n
ERGIFTIGDE OLIJVEN
Ons Nationaal Monument
j Vreemd (III)
TVtjt
Jirrrfk^
KAPPIE EN DE KRIELKUNSTMAAN I
P.W. RUSSELS
Vooruit maak van
dit land een deel
>an Duitsland...!
Oncreatief land
Allemaal import
Hèt idee
DE
TINTELS
Jack
Dunkley
Uit de kerken
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 2
m
DAG MENEER MORRIS
DE heer James Morris ken
ik niet. Dat is jammer,
want hij denkt bijvoor
beeld dat Walcheren midden in
het IJsselmeer ligt. En niet al
leen dat de heer James Morris
dat denkt, maar hij schrijft dit
soort enormiteiten op ook
vier pagina's nog wel, van de
Saturday Evening Post, en mil
joenen in en buiten Amerika
krijgen het onder ogen en zul
len het geloven. Daarom zou ik
meneer James Morris wel eens
willen ontmoeten.
Dan zou ik beginnen met hem
koffie aan te bieden en tegen hem te
zeggen, dat de opbouw van Nederland
na de oorlog bepaald niet bereikt is
bij gratie van het „Duitse wonder", zo
als hü in zijn blad veronderstelt, maar
dat het wel waar is, dat het Duitse
achterland veel, zeer veel voor de
Nederlandse economie betekent.
En dan zou ik hem vragen mee te gaan.
in mijn autootje en dan zou ik de heer
James Morris door Nederland rijden.
Een dag of drie of daar omtrent. Ik
zou hem links en rechts bij voor
beeld wat musea laten zien, wat beeld
houwwerken, wat stukjes flatbouw in
Rotterdam bijvoorbeeld, nieuwe wijken
in Den Haag autowegen, tunnels en
nog het een en ander. En dan zou ik
vragen: „Meneer James Morris, vindt
u nog steeds zoals u in uw Saturday-
Evening Post schreef dat Nederland
ondanks de vele deugden, een oncrea
tief land is? Vindt u nog steeds, zoals
u zwart op wit in dat miljoenenblad
aan het papier toevertrouwde, dat ons
volk te klein in aantal is, dat onze
landerijen te onbetekenend zijn en dat
onze omstandigheden te bekrompen
zijn om in Nederland kunst met een
grote K voort te brengen, literatuur
van enige waarde te produceren en een
architectuur te hebben die het aan
kijken waard is?"
Wij Nederlanders teren nog steeds
op onze oude roem als zeevarende na
tie, we zijn eigenlijk erg te beklagen
want niemand spreekt onze taal be
halve een paar zielige Afrikaanders,
wij lezen practisch uitsluitend uit het
Engels, Frans of Duits vertaalde boeken
Ifemipgway is bij ons bijzonder popu
lair, verneem ik) en hebben nauwelijks
literaire produkten van eigen bodem
en de meeste toneelstukken die men
kan gaan zien in onze meelijwekkend
weinige schouwburgen zyn geïmpor
teerd. Zo is het ook met de televisie
programma's: ongeveer allemaal import
en als we een filmpje draaien is het
uit de hele oude Engelse doos; zo van:
dat hadden ze in Engeland toch nog
op de rommelzolder liggen. Aldus de
lieer James Morris.
Ik zou meneer James Morris gewoon
eens meenemen naar een flinke boek
winkel. Ik zou daar niets zeggen, alleen
maar boeken aanwijzen. En dan zou ik
met hem naar Bussum rijden en daar
wat repetities voor TV-stukken gaan
bijwonen. En vervolgens wat schouw
burgen af.
O ja, en ik zou zeker een hele tijd
toeven in het centrum van Rotterdam
en tegen de heer James Morris zeggen:
„Kijk nou eens om u heen, meneer Mor
ris en zeg me dan of onze architectuur
„over het algemeen geïnspireerd is op
anderen en weinig origineel", of u ons
nog altijd zo'n stil, dor en wat droog
volk vindt dat tot weinig eigens in
staat is, zoals u dat zo uitbundig hebt
geschreven."
