INDONESISCHE OVERHEID
ZWEERT BIJ DE LEER
Moskou wenst geen
internationalisatie
van wereldruimte
ROXASECT
Burgers gedwongen naar
benauwende ceremonie
NOORWEGEN OVERWEEGT
AANSCHAF KERNWAPENS
HCiïieVeSi
intocht troepen
Loemoemba schakelt het
persbureau uit
STAATSGREEP IN
LAOS GEEN
VOLDONGEN FEIT
Wraak van moeder
op kleuter
Tchaad Republiek
onafhankelijk
Algerijnen veroordelen twee
Franse soldaten ter dood
NOORS-GRIEKSE IDYLLE
RUSLAND WIJST
AMERIKAANSE
TOERIST UIT
Op de tast naar
de veiligheid
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag i
AI NAAR GELANG.
GEWRONGEN
VERHEERLIJKING
STAKENDE ZEELUI
IN ROTTERDAM
AANGEHOUDEN
OVERSTAP
„MEDEPLICHTIG"
Russen komen helpen
KERNREACTOR BIJ
DJAKARTA
Omstreden actie in
Haarlem gestaakt
OMDAT VADER WEGLIEP
Dodelijk aangereden
bij bushalte
de, v&Meéoze,
SNSECTEN-VERDELGER
rijdag 12 augustus 19fnl
Advertentie
V an een bijzondere medewerker
MEDAN - De zeventiende van elke maand voltrekt zich in
heel Indonesië een benauwende ceremonie. Ambtenaren,
scholieren, militairen, employe's van genationaliseerde be
drijven worden die dag voor de aanvang van de dagtaak in het
openbaar tien minuten lang geïndoctrineerd.
De plechtigheid waarmee dat bij
elke school, elk overheidskantoor.
elk militair gebouw gepaard gaat,
begint om zeven uur 's ochtends, het
normale uur waarop in Indonesië de
deuren van scholen en kantoren
opengaan. Stipt op die -tijd is het
verzamelen tde enige keer dat het
kantoorpersoneel op tijd is, zeggen
kritische geesten) en aantreden bij
de vlaggemast.
Het heeft iets huiveringwekkends her
en der groepen burgers stram in het
gelid te zien staan, omdat een auto
ritaire overheid dat zo wil. Wat die
overheid daarmee voor heeft, blijkt als
het schoolhoofd, de oudst aanwez'end
officier of de leider van het kantoor
of het bedrijf voor het front der aan
wezigen treedt.
Al naar gelang van zijn overtuiging
begeeft deze zich met meer of minder
of in het geheel geen vuur in een ver-
FORT LAMY. (Reuter). De eer
ste minister van de Tchaad Repu
bliek, Francois Tombalbaye, heeft in
tegenwoordigheid van de Franse mi
nister van culturele zaken. André
Malraux, de onafhankelijkheid van
zijn land afgekondigd.
Hij zei, dat de bevolking van Tchaad
trots en verheugd was onafhankelijk te
zijn geworden, en veel verschuldigd was
aan Frankrijk en Generaal de Gaulle.
Onmiddellijk na de proclamatie las
Malraux een telegram van de Franse
president voor. waarin werd gezinspeeld
op de ..heroïsche dagen van de laatste
wereldoorlog", waarin Tchaad toen
een Franse kolonie als een der eer
sten de Vrije Fransen had gesteund in
hun strijd tegen het Vichy-regiem.
plichte. minutenlange verheerlijking
van de Soekarno-doctrine. Hij wijst op
de noodzaak van nationaal bewustzijn,
herinnert er aan dat de nationale
revolutie niet is voltooid zolang Indo
nesië zich niet uitstrekt van Sabang
tot Merauke en predikt de geleide
democratie en de gëlëljie economie,,
neergelegd in het Politieke pianifest.
Hij besluit zijn rede met een oproep'
tot gehoorzaamheid aan de leider,
president Soekarno.
