KRONIEK VAN KUNST EN BOEK—i
Over overeenkomsten
bij geestelijke
KOFFIEJUFFROUW
HHEUMIN
WERKSTER
SCHEÈPVMRTBERICH TE!N
PERSOON
Betaal niet meer
dan nodig
MODERNE FABRIEK
548ste STAATSLOTERIJ 4e kias ie ius*
Laten advertenties U inlichten
voordat U gaat kopen
ZO BOEIEND
IS DE
TRILOGIE
HET GESLACHT VAN GARDEREN
Pag. 8
Boerderij
Goede trouw
Aflossing laatste 25
hoofdsom pandbrieven
Schilderkunst 20ste eeuwj
Boukuns in Suïd-Afrika
E. KLINKERT
EEN ZITTEND LEVEN?
Hoofdpijn
Ledikant met toebehoren...
HERHALING IS DE
TOVERKRACHT DER RECLAME
HET GESLACHT
VAN GARDEREN
Dinsdag 23 augustus 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
door mevrouw mr. E. Fischer-Keuls
EEN geestelijk gestoorde die onder curatele staat of in een krankzinnigengesticht is opgenomen,
kan niet een geldige overeenkomst sluiten of een geldig testament maken of rechtsgeldig an-
dere „rechtshandelingen" verrichten; hij is handelingsonbekwaam en zijn wettige vertegen
woordiger kan nietigverklaring van de handeling vorderen. Dit is in het Burgerlijk Wetboek en in
de Krankzinnigenwet vastgelegd. Hoe staat het echter als een geestelijk gestoorde niet onder cu
ratele staat of in een krankzinnigengesticht wordt verpleegd?
Een testament kan hij ook dan
niet maken, want daartoe moet men,
naar de wet zegt, „zijn verstande
lijke vermogens bezitten". Maar,
behoudens enige regelingen m.b.t.
handelingen verricht vóór de onder-
curatelestelling op een moment dat
de oorzaak daarvoor blijkbaar reeds
bestond en m.b.t. de aantasting van
door een krankzinnige verrichte
rechtshandelingen door diens erf
genamen, laat de wet er zich niet
over uit wat het gevolg is als een
geestelijk gestoorde, niet onder cu
ratele staande en niet in een krank
zinnigengesticht opgenomene, een
rechtshandeling verricht, b.v. een
overeenkomst sluit. Dit moet der
halve aan de hand van algemene
beginselen worden beoordeeld. En
hierover heeft de Hoge Raad het
vorig jaar twee principiële uitspra
ken gedaan.
OM met het jongste arrest te begin
nen: A. had gevorderd dat B- zou
worden veroordeeld om de overeen
komst na te komen, waarbij B. aan A.
een boerenhofstede met toebehoren had
verkocht. B. beriep er zich op en
zijn beweringen werden door de als
deskundige gehoorde psychiater ge
steund dat hij ten tijde van de
tekening van het koopcontract en bij
de daaraan voorafgaande besprekingen
tengevolge van een ziekelijke storing
van zijn geestvermogens het besef van
de inhoud en de betekenis van zijn
handelen had gemist. Hij Jeed nl_ aan
schizophrenic en had het koopcontract
gesloten onder invloed van het waan
denkbeeld dat de boerderij door gees
ten bezeten was. Hij was dus toenter
tijd niet in staat geweest zijn wil te
bepalen en dientengevolge was er z.i-
geen overeenkomst tot stand gekomen.
Immers voor het tot stand komen van
een overeenkomst is nodig de toestem
ming van beide partijen, d.w.z. de in
een verklaring uitgedrukte wil van
beide partijen tot het aangaan van de
overeenkomst.
NU zou de zekerheid in bet handels
verkeer al te zeer in het gedrang
komen, als steeds wanneer een der
partijen niet gewild heeft wat hij in
zijn verklaring heeft uitgedrukt
men denke ook aan vergissingen en ver
schrijvingen met een beroep op het
ontbreken van de nodige wil de over
eenkomst tenietgedaan zou kunnen
worden, ook als de wederpartij in ge
rechtvaardigd vertrouwen op de ver
klaring van de ander is afgegaan.
Daarom wordt in rechtspraak en
doctrine aangenomen, dat als de weder
partij te goeder trouw aannam en ook
redelijkerwijs mocht aannemen dat de
verklaring van zijn wederpartij diens
wil dekte, de overeenkomst toch tot
stand is gekomen.
Dit is het z.g- vertrouwensbeginsel en
dit beginsel speelt niet alleen bij
overeenkomsten een rol, maar in al
lerlei situaties wordt het door de een
bij de ander opgewekte vertrouwen in
bescherming genomen als later blijkt
dat de schijn niet aan de werkelijkheid
beantwoordde; zo wordt degeen die te
goeder trouw een zaak koopt van een
verduisteraar, eigenaar van die zaak,
omdat de vorige eigenaar door de
zaak aan een ander toe te vertrouwen,
b.v. in huur of in bruikleen, de schijn
heeft doen ontstaan dat die ander ge
rechtigd was erover te beschikken.
JN de hierboven geschetste kwestie
tussen A. en B. ging het om de
vraag of het vertrouwensbeginsel ook
geldt als het ontbreken van een op de
overeenkomst gerichte wil het gevolg
is van krankzinigheid. Want A. be
riep er zich op dat hij de toestand van
B. niet had gekend en, gezien diens
optreden, ook niet had kunnen door
zien. Bij minderjarigheidgeldt, naai
de wet doet vaststaan, het vertrou
wensbeginsel niet: van een door een
minderjarige gesloten overeenkomst kan
zijn wettelijke vertegenwoordiger of,
na het bereiken van de meerderjarig
heid, de minderjarige zelf nietigver
klaring vorderen, ook al heeft de we
derpartij te goeder trouw en op rede
lijke gronden gemeend met een meer
derjarige te doen te hebben. De be
scherming van de minderjarige moet
het zwaarste wegen.
TOETEN nu in het geval van A. en
-VI B. ook de belangen van de geeste
lijk gestoorde B. het zwaarste wegen?
