«Wie zich over de arme
ontfermt eert de Maker»
Waar bronsbruin en groen domineren
Toeristische magneet van
Schouwen-Duiveland
Leugens over Zeeland
is er rust te vinden
w&nöeUnqen öoor öe zeeuwse histORieEerste winkel in
„De Banjaard"
Gasthuis-kwestie doet geen goed
aan verhouding Rome-reformatie
Kruisverenigingen vervullen
mooie en omvangrijke taak
ZEEUWSCH DAGBLAD
In de toekomst:
overspoeling?
Cijfers
Vrees
Conflictsituatie
Ds. LANDSMAN IN HERVORMD NEDERLAND
Vruchtbare toekomst
Zorg om de
mees
door A. J. Kaland
Zaterdag 6 augustus i960
Pag.
O
JNDIEN ER OOIT een kompas mocht komen, waarvan de naald
zich in plaats van naar het geheimzinnige Noorden naar hèt
toeristische centrum van een bepaalde streek zou richten, zou deze
op Schouwen-Duiveland zonder enige twijfel trillend naar de West
hoek wijzen:
Haamstede, metropool van zomerhuisjes, tenten en caravans
Van stoere duinruggen, in de zomertijd schijnbaar insluimerend
rond dennebossen schoner dan op de Veluwe, en ruige steppen met
grillige struikengroepen als de achtergrond van een romantische
filmprent. Haamstede: paradijselijk oord voor de natuurminnaar.
Wie wandelend langs kronkelende bospaden warm en stoffig wordt,
neemt een verkoelende duik in de schuimende golven die Schou-
wen's Westhoek omspoelen
DE aantrekkingskracht die deze ge
meente op het toerisme uitoefent
heeft het dan ook in de allereerste
plaats te danken aan de oneindige va
riatie in natuurschoon en mogelijkhe
den tot ontspanning. Lawaaierig ver
maak zal men in Haamstede echter te
vergeefs zoeken, er is geen enkele vorm
van kermisvermaak of mondain amu
sement, zoals vele badplaatsen dat ken
nen. De inwoners drukken het zelf als
volgt uit: ..onze gasten komen voor de
rust en de stilte van de natuur en daar
om willen we geen spectaculair ver
maak."
door L van Wallenburg
De eigenaars die hoofdzakelijk uit
het Westen des lands en uit Brabant
komen, brengen ook 's winters vele
uren in hun huisje door.
DE vraag is overigens gewettigd of
dit unieke karakter gehandhaafd
zal blijven, als in een nabije toe
komst na de verwerkelijking van
het Deltaplan een snelle verbin
ding met de Randstad Holland een
feit zal zijn. Reeds nu is een sterk
toenemende belangstelling vanuit
Holland, met name Rotterdam, te
constateren.
Elk jaar komen er meer dagjesmen
sen en opmerkelijk is het grote aan
tal stedelingen dat hier het weekeinde
doorbrengt.
Laat dit het decor zijn, achter de cou
lissen dartelen keiharde cijfers, die
een overduidelijke taal spreken. In
1958 werden in het seizoen 74.000
overnachtingen geregistreerd.
Maar in 1959 was dit aantal 124.876
In 1958 brachten 6511 toeristen hun
vakantie in Haamstede door.
Het jaar daarop hadden nagenoeg
duizend toeristen Haamstede als va
kantieoord verkozen
De zomerhuisjes rijzen als duinroosjes
uit de grond. Werden er vorig jaar 23
gebouwd, de eerste helft van 1960 zag
er reeds 14 verrijzen.
ALS DE „grote overspoeling" na het
tot stand komen van de verbinding
met het vaste land komt, is het ech
ter niet denkbeeldig dat vele forensen
zich in Haamstede zullen vestigen. Som
mige zomergasten hebben al plannen
in die richting uitgesproken.
