Generaal van Loemoemba in Russisch vliegtuig gestrand
CONGO IN GROTE VERWARRING
Leger V .N. vond
slachtoffers
Afluisterdienst
werkt perfect
MINISTER LUNS
GEEN STAPPEN
IN NEW- YORK
Zeeuwsch Dagblad
't venster
op
de wereld
SNEEUW!
B
Commissie
van drie:
onderzoek
PLANT A
TOESLAG OP
SALARIS
POLITIE
Echtpaar ontdeed
zich van baby
Russen uit
Tibet
gewezen
De Bilt: Koel
O
door Russen beschimpt
Het weer overal
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Twee- Amerikanen onthullen in Moskou:
Vliegvelden gesloten
Weer stilte
Niet anders
En na Congo?
Verzet
Verbazing
Mits.
j
DENEN IN FINALE
Mr. Toxopeus 1 oktober
naar Nieuw-Guinea
Botsing
II eo zoek
NIEUW KAMERLID
Meisje (4) valt uit trein
Hoow......C:;c. L 'vCÏ t-'i 2' ?•- I. G
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
«001. Redactie: 01100-6901 en 5366.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50. tel. 01180-2009,
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26, Vllssingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen, N.'euwstraat 38, tel. 01150-3189:
Zlerlkzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,
16e jaargang No. 4649 Woensdag 7 september 1960
Van een onzer verslaggevers
dr. w. Drees
W. H. de Monchy
dr. P. Rijkens
ROTTERDAM.
Naar wij vernemen
is de interne com-;
missie, die aan de
Raad van bestuur
van Unilever N.V.
verslag zal uit
brengen over de
geruchtmakende
Planta-affaire, sa
mengesteld.
Deze commissie
bestaat uit de he
ren
dr. W. Drees, oud
minister-president
en minister van
w!'h. de Monchy,
commissaris van de
Holland Amerika
Lijn, ondervoorzit
ter van de Kamer
van koophandel te
Rotterdam, en
dr. P. Rijkens, ad
viserend lid van de
Raad van bestuur
van Unilever N.V.
Na Venlo
De benoeming
van deze commis
sie vlogit voort uit
de conferentie, die
op 30 augustus te
Venlo is gehouden
tussen de Neder
landse en de Duitse
autoriteiten, waar
bij vast kwam te
staan, dat de Plan-
ta-ziekte en de
Duitse blaasjes
ziekte tot één en
dezelfde bron zijn
terug te voeren.
Daarbij werd een
commissie van drie
vooraanstaande Ne
derlanders, die zou
moeten onderzoe
ken of er bij Unile
ver nalatigheden
zouden zijn voorge
vallen, ingesteld.
Zo legden William Martin (links)
en Barnon Mitchell (rechts) in
Moskou in het openbaar getuigenis
af van hun landverraad.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Het georganiseerd
overleg over de politiesalarissen zal
binnenkort op gang komen. De minis
ters Toxopeus (binnenlandse zaken)
en Beerman (justitie) zullen dezer
dagen een voorstel doen om, als ver
goeding voor de zg. ineonveniënten
(dat is ongeregelde dienst, zondags-
en avonddienst e.d.), vooral van de
lagere politieambtenaren een toeslag
op de politiesalarissen te geven.
Dit werd ons desgevraagd meegedeeld
van de zijde van het ministerie van bin
nenlandse zaken. Uit deze mededeling
valt af te lelden dat het niet in het voor
nemen van de bewindslieden ligt over
een algehele herziening van de politie
salarissen te spreken, maar zich te be
palen tot de genoemde toeslag. Het is
echter te verwachten dat de vertegen
woordigers van het politiepersoneel in
het georganiseerd overleg de salarissen
zelf ter tafel zullen brengen.
Gisteren hadden de bonden evenwel
nog geen mededelingen over de regerings
voorstellen ontvangen.