De Hoge Raad was van oordeel dat,
althans als het betreft „overeenkom
sten onder bezwarende titel" d.w.z.
overeenkomsten waarbij tegenover de
verplichting van de ene partij ook een
verplichting van de ander staat, het
vertrouwensbeginsel geldt en dat dit
niet anders is als het ontbreken van
een op de overeenkomst gerichte wil
het gevolg is van geestelijke gestoord
heid. Er is, zo overwoog de Hoge Raad,
geen reden de krankzinnige buiten de
mogelijkheden welke met de curatele
samenhangen, een bijzondere bescher
ming te verlenen door te zijnen aanzien
van de algemene regel af te wijken.
Wil B. dus de overeenkomst tenietdoen,
dan zal hij moeten aantonen dat A. ten
tijde van het sluiten van de overeen
komst had begrepen of in ieder geval
had kunnen begrijpen in wat voor toe
stand B. verkeerde.
DE Hoge Raad maakt hier de be
perking, dat „althans voor overeen
komsten onder bezwarende titel" het
rechtsverkeer eist, dat het vertrouwen
van hem, die afgaat op de door de ver
klaring van de ander opgewekte schijn,
wordt beschermd. Een aan dit arrest
voorafgaande uitspraak van de Hoge
Raad geeft een illustratie van deze be
perking te zien. X. vorderde van Z.
schadevergoeding terzake van een door
Z. veroorzaakt verkeersongeval. Z. be
riep er zich op, dat X. reeds een ver
goeding had ontvangen van de ver
zekeraar van Z. en dat X. daarbij een
kwitantie had getekend, waarin hij ver
klaarde dat het ontvangene strekte ,,ter
volledige voldoening van alle door hem
geleden of nog te lijden schade"; X.
had dus z.i. afstand gedaan van een
eventueel het ontvangene te boven
gaande vordering terzake van zijn
schade.
X. stelde hiertegenover dat hij, toen
hij die kwitantie tekende, tengevolge
van een door de aanrijding veroorzaak
te hersenbeschadiging niet volledig toe
rekeningsvatbaar was en niet in staat
zijn wil te bepalen en dat dus zijn toe
stemming in de afstand ontbrak.
Z. beriep zich op het vertrouwens
beginsel: van T die ontoerekenings
vatbaarheid had dan toch bij het teke
nen van de kwitantie moeten blijken.
Maar in dit geval, zo oordeelde de Hoge
Raad, was er geen grond voor de met
het vertrouwensbeginsel beoogde be
scherming van de wederpartij van
degeen die zich op het ontbreken van
zijn toestemming beroept.
Immers tegenover de afstand van
recht door X. nam niet de verzekeraar
een verplichting op zich, er was geen
„overeenkomst onder bezwarende
titel"; de verzekeraar betaalde slechts
een som die hij toch al, ook zonder de
afstand, verplicht was te betalen nu de
schade van X. niet minder dan die som
en zelfs meer bleek te bedragen.
De door de Hoge Raad in deze arres
ten aangebrachte beperking op het
vertrouwensbeginsel is een nieuw ge
zichtspunt en levert een fraai voorbeeld
op van wat men „rechtsverfijning"
noemt.
DEN BOSCH. Tijdens het natio
nale concours hippique dat gisteren op
het Veemarktterrein te Den Bosch is
gehouden, bevestigde de combinatie
Uytendaal-Source Bleue de goede
vorm waarin zij dit seizoen steekt.
Nadat zeven combinaties zich in het
M.A. springconcours voor de barrage
hadden geplaatst, slaagde de Bredase
ruiter erin Source Bleue ook foutloos in
41.7 over het verkorte barrage-par cours
te brengen. Geen van de andere finalis
ten gelukte dit. Mr. F. Albers Pistorius
met Ajax legde met 4 ft. en 44.4 beslag
op de tweede plaats. Van Spaendonck
met Prins Ajax werd met 4 ft. en 44.9
derde; als vierde eindigde Wouter van
den Oudenweyer met Torette (4 ft. en
45.1).
Holland Bank in liquidatie
AMSTERDAM. De Holland Bank
heeft over 1959 een winstsaldo behaald
van 19.170 (v.j. 5.192). Dit wordt in
mindering gebracht op het oude ver-
liessaldo, dat daarna nog 2.315.793
groot is. Doordat de bank in maart
1960 verkoopcontracten aan de North
western and Pacific Hypotheekbank
heeft overgedragen, waarvoor netto
203.489 werd geïncasseerd, kan de
bank de laatste 25 pet. van de hoofd
som der pandbrieven aflossen, bene
vens een gedeeltelijke betaling doen op
de achterstallige rente.
Van de tien nog in het bezit van de
bank zijnde stukken land werden er
vijf verkocht, waarbij boekverliezen wer
den geleden. Besprekingen worden ge
voerd met de Nederlandse Trust Maat
schappij over de overdracht van de res
terende bezittingen.
Hiermee zal de liquidatie van het
bezit praktisch zijn voltooid. In de ko
mende jaarvergadering zal worden voor
gesteld om formeel in liquidatie te gaan.
ZEEVAART
N. Waterweg binnengekomen 22 augustus:
Mamick'it Frans Duinkerken Menvehaven
C Sw stg Reunis Down leuze sloper Eng
Bristol Kr a d IJsel Idg Cleton per slbt
Argus Ned voorgaats Rotterdam L Smit' Co;
Vinstra Noor Londen Shell Pernis 2 benzi
ne v OmmerenFaero Shell Deen Thors-
havn Shell Pernis 30 ldg v Ommeren; Ame
rican Angler Am New York Schieliaven NZ
stg U S Line; Belvedere Eng Cardiff NW
Lekkerland koopliandel per slbt Blanken-
burgh Ned voorgaats L Smit Co; Trans
America Dts Hamburg Menvehaven Presto
stg Hugo Stinnes; Leuvehaven Ned Kopen
hagen 2 Kat haven OZ stg Schellen: Spo-
lesto Ned Dublin Pernis Asf stg Soetcrmeer
Fekkes; Wolverine State Am Montreal Lloyd-
kade stg Lenders; Zaphon Eng Mena Per
nis Shell 3 olie v OmmerenMaas Ned
Northsea H v Holland L Smit Co; Achilles
Eng Glasgow Merwehaven C Sw stg Meyer
Co; Esma B Ned Barrow Spoorhaven User
Rhenus; Bestik Noor Hurum IJselhaven OZ
stg D Burger.
N. Waterweg vertrokken 22 augustus:
Kon Wilhelmina Ned Harwich; Mosjoen
Noor Antwerp; Cito Ned Londen Dordrecht;
Maya Dts FredeiikstadLago Isoba Sp La
ke Venem; Heinrich Dts Antwerpen; Geest-
dijk Ned Boston; Quentin Eng Grangemouth
Saint Patrick Dts Dublin; Alfred Dts Ham
burg.