Er zijn hotelhouders die de vrees
uitspreken dat dan ook een overwel
digende massa dagjesmensen zal bin
nenstromen waardoor de vaste kern
gastendie in het bijzonder voor de
rust komt, geleidelijk zal verdwijnen.
Anderen weer zien de toekomst
met vertrouwen tegemoet en ontwik
kelen reeds nieuwe plannen en denk
beelden.
Zo zou er bij het nieuwe Deltahotel
(80 bedden) dat pas geopend is zelfs
j een eigen zwembad moeten komen
De kampeerterreinen mogen zich in
een grote bloei verheugen: caravans en
(tenten rijen zich aaneen achter de dui-
j nen.
De gemeente heeft vele plannen, het
uitbreidingsplan dat in januari 1959
I door G.S. was goedgekeurd en dat vol-
1 gens de Woningwet tien jaar mee zou
moeten gaan bleek na één jaar al niet
meer te voldoen. Het nieuw ontworpen
plan moet nog in de raad komen. Het
ligt in de bedoeling grote stukken
grond voor bebouwing te ontsluiten. In
de gehele gemeente zijn kernen aan
gegeven voor o.m. parkeerplaatsen.
ÜOK de kerken wenden pogingen aan
de toeristen op te vangen. Vorig
jaar kwam de nieuwe R.K. kerk gereed,
speciaal voor de zomergasten, want in
Midden in het dorp verrijst, omgeven door groen en grachten, een her
innering aan een roemrijk verleden. Het is het oude slot Witte van
Haamstededat door talrijke vreemdelingen wordt bezocht.
Haamstede wonen slechts twee Katho
lieke gezinnen.
De Hervormde predikant, ds. L. Boer
verwacht dat de te verwachten toevloed
van vreemdelingen zeker grote invloed
op de levenshouding van de bevolking
zal uitoefenen. Er is op het ogenblik
echter nog niet veel van te merken.
De Hervormde gemeente heeft geen
klagen over het kerkbezoek en in ver
gelijking met andere delen van het
land mag gezegd worden dat het een
bloeiende godsdienstige gemeenschap
is. De, kerk neemt nu nog een af
wachtende houding aan, er is overigen
van alles te verwachten." Ds. Boer
benadrukt het grote gewicht van ont
spanning en in bijzondere mate: de
BERGEN OP ZOOM. In het
weekblad Hervormd Nederland
heeft hoofdredacteur ds. F. H.
Landsman gereageerd op de ge
beurtenissen rondom het Algemeen
Burger Gasthuis te Bergen op
Zoom. Zoals bekend werd in de ge
meenteraadsvergadering van 29
juli j.l. een motie aanvaard, waar
in op het kollege van regenten een
dringend beroep werd gedaan de
gewraakte bepalingen omtrent de
medische moraal te herroepen. Het
gaf daarbij te denken, dat de ge
hele KVP-fractie tegen deze motie
stemde. Staat de landelijke KVP
hierachter? stelt ds. Landsman de
vraag.
Hervormd Nederland schrijft ver-!
der over de Bergense kwestie het vol
gende: ..Hier ligt een konflikt op het
terrein van de medische moraal. De
..algemene" en r.k. opvattingen lopen
ten dezen niet zoveel uiteen, behalve
weer waar de voortplanting in het ge
ding is en het b.v. gaat om de vraag
of in bepaalde, overigens zeer zeld
zame gevallen bij een bevalling het
behoud van het leven van de moeder
de voorrang behoort te hebben boven
dat van het kind. Hier valt voor pro
testanten de beslissing anders uit.
Het onduldbare nu in Bergen op
Zoom is, dat een in meerderheid r.k.
regentencollege van een Algemeen
Burger Gasthuis besloot in het regle
ment van het huis vast te leggen, dat
voor de in dat huis werkende specia
listen de r.k. medische moraal ver
plichtend wordt gesteld. Dit is gewe
tensdwang van een wel bijzonder min
derwaardig allooi.