Vervolgens wordt plechtig de vlag
gehesen, het volkslied wordt gezongen
en op een geschreeuwd commando
zwermt tenslotte de groep uit om zich
aan het dagelijks werk te zetten.
De hele opvoering heeft iets gewron
gens bij een volk dat van nature
geneigd is met dit soort plechtigheden
een loopje te nemen. Enkele maters
verderop kan men ze zien zitten, de
burgers die van deze zaak verschoond
blijven: betjakmannen, straatverkopers,
..oppassen", chauffeurs, makkelijk neer
gehurkt aan de kant van de weg, elkaar
aanstotend, gniffelend om de poppekast
op het nabijgelegen erf.
De daarbij betrokkenen weten dat zij
te kijk staan, maar niemand durft zich
er aan te onttrekken, want het militair
gezag heeft duidelijke, tot in details
afdalende voorschriften voor de gang
van zaken gegeven: van het aandachtig
en in de houding toeluisteren bij het
gesprokene tot het doodstil en beweging
loos toezien bij het vlaghijsen toe.
De pogingen om de Indonesiër natio
naal gevoel bij te brengen, iets waar
voor president Soekarno zich sinds jaar
en dag inspant, hebben thans het
karakter gekregen van de verheerlij
king van een systeem, die vanzelf
Orwells 1984 in de gedachten roept.
De zeventiende speelt daarbij een
bijzondere rol. Soekarno heeft dat
cijfer tot een magisch getal gemaakt.
Op 17 augustus 1945 werd de Indone
sische onafhankelijkheid geproclameerd.
Zeventien maal per dag zegt de mo
hammedaan een gebed. Gaarne laat
Soekarno op massabijeenkomsten zeven
tien maal de massale kreet Merdeka
aanheffen. De zeventiende van elke
maand wapperen nu van alle bedrijven,
alle Indonesische particuliere huizen,
alle openbare gebouwen de vlaggen.
Volgende week is het voor de zes
tiende maal „17 augustus". Soekarno
spreekt op die dag altijd een grote,
hartstochtelijke rede uit. Hij mag die
gelegenheid graag aangrijpen om be
langrijke aankondigingen te doen.
Ongetwijfeld zal daarbij dit jaar Neder
land weer een dankbaar mikpunt zijn.
De sfeer daarvoor is de laatste weken
met zorg geschapen.
Van deze plaats zal president
Soekarno volgende week woensdag
zijn grote, jaarlijkse rede ter gelegen
heid van de onafhankelijkheidsdag, 17
augustus, houden. Dat is op de treden
van zijn paleis Merdeka aan het voor
malige Koningsplein. Zeventien is in
de loop der jaren in Indonesië een
magisch getal geworden.
Eigen nieuwsdienst
LEOPOLDSTAD De rege-
ring van Loemoemba heeft gis
teren haar actie tegen de oppo
sitie voortgezet. Er zijn nieuwe
arrestaties verricht onder de
leden van de Abako (de partij
van president Kasavoeboe) en
het Belgische persbureau Bel
ga, dat tot nu toe de voornaam
ste bron is geweest van nieuws
uit geheel Congo, heeft alle ac
tiviteiten moeten staken. Naar
het heet hebben de Belgische
journalisten Loemoemba's woe
de opgewekt door het bericht
te verspreiden dat hij gewond
was geraakt.
De juistheid van dat bericht wordt
nu ontkend, maar daar de Congolese
premier de dag in eenzaamheid heeft
doorgebracht, weet niemand zeker of
het waar is geweest of niet. Hij
schijnt ook geen plannen te hebben
gemaakt om Hammarskjoeld te be
groeten, de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, die naar Leo-
poldstad komt om overleg te plegen
ovër de bezetting van Katanga, die
vandaag zal beginnen, en over de
verdere maatregelen die nodig zijn
om het hoofd te bieden aan de nog
steeds groeiende chaos in Congo.