Aangekomen te Amsterdam 22 augustus:
Ned Zwantina vn Mantyluoto inkl Stn hfd
W AFr Lijn; Fin Fennia vn Kotka niet
stukg Coenh VCK; Fin Patria vn Kotka
met stukg Coenh VCK;
Vertrokken van Amsterdam 22 augustus:
Ned Zwantina naar Utrecht.
SCHEEPSBEWEGINGEN
Aalsdijk 20 v Penang n Colombo
Acmaea (T) 21 te Cabimas
Alchiba 22 te Santos
Alpherat 22 te Antwerpen
Amstelland 21 v Las Palmas n Amsterdam
Aagtekerlc 22 450 m ZO Socotra
Argos 22 190 m NO Villano
Amstelveld 22 60 m ZO Bandar
Annenkerlc 22 100 m ONO Port Sudan
Alblasserdyk 21 200 m ZZW Cape Hatteras
Alcor 22 350 m ZW Sydney
Amerskerk 21 pass Gibraltar Duinkerken
Appingedyk 21 300 m NO De Bahamas
Artemis 20 87 m W Miami
Aagtedyk 22 Calcutta n Rangoon
Aohilles 22 Curacao n Cristobal
Alkmaar 22 360 m NW Mlnicoy
Alphard 22 230 m WNW Poit Said
Amstelhoek 22 520 m NW Perth
Amstellaan 22 480 m ZZO Guam
Attis 22 180 m NNW Kp Villano
Atys 22 Thameshaven n Gotenburg
Barendrecht 22 13 m Z Cyprus
Breda 22 540 m WZW Landsend
BUliton 21 te Cochin
Bantam 22 te Port Said
Batjan 21 200 m OtZ Savannah
Casamance 20 te Bordeaux
Caltex Gorlnchem (T) 22 te Trelleborg
Calt^x Utrecht (T) 20 v Ras Tanura n Lytt-
Camerounkust 21 v Abidjan n Grand Bassa
Calamares 21 100 m OZO Santiago de Cuba
Caltex Leiden (T) 22 te Calcutta
Caltex Pernis (T) 21 v Tauranga n Kur-
nell
Caltex Delfzyl 22 aank Antw
Caltex Eindhoven 22 65 in ZZW Ras al Hadd
Caltex The Hague 22 55 m ZW Kuria Mu-
ria Eil
Castor 22 aank Antwerpen
Crudle of Liberty 22 100 m NW Porim
Caltex Amsterdam 22 te Bahrein
Caltex Arnhem 22 Port Said n lt'dum
Celebes 21 Boira n Mt Wnra
Duliomeykust 22 to Freetown
Dongedyk 22 pass Catherine Point Londen
Dordrecht 22 540 m ZZW Azoren
Esso Amsterdam <T) 22 te Rus Tanura
Forest Lake 22 aank Port Said
Fravizo 21 te West Hurtlopool
Frlcslund 22 te Immingham
Forest Hill 22 280 m ZO Mena
Forest Town 22 260 in ZtO Cocos Eil
Gemma 22 60 m N Port Natal
Glessenkerk 22 180 m O Slcili
Grootekerk 22 vertr Singapore Manila
Hector 22 110 in ZW Beyrouth
Haarlem 21 v Bridgetwon n Pt of Spain
Hem 21 r Grenada n Paramaribo
Hestla 22 te Kingston
Houtman 22 te Singapore
Hydra 22 480 m WZW Landsend
Jacob Verolmo 21 180 m W Buenaventura
Johannes Frans 21 80 m W Trujillo
Johan v Oldenbamevelt 21 260 m ZW Pa
peete
IlKU'ia 22 pass Noordkaap n Igarka
Kara 22 pass Malta Mena
Kinderdyk 22 15 m ZZW Landsend
Krebsin 22 Ardrossan nr Rotterdam
Khaslella (T) 22 300 m NW Wellington
Keizerswaard 21 te Pimta Cardon
Kloosterdijk 21 v Tampa n Amsterdam
Kariinata 22 v Hamburg n Amsterdam
Kieldreclit (T) 22 60 m Z Socotra
Karachi 22 aank Pt Moresby
Karimun 23 verw aank Singapore
Kenia 22 250 m O Zanzibar
Kertosono 22 30 m O Sabang
Leeuwarden 21 100 m OZO Cape Canaveral
Limburg 22 rede Damman
Lindekerk 22 verw Dubai
Lombok 22 verw Longview
Lekkerkerk 22 50 m NNW Muscat
Lelykerk 22 100 m O Gibraltar
Larenberg 21 1050 m WZW San Diego
Lawak 22 Zanzibar n Dar es Salaam
Lindekerk 22 aank Dubai
Mariscal Lopez 21 250 m ONO Salvador
Meerdreeht 21 150 ui O Caravelas
Meres-N 21 vertr Corrientes Parana
Minas Gerais 22 aank Rio
Minos 22 aank Helsinki
Mississipp Llody2 levrrtCitorsbla
MississippiLcmfwypaoicmfwyp
Mississippi Lloyd 21 vertr Cristobal New
Orleans
Montferland 21 pass Ouessant La Palmas
Maa Lloyd 21 Cochin nr Madias
Madison Lloyd 21 Tokiobaai nr Taclobatt
Meliskerk 22 aank Bremen
Moordrecht. 22 36 m ZO The Broth-ex
Mulderkerk 22 Massawa ni' Suez
Merwelloyd 21 te Antwerpen
Modjokerto 22 te Penang
Maas 22 Tunis n Cartagena
Mentor 22 60 m WNW Bone
Xaranlo 22 Kieler Kanaal n Stockholm
Neder Ebro 22 10 m Z Ceylon
Neder Elbe 23 Manilla n Panama Kanaal
Nedenvaal 22 pass Ouessaut n Bremen
Nykerk 23 verw Hongkong
Nanusa 22 Suezkanaal n Port Said
Nias 21 te Singapore
Navieella (T) 21 v Trinidad n R'dam
Nedereems 22 aank London
Noordwyk 22 Monrovia nr Las Palmas
Oranjefontein 22 te Antwerpen
Oranje 22 dw Kp de Gata n Madeira
Oostkerk 22 te Sydney
Ouwerkerk 22 aank Aden
Phi lino (T) 21 te Port Said
Philippia 22 Tranmero nr Mena
Papendrecht 22 120 m W Madeira
Peperkust 11 235 m ZW Finistene
Polydorus 23 verw aank Singapore
Punnerend 21 Abadan n Karachi
Reza Shah the Great 21 105 m 0 Cap Bon
it louw 22 200 m WtN Kreta
ltoebiah 22 260 m Z Adak Eil
Rotterdam 22 200 m OtN Kp Race
Rijndam 21 te Le Havre
Reza Shah the Great 22 55 m WNW Kaap
ltoUe122r 750 m OZO Kp Guardafui
Senegalkust 21 te Duala
Siubang 22 t Sydney
Stanvac Livlk (T) 21 te Singapore
Rchielloyd 21 te Port Saad
Slamat 20 v Koh si Chang n Singapore
Soestdvk 22 40 m Z Wight
Sommelsdyk 21 220 m ZO Halifax
Stad Maassluis 22 155 in ZZW Ouessant
Stuuu Van Diemen 22 Singapore nr Port
Stad "schièdam 22 20 m W Stadtlandt
Stad Haarlem 22 Ouessant gepass n Out*
Straat Joliore pass 22 Oostpunt Flores (lnd)
n Brisbane
Saloum 22 v Dakar n Kaolaek
Schiedijk 21 te -Antwerpen
Sambas 20 Hongkong n Plmompenh
Sarpedon 22 90 m ZW Ouessant
Slbigo 24 verw Bangkok
Stanvac Djirak 22 verw Singapore
Thuralrecht 22 te Triest.