We weten wel wat „algemeen" in
Brabant en Limburg in het algemeen
betekent en kunnen dat in gemeenten,
waar praktisch de gehele bevolking
r.k. is, ook wel begrijpen en billijken.
Maar zodra er een, al is het nog zo
geringe, niet r.k. minderheid is, wordt
dit soort ..algemeenheid" al een ha
chelijke zaak. Doch volkomen onduld
baar wordt zij, als zij zich laat gelden
op een terrein waarop ieder mens het
recht heeft ervan verzekerd te zijn,
dat zijn meest wezenlijke belangen in
vertrouwde handen zijn.
Het geval Bergen op Zoom is bo
vendien zo ergerlijk, omdat een r.k.
stichting (kapitaal 100) van het ge
meentebestuur een „principiële" ga
rantie kreeg van elf miljoen gulden
voor de bouw van een r.k. ziekenhuis.
Afspraak was, dat het Algemeen Bur
ger Gasthuis algemeen zou blijven en
de protestanten geen eigen ziekenhuis
zouden bouwen. Die protestanten zijn,
nu het A.B.G. ook r.k. is geworden,
wel erg achterop geraakt. Zij moeten
nu wel zelf bouwen.
We zouden zeggen: De eerlijkste op
lossing is de elf miljoen gulden nu
maar naar verhouding van het aantal
r,k. en protestantse bedden dat nodig
is te verdelen. Maar hoe dit ook zij:
Het Bergense incident heeft geen goed
gedaan aan de verhouding protestant,
-rooms katholiek. We hopen dan ook,
dat de houding van de r.k. regenten
duidelijk van r.k. zijde zal worden ge
desavoueerd. Dat kan de verhoudin
gen in het algemeen alleen maar ten
goede komen".
sport. Hij wenst zich evenwel te dis-
tanciëren van de zondagssport.
De Gereformeerde kerk van Haamste
de heeft een opener structuur dan an
dere gemeenten, aldus de gereformeer
de predikant, ds. Boersma.
Als oorzaak hiervan ziet hij het feit
dat zijn gemeente niet inheems" is
maar vele mensen onder haar leden
telt uit verschillende delen van het
land. ,,De komst van het toerisme
vormt voor ons een groot probleem,
vooral wat betreft de zondagsrust."
Ds. Boersma vraagt vooral de aan
dacht voor dé conflict-situatie die hier
door ontstaat tussen ouderen en jonge
ren. Overigens komt dit nagenoeg
overal voor, maar de intocht van
vreemdelingen met andere gewoonten
die de jeugd tot navolging inspireert,
accentueert vanzelfsprekend de afstand
tussen de generaties.
In samenwerking met de Hervormde
kerk wordt op velerlei wijze getracht
b.v. door het stichten van evangelisa
tiecentra (gespreksavonden, instuif, bi
bliotheek enz.) tot een nieuwe aanpak
te komen en contacten met onkerkelijke
zomergasten tot stand te brengen. Al
deze activiteiten duidt ds. Boersma
schertsend aan met het woord „badpas-
toraat".
DE fruitteelt neemt in Haamstede een
uitermate belangrijke plaats in. De
meest gekweekte vruchten zijn appels,
daarna peren, pruimen en zwarte bes-
sen. Jonge bedrijven in opkomst zijn te
vinden in het nieuwe fruitgebied de
..Lage Zoom" waar zich goede vocht-
houdende gronden bevinden. Dit laat-
1 ste in tegenstelling tot het oude gebied
i waar verdrogingsverschijnselen (funest
j voor vruchtbomen) voorkomen, welke
de telers hebben genoodzaakt bevloei
ing toe te passen. De fruitteelt in deze
j streek gaat, ook al omdat gebruik wordt
gemaakt van steeds betere methoden
I een goede toekomst tegemoet. En wan-
neer de vervoersmogelijkheden vas
te oeververbinding beter zullen zijn
is een enorme uitbreiding van de klein-
1 fruitteelt te verwachten.