Lijfwacht
Hammarskjoeld zal samen met
twee compagnieën Zweedse militairen
Katanga binnengaan. „Die paar
honderd man betekenen voor een
gebied als dat van Katanga niets.
Ik zal ze als een lijfwacht van
Hammarskjoeld beschouwen", zei" de
Katangese premier Tsjombe gisteren
toen hij van de eerste troepen
zendingen hoorde. „Als wij die
troepen toelaten dan doen wij dat
Van onze correspondent
1 PARIJS. De regering in balling
schap van de Algerijnse nationalisten
De Tchaad Republiek is bijna het Heeft bekend gemaakt dat twee met
laatste Afrikaanse gebied van de Fran-.name genoemde, zich in krijgsgevan-
se Gemeenschap, dat formele onafhan- genschap bevindende Franse solda-
kelijkheid heeft verworven. 'Met een op-ten, na een rechtmatig gevoerd pro-
pervlakte bijna gelijk aan dat van j
Frankrijk en een bevolking van 2.7 mil- i
joen inwoners is liet een van de dunst
bevolkte gebieden van het Afrikaanse
vasteland. De belangrijkste produkten
zijn katoen, rijst en vee.
ces ter dood zijn veroordeeld. Zij
worden beschuldigd van moord op en
knevelarij van de Algérijnse burger
bevolking. Ze zijn nog niet geëxecu
teerd. -
Met nadruk is vermeld dat de ter dood
veroordeelden verdedigers hebben ge
had en dat zij, evenals nog andere Fran
se militairen die voor de Algerijnse mi
litaire rechtbank zullen verschijnen,
recht hebben op dezelfde .zekerheden als
de Algerijnse verzetsstrijders die in
Frankrijk worden berecht. Alleen wan
neer zeker vaststaat dat de verdachten
oorlogsmisdaden hebben bedreven, zul
len zij worden veroordeeld.
FELLE REACTIE
Dat laatste schijnt een overbodige
mededeling, doch zij zal wel vooral ge
richt zijn tegen de officiële reactie van
Frankrijk die uiteraard direct is ge
volgd. De Franse regering is nl. van
oordeel dat de eis van de doodstraf te
gen geüniformeerde Franse militairen
in flagrante tegenstelling is met de rech
ten van de mens. Bovendien bestrijdt
men natuurlijk aan Franse zijde de
rechtmatigheid van de militaire recht
banken van de Algerijnse nationalisten.
Van onze correspondent
OSLO Eén ding heeft het
Kremlin met zijn intimidatie-
politiek van de laatste tijd be
reikt: in Noorwegen wint gelei
delijk de opvatting veld, dat
generaal Lauris, de opperbevel
hebber van de Navo in Europa,
het onlangs bij het rechte eind
had toen hij stelde, dat de Noorse
defensie zonder kernwapens niet
effectief kan zijn.
Generaal Norstad sprak die mening
in april uit. Ongeveer twee maanden
later, in juni, uitte Anastas Mikojan,
vice-premier van de Sowjetunie. tij
dens een officieel bezoek aan Oslo de
beschuldiging dat Amerika er op uitj
was de kleinere landen van de Navo
kernwapens op te dringen. Mikojan
maakte gebruik van de gelegenheid1
om Noorwegen voor te houden dat
Russische tegenmaatregelen niet zou
den uitblijven indien de Noorse strijd
krachten 'werden voorzien van kern
wapens.
se regering medeplichtig" zou zijn
geweest aan de spionagevlucht van
Francis Powers boven de Sowjetunie
heeft veel kwaad bloed gezet.
