Haku Michig
een groot
Ramses Shaffy verruilt
ons land voor Avontuur
Karei Prior ving
een gouden vogel
Zevende den weer in Nederland SSX
Mogelijkheden
in judo-sport
Plannen
medisch
voor stichting
sportcentrum
ffftWinliiHH
VPRO-PLOEG
WEER THUIS
ABASIN
DAG-PUZZEL
ÉS
7
ÉH
up
Él
m
m
Ifl
Pi
ms
n
Hf
jÉ
Jhr. mr. A. Feith is
niet pessimistisch
IS iet te hoog
commerciële tv"
Weerpraatjes
van t.v. verzet
Personeel tekort
Kunst is in Nederland te weinig riskant
radio
prof. dr. j. jongbloed
televisie 1
MARIE CÉCILE MOERDIJK BIJ AVRO
Oefemvedstrijd voor
hockeyspelers
kalmeert
zonder slaap te verwekken
Kostbaar
Ver en vernield
Dinsdag 4 oktober I960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 9
'E dromden in een lange
'rij naar binnen: de in
het wit geklede mannen,
die nu aan de ene kant van de
zaal op de grond knielen.
Voor hen zit eveneens op
z'n knieën de meester, die
langzaam het hoofd naar voren
buigt. Het is een groet aan zijn
leerlingen, die gelijktijdig door de
lange witte rij met eenzelfde diepe
buiging wordt beantwoord.
De sfeer is gespannen.
De judoka's, trouwe beoefenaars
van de judosport, zijn gewend aan
deze ceremonie; de eerbiedige
groet, die vooraf gaat aan de oefe
ningen.
Maar is hun buiging ditmaal niet
iets tè nadrukkelijk?
Schokken hun lichamen niet te ab
rupt omhoog, als gretig verlangend om
eindelijk met de training te mogen
beginnen?
Het zijn voornamelijk bruine en zwar
te banden die hier staan, die nu even
met hun handen kloppen op het grauw
witte kleed, dat achteloos om hun li
chaam is gehangen.
De meester
VOOR hen staat de meester, de kleine
gebruinde man, die vaag glimlachend
ziet. hoe de witte rij in gespannen aan
dacht naar hem kijkt. Door hèm immers
is al deze spanning, al deze welhaast
overdreven nadrukkelijkheid in bewe
ging, ontstaan Door hèm alleen.
Hij weet het hij glimlacht.
Voor het eerst in de geschiedenis van
het Nederlandse judo hebben niet alleen
leraren en leden van de Nederlandse
ploeg, maar ook de eenvoudige bruine
en zwarte banden de kans om in het
Sportcentrum Reinier Hulsker in Schie
dam met hem kennis te maken. Met
Haku Michigami. 7e dan in judo, een
van de hoogst gegradueerden buiten zijn
geboorteland Japan, waar deze sport nu
reeds .90 jaar wordt bedreven.
Michigami glimlacht. Is het vertede
ring die achter dit ondoorgrondelijke
gelaat even opwelt? Zijn scherpe trek
ken rond de starre glimlach verraden
daarvan niets.
\Jóór hem Is de mat nu vol draaiende
en vallende figuren. De oefeningen
zijn begonnen en met een enkel woord,
een enkele handbeweging toont de mees
ter nu zijn wetenschap. De geslotenheid,
de schroom, die op hem ligt, als hij is
gekleed in een keurig westers pak,
schijnt nu geheel van hem te zjjn af
gevallen, In een taal en met bewegingen,
die elke judoka verstaat, w\jst hij op
de fouten en half of geheel mislukte
grepen. ,,Zo is het heter'* en hy gromt
even goedkeurend.
Dan als hij zei? juist met een van
de leerlingen heeft gedemonstreerd, trekt
hij zich een ogenblik terug in de hoek
van de zaal. Het zweet staat op zijn
voorhoofd. Is het vermoeidheid?
Vele jaren
DE nu 47-jarige meester is vergroeid
met de judosport, die hij al zo vele
jaren beoefent. Hij woont reeds zes jaar
in Bordeaux, waar hij een eigen sport
school dirigeert. Vier maal per jaar komt
hij acht a tien dagen naar Nederland
om judoleraren en de Nederlandse ploeg
te trainen. Een dezer dagen in Schie
dam heeft dit onderricht zich óók
uitgestrekt tot bruine en zwarte banden
uit geheel Nederland.