Want Haamstede is meer dan
een recreatiegebied bij uitstek.
Het is ook de fruitteelt die de be
volking een belangrijke bron van
inkomsten biedt. Derhalve is het
niet verwonderlijk dat in deze zo
mermaanden naast het brons
bruin van de badgasten de kleur
groen domineert. Het groen van
ide bossen èn fris contrast
het groen van weiden en boom
gaarden! Betuwe, Veluwe en
jZandvoort reiken elkaar in Zee
land de hand
Mej. J. d. H. uit Tholen verwondde
haar arm dusdanig aan glas dat zij zich
onder geneeskundige behandeling moest
1 stellen. Een logeetje waar zij mee aan
het ravotten was brak een keukenraam
i met als gevolg dat beiden voor genees-
kundige behandeling in het ziekenhuis
te Bergen op Zoom moesten worden op
genomen.
Het reisseizoen is weer aange
broken. Reisverenigingen en reis
bureaus plaatsen advertenties in
de .kranten en bieden hun pro
grammaboekjes aan om de men
sen aan te sporen op reis te gaan,
om te genieten van Gods schone
schepping in ons vaderland en
daarbuiten.
Ook vroeger verschenen er zul-1
ke reisboeken. Ik was in de ge
legenheid om van enkele kennis
te nemen. Beschrijvingen van ons
land van ongeveer anderhalve
eeuw geleden, uit het eerste
kwart van de vorige eeuw. Boe
ken die gedrukt zijn in de Franse
tijd en kort na de bevrijding van
Napoleons tirannie.
Aan Zeeland is eveneens een plaats
toebedacht, soms maar een klein
plaatsje. Wat me opviel was dat er 7.0
dikwijls onjuistheden over onze pro
vincie werden verteld. Pertinente leu
gens soms. Hoe dat komt is wel enigs
zins te begrijpen. Sommige schrijvers
zijn waarschijnlijk nooit in Zeeland ge
weest en schrijven eenvoudig na wat
anderen erover geschreven hebben, de
verkeerde voorstellingen incluis. Ze
schrijven soms feiten over uit boeken
van tientallen jaren terug, die toen
juist waren, maar later niet meer.
Of de schrijvers zijn misschien wel
een poosje in Zeeland geweest, hebben
hier en daar eens rondgekeken en
■menen nu dat ze er alles van af we
ten. Nu moet ik denken aan wat ik
kort voor de laatste wereldoorlog eens
heb meegemaakt. In een geïllustreerd
blad stond een artikel over Walcheren
(het tijdschrift bestaat niet meer), ge
schreven door iemand die hier een paar
weken vakantie had doorgeb. acht. Het
stond vol fouten. De schrijver of schrijf
ster meende in die enkele weken het
karakter, de levenswijze en de gewoon
ten van de boerenbevolking goed te
kennen! Hr heb naar de redactie van
het blad geschreven met een correctie
van de onjuiste voorstellingen maar
nergens meer van gehoord.
Uit die oude reisbeschrijvingen van
anderhalve eeuw terug wil ik enkele
dingen noemen, die beslist onwaar zijn.
Naar een bekend spreekwoord heeft
de schrijver vermoedelijk wel de klok
horen luiden, maar hij weet beslist
niet waar de klepel hangt.
Schouwen
We gaan - eerst naar het noorden,
naar Schouwen. Vroeger bekend (even
als trouwens andere Zeeuwse eilan
den) door de verbouw van meekrap.
De wortels van deze plant werden ge
droogd en daarna fijngemalen. Uit dit
poeder werd een mooie rode kleurstof
bereid. Een kleine eeuw geleden ging
deze teelt teniet, omdat men op an
dere manier goedkoper de verf kon
verkrijgen.
Wat zegt nu een schrijver? „Het
loof der meekrapplanten is een goed
voedsel voor het vee, de melk dei-
koeien wordt er roodachtig en de
boter geelachtig door gekleurd, doch
zijn beide niettemin zeer goed."