Neen, neen. Holland is geen briljant
land. wij flonkeren niet, er siddert
niets in ons; we zijn maar Janussen
Droogstoppel, als men het verhaal van
de heer James Morris leest.
En men vraagt zich af, zegt de heer
James Morris, wat eigenlijk het doel is
van zo'n klein koninkrijkje en of de
politieke structuur wel waard is om in
stand gehouden te worden.
Nou, meneer Morris, dat maken
we dan wel zelf uit. hoor.
61 l
Haines keek naar enige aanteke
ningen, die hij voor zich had liggen.
„Als u er geen bezwaar tegen hebt,
zou ik graag deze kwestie opnieuw
met u bespreken. Hoe laat hebt u
die avond, het redactiegebouw ver
laten?"
Jessop voelde een trilling van be
nauwdheid. ,,Het was juist even
vóór elf uur," zei hij. „Mijn gewo
ne tijd."
Haines knikte. Onmiddellijk na
het partijtje schaak?" ,,Dat is
juist," zei Jessop, terwijl hij zich tot
een glimlachje dwong. Wat was hij
verstandig geweest door die voor
zorgsmaatregelen te treffen! de
politie werkte grondiger dan hij had
verondersteld.
„En u vertrok per auto?"
„Ja," zei Jessop. Hij kon zijn hart
nu voelen bonzen. Toen Ogilvie hem
had ondervraagd had hij willen zeg
gen, dat hij de bus of de trein had
genomen, doch hij was niet op de
hoogte van de routes en de vertrek
uren en in elk geval zou het voor
de politie een eenvoudige zaak zijn
geweest dit te controleren. Het had
j u ,S®le^'en risico te nemen,
dat hij had genomen. Nu voelde hij
zich daarover minder gerust.
„Heeft iemand u toen zien vertrek
ken?" vroeg Haines.
,,Ik denk van niet," zei Jessop met
een schok van opluchting, daar hij
zich realiseerde dat Haines alles goed
beschouwd niet trachtte hem oo een
fout te betrappen dat wist hij ge
woonweg niet.
„Er was niemand in de garage.
Sarge heeft mij misschien gezien,
maar dat kan ik werkelijk niet zeg
gen. In elk geval vertel ik u de
waarheid. En waarom zou ik dat
niét doen?"
Haines ging daar niet op in. ..On
derweg heeft u niet gestopt, vermoed
1.P heeïï geen benzine gekocht of
uzelf getracteerd op een broodje of
iets dergelijks?"
„Niet op dat uur, inspecteur, ik
wilde zo gauw mogelijk thuis zijn."
„U woont op uw eentje?"
„Ja."
Haines leunde achterover. Het zou
voor ons van groot belang zijn, Mr.
Jessop, als u iemand zou kunnen
noemen die kon bevestigen, dat u die
nacht inderdaad thuis bent geweest.
U wordt niet van iets beschuldigd,
zoals u begrijpt het gaat er hier
alleen om, u uit te schakelen en de
nodige maatregelen tegen anderen
te nemen. We hebben ons er reeds
van vergewist, dat uw buren in
Beckenham uw auto 's avonds niet
V
door Andrew Garve
hebben horen arriveren of de vol
gende dag zien vertrekken. Dat be
wijst natuurlijk niets..
..Behalve dat ze zich met hun
eigen zaken bemoeien," zei Jessop.
Juist." Haines stond op.
,,Nu, mr. Jessop, ik weet dat het
voor u in de huidige omstandighe
den uiterst moeilijk is, maar als u
zich soms enig feit mocht herinneren
om uw relaas te bevestigen .zou u
ons daarmee ten zeerste van dienst
zijn. En verder mijn dank, dat u
hierheen bent gekomen om mij
over het zyklon in te lichten." Hij
knikte. Jessop kon gaan.