Dit bleek onlangs in het Storting
tijdens de defensiedebatten. Verschei
dene prominente parlementsleden, on
der wie de voorzitter van de defensie
commissie. een conservatief, pleitten
voor aanschaffing van kernwapens.
dat
de
voor de
had be
Premier Gerhardsen zei
Noorse socialistische partij
laatstgehouden verkiezingen
loofd de strijdkrachten vrij van kern
wapens te zullen houden. Hij voegde
daaraan echter toe: De toestand kan
zich zo gaan'ontwikkelen dat ook.de
socialisten in dit opzicht hun stand
punt moeten herzien.
De agressieve houding van de Sow
jetunie begint de Noren nu te prikke
len. Vooral de bewering dat de Noor-
Eigen nieuwsdienst
Kroonprins Harald van Noor
wegen en prinses Sophie van
Griekenland genieten in eikaars
gezelschap in ruime mate van zon
en zee. Prins Harald brengt zijn
vakantie door bij de Griekse konink
lijke familie. «Met de charman
Griekse prinses vaart hij iedere dag
uit in haar raceboot. In Noorwegen
en in Griekenland gonst het intussen
van de geruchten over een ophanden
zijnde verloving.
MOSKOU ('Reuter, Tass)
tweede maal in 48 uur is
ROTTERDAM. - De Rotterdamse po- i *aan? staatsburger uitgewezen door het
litie heeft gisternacht op het terrein van Russische ministerie van buitenlandse
de B.P.M. veertig opvarenden aangehou- fak^.n- Tervyul gistei en de Amenkaanse,
den van twee Engelse tankers, de Vari- luchtvaartattache. de kolonel E Kirton,
cella en de William Wheelwright. Uit werd aangezegd de Sovjetunie te veria
sympathie voor een wilde staking in En-j ten, geldt de officiële verontwaardiging
geland waren zij met al hun bagage van vandaag een Amerikaans toerist, R.
boord gegaan. Christner. Deze zou tijdens zijn vakantie
kaarten van diyerse gebieden hebben
Beide schepen hadden woensdagavond getekend en foto's hebben gemaakt o.a.
uit de Rotterdamse haven moeten ver- van oorlogsschepen in de haven van
rekken, door de staking werd hun ver- Bakoe.
trek een dag vertraagd. i TT g m u,
De veertig zeelieden voelden er niets Ret agentschap Tass \ermeldl voorts
voor opnieuw aan boord van de Varicel-1 nog» dat de ambassade van de Verenigde
la en de William Wheelwrigt te gaan. Staten is gewezen op het ontoelaatbare
Twaalf van hen zijn gisteravond met karakter van het gebruik van toeristen
de Harwichboot naar Engeland vertrok- voor spionagedoeleinden. Een woord
ken, hun overige collega's volgen van- voerder van de ambassade verklaarde
idaag en morgen. i geen weet te hebben van Christner.
DJAKARTA (Reuter) In 1961 zal
in Indonesië bij Djakarta worden be
gonnen met de bouw van een kern
reactor. Rusland zal technische hulp
bieden.
Prof. Siwabessy, directeur van de
Indonesische raad voor atoomenergie,
heeft meegedeeld dat de reactor een
vermogen zal krijgen van tussen de
duizend en tweeduizend kilowatt. Zij
zal vijf miljoen dollar kosten en over
drie a vier jaar klaar zijn. Prof. Siwa
bessy zal in Rusland besprekingen
voeren over het project.
In Djokjakarta zal een laboratorium
worden gebouwd voor kernonderzoek.
Voor de Russische deskundigen zullen het per
een Ameri- soneel opleiden.
omdat wij van mening zijn dat men
ons recht heeft doen wedervaren"
Het schijnt dat Tsjombe de intocht
van de troepen van de Verenigde
Naties nu als onvermijdelijk accep
teert. Hij blijft de voorwaarde stellen
dat de komst van deze troepen niet
de weg mag vrijmaken voor herstel
van het gezag van de centrale
regering.