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD In de afgelopen 24 uur is er maar weinig
tekening gekomen in de verwarring die in Congo lieerst sinds presi
dent Kasavoeboe Loemoemba als premier ontsloeg om even lal,er
zelf als president te worden ontslagen door Loemoemba. Er is cen
suur en de Verenigde Naties hebben de zender van Leopoldstad tot
nader order een uitzendverbod opgelegd „in het belang van orde
en pust."
Voorts hebben de Verenigde Naties alle vliegvelden in Congo
gesloten verklaard voor alle andere vliegtuigen dan die van de
Verenigde Naties. Dit houdt vermoedelijk verband met de aan
wezigheid van talrijke Russische vliegtuigen met Russische be
manningen, die in dienst van de Congolese regering staan.
Het sluiten van het zendstation
kwam net op tijd om premier Loe
moemba te beletten voor de zoveelste
keer een oproep tot het volk en tot
het leger te richten om hem trouw te
blijven en president Kasavoeboe te
oeschouwen als een onwaardige ver
iader van zijn land. De hele dag
waren dergelijke oproepen de lucht
ingegaan en naar het schijnt niet zon
der resultaat.
Het leger maakt, voor zover men ten
minste af kan gaan op de verwarde be
richten, de indruk dat het trouw blijft
aan Loemoemba, die behalve premier ook
minister van defensie is. Ook het kabi
net heeft hem niet in de steek gelaten.
Van een onzer verslaggevers
Dit stond in onze krant van 9 februari 1959. Toen was hét „ooggetuigeverslag"
van het neerschieten van een ongewapend Amerikaans vliegtuig volgens Moskou
nog „een vervalsing".
ROTTERDAM. Minister Luns, die gistermiddag met de
Nieuw-Amsterdam naar New York is vertrokken, heeft op de
valreep verklaard dat hij bij de Verenigde Naties geen bepaalde
stappen zal doen inzake Nederlands Nieuw-Guinea. Wel zal hij
de hele Nieuwguinese situatie indringend en uitvoerig bespreken
met ambtgenoten van bevriende westerse landen en met secre
taris-generaal Dag Hammarskjoeld
De minister kwam telkens weer uit op
de mededeling in het regeringscommu
niqué van maandagavond laat: Er is
geen enkele wijziging gekomen in het
buitenlands beleid ten aanzien van
Nederlands Nieuw-Guinea, zoals dat in
de laatste jaren is gevoerd.
In de mededelingen die maandag
door prof. De Quay over dit onder
werp zijn gedaan aan een aantal buiten
landse correspondenten is, zo zei hij, iets
beluisterd wat er niet in was gelegd of
niet bedoeld was er in te leggen. (De
buitenlandse journalisten hadden una
niem uit de woorden van de premier op
gemaakt. dat de Nederlandse regering
de Verenigde Naties een ..internationa
lisatie" van het probleem Nieuw-Gui
nea zal voorstellen).
..Ik verzeker", aldus minister Luns,
dat mijn activiteit in New York niet zal
verschillen van de activiteit die ik daar
tot dusver heb ontwikkeld."
Het is voor dc negende maal dat mi
nister Luns in de beginperiode van de
Algemene Vergrdering van de V. N. de
Nederlandse deiegatie leidt. Ik heb ook
voorheen steeds met collega's en de
secretaris-generaal van de V. N. van
gedachten gewisseld over wat men
pleegt te noemen het probleem Nieuw-
Guinea. zo zei hij.
De minister riep de Handelingen van
de Tweede en van de Eerste Kamer tot
getuige om aan te tonen dat al veel
eerder dit jaar aan de volksvertegen
woordiging was meegedeeld dat de
regering alle mogelijkheden van het
betrekken van de V.N. bij het probleem
had onderzocht ..en dat zal blijven
doen niet alleen achter de schrijftafel,
maar ook in internationale gesprekken."