Texel 21 600 m NO Fayal Azoreu
Tweelingen 21 810 m ZW Cape Faynl
I'jlbodas 20 te Penang
Tjiliwong 23 te Gisborne verw
riluegara 22 te Durban
I'elamon 21 v Carupano n Jacksonville
Taliamn 22 90 m OZO Malta
I'iibkampek 22 360 m ZZO Colombo
Pjiluwah 22 verw Melbourne
I'jitarum 24 te Singapore verw
Utrecht 22 verw Bahrain
fan Cloon 21 v Sydney n Brisbane
Vlieland 22 te Buenos Aires
Vlist 22 300 m ZW Landsend
Fan der Hagen 22 r Manilla n Hongkong
Fan Linschoten 21 te Lorenco Marques
Fan Waerwijck 23 te Nelson verw
Fan Heemskerck 22 700 m O Hongkong
Fanneck 22 45 m WZW Thursday Jsl
iVillem Ruys 22 130 m W Guardafui
Vaterinan 21 330 m ZtW Kp Race
tVaikelo 21 te Kukalla
rVonosobo 21 te Manilla
kVeltevreden 22 vertr Port Said n Genua
iVieldreeht2 Z05Pmo2eoi
kVioldrecht 22 50 m Z I'oico
tVonorato 22 400 ill NO Singapore
fssel 22 Algeciras n Rotterdam
iuiderkerk 28 Rotterdam verw
KUSTVAART
LAmyntaa 22 15 m NNO Villano
Aroturus 22 180 m O Sunderland
Aardenburgh pass 22 Kiel n Norrkoping
Amazone 22 100 m ZW Lister
Batavier 1 pass 21 St Vincent n Bordeaux
Beyerland 21 te Boston
Barendsz 22 Blakeney Boston
Beekbergen 22 50 in ZO Casquets
Bianca 22 Shipwash vs Londen
Biesbosch 22 Goeroe rs Amsterdam
Binnenhaven 22 140 m ZW Ushant
Brinda 22 20 m W Le Havre
Colette 22 5 m N Texel vs
Conbrio 22 35 m W Blavandshoek
Celebes 22 10 m N Anholt
Dicky 22 Dover gepass Plymouth
Esma B 22 20 m NO Noordhinder
Erasmussingel 22 20 m NW Villano
Flevoland 22 te Loith
Fiducia 2 22 20 m ZW Smithknoll vs
Grebbestroom 22 Goeree vs Anistevdzam
Helemar H 22 dw Bougaroni Tunis
Hoop 22 Stora Karlso London
Haskerland 21 te Rochester
Imlce 22 5 m NO Eiland Monapassage
Jozina 23 te Gent verw
Juno 22 35 m NW Esbjerg
Januie 22 40 m W Bloavandshoek
Keizersveer 22 10 m Z Texel vs
Kastanjesingel 22 Wcsterschelde Tei'neuzen
Kortenaer 22 te Hamlna
Labotas 22 dw Villano n Lisabon
Lucas Bols 1 22 Elbe 1 vs n Amsterdam
Leuvehaven 22 20 m Z Texel
Lubox 22 5 m NO Texel vs
Lucas Bols 2 22 15 ni NO Gedsor Ref
Lien 22 50 m O Flumboroughhead
Marianh 22 30 m NO Landsend
Mitropa 22 40 m NW Texel v.s
Majorca 22 Kentishknock Kirkaldy
Maluca 22 90 m W Lid a
Mariscal Lopez 21 250 m ONO Salvador
Meres N 21 v Corrientes n Parana
Mouse pass 21 Lands End n Parijs
Nieuwland 21 te Goole
Oosterburgh 21 te Stockholm
Phidias 22 50 m NO Ouessant
l'hiletas 22 dw Finisterre n Oran
Rochab 22 redo Gravesend
Rozenburgh pass 22 Kiel n Stockholm
Sparta 22 60 in ZW Texel
Spolesto 22 10 ni W Noordhinder ve
Silvaplana 22 te Malmö
Silvretta 22 te Kopenhagen
Stern 22 40 m W Texel v.s
Tja mme 22 10 m NW Texel
Twente 22 40 m ZW Texel
Walcheren 22 20 m NW Goeree rs
Walenburgh 22 15 in Z Beaohyhend
Willem Comelis 21 te Archangel
Zus 22 50 m ZW Casquets
RIJNVAART
Afvaart op maandag 22 augustus i960
voor 13.00 uur.
Wika 2 Wagter; Avia Romantica Stein;
Sarinia v. Ileniert; 11. Kutier 21 Laudert;
Ilansa 5 Muller; Clterna 51 Hanssel; Pic-
tas 'Ludewigs; Limburgia r. Nijenliof; Mar
cel Louis Kieffer; Neska 97 Gerritsen ;Bos-
30 Schot; Corton Berchs; Zurichsee
Kriessels; Slgrld Vogelsang Mussche; Klta-
tin Wirtzer; Marjo Luiken; St. Theresia v.