Michigami begeeft zich weer op de
mat. Ver van hem weet hij op dat mo
ment zijn vrouw, die met drie kinderen
in Japan is achtergebleven om daar een
vissersvloot te ^eheren, welke hij heeft
verdient met judolessen na de oorlog.
Ook in Japan heeft hij een eigen school,
waar de jeugd zich bekwaamt in de na
tionale sport.
Haku Michigami tijdens een oefe
ning met de Nederlandse judospe
cialist Koning.
-ft
TYïIET ZO", wijst hij, dan zich plot-
,,f' seling weer geheel concentrerend
od de training ..elegant plus ele
gant En onmiddellijk toont hij aan
een van de leerlingen hoe het wèl moet.
Het is duidelijk: zijn woord is hier
wet. zoals dat is in Bordeaux en op
zijn school in Japan En toch: geen
enkele kampioenstitel bezit Michigami.
Eerst na de oorlog immers, is men in
Japan begonnen met individuele kam
pioenschappen. Voor die tijd waren er
alleen maar teamwedstrijden en ontmoe
tingen tussen de ploegen van West- en
Oost-Japan, waarvan bok Michigami vaak
deel uit maakte.
De meester is weer op de mat ge
knield.
Voor hem buigt de witte rij zich naar
de grond.
Een laatste groet, een dank voor de
les: de training onder leiding van een
groot judoka Is voorbij.
[n het Japanse woord „judo''
ligt de betekenis van deze
sport besloten. „Ju" immers be
tekent „zachtzinnig" of „toege
ven"; „do" kan men vertalen
door „weg" of „beweging".
De beginneling in judo kan
van witte band via gele, oranje,
groene, blauwe en zwarte band
opklimmen tot eerste dan en ho
ger. Aan al deze gradueringen
zijn bepaalde eisen verbonden
waaraan de judoka moet vol
doen.
De hoogste graad in judo is
tiende dan.
De uitslagen van de gisteren voor de
Engelse voetbalcompetitie gespeelde wed
strijden waren: derde divisie: Hull—Notts
C 3—1, Port V—Brentford 3—2, Queens PR
—Reading 5—2. Southend—Watford 6—1.
WalsallShrewsbury 3—2. Vierde divisie:
AccringtonNorthampton 32, Millwall—
Bradford 5—1. Peterborough—Southport
3—4, Rochdale—Hartlepools 4—0, Stockport
—Crystal P 5—2, York—Aldershot 4—1.
No. 27
Omschrijving
Horizontaal: 1 afkorting; 4 traag; 7 draai
end een gat maken; 8 water in hrifsland;
9 dicht: 10 afgepaste hoeveelheid; 12 rivier
in Italië; 13 raad; 16 afkorting; 17 voor
zetsel'. 18 metselspecie; 20 afkorting; 21
lidwoord; 22 naaldboom; 24 minister.
Verticaal: 1 kloostervoogd; 2 misdrijf;
3 voorkeur; 4 vullen; 5 droogplaats; 6 koor;
11 iemand die het heilige boont; 12 on
meetbaar getal; 13 sterrcblocm; 14 tegen
stander; 15 met elkaar; 16 wijnsoort: 19
noot: 22 lidwoord: 23 achter.
3
4
5
b
W
m,
9
■m
10
It
/2
O
"t
u
10
'7
is
'9
w
•20
2/
W
22
23
2*,
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De Medische Com
missie van de Nederlandse Sport
Federatie (NSF), bestaande uit de
heren prof. dr. J. Jongbloed, D. A.
Heeres, dr J. VV. Hingst, dr. J. Jong
en dr J. Sikkel, is dezer dagen in
eerste zitting te Utrecht bijeen ge
weest. Er werd o.m. vastgesteld, dat
Nederland dringend behoefte heeft
aan een centraal instituut voor het
medisch onderzoek op sportgebied.
Dit instituut zal o.a. onderzoekingen
moeten verrichten, die zullen leiden
tot persoonlijke trainingsadviezen
voor topsportlieden, hetgeen tevens
in hoge mate ten goede zal komen
aan de brede massa der sportbeoefe
naren.
Jhr mr A. Feith, voorzitter van de
NSF. deelde mee, dat binnenkort een
opdracht voor het opstellen van een
plan voor een medisch sportcentrum
kan worden verwacht. Persoonlijk
was hij niet pessimistisch over de mo
gelijkheid om binnen niet al te lange
tijd t'ot concrete voorstellen te komen.