In de Eerste Kamer heeft oud-premier
Drees zelfs eens gezegd dat de Neder
landse regering tegen het aangaan van
bv. een trustgebied geen principieel
bezwaar had.
blijk gaf van de overtuiging dat het
zoeken van een internationale oplos
sing" voor Nieuw-Guinea geen enkele,
zin had zolang Indonesië zich daar
falikant tegen verzette. Op vragen als:
is er niét in zoverre een wijziging in
het regeringsbeleid gekomen dat men
thans zegt: Wat Indonesië ook wil, voor
ons heeft het tóch zin de mogelijkheden
van een internationale regeling te on
derzoeken, en
vroeger zei men: en dus maakt een
internationale regeling geen kans; is het
mogelijk dat men nu zegt: en tóch wil
len we het proberen,
was minister Luns nogal ontwijkend.
Wat de minister-president niet heeft
gezegd, zo zei hij, is dat Nederland dit
niet kan voorbrengen. Want de houding
van Indonesië is minstens zo afwijzend
als voorheen. Het is ondenkbaar dat
Indonesië nu anders zou denken dan
voorheen.
Op de vraag of na de gebeurte
nissen in Congo de kaarten nu gun
stiger liggen voor een internationale
regeling in Nieuw-Guinea vroeg de
minister zijn oordeel te mogen opschor
ten. Daarvoor ga ik nu juist naar de
V.N., zei de minister: om deze zaak af
te tasten.
Het Tweede-Kamerlid Andriessen
(kath.v.) heeft minister-president De
Quay gevraagd wat er waar is van de
berichten dat de Nederlandse regering
bij de V.N. stappen wil doen om te
komen tot een internationale regeling
voor Nieuw-Guinea. Mochten zij onwaar
zijn dan zou het kamerlid graag wat
horen over de oorzaken van het mis
verstand, dat tot die berichten heeft ge
leid.
Uit die Handelingen bleek echter ook
dat de Nederlandse regering in die tijd
In de Australische hoofdstad hebben de
berichten verbazing gewekt. Niemand
wilde echter al officieel commentaar
geven voordat van de Australische am
bassade in Den Haag rapport was ont
vangen.
In Djakarta toonde Ali Sastroamid-
Eigen nieuwsdienst
WASHINGTON. Twee naar de
Sowjetunie overgelopen Amerikaanse
verraders de zegsman van het
Witte Huis gebruikte dit woord on
omwonden hebben gisteren in een
persconferentie in Moskou uitvoerig
gesproken over een bandopname die
door het Kremlin in 1959 een ver
valsing was genoemd.
De bandopname namelijk van het
gesprek tussen de jachtvliegers van de
Rode Luchtmacht die in september 1958
een onbewapend Amerikaans vliegtuig
neerschoten dat over de Turks-Russi
sche grens was gekomen. De bandop
name waarvan Radio Moskou in het
begin van- februari van het vorige jaar
zei: „Een dergelijke bandopname bestaat
niet." De bandopname die de Russische
ambassadeur en de Russische lucht
vaartattaché in Washington daarom
weigerden aan te horen.
Afluisterposten
Nu blijkt die bandopname voor het
Kremlin opeens wel te bestaan. De Rus
sen die de persconferentie van de twee
overgelopen Amerikanen, Barnon
Mitchell en William Martin, in scene
hadden gezet zouden Mitchell anders
tmmer de gelegenheid hebben gegeven
net bestaan van die bandopname te noe
men ter illustratie van zijn zeer,uitvoe
rige mededelingen over een de gehele
wereld omvattend net van Amerikaanse
electronische afluisterposten.
De Amerikaanse regering publiceerde
in februari van het vorige jaar de ver
taling van de op dat bandje vastgeleg
de tekst om te bewijzen dat het bewuste
Amerikaanse vliegtuig, dat naar het
heette op weg naar Perzië verdwaald
was en boven de Sowjetunie terecht was
gekomen, was neergeschoten en niet,
zoals de Russische lezing luidde, was
verongelukt.