Bijna onmiddellijk daarna kwam
Cardew binnen, op de voet gevolgd
door Ogilvie. Hij zag bleek en had
een nog gespannener uitdrukking od
zijn gezicht dan de vorige maal. Hij
deed alsof hij de stoel niet zag, die
Haines hem aanbood.
,,Wat is er ditmaal, inspecteur?"
,,Toen u hier de vorige maal was,
mr. Cardew", zei Haines rustig,
bracht u als een punt te uwen voor
dele naar voren, dat u niet zou heb
ben geweten hoe aan blauwzuur te
komen,"
,,0, is dat het?"
..Inderdaad. U heeft de medede
ling over het zyklon gelezen?"
Cardew knikte. „Het spijt me,
maar ik had dat hele goedje verge
ten."
,,Het is vreemd, dat u dat vergat,
gezien uw bijzondere belangstelling
daarvoor in vroegere jaren."
Welke bijzondere belangstelling?"
,,Men heeft mij verteld, dat u op
een dag in 1944 hier is gezien, terwijl
u met het blik zyklon onder uw arm
het gebouw verliet."
„Zoiets heb ik niet gedaan", zei
Cardew verontwaardigd.
„Men heeft mij voorts medege
deeld, dat u tevoren met het natio
naal oorlogsmuseum had getelefo
neerd en daarbij had toegezegd het
aan die instelling te zullen overdra
gen.
heb het blik zyklon niet aangeraakt
en ik heb zeer zeker niet met een
museum gesproken."
„Wilde u het soms zelf hebben?"
„Neen, in geen geval. Wie heeft u
al deze nonsens verteld?" Haines
stak zijn lippen vooruit. „Ik zie geen
reden om u dat niet te vertellen. Mr
Jessop
„Jessop heeft het verteld! Jessop!"
Cardew wierp zijn hoofd achterover
en lachte een wrange, onnatuur
lijke lach.
,..Wel. ik moet zeggen, dat is koste
lijk!"
„Mogen we ook in de grap delen
Mr. Cardew?"
„Natuurlijk mag u dat. Geduren
de het afgelopen uur heb ik. met die
mededeling over het zykion voor
mij, geprobeerd tot een besluit te
komen, of ik naar u toe moest gaan
om te zeggen, dat het Jessop was.
die dat goedje heeft meegenomen en
nu constateer ik, dat hij het eerst
hierheen is gegaan en mij ervan
heeft beschuldigd dat te hebben ge
daan."
Haines' ogen werden spleten. „Wilt
u zeggen, dat hij dit verhaal uit zijn
duim heeft gezogen?"
„Ja, ieder woord ervan."
„Waarom zou hij dat doen?"
„Ik kan alleen maar veronderstel
len, dat hij dit doet omdat hij mij
haat. Hij is afgunstig. Hij *iad de
baan willen hebben die ik heb gekre
gen. Hij kan die krijgen wat mij
betreft en ik hoop, dat hij ervan zal
genieten." Cardew keek Haines nog
steeds ongelovig aan. „Maar, om
dat iemand aan te doen!"
Haines zuchtte. „Dit wordt zeer
moeilijk," zei hij. „Er schijnt tussen
u beiden een spelletje gaande te zijn
om elkaar leer om leer te geven en
jammer genoeg weet ik niet wie van
u de waarheid spreekt."
„In hemelsnaam, inspecteur! Ik
heb niets tegen Jessop! Waarom zou
ik u vertellen, dat hij dat goedje
Cardew stond verbaasd te kijken.heeft meegenomen als hij het niet
„Dat is een leugen van het begin tot had gedaan?"
het eind," zei hij verachtelijk. „Ik (Wordt vervolgd)
En de klap op de vuurpijl? Want
meneer James Morris weet ver te
gaan, heel ver zelfs. Luistert u maar:
„De Nederlanders hebben hun eigen
taal en geschiedenis, maar in termen
van koele logica gesproken is er geen
reden waarom dit land geen deel zou zz
uitmaken van Duitsland. Economisch E: i
gezien is het dat al half en geografisch H0P 131
zou het gemakkelijk kunnen en-
zovoorts".