Kranten zwijgen
Behalve tegen het persbureau
Belga heeft de regering van Loe
moemba zich ook gekeerd tegen de
kranten in zijn land. Enkele kranten
hebben een totaal verschijnings
verbod opgelegd gekregen, andere
hebben hun laatst versohenen num
mers moeten inleveren. In totaal
zullen zes bladen worden verboden.
In de plaats van Belga zal de Con
golese regering proberen zelf een
persbureau in het leven te roepen.
Daarvoor zal de apparatuur van
worden overgenomen.
Eigen nieuwsdienst.
SINGAPORE. Ondanks de aan
houdende stroom van verwarring
stichtende berichten uit Vientiane, de
hoofdstad van Laos die gedeeltelijk
in handen is van opstandelingen, was
het gisteren duidelijk dat de wettige
regering de overgrote meerderheid
van het land nog achter zich had.
Premier Somsanith, die met vele le
den van het kabinet verbleef in de re
sidentie van de koning. Loeang Pra-
bang. zond gisteren de opperbevelheb
ber van het leger, generaal-majoor
Rathikul, naar Vientiane om te onder
handelen met de leider van de militai
re opstand, kapitein Kong Lae.
Somsanith stelde alles in het werk om
te verhinderen dat de provinciale mili
taire bevelhebbers de zijde van de op
standelingen zouden kiezen.
Sommige diplomatieke waarnemers
waren de mening toegedaan dat kapi
tein Kong Lae geen gemene zaak had
gemaakt of wilde maken met de com
munistische opstandige beweging Pathet
Lao. die al jaren opereert in de grens
gebieden. Niet geheel in overeenstem
ming met die opvatting was de oproep
van Kong Lae tot de provinciale mili
taire bevelhebbers, de strijd tegen die
beweging te staken en de troepen on
der hun bevel naar hun garnizoenen te
laten terugkeren.
Bakkers sluiten vrede
Van onze correspondent
HAARLEM. De actie die aanlei
ding was tot de Haarlemse broodporlog
is geëindigd. De N.V. Vermaats bakke
rijen heeft haar zegeltjesactie gestaakt
op grond van de resultaten van een on
derzoek dat een organisatiebureau heeft
ingesteld naar de mogelijkheden van
stimulering van de broodverkoop in Ne
derland.
Dit onderzoek werd ongeveer vier
maanden geleden ingesteld op verzoek
van de Nederlandse bakkerijstichting.
In Haarlem is de zegeltjesactie in sep
tember de directe aanleiding geworden
tot een verwoede broodoorlog, die maan
den lang heeft geduurd.
De oorlog
De kleinere en middelgrote bakkers
voelden zich bedreigd door de zegeltjes-
actie, omdat zij daarin een klantenbin
dingsmiddel zagen, dat als oneerlijke
concurrentie diende te worden aange
merkt. De broodprijzen waren op een
gegeven moment in Haarlem tien cent
lager dan in de rest van het land.
Van de zijde van de minister van eco
nomische zaken is toen een minimum
prijs vastgesteld voor Haarlem en om
streken. Later werd een compromis be
reikt, waarbij de broodprijzen weer tot
een normaal peil werden verhoogd.
Eigen nieuwsdienst
HAMBURG Een duidelijke tegen
stelling tussen oost én west in de op
vattingen over het internationale recht
in de wereldruimte is gisteren aan de
dag getreden in het internationale ju
ristencongres in Hamburg, het 49e
congres van de International Law
Commission.
Professor Wladimir Koredtski (Mos
kou) verklaarde zich tegen een ontwerp-
aanbeveling, opgesteld door een groep
westelijke juristen, tot het sluiten van
een internationaal verdrag waarbij de
wereldruimten evenals de wereld
zeeën tot vrij gebied verklaar^ zou
den worden.
De ontwerp-aanbeveling was ingediend
door professor Meyer van het instituut
voor luchtrecht van de universiteit van
Keulen.
Het ontwerp houdt ook in dat na in
ternationalisatie van het wereldruim
geen enkel land territoriale rechten op
enig hemellichaam zou mogen laten gel
den.