Deze tekst
Het deel van die tekst dat er op aan
komt laten wij hier. volgen:
Val aan, val aan, 218, val aan
Het doel is een transportvliegtuig, vier
motorig.
Het doel brandt.
De staart valt van het doel af.
Ja, hij valt. Ik zal er een eind aan
maken, jongens, ik zal er een eind aan
maken.
Mitchell liet zich gisteren in de pers
conferentie niet uit over de ware oorzaak
van de verdwijning van dat Amerikaanse
vliegtuig, een C-130 van de Amerikaanse
luchtmacht, maar uit het feit dat hij in
staat werd gesteld een einde te maken
jojo (voorheen Indonesië's permanente
vertegenwoordiger bij de V.N.) zich
verrast over de berichten. Dat zou een
verrassende afwijking van Nederlands
koppig volgehouden politiek zijn, zo zei
hij.
In ambtelijke kringen in Djakarta
werd gezegd: Indonesië zal elke op
lossing via de V.N. welkom heten „zo
lang de soevereiniteit en de rechten
van de Indonesische regering door de
volkenorganisatie worden erkend."
President Soekarno en zijn minister
van buitenlandse zaken Subandrio zijn
op Bali.
aan de Russische legende dat het befaam
de bandje een vervalsing zou zijn geweest
mag men opmaken dat het Kremlin dit
oude luchtincident heeft opgedolven om
het vuur van de spionagehysterie, die
vooral tegen de Verenigde Staten is
gericht, brandende te houden tot het
ogenblik waarop premier Kroesjtsjef de
Verenigde Staten in de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties gaat
aanvallen.
Waar bleven ze?
Het is de vraag of Moskou ook bereid
zal zijn mede te delen wat er is gewor
den van elf van de 17 inzittenden van
het neergeschoten, Amerikaanse vlieg
tuig. De lijken van zes van de 17 werden
drie weken na het incident aan de Ame
rikaanse autoriteiten overgedragen, met
de mededeling dat de overige elf on
vindbaar waren.
De C-130, zei Mitchell, was een van de
vele Amerikaanse vliegtuigen die al ja
ren sedert 1952 zei hij langs en bo
ven de Sowjetunie vliegen om met elec
tronische apparaten gegevens over radar
installaties en andere defensieinrichtin
gen van dat land te vergaren. Een van
zijn superieuren, een hooggeplaatste
functionaris van de Amerikaanse natio
nale veiligheidsdienst, zou hem vol
gens Amerikaanse mededelingen een
wiskundige in een zeer ondergeschikte
functie die geen toegang tot belangrijke
geheimen had hebben toevertrouwd
dat de C-130 opzettelijk het Russische
luchtruim had geschonden om Russische
radarinstalaties op te sporen.
De codenaam van het Amerikaanse net
van electronische waarnemingsposten
zou volgens de andere Amerikaanse over
loper, Martin, ELINT (Electronic Intel
ligence electronische inlichtingen
dienst) zijn.
Van onze correspondent
EEMNES. In een vuilnisvat,
dat in een hoek van de Hervormde
kerk te Een#ies stond, heeft de
politie een gruwelijke vondst ge
daan: het lijkje van een jongetje,
dat ongeveer een maand moet
hebben geleefd. Verdacht van moord
zijn zowel de 29-jarige koster W.
van G. als zijn echtgenote D. van
G.-B. aangehouden.
De vrouw heeft toegegeven, dat
zij haar zoontje heeft omgebracht
uit vrees voor de toekomst en
omdat het echtpaar dacht, dat er
voor hun beide kinderen er was
al een kind van ongeveer een jaar
in het kleine kostershuis niet
genoeg ruimte zou zijn.
De politie kreeg inlichtingen
binnen en ging het geval onder
zoeken. Nadat zonder resultaat in
de tuin van de kosterswoning was
gegraven, werd in de kerk gezocht.
ROME. Het Deense elftal komt in
de finale van het Olympisch voetbal-
tornooi door een zege met 20 op Hon
garije in de halve finale.