Wat betreft de resultaten van het
werk van het op te richten medische
centrum moeten de verwachtingen,
volgens prof. dr J. Jongbloed, niet te
hoog gespannen worden. Hij sprak als
zijn mening uit, dat, zelfs indien het
instituut binnen een jaar een feit zou
zijn, dit zich beslist nog niet zal uiten
in een succesrijke Nederlandse deel
neming aan de Olympische Spelen
van 1964 te Tokio.
Onze sportredactie merkt hierbij
op:
De eerste stap. die voor een zeer
groot deel middels het op te rich
ten medische sportcentrum tot een
verbetering van de Nederlandse
sportprestaties kan -leidenis gezet.
Meer dan eens hebben wij betoogd,
dat een dergelijk instituut wil ons
land op internationaal sportgebied
weer enigszins meetellen onmoge
lijk kan worden gemist.
Het buitenland ging ons vele ja
ren geleden in deze voor. Het heeft
Eigen nieuwsdienst
LONDEN. Een studiecommissie
van de Conservatieve partij is van
oordeel, dat het derde televisiekanaal
iiik Engeland verzorgd moet worden
door de commerciële televisie.
Dit is het hoofdpunt uit een rapport,
dat deze commissie deze week zal pu
bliceren.
Een belangrijke overweging hiex*-
•bij zou zijn, dat als de BBC het derde
-kanaal in beheer zou krijgen, een
aanzienlijke verhoging van het kijk
geld onvermijdelijk zou worden. Op
het gebied van de plaatselijke radio
stations wul de commissie het mono
polie laten aan de BBC, die nu reeds
het hele land met locale zenders be
strijkt.
Van onze radio- en t.v.-redactie
BUSSUM. De televisie gaat de
weerpraatjes verzetten. Voorlopig
zullen ze worden uitgezonden op
maandag-, woensdag-, vrijdag- en
zaterdagavond.
Totnogtoe waren de weerpraatjes op
dinsdag, woensdag, donderdag en za
terdag. Veel kijkers wilden graag een
weeroverzicht op vrijdag zien, met het
oog op het weekeinde.
Nu de maandagavond ook kijkavond
is geworden, heeft de NTS daarom tot
deze nieuwe indeling besloten, die te
vens een betere spreiding van de
weeroverzichten over de week inhoudt.
Het aantal weerpraatjes kan niet
worden uitgebreid wegens personeels
gebrek bij het KNMI, zo deelde men
ons bij de NTS mee.
O.i. is het wenselijk dat er iedere
dag een weerpraatje komt. Perso
neelsgebrek mag in deze geen be
letsel zijn; men zou bv. om maar
een mogelijkheid te noemen op
de „tussenliggende" dagen een
weerpraatje kunnen geven dat alleen
wordt geïllustreerd met kant-en-
klare weerkaartjes.
ln Het kort
WOENSDAG 5 OKTOBER
7.10
rustig beginnen
op het gebied, van de wetenschap
en de sport begrippendie bij het
streven naar topprestaties niet meer
van elkaar te scheiden zijn een
dermate voorsprong, dat niet mag
worden verwacht, dat de achter
sta net snel zal zijn weggewerkt.
Integendeel. De mening van prof.
dr J. Jongbloed laat in dit verband
niets aan duidelijkheid te wensen
over.
Er wordt echter een begin ge
maakt. En dat is voor ons land al
een heel ding.
HILVERSUM I 402 M.
NCRV: 7.00 Nws. en S.O.S.-ber
Gram. 7.30 Een woord voor de dag; 7.40
Gewijde muz. 8.00 Nws; 8.15 Radiokrant;
8.35 Gram. 9.00 V d zieken; 9.35 Waterst;
9.40 V. d. vrouw; 10.10 Gram. 10.15 Morgen
dienst. 10.45 Exodus, hoorsp.
2.10 Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Guitaarmuz; 12.53 Gram. en act. 13.00
Nws 13.15 Met Pit op pad, lering; 13.20
Lichte muz. 13.45 Gram. 15.00 Schoolradio.
15.45 Pianospel v.d.jeugd. 16.00 V.d.jeugd.
17.20 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Gram.