Lent; Breton Ebben; Aleida Motter; Damoo
238 Stoop; Willy Sep; Saas Fee Rieholdt;
Andromache Zweidinger; Neckartank Bau
er; Ellen Schweickert; Boileau Schmidt;
rilbo Hartman; Columbus llollemans; Clo-
rinde Lotz; Danico 134 Geijn; alle Rotterdam;
Moswijlc Bosman; Schalkwijk Steffens; Ruhr
23 Bock; Napta 9 Siegel; Westsehiffahrt 31
Zentara; Tourmaline Babbilotte
sterdam;
Am-
Hoorn;
Johanna t. d. Linden Zutphen; Alsitmar Tho
massen Zijpe; Savoyard Iveijzer Dordrecht;
fclhen Haezer Versloot Vegliel; Bellini
Schouten iJmiridenIris De Boer Best
Danico 208 Timmer Zutphen; Sterna
Knobbe Maarssen; Matto Grosso 2 Bou-
man Alblassérdam; Moerdijk 1 Dam
mers Sluiskil; Tolpi De Jong IJmui-
Treske; Citerna 40 v. d. Linden; Xeucliatel
Boschert; Verzy Gutli; Fiat Pasveer; alle
België; Maria Karola Park EmdenBulko
Madsen Oslo; Gesehwisterliebe Taute Ham
burg.
Opvaart: Diamant FeenstraPrinses
Irene VisscherTijdgeest 2 Pasveer; J. v.
Scorel v. Dongen; Tijdgeest 1 Nooit gedacht;
Lady Constance Xortier, Arnhem de Baan;
Eros FaberNeptunus Wijnholt; Loreley
Pasveer; Rhemis 46 Metzger; Albert je v. d.
Vlag Millerntor Vierkant; Tlieodie Pols;
Haut Brion Kleinmann Jantje v. 't Hof;
Trio 2 Vischer; Cimbria Staal; Res Nova
de Vries; Joia Snoodijk; Riejo v. Oost Ko
ningsberg Stehreüberg Jadi 3 Wilson;
•Brunswijk Staal; Essen Budnick; La Jo
Jonker; Bifuma 2 v. d. Weide; An ja Huis
man, Klockner 25 Zabol, Eleonore Hiby;
Portingssiepen Meier; Gerolsteyn Beyl;
Rhenus 90 Eichelhardt; Otto Schoning;
Schilthorn Heek Rheintank 12 Winter;
Twiod de Vries; Kismet.de Kimp; Augusta
Mout; Mellomene Schuier; Hoeseh 17 Klce
Vulcaan 32 Meyer WATG 170 Pahlow; Se
am 16 de Bondt; R. Karcher 81 Nipken R.
Karcher 14 Bet zing; Mauritsweg Bcrdolt;
Carl Krleter; Dymphna Harder. Tagila Le-
sage; Osnabmck Feldllausen Harpen 2 D.
Avis; Heima Wendt; Express 232 Dietz; Ad-
ma v. Wingen Vlos Deurwaarder Helena
2 Joosten Nestor de Vroedt; Alnati v. d.
Laan; Germauia Kruger; Anna Marie Loiis-
dorfer; Ay v. Rossem Express 121 Bret-
veldNenuphar Toering IJssel 5 Rlksten;
Polla Jongstra; Henrietta Kroezne Res No
va Lambrechts Elke Krause; Ililjo Hoek
stra: Rein a d. Molen; St Theresia Enge-
luar; Theo Engclaav L'Avenir de Jonge;
Joja Schuitemaker Vios Scliuitemakei
Luctor Randewijk; Leoinar ScliiddiukSim-
plon v. d. Klooster; Iimuerito Bruinslot:
Jean Schouten JOjo v. Oijen; Geertruida
Alntz; Irma Roelof.s; Hencor Derksou; Mar-
garetlia Versptty Tliilant v. d. Gicsen Leo-
nidas 4 v. Dijk; Froburg Jegen; F ram v. d.
Broek; Seeunda. Derksen; Iienny Janssen
Ger. Majclla Janssen Vertrouwen Loensen;
Volharding Schotanus; Helena Kok VioS
Liet; Abri Majoor; Arentje Kombrink; Ivo
v. Steen Libortns Jonkman Fraternite
Zeldenrust; Animo v. Asperen; Adriana
Goudriaan; Trio Belstva; Pewil Buil Eja
v. d. Zwaag Soli Deo Gloria Jansen Wil ja
v. Oijen; Krimpenerwaaivi Esser; ^Vlberta
Dekkers; Johanna Jansen; St Antonius de
Beijer Roveredo v. d. Tak Bina Lohmann:
Joca Sensens; Alantak <le Radder Erica
Moser; Pierre v. Havenhêrghe; Boston Tra
der GilUngs; Mataugerma Magnus Kira 4
Muller; Wattenberg Goedegehuro Esperen-
■e 2 Blomberg.Anna Hof; Valentin Benz;
Liberie Bekkers Diwijk Kluwen Vitesse 2
v. d. Heiden; Noldina Emmerloot; Adda
Mittendorf Gernia 1 Vonlc Silaui La user
Gonda v. d. Wijngaard Nederland v. Weel
den; Johanna Oomens; Murgurethe 4 Lei-
decker; M. Stinnes 25 Schneider; Le An v.
Laar Vaderland Broekmeulen Ulithis v.
Eek; Harpen 7ti Weinoit; WTAG 136 Wil
helm; Mineral 20 v. Strien; Matterhom v.
d. Hoeven M. Stinnes 8 Verhoeven M. Stin
nes 15 Vogt; H. Stinnes 17 Reinicke; II. Stin
nes 36 HeilmanInternationaal Verberght
Prudence Ahrends Vulcaan 109 Kleyburg;
R. Karcher 72 Locli; WTAG 169 Meers.-
berg; Niederwald Froelilig; Mannesmaun 7
Raffini; Gerniich Pols Malyne Maver
Wijkdienst 17 v. Rossum; Roekwijk Verloop-
Bingen Ziegler Malm 7 Buseh Andrew Cat-'
negle List: Mallli 15 Meister St Julien v. d.
