de dag van de moord op
die scooter in Belfeld aankwam.
Twee bijnamen had hij: „de Ameri
kaan" en „de Kindervriend". Die laat
ste bijnaam verwierf hij omdat hij
graag met kinderen omging. In de
plaatselijke cafetaria tracteerde hij de
jongens en meisjes uit het dorp vaak
op ijsjes.
Hij was een „natuurvriend", die graag
naar buiten trok. Heeft hij Hansje op
zo'n tocht ontmoet Is hij toen met het
jongetje, dat hem, de „gulle kinder
vriend" ten volste vertrouwde, gaan
wandelen?
„WRAAK"
Er kwamen meer aanwijzingen. Toen
iedereen over de moord sprak, had Van
B. er ook een oordeel over: wraak.
Wraak tegen de familie Hermans
Neen, antwoordde hij dan, wraak tegen
de maatschappij.
De gevonden schop zou ook een aan
wijzing kunnen zijn. Knap werk van
het gerechtelijk laboratorium in Den
Haag heeft al uitgewezen, dat Hansje
met die schop is begraven. Resten aarde
wezen uit, dat de schop niet is ge
bruikt ill het veld met jonge aanplant
asperges, waar hij gevonden is, maar
in het veld met oude aanplant, waar
Hansje was begraven. Andere resten
aarde hebben bovendien uitgewezen,
waar de schop oorspronkelijk vandaan
kwam
Gisteren is een sorteerproef gehou
den. Een politiehond kreeg de lucht
van de schop. De resultaten van de
proef zijn nog niet openbaar gemaakt.
Van B. blijft volhouden, dat hij op de
dag van de moord op de kermis in
Baarlo is geweest. Helemaal controleer
baar is dat alibi niet. Baarlo ligt dicht
bij Sevenum.
In de kunstzaal J. R. Bier te Haarlem
wordt vanaf 14 oktober een tentoonstel
ling gehouden van zeventiende eeuwse
Hollandse meesters. Er zijn o.a. wer
ken van Jan v.an Goyen, de Ruysdaels.
Aert van der Neer en Willem van de
Velde de Jonge.
A msterdams gemeentebestuur
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. In de gelede
ren van het Amsterdamse gemeen
tebestuur is men niet onderstebo
ven van de nota over de rentabi
liteit van IJ- en Coentunnel, die
minister Korthals maandag aan de
Tweede Kamer heeft uitgebracht.
Men beschouwt die eerder als de
neerslag van een oude, interne dis
cussie tussen het Centraal planbu
reau en Rijkswaterstaat. Dat dit
verschil van mening in het voor
deel van Rijkswaterstaat is be
slecht, werd duidelijk, toen de re
gering enige tijd geleden prioriteit
verleende aan de bouw van de
Coentunnel.
Niet terzake
De ministeriële nota kan dan ook
volgens het Amsterdamse gemeente
bestuur geen enkele betekenis heb
ben voor de besprekingen, die thans
tussen hoofdstad en overheid worden
gevoerd. Die gaan over de vraag of
Amsterdam krachtens het beginsel
der autonomie in staat kan worden
gesteld gelijktijdig met de Coentun
nel op eigen kosten de IJtunnel te
bouwen.
Met een grammofoonplaat heeft
men onlangs nog eens de aandacht
van de kamerleden op deze wens ge
vestigd. Daarbij werd uitdrukkelijk
gesteld dat Amsterdam zich bij de
regeringsbeslissing over de priori
teitskwestie neerlegt.
Waar het nu op aankomt is: zal
Amsterdam de vrijheid krijgen om
uit eigen middelen de miljoenen te
fourneren, die voor de aanleg van
de zo begeerde oeververbinding on
der liet IJ noodzakelijk zijn.
V erontwaardigd
Het heeft in Amsterdam overigens
wel enige verontwaardiging gewekt
dat minister Korthals zijn kritiek op
het rentabiliteitsrapport van het plan
bureau heeft geuit, terwijl het stuk
in feite nog geheim is. peen van de
betrokkenen kan er zich nog vrij over
uiten, zo meent men.
Lange tijd was binnenskamers de
inhoud van het rapport bekend. De
uitslag was bepaald niet ongunstig
voor Amsterdam. De hoofdstad
heeft daaraan bij haar argumentatie
ten gunste van de IJtunnel nimmer
een argument kunnen ontlenen.
WOERDEN De vijfjarige Jantje van
Oosten, die sinds maandagmiddag werd
vermist, is gisteravond om half negen
tijdens het dreggen door de politie, in
de haven van Woerden gevonden.
Aangenomen wordt, dat de jongen bij
het spelen in het water is gevallen. Zes
tig man (politie, brandweer en burgers)
hebben sinds maandagmiddag naar het
jongetje gezocht.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Wisselende bewol
king met nu en
dan buien. Matige
tot krachtige, aan
de kust nu en dan
stormachtige
noord-westelijke
wind.
Iets kouder dan
gisteren.
Miesje: Echt herfst!
13 olct.: zon op 7.01, zon onder
17.51; maan onder 14.44.
Advertentie
Is een goede toekomst u één
avond luisteren waard?
Czie advertentie elders in dit blad)