18.00 Regeringsuitz.Vraaggesprek met
drs. J.F.H. Wijsen, directeur-generaal van
de middenstand en toerisme over: De ont
wikkeling van het middenstandsbeleid. 18.10
Vrouwenkoor. 18.30 Klankb. 18.45 Gram.
19.00 Nws. en weerber. 19.10 Op de man af,
praatje. 19.15 Pianorecitel. 19.30 Radiokrant.
19.50 Blaasork. 20.15 Festival v. Salzburg;
Berlijns Filharm.örk. en solist. 22.00 Vragen
van de Oekumene, lezing. «2.20 Gram.
22.30 Nws. 22.40 Avondoverdenking. 22.55
Boekbespr. 23.05 Platennieuws. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM II 298 m.
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
en act. 8.00 Nws. 8.18 Gram. en evt. act.
9.00 Gym.v.d.vrouw. 9.10 Gram. VPRO:
10.00 Schoolradio. VARA: 10.20 V. d. vrouw;
11.00 Gram. 11.25 Metropoleork. 12.00 Lich
te muz. 12.30 Meded.voor land- en tuinb.
12.33 V.h.platteland. 12.38 Hammondorgel
spel. 13.00 Nws. en tentoonstellingsagenda.
13.20 Roemeens ork. 13.45 Gesproken por
tret. 14.00 Gram. 15.00 Op reis door de we
reld, lezing. 15.10 V. d. jeugd. 17.00 Ham
mondorgelspel. 17.20 Dansmuz. 17.50 Rege
ringsuitz.: Emigratierubriek: Het emigra-
tiepraatje van H. A. van Luyk.
18.00 Nws. en comm. 18.20 Gram. en evt.
act. 18.30 R.V.U.: Creatieve muziekbeoefe
ning, I, door Mevr. A.C. Teunissen van
Manen-Zanen. 19.00 V.d.kind. 19.10 Ik hoor
de roep. toespr. 19.20 Gram. VPRO: 19.30
V.d.jeugd. VARA: 20.00 Nws. 20.05 Carmen,
opera. (ca. 21.50-21.55 Trek je beste tab
berd aan, lezing.) 22.20 Zestig jaar levens
ervaring (1), lezing. 22.30 Nws. 22.40 Car
men, opera (verv). 23.00 Tussen mens en
nevelvlek, lezing. 23.15 Carmen, opera (ver-
v.) 23.40 Jazzmuz. 23.55-24,00 Nws.
NEDERLAND
KRO: 17.00-17.30 V.d.kind. NTS: 20.00
Journ. en weeroverz. VARA: 20.20 Act.
20.35 Fotorep. 21.00 Kronkelwegen, toneel
fragmenten. 21.30 Forum. NTS: 22.55-23.45
Eurovisie: Sportrep.
DUITSLAND
17.00 V.d.kind. 17.30-18.00 V.d.vrouw (Re
gionaal progr. NDR 18.45 Die Nordschau.
WDR: 18.45 Hier und Heute. NDR: 19.25
Mijn betere helft. WDR: 19.25 De laatste
patiënt). 20.00 Nws. 20.25 Kleine mensen -
grote reizen. 20.40 Ballet. 21.20 Hoe word ik
gezond oud?
BELGIË VLAAMS
16.30 V.d.jeugd. 17.00 V.d.jeugd. 18.30 Pau
ze. 19.00 V. d. jeugd. 19.30 TV-feuill. 19.55
V. d. kind. 20.00 Nws. 20,30 Feull. 21.10
TV-scherm. 22.00 Problemen van nu. 22.30
Incognito. 23.00 Nws.
Van een onzer redacteuren
Uhebt gisteravond Ramses Shaffy
op de tv gezien in een cabaret
programma dat helemaal van
zijn eigen hand was, ideeën, tekst
en muziek. Vorige week maakte u
kennis met een andere zijde van
hem: Als acteur in Leocadia, een
prachtige creatie, samen met Ellen
van Hemert, weet u nog wel? En
de schouwburgbezoekers hebben ja
renlang van zijn spel genoten.
Waarom ik dat allemaal in herinne
ring breng? Op het moment dat u dit
leest is Shaffy niet meer in ons land:
hij bevindt zich ergens tussen Amster
dam en Rome. Niet erg schokkend, zult
u zeggen, er zijn meer Nederlandse ac
teurs en actrices die even naar het
buitenland gaan om een frisse neus
te halen. Akkoord, maar Ramses gaat
niet even, als hij de kans krijgt in
Italië, blijft hij daar zo lang mogelijk.