Dat moet u nu precies tegen Neder- j
landers zeggen, meneer James Morris. I r\ q
Dat is nu net waar we op zaten te U3D DÖTrV
wachten, op dat voorstel om een stukje rr
van Duitsland te worden.
Maar mocht u nog eens langs komen,
vergeet dan alstublieft niet me even
op te zoeken.
Ons adres staat op deze krant.
Dag meneer Morris.
G. en G. heeft een dezer dajen gewezen op het „bevolken" v*n het
Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam door boterhammen etende
en spelende jongelui. Onder de vele reacties van uw kant was ook deze,
van DE HEER O. SIETINGA te ROTTERDAM:
iiiimnmnmiinmiiiniimmMiiimmnimmmnmwmmim'jy
„Toen, ik- in 1943 met pen- =1
si oen ging als hoofd van de 2de
o-l. school te Rozenburg hadden
F we daar al vele jaren de vrije
L zaterdag ingevoerd door de les-
sen van zaterdagmorgen te ver-
plaatsen naar woensdagmiddag.
Vele onzer leerlingen moesten
grote afstandeii afleggen om de
i school te bereiken
Het bleek ons al gauw dat de-
ze maatregel ten goede kwam
aan de gehele school. De kinde-
E ren kwamen veel frisser op
E school des maandags
E De heer D. Ardon, nu woon-
E achtig in Den Haag, schrijft me
dit. En vervolgt:
„De zondag is voor de meeste
kinderen geen echt vrije dag.
Zij krijgen hun beste kleren aan,
mogen dit niet, moeten dat na-
laten en vervelen zich vaak.
De vrije zaterdag brengt ze,
als ze gekleed in hun oudste
E kleren er op uit trekken, al wat
E ze nodig hebben. Mevrouw
E Straete gelieve te bedenken dat
E het ook voor een kind heerlijk
is. wat uit te luieren. Boven-
E dien: bij het werk in het huis
kan mevrouw haar man en kin-
deren inschakelen, zodat het
ook voor haar een vrije zater-
dag wordt. Dus: een dag anders
dan gewoon."
Dankheer Ardon. voor uw
E woorden die weer nieuwe ele-
E menton in de discussie hebben
E gébracb
Tilil!lllllllllllllll!llillllllllllllllllll!lli:illllll!llllllllllllllllllllll!lli'
MOET DAT NOU. vraagt de heer Rut-
sel, nadat hij gehoord en gezien heeft
wat er op ons nationaal monument te
Amsterdam gebeurt.
Neen, meneer Hussel, ik ben het vol
komen met uw eigen antwoord op die
vraag eens. Dat moet niet zo!
Maar aan wie de schuld?
Toch zeker niet aan de jeugd, die
daarop haar spelletjes doet en haar boter
hammen eet. ant wat zegt dit monu
ment feitelijk aan onze jonge generatie.
Niets, ubsoluut niets!
Gij maakt een vergelijking met de eer
bied die het Franse volk heeft voor de
monumenten voor gevallen burgers en
militairen.
Ja, dat is zo. Maar vergeet u niet dat
het nationaal monument daar geen open
monument is* voor iedereen toegankelijk.
Het is namelijk een graf.
En op dat graf ligt een zware bronzen
plaat, waarop alleen maar de woorden:
ICA REPOS UN SOLDAT FRANCAIS
MORT POUR SA PATRIE.
En een ieder die dit graf bezoedelt
pleegt grafschennis. Want een graf is ge-
wijde grond.
DAT IS ONS NATIONAAL monument
niet!
Het is slechts een grafsteen ter herden
king van hen die vielen.