Maar in Zeeland werd meekraploof
nooit aan de koeien als voedsel gege
ven! De reiziger kan er dus nooit zulke
roodachtige melk en geelachtige boter
geproefd hebben!
Aan de Modevakschool te Amster
dam slaagde mejuffrouw N. A. Wilderom
uit Kamperland voor lerares coupeuse.
Met Vrederustte Bergen op Zoom
verricht protestants Zeeland een groots
werk op het terrein van de zorg om
de mens.
T holen
We gaan nu naar het eiland Tholen,
Tussen dit eiland en Zuid-Beveland j
bestond vroeger een vruchtbare land-
streek, nu verdronken land. De groot
ste plaats was hier Reimerswaal. Deze
heeft als een eilandje bestaan tot
1634. toen de stad verlaten werd en
wat er nog van bestond voor afbraak
verkocht werd. Bij laag water wordt
er nog wel eens wat gevonden: stenen,
scherven, beenderen. Maar niet zoals
een schrijver in 1807 zegt: „Bij een la
ge rivier wijst men nog de puinhopen
der oude stad Reimerswaal."
IS oord-Beveland
Van Noord-Beveland wordt gezegd
dat dit eiland vroeger een der groot
ste van Zeeland was. maar veel gele
den heeft door stormen en hoge vloe
den, die een menigte van dorpen heeft
verzwolgen. Daardoor is het nu veel
kleiner geworden. Inderdaad zijn er
door overstromingen enkele dorpen ver
woest, maar het ondergelopen gebied
is later weer drooggemaakt, er zijn
bovendien nog enkele nieuwe polders
bedijkt, zodat het eiland zelfs iets gro
ter is dan vroeger.
Zuid-Beveland
Van Zuid-Beverland wordt verteld dat
het een eiland is, verdeeld in Noord
en Zuid-Beveland, met het eiland Wol-
faartsdijk tussen deze twee. Een wel
wat eigenaardige beschrijving. Ook
wordt er beweerd dat het fort Bath
midden in het verdronken land ligt
Een blik op de kaart leert het enigs
zins anders.
Walcheren
Over Walcheren worden ook vreem
de dingen verteld. Is men het Sloe
over dan komt men eerst in Arnemui-
den. „Van Arnemuiden gaat men langs
een aangename rijk beschaduwde weg
door enige dorpen en langs enige puin
hopen van overoude kastelen naar de
hoofdstad Middelburg." Helaas bood de
rijweg weinig schaduw, evenmin als
het voetpad dat voor een deel door
weilanden liep. Tussen Arnemuiden en
Middelburg hebben nooit „enige dor
pen" gelegen, evenmin als kastelen.
Het mooie stadhuis van Middelburg
is, voorheen een Abdij geweest, wordt
er beweerd. Heb ik nooit geweten!
Dat Veere een sterke handel op
Schotland drijft, was vroeger waar,
maar sinds ongeveer 1800 niet meer.
Evenmin dat de schans Haak ter be
scherming van het Veerse Gat dient,
dit fort was al lang geslecht.
KAMPERLAND. In het Bungalow-
dorp „De Banjaard" is donderdagmid
dag de eerste winkel in levensmiddelen
officieel geopend. Namens de drie on
dernemers sprak de heer J. Buijze eni
ge woorden, waarna burgemeester J.
van Halst door middel van een sleutel
het gebouw voor het publiek open stel
de, en tevens de ondernemers geluk
wenste met de prachtige winkel. Uit
naam van de grossiers bracht de heer
dr. A. Duvekot uit Goes zijn gelukwen
sen over waarna er een receptie plaats
vond in hotel Camperduin.