Zalm; Mathejo v. d. Spek; Willy Paul Gei
les; Anna Bungert Daniel Sanders alle
Duitsland.
WATERSTANDEN
Konstanz 466 cm (—1), Rhein-
felden 363 15), Ottenheim 472
(—19). Straatsburg 435 (—35), Maxau
648 !-l). Plochingen 148 (—9), Mann
heim 521 (+28). steinbach 128 (—10)
Mainz 412 (+9). Bingen 306 (+11),
Caub 354 (+13), Trier 223 (—33),
Koblenz 358 (+8), Bonn 349 (+8).
Keulen 360 (+12), Düsseldprf 460
r7), Ruhrort 556 (+3), Wezel 541
6), Emmerik 473 (—7), Lobith 1168
£~8)' Nijmegen 950 (—9), Arnhem
949 6), Eefde 480 onv., Deventer
371 onv., Montsen 5545 (—5), Visé
(—5), Borgharen 3909 (—50),
Belfeld nis (—5), Grave (beneden
de sluis) 509 i).
Delfzijl hoogwater 23/8 0 39—
18.18 24/8 6.54—18.54.
Dordrecht hoogwater 23/8 6.17—
18.18 24/8 6.54—18.54.
Gorinchem hoogwater 23/8 7.21—
19.22 24/8 7.58—19.58.
Rotterdam hoogwater 23/8 5 55—
17.48 24/8 6.30—18.22.
Vlissingen hoogwater 23/8 2.33
14.40 24/8 3.08—15.15.
DE twintigste eeuwse kunst is, over
de helft van de eeuw heen, al
voor een deel kunstgeschiedenis ge
worden. De lijnen zijn te trekken,
stijlen en scholen te onderscheiden en
periodes te omgrenzen- De literatuur
over de kunst van deze eeuw vormt
dan ook al een hele bibliotheek. Wie
een klein, handzaam boekje over de
Schilderkunst van de twintigste eeuw
bij de hand wil hebben, zij het Pris
ma-boek met deze titel van Werner
Hoffmann aanbevolen.
Het geeft een scherp en lezenswaar
dig beeld van de stromingen die het
aanzien van de moderne kunst heb
ben bepaald en bovendien heldere ka
rakteristieken van de verschillende
perioden, stijlen en scholen en de fi
guren die hierin een rol hebben ge
speeld.
ALS Mentor Book is kortgeleden op
nieuw verschenen de studie van
de negentiende-eeuwse kunsthistori
cus Walter Pater, The Renaissance.
Er is natuurlijk heel wat veranderd
in de visie op de Renaissance sinds
1839, het jaar dat het boek verscheen,
maar niettemin blijkt Paters boek nog
zeer boeiend, onder andere door de
scherpzinnige korte biografieën.
FjE NAAM van de Nijmeegse hoog^
leraar prof. dr. F. van der Meer
heeft onder de namen van hen die
over kunstgeschiedenis schrijven een
zeer bijzondere klank. Van der Meer
is namelijk niet alleen een excellent
geleerde, maar bovendien een voor
treffelijk schrijver.
In het boek over de Oudchristelij
ke kunst heeft hij van de bekende
fragmenten die uit deze periode zijn
overgebleven de balans opgemaakt.
Zijn kennis van zaken blijkt verbluf
fend, zijn origineel interpretatiever
mogen verrast telkens weer, en zijn
beschrijving van de oude elementen
waaruit het geestelijke gewaad van
Europa is voortgekomen, is prachtig.
(Phoenix-pocket, W- de Haan, Zeist).
TYE CHINESE beschaving is voor de
-L' meeste mensen een gesloten boek.
Het aantal kenners is zeer klein. Er
dringt wel iets van de kunst en kunst
nijverheid tot het grote publiek door,
soms iets van de filosofie en religie,
een flard literatuur, een enkel ge
dicht, een roman, maar die dingen
zijn niet toereikend om ook maar een
deel van de Chinese beschaving goed
te leren kennen.
Het is ook niet verwonderlijk dat
slechts weinigen tot de studie van de
Chinese beschavingsgeschiedenis ko
men. De Chinese talen zijn ingewik
keld, het is een heel andere levens
sfeer dan de onze waarin de onder
zoeker zich begeeft en er zijn nog an
dere factoren die zulk een studie in
de weg staan.
De Nederlander drs. H. van Praag,
leerling van de filosofen Kohnstamm
en Oldewelt en student bij een groot
Chinees geleerde, heeft nu in kort be
stek een schets gegeven van de Chi
nese beschaving. De schrijver noemt
zijn boek zelf een Spiegel der Chine
se beschaving. Het is een spiegel
waarin de lezer dingen kan zien,
waarvan hij vermoedelijk nog nooit
gehoord had. (Phoenix-pocket)
T~\E TEKENING door E. R. Meijer
is een van de deeltjes van de se
rie Zien en vergelijken van de Uit
geverij Nelissen te Bilthoven. Even
als de voorgaande in deze originele
reeks over schilderijen, beeldhouw-
kunst, architectuur, voorstelling en
opvatting in de beeldende kunst en
miniaturen is ook dit boekje boei
end en educatief.
De schrijver heeft zijn tekst geba
seerd op de reprodukties in de uit-
neembare afdeling van het boek en
geeft zodoende een zeer instructief
„praatje bij een plaatje".
De tekenkunst heeft niet zo erg veel
belangstellenden in ons land de
prentenkabinetten van onze musea
zijn de minst bezochte gedeelten
en daarom is het goed dat met een
handzaam boekje wordt gepoogd meer
belangstelling te wekken.
ZUID-AFRIKA heeft een bouwkunst
die door vele culturen is beïnvloed.
Er zijn in de eerste plaats Neder
landse en Engelse invloeden, maar
ook Duitse en inheemse.
In Boukuns in Suid-Afrika geeft B.
E. Bierman een beknopt overzicht van
de bouwstijlen en de verschillende
bouwwijzen in Zuid-Afrika. Het boek
je is geschreven in het Zuid-Afrikaans,
maar dat is voor de Nederlandse le
zer geen groot bezwaar.
Het overzicht omvat de hele bouw
kunst, vanaf de komst van de Neder
landers in de zeventiende eeuw tot
de architectuur van nu. De verschil
lende stijlen en tijdperken worden
kort maar duidelijk beschreven.