Waarom?
Het is tijd
,,Ik ben een hele tijd in dit land. Ik
heb er heerlijk gewerkt bij het toneel,
radio, televisie en onlangs ook nog bij
de film. Daarom wordt het tijd, dat ik
er eens uitga, dat ik al die veiligheid
en zekerheid hier eens opgeef en ruil
voor een periode, waarin mijn bedje
niet is gespreid."
Ramses spuit deze zinnen eruit ter
wijl hij steeds zijn ene been over het
andere slaat in zijn atelier-achtige
woonruimte in een Amsterdamse volks
buurt. Hij pakt driftig een sigaret,
steekt die op en vervolgt:
„Kijk, die heb ik namelijk op de Ne
derlandse toneelconstellatie tegen: het
is zo'n verdraaid veilig huisje. Zit je
eenmaal bij een gezelschap dan is je
kostje altijd gekocht, goed of slecht
spelen, je centjes krijg je iedere maand
in je vingers."
Lieve mensen
Hij staat potseling op en loopt om
zijn zwarte vleugel heen. „Daar zit
nou voor mij iets ongezonds in, dat
werkt een ontzaglijke burgerlijke men
taliteit onder de artiesten in de hand."
Hij steekt zijn lange arm recht op me
toen en zegt met grote nadruk:
„Ik kan je verzekeren dat als ik nu
tot mijn zestigste weg zou blijven en
terugkeer als een oude verslonste clo
chard, er nog lieve mensen zijn die
zouden zeggen: „Och daar heb je Ram
ses weer, geef hem nog maar eens een
rolletje!"
Wij weten het allemaal: toneel is
eten en drinken voor Ramses Shaffy.
Zonder die verbeeldingswereld zou hij
moeilijk kunnen leven, maar evenmin
is hem dat mogelijk zonder zijn andere
kwaliteiten te kunnen ontplooien. En
juist dat gaat hier moeilijk.
Magertjes
„Ik moet ook van tijd tot tijd kunnen
zingen, pianospelen, schilderen en
schrijven, nu daarvoor zijn er hier zo
bitter weinig mogelijkheden. De tele
visie is een heerlijk medium om je op
te werpen, maar hoe willen ze ooit tot
behoorlijke programma's komen, als
ze de mensen van wie ze het hebben
moeten niet behoorlijk betalen?
Op ons tv cabaret van gisteravond
hebben we maanden gezwoegd, en als
je dan uitrekent wat je hebt verdiend,
kom je tot de conclusie -dat je werk
ster met een veel hoger uurloon naar
huis gaat! Enfin, hopelijk zal de com
merciële televisie daar verandering in
brengen."
Oplossing van de vorige puzzel
Horizontaal: 1 na; 3 ovatie; 8 alzo; 10
nest; 11 gemak; 13 L.S.; 14 gek; 15 Leda;
17 cr; 19 romp; 21 larie 24 ar; 25 epopee:
27 animo: 29 ere; 70 ton; 31 Sara.
Verticaal: 1 na, alge; 3 oom; 4 anker;
5 te; 6 Islam; 7 ets, 9 zeker; 12 al; 14 ge
laat; 16 domper; 18 riem; 20 pree; 22 Arno;
23 epos; 26 era; 28 in.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Zaterdag zal op het
terrein van SCHC te Bilthoven een oefen
wedstrijd worden gespeeld tussen twee
hocKey-elftallen. Deze elftallen zijn als
volgt samengesteld:
B-elftal: De Graeff (TOGO); Both
(SCHC) en Houwen (Venlo); v. d. Valk
(EMHC), Fiolet (HDM) en Buteux van
der Kamp (TOGO); Berkman (BMHC),
Verloop (SCHC), Coster van Voorhout
(Amsterdam), Voigt (Hurley) en Ver-
hoeff (SCHC).
C-elftal: Brederode (HHYC); Fokker
(Laren) en Herbers (SCHC)Brouwers
('s-Hertogenbosch), De Muinck Keizer
(SCHC) en Meyer (SCHC); Dekker
(TOGO). Taminiau (Tilburg), Van Ros-
sem (HHYC), De Lanoy Meyer (Laren)
en Krol (Leiden).
vandaag
DINSDAG. De Gastenavond van
de Avro ziet er vanavond weer voor
treffelijk uit. U hoort o.m. Willem
Andriessen, Ko van Dijk, Ank van der
Moer, Mary Dresselhuys, John de
Mol en de nieuwe zangeres Marie-Cé-
cile Moerdijk.
En dat zijn nog maar een paar
namen uit de lange rij, die weer
wordt gepresenteerd door gastvrouw
Ageeth Scherphuis (20,05).
Lichte muziek; Hilversum 2 18.15
Tom Erich, 18.30 Romancers, 21.40
Laguestra; Hilversum 1 19.30 Licht
tc verteren.
Velen zullen zich nog de onverge
telijke indrukken, die George Gersh-
wins opera Porgy and Bess enkele
jaren geleden op ons maakte, le
vendig voor de geest kunnen halen.
Ter gelegenheid van het feit. dat
het op 30 september een kwart
eeuw geleden was. dat de première
van dit werk plaats had, worden
vanavond om tien over zeven (Hilv.
2) fragmenten uit deze opera ten
gehore gebracht.
De Nederlandse zangeres Elisa
beth Lugt is de soliste tijdens een
concert, dat om negen uur (Hilv. 1)
door het Brabants Orkest o.l.v.
Hein Jordans gegeven wordt. Het
betreft hier opnamen van een con
cert, dat in de Tivoli-zaal te Utrecht
vorige maand plaats had ter gele
genheid van de Internationale Mu-
zielcweek van de Stichting Gaudea-
mus.
televisie
vandaag j
DINSDAG De hoofdfilm vanavond
schetst het leven van Florence Nigh
tingale, die wereldberoemd werd als
de ,,Lady with the Lamp" die in de
vorige eeuw, in de Krim-oorlog, zich
inzette voor de oorlogsgewonden
(20.40.)
Vooraf is er een film over enkele
Parijse biljartscholen, waar virtuoren
van het groene laken worden getraind
(20.20).
Vlaanderen: 20.30 .,Guendalina",
speelfilm met Raf Vallone en Sylvia
Koscina; 22.00 documentaire over bal
let.
België Frans: 20.35 ..Les Tisse-
rands", tv-spel van G. Hauptmann;
22.35 Muziek voor u.
O De Duitse televisie heelt in de af
gelopen dagen al zoveel films laten
zien dat ze er vanavond op de weke
lijkse filmavond maar afstand van
heeft gedaan en de komedie Venus
im Licht", van Christopher Fry op het
scherm laat brengen (20.25),
Advertentie
AMSTERDAM. Karei Prior heeft
een gouden vogel gevangen en snel
het deurtje van de Avro-kooi achter
haar gesloten. Marie Cécile Moerdijk
heet de vogel en zij zal voor de radio
microfoon de liedjes zingen, die zij
leerde op haar verre reizen. De „vluch
ten" van Marie Cécile Moerdijk voer
den haar vijf jaar lang door Zuid-
Amerika. Daar, in Venezuela, begon
haar carrière. Zij maakte toernees en
verzorgde haar eigen radio-, en tele
visieprogramma's.
Onlangs is deze zangeres van volks
liedjes na reizen door Italië, Spanje,
Portugal en het midden-Oosten de
thuisvlucht begonnen.
Voor het Nederlandse publiek is
Marie Cécile Moerdijk nog vrijwel on
bekend, maar dat zal niet lang meer
duren. Met haar stem, voordracht en
haar uitgebreide repertoire van volks
liederen, zal dit talent ongetwijfeld
spoedig ook in Nederland populair zijn.
Van Zuid Dorpe
Een zomer-blond gezicht heeft Marie
Cécile Moerdijk, heldere ogen met
lachrimpeltjes en een kindermond die
zelden in rust is. Omdat zij zichzelf
herhaaldelijk onderbreekt en de jaren
en gebeurtenissen chaotisch door el
kaar haalt, is zij een slechte vertelster.
Maar dan een van de onderhoudendste,
vrolijkste en meest hartveroverende die
men ontmoeten kan.
„Ik kom oorspronkelijk uit Zeeuws-
Vlaanderen", vertelt ze. „Daar woonde
ik, voordat ik in Den Haag ging wer
ken Dat studeren in Amsterdam viel
niet mee Om half vijf 's morgens
moest ik opstaan om in Amsterdam
les te gaan nemen. Dan was ik 's avonds
omstreeks middernacht pas weer thuis
in Zuiddorpe Gunst, die Brazilia
nen
Stop! Het is onmogelijk te citeren in
welke volgorde Marie Cécile haar le
vensverhaal vertelt. Uit een stroom van
grappen, data, feiten en reisverhalen
hebben wij dit verhaal gereconstreerd.
Het beginpunt van haar levensreis
was Zuiddorpe. Vader Moerdijk (ge
meentesecretaris) was een verdienste
lijk operazanger. Zingen was zijn hob
by en het verlangen echt publiek toe te
zingen ontbrak hem volkomen. Dochter
Marie Cécile toonde al vroeg belangstel
ling voor de zangkunst. Ze beluisterde
klassieke zangplaten, aapte aria's van
grote zangeressen na en oefende ijverig
coloratuurtjes Voorzingen bij Jo Vin
cent was de volgende stap en dat le
verde een aanmoediging om serieus te
gaan studeren op. Hier barst Marie
Cécile uit in gelach.
„Ik wilde les gaan nemen bij Ruth
Horna, maar waar moest ik het geld
vandaan halen?" vertelt ze. „Ik had
-wel een idee, maar m'n moeder die uit
een aristocratische familie komt, vond
het belachelijk.
Dan maar naar vader en die vond het
best. We zouden gewoon naar alle rijke
boeren in de omtrek gaan, vertellen
van mijn studieplan en bij elk adres
honderd gulden te leen vragen. Nou.
daar gingen we, dat blonde kind van
Moerdijk en m'n vader, de gemeente
secretaris. Ik nam hem mee, want hij
was erg getapt.
Het lukte. En het geld voor de studie
kwam er.
Na enkele jaren studeren en werken
als zanglerares sloeg zij de vleugels uit
en vertrok naar Venezuela. Zij woonde
er in een dorpje, in een lemen huis
voorzien van negen kamers en primi
tief ongemak.
Negerjongetjes gooiden door de ra
men rotte vruchten naar haar piano,
omdat zij het instrument niet ver-
vertrouwden. Dikwijls gaf mevrouw
Moerdijk „lemenhuis-concerten" en
kwam tot haar vreugde in kontact met
Isabella Aretz, een folkloriste die haar
Ramses Shaffy
niet het gespreide bedje
„Wat ga je in Rome doen?"
„Weet ik nog niet. Hopelijk filmen,
maar ik heb geen enkel contact."
„Zo maar op de bonnefooi dus?"
„Volkomen. Ik houd van avontuur
en risico. Ik ben altijd gewend ge
weest om precies te doen waar ik zin
in heb. Toen ik amper van de toneel
school kwam .wilde ik al mijn eigen
troep formeren. Dat heb ik gedaan ook
en dat werd natuurlijk een reuze flop.
Er zijn er meer gevolgd maar dat
houdt me levend. Ik weet dat het waar
is en dat je maar één ding in je leven
echt goed kunt doen ik ben alleen
zo vrij om me er niet aan te hou
den
Geld voor één stad
De VPRO-ploeg is na drie weken
filmen in het geteisterde Chili in
ons land teruggekeerd. Moe, bruin
en met een kist vol geluidsbanden
en 1500 meter film. Henk Teeuw
heeft materiaal genoeg voor vijf
radiouitzesndingen en Joes Odufré
voor een filmreportage van drie
kwartier.
,.We staan dit keer voor een heel
andere opgaaf als bij de vorige hulp-
akties die we via radio of televisie heb
ben gevoerd", steekt ds. J. A. van
Nieuwenhuyzen die chef d'équipe was
van wal, „want het gaat hier niet om
een diep menselijk leed te verlichten
met voedsel en kleren als bijvoorbeeld
in Marokko, maar om een land dat
door een onbeschrijfelijke natuurramp
is getroffen er economisch weer boven
op te helpen.
Daar wordt in alle delen van de
wereld aan gewerkt, en omdat het hier
om bedragen van miljarden guldens
gaat zullen wij onze aktie richten op
één plaatsje dat hevig is geteisterd:
Toltèn, een kustplaats die nog maar
één bewoonbaar huis bezit."
De Verenigde Staten hebben de eer
ste hulp verleend en lieten met de
reusachtige Globemasters complete
noodziekenhuizen, kleren, medicamen
ten, voedsel en tenten aanrukken. Ook
andere landen pakten de hulpaktic
direct fors aan en de Wereldbank stel
de een fikse lening ter beschikking.
„Zelf moet Chili voor een bedrag van
250 miljoen dollars zorgen en dat is
in de huidige situatie met haar totaal
ontwrichte economie onmogelijk."
„Zal het niet moeilijk worden om
buiten Chili geld in te zamelen, omdat
de mensen zullen denken: Als het land
over tien jaar herbouwd is komt er
weer zo'n aardbeving."
Marie Cécile Moerdijk
gouden stem
bekend maakte met de geheimen van
de Zuidamerikaanse volksmuziek. De
hoog-blonde Nederlandse leerde veel,
ging op toernee en veroverde een plaats
in de studio's van radio en televisie.
In Brazilië raakte het publiek tijdens
haar concerten in extase en op straat
werd zij achtervolgd door een man die
geen amoureuze bedoelingen had, maar
haar zozeer bewonderde dat hij op ging
treden als haar persoonlijke lijfwacht.
Ook in het afgelopen jaar, tijdens
haar toernee's door het midden-oosten
en Zuid-Europa, heeft Marie Cécile
Moerdijk duizenden toehoorders voor
zich gewonnen door haar prachtige
stem, de charme van haar grillige,
warme persoonlijkheid en haar belang
stelling voor de liederen van de vol
keren die zij ontmoette. Zij zingt in
vijftien talen. „Maar ik spreek er maar
zes", voegt ze er snel aan toe.
Vanavond, in Gastenavond, zingt zij
een Incalied (slangendans) een geestig
negerkinderliedje en enkele Slavische
liedjes. Kort geleden debuteerde zij
voor de Nederlandse radio in Jan
Koopmans ziekenprogramma Palet.
„Dat debuut leverde onmiddellijk een
brief uit Brussel op", vertelt de zange
res. Haar stem wordt benauwd van het
ingehouden lachenLieve me
vrouw" schreef de Brusselse heer, „i._
vervoering heb ik de knoppen van het
radiotoestel gekust toen uw stem uit
gezonden werd
Het duurt twee volle minuten voordat
Marie Cécile Moerdijk uitgelachen is
over deze originele, Vlaamse formu
lering van kunstgenot...
„De kans op een nieuwe catastrofe is
er natuurlijk altijd, maar het gaat er
juist om de wederopbouw zo ter hand
te nemen dat bij eventuele volgende
schokken de schade nihil of althans
gering zal zijn",
„Hoe kan dat?"
„Door gebruik te maken van nieuwe
wetenschappelijke methoden, die vooral
in Japan worden ontwikkeld op het
gebied van de huizenbouw. Met een
speciale constructie kan veel ellende
van instorten en verzakken worden
voorkomen, maar de schaduwzijde is
dat het zeer kostbaar is. In Valdivia
bijvoorbeeld, waar het epicentrum
van de beving lag, waren maar twee
grote gebouwen helemaal ongeschon
den. Het bleek dat het hotel en de flat
volgens het nieuwe systeem waren
opgetrokken".
De Nederlandse ambassadeur in
Chili, de heer J. L. Voute, is voor deze
radio- en t.v .-onderneming een onmis
bare schakel geweest, want overal
waar het V.P.R.O.-team kwam was alles
tot in de puntjes geregeld, tot en mei
een officiële ontvangst door de minister
van binnenlansde zaken. Een tweede
Nederlander die van onschatbare waar
de was, is pater Schoot, tolk en Chili-
kenner van de eerste rang.
„Wat ons een beetje de nek brak
waren de afstanden", vervolgde ds. Van
Nieuwenhuyzen, „daar kunnen we ons
hier geen voorstelling van maken. Toen
we in Santiago landden moesten we per
trein nog even achthonderd kilometer
verder. Heel Chili is vierduizend kilo
meter lang en net zo breed als Neder
land.
De grootste schade is langs de kust,
welks lijn anderhalve meter is gezakt.
De kustplaatsen staan dus halverwege
onder water, er is haast geen levende
ziel meer te bekennen".
In dat gebied hebben de vier mannen
drie weken lang gewerkt, gefilmd, ge
praat met slachtoffers en al die indruk
ken op geluids- en filmbanden vast
gelegd. in de hoop dat hun verhaal bij
de Nederlandse kijkers einde november
zo zal aanslaan, dat althans dat ene
stadje Toltèn binnen zeer afzienbare
tijd weer een normaal aanzien zal heb
ben.