Maar het graf zelf is leeg en op de
steen staat niet in eenvoudige, voor ieder
een begrijpelijke woorden, WAARVOOR
zij vielen. Dat staat wel op die bronzen
plaat onder de Are de Triomphe.
En wat voor eerbied kan de jeugd van
vandaag nu hebben voor een zuil, die
ulleen maar herinnering oproept aan de
gevallenen. Een herinnering die met het
verstrijken der jaren steeds meer en meer
vervaagt.
En hoe moet onze jeugd, die niet de
verschrikkingen van een verloren vrij
heid aan den lijve heeft ondervonden
denken over de gevallenen? Een jeugd
die volwassen wordt onder een koude
oorlog en een bedreiging met algehele
vernietiging door atoombommen. Een
jeugd die niet meer wordt geleerd dat
boven elke nationale wet de universele wet
behoort te staan, die het absolute Recht
waarborgt.
Mogen wij ouderen deze jeugd een
verwijt maken wanneer zij geen eerbied
tonen voor de gevallenen en zeggen:
Stommelingen, hebben jullie daarvoor
jullie kostbare levens gegeven.
N.m.m. niet, want dat verwijt zou wer
ken als een boomerang. Wij ouderen
zouden ongetwijfeld te horen krijgen:
Had ons dan beter geleerd!
f{AD HET ANDERS GEKUND? Ja,
dat had het zeker!
Neen, geen graf met een onbekende
soldaat. Want het waren niet alleen sol
daten die voor ons vaderland zijn geval
len, Ook vele goede burgers waren daar
bij. Bovendien herbergt een dergelijk graf
slechts de dood en het is een plagiaat
van een Frans idee.
Maar wel een tempel!
Een koepel rustende op tïoaalf zuilen
met het opschrift; WAARVOOR ZIJ
VIELEN.
En onder die koepel een schrijn met
op het deksel de woorden: IK BEN DE
HERE, UW GOD, DIE U UIT DE SLA
VERNIJ HEEFT VERLOST.
En in die schrijn twee stenen tafelen
met daarin gebeiteld de universele wet,
DE TIEN GEBODEN.
En de sleutel van deze schrijn mag |=s
slechts in handen zijn van een persoon, j jj=
HM. de Koningin.
En eenmaal per jaar, op de bevrijdings-1 jE
dag, zul H.M. zich naar die tempel be-
geven, de schrijn openen en haar volk
de Tien Geboden voorlezen.
yiET V, meneer Russel, dan had onset SE
jeugd ons nationale monument niet
bezoedeld, want zij zou geweten hebben
WAARVOOR ZIJ VIELEN. Dan had
Nederland ook sterk gestaan in interna
tionale kwesties, want het had altijd een
beroep kunnen doen op het wereld-ge-
ueten.
Nu is het daarvoor te laat. Trouwens,
deze eer komt ons volk ook niet toe
want daarvoor is een ander volk aange
wezen.
ISRAEL!
V€ VQUCuT£N VOOQ2ldNTI6^
behandelen
Vroege appels en peren kunnen nu al
geoogst worden, doch houdt u er wel
rekening mee dat beroepsfruitkwekers
altijd een week eerder plukken; u kunt
het dus nog even uitstellen. Die vroege
soorten zijn niet houdbaar en daarom
moeten ze met de grootste voorzichtig
heid geplukt worden; laat ze vooral
niet hard in een stalen emmer vallen,
doch gebruik er een plastic emmer
voor: uw vruchten zullen dan niet be
schadigen. U kunt er ook een rieten
mand voor gebruiken die aan de bin
nenkant gevoerd wordt.
I Wie een groenblijvende haag wenst
zou die nu kunnen aanplanten; er kun-
j nen vele soorten voor gebruikt worden,
doch Taxus baccata kan men toch wel
als een van de beste voor dit doei be
schouwen. Per strekkende meter heeft
men hiervan al naar gelang de grootte
drie struiken nodig en dat geldt dan
voor een hoogte van een halve meter.