Foto's en talrijke tekeningen ver
duidelijken de tekst. Het boekje be
schrijft niet uitsluitend de bouwwer
ken van kolonisten en andere blanke
bewoners, maar wijdt ook een hoofd
stuk aan de bouwkunst van de oor
spronkelijke bevolking. (A. A. Balke-
ma, Kaapstad-Aiinsterdam).
Familieberichten
Heden overleed nog on
verwachts in het zieken
huis te Middelburg onze
geliefde zorgzame Vrouw,
Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder
MAATJE MELIS
geboren Vermeulen,
in de leeftijd van 50 jaar.
Sint Laurens:
A. C. MELIS
Gapinge:
W. C. MELIS
N. M. MELIS—Versluis
Marleentje
Sint Laurens:
H. KOOLE—Melis
M. KOOLE
Marjan
Sint Laurens,
22 augustus 1960.
Kerklaan 4.
God nam tot Zich, door
een droevig ongeval, onze
geliefde Zoon, Broeder
en Oom,
DIRK LOÜWERSE
in de leeftijd van 27 jaar.
De Heere geve troost en
kracht in deze zware
weg.
Nieuwdorp:
J. LOUWERSE
S. LOUWERSE—
Lanser
Belgrave, Vict., Austr.:
H. LOUWERSE
A. LOUWERSE—
Rotte
Saar en Jan.
Souburg:
E. LIJNSE
Louwerse
L. LIJNSE
Sari
Nieuwdorp:
D. LOUWERSE
Nieuwdorp,
20 augustus 1960
Molenweg 9.
Heden overleed zacht en
kalm onze geliefde Vader,
Behuwd- en Grootvader
PIETER BOONE
Weduwnaar van
Maria Sinke
in de ouderdom van 68
jaar.
Serooskerke (W.):
P. BOONE—de Pagter
Oostkapelle
A. BOONELouws
Oostkapelle
A. BOONE
C. C. BOONELouws
en Kleinkinderen
Aagtekerke, 22 aug. 1960.
Heden overleed, zacht en
kalm, onze Broer, Zwa
ger en Zoon
CHRISTIAAN GLAS
Oud 73 jaar.
Namens allen,
FAMILIE GLAS
Maalstede 33,
Biezelinge.
22 augustus 1960.
Kapelle-
Dankbetuiging
Diep getroffen door de vele
blijken van medeleven na
het overlijden van ons Hef
Zoontje en Broertje
MATTHIJS
zeggen wij lanigs deze weg
hiervoor dank.
JAC. v. d. DOES
M. v. d. DOES—
v. Damme
Heinkenszand, aug. 1960.
Oude Kamer 3.
Tandarts
GOES
.,25 augustus t/m
30 augustus
AFWEZIG
GEVRAAGD
voor bezorgwerk voor halve
dagen, e.t. gepensioneerde.
Algem. Boekhandel
J. DEJONGE
Lange Kerkstraat 33
Goes
Te koop: stalmest. Iz. Ge-
schiere, Biggekerke.
Gevraagd huishoudster in
moederloos gezin met 1 meis
je van 6 jaar. Brieven onder
no. B 56 aan bureau v. d. BI.
Velen leiden een onge
zond, onnatuurlijk leven.
I Gevolgen: slappe werking
der organen, onzuiver
bloed, verstopping. Daar
door ontstaan moeheid,
hoofdpijn, puist|es, aam
beien enz. HERBESAN
Kruidenthee bevat 14 ver
schillende Krulden met
I elk een eigen heilzame
i werking en herstelt de
natuurli|ke lunettes van fjj
het lichaam. Bij apotheker
of drogist 1.1.80 per
i groot pak.
Bij: Hoofdpijn,
kiespijn, keelpijn,
maandpijnen.
BijGriep en
verkoudheid.
bestrijdt U snel en zeker
met de gecomprimeerde,
dus kleine Rheumin-tabletten.
Gemakkelijk in te nemen.
Ook voor de gevoelige
maag uitstekend
te verdragen.
20 tabletten 63 ct.
Snel, zeker en veilig
Een
Christelijk Ziekenhuis Bethesda
te Vlissingen
gevraagd voor 5 middagen in de week van half
2 tot kwart voor zes.
Sollicitaties te richten aan de directrice.
Bedrijfscantine nabij DORDRECHT
vraagt vrotfwelijke kracht van 17 tot
20 jr. Zaterdagmiddag's en zondags
als regel vrij. Enige ervaring, en
goede gezondheid gewenst.
Sollicitaties met opgave referentie-adressen, Coen-
raadkade 32, Den Haag.
met terreinen, groot 25000 M2, gelegen in Zeeuws
Vlaanderen te koop aangeboden.