In die tijd was de gehele oppervlak
te van de Westkapelse zeedijk met
zeewier beplant. Vólgens een reisboe
kenschrijver tenminste. Zeker om de
dijk te beschermen tegen het geweld
van de golven? Wat een eenvoudig
middel! Dat men dat tegenwoordig niet
meer toepast. Het is goedkoop boven
dien! Ik vermoed dat de reiziger wat
aangespoeld zeewier op de dijk heeft
zien liggen en zo tot deze door en door
foutieve uitspraak is gekomen.
Van 1807 tot 1809 was een Duitser
als militair in Franse dienst te Vlis-
singen. Hij heeft dus ook de bekende
watersnood van 1808 meegemaakt. Door
het hoge water werden er enkele klei
ne boten op de kade geworpen. Hoor
wat hij er van zegt: „dat de in de
haven liggende oorlogs- en andere
schepen door het water werden gelicht
en op de kaden geworpen, zodat ze de
volgende dag tegen de huizen leunden,
waardoor deze niet weinig beschadigd
werden, zodat zelfs enige huizen daar
door genoegzaam ineengedrukt wer
den."
Hij heeft het zeker eens erg mooi
willen maken! Volgens hem verdron
ken er „over de honderd mensen", in
werkelijkheid waren het er 31,
Hij schrijft nog meer rare dingen.
Over Vlissingse ratten van anderhalve
voet lang, die brandende smeerkaarsen
uit de kandelaars stelen om die als
voedsel te gebruiken (wat 'n brand
stichters zullen dat geweest zijn!). Dat
er in Middelburg enige duizenden Jo
den wonen (in werkelijkheid 243). Dat
stenen huizen op Walcheren zeldzaam
zijn. Terwijl alle huizen van steen zijn
gebouwd. Zeker de houten schuren voor
woningen aangezien?
Evenals de meeste schrijvers noemt
hij ook de ongezondheid van de pro
vincie Zeeland, „want de schoonste
rode appelen bevatten koortsstof in
zich." Zeeland zou allang uitgestor
ven moeten zijn als het zo ongezond
was als men schrijft.
Zeeuwsch-V laanderen
Tenslotte nog iets over Zeeuwsch-
Vlaanderen. Ook daarvan worden din
gen gezegd, die niet waar zijn of niet
meer waar zijn. Cadzand zou een
eiland zijn. evenals Biervliet. Oostburg
ligt aan een zijtak van het Zwin. Sas
van Gent ligt aan de Lijs, die van Gent
naar de Schelde stroomt. Dat het ka
naal van Brugge via Damme naar
Sluis is doorgetrokken tot Breskens.
Ik wil niet op alle slakken zout leg
gen, anders zou ik nog veel meer his
torische en aardrijkskundige blunders
kunnen noemen. Genoeg om te waar.-
schuwen deze oude reisbeschrijvingen
kritisch te lezen.
"T\E BIJBEL moge dan geen handboek zijn voor ons politiek en
maatschappelijk leven, er staat enorm veel wijsheid in. Deze
wijsheid, Goddelijke wijsheid door profeten gebracht en door re
genten toegepast, komt altijd het volk ten goede. Het resultaat
daarvan moet zijn het zo begeerde stil en gerust leven. Wij hebben
in ons eerste artikel gezegd dat wij de zwakkere, althans de zorg
voor de zwakkere, een royalere plaats in onze artikelenserie zou
den geven. Welnu, het wordt zelfs een vooraanstaande plaats. En
in ons pogen om iets te leren van de wijsheid der spreuken werden
we getroffen door het volgende bekende vers:
„Wie den behoeftige verdrukt, smaadt diens Maker;
maar wie zich over den arme ontfermt, eert Hem."
Bijna in ieder dorpje, maar zeker in
alle gemeenten van enige betekenis, is
de „zuster" een bekende en zeer ge
waardeerde figuur. De wijkverpleegster
vervult in onze huidige samenleving
een bijzonder belangrijke rol. Zij ver
vult een taak aan het kraambed, maar
ook aan het sterfbed: is behulpzaam
bij de preventieve gezondheidszorg
en springt bij tijdens zieke dagen. Door
haar plaatselijke bekendheid en het goe
de contact met de huisarts, is zij de
gene die de weg wijst naar arts of via
hem naar specialist.