De meerderheid van de congressisten
kon zich met de ontwerp-resolutie ver
enigen. Professor Koredtski echter niet.
Hij zei dat de Sowjetunie zich het recht
wenst voor te behouden soevereiniteits
aanspraken te laten gelden zodra dat
land zich uit de wereldruimte zou voe
len bedreigd.
Professor Koredtski zou graag zien,
dat ook in de wereldruimte het beginsel
van het vreedzaam naast elkaar bestaan
kon worden toegepast.
AD 7-13 mach 34
Een meer theoretische discussie ont
stond toen de Duitse hoogleraar Rink
naar voren bracht dat op korte termijn
een internationale regeling van het recht
in het wereldrLiim gewenst is, omdat
in de toekomst een landing van mensen
op de maan uitgevoerd kan worden,
waardoor soevereiniteitsaanspraken zou
den ontstaan.
GEZAGSKWESTIE
Zijn landgenoot prof. Duden bestreed
echter deze mening. Het was, meende
hij, immers niet bepalend dat een nog,
onbekend gebied wordt betreden, doch
dat over zulk gebied ook werkelijk ge
zag kan worden uitgeoefend.
Ook over de nationalisatie bleken de
opvattingen in twee kampen uiteen te
vallen. In de betrokken werkcommissie
kwam de Russische vrouwelijke hoog
leraar Chalfina met de extreme stelling
dat iedere nationalisatiemaatregel een
intern recht van een soevereine staat is.
Reeds de poging van het congres dit
recht nader te gaan definiëren en dus
ook te beperken, dient als een inmen
ging en als een ontoelaatbare aantas
ting van het soevereiniteitsrecht van een
staat te worden gezien.
Het is zeker niet geheel van belang
ontbloot dat ten aanzien van die kwestie
van Duitse zijde ee*n nogal zorgvuldig
uitgewerkt voorstel ter tafel is gebracht
om tot instelling van een internationaal
gerechtshof voor buitenlands vermogen
te komen, hetgeen de steun van de meer
derheid der congrescommissie mocht ge-
genieten.
E>ORDRECHT. Voor de Dordtse
politierechter stond gistermiddag een
moeder terecht, die bijna twee en
half jaar lang haar thans vijfjarige
dochtertje heeft gesard, omdat de va
der was weggelopen.
Om het gezin, dat totaal negen kin
deren telt niet te duperen, besloot de
politierechter haar te veroordelen tot
drie maanden voorwaardelijk met drie
jaar proeftijd. De officier van justitie
overwoog in zijn requisitoor hetzelfde,
maar eiste bovendien een boete van
75 gulden.
De moeder, mevrouw P. van W.-Van
E. (40) sloeg het meisje herhaaldelijk.
Bij het eten mocht het kind niet aan ta
fel zitten en het mocht ook niet bui
ten spelen.
Het kind is intussen in een tehuis on
dergebracht.
APELDOORN (ANP) De 25-jarige
mevrouw M. van de Nieuwendijk-Dik-
staal is gisternacht in het Julianazieken-
huis te Apeldoorn overleden, enkele uren
padat zij op de Zwolseweg door een auto
was aangereden.
De auto slipte, reed tegen een licht
mast en daarna tegen een paal bij de
bushalte, waar mevrouw Van de Nieu-
wendijk stond te wachten.
(Advertentie)
LONDEN (Reuter) Honderden
reizigers uit een Londense onder
grondse trein hebben zich gisteren op
de tast een weg naar de veiligheid
moeten zoeken na een door kortsluiting
veroorzaakte brand in een treinstel.
Meer dan honderd passagiers wer
den naar ziekenhuizen overgebracht;
zestien moesten er ter verpleging
worden opgenomen.
fijjg géén vlekken n»
radicaal en snel
frisse geur
IN PI VOORDELIG!, ORANJE SRUITRUS