Prijs 500.000,
Van Vloten-S Handelmij, Keizersgracht 674, A'dam
HOGE PRIJZEN
15000 21473 10000 7063 2000 3250 1000 2292 2514 4238 20897 f 400 2057 8544 9762
10044 14056 17631 18590 20775 200 1271 1712 3871 4658 4914 5858 6279 9419 9821 11347
12257 12655 13254 13876 15879 17066 19181 19261 19688 19780 20352 21098 21879
PRIJZEN VAN ƒ80,—
1052 057
488 665
2065 116
729 796
3055 134
727 729
4103 178
5026 067
869 885
6053 067
793 879
7078 143
819 831
8136 196
9114 203
139 932
10164 211
11043 066
098 125 192
689 848 946
130 236 272
797 852 901
159 234 371
733 739 749
195 204 304
070 290 327
962 978
128 165 183
923 949
194 279 336
197 235 289
232 280 289
235 275 319
950
307 372 581
923 3000
602 617 628
832 843 962
535 618 723
364 384 500
322 578 634
365 501 621
814 927 960
331 409 508
445 464
638 690
648 653
985
843 970
683 752
733 787
630 689
971
531 707
254 293 614 635 819 831 965 976
087 490 678 998
12235 388 434 530 591 622 666 684 888 978
13299 431 438 576 626 639 789 997
14036 061 126 169 199 320 425 514 591 654
728 848 ö52 987
15069 136 179 351 369 406 514 625 663 927
994
16011 047 067 087 147 177 203 238 240 243
262 345 400 464 474 525 545 550 617 828
849 927 930 931 957
17222 241 294 412 462 501 505 520 606 925
18073 122 222 280 328 355 357 447 453 454
614 686 751 818 885
19117 146 219 236 304 360 364 450 453 755
897
20031 034 093 128 207 292 367 600 609 634
685 696 876 919
21036 124 237 489 646 673 686 736 933 962
1008 075 169 172 185 186 199 227 262 274
286 291 314 323 324 379 383 421 461 520
546 548 550 557 644 648 668 782 787 812
830 834 856 889 895 916 928 959 995
2053 110 137 170 196 319 346 352 382 397
423 425 427 453 463 531 586 587 609 659
672 764 766 806 837 898 913 939 960 975
3092 118 142 221 246 266 281 282 304 339
361 364 391 441 447 529 557 584 652 661
701 735 751 752 773 784 789 822 918 998
4037 047 083 148 160 175 186 200 221 232
243 247 255 290 319 366 371 425 444 468
525 634 660 696 726 736 771 785 788 793
802 829 890 959 984
5055 058 063 084 114 123 136 198 215 261
271 307 340 379 383 398 446 479 510 532
534 535 536 544 548 607 630 656 694 763
773 774 779 796 839 853 879 911 928 936
948
6061 080 114 130 232 266 317 487 508 515
602 650 707 711 720 780 796 799 801 872
906 926 968 977
7007 012 028 030 074 077 080 096 135 169
236 255 267 308 316 332 356 368 369 395
407 433 497 510 512 537 555 577 635 667
673 680 708 719 729 747 762 792 804 823
843 846 873 884 892 903 904 966
8006 027 062 075 085 112 163 165 183 188
202 241 250 309 322 334 339 353 435 456
467 478 492 511 525 555 560 567 568 594
648 702 753 759 760 794 872 903 913 943
949 957
9023 056 123 135 149 151 194 213 269 271
316 346 359 400 472 485 498 543 562 575,
578 614 624 647 661 670 671 749 755 771
791 798 828 829 867 940 965 969 979 10000
10010 061 076 107 108 114 127 135 138 141
181 234 236 248 258 266 275 281 283 420
432 477 490 500 523 544 558 560 599 618
638 646 684 716 754 775 779 788 800 804
820 885 914 944 946 970 982
11009 013 019 044 064 105 117 181 205 233
238 245 256 281 303 415 427 464 465 466
493 510 541 560 647 696
890
12021 041 053 117 120 130
300 317 340 351 354 386
439 447 456 467 554 558
679 686 735 748 750 766
822 826 832 851 852 861
969 988
13022 029 031 056 123 137
224 248 283 300 337 344
588 622 641 662 676 677
753 775 827 864 896 916
14089 103 120 160 1S7 204
324 331 346 364 367 395
506 539 552 553 556 582
820 845 846 862 863 927
15019 024 035 039 049 082
267 283 389 427 443 459
507 538 553 561 613 641
843 923 947 951 954 967
16002 009 010 012 042 139
186 245 303 321 327 358
438 446 457 490 527 565
830 869 937 952 985 997
17031 076 084 103 118 136
177 182 190 204 218 235
298 328 369 388 427 432
544 549 569 595 610 656
747 788 789 817 836 846
18001 028 079 100 102 105
276 279 302 332 350 374
477 595 603 627 670 702
911 918 973
19001 022 024 103 107 114
281 282 296 440 455 456
531 572 588 612 630 638
684 721 753 776 791 889
20015 164 174 191 281 296
468 471 478 489 530 537
697 723 731 820 872 941
21010 012 015 060 077 080
332 344 383 389 393 456
638 679 701 724 733 738
837 864 885 888 941 980
711 746 849 856
199 204 223 240
397 399 407 412
563 619 626 634
775 778 794 802
881 925 929 944
185 190
509 511
725 746
989
259 273
467 479
708 815
233 261
478 498
700 824
172 184
395 404
682 726
148 176
264 288
456 531
699 740
970
243 269
426 432
In de serie nieten zijn abusief vermeld de nummers 5534, 7873,
eigen geld bijvoegen: 5534, 7873, 8648. Categorie nieten leze men
nummer 17196.
145 172
371 501
697 713
962 980
231 244
431 432
602 701
930 978
178 183
461 476
680 693
999
153 170
362 393
576 648
17000
146 147
246 252
434 443
658 676
852 957
184 205
381 400
768 773
163 243 245 269
462 473 501 508
640 661 662 664
968 969
325 332 353 426
560 593 599 652
947 961 998
088 195 220 262
457 459 477 507
746 757 784 785
8648. Categorie
voor 17176 het
Een goede nachtrust (met of
tonder vliegenmepper} op
gezondheidsmatras en een zinde
lijk met water afneembaar ledikant
of als U juist wat anders nodig
hebt: een hoge hoed voor bruiloft
of begrafenis, een bontmantel,
een poor pantoffels, een huis
jasje of wat ge ook wilt in Uw
9fondoror bezit door een «Kabouter*
LEES
ONDERSTAANDE
RECENSIES VAN
DOOR
BAREND DE GRAAFF
Een zeer boeiend werk (Haagsche Courant) - Het pleit voor Barend de Graaff's
vertelkracht, dat men eigenlijk geen bladzijde missen wil (De Rotterdammer)
Knap is het verhaal in elkaar gezet (Class. Kerkbode Utrecht) - Meesterlijk
verteld (Geref. Gezinsblad) - Barend de Graafi op zijn best (Ons Reisblad) -
De figuren zijn zeer levendig getekend; je raakt ze in je verbeelding niet
kwijtEen stuk leven in volle realiteit (De Wekker) - Het is de verdienste
van Barend de Graafi dat hij ons door zijn vertellen zo weet te boeien dat
wij zijn roman tot de laatste bladzijde volkomen meegesleept uitlezen (Radio
bespreking NCRV) - Een werkelijk opbouwende roman (IDIL) - Een turf
van een boek en een zeer welkom geschenk Neem en lees en geniet!
(Kerknieuws).
DE DRIE VERMAARDE ROMANS VAN BAREND DE GRAAFF
LANGE HERMEN
DINESYBESMA
HERMEN VAN GARDEREN Jr.
PRUS VOORHEEN F 16.20 NU IN ÉÉN BAND
Meer dan 600 bladzijden boeiende lectuur voor
f8.90
Geniet met volle teugen van Barend de Graaff's onovertroffen vertelkunst,
die nergens zo sterk naar voren komt als in deze trilogie.
Verkrijgbaar in de boekhandel
•N.V. GEBR. ZOMER KEUNINGS UITGEVERSMAATSCHAPPIJ - WAGENINGENI