LOEMOEMBA VLUCHT - LEGER
GRIJPT MACHT DODENVLUCHT NAAR
TOTO
IN ELK
GEVAL
TOT
2 0KT.
Zware strijd LAND DER LEVENDEN
in noorden
van Katangs
de chocolademelk
heet nu
(weer)
't venster
op
de wereld
ARKS beschuit
imJF/
Prinsjesdag
RUIM 50 PCT.
PLANTA-ROOD
IN SOMMIGE
MARGARINE
jf
Vijfdaagse werkweek ook
voor gemeentepersoneel
De Bilt: Wind
BOMMENWERPERS
BOTSEN BOVEN
DE OCEAAN
VEILIGHEIDS
RAAD HAD
HET NAKIJKEN
Parlement naar huistwee premiers en president geschorst
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
KASAVOEBOE WIST HET
Artikel 3
Unilever erkent:
LAATSTE NIEUWS
GEEN TOEGANG VOOR
C0NG0LEZEN
Zorgwekkend
MAAR KORTER WERKEN
MAG NOG NIET
HoofdkantoorGoes, L. Vorststraat 90, Fo«tbus 4t Giro
116666. telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009,
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post-
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224
Postbus 24, Terneuzen, N^euwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zierikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991.
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartasf
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,
16e jaargang No. 465o Donderdag 15 september 1960
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD - Congo heeft sinds
gisteravond geen president meer en
ook geen twee premiers. Het leger
heeft de macht in handen genomen
en wil tot en met 31 december Congo
besturen. Het parlement is voor de
tijd van voorlopig een maand naar
huis gezonden. Zodra er een oplos
sing voor de Congolese crisis is ge
vonden en de-tweedracht in de leiding
van het land uit de weg geruimd, zal
het leger het bestuur weer teruggeven
aan de burgerlijke autoriteiten.
Premier Loemoemba die nog geen et
maal tevoren met militair vertoon het
parlement had gedwongen zijn politiek te
steunen, schijnt tegen het optreden van
het leger ditmaal niet bestand te zijn ge
niet voorstellen dat na 2 oktober een; weest. Hii vertrok hals-over-kop van het
totoloos tijdperk zal aanbreken. De J T i
voetbalpool is een zo gevestigd insti- vliegveld van. Leopoldstad naar btanley-
stad, waar hij op een grotere aanhang
kan rekenen dan in de hoofdstad.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Welke vooruitzichten
zijn er voor een voetbaltoto nu het
wetsontwerp wijziging loterijwet
door de Eerste Kamer een beentje
is gelicht? Deze vraag houdt ieder
een bezig, die ook maar enigszins
bij de voetbalpool betrokken is ge-
we.est hetzij als organisator, hetzij
als bestuurder van sportvereniging
of charitatieve vereniging en (niet
in de laatste plaats) de honderd
duizenden deelnemers.
Het Tweede-Kamerlid rar, W. J. Geert-
sema. bestuurslid van hét Comité
sportprijsvragen, vertolkte wellicht het
best het algemene gevoelen, toen hij op
deze vraag antwoorddeIk kan mij
tuut geworden, dat het ondenkbaar is
haar zonder meer af te kappen. Ik
meen dan ook dat onder de tekst van
de tegenwoordige loterijwet een voort
gezette voetbaltoto mogelijk is.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. De raad van be
stuur van Unilever deelt mee: „Bij
een onderhoud met de minister van
sociale zaken en volksgezondheid is
ons gebleken, dat de directeur-gene
raal van de volksgezondheid uit de
mededelingen, die wij hem op 29
augustus hebben gedaan, niet heeft
afgeleid in welke mate bij het fabri
cageproces de vermenging van Planta
met de nieuwe emulgator met andere
margarinemerken heeft kunnen op
treden. Met name niet, dat een klein
gedeelte van de „Planta rood" in een
percentage boven de vijftig procent
met andere margarine is vermengd
en evenmin dat een grotere hoeveel
heid „Planta rood" tot een maximum
van 25 procent, gemiddeld echter
negen procent eveneens met andere
margarine is vermengd.
Wij stellen er prijs op uitdrukkelijk
te verklaren dat wij het ten zeerste be
treuren. dat de door ons gegeven be
schrijving van de mogelijkheid van ver
menging, naar thans blijkt, hiertoe aan
leiding heeft gegeven".
LLLKUt-
Waar heb jij vishoekjes leren
maken?
NEW YORK (AP) De Veiligheids
raad heeft geweigerd de delegatie van
Congo toe te laten tot de debatten. Een
Russisch voorstel, die delegatie toe te
laten-, verkreeg niet de vereiste meer
derheid. De uitslag van de stemming
was: 3 voor, 0 tegen, 8 onthoudingen.
Alleen de Sowjetunie en Polen stemden
voor.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIII
Of dit zo is, daartoe zou men te rade
moeten gaan bij minister Beerman. Het
departement gaf gisteren slechts één
positieve mededeling uit„de lopende j
vergunning aan de KNVB mag worden j
afgewerkt. Zij loopt tot 2 oktober. Over j
wat daarna kan gaan gebeuren, moet
men de woorden van de minister raad-1
plegen, die hij bij de verdediging van
het wetsontwerp heeft gezegd.
Op 7 juli zei de bewindsman in de
Tweede Kamer
Wanneer de Staten-Generaal er niet
aan meewerken, dat de minister van
justitie een wettelijke basis krijgt vooir
de sporttoto, dan maken de Staten-
Generaal het hem niet wel mogelijk de
bestaande toestand te bestendigen. Ik
zal dan ook niet nalaten datgene te
doen wat de toestand zo kan veran
deren dat ik deze volledig verantwoord
acht op basis van artikel 3 van de
loterijwet. Dit artikel brengt mee dat
er geen sprake van kan zijn een juri
disch voetstuk te scheppen voor de
voetbaltoto met een permanente con
cessie aan één bepaalde concessionaris,
die daardoor een monopoliepositie
krijgt voor onbeperkte duur. Dat is
nooit te verenigen met artikel 3 van
de loterijwet.
Dat artikel 3 is heel simpel. Gewoon
gezegd geeft het de minister van jus
titie de bevoegdheid vergunning te
verlenen voor een loterij, uitsluitend
strekkend tot een liefdadig doel, be
vordering van wetenschap, kunst of
ander algemeen belang. De prijzen mo
gen niet uit geld of geldswaardig papier
bestaan.
Te verwachten is dus (volgens de eigen
woorden van de minister) na 2 oktober
een tijdelijke vergunning. De prijzen
van zulk een toto mogen dan niet meer
uit geld of waardebonnen bestaan,
maar moeten in goederen worden uit
gegeven, net zoals de grote nationale
loterijen als hoofdprijzen een huis, een
auto of ijskasten hebben.
Bovendien doet zich de vraag voor: als
de een wel een vergunning kan krij
gen, waarom de ander dan niet? Zou
bijvoorbeeld Caritas een hernieuwde
vergunning vragen, op welke grond
moet de minister die dan afwijzen,
vooropgesteld dat hij de vergunning
van de K.N.V.B. verlengt? En wat als
de overeenkomst tussen de sport en
het charitatief werk uiteenvalt en
beide een afzonderlijke vergunning
vragen?
Minister Beerman heeft het zelf gezegd,
ook in het debat in de Tweede Kamer:
de minister van justitie heeft er krach
tens een bestendige praktijk voor te
waken dat iedere aanvraag, die voldoet
aan bepaalde eisen, aan haar beurt
komt.
Zo ligt thans de zaak en zij ziet er, alle
gevoelsargumenten van „dit kan niet
meer" daargelaten, bijzonder zorgwek
kend uit.
Advertentie
V Nu is er...
Een wondermiddelWrijf een weinig
Clipp in de nog vochtige huid. Dit voor
komt „afwashanden". U merkt 't na één
behandeling: de huid blijft gaaf en soepel.
Uw handen zijn zacht als fluweel
hèt middel tegen afwashanden
Het leger is van de steun van
het parlement niet erg zeker;
er werd ten minste de verkla
ring uitgegeven dat het parle
ment voor de duur van een
maand naar huis was gezonden
en dat eventuele verdere bij
eenkomsten dus slechts beslui
ten konden opleveren die van
nul en gener waarde zouden
zijn en in geen geval achteraf
als bindend zouden kunnen wor
den beschouwd.
Wat er gisteravond in Leopoldstad
is gebeurd kan men eigenlijk geen mi
litaire coup noemen. Het optreden van
het leger schijnt de volledige instem
ming te hebben van president Kasa-
voeboe, van premier Ileo en diens mi
nisters. President en premier hebben
de zaak blijkbaar eerst rustig met de
nieuwe chef van de staf besproken en
hem toen zijn gang laten gaan. Zij heb
ben er dus mee ingestemd, voorlopig
op non-actief te worden gesteld. Zelfs
Loemoemba is niet ontslagen, maar
slechts geschorst. Dat hij de vlucht
heeft genomen is niettemin zeer ver
klaarbaar aangezien er tegen hem nog
altijd een bevel tot inhechtenisneming
van kracht is en hij zich voor de rech
ter zou moeten verantwoorden wegens
de chaos waarin hij het land heeft ge
bracht.
OPVOLGER
De nieuwe chef van de staf is kolonel
Moboetoe. Hij is de opvolger van gene
raal (ex-sergeant) Loendoela, die door
president Kasavoeboe is ontslagen. Mo
boetoe zegt te kunnen rekenen op de
sympathie van het overgrote deel van
het leger. Hij trad gisteravond voor
radio-Leopoldstad om het volk op de
hoogte te brengen van de nieuwste ge
beurtenissen. Uit alles wat hij zei bleek
dat hij en met hem dus de meerder
heid van de strijdkrachten geheel op
de hand is van president Kasavoeboe
en het kabinet van premier Ileo. De
premier had iets eerder bovendien be
kendgemaakt dat hij en de president er
nu zeker van waren, geheel op de steun
van het leger te kunnen rekenen.
GEWEER IN AANSLAG
Moboetoe sprak op dezelfde plaats
en in dezelfde microfoon als Loemoem
ba slechts enkelen uren tevoren. Het
pikante van de historie is dat Loe
moemba toen een opvallend gematigde
rede had gehouden, vooral tot het
leger gericht. Hij had daarin een beroep
op de strijdkrachten gedaan om hem
trouw te blijven en hij had de troe
pen met hun goede houding gelukge
wenst. „Laat u niet verdelen" had hij
met nadruk gevraagd en achteraf kan
men zich moeilijk aan de indruk ont
trekken dat hij alles reeds had zien
aankomen in weerwil van zijn over
winning in het parlement op dinsdag
avond.
Dat was echter geen elegante
overwinning geweest. In de wandel
gangen zaten leden van Loemoem-
ba's lijfwacht met het geweer in de
aanslag en buiten het parlements
gebouw waren mitrailleurs opge
steld. Bovendien was er, toen er ge
stemd werd niet het door de wet
vereiste aantal parlementsleden
aanwezig, zodat de stemming ongel
dig verklaard had moeten worden.
Blijkbaar heeft Loemoemba begre
pen dat hij zich zelfs met dergelijke
middelen niet langer kon handhaven.
EVACUATIE
Terwijl als gevolg van al deze ge
beurtenissen de kans steeg dat het
Congolese leger er, samen met de
troepenmacht van de Verenigde Na
ties, in zou slagen een einde te ma
ken aan de burgeroorlog die sinds en
kele weken in feite woedt, moesten
plotseling Zweedse troepen van de in
ternationale politiemacht van Elisabeth-
stad worden overgevlogen naar )VÏa-
nono in he noorden van het onaf
hankelijke Katanga, waar zware ge
vechten waren uitgebroken tussen de
staatspolitie van Katanga en leden
van stammen die op de hand van Loe
moemba zijn.
Advertentie
Wij Zeeuwen eten
Het K.N.M.I. te De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur:
Half tot zwaar
bewolkt en plaat
selijk wat regen.
Matige tot vrij
krachtige zuidelijke
wind. Dezelfde
temperaturen als
gisteren of iets
lagere.
MIESJE: Oppassen
voor tocht!
16 sept.: zon op
6.15, zon onder 18.53;
maan op 1.22, maan
onder 16.46.
LONDEN (Reuter). Twee Ame
rikaanse bommenwerpers van het
type B-47, op weg van een lucht
basis in de staat New York naar
de Amerikaanse luchtbasis Brize
Norton in Engeland, zijn gisteren
boven de Atlantische Oceaan met
elkaar in botsing gekomen. Een van
de twee toestellen stortte neer, het
andere slaagde er, hoewel ernstig
beschadigd, in nog 300 mijl af te
leggen en het vliegveld Shannon, in
het uiterste zuidwesten van Ierland,
te bereiken.
Naar de drie inzittenden van het
verongelukte vliegtuig, die gisteravond
laat nog niet waren gevonden, zoeken
vele schepen en vliegtuigen.
De botsing was hevig. De buitenste
bakboordmotor van de bommenwerper
die tenslotte Shannon bereikte was bij
na geheel afgerukt, de binnenste ern
stig beschadigd.
Het verongelukte vliegtuig dwarrel
de als een aangeschoten vogel naar be
neden en verdween in de mist eer het
in zee terecht kwam.
Electra over de kop
Een nieuw vliegongeluk op het
Newyorkse vliegveld La Guardia liep
gisteren •/•onderbaarlijk goed af. Een
Electra van American Airlines, een
van de grootste Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen, raakte bij de lan
ding een dijkje en sloeg over de kop.
Daarna vloog het in brand. Dank zij
het moedige optreden van twee ste
wardessen, Maggie Fleming en Donna
Gilligan, overleefden alle 76 inzitten
den, onder wie 70 passagiers, het onge
luk.
Met gevaar voor eigen leven maak
ten beide meisjes hun eigen veilig
heidsriem los en openden een noodluik
toen het reusachtige toestel met de
buik van de romp naar boven lag. Alle
inzittenden hingen met hun hoofd naar
beneden aan hun veiligheidsriem. Zij
lieten zich kalm zakken en zich een
voor een naar buiten helpen.
X- Deze drie Amerikaanse vliegers
slaagden er in hun B-47 veilig naar
het vliegveld Shannon te brengen na
dat hun bommenwerper 300 mijl van
dat Ierse vliegveld zwaar was be
schadigd in een botsing met een andere
bommenwerper. Van links naar rechts
kapitein Richard Glogowski, luitenant
John Carnochan en kapitein John Bren-
nan. (Telefoto)
BUSSUM Dinsdag 20 september
zijn er weer de traditionele reportages
van Prinsjesdag. Rechtstreeks t.v.-ver-
slag 's middags van 12.50 tot 13.40. Her
haling op telerecording 's avonds 20.20
21.J0. Aansluitend geeft dan de minis
ter van financiën, prof. Zijlstra, een
toelichting op de Miljoenennota.
Van een onzer verslaggevers
"V/IET ingang van 1 januari 1961
zullen waarschijnlijk veel gro
tere gemeenten in Nederland
dus ook middelgrote de vijf
daagse werkweek gaan invoeren.
Althans, op het ogenblik wordt in
veel gemeentebesturen gewerkt aan
voorstellen die dit mogelijk moeten
maken. Zoals de situatie nu is, zal
de vijfdaagse werkweek voor de
werkers in gemeentedienst echter
niet neerkomen op een verkorting
van de abeidstijd, zoals in het
particuliere bedrijfsleven het geval
zal zijn. Er zal alleen op andere
tijden worden gewerkt, zodat toch
in vijf dagen hetzelfde aantal uren
wordt gemaakt als tot dusver.
Tegen het laatste bestaan onder de
werknemers nogal wat bezwaren. Men
voelt niet veel voor de „verschoven
uren", zoals die door minister Toxo-
peus zijn voorgesteld. „Daarmee
schieten wij niets op", zo wordt ge
zegd, „de dagen, die toch al te lang
zijn, worden er alleen maar langer
door en dat zal het arbeidstempo
drukken. Wij willen, net als de men-
Advertentie
dorstlessende melkchocola
Alle Europeanen worden uit Manono
geëvacueerd; zeventig inheemsen zijn
om het leven gekomen en overal staan
huizen in brand. Een compagnie Ierse
troepen van de Verenigde Naties kan
de toestand niet meer aan. Zelfs de
politie van Katanga heeft de vlucht
genomen voor de moordende benden
uit het oerwoud en heeft zich onder de
bescherming van de V. N. gesteld.
Zeeuwsch Dagblad
Uitgebreid provinciaal nieuws
Uitgebreid binnenlands nieuws
Uitgebreid buitenlands nieuws
Het dagblad, waarmee U van alle markten thuis bem
lit verzoek U mij gedurende drie weken het Zeeuwsch
Dagblad te doen toekomen op onderstaand adres. Daarvoor
betaal ik 0.56.
Naam
Adres
Woonplaats
In open enveloppe met 4 cent gefran
keerd te zenden aan: Adm. Zeeuwsch
Dagblad Lange Vorststraat 90. Goes.
sen m de particuliere bedrijven, Itor-
ter gaan werken, bijvoorbeeld 45 uur
per week. De gemeentebesturen heb
ben daarop echter geen invloed. Er zal
in het centraal overleg voor gevocht
ten moeten worden".
IN DE GATEN
Bij de voorbereiding van de voor
stellen is intussen wel gebleken, dat de
gemeenten elkaar nogal in de gaten
hpuden. Wat de één doet gaat de an
der ook doen. Vrijwel alle gemeente
besturen menen, dat zij niet langer uit
kunnen onder de druk naar de 45-uri-
ge werkweek. Zij vrezen namelijk,
dat hun werknemers eerder weg zul
len lopen als zij in het particuliere be
drijf wél een vrije zaterdag kunnen
krijgen. (In een stad als Eindhoven
zal over een paar maanden al zeven
tig procent van de beroepsbevolking
nog maar vijf dagen per week wer
ken.) Zij weten bovendien maar al te
goed, dat ,,de vaste aanstelling" al
lang niet meer dezelfde waarde heeft
als in vroeger jaren. Afgezien daar
van achten veel gemeentebesturen de
tijd rijp voor een vijfdaagse werk
week.
Bij het zoeken van de oplossing voor
de vrije zaterdag veroorzaakte het ad
ministratieve personeel geen moeilijk
heden. Het werkt doorgaans toch al
niet meer dan 41 Vz uur per week. Het
probleem was er hoofdzakelijk een
van de technische diensten, die ook
in het weekeinde niet stopgezet kun
nen worden, en van de secretarieën.
VIER PLOEGEN
Bijna vanzelfsprekend zijn er ver
schillende oplossingen gevonden. Som
mige gemeenten zullen de dagen lan
ger gaan maken; hier en daar zal
voor de continubedrijven (gasfabrie
ken bijvoorbeeld) een vier- in plaats
van een drieploegenstelsel worden in
gevoerd. Vooral onder forensenge
meenten wordt overwogen de secre
tarie op één avond per week open te
houden voor het afdoen van allerlei
zaken (zoals aangiften van geboorte en
overlijden, passen, militaire zaken).
In weer andere plaatsen zal alles bij
het oude blijven, maar de ambtenaren
die dan op zaterdag dienst zullen doen,
krijgen een andere dag vrij.
Een hoofdstuk apart is de vraag
wat er moet gebeuren met de honder
den zogenaamde gehandicapten in de
beschutte werkplaatsen van de ge
meentelijke sociale werkvoorziening.
Zij zijn lichamelijk niet opgewassen te
gen een langere werkdag dan zij nu
gewend zijn.
Nvn- J.°5K' T voorzitter van de
Veiligheidsraad, Egidio Cortona (Italië),
barstte in lachen uit toen het nieuws
over de nieuwste wijzigingen in het
bewmd in Congo in de raad bekend
werd.
D^Tf,edelegeerde van Frankrijk, Pierre
Millet, gaf uitdrukking aan zijn opper
ste verbazing door beide armen hoog
boven zyn hoofd te heffen.
Die reacties waren begrijpelijk, want de
raad had uren lang vruchteloos gestre
den over de vraag welke van de twee
aanwezige Congolese delegaties nu
Congo vertegenwoordigde. Daarbij had
den de Sowjetunie en Zuidslavië be
toogd dat de enige wettige regering van
Congo de regering-Loemoemba was
omdat Loemoemba de steun had gekre
gen van de Congolese volksvertegen
woordiging. De Verenigde Staten had
den het hoogste gezag in Congo toege
kend aan president Kasavoeboe maar
zich niettemin uit praktische overwe
gingen niet voor toelating van de dele
gatie van de regering-Ileo en tegen
toelating van de delegatie van de re
gering-Loemoemba uitgesproken
Dag Hammarskjoeld. de secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties, vertrok
geen spier toen hij het verbijsterende
nieuws uit Leopoldstad vernam
SALISBURY (Reuter) Een opgewon
den en dreigende menigte negers heef'
gisteren en Salisbury met geschreew d
Zuidrhodesische premier Sir Edga
Whitehead belet het woord te voeren iv
een bijeenkomst van een bejaardenorg
nisatie. 6
De premier zag de toestand een kw.
tier aan. waarna het hem maar br
leek weg te gaan. De politie trad
de menigte met traangas'en schoten
de lucht te verdrijven. De auto van cii
premier werd door verscheidene steei>
worpen getroffen.