Wat ondertussen de positie is van pre
sident Kasavoeboe, die een etmaal tevo
ren de wereld verbaasde door zijn stil
zwijgen te verbreken en Loemoemba als
premier af te zetten, is hoogst onduidelijk
Hij maakt de indruk weer in zijn zwij
gen te zijn teruggevallen. Gearresteerd
is hij, in elk geval niet.
Een van dé gevolgen van het onbruik
baar möken van de vliegvelden door d
troepen van de Verenigde Naties is da
de opperbevelhebber van het Congolese
leger, generaal Loendoela, zijn chef Loe
moemba niet kan bereiken. Hij was be
zig met het onderdrukken van de opstan
dige beweging in de provincie Kasai en
legde de laatste hand aan de voorbereid
selen voor de inval in Katanga, toen
hij met spoed naar Leopoldstad werd ont
boden om zijn premier te helpen zich te
handhaven tegenover president Kasavoe
boe. Hij is gestrand op meer dan dui
zend kilometer van de hoofdstad en zijn
Russische Iljoesjin kan niet meer opstij
gen.
ten door de president. „Dat kan alleen
het parlement", zei hij in een van zijn
radio-redes. Maar van verscheidene
kanten werd gisteren opgemerkt dat
Kasavoeboe's optreden niet in strijd is
geweest met de grondwet. Het doet er
overigens weinig toe, want uit niets is
gisteren gebleken dat Loemoemba's positie
wankel zou zijn. Het leger blijft hem
steunen en et leger is de enige macht
in het hele eusachtige land die gewicht
in de schaal kan leggen.
Aan de andere kant zijn de aanhangers
van Kasavoeboe zeker niet gering in
aantal. Het is daarom wel opvallend dat
het nog nergens tot felle gevechten
tussen de twee partijen is gekomen.
Van onze parlementaire redacteur.
DEN HAAG. De reis van minister
mr. E. H. Toxopeus naar Nieuw-Guinea,
x :artoe al geruime tijd geleden is be
goten, zalbl oktober beginnen en drie
eken duren. Het ligt niet in de bedoe-
3 ig van de minister daar te lande een
t pectietoer te maken. Hij gaat er heen
3 "i zich hier en daar plaatselijk op de
fc 3gte te stellen van de sfeer van het
o-stuur en van het ontwikkelingsbeleid,
Er is gisteravond veel geschoten in
Leopoldstad maar er was niemand om
te zeggen wie op wie schoot. Wel zijn
er enige doden gevallen en verscheidene
gewonden werden naar ziekenhuizen ge
bracht. Toen troepen van de Verenigde
Naties toe kwamen snellen lagen alleen
de slachtoffers nog op straat. Waar
schijnlijk was het een botsing tussen
aanhangers van Kasavoeboe en de volge
lingen van Loemoemba.
Er heerst een soort staat van beleg in
de hoofdstad. Samenscholingen zijn ver
boden, de buurt waarin het parlement
zijn zetel heeft is afgezet en de verbin
dingen met Brazzaville zijn opnieuw
verbroken.
Ileo, de door Kasavoeboe benoemde
premier die Loemoemba als zodanig
moest opvolgen, is zoek. „Hij is verhuisd",
zei een glimlachende bediende toen ver
slaggevers hem een bezoek wilden
brengen.
Loemoemba heeft verklaard dat hij er
niet aan kan denken, zich te laten afzet-
Eigen nieuwsdienst
NIEUW-DELHI. Zeker driehonderd
Russische deskundigen, die een jaar
geleden in Tibet werden te werk ge
steld, zijn onlangs door de Chinezen
het land uitgewezen, aldus vertelden
enige Indische handelaars die gisteren
terugkeerden van een lange reis door
Tibet.
De Chinezen zouden het niet eens zijn
geweest met de werkwijze die de Rus
sen bij de projecten in Tibet toepas
ten waar ze van advies dienden. Als
gevolg daarvan verlieten eerst enkele
Russep Tibet, maar toen de Chinezen
bleven doorgaan met klagen, werd de
hele groep weldra het land uitgewerkt.
Deze affaire heeft nog een andere kant,
vertelden de Indische handelaars. De
Russen waren namelijk vrij populair
bij de Tibetaanse bevolking, omdat
hun houding vriendelijk was, in tegen
stelling tot het brute optreden van de
Chinese onderdrukkers. De Chinezen
waren bang, dat ze te veel invloed op
de Tibetanen zouden krijgen.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De heer A. C. Ver
hoef te Utrecht is door de voorzitter
van het Centraal stembureau benoemd
tot lid van de Tweede Kamer voor de
Partij van de Arbeid. Hij volgt prof.
dr. I. Samkalden op. die tot lid van de
Eerste Kamer is gekozen.
UTRECHT. Tussen Ommen en Ma-
riënberg is gistermiddag een vierjarig
meisje uit een trein gevallen.
Een ouder zusje zou het kind naar
de w.c. brengen. Het meisje deed in
plaats van de w.c. de buitendeur open.
Daardoor stapte het kind de rijdende
trein uit.
Een passagier trok dadelijk aan de
noodrem. Het kind lag langs de rails.
Het was licht gewond.
Wat bedoel je met een gekke kapper
Dit is een nieuwe hoed.
Het K.N.M.I. te De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur:
In het noordoos
ten van het land
opklaringen, in het
zuidwesten veel
bewolking en wel
licht enige regen.
Zwakke tot ma
tige zuidwestelijke
wind. Middagtem-
peraturen van vijf
tien tot achttien
graden.
MIES JE: Wel zon, niet warm.
8 september: zon op 6.02, zon
onder 19,12; maan op 20.43, maan
onder 9.29.
max. neersl.
temp. 719
in
uur
weer
wind gr. C.
in mm
Helsinki
geh. bew.
NNW
11
0
Stockh.
1. bew.
N
14
0,5
Oslo
onbew.
stil
14
0,1
Kopenh.
1. bew.
ZW
17
2
Aberdeen geh. bew.
zzo
13
0
Londen
regen
z
14
3
A'dam
1. bew.
WNW
16
0.1
Brussel
zw. bew.
WNW
16
0.1
Luxemb.
geh. bew.
w
13
0.4
Parijs
regen
w
16
2
Bordeaux zw. bew.
w
21
0
Grenoble
h. bew.
NW
19
0
Nice
h. bew.
ONO
22
0
Berlijn
zw. bew.
w
15
6
Frankf.
1. bew.
wzw
14
0.3
München
regen
WNW
12
5
Zürich
zw. bew.
WZW
15
1
Genève
zw. bew.
ZO
18
0
Locarno
1. bew.
stil
23
0
Wenen
zw. bew.
WNW
17
0.4
Innsbr.
regen
stil
14
1
Belgrado
zw. bew.
N
28
1
Athene
onbew.
WZW
31
0
Rome
1. bew.
w
25
0
Ajaccio
1. bew.
WZW
23
0
Madrid
1. bew.
stil
26
0
Lissabon
onbew.
N
30
0
BERN (Reuter) In de Zwitserse
Alpen is voor het eerst in dit sei
zoen zware sneeuwval gemeld. Enkele
passen zijn zelfs al geblokkeerd, o.a.
is dat het geval met de Furkapas.
Ook in het noorden van Italië is
sneeuw gevallen.
Uitgebreid provinciaal nieuws
Uitgebreid binnenlands nieuws
Uitgebreid buitenlands nieuws
Het dagblad, waarmee U van alle markten thuis bent
betaal Ik 1.12.
vier weken het
Zeeuwsch
onderstaan adres.
Daarvoor
Naarr
Adres
Woonplaats
In open enveloppe mti tran-
keerd te zenden aan: Au, óuwsch
Dagblad Lange Vorststraat 90. Goes.