Er is veel veranderd in de laatste vijf
en twintig jaar. Oud en arm gaat
niet meer op en de zuigelingensterfte
is enorm afgenomen. Een leger van
verpleegsters, doktoren, maatschappe
lijk werkers en werksters, in dienst
van talloze organen, verlenen hun
diensten aan behoeftigen.
Het zou ons veel te ver voeren als wij
alle werkzaamheden en alle organen
in onze beschouwingen zouden betrek
ken. Bovendien zou het vervelend
worden. Enkele willen wij er uit
lichten.
En nu stellen wij de vraag: wat doet
u in dit verband? Lid van een kruis
vereniging? Gelukkig verstaan velen
hun verantwoordelijkheid in deze. Niet
allen. Maar met het lidmaatschap
houdt het echt niet op. U heeft geenL
enkele invloed op de benoeming, dus °P malLr Helaas Is het nk daarom Het
Pt KtoehTk "traditie en,waarom zl men tot an-
uaUl eens 1 i^heT^aga^f^e" e^ole "ff
nnlhrppkf. Bat 11 ill 1 si ïinrlip- Mn arl^r0el1® KrUlS een grote rol geSPCeld
door hen die van Gereformeerde huize
zijn.
is echter wel aangesloten. De meerder
heid bij het Groene Kruis, een minder
heid bij het Oranje-Groene Kruis. En
denk nu echt niet dat de Christelijke
wijkverpleging het Oranje-Groene Kruis
zoekt omdat dit hèt orgaan van de pro
testants christelijke wijkverpleging is.
o nee, de meeste Zeeuwse afdelingen
weten niet eens dat het Groene Kruis
een algemene organisatie is en het
Oranje Groene Kruis een christelijke.
Als de wijkzuster maar op tijd bij de
zieke komt
Die Zeeuwse toestanden op het ter
rein van Christelijk organisatieleven lig
gen vaak zo geheel anders dan lande
lijk. In naam moge het Groene Kruis
aiet Christelijk zijn, een feit is dat ve
le figuren p-rechte Christenen zijn en
vele afdelingen op de „gebruikelijke
wijze" zoals dat heet, hun vergadering
openen en sluiten. In deze constructie
ontbreekt dat u juist nodig heeft? Maar
als 11 zelf niet meer doet dan contri
butie betalen heeft u geen recht tot
murmureren. Iedere organisatie leeft Wat is nu de taak van de2e orga.
niet alleen bij contributie. De mens
moet er achter staan: met zijn ver
stand, met zijn hart, met zijn ziel.
In ons land. en ook in Zeeland, ken
nen wij drie landelijke en provinciale
kruisverenigingen. De Rooms Katholie
ke bevolkingsgroep is unaniem van me
ning dat het kruiswerk wat dat al
lemaal is komt nog op levensbe
schouwelijke basis dient te geschieden.
De behoefte van lichaam is niet los te
maken van de behoefte der ziel. Li
chaam en geest: een twee-éénheid. De
R.K. hebben veel liefdezusters en zij
beseffen meer dan welke andere groe
pering ook. dat in de dienst aan de be
hoeftige. een stuk Gods-dienst wordt. om mens is uitgebouwd. Op meer-
vervuld. Het Wit-Gele Kruis is de or-Uere plaatsen werkt men samen, op an-
ganisatie, althans in Zeeland, waarin de ^ere plaatsen trekt men gescheiden op.
R K. zich hebben verenigd. Maar hetzelfde doel
In de Protestantse sector ligt dat ge
heel anders. Wij kennen plaatselijk ge-| Wij aanvaarden het zo als vanzelf-
heel zelfstandige, nergens bij aangeslo-; _nr_r..t.t
ten. verenigingen ter behartiging van aal
nen.' In eigen woorden geformuleerd,
zodat het voor allen van toepassing is,
:omt het hier op neer dat men bunde
ling Van krachten wil iedere afde
ling zelfstandig is te zwak en daar
door de wijkverpleging, in de ruimste
zin des woords. zo goed mogelijk be
hartigen en verbreiding van de kennis
omtrent algemene gezondheidsbelangen.