Zo'n haag kan men op den duur wel
tot één meter hoogte laten opgroeien
en desgewenst ook nog wel hoger. Zorg
er voor dat de veur waarin gepoot
wordt voldoende diep wordt gemaakt.
Spinazie is een echte voorjaarsblad
groente, doch nu men zo veel bonen eet
is wat afwisseling wel prettig. Nu kan
men dan nog spinazie zaaien, doch stel
het vooral niet te lang uit. Men kan
nu het best op regels zaaien; de regels
komen op een onderlinge afstand van
vijfentwintig centimeter; later kan men
er dan gemakkelijk met de schoffel
tussendoor. Spinazie houdt wel van een
zeer voedzame grondsoort en men zal
dus wel voor wat oude mest moeten
zorgen.
door
.üinilllllllllllllllfflIIIIIHIIIIDIIffjf
jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininniiiniiiniiiiniiniiiiititniiiiBHiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniiiiiininiiir.-.iiiiiiHVfiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiuiiiiiiniiiinim
111. „Eindelijk in veilige haven!"
zuchtte Kappie, toen het groepje het
gebouw van de koopvaardij had betre
den. „Jong, jong, ik heb nog nooit zo-
I veel moeite gehad om mijn lading op
de goede plek af te leveren, Dubbel
ster!"
Maar het scheen de geleerde nog
méér moeite te kosten, de kunstmaan
af te leveren. Terwijl hij met knikken
de knieën voortliep door de gangen
van het gebouw, keek hij schichtig om
zich heen. Het leek wel, alsof hij naar
een gelegenheid zocht, om op het aller
laatste moment nog te ontkomen. Maar
achter zich hoorde hij telkens weer een
andere deur in het slot vallen.
Inmiddels waren zij aangeland voo-
een deur, waarop een groot papier was
geprikt: ..LUTJEWIERS RUIMTE
VAART COMITÉ" stond erop te lezen..
Plotseling draaide de geleerde zich,
om en drukte Kappie "Sidderend zijn
uitvinding in de handen.
„N-neemt u h-het van mij over, k-ka-
pitein!" stotterde hij. „Ik k-kan niet te
gen of-of-officiële gelegenheden...,!"
„Niks hoor!" riep Kappie. de bol te
ruggevend. „Ik ben ja blij dat ik van
dat ding af ben! Maar bedaar toch
man! Je ziet eruit als een oester met
kiespijn! Je hebt toch niks te vrezen?
Ze gaan je vast huldigen, of zoiets!"
Maar Dubbelster zag er niét uit als
iemand, die een huldiging verwachtte.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Andel: I. Vergeer, kand.
te Woerden.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Zwaagwesteinde: G. J
Bui is te Papendrecht en M. S. Roos te
Alphen aan "de Rijn. Beroepen te Sneek:
T. Brienen te Mussel; Te Zaamslag D.
Slagboom te 's Gravenzande.
Bedankt voor Maassluis G. Blom te
Meerkerk, voor Wormerveer P. N. Rib-
bens te Nieuweroord.
EV. LUTH. KERK
Viertal te Hilversum: K. Berveling te
Edam; A. Johannes te Delft, A. J. Meij
er te Rotterdam en P. H. G. C. Kok te
Weesp.
Afscheid ds. Den Hoed
THOLEN. Ds J. den Hoed. Ne-
deirlans Hervormd Predikant hoopt
zondag 18 september a.s. des middags
om 3 uur afscheid te nemen van de
Hervormde Gemeente van Tholen en
op 2 oktober des middags om 2.30 uur
intrede te doen bij de Nederlands Her
vormde gemeente van Wijk bij Heus-
den, na des morgens om 9.30 uur be
vestigd te zijn door ds. J. J. Poot, Ne
derlands Hervormd predikant te De
Bilt (Utrecht).