Om deze taak naar behoren te kunnen
uitoefenen komt er heel wat kijken,
'n het bijzonder na de ramp van 1953
is hel werk der kruisverenigingen in het
loglopend geweest: Er zijn vele wijk-
gebouwen verrezen. Maar dat niet al-
'een. Op bestuursniveau is er uitbrei
ding gegeven aan het werk. De zorg
grote moment is aangebroken. Maar
U kent beslist de zorgen niet die er
zijn om steeds weer meisjes aan te
trekken en op te leiden ter vervan
ging van hen die hopen op korte
termijn zelf die hulp nodig te heb
ben.
Als de enquètrice van de praena-
itale zorg of die van de kankerbestrij-
\ding zo onopgemerkt haar werk ver-
j richt, moet U in ieder geval nu toch
weten dat ook hier de Kruisvereni
gingen hun bijdrage leveren aan de
algemene gezondheidszorg. Mede daar-
j door wordt onze levensduur verlengd.
Is het dan niet de moeite waard om
i n.og iets meer te doen dan contributie
te betalen? En toch is het slechts een
enkeling die zich voor dat mooie werk
beschikbaar stelt.
Wij noemden slechts een bescheiden
deel van het werk. Zo is er ook na en
kele jaren van moeizaam werken een
ipparaat van de grond gekomen in
dienst van de geestelijke volksgezond
heid. Gezien het minder bekende en de
uitgebreidheid van dat werk in deze
sector, willen wij daar een apart arti
kel aan wijden. Thans worden pogingen
in het werk gesteld, en het ziet er naar
uit dat het ook zal gelukken, een reva-
lidatie-stichting in het leven te roepen.
Vele minder validen zijn nog te reva
lideren. Veel meer dan men vroeger
besefte. Het is onze plicht de minder va.
lide. zo daar de mogelijkheid toe be
staat. zijn validiteit en daarmee zijn
levensgeluk, terug te geven. In de ont-
'erming over den behoeftige, eren wij
diens Maker!
Al deze werkzaamheden kosten veel
geld. En natuurlijk kunnen en mogen
wij niet verder springen dan onze stok
lang is. Maar het zal een ieder dui
delijk zijn dat in ieder geval onze dub
beltjes niet voldoende zijn al dit werk
te doen. Althans, onze vrijwillig geoffer
de dubbeltjes, onze contributie. Een
zeer belangrijk deel wordt gefinancierd
uit subsidies.
Het Rijk, de Provincie en de
Gemeente dragen zeer belang
rijke bedragen bij ten behoeve
van dat werk. Gelukkig maar.
Anders kon het niet gebeuren.
Maar het Rijk, de Provincie, de
Gemeente, dat zijn wij. Geen en
kele Overheid kan uitgeven zon
der te ontvangen. Mede daarvoor
betalen wij onze belastingen. Dat
zullen we natuurlijk nog meer
constateren. De zorg om de mens
is niet alleen hem gedenken in
het gébed; hoe belangrijk ook.
De zorg om de mens is veelal een
kwestie van g'eld. Van veel geld
zelfs. Daarom betalen wij belas
tingen. Ve-]asing van belastin
gen is goed, maar dat mag niet
gaan ten koste van de zorg om
de mens. Want wie den behoef
tige verdrukt, en dat doen wij als
wij de Overheid de middelen ni^
a\
verschaffen, smaadt diens Ma.
=...B er altijd weer ee» ker. Een wijs woord. En duide-
wijkverpleging. Het overgrote deel kraamverzorgster klaar staat als het lijk. Maar moeilijk